6De hel is het absolute niets'
CONTACT
'De Hervormde kerk
staat op kapseizen'
'Gebrek aan charisma
lossen we niet op met
een managementteam'
PASTOR-POLITICUS HERMAN VERBEEK LAAKT UITSPRAKEN PAUS
PREKEN EN ARTIKELEN SCHILLEBEECKX GEBUNDELD
REORGANISATIE KAN EIGENLIJK
GEEN UITSTEL MEER DULDEN
Besnoeien
Prioriteiten
Banen
pgSTEM BUITE
JERUZALEM - „Een
|maal, maar met droef!
I maakt."
«ndrLT13113!6 Vasso Pa'
Samenhang
DE STEM EXTRA VRIJDAG 16 DECEMBER 1988
Zilver. Groen. Roze.
Rood. Herman Verbeek
is een kleurrijk mens.
Vijfentwintig jaar
priester. Politicus voor
de PPR. Drager van de
roze driehoek.
Rechter
Uit
Door Jan Bouwmans
De Nederlandse Her
vormde Kerk heeft
eigenlijk geen tijd meer
te verliezen. De finan
ciële toekomst ziet er
somber uit. Met de be
stuurbaarheid is het al
niet beter gesteld. En toch
komt het er maar niet
van om knopen door te
hakken. Dat had onlangs
op de generale synode
zullen gebeuren, zo was
in het voorjaar afgespro
ken.
De synodeleden hadden dat
ook wel gewild, maar de toe
zegging van een concreet be
leidsplan, op grond waarvan
concrete prioriteiten zouden
kunnen worden vastgesteld,
was maar half nagekomen.
De bestuurders en beleids-
voorbereiders kunnen maar
heel moeilijk greep op de
zaak krijgen, zo viel uit op
merkingen van synodevoor
zitter Wallet af te leiden.
„Wij zijn geschrokken
van wat wij hebben aange
troffen aan vergrijzing en
leegloop in de kerk. Het
schip zit in zwaar water",
bezwoer drs. Korthals Altes,
voormalig ambassadeur in
Moskou, vorige week de sy
node. Hij maakt deel uit van
de bestuurlijke adviescom
missie CRAB die de be
drijfsorganisatie van de
hervormde kerk onder de
loep heeft genomen. Een in
terne adviseur, de heer Wa
genaar, taxeerde de situatie
nog ernstiger: „De her
vormde kerk dreigt te kap
seizen, zo topzwaar is de or
ganisatie."
De huidige reorganisatiedis
cussie begon ruim twee jaar
geleden toen zich de onont
koombare noodzaak aan
diende om in een tijdsbestek
van vier jaar zestien procent
op de uitgaven voor het lan
delijke en provinciale ker-
kewerk te besnoeien. Het
ging daarbij om miljoenen
guldens. Het bovenplaatse
lijke kerkewerk kost de her
vormde kerk jaarlijks 80
miljoen gulden. De inkom
sten staan onder grote druk
door leegloop en vergrijzing.
Maar ook omdat overheids
subsidies op de tocht staan.
Zo ziet het er sterk naar uit
dat de meeste provinciele
overheden de subsidiering
van het maatschappelijke
aktiveringswerk (opbouw
werk vanuit de kerken) zul
len staken. Er zijn voorspel
lingen dat de hervormde
kerk binnen afzienbare tijd
een derde deel van die 80
miljoen gulden moet ontbe-
rea
De generale synode vond
de bezuinigingsnoodzaak
echter het geëigende mo
ment voor een meer funda
mentele aanpak. Per slot
van rekening was de ver
smalling van het kerkelijke
draagvlak niet van tijdelij
ke, maar van blijvende aard.
Nu de tering duchtig naar de
nering gezet moest worden,
kon men beter het hele ta
kenpakket eens doorlichten
op de vraag of bepaalde
soorten kerkewerk niet vol
ledig afgestoten konden
worden, andere soorten ver
sterkt of nieuwe aangevat.
Een alomvattende be
leidsvisie - doelstellingen en
prioriteiten - werd in het
vooruitzicht gesteld. Op dit
plan zouden dan de organi
satie en de financiën afge
stemd gaan worden. De
Centrale Beleidsstaf werd
met de ontwikkeling van het
plan belast. Eén ding is in
tussen gerealiseerd. Alle tot
dan toe zelfstandige raden
en organen van bijstand zijn
ter verhoging van de doel
matigheid in vier clusters
gegroepeerd. Maar bespa
ringen leverde dat bij elkaar
vegen nog niet op.
Een fundamentele herbezin
ning op kerk-zijn, op be
staansgrond en bestaansre
den van de kerk, waar je als
kerk voor staat en wat je als
kerk dus wezenlijk te doen
staat in deze tijd, moest de
hervormde synode de fun
damentele criteria en maat
staven leveren om concre^
prioriteiten te kunnen bepa
len. 'Een visie op kerk-zijn'
en 'Kerk-zijn in een tijd van
Godsverduistering' waren
de rapporten die daarover
handelden. Op basis hiervan
presenteerde de Centrale
Beleidsstaf dit voorjaar een
ontwerp-beleidsplaa Daar
kon de synode nog niet veel
mee. Vorige week bleek dat
ontwerp echter amper ver
der te zijn uitgewerkt: de
synode kon er nog niets mee.
Het leek alsof men er in
de hervormde kerk voor te
rugschrikt om de koe wer
kelijk bij de horens te vat
ten. Dat andere orgaan, de
CRAB, gaf bij monde van
Korthals Altes echter een
niet mis te verstane bood
schap. Het is onmogelijk om
in een organisatie als de
hervormde kerk op korte
termijn uitgewerkte doel
stellingen op tafel te leggen.
Een bestuurlijke en finan
ciële reorganisatie kunnen
daar echter absoluut niet
meer op wachten. De CRAB
wees de synode de weg van
een veel grotere centralisa
tie. Maar de CRAB liet het
vooralsnog bij suggesties
van vorming van één een
trale werkgeversinstantie in
dé hervormde kerk, van een
centraal managemantteam,
van concentratie van alle
diensten in één hoofdkan
toor.
Daarmee werd echter wel
een zaak aangesneden die de
hervormde kerk in het - ook
recente - verleden al menig,
maal beroerd heeft. In fe
bruari 1985 betrok het cen
trale bestuur van de her
vormde kerk dan toch een
nieuw, eigen kantoorpand in
Leidschendam. Daar was
jarenlang touwtrekken aan
voorafgegaan over moge
lijkheden tot concentratie
met Oegstgeest, waar zen
ding en werelddiakonaat
gevestigd zijn, of met Drie
bergen waar andere dien
sten zijn gevestigd. Ten
slotte werd met het oog op
de hereniging met de gere
formeerde kerken de vraag
brandend of hervormden en
gereformeerden niet samen
moesten uitkijken naar een
nieuw hoofdkantoor. De
hervormden konden zolang
in de gebouwen van de gere
formeerden in Leusden
worden gehuisvest. Het eind
van het liedje was niettemin
dat het hervormde hoofdbe
stuur een eigen nieuw kan
toorpand betrok. En nu wor
den centralisatie en concen
tratie opnieuw aangezwen
geld.
Het is overigens niet zo ver
wonderlijk dat die discussie
telkens weer de kop op
steekt. Het landelijke en
provinciale kerkewerk, met
als enige bestaansreden
ondersteuning van de 1400
plaatselijke gemeenten, telt
zo'n 500 arbeidsplaatsen. Dat
betekent dat op elke drie ge
meenten een onzichtbare
betaalde functionaris in
dienst is die gemiddeld
160.000,- per jaar kost. Wat
de organisatie echter hele
maal bureaucratisch en star
maakt, is het gegeven dat
deze 500 arbeidsplaatsen
ressorteren onder 42 ar
beidsrechtelijk verschil
lende werkgevers. Daar bo
ven op kent de hervormde
kerk nog eens verschillende
van elkaar onafhankelijke
geldstromen en vele zogehe
ten bestemmingsgelden, die
maar voor één doel gebruikt
mogen worden.
Toenemende schaarste
noodzaakt de hervormd^
kerk tot een veel efficiëntere
inzet van geldmiddelen en
menskracht. Het verzet te
gen centralisatie wordt tel
kens ingegeven door de
vrees voor een te grote
machtsconcentratie. Dat
werd onlangs op de synode
een en andermaal onder
woorden gebracht. Onder
meer op deze wijze: „Gebrek
aan charisma lossen we niet
op met een management
team. Het valt te betwijfelen
of de CRAB-adviezen de
weg zijn naar inspirerende
structuren." De pragmatici
stelden daar tegenover dat
de hervormde kerk geen tijd
meer heeft om daarover de
bakkeleien, tenzij men de
wal het schip wil laten ke-
poor onze correspondent
Londen jn aue Brits
landelijke kranten staa
vandaag een regeringsad
Ivertentie die zegt dat voo
gezonde mensen de con
I sumptie van hardgekookt
I eieren weinig riskant i
I maar dat rauwe eieren voo
liedereen schadelijk kunnei
■zijn.
Zuigelingen, zieken en bejaar
Iden mogen alleen langdurij
„ekookte eieren eten. Dez<
campagne zal drie dagen durei
len de staat een half miljoei
|pond kosten. Ambtenaren var
|de departementen van land-
|bouw en volksgezondheid heb-
Isra
Van onze correspondent Rob Sim
Zo reageerde de Israëlise
zaken Sjimon Peres op he
dialoog met de PLO te beg
rische wending in de hou.
tegenover de PLO.
Daarentegen vierden Palestij
nen in de door Israël bezett
[gebieden de beslissing van d
Verenigde Staten als de eerst
[overwinning. In de vluchtelin
|genkampen werd het nieuw
|door Palestijnse jongeren jui
[chend doorgegeven.
De verklaring van de Israëli
|sche premier Shamir stelt in d
[Israëlische standaardformule
[ring dat de Amerikanen hee
[snel het ware gezicht van dt
|PL0 zullen ontdekken. Abv
[Musa, de leider van een aanta
[guerrillagroepen in Damascus
|deed een beroep op de Palestij
[nen in de bezette gebieden cb
[diplomatieke gebaren van Ara
Ifat te verwerpen en het gewelf
(op te voeren. Hij zei dat Arafa
|één van de vijanden van de op
stand was geworden.
De weg die de Amerikaans,
regering is ingeslagen, leid
volgens Shamir niet naar vredt
en hij wil niet dat Israël haai
houding tegenover de PLO wij
igt en gaat onderhandelen.
Peres zegt dat de tegenstan
ders van een international!
redesconferentie de weg voo:
de PLO gebaand hebben: „He
[is een fatale fout geweest, d(
conferentie af te wijzen en Jor-
Buitenlandse hulpverlenen
Van onze correspondent
BRUSSEL - Officieus zijr
*6 er ai maanden mee bezig
«ficieel begint het van-
avond: de vooral in Euro
pese wandelgangen druk-
^sproken portefeuille-ver-
nelmg in de nieuwe Euro-
P®se Commissie, het dage-
Jlks bestuur van de EG.
fln!.VOnd rond acht uur trek-
zeventien commissaris
en onder leiding van d.
•n?"f?an Jacques Delors, di
efeuiiii8 uer zi;>n nieuwe por
terhl'!) honderd procent ze-j
ien „1 zich terug aar
^"^YnMe «hs in eei
biipeM, ssement voor eer
«tonkop die in EG-jargor
de ia„ at a's 'de nacht var
■ornm-86 messen'. De zeventier
'errmHSSar'ssen die wordei
ullegiaaf1^ Vanaf 6 januar
ten vl te §aan samenwer-
on ®lnnen dan hun gevech
duiven" vn dt£>d om de vetst(
ig het eer^i in der
Weinia ,roPa nemen aan da
«k tv erheffende evenemen
IrieW* touwen deel: d<
'remier^ i8een innulie van d<
laar lana ln de Commissic
is opvolg™ Grie°ris Var-:
■ale en de Franse libe-
ie nlaat ane Scrivener, dit
-heyssnn 'aneemt van Claudf
•ieuwe £0taal maken in d.
deuwe mmissie neger
«tree dnmmissarissen hur
■Vg, onric en acht oude te-
?rans aS*16 de Nederland®
udriessen, in dienstja-
„Geloof, theologie en verkondiging zijn moeilijk te schei
den. Zeker voor een theoloog. Toch kan men uit haar of zijn
preken opmaken wat een theoloog werkelijk denkt", getuigt
Schillebeeckx. - foto archief de stem
Door Jan Bouwmans
In Schillebeeckx' jongste
boek 'Om het behoud van
het evangelie' is niet de
diepzinnige geleerde aan
het woord, maar de reli
gieuze, gelovige predikheer
en de strijdbare man die het
goed recht van bewegingen
in de kerk als Acht Mei ver
dedigt. Daarom is zijn jong
ste pennevrucht veel 'luch
tiger' van toon en leesbaar
der dan men van de ge
leerde gewend is. Het sluit
dan ook aan bij zijn in 1982
verschenen 'Evangelie ver
halen'.
Schillebeeckx zelf betitelt het
boek in de inleiding als een
'tussendoortje'. Waar zijn vaste
schare lezers ook wel op zullen
zitten te wachten, is het derde
deel van zijn grote Christus
trilogie. Dat gaat 'Mensen als
verhaal van God' heten en dat
stelt hij nu voor medio volgend
jaar in het vooruitzicht.
Hoe onverhoeds het ook
klinkt, 'Om het behoud van het
evangelie' bevat niets nieuws.
Alles wat erin staat, is door
Schillebeeckx al eens eerder
gepubliceerd of als preek uit
gesproken. Dat versnipperde
geheel is nu gebundeld.
Dat het geheel meer is dan de
som der delen, maakt de
waarde van deze bundeling uit.
De voorheen losse delen hebben
door de bundeling samenhang
gekregen. Daardoor neemt de
lezer toch weer met nieuwe
ogen kennjs van de teksten en
ontwaart' hij de toegevoegde
waarde. Bijvoorbeeld in het
eerste hoofdstuk dat een bun
deling is van elf preken die
Schillebeeckx ooit heeft gehou
den. „Geloof, theologie en ver
kondiging zijn moeilijk te
scheiden. Zeker voor een theo
loog. Toch kan men uit haar of
zijn preken opmaken wat een
theoloog werkelijk denkt", ge
tuigt Schillebeeckx. Die elf
preken vormen, zoals de titel
van het hoofdstuk zegt, grepen
uit Jezus' boodschap en levens
weg. De samenhang die deze
grepen hebben, blijkt uit de on
dertitel die de lezer op een be
paald leesspoor zet.
De elf preken worden nu in
het kader gezet van de vrijheid
van de kinderen Gods. Dit ka
der roept als vanzelf de actua
liteit op van de golf van disci
plinering die het gezag door de
kerk laat gaan. Vanuit deze
achtergrond lees je een passage
uit een preek, die gaat over wat
de evangelist Lukas verhaalt
over het uitzenden van 72 leer
lingen, meteen ook de actuali
teit mee.
Die passage luidt: „....de
oogst is zo overvloedig dat niet
alleen de officiële Twaalf
(apostelen - JB) maar vele an
dere christenen worden opge
roepen om deze binnen te ha
len. Overigens handhaaft Lu-
kas de bijzondere betekenis
van het voor hem reeds tradi
tionele begrip 'de Twaalf',
maar tegelijkertijd laat hij in
het boek Handelingren de rol
van de Twaalf veeleer op de
achtergrond. In dit boek gaat
het minder om het apostolisch
werk van de Twaalf dan om
het kerkewerk van andere
christenen. De apostolische
vruchten van de Geest worden
niet gebonden aan het optreden
van de Twaalf".
Men mag zo'n passage met een
zijdig zien als een zich afzetten
van de auteur tegen het gezag
in zoverre van monopolisering
sprake is, hoewel er dat wel in
te lezen valt. Belangrijker is
echter dat de lezer wordt te
ruggevoerd naar een bron en
hoe die bron te verstaan. Dat
zoiets kritisch uitwerkt op de
hedendaagse situatie, is gevolg,
geen vooropgezette bedoeling.
Maar zulke dingen verhogen de
Door Mick Salet
Herman Verbeek (52) is een
politieke priester die zo
hartig, zo openhartig
praat, dat het heel wat
rooms-katholieken zal
shockeren. Maar dat mag
toch geen reden zijn om
niet naar hem te luisteren?
Herman Verbeek: „In de jaren
van Vietnam werd er gede
monstreerd met spandoeken
'Nixon moordenaar'. Nu zou
den we de straat op moeten met
spandoeken 'Paus Johannes
Paulus moordenaar'.
Waarom? De paus heeft zich
uitgesproken tegen het gebruik
van condooms. Ze mogen ook
niet gebruikt worden om de
verspreiding van Aids tegen te
gaan. Dat is een misdadige uit
spraak. Aids, de pest van deze
tijd, zal daardoor véél en véél
meer slachtoffers eisen. De uit
spraak van de paus zal doden
tot gevolg hebben. Daarom zou
hij voor de rechter gedaagd
moeten worden. Wegens mis
daad tegen de mensheid.
Het is niet zómaar iemand
die dat zegt. Het is de paus. Het
hoofd van de grootste reli
gieuze organisatie in de wereld.
Dat geeft hem een immense
verantwoordelijkheid. Het
overgrote deel van de katholie
ken leeft in de Derde Wereld.
Als de paus het gebruik van
voorbehoedmiddelen verbiedt,
zijn juist daar de gevolgen het
meest dramatisch. Daar luiste
ren de mensen nog naar de
paus. Daar leidt het tot een be
volkingsexplosie. Daar leidt
het tot een snelle verspreiding
van Aids. Daar leidt het dus tot
doden.
Als de paus het gebruik van
condooms verbiedt, als ze in de
Derde Wereld trouwens al te
krijgen zouden zijn, dan is hij
daarmee schuldig aan de ver
spreiding van Aids. Want het
condoom is het enige preven
tieve middel tegen Aids.
Er is wel een alternatief voor
het gebruik van voorbehoed
middelen. Seksuele onthou
ding. Maar in de Derde Wereld
is seks vaak de enige ontspan
ning, als je dat woord mag ge
bruiken, voor mensen. Die heb
ben verder niks. Hier zijn we zo
rijk dat we seksuele onthou
ding kunnen compenseren met
andere lekkere dingen. Eten.
Drinken. Arme mensen kunnen
dat niet.
Nee, uit deze laatste uit
spraak van de paus blijkt weer
eens hoe ver hij buiten de we
reld staat. Die man die weet
niet waar hij het over heeft. Hij
niet alleen, de hele bovenlaag
van de rooms-katholieke kerk
heeft een seksueel complex. De
gewijde clerus, van pastoor tot
paus, leeft celibatair, verplicht
ongetrouwd, en weet zelf dus
niets van de seksuele beleving.
In de rooms-katholieke kerk
worden uitspraken over seks
attentiewaarde van deze bun
deling beslist. Zoals bijvoor
beeld ook zo'n kernachtige uit
spraak als „Verkondigers heb
ben alleen het gelijk van de
weerloze maar sterke liefde.
In het boek is ook een hoofd
stuk gewijd aan Godsproble
men van christenen. In dit
hoofdstuk gaat Schillebeecks
onder meer in op de moderne
twijfel aan Gods almacht, want
het kwaad treft te vaak goede
mensen. Een ander artikel
heeft 'God als boeman voor
sommige christenen' tot onder
werp. Dit hoofdstuk werpt om-
getwijfeld de schaduwen voor
uit van het aangekondigde
slotdeel van de Christus-trilo
gie. Schillebeeckx heeft het in
dit boeman-artikel onder meer
over de hel. Hij gelooft niet in
de traditionele voorstelling van
de hel. De hel is het verdwijnen
in het absolute niets van de
boze wereld en haar onder
drukkers; die gaan echt hele
maal en definitief dood. Dit in
tegenstelling tot de goeden.
Schillebeecksx zegt het zo:
„Door eigen leegheid en ge-
wichtsloze inhoud verdwijnt de
slechte, eertijds zo machtige
boze wereld door eigen logica
in het absolute niets, zonder
dat de gelukzaligen zich gegê-
neerd hoeven te voelen door
enkele barakken naast de he
mel, waar hun vroegere onder
drukkers voor eeuwig worden
gemarteld. Juist die ervaring
hebben zij al eens meegemaakt
in hun aardse leven; een
tweede keer, en dan voor eeu
wig, is voor hen pure godslaste
ring".
Herman Verbeek is priester en politicus. Met de commu
niste Nel van Dijk draait hij wisseldienst in het Europees
parlement. Dan zit zij een half jaar in het parlement.
Dan is hij weer aan de beurt. Als lid van de Regenboog
fractie.
De Groninger heeft geen eigen parochie. Hij voelt zich
pastor voor alle mensen die te weinig politieke aandacht
naar zijn zin krijgen. Mensen met Aids bijvoorbeeld.
Daarom was hijals priester en politicus, boos toen de
paus zich afgelopen maand uitsprak tégen het gebruik
van voorbehoedmiddelen in strijd tegen Aids.
Het woord aan een boze homo-pastor.
Herman Verbeek: „Wie echt vóór het leven is, moet voor een leefbaar leven zijn. Volgens mij zijn voorbehoedmiddelen
geschenken uit de hemel. Vondsten der schepping die we, godzijdank, kunnen gebruiken om heel ivat menselijk lijden te
voorkomen". foto Gelderland pers
Een boze priester
gedaan door mannen die er zelf
niets van af weten. Dat is een
structurele schizofrenie die he
melschreiend is. Ze weten niet
waarover ze praten. Ze weten
niet waarover ze beslissen. Dat
maakt hun uitspraken tergend
ondeskundig."
Herman Verbeek zegt dat hij
de paus voor de rechter wil da
gen. Niet alleen voor het Inter
nationale Hof van Justitie. Ook
voor het Europese Hof. Wegens
schending van de rechten van
de mens. Juridisch lijkt hij niet
erg sterk te staan. Is het niet
vooral een praatje voor de pu
bliciteit?
Herman Verbeek: „Nee. Het
is ook méér dan een symboli
sche daad. Het volkenrecht en
het mensenrecht zijn zó in be
weging, dat het mogelijk wordt
om ook moreel-religieuze
schendingen van de mensen
rechten aan te pakken. Boven
dien, Simonis is, na zijn uit
spraken over homofielen, toch
óók voor de rechter gedaagd?
Het kan echt wel.
Simonis was zo laf om zelf
niet te komen, die liet een stel
dure advocaten het vuile werk
doen, maar hij is tóch maar
twee keer voor de rechtbank
moeten verschijnen. Dat hij
niet veroordeeld is, komt niet
omdat hij niet fout was, maar
omdat onze wetgeving nog niet
zo ver is dat kerkleiders aange
pakt kunnen worden wegens
immorele en onethische uit
spraken. Maar er zit beweging
in."
Waarom maakt hij zich zo
druk? De meeste katholieken
in Nederland lijken hun schou
ders op te halen over zo'n uit
spraak van de paus.
Herman Verbeek: „Ik denk
óók dat de uitspraken van de
paus hier in het algemeen met
schouderophalen worden ont
vangen. En dat is niet goed. Ik
ben eigenlijk een beetje ge
schrokken dat er zo weinig
protest te horen is tegen deze
misdadige uitspraak. Ik vind,
dat een gebrek aan solidariteit
met de katholieken in de Derde
Wereld. Want vooral daar
moeten de mensen lijden onder
de gevolgen.
Aan de ene kant geef ik toe
dat het misschien beter is mijn
tijd en energie te besteden aan
de grote problemen in de we
reld. De honger, de bewape
ning, de milieuvervuiling. Dat
zijn échte problemen. Het is be
ter daar iets aan te doen dan
tegen die kerkelijke rariteiten
te vechten.
Maar aan de andere kant
vind ik dat ik er wél wat van
moet zeggen. Als niemand hem
weerspreekt, denkt de paus dat
hij gelijk heeft. En dat is niet
zo. Daarom moet de paus ook
voor de rechter gedaagd wor
den. Het is niet goed om alleen
kleine lieden als de Goeree's te
pakken.
Ik denk dat er harde uitspra
ken gedaan moéten worden.
Van slappe uitspraken trekt
het Vaticaan zich niets aan. Als
je wilt dat ze je daar horen, dan
moet je met je vuist op tafel
slaan. Waarom durven ze mij,
maar ook Schillebeeckx en
Küng, niets te doen? Omdat wij
duidelijk zijn. Omdat wij geen
compromissen sluiten waar dat
niet mag.
De Nederlandse bisschoppen
kunnen en durven geen harde
uitspraken te doen. Uit angst
voor een breuk. Daarom blij
ven ze steken in een laffe en
nietszeggende positie."
Als hij zoveel kritiek heeft op
paus Johannes Paulus en kar
dinaal Simonis, waarom gaat
hij dan niet uit de kerk?
Herman Verbeek: „Ik" voel
me verplicht tot het begin van
de kerk. Tot het evangelie. Dat
is zo'n compromisloos pro
gramma. Dat is mijn program
ma. Niet dat van de rooms-ka
tholieke kerk. Nee, Amnesty
International is méér kerk dan
de roomse kerk. De rooms-ka
tholieke kerk is anti-evangelie.
De kerk is gebaseerd om macht
en magie en staat aan de kant
van de rijken. De rooms-katho
lieke kerk is in het hart een ka
pitalistisch bolwerk. Dodelijk
bedreigend.
Maar ik blijf omdat er mil
joenen katholieken zijn die
voor een andere kerk staan.
Miljoenen anonieme Romero's
en Helder Camara's. De basis
van de kerk in wél pro-evange
lie.
Ik blijf ook uit strategisch
oogpunt. Omdat ik geloof dat je
de wantoestanden het beste
van binnenuit kunt bestrij
den."
Terug naar het begin. Her
man Verbeek beschuldigt de
paus van misdaad tegen de
mensheid. Johannes Paulus
zegt echter dat hij juist vóór
het leven is: het gebruik van
voorbehoedmiddelen is tegen
de leer van de kerk en tegen
nieuw leven.
Herman Verbeek: „Natuur
lijk zegt de paus dat hij voor
het leven is. Wie is er niét voor
het leven? Maar als de paus het
gebruik van condooms ver
biedt, is hij medeverantwoor
delijk voor de verspreidng van
Aids. Is hij dus ook verant
woordelijk voor het lijden en
de dood van veel slachtoffers
van Aids. Door het verbod van
voorbehoedmiddelen is hij ook
verantwoordelijk voor de be
volkingsexplosie in de Derde
Wereld en de honger en kin
dersterfte die daarvan het ge
volg zijn.
Wie echt vóór het leven is,
moet voor een leefbaar leven
zijn.
J i. >V
Volgens mij zijn voorbe
hoedmiddelen geschenken uit
de hemel. Vondsten der schep
ping die we, godzijdank, kun
nen gebruiken om heel wat
menselijk lijden te voorko
men."
Is Herman Verbeek niet
bang hij voor al deze woorden
op het matje wordt geroepen
door kardinaal Simonis?
Herman Verbeek: „Dat zou
kunnen. Ik denk niet dat Simo
nis de moed heeft, maar hij zou
kunnen zeggen dat ik mijn
Woorden terug moet nemen. Ik
zou dat niet doen. Ik denk dat
ik betere argumenten vóór het
gebruik van voorbehoedmidde
len heb dan de paus tégen. En
ik denk ook dat de meeste ka
tholieken in Nederland het wat
dat betreft wel met me eens
zijn. Waarom zou ik dat dan
niet hardop mogen zeggen?
Waarom zou een priester geen
kritiek op de paus mogen heb
ben?"
E. Schillebeeckx: Om het behoud
van het evangelie. Uitgeverij H.
Nelissen, Baarn, 3250
