DE STEM De fiets als oplossing voor druk stadsverkeer Projectontwikkelaar komt met garantieregeling oplevering Wijziging ingangsdatum bromfietsverzekeringen Nieuwe brochure over kleuters en veiligheid 'Synthetische vitamine gelijk aan natuurlijke' Nieuw hoorapparaat kan uitkomst brengen TAMELIJK OPZIENBAREND BOEK HENK MANGNUS VRIJDAG 16 DECEMBER 1988 Op de Consumentenpagina van maandag: Een feestelijk en betaalbaar dineetje. RS-CASSETTE Bij TAXATIE. CONSUMENT van Hest u aan het ontwerp, de dende high tech-snufjes. verdiend. Neem uw hui- howroom, vraag de Opel- en en u krijgt niet alleen ar u ontvangt bovendien ,ee Tbwers' laatste album iet beluisteren ervan mag /oor een keertje uw elle- zich al voldoende reden ie Year mee te vieren en showroom te halen. Weg naar uw Opel-dealer, ettes is niet onbeperkt! DAAR STAAT DE WERELD /AN GENERAL MOTORS ACHTEN' Van huis uit is hij een echte Zeeuwsvla ming maar nadat de Zeeuwse klei plaats maakte voor een raste verblijfplaats op de zandgrond in het hartje van de Kem pen, is Henk Mangnus met hart en ziel een echte Brabander geworden. Zijn mager open gezicht ver- J raadt dat hij veel in de buitenlucht vertoeft. I £n wanneer hij gehuld in sportteneu niet verblijft Tin de bossen rond Hilvarenbeek dan trekt Mang- I nus zich terug in zijn oerwoud van boeken. Mang- 1 nus is zevenenveertig jaar en leraar Duits aan de I Hogeschool in Tilburg. Na het schrijven van tien- 1 lallen Duitse woordenboeken en lesmethodes is Henk Mangnus een jaar geleden begonnen aan een boek over voeding in relatie met prestaties en sportbeoefening. De eerste druk ligt inmiddels bij de boekhandel.' Sport, Voeding Prestaties. „Naast mijn beroep heeft sport me altijd bezig ge houden. Sportbeoefening eist veel van de mens. Dat heeft me aan het denken gezet over fysiologie J en voeding. De laatste jaren heb ik alles wat op dit I gebied verschenen is, gelezen en bestudeerd. T Hierna rijpte het idee zelf een boek over voeding te schrijven." Henk Mangnus leeft zelf volgens zijn eerste wet: „Natuurlijke voedingsstoffen zijn de beste voor ons lichaam en geven ons de energie beter te pres teren." Zijn doelstelling zo gezond mogelijk te eten komt hoofdzakelijk tot uiting door voedingsmiddelen zo- J veel mogelijk in natuurlijke staat te nuttigen. Ver- I hitting zoals bakken en braden wordt door Mang- ÊlB nus sterk afgeraden. Mangnus: „Wanneer con- I sumptie-artikelen tot hoge temperaturen verhit I worden ontstaan onder andere benzopyreen en methylcholantreen, beide zijn kankerverwekkende stoffen en dus ongezond voor de mens." Plantaardig Mangnus stelt in zijn boek dat het nuttigen van overwegend plantaardige kost in principe de fun dering is voor een volwaardige voeding. Die pro- dukten moeten zoveel mogelijk zonder gebruik van chemische hulpmiddelen zijn geproduceerd. Fanatiek legt Mangnus uit: „Door de toename van de bevolking en als gevolg van de industrialisering zijn in de laatste honderd jaar onze eetgewoonten als nooit tevoren veranderd. Vele eeuwen lang at men overwegend plantaardig, koolhydraat- en ve zelrijk, verregaand onbewerkt voedsel. Tegenwoor dig wordt natuurlijk voedsel steeds meer bewerkt. Bepaalde stoffen worden eruit gehaald, andere er aan toegevoegd. Het aandeel aan dierlijk voedsel is sterk toegenomen. Er vond een verschuiving plaats naar meer vet en eiwitten en naar minder koolhy draten. Bij verwerking wordt het omhulsel, zoals bijvoorbeeld de bast, schil of korst, veelal verwij derd. Dat leidt tot te vezelarme voeding. Alle le vende wezens met uitzondering van de mens, eten hun voedsel in de vorm waarin de natuur het voortbrengt. De mens bewerkt zijn voedsel opzet telijk. Analyses leren dat hierdoor verliezen aan vi tale stoffen optreden. Daarom zijn wij zo vaak ■ziek." Professor In zijn boek gaat Henk Mangnus hier nog verder op in. Steeds koppelt hij terug naar de slagzin van' de Duitse professor KoUath de grondlegger van de leer van 'volwaardige' voeding: 'Laat ons voedsel to natuurlijk mogelijk'. Het was voor Mangnus slechts een korte weg om naast de relatie voeding-prestaties, ook de eetge woonte ten overstaan van sportbeoefening in kaart Ie brengen. Hij toetste zijn voedingprincipes niet alleen bij zichzelf als lange-afstandsloper, maar ook andere atleten werden zijn discipelen waaron der cyclo-crosser Henk Baars en snelwandelaar Ad beennakers. Henk Mangnus temidden van zijn 'boeken-bos'. In zijn favoriete outfit tijdens zijn dagelijkse training in de Bra bantse Kempen. foto's de stem/johan van gurp Warm eten maakt ziek' „Een sportman die meent door het nemen van pre paraten zijn prestaties te moeten verbeteren, on dermijnt zijn gezondheid en bereikt een averechts effect. Vitaminen en mineralen zijn alleen optimaal werkzaam in hun natuurlijke omgeving in een har monisch evenwicht met andere vitale stoffen." Vol gens Mangnus moet het gebruik van vitamine en andere soorten van preparaten uiterst beperkt blij ven. Ook bij sportmensen. „Een trainer die 'in het wilde weg' allerlei tabletjes aan zijn pupillen ver strekt, is onverantwoord bezig. Alleen een volwaar dige voeding in combinatie met een juiste training en voldoende rust garandeert een optimaal rende ment. En dat geldt zowel voor recreanten als top- sportlieden." Voor iedereen Bij het lezen van het boek valt direct op dat Mang nus alle zijden van ons voedingssysteem belicht. Het is daarom voor iedereen geschikt die belang stelt in zijn of ons voedingspatroon. De auteur schakelt steeds weer terug op de relatie voeding- prestaties met sport, maar laat ook de 'normaal-le vende' mens niet rusten. Bijvoorbeeld: „Het vet percentage in onze voeding mag niet te hoog zijn. Vetrijke kost leidt tot vermindering van presta ties." Enkele bladzijden verder: „Bij een zittend le ven is 65 tot 75 gram vet per dag voldoende." Wanneer een bepaalde stelling wordt geponeerd over 'goed' of 'slecht' dan wordt stevig uit de doe ken gedaan waarom dan wel. Wat je dan verder met de opgedane kennis doet, laat Mangnus na tuurlijk geheel aan de lezer over. Wel krijg je al le zende het schuldgevoel dat je totaal ongezond eet en dat je geen sportend mens bent. Om met een glimlach het boek te lezen moet je eigenlijk een bord 'echte' muesli naast je hebben staan met een mooie rode onbespoten appel ernaast, en in plaats van sloffen een paar joggingschoenen aan je voeten hebben. Wijn De fles wijn die voor Kerst en Oudjaar klaar staat zal ook wel niet meer smaken wanneer je leest: „Alcohol vertraagt aanzienlijk het herstel na een inspanning, tast het zenuwstelsel aan, beschadigt de lever en bloedvaten, vernietigt rode bloedli chaampjes, verstoort de opname van vitaminen, rooft mineralen, beschadigt de hersencellen, werkt verslavend Mangnus: „Wie de absolute top wil of absolute ge zondheid wil, laat alcohol staan. Voor al die ande ren zal een glas bier of een glas wijn per dag niet zo'n kwaad kunnen. Bij uiterste matigheid hoeft de liefhebber niet van het genot van een stevige pint af te zien." Wanneer je wilt leven volgens de regels die Mang nus stelt in 'Sport, Voeding en Prestaties' heb je volgens hem een aanpassingstijd nodig variërend van twee tot vier maanden of nog langer. Trapsgewijs Je voedingspatroon kun je van de een op de andere dag niet veranderen volgens Henk Mangnus. „Je moet dat trapsgewijs doen. In een bepaalde pe riode die per individu verschillend is, kun je je li chaam leren om te gaan met je veranderde eetge woonten. Een soort van training." De koffie is blijven staan tijdens ons gesprek en dus koud geworden. Wanneer Henk Mangnus dat bemerkt, verwijst hij geruststellend naar een pas sage in een van zijn laatste hoofdstukken: „Melk rekenen we niet tot de dranken, dat is voedsel in vloeibare vorm. Als drank komen in aanmerking: water, mineraalwater en kruidenthee. Tijdens de maaltijd dienen we bij voorkeur niet te drin ken. Henk Mangnus, Sport, Voeding en Prestaties. Uitg. De Kern, prijs 19,95? Projectontwikkelaar Eurowoningen in Rotterdam begint op 1 januari met een aparte garantieregeling voor geschillen bij de oplevering van koopwoningen. He regeling houdt in dat de laatste vijf procent van koopsom van de woning bij een notaris wordt vastgezet en pas wordt uitbetaald als eventuele yschten over de oplevering zijn opgelost. Een "oordvoerder van Eurowoningen heeft dit meege- d- De regeling staat los van de bestaande garan- "eregeling (GIW). De Euro' nieuwe regeling geldt voor projecten waar "woningen begin volgend jaar mee begint. Dat aJn projecten die nog moeten worden 'getekend'. Hfojecten waarvoor begin volgend jaar de eerste f de grond in gaat, vallen er nog niet onder, "rovvoningen heeft met zijn aannemers nog niet ver "e regeling gesproken. ii dagen Jl 8e'd dat in depot staat wordt bij de oplevering een vrijgegeven als er geen klachten zijn. Zijn er |5r Han zes klachten ('onvolkomenheden') dan Jll het geld staan. Bij zes of minder klachten 0 een deel staan. Eurowoningen verplicht zich de klachten na de oplevering binnen vijftien are dagen te verhelpen, behoudens uitzonde- v<vfn ZOa's Hijvoorbeeld buitenschilderwerk waar- r "et weer te slecht is. Zijn de klachten niet ver- Pen daiykan de koper een eenmalige boete clai men van 300 gulden. Na deze periode moet 2,5 procent van het bij de notaris vastgezette laatste bouwgeld worden betaald. De resterende 2,5 pro cent blijft in depot. Elf weken De nog niet afgehandelde klachten moeten vervol gens binnen elf weken worden verholpen. Na die periode kunnen zowel koper als Eurowoningen nog resterende geschillen over de oplevering voorleggen aan een geschillencommissie. Deze commissie, die nog moet worden ingesteld, kan bindende uitspra ken doen over de geschillen. Zij kan ook schade claims aan de koper toewijzen. De vereniging Eigen Huis is blij met de nieuwe ga rantieregeling. Het doet recht aan de positie van de consument die met de regeling een stok achter de deur heeft om fouten te laten herstellen, aldus een woordvoerder. Tevreden Eigen Huis is tevreden dat een grote projectont wikkelaar als Eurowoningen met een dergelijke re geling komt. De bouwondernemers waren tot nu toe fel tegen, nu is er een bres in het front. Over de inhoudelijke kanten, zoals de geschillencomissie, zullen volgens de woordvoerder nog duidelijke af spraken moeten worden gemaakt. Die betreffen onder andere de kosten, de onpartijdigheid en het voorkomen van overlappingen. In Amerika moet opnieuw de fiets wor den uitgevonden, omdat de tweewieler de oplossing is voor het probleem van autofiles en luchtvervuiling in de grote steden in de Verenigde Staten en elders in de we reld. Dat is de belangrijkste conclusie van het World Watch Institute, een Amerikaanse organisatie die studie maakt van verstedelijkings- en milieuvraag stukken naar aanleiding van een onderzoek naar het meest efficiënte vervoermiddel in de grote ste den. „Van New Delhi tot New York is de fiets het beste vervoermiddel om je een weg door het stedelijke verkeer te banen en in de Derde Wereld is het ook de enige betaalbare vorm van vervoer", aldus Mar- cia Lowe, de verkeersdeskundige van genoemd in stituut. Zij is ook van mening dat, ondanks de dui delijke voordelen van de fiets in het stadsverkeer, dit vervoermiddel door de stadsplanologen vrijwel volledig over het hoofd wordt gezien. Het autoverkeer moet echt wel minder worden, wil de fiets niet in het nauw komen. Hier pro beert iemand in de 42e straat in New York zich op een fiets overeind te houden. fotoap De ingangsdatum voor de verzekering van bromfietsen zal met in gang van 1990 worden verschoven van 1 maart naar 1 mei, zo heeft de Ministerraad op voorstel van de Minister van Verkeer en Wa terstaat onlangs besloten. Voorheen moest de verzekerde geruime tijd voor 1 maart - in een 'bromfietsonvriendelijk' seizoen - het besluit nemen zijn brom fietsverzekering te verlengen. Veel verzekerden lieten de verleni ging achterwege om vervolgens op een latere datum de verzekering alsnog te laten ingaan. Dit bracht voor de verzekeringsmaatschappijen en assurantie tussenpersonen extra administratieve handelingen met zich' mee. Door de verschuiving naar 1 mei kan dit worden voorkomen. De verandering van de ingangsdatum van 1 maart naar 1 mei in 1990 heeft tot gevolg dat de verzekerde eenmalig een premie voor veertien maanden moet betalen en wel voor de periode van 1 maart 1989 tot en met 30 april 1990. Daarna wordt weer een pre mie voor 12 maanden betaald. De Stichting Consument en Veiligheid heeft een nieuwe brochure uitgebracht over kind en veiligheid, bestemd voor ouders en ver zorgers van kinderen van nul tot vijfjaar. fe' Aan de hand van voorbeelden en uitspraken van deskundigen worden de risico's van het opgroeien uitvoerig behandeld. De informatie spitst zich toe op wat ouders kunnen doen om ongevallen te voorkomen. In de brochure zit een overzicht met de maatregelen die in een bepaalde levensfase moeten worden geno men. Ook is een lijst met vragen opgenomen. Door deze met 'ja' of 'nee' te beantwoorden, kunnen ouders zich snel een beeld vormen van de (on-)veiligheid in de eigen woning. De brochure kost 80 cent en is te bestellen bij de Stichting Consument en Veiligheid in Amsterdam, telefoon 06-0220220. Reformwinkels prijzen soms natuurlijke vitamines aan, als zouden die beter zijn dan synthetische. Deze bewering is nergens op geba seerd. Aldus heel stellig het officiële Vitamine Informatiebureau in Zwijndrecht. Synthetische vitamines en vitamines die in voedsel worden aangetroffen hebben een identieke chemische samenstelling. Op welke manier deze chemische samenstelling wordt bereikt is voor de werking in het lichaam volgens het bureau van geen en kel belang. Wetenschappers zijn er in de jaren dertig in geslaagd de chemische formule van de belangrijkste vitamines te achterhalen, waarna (commerciële) produktie mogelijk werd. 'T; Als voorbeeld: de geschiedenis van vitamine C. Ongeveer vier honderd jaar voor Christus beschreef Hippocrates de verschijnse len die later bekend zouden worden als scheurbuik. De Britse scheepsarts James Lind begon in 1747 citroenen en sinaasappels voor te schrijven als remedie tegen deze ziekte. Bijna twee eeuwen later, in 1932, ontdekten Sir Norman Haworth en dr. Glen King onafhankelijk van elkaar de chemische structuur van vitamine C. Een jaar nadien slaagde dr. Tadeusz Reichstein erin ascorbine- zuur te synthetiseren, identiek aan natuurlijk vitamine C. Dit was een belangrijke stap in de richting van de industriële produktie van vitamine C, waarmee in 1936 begonnen werd. (Zie ook elders op deze pagina 'Warm eten maakt ziek'.) Het boortoestel wordt door een kwartslag te draaien op de schroef ge klikt. De afdeling KNO van het Sint-Radboudziekenhuis in Nijmegen introduceert een nieuw type hoorapparaat waarvan een gedeelte onderhuids is aangebracht. Het apparaat bestaat uit een titanium schroef die onderhuids in het schedelbot wordt vastgezet en uit een hierop bevestigd hoortoestel dat achter de oorschelp zit. Het apparaat werkt via beengeleiding: de opgevangen geluiden worden door het hoortoestel versterkt en via schroef en schedel been doorgegeven aan het binnenoor. De KNO-arts dr. C. Cremers heeft inmiddels bij drie patiënten een dergelijk apparaat geplaatst. De resultaten hiervan zijn uitste kend. Dr. Cremers werkte hierbij samen met prof. A. Tjellström uit Göteborg die hét systeem ontwikkeld heeft. De nieuwe techniek is vooral een uitkomst voor slechthbren- den die met de gebruikelijke hoortoestellen die in de gehoorgang geplaatst worden, niet goed geholpen kunnen worden. Deze groep is aangewezen op een hoortoestel met een beengeleider. Momenteel zijn hiertoe twee types voorhanden: de 'hoorbril' waarbij het hoor toestel is ingebouwd in een bril, met name in het achter de oor schelp klemmende deel, of een beugel die als een haarband over de schedel is geklemd. A Het nieuwe apparaat is alleen geschikt voor slechthorende mensen bij de oorzaak van het gehoorverlies voornamelijk in het middenoor ligt.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 21