2 I DE STEM VOOR JOEP VAN DEN NIEUWENHUYZEN IS GELD NIET MEER DAN GEREEDSCHAP e gaan c: ZATERDAG I fCEMBER 19881 lijn oep van den Nieuwenhuyzen is nét 33 jaar oud. Halverwege het gesprek verbetert hij de vraagsteller: „62 miljoen? Neen, dat moet meer zijn". En rekent op twee manieren uit dat zijn vermogen, op gebouwd in vijf jaar tijd, uitkomt op 'ruim honderd mil joen gulden'. Hij ziet door een kalende kruin en hoge haarinplant ouder uit dan hij is. Als hij grappen en grollen makend op de werkvloer komt, blijkt uit niets dat hier de man van honderd miljoen rondloopt, niets doet denken aan de grote baas, die aan de touwtjes van 'ongeveer zeventig' bedrijven trekt. Het is moeilijk voor te stellen dat deze man werkgever is van 3500 mensen en goed is voor een omzet van zes- tot zeven honderd miljoen gulden. Hij is niet een man boven, maar tussen de jongens. Populair Grotere druk Misgeschat Leerschool Opdracht Flauwekul Gebrek aan visie ns inwijding, die streng geheim ïouden. Vandaar dat onze nis enkel te halen valt uit af- die de latere, door de christe- ende, beeldenstorm hebben ngewijden moesten zich aan Ie beproevingen onderwerpen erkenbaar aan brandmerken of voorhoofd. Door vroegere schrijvers werd een en ander ikt, maar aan het waarheids- i die geschriften moet sterk worden. Waarschijnlijk had maken met pogingen om de ;nst in een kwaad daglicht te lag in 312 bij de Pons Milvius ;r kondigde meteen het einde thras. Keizer Constantijn pie- het hoofd suf hoe hij Rome ren. Plots zag hij een lichtend et zwerk en, zo beweerde hij, srscheen Jesus aan hem in een nstantijn besloot daarop het banier te voeren en versloeg soldaten van Maxentius. Het n had gewonnen. De keizer d. keizer Constantijn als fervent van Mithras geen flauw idee r van Jesus. Maar dat weer- niet om in 325 in Nicea het ■ilie bijeen te roepen. Hij koos ide ruim 300 bisschoppen en vergadering voor. De verza- choppen maakten daar geen ïoewel hij zich pas jaren later rfbed zou laten dopen. Ze ac- hem zelfs als 'algemene bis- n was een keizer van de harde ldde geen tegenspraak. Ook t concüie. Hij dwong het con- uitspraak van de eenheid van God de Vader en God de werd per keizerlijk decreet tot ogma verklaard. Constantijn ;en groot aantal familieleden i, maar dat weerhield de kerk de man heilig te verklaren, comst van Keizer Theodosius jrgoed gedaan met Mithras en agers. Hij liet alle heiligdom- a en bombardeerde het chris- staatsgodsdienst. Theodosius iweldaden niet onder voor zijn nstantijn. Hij buitte de bevol- liet wanbetalers folteren én lorpen afslachten. het ook die het tweede conci- iep. In 381 in Constantinopel. ie verrijkte de kerkelijke leer eëenheid van Vader, Zoon en est. En op dit dogma teert de e kerk tot op heden nog. ius verbood op 27 februari uitoefening van heidense cul- de daarop volgende beelden den bijna alle herinneringen as uitgewist. Vooral uiteraard ngen van de gewraakte maal- veel deed denken aan de viering. Het feest van Mith- rte, de komst van het licht, ;r niet uit te roeien. Daarom kerkelijke leiders niets anders 25 december uitroepen tot de zus' geboorte. Eigenlijk zijn er twee kindekens geboren. van wortels als de schimmeU een rechtstreeks gevolg van en agrarische vervuiling, voor de natuur zijn de maat- rd nodig om een goede kwali et drinkwater te garanderen, d lang niet meer om de vraag uwse drinkwater nog wel het Nederland is. Het gaat er om ater steeds zuurder wordt en rijpende maatregelen vroeg of leer te consumeren is. Volgens voerder van de Waterleiding >pij Gelderland (WMG), ir. C. s de Veluwse drinkwatersitua- iet alarmerend, maar ziet de :r wel degelijk dreigend uit. irbeeld voor fosfaten is de kri- iswaarde 50 milligram per liter t betekent dat als er meer fos- ït drinkwater zitten, de water- irdt gestaakt. In sommige put- ve water oppompen, zitten we :1ft. We overwegen daarom het ,en en nitraten verontreinigde vermengen met schoon water veelheden per liter te verlagen. :n er op allerlei manieren reke- dat de verzuring erger zal wor- is Verpalen. nen, prisma-ogen en acht spm- nepoten de man) die van bo venaf bevel hebben gekregen de planeet aarde als vervuilde en uitgewoonde sterfhuis-bv te sluiten. Hun aanwezigheid m ons riolenstelsel is duidelijk ge" worden na de verdwijning van een groot aantal bekende Ne derlanders, van wie er een is te ruggekeerd met een ultimatum Als bewijs van hun bekwaam heden worden door de riool monsters kippen in de steden- losgelaten die zo groot zijn da ze oog in oog kunnen staan me de hanen op de kerktorens, f dat is dan nog maar het begin- J Door Willem ReIJn Zes jaar terug kreeg Nederland voor het eerst van Joep van den Nieuwenhuyzen ie horen. De schoonzoon van wegrestau- rateur Van der Valk was namens de fa milie woordvoerder in de ontvoeringsaf faire Toos van der Valk. Zijn gevoel voor koopmanschap (en dat van de schoonfa milie) deed al opgeld, toen de ontvoer ders werd voorgesteld het losgeld voor veertig procent van de nominale waarde terug te kopen. Het geld was genummerd en dus minder waard, betoogde Van den Nieuwenhuyzen. Kort daarop maakte de toenmalige bedrijfsleider van het wegrestaurant Nu land (twee jaar bedrijfskunde, vier jaar economie, maar geen studie afgemaakt) van precies deze taktiek zijn hoofdbe roep. Hij koopt voor een habbekrats be drijven op die in surséance van betaling, faillissement of gewoon zwaar weer ver keren, geeft crediteuren een fooi voor hun vordering, ontslaat een deel van het personeel, past de arbeidsvoorwaarden, benedenwaarts aan en hup: daar is weer een gezond bedrijf. Zijn winst is dat de bedrijven daardoor meer waard én winstgevend worden. In vijf jaar heeft Van den Nieuwenhuyzen uit waardeloze aandelen een vermogen van meer dan honderd miljoen netto (bezit min schul den) opgebouwd. In tegenstelling tot anderen, die als 'lij- kepikkers' bekend staan, is Van den Nieuwenhuyzen toch populair, zelfs bij doorgaans argwanende vakbonden. Dat is vooral te danken aan het feit dat hij al afgeschreven werkgelegenheid weet te redden en na een of twee jaar het aantal banen bij de betrokken bedrijven zelfs weer groeit. Van den Nieuwenhuyzen hoeft niet op zoek naar nieuwe bedrijven. „Dit jaar zijn mij een goeie tweehonderd bedrijven aangeboden", vertelt hij. „Dat zijn vijf telefoontjes per week van vakbonden, banken en aandeelhouders". Zaterdag is kijkdag voor hem. Van de bedrijven die "iet in aanmerking komen, leest hij vaak een paar weken later de faillissementsaf- kondiging in het Financieel Dagblad. De bedrijven die Van den Nieuwen huyzen overneemt, worden eerder gese lecteerd op een minimum aan risico dan °P grote groeikansen. Maar het belang rijkste criterium is dat het bedrijf binnen een jaar weer winst maakt en dat die "inst blijvend is. Deze bedrijven starten in de wachtka- het persoonlijk privé-domein van Van der Nieuwenhuyzen. Pas als ze het bedrijfseconomisch examen hebben ge passeerd (uit de rode cijfers, geherstruc tureerd) mogen ze over naar de Konink- hjke Begemann Groep. „Dat aan de beurs genoteerd fonds is mijn visite kaartje", zegt Van de Nieuwenhuyzen. bt de Begemann Groep zitten inmiddels een slordige vijftig bedrijven. In de "achtkamer komen daar nog eens vijf ben bij „en dan heb ik er nog een hand- fel, die zelfs niet in de wachtkamer zit- jen maar te zijner tijd worden afgesto- Hoeveel bedrijven zitten na dat examen och nog in de rode cijfers? Deen. Nul. Al die bedrijven zijn winst gevend geworden. En wat veel interes ter is: ze zijn het ook gebleven. Dat is fatuurlijk een beetje het verhaal van veel fensen; even een winst creëren is niet zo ®°«ilijk.Maar deze bedrijven zijn winst- 8evend gebléven. Dat is echt veel moei lijker want daarvoor moet je structurele maatregelen nemen". Hoe vaak vergis je je bij het kopen van een bedrijf? „Nog niet dus! De criteria zijn dat het bedrijf binnen een jaar winstgevend moet zijn, dat het duidelijke synergie heeft met de groep, dat het nieuwe, extra know-how aan de groep toevoegt, dat we de kostprijs terug kunnen brengen naar de marktprijs, dat er een produkt ge maakt of ontwikkeld wordt voor de markt van morgen. Je gaat je criteria steeds scherper leggen, je wordt steeds voorzichtiger, dus vergissen doe je niet zo snel. De druk wordt ook groter als je een reputatie hebt". Je bent voorzichtiger geworden. „Ja, bij de eerste twee bedrijven werd ik niet gehinderd door enige kennis, maar had ik ook helemaal niks te verliezen. Nu heb je krediet opgebouwd, vertrou wen, dat kun je niet beschamen". Heb je vroeger risico's genomen, die je nu niet meer zou nemen? „Ja. Zeker, al was het misschien onbe wust. Je hebt meer ervaring gekregen. Je weet waar de gevaren schuilen. Die schuilen met name in de sfeer van claims. Van afgewerkte orders die nog in de garantieperiode lopen of het onder handen werk waar allerlei fouten inge slopen kunnen zijn. Bij dit soort bedrij ven is de motivatie van de mensen in de laatste maanden afgenomen, waardoor meer fouten worden gemaakt. Dan loop je op je onderhanden werk bovenmatig risico". Worden om het bedrijf te redden door de aanbieder nog wel wat risico's gemas keerd? „Zeker! Vaak is de situatie aanzienlijk slechter dan men voorspiegelt. Maar dat heb je vrij snel in de gaten. Ik ken die technieken onderhand wel: van het op blazen van het onderhanden werk en voorraden tot aan het wegpoetsen van sociaal passief en overige kosten. Of in komsten naar voren halen en betalingen naar achteren schuiven, facturen te laat boeken". Was de Machinefabriek Breda daar een voorbeeld van, gezien het grote verlies van 27 miljoen in 1987? „Eh.ik weet zeker dat het werkelijke verlies van de MFB vele malen groter is geweest dan men zelf hier intern dacht. Of ze dat nou echt bewust weggepoetst hebben, dat geloof ik niet, ze hebben ge woon absoluut veel te weinig inzicht ge had in het eigen bedrijf om te kunnen bepalen wat de feitelijke situatie was. Ze voorspelden me een operationeel verlies van 3 tot 3,5 miljoen. Nou, het operatio neel verlies is dus boven de twintig uitge komen. Ja jongens, dan heb je het dus echt misgeschat". Hadje dat zelf ook misgeschat? „Nou, ik wist niet dat het over de twintig zou zijn, ik schatte zelf wel in dat het te gen de twintig zou zijn". Had je MFB ook overgenomen als je het van tevoren geweten had? „Ja, ook. Absoluut, ja. Je maakt voor je zelf marges van 'dat mag het maximaal zijn' en je treft extra voorzieningen. Al dat geld hebben we ook nodig gehad. We hebben ons niet verkeken op de proble men bij de Machinefabriek Breda. Maar die waren dus véle malen groter dan geïndiceerd. Een factor van zeven tot acht". Je moet over stalen zenuwen beschikken. „Je voelt een beetje van eh, da's leuk, da's leuk. Het vervelende Is alleen dat Je pas over tien Jaar weet of het gelukt Is". De man van 100 miljoen - FOTO WILLEM BLAUW NV KNM v/h E.H. Begemann IgGI UK LM Moten BV Gte Bouw- Machkrefatortek I MFWwtduat b B>g*nwn fe MF Slrempfoyfe Bagwmnn I iBagamann fe J nwchln— BV I Breda BV BV j PompwtBV fe BV BatglumNV I BtotebouwBVi Bredwo I PHcohrtBV I Brettero bi Bredwo PricoCmbti. IjCoaterelno. Brttteh fe Pip» CoWire IBredaroPrioa""fe BredaroPrk» fel Bredwo fe BredaroPrtea fe Indon—te E| Htgarta Waat Africa Autralte GRAREK DE STEM De door Van den Nieuwenhuyzen opgebouwde bedrijvenstructuur per 1 november. Met vet zijn de holdingen aangegeven. „Neen! Je moet goed inschatten. Het is niet zo dat je zegt: Jezus, ik ga allerlei ri sico's aan en ik weet absoluut niet waar ik in stap. Dan moet je stalen zenuwen hebben. Wij zeggen: als we ergens in stappen dan weten we exact wat de si tuatie is". „Crisisbestendigheid, die moet je heb ben. Als we worden gebeld, is het al vijf voor twaalf of soms ook wel een minuut over twaalf. Dan hangen ze tegen sur séance aan of faillissement en zien totaal geen uitweg meer". Als jongen van 27 stond Joep van den Nieuwenhuyzen de internationale pers te woord bij de ontvoering van zijn schoon moeder Toos van der Valk en onderhan delde met de ontvoerders. „Ik denk dat ik vanwege die stress-bestendigheid ben uitgezocht om de zaak met die jongens uit te onderhandelen en het een beetje tot een goed einde te brengen". „Ik geloof dat ik in de begintijd wel voordeel aan die bekendheid neb gehad, ja. Ik kwam daardoor toch makkelijk op allerlei niveaus binnen bij bedrijven. Dan reageerden ze: oh ja, da's die. Ik be gon vier maanden na de ontvoering met voor mezelf. Ik wil het niet overdrijven, maar het heeft wel meegespeeld. Die cri sistijd is wel een soort leerschool voor je geweest. Zo'n periode leef je tien keer zo intensief. Er zijn aangenamere manieren om te leren, daar niet niet van, maar het is wel een heel effectieve manier". Is geld belangrijk voor je? „Gereedschap! Puur gereedschap. Zoals een timmerman een hamer nodig heeft, zo heb ik geld nodig". Maar privé? „Dan is geld absoluut niet belangrijk voor me. Geld speelt geen enkele rol. Ten eerste heb ik geen tijd om het uit te geven, ten tweede zou ik er dan beter mee uit kunnen scheiden". Rekent voor: „De waarde van de aande len van Begemann is tweeënhalf miljoen aandelen maal zo'n 50 gulden. En daar komen die andere bedrijven in de wacht kamer nog bij, dus altijd ver boven de honderd miljoen. Ik bedoel: werken voor geld is gewoon onzin. Dus, neen, geld speelt geen enkele rol. Ik bedoel: het is niet de bedoeling dat je het op gaat ma ken. Dat lijkt me uiterst ongewenst. Ik werk voor een heel hoop dingen, maar zeker niet voor geld". Maar wellicht staan er nog wat vorderin gen? Rekent nogmaals voor: „Als ik naar het totaal kijk, dan denk ik dat de bedrijven een waarde hebben van tussen de 150 en 170 miljoen en dat ik toch minder dan die zeventig miljoen aan schulden heb uitstaan. Netto moet ik dan toch boven de honderd miljoen zitten. Dan is geld niet de drijfveer voor hetgeen waar ik mee bezig ben. Geld heeft eigenlijk nooit een rol gespeeld en het speelt ook geen rol". Waarom werk je dan zo hard? „Om de bedrijven uitzicht om een ge zonde toekomst te geven. Het doet me plezier als ik een bedrijf wat al helemaal ten dode is opgeschreven, tegen de stroom in toch weer in rustig vaarwater weet te loodsen". Voelje jezelf dan een soort 'El Salvador'? „Nou, eh, neen, je voelt een beetje van eh, da's leuk, da's leuk. Het vervelende is alleen dat je pas over tien jaar weet op het gelukt is. Kijk, het zou zonde zijn als een oud bedrijf met nog best wat moge lijkheden ten onder gaat met vernietiging van kapitaal en kennis plus heel wat werkgelegenheid. Je kunt dan niet zeg gen: 'jammer dan'. Het is mooi om die bedrijven samen een soort toekomst op te laten bouwen. Als je dat lukt, dan is dat inderdaad een soort opdracht om dat te doen". Kun je dit wel een leven volhouden? „Nauwelijks, neen. In een week maak ik tenminste 80 uren. Dat is echt een mini mum. Buiten werken doe je niet zo gek veel. Ik geloof ook niet datje hier 65 mee wordt, hoor". Ik heb persoonlijk de indruk dat jijzelf de zwakke plek voor de continuïteit van de hele organisatie bent. „Neen, dat denk ik niet. Ik denk dat we het zo gestructureerd hebben dat als ik morgen tegen een boom rij dat de Bege mann Groep weliswaar wat minder snel zal groeien, maar dat de ondernemingen uitstekend in staat zijn om met elkaar naar die toekomst toe te werken. Ik ge loof niet dat mijn aanwezigheid noodza kelijk is. Mijn broer Jeroen is ook zeer betrokken bij de operaties. De afstem ming van de ondernemingen is ook goed". Maar de grote animator, de man die ook 95 procent van de aandelen heeft, dat ben jij- „Maar wij zijn een beursfonds. Dat maakt het makkelijker om aandelen te plaatsen. Er zijn aardig wat mensen die zeggen: joh, kunnen we niet wat aande len kopen. Een beursfonds is goed voor de continuïteit". Er wordt jou lijkepikkerij verweten bij die overnames. Je neemt bedrijven over tegen voorwaarden die in het normale economi sche verkeer niet worden getolereerd Cre diteuren krijgen maar twintig of dertig procent van hun schulden terug. „Die beschuldiging is niet terecht. Een bedrijf is waard wat je ermee kunt ver dienen. Als het zware verliezen maakt, is de prijs dus niet hoog. In principe moet je er een hele hoop aan veranderen voor dat het een bepaalde waard krijgt. De prijs die we betalen wordt bepaald door de vrije markt. Als een ander het meer waard vindt, dan biedt-ie dus gewoon een gulden meer. Blijkbaar ben ik de gene die er de hoogste prijs voor over heeft. Wat wij doen is risicodragen en dat is in de prijs verwerkt. 'Over de rug van crediteuren' zeggen ze. Dat is grote flauwekul, dat is apert onjuist want wij geven blijkbaar meer dan een ander wil geven. Dat komt juist ten goede aan die crediteuren". Wat vind je van het management in Ne derlandse bedrijven? „Ik heb natuurlijk een hele eenzijdige kijk op het bedrijfsleven. Ik zie zeer in tensief wat verrekte slecht gaat. Ik heb zeker geen overall beeld van: het gaat goed in de Nederlandse industrie. Ik zie echt de zelfkant van de BV Nederland, ja". Heb je de indruk dat de Nederlandse ma nager niet zo best werkt? „Ik kom gevallen tegen waarbij het ma nagement een heel belangrijke rol heeft gespeeld in de neergang van het bedrijf. Ja, dat denk ik zeer zeker. Een algemeen oordeel kan ik niet geven, want ik zie al leen het management bij die bedrijven waar het verkeerd is gegaan. Maar er zijn gevallen waarvan ik zeg: dat is puur mis management geweest". Wat voor misstanden kom je tegen? „Gebrek aan inzicht in het eigen bedrijf. Gebrek aan visie. Overschatting van de eigen mogelijkheden. Te hiërarchisch ge structureerd. Onvoldoende contact met de werkvloer. Het komt natuurlijk niet vanzelf. Je kunt wel alle problemen op Alle bedrijven volle dochters behalve: APA 39 procent, Molen 98, Backer Rueb 40, Bre- dero Price Holding 50, Inspec. Services 80, Bredero Norwegian Contract. 50, British Pipe Coaters 49, Bredero Price Malaysia 49, Bre dero Price Indonesia 75, Bredero Price Nige ria 60 en Bredero West-Airica 60. de olieprijs en de dollar schuiven, maar daar heeft iedereen mee te maken. Dat werkt niet zo". Je bent 33 jaar, je hebt een vermogen op gebouwd waar hecht je dan nog aan? „Waar hecht je aan? Tsja.(stil) Geld absoluut niet. Hechten aan materiële dingen, neen joh, neen. Ik bedoel: ik heb mijn eigen vliegtuig, ik zit 's morgens in Noorwegen voor een afspraak, 's mid dags in Parijs en 's avonds vlieg je door naar Londen. Hecht je daar aan? Nou, absoluut niet. Als ik moest fietsen, dan deed ik dat net zo lief. Ik vind wel een hele hoop dingen leuk, ik zou eigenlijk best graag meer tijd aan mijn gezin be steden, daar heb ik een beetje te weinig tijd voor. Ik ga graag eens een keer naar leuk concert". Waarna hij vertelt dat het laatst be zochte concert op uitnodiging van een bank was, wat meer voor zakelijke be sprekingen diende dan voor muziek. „Je probeert dus wat te combineren. Op va kantie ben ik dit jaar ook niet geweest. Wel van: dan plakken we daar eens een dagje aan vast, maar vakantie, neen". Moet je hier erg gek voor zijn? „Ja, ik denk het wel. Je moet toch een bepaalde gedrevenheid hebben om door te gaan". Filosofeert: „Ik moet mijn eigen rol ver der terugdringen, dat als er iets gebeurt, de zaak makkelijker doordraait. Want als dat niet zou zijn, dan zou ik echt ge faald hebben. Dat zou de grootste fout kunnen zijn, die ik zou kunnen maken" Hoe lang kan dit goed gaan? „Het principiële kenmerk van de groep is de zelfstandigheid van de bedrijven: zowel qua leiding, bevoegdheden als vooral ook financiering. Er bestaan geen financiële kruisverbanden. Hét grote ver schil met OGEM, Bredero, RSV, pak ze maar beet, hè, waarvan ik aardig wat be drijven heb overgenomen. Van hun fou ten heb ik en beetje kunnen leren hoe het wél moet". „Als een werkmaatschappij van ons een foute constructie maakt en een schade claim aan broek krijgt van honderd mil joen, kan de hele groep daar niet aan ten gronde gaan. We moeten dan een deel neming laten schieten en een miljoen of drie, vier afschrijven. Dan is het: jon gens, niet zeuren, dat spijkeren we wel bij". „Dat had OGEM bijvoorbeeld niet, toen die Duitsers vielen, ging het tik-tik-tik, had je het domino-effect en daar viel het hele concern om. Toen Bredero proble men kreeg met de bouw in het buiten land was alles met elkaar verbonden, wa ren alle zekerheden weggegeven aan de bank en was het gewoon: jongens, aflos sen; niet aflossen?, sluiten dan. Dat soort dingen kunnen bij ons nooit gebeu ren". Wanneer vindt de volgende overneming plaats? „Deze week wel, ja. Of anders toch maandag".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 27