Let's party in een feestelijke kledij
Opniei
leerki
opsti
BOEKJE OVER ERVARINGEN IN ZELFHULPGROEPEN
Fijn happen in hapjes
Koptelefoon beperking
voor kwaliteit walkman
VREDESG
Warm watertoestellen
en cv goed onderzocht
EINDELIJK OP GELIJKE VOET MET DE BUURLANDEN
LANDl
ACTI
Ouders.*
Argentinië en
DE STEM CONSUMENT MAANDAG 5 DECEMBER 1988
Beroepsziekte
Behoefte
Intuïtie
MODE
In de Consumentenbijlage van vrijdag:
Het wijnjaar 1988 is het Jaar van de Wijnboer,
AAN TAFEL
DE STEM BINNEN
A Alit&fËii
6 decern
Informat
K0V-KL
070'
de stem coi
L'T46
Door Tiny Poppe
„Het is belangrijk dat vrouwen in de
praatgroepen met anderen in kontakt ko-
men die dezelfde ervaringen hebben.
Vrouwen realiseren zich dan: 'het is heel
logisch dat ik dit meemaak en ik ben niet gek'.
Dit vertelt een medewerkster van de stichting Vrou
wen in Postnatale Depressie over het succes van
haar organisatie in het boek 'Het heft in handen'.
Daarin komen'vijftien vrouwen aan het woord, die
actief zijn in zeven vrouwenzelfhulporganisaties.
Vrouwenzelfhulporganisatie, het is een hele mond
vol. Maar in de gezondheidszorg zijn ze geen onbe
kend begrip. Denk maar aan de stichting VI DO
(Vrouwen in de Overgangsjaren), de VSK (Vereni
ging tegen Seksuele Kindermishandeling binnen
het gezin) of de DES-actiegroep.
Jaarlijks doen vele duizenden vrouwen een beroep
op deze organisaties voor voorlichting en opvang.
Vrouwen met dezelfde ervaringen helpen andere
vrouwen die met gelijke problemen kampen. De
eigen ervaring staat centraal en niet de medische
benadering. In het kort komt de toverformule van
de zelfhulpgroep hier op neer.
Kennelijk schiet de reguliere gezondheidszorg dus
tekort als het gaat om hulpverlening aan en opvang
van vrouwen. Bijvoorbeeld na een medische in
greep: „Een paar maanden na mijn baarmoeder-
operatie voelde ik me nog steeds erg rot. Soms
werd ik badend in het zweet wakker, had last van
lage rugpijn, was depressief en had huilbuien. Met
die klachten heb ik een jaar rondgelopen. Maar
volgens de huisarts was er niets aan de hand en
was er geen reden tot klagen", aldus Erika Bosch
van de werkgroep Vrouwen Zonder Baarmoeder
(VZB). Zij kwam via een VIDO-groep terecht bij
de VZB. „Het was een openbaring voor mij, een
enorme opluchting. Ik had eindelijk het gevoel: er
lopen een heleboel vrouwen met precies dezelfdé
klachten rond".
In de gezondheidszorg wordt over het algemeen ge
nomen weinig onderscheid gemaakt tussen man
nen en vrouwen, schrijven de samenstellers van het
boek. Artsen houden niet genoeg rekening met de
bijzondere klachten waar vrouwen mee kunnen zit
ten. Vaak doen artsen 'vage klachten' waar zij geen
raad mee weten, af met psychische klachten. Als
vrouwen veelvuldig met dezelfde klachten bij de
huisarts komen, dan is het etiket zeurkous snel op
geplakt. Depressiviteit is zo'n 'vrouwenkwaal'.
Volgens de vrouwenorganisaties moeten artsen de
pressiviteit als een 'beroepsziekte' zien. Moeder en
De Stichting Vergelijkend Warenonderzoek heeft
het tot nu toe grootste vergelijkend warenonder
zoek uitgevoerd op het gebied van verwarming en
warm water.
V Er wordt merkeninformatie gegeven over 27
cv-ketels en 26 warm watertoestellen en 10 combi
ketels. Verder wordt er algemene informatie gege
ven over de diverse soorten toestellen die er zijn.
V Door middel van een stroomschema kan men
bepalen welk soort toestel voor de eigen situatie
geschikt is. Vervolgens zijn binnen de onderzochte
categoriën aanbevelingen gedaan van bepaalde
merken en typen.
Verder is een schema toegevoegd om een eigen
kostenplaatje samen te stellen en op die manier de
offertes van installateurs beter te kunnen vergelij
ken en beoordelen.
V Bij keuze van een warm watertoestel is het
vooral van belang hoeveel comfort men in huis wil
halen en of dit al of niet gekoppeld is aan de aan
schaf van een nieuwe cv-ketel.
De resultaten van het onderzoek zijn in de
vorm van een brochure verkrijgbaar bij de Stich
ting VWO, Den Haag onder vermelding van 'ver
warming en warmwater'. Ook worden de resultaten
van dit SVWO-onderzoek gepubliceerd in het (de
cembernummer van de Consumentengids en het
(januari)nummer van Koopkracht.
Vrouwen: het heft in handen
huisvrouw zijn, is een beroep, ook al do^je dat met
liefde. Artsen gaan te weinig uit van de achterlig
gende problemen. Meestal bestrijdt de arts de
uiterlijke verschijnselen van een depressie omdat
hij ervan uitgaat dat de situatie onveranderbaar is.
Maar vrouwen hebben zelf ook moeite om hun de
pressiviteit te benoemen.
Wil Bottema van de stichting Vrouwen in Postna
tale Depressie: „Vrouwen groeien op met het idee
dat ze in het huwelijk en het moederschap hun le
vensinvulling zullen vinden. Zij hebben vaak niet
geleerd na te gaan wat pun eigen verlangens en
wensen zijn. De werkelijkheid is niet zo rose als de
reclame en verhalen ons doen geloven. Moederen
is vaak een eenzaam en afgesloten bestaan, toch
proberen ze aan het ideaalbeeld te voldoen. En dan
ontstaat het gevoel 'Is dit het nou?' Sommige vrou
wen krijgen een postnatale depressie, anderen voe
len zich alsof ze gefaald hebben of raken aan de
medicijnen of de alcohol verslaafd."
Vrouwen" hebben behoefte aan iemand die echt
naar hun klachten luistert en ze willen dat artsen
en hulpverleners hun klachten serieus nemen. Bo
vendien is het van groot belang dat er betere voor
lichting komt en dat er meer oog voor de psychi
sche gevolgen na een medische ingreep is. Er moet
samen met de vrouw gezocht worden naar de oor
zaken van de klacht en geen onnodige en ziekma
kende behandeling worden gegeven. „Als een
vrouw met anorexia nervosa in het ziekenhuis ligt,
proberen ze haar daar dikker te laten worden. Art
sen denken: 'Ze eet slecht dus daar moeten we wat
aan doen, terwijl ze moeten nagaan waarom ze zich
zo uithongert", aldus een medewerkster van de
stichting Anorexia Nervosa in het boek.
In de zelfhulpgroepen komen vrouwen er achter
dat hun problemen niet op zichzelf staan, dat art
sen niet alwetend zijn en dat ze meer op hun eigen
intuïtie af moeten gaan. Op deze manier komt er,
volgens het boek, minder druk op de medische
zorg. Vrouwen zijn de deskundigen bij uitstek van
hun eigen lijf en gezondheid. Maar dit neemt niet
weg dat de gezondheidszorg toch een erg belang
rijke plaats inneemt in de behandeling van vrou
wenklachten. Zelfhulpgroepen kunnen immers niet
op de stoel van de behandelend arts gaan zitten.
Maar de groepen kunnen wel meedenken en advie
zen geven. Artsen maken daar ook steeds meer ge
bruik van. Ruth Harmsen van de VZB vrouwen:
„Ik durf het pas de laatste tijd hardop te zeggen,
maar wij hebben artsen veel te bieden".
'Het heft in handen' is te bestellen door 13,50 plus
f2,50 portokosten over te maken op postbanknummer
2866061 onder vermelding van bestelnummer 14 ten
name van Werkgroep 2000 in Utrecht.
Wij hebben artsen veel te bieden".
Het boek is een uitgave van Werkgroep 2000, advies
centrum voor patiëntenorganisaties en het landelijk
steunpunt VIA (vrouwenhulpverlening Informatie en
Advies). Achterin staat een lijst met adressen van de
vrouwenzelfhulpgroepen in Nederland
Door Carla Wijnstroot
Feesten doe je niet in je dagelijkse klof-
je. Een feest is juist een mooie aanleiding
om je eens extra mooi op te doffen. Ein
delijk zijn we wat dat betreft eens op ge
lijke voet met onze buurlanden, waar de zoge
naamde gelegenheidskleding een vaste plek inneemt
in de garderobe.
Niet dat zulks nu direct tot onverantwoord hoge
uitgaven zou moeten leiden, want dan is de lol er al
af. Wie zich hoogwaardige couture kan permitteren
hoeft zelf niets te bedenken, dat doet de createur al
voor de geachte clientèle.
De pret van het dragen van feestkleding zit 'm nou
juist in het feit dat je met weinig middelen en een
niet al te dure aankoop toch een fantastische en
tree kan maken. Dat je er zo mooi uitziet dat men
even naar je omkijkt. En dat is tot nog toe nogal
'onhollands' geweest. Hoelang werd hier niet het
devies gehuldigd van 'doe maar gewoon dan doe je
al gek genoeg'? Het lijkt alsof een nieuwe generatie
feestgangers daar lak aan heeft en gelijk hebben ze.
Want nu kun je voor zeer schappelijke prijzen (die
echt niet hoger liggen dan die van de daagse kle
ding) de bloemetjes op prachtvolle wijze buiten
zetten.
Hier volgt een greep uit de feestcollecties van de
cember.
Foxy Fashiondoet het met glanzende satijn, flu
weel en wolken van tule. Barbie in levende lijve.
Barokke vormen verwerkt tot spannende stra
pless jurkjes met strakke lijfjes en ruisende rok
ken. Filmsterrenjaponnen met rijkelijk gedra
peerde strapless bovenkant, waaronder een rokje
van genopte tule. Scarlet O'Hara in purperkleu
rig satijn, de sfeer van een klassieke baljurk met
diepe rugdecolleté. Grijs, paars, zwart of zilver
steekt glanzend af bij gloedvol zwart fluweel. En
de duurste jurk is nog geen 200!
TEKENINGKATINKA HOFSTEDE
Jessicais het elegante label van C A, dat voor
de feestdagen met een sierlijk belijnde collectie
komt. Zoals een soepelvallend tweedelig pak van
gebloemde crêpe in zwart en wit, met een wijde
Dietrich-pantalon en een lange blouson. Daar
onder draag je dan geraffineerd een kartonnen
body met veel kant. Of je kiest in glanzend da
mast een zwierige Dietrich-broek waarop een
aangesloten jasje met klokkend schootje past. Er
zijn losse blouses met strikken en schootjes die
weer te combineren zijn met allerlei rokken, van
sexy strak tot wijd geplisseerd. Hoe eenvoudiger
de vormen hoe spannender het effect met bij
voorbeeld een paar luxe fantasie-panties en
feestelijke accessoires. C A had erop gerekend.
Radio,het jongste zusje van In Wear laat de happy
fifties weer herleven met een serietje filmster-
renkleren. Zoals de puur satijnen rokjes en een ro
mantisch topje van diep zwart fluweel. Zwart, bor
deaux en rood zijn de sobere basiskleuren die
stemmig worden opgevrolijkt met goud en crème.
Martiniquelaat de heren in de speelse smoking op
draven, niet zo traditioneel maar toch met een
■i
knipoog naar het altijd zo vormelijke uitgaanskos-
tuum. het witte shirt hierbij is wel een must, maar
de kwinkslag zit 'm in de andere kragen en boor
den, waarvan sommige zijn geborduurd om een das
of strikje te vervangen. Zwart wordt gecombineerd
met bordeaux en marine en antraciet-grijs is een
getipte nieuwe tint.
Bij In Wearruisen de satijnen rokken boven me-
terswijde petticoats. De inspiratie vond men bij de
New Look van Dior getuige de brede boothalzen
en gedrapeerde decolleté's. Scharlaken rood, violet
en smaragd groen zijn de kleuren waarmee je stem
mig onder de mistletoe verschijnt.
Lampetenslotte biedt hele varianten in blazers in
schitterende kleuren als fuchsia, lime, pauwblauw
en zwart-wit in geraffineerde transparante stoffen.
De jasjes zijn er kort of lang, met of zonder sjaal-
kraag, met plissé-schootjes en met geplisseerde
rugpanden. Daarbij kun je dan bijvoorbeeld een
wijde pantalon dragen of een transparante plissé-
rok. Sexy staat daarbij ook een kort etagerokje. En
daaronder draag je dan weer zo'n fraai bewerkte
panty met hoge suède pumps.
i
Door Marijke Prins
Rond de feestdagen met de onvermijdelijke overvloed aan wêlvooi
ziene maaltijden, kan het een welkome afwisseling zijn om eens eet
keer geen complete warme maaltijd te nuttigen, maar te volstaat
met een keur aan hapjes. Ze kunnen vooraf worden klaargemaai
en zelfs een dag worden bewaard. Zo is een gastvrij huis klaar vo»
de zoete inval.
Mediterrane gehaktballetjes
350 gram rundergehakt
200 gram gekookte, gepureerde aardappelen
2 eieren
1 zeer fijngehakte middelgrote ui
Vt theelepel gemalen koriander
Vi theelepel gemalen komijn
1 teen knoflook uit de knijper
2 eetlepels fijngehakte peterselie
1 mespunt cayennepeper
20 gram bloem
plantaardige oüe
zout en peper naar smaak
Meng het gehakt met alle ingrediënten en draai er balletjes van-di
twee keer zo groot zijn als gewone soepballejtes. De hoeveelheid li
gebruiken olie is afhankelijk van het soort pan dat u gebruikt, li
ieder geval moeten de balletjes gefrituurd worden en niet gebak
ken; dat betekent dat ze de bodem niet mogen raken. Rol d
letjes door de bloem en druk ze iets plat. Ze moeten in kleine hot-
veelheden zo'n acht minuten worden gefrituurd; als er te veel tege
lijk in de pan worden gedaan, zal de olie te veel afkoelen. Het
schuwelijke resultaat is dan dat de balletjes uiteen vallen. De
haktballetjes kunnen warm worden gegeten, bijvoorbeeld met sfe
en stokbrood, maar koud smaken ze ook goed. --
Venkelsalade
Een sla die uitstekend past bij het voorgaande gerecht is een fr
venkelsalade.
300 gram venkel (ongeveer t\yee knollen)
1 grote groene appel (granny"smith)
1 winterpeen van ongeveer 150 gram
1 plak zeer jonge kaas van ongeveer 150 gram
2 theelepels grove mosterd
1 kneep citroen
1 eetlepel appelazijn (of een andere geurige azijn)
3 eetlepels zonnebloem- of maisolie
peper en zout naar smaak
Meng een vinaigrette van de azijn, mosterd en olie, eventueel ms
peper en zout naar smaak. Was en schraap de wortel en snij hemt
flinterdunne plakjes. Snij zo ook de venkel. Meng de groente me:
de vinaigrette en laat hem trekken terwijl u de niet geschilde appel
aan blokjes snijdt en met citroen besprenkelt. De kaas wordt in mi
ni-dobbelsteentjes gesneden. Kort voor het opdienen worden kaai
en appel door de kleurrijke salade gemengd.
Avocadodipsaus
Een zalfje voor de tong is een avocadodipsaus. Zorg ervoor da!
een rijpe, maar niet bruine avocado koopt; de onrijp uit het buiten
land overgevlogen avocado's zijn niet allemaal even goed. De
saus is bij uitstek geschikt om te worden gemaakt in een keukei-
machine, maar ook los geprakt zal hij goed smaken.
2 rijpe advocado's
1 potje zure room
1 mespunt cayennepeper
1 teen knoflook uit de knijper
1 halve theelepel basilicum
2 eetlepels poederfijne peterselie
2 tomaten in kleine blokjes gesneden
1 kneep citroen
De avocado's worden geschild en in blokken in de keukenmachint
gedaan, evenals de andere ingrediënten. Het is niet nodig om de
machine meer dan een luttel aantal seconden te laten draaien
een mooie gladde massa te krijgen. Wie niet over zo'n handige
chine beschikt, moet de vruchten heel fijn prakken met de citroen
en daarna de andere ingrediënten er doorheen mengen. In beidt
gevallen worden de fijngesneden, ontpitte tomaten er op het laats
bijgedaan. De saus kan gedipt worden met de Mexicaanse tortilla
chips die tegenwoordig ruimschoots verkrijgbaar zijn.
■■■Hl
MHi
De koptelefoon is de zwakste schakel tussen bandje en trom®'1
vlies, aldus de conclusie van de Stichting Vergelijkend Wareno»
derzoek (VWO) na tien walkmans met en achttien zonder n
vanaf ca. 80,- onder de loupe te hebben genomen.
B Fabrikanten kunnen de kwaliteit van hun produkt op eenvos
dige wijze verbeteren door betere koptelefoons erbij te leveren. Ni
zal de consument er zelf op uit moeten en er extra voor moeten
talen.
V Walkmans zijn er in vele vormen met vele mogelijkheden, ft
simpelste apparaatjes kunnen alleen gewone bandjes afspelen, ft
meest ingewikkelde hebben naast Dolby ruisreductie, autoreverü
en equaliser ook voorkeuzetoetsen voor de radio en afstandbedif-
ning. Voor deze zaken moet wel meer worden betaald. In de VWO
test zaten apparaten tot zo'n 500.
V Walkmans blijken niet in alle situaties goed uit de verf te ko
men. Zo blijkt bij joggen, dat veel apparaatjes bij hevige bevve®
gen gaan janken. Van de radio-ontvangst moet men zich niet
veel voorstellen vanwege de richtingsgevoeligheid van de midd®'
golf, de storingsgevoeligheid van de FM en de beperkte bruikba»
heid in metalen constructies zoals auto, trein en bus.
A Het batterijverbruik blijft in vergelijking met andere appaM'®
hoog. Daarom loont het bij regelmatig gebruik al gauw de moei'6
oplaadbare batterijen en een laadapparaat aan te schaffen.
De netaansluitingen blijken absoluut niet gestandaardisK"'-
zodat hiervoor een dure adapter van hetzelfde fabrikaat als J
walkman moet wórden gekocht. In de test zijn 10 verschiUe®1
soorten pluggen aangetroffen.
PEN HAAG (ANP) - De bij
verstek tot 20 jaar cel ver
oordeelde Nederlandse oor
logsmisdadiger Jan Oly (68)
verblijft momenteel in Ar
gentinië.
Een verslaggever van het Pa
rool heeft Oly telefonisch we
ten te bereiken in zijn woon-
Zuid
De Zuidafrikaanse minis
ter van buitenlandse zaken
Roelof Pik Botha. - foto anp
(AD VEE
DE MUITERIJ in het Argentijnse
van spanning met een sisser
Roeide de groep militairen rond
'jog uit tot zo'n duizend man, nr
"ngsgetrouwde troepen was ke
gisteravond het hoofd in de scho
Ue opstandige militairen zelf hai
ze niet uit waren op een staatsgr
van het budget voor het leger en
[oo. tegen wie nog processen lo
MSenrechten t'Jdens de militaii
Maar het was veelbetekenend
•ankelijk bagatelliseren - alle fc
oje van de oppositie, rond zich
*Jn9 vrijdag, zaterdag en gister
straat op te gaan om te demonst
9en de rebellen.
De bevolking heeft die oproep
HJ"9en tienduizenden Argentijnr
®9en de militaire muiterij. Die r
neer goed hebben gedaan, waar
aenngsgetrouwe militairen om d(
oor te slaan, dagenlang uitbleef,
kw Ar9entijnse militairen zijn
an\de burgerregering van Alfc
™re dictatuur die in zeven jaar ti
DieT een mi|itair debacle op de
e frustratie is een gevolg van
„^oorbije democratische jarer
'nken om strenge straffen voor
eini die <rustratie is een muiterij
et» vooral le verklaren. Het wa
s aatsgreep was bedoeld. Er zijn
do k da1 de militairen aan de r
van 9ers hebben hun hoop me
volgend jaar, waarbij de pe
I nnen. Maar de kennelijk nog s
yyer blijftwel een serieuze bedrc
uiierij een vreedzaam einde gel
