Boeren schadevergoeding
voor daling grondwater
Kleinere veestapel
lijkt van de baan
PMKERJOTTER
Benazir Bhutto nieuwe premier Pakistan
ZUIDERBUREN VERVUILEN DERTIG PROCENT OPPERVLAKTEWATER
2.99
175
1.75
'Baggeren beschadigt
W esterschelde-dijken'
Tanken tegen vaste prijs
Merijntje
VRIJDAG 2 DECEMBER 1988
EERSTE VROUWELIJKE MINISTER-PRESIDENT VAN ISLAMITISCH LAND
BREDA - België is verantwoordelijk voor dertig "Rori rrl arl^cVi Twnwt rvm rlnrl^n
procent van de fosfaat-vervuiling van het opper- -LJclllglcltlCoIl IUUWL UI11 UUU CI1
vlaktewater in West-Brabant.
Kosten
Voedingsbond
helpt minima
aan 600 gulden
Nijpend
Johanna ter Steege
eindelijk in
iC de bioscoop
I in'Spoorloos'
Ruzie om
circuit
Zandvoort
Kijkbewijs voor automobilist
HET WEER IN ZUIDWEST-NEDERLAND
Ouderen: van
AOW afblijven
of Binnenhof
zal grijs zien
Kans
op
ijzel
VOORSTEL VEEVOER KRIJGT STEUN
JE HAD'T KUNNEN LEZEN IN..
A55
MM
Hw
"f Y\
velsinaas-
et± 2 Kilo
?e,
en in deze advertentie Kunt
Inkels kopen, behalve de
r kleine cijfertjes bij staan,
kunt u alleen kopen in AH
één van die cijfers op de
en gelden van donderdag
g 3 december a.s.
torraad strekt
waarvan u vindt, dat er een kleine gerubnceerde
advertentie voor geplaatst moet worden? Plaats dat
„Kleintje" dan beslist in De Stem. Tien tegen een dat uw
advertentie gelezen wordt. Immers 9 van de 10
Stem-lezers en lezeressen pluizen week in week uil
onze ,,Kleintjes"-rubrieken na. Dat zijn elke dag vele
tienduizenden Kleintjes-lezers.
DE STEM
|28ste jaargang Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Oosterhout - Roosendaal - Terneuzen - VHssingen Losse nummers 1
i Benazir Bhutto wordt beëdigd als parlementslid. - fotoap
ISLAMABAD (RTR/AFP) - Me
vrouw Benazir Bhutto, die 16 novem
ber de verkiezingen won, is donder
dagmiddag door waarnemend presi
dent Ghulam Ishaq Khan benoemd
tot premier van Pakistan. Zij wordt
hiermee de eerste vrouwelijke pre
mier in een islamitisch land.
In een televisie-uitzending noemde Ishaq
Khan de 35-jarige Benazir Bhutto de keus
van het volk. De waarnemend president
kondigde eveneens aan dat de noodtoe
stand wordt opgeheven. Deze werd op 17
augustus ingesteld nadat president Zia
ul-Haq bij een raadselachtig vliegtuigon
geluk om het leven kwam.
Elf jaar nadat haar vader, premier Zul-
fikar Ali Bhutto, tijdens een staatsgreep
door aan de kant werd gezet, neemt Bena
zir nu diens plaats in. Benazirs vader
werd onder Zia ul-Haq in 1979 na een
schijnproces tot de strop veroordeeld.
Bhutto's Pakistaanse Volkspartij (PPP)
kwam tijdens de algemene verkiezingen
van medio november als overwinnaar uit
de bus. De benoeming was nog slechts een
formaliteit toen woensdag al bleek dat
haar grootste rivaal, Nawaz Sharif van de
Islamitische Democratische Alliantie, niet
in staat bleek een meerderheid in het par
lement achter zich te krijgen, waarna hij
de strijd opgaf.
In zijn toespraak roemde Ishaq Khan
Veel fosfaat uit België
Van onze verslaggever -
Dat deelde dijkgraaf mr. Th. van der Weijden gisteren
mee tijdens dq algemene vergadering van het Hoog
heemraadschap West-Brabant (HDW).
De dijkgraaf baseerde zich op
de 'fosfaat-balans', die het wa
terschap op dit momen opstelt.
De fosfaten komen voorna
melijk in het water terecht
door het gebruik van fosfaat-
houdende wasmiddelen. De
stof veroorzaakt de groei van
algen, die andere levensvormen
in het water bedreigen.
Omdat fosfaten vrijwel alleen
door huishoudens worden ge-
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Een slimmig
heidje van de Voedingsbond
FNV bezorgt minima, maar
ook andere belastingbeta
lers, volgend jaar ongeveer
600 gulden extra inkomen.
Netto wel te verstaan.
De Voedingsbond koopt daar
toe op 8 december op het
Haagse Binnenhof kunstwer
ken op die zijn gemaakt door
amateurs (iedereen die geen
kunstenaar is van beroep).
Per kunstwerk betaalt de
door de Voedingsbond in het
leven geroepen Stichting KUL
(Kunstbeoefening Uit Liefheb
berij) 2000 gulden aan de ma
ker. Die moet die 2000 gulden
op zijn beurt schenken aan de
Stichting KUL.
Die schenking -een gift—
kan de 'kunstenaar' vervolgens
van de belasting aftrekken.
Eind volgend jaar levert deze
transactie een belastingvoor-
deeltje op van 400 gulden en
oen teruggave van 200 gulden
van sociale premies. Samen is
dat om en nabij de 600 gulden
belastingvrij.
De hele truc kost Voedings
bond FNV en 'kunstenaar' geen
oont, maar levert de 'kunste
naar voor een dag' wel 600 gul
den op. De rekening van de
kunstactie is uiteindelijk voor
de staat. Want die draait op
voor de kosten.
In ruil voor die rekening zal
de Voedingsbond FNV (of lie
ver de Stichting KUL) alle aan
gekochte kunstwerken op 8 de
cember aanbieden aan de
Tweede Kamer. „Kunnen ze die
kunstwerken ophangen in de
Meuwbouw", zegt de bond
daarover.
De datum 8 december is geen
weval. Op die dag behandelt de
tweede Kamer de begroting
van het ministerie van Sociale
aken en Werkgelegenheid.
loosd, overweegt het HWB al
leen de burger voor de kosten
aan te spreken.
Dat kan volgens eerder ge
publiceerde cijfers de Westbra
bantse burger tot veertig gul
den per gezin kan kosten.
Maar, zo blijkt uit de woorden
van Van der Weijden, dan is
het water nog steeds niet fos
faat-vrij.
Het hoogheemraadschap
gaat ervan uit dat de Belgen de
komende jaren nauwelijks iets
aan de bestrijding van fosfaten
in het afvalwater zullen gaan
doen. „De Belgen zijn nog
steeds bezig met het bouwen
van gewone zuiveringsinstalla
ties. Daar hebben ze voorlopig
de handen vol aan".
Het fosfaatprobleem wordt des
te nijpender omdat in het
Zoommeer, de Binnenschelde
en het Markiezaatsmeer het
water vrijwel stil komt te
staan.
Stilstaand water vomt voor
algen een ideaal ontwikke
lingsklimaat. Een doelstelling
als geschikt zwemwater wordt
zo moeilijker haalbaar.
In de vergadering hekelde
burgemeester Mater van Oos
terhout de houding van Neder
landse wasmiddelenfabrikan
ten. „Ze produceren voor het
buitenland fosfaatvrije was
middelen, terwijl ze in Neder
land zelf de fosfaathoudende
wasmiddelen verkopen".
HET AANTAL slachtoffers als gevolg van
de cycloon die dinsdag over Bangladesh is
geraasd, is al opgelopen tot circa 1.000. De
storm heeft in de helft van het geteisterde
land vernielingen aangericht. In de kuststre
ken is ongeveer 90 procent van de huizen en
gewassen vernield. De cycloon zorgde voor
slagregens, zware windstoten en enorme gol
ven. Bangladesh kampt daarnaast nog steeds
met de schade die het land eerder dit jaar
heeft opgelopen als gevolg van overstromin
gen. In de deelstaat West-Bengalen van In
dia, die ook door de cycloon is getroffen, zijn
zeker 80 mensen om het leven gekomen. De
autoriteiten in dit gebied vrezen dat het do
dental nog verder zal oplopen. In totaal kan
de ramp in India en Bangladesh aan meer
dan 5.000 mensen het leven hebben gekost.
ROTTERDAM - Shell werkt aan een systeem waarbij klanten
prijsstijgingen van benzine boven een bepaald bedrag niet
hoeven te betalen. Dat kan door de introductie van een 'prijs
verzekering'. Tegen betaling van een premie is de klant die
belooft een bepaalde hoeveelheid liters gedurende een jaar af
te namen, 'ingedekt' tegen prijsstijgingen. De klant profiteert
daarentegen wèl van prijsverlagingen.
Bij de prijs verzekering geeft de klant bijvoorbeeld de garan
tie dat hij dat jaar duizend tot vijftienhonderd liter bij Shell
zal tanken. De Shell-woordvoerder: „Je maakt dan een af
spraak dat je niet meer dan bijvoorbeeld 1,65 per liter zuil
hoeven te betalen. Als premie betaal je een of twee cent per li
ter. Wordt de prijs ergens in dat jaar 1,70 per liter, dan be
taal je tóch maar 1,65. Zakt de prijs naar 1,60, dan betaal je
1,60."
Alleen het
tanken
zal dus
stijgen
Van onze verslaggever
ANTWERPEN - Het intensief baggeren in de Westerschelde be
schadigt de oevers en dijken in het oostelijk deel van de zee-arm.
In de Bocht van Bath heeft Rijkswaterstaat al herstelwerk uit
moeten voeren.
Maar, zo waarschuwde gisteren Rijks waterstaat-topman ir.
Meulblok: „Als dat doorgaat dan dreigt de schade zich niet tot het
oostelijk deel van de Westerschelde te beperken". Meulblok sprak
tijdens een tweedaags Schelde-congres in Antwerpen.
Het baggerwerk is nodig om de Antwerpen toegankelijk te hou
den voor grote zeeschepen. Daardoor nemen de stroomsnelheden
sterk toe, terwijl de stroomgeulen zich richting oever verplaatsen.
„Uitschuring heeft schade veroorzaakt aan dijkvakken bij Osse-
nisse, Hansweert, Walsoorden en Bath", zo vertelde ir. Meulblok.
Volgens Meulblok doen er zich nieuwe ontwikkelingen voor:
„Bij Terneuzen vindt ontzanding plaats en het zand gaat richting
Hansweert. Dat kan weer consequenties hebben voor de dijken in
het midden van de Westerschelde".
Van onze verslaggever
SCHIJF/BREDA - Het
drinkwaterbedrijf Noord-
West-Brabant heeft een ak
koord bereikt met 153 geor
ganiseerde Westbrabantse
boeren over een schadever
goeding van in totaal een
kleine vier miljoen gulden.
Dat geld zal begin maart
worden uitgekeerd.
Het akkoord is de finale van
meer dan tien jaar moeizaam
onderhandelen tussen de boe
renbond NCB, het Landbouw
schap en het drinkwaterbe
drijf.
De boeren claimden gewas-
schade omdat de grondwater
spiegel daalde ten gevolge van
het oppompen van drinkwater
bij de pompstations Schijf en
Seppe in Hoeven.
In zekere zin is hiermee een
doorbraak bereikt voor meer
boeren. Het akkoord houdt een
erkenning in van het feit dat
het oppompen van drinkwater
de boeren schade kan berokke
nen en dat die vertaald kan
worden in een schadevergoe
ding per hectare. De deur voor
meer schadeclaims is open ge
zet, meent de NCB.
En die zullen er zeker ko
men, verwacht bijvoorbeeld de
NCB-afdeling Schijf, waar het
allemaal begonnen is. Veel boe
ren hebben afgewacht wat de
eerste onderhandelingen zou
den opleveren. Nu gaat het nog
om 153 boeren rond de water
wingebieden Rucphen en Sep
pe, maar in West-Brabant
wordt op meer plaatsen de
grondwaterspiegel kunstmatig
verlaagd waardoor gewassen
uitdrogen en kosten voor extra
beregening moeten worden ge
maakt, vindt de NCB.
De zaak speelt in feite al
twintig jaar, vanaf het moment
dat het drinkwaterbedrijf in
1969 water ging oppompen in
Schijf en later in Hoeven. Er
lagen voorlopige vergunningen
om 7 miljoen kubieke meter
water per jaar aan de bodem te
onttrekken. Op dit moment be
handelt de provincie aanvra
gen voor een definitieve ver
gunning om in Schijf jaarlijks
10,5 en in Hoeven jaarlijks 15
miljoen kubieke meter grond
water op te mogen pompen.
Al snel na het begin van het
oppompen merkten boeren en
tuinders in de wijde omgeving
van de pompstations dat het
grondwater daalde en hun ge
wassen dreigden te verdrogen.
Sommigen maakten extra kos
ten met beregeningsinstalla-
ties. De onderhandelingen van
de landbouworganisaties met
het drinkwaterbedrijf begon-
VANDAAG 2 KATERNEN
I ZIE GIDS 1
de 'grote kwaliteiten' waarover Benazir
beschikt, zoals haar jeugdige leeftijd en
universitaire opleiding. Zij heeft grote
liefde voor haar land en staat ten dienste
van het volk, zo vervolgde Ishaq Khan.
Hij riep de tegenstanders van Bhutto op
hun rol in de democratie op zich te nemen
en zich van oppositie te onthouden.
Waarnemers menen dat de nieuwe pre
mier moeilijke tijden tegemoet gaat met
weinig ruimte om haar politiek ten uit
voer te brengen. Een tekort op de begro
ting en strenge bepalingen van het Inter
nationaal Monetair Fonds geven haar fi
nancieel weinig armslag.
ZIE OOK ACHTERGROND
ZIE SPORT 1
I ZIE CONSUMENT
DEN HAAG (ANP) - „Als
de AOW in de toekomst
verder wordt beperkt dan
zal het op een dag op het
Binnenhof grijs zien van de
demonstrerende ouderen. In
dat geval zal de politie zich
nog wel twee keer bedenken
voordat zij de wapenstok
opheft. Wij zeggen: handen
af van de AOW".
Deze krachtige taal kwam don
derdag in Den Haaguit de
mond van de voorzitter van de
overkoepelende ouderenbond
COSBO-Nederland, drs.Th.
Wehkamp.
Hij deed deze uitspraken bij
de aanbieding van de COSBO-
nota 'Toekomend Inkomen' aan
drs. F. Hol, directeur Sociale
Zekerheid van het ministerie
van sociale zaken en werkgele
genheid.
De COSBO-voorzitter bena
drukte dat er ontwikkelingen
gaande zijn die de AOW als so
ciaal aanvaardbaar minimum
bedreigen.
Sinds 1978 is het wettelijk
minimumloon, waaraan de
AOW is gekoppeld, 11 procent
achtergebleven bij de loonont
wikkeling en is de koopkracht
van de AOW met 11,5 procent
gedaald.
De ouderenbonden constate
ren dat er voortdurend voor
stellen tot beperking van het
recht op AOW opduiken. Zo
wijst het kabinet een verlaging
van de AOW voor alleenstaan
den niet af.
Vandaag veel bewolking en vooral in de ochtend kans op ij
zel, in de loop van de dag overgaand in regen of lichte
sneeuw. Wind matig uit het zuidoosten. Maximum om het
vriespunt, minimum tot -3 graden.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Inkrimping van de veestapel is vrijwel zeker
van de baan. Het CDA heeft zich door het Centrum van
Landbouw en Milieu (CLM) laten overtuigen dat een uitge
balanceerde veevoeding hèt middel is om de verzuring door
mest drastisch terug te brengen.
De WD, samen met het CDA
een Kamermeerderheid, heeft
nog geen officieel standpunt
maar woordvoerder Te Veld
huis noemt het plan van het
CLM 'sympathiek'.
Het CLM heeft, met subsidie
van landbouwminister Braks,
onderzocht hoe de vervuiling
door de veehouderij kan wor
den teruggedrongen. De be
langrijkste conclusie van het
CLM is dat de boeren veel te
veel mineralen in het milieu
verspreiden via krachtvoer, dat
door het vee wordt uitgepoept,
en kunstmest. Een gemiddeld
bedrijf gebruikt jaarlijk 570
kilo mineralen, fosfaten en
stikstof. Slechts 15 procent
wordt teruggewonnen via de
melkproduktie, de rest ver
zuurt het milieu en vervuilt het
drinkwater.
Wanneer de boeren in plaats
van de mestboekhouding een
uitgekiende mineralenbalans
bijhouden, wordt de verzuring
vanuit de landbouw met vijftig
procent teruggebracht, stelt het
CLM. CDA-woordvoerde Esse-
ling staat zo positief tegenover
dit plan dat hij zelfs een reduc
tie van 70 procent mogelijk
acht.
Minister Braks
- foto de stem/johan van gurp
PvdA, D66 en PPR kiezen,
evenals de Stichting Natuur en
Milieu voor een dubbele bena
dering. De fracties en de Na
tuur en Milieu erkennen dat
een mineralenbalans effect
heeft. Maar dit effect is niet
voldoende om de beoogde ver-
zuringsreductie van 70 procent
te halen. De Tweede Kamer
heeft vorige maand unaniem
uitgesproken dat een reductie
van minimaal 70 procent voor
alle verzurende stoffen in het
jaar 2000 moet worden gehaald.
(ADVERTENTIE)
nen. Het verliep moeizaam. Het
drinkwaterbedrijf wilde wel
betalen, maar moest eerst
overtuigd zijn dat zij werkelijk
aansprakelijk was. Het was
niet duidelijk, door de ingewik
kelde grondwaterstromen en
de grondstructuren, tot welke
afstand de stations schade aan
de gewassen konden berokke
nen.
Een gezelschap deskundigen,
verzameld in de Commissie
Grondwaterwet Waterleiding
bedrijven, boog zich over het
vraagstuk en stelde normen
vast aan de hand waarvan de
aansprakelijkheid vastgesteld
kon worden en waardoor de
schade aan de gewassen be
paald kon worden. Partijen
hebben inmiddels de bereke
ningen van die commissie ge
accepteerd, maar het drinkwa
terbedrijf maakt het voorbe
houd opnieuw rond de tafel te
gaan zitten als zich nieuwe we
tenschappelijke gegevens voor
doen.
Want niet alleen de drink
waterwinning heeft invloed op
de daling van het grondwater.
Er zijn andere wateronttrek-
kers, zoals industriën en de
boeren zelf, terwijl niet vol
doende duidelijk is wat de ef
fecten zijn van bebouwingen en
ruilverkaveling op de hoogte
van de grondwaterspiegel.
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee aan-
melden en de pen zal u worden toegestuurd
DE NIEUWE ABONNEE HEET
Naam:
Adres:
Postc.:.Plaats:
Telefoon:
Bank of gironummer:
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken GRATIS daarna wordt
het abonnementsgeld betaald per:
maand per automatische afschrijving ad23,90
kwartaal acceptgirokaart ad71,85
kwartaal per autom. afschrijving ad69,95
Zodra de nieuwe abonnee het abonnementsgeld heeft voldaan,
ontvang ik uw PARKER JOTTER
Mijn naam:
Adres:
Postc.:Plaats:
handtekening
Stuur deze bon in een envelop (zonder postzegel) naar
Dagblad De Stem, Antwoo'rdnr. 112, 48130 VB Breda
DE KRANT VOOR JE EIGEN STUK VAN NEDERLAND
