#!T
CARAVAN*
CAMPING RAI
Personenauto in een wip
een echte kampeerwagen
Ideale caravan grootste trekpleister in de RAI
1
Duitse vinding tegen
slingeren van caravan
Pyramidetent sterk en
definitief in opkomst
Vouwwagens worden
er veel moderner op
fiMMiniaiiiiiHwiT
VOOR DE 26e KEER CARAVAN+CAMPING IN DE RAI
ïrs
DE STEM CONSUMENT VRIJDAG 25 NOVEMBER 1988
Grootste
25t/m30novemberl88
Te krap
MET NIEUW ONTWORPEN WAGEN INGESPEELD OP WENSEN CONSUMENT
KLeur
Nieuwelingen
e heeft een nieuw produkt op
adrant beauté. De vier afzon-
pot, waarin ze elk hun eigen
en nachtcrème een gel voor
g rond ogen, neus en lippen,
:cht minder kans te geven en
elvoorkomer op toilettafel of
'er-in-een-pot' kost 139. lm-
noemde glasbril op de markt,
rikant Flair, die op het gebied
gebouwd,
met schroefjes de brug en de
teerd. Hierdoor ontstaat een
derheid dat men de glazen kan
ste past bij het montuur,
aten komen, zijn er series met
avé-diamantzetting. Zo kan de
die het beste bij haar eigen ju
ries met onder andere robijn,
lauwe topaas. Voorts zijn er ne-
akeringen. De prijzen van de
Media Promotions, tel. 023-
tassen, paraplu's, pennezakjes,
Kipling. En zoals Lacoste koos
:o heeft Kipling de aap als sym-
t kenmerk van de reis-accessoi-
>e collectie is pas aangevuld met
uitgevoerd in kunststof en felle
s. De laatste twee zijn overigens
sinds kort ook met kleding de
erine Vandenbussche, een jonge
mannen en vrouwen sweaters,
Deze collectie wordt op de Ne-
naam Benedy.
trion, tel. 020-151500.
Is mascara zonder kleur, maar het
rs: De Max Factor no color mas-
ler kleur is subtiel. De wimpers
kerder, gemodelleerd, gekruld en
aal voor vrouwen, die allergisch
•a's.
ikt worden om wenkbrauwen in
en. Zowel de mascara van Max
15 en is verkrijgbaar bij drogiste
warenhuizen.
de Deense ontwerper Jacob Jen-
iaal, Zwisters precisiewerk en een
het buitenland is dit horloge al
prijzen en exposities in het mu-
en Tokyo en het Centre Georges
uit een kast van puur titanium,
is dan roestvrij staal, krasvrij glas
>ges van Jensen, die sinds novem-
r in Nederland te koop zijn, vallen
)e prijzen variëren van 1395 tot
S3
Door Jack Arentsen
Het grootste 'kampeerterrein' van
Europa is de komende dagen in de Am
sterdamse RAI te vinden, wanneer er
voor de 26e maal de CaravanCamping
RAI wordt gehouden.
Hoe belangrijk caravans, vouwwagens, tenten en
campers in het recreatiegedrag zijn geworden,
wordt overduidelijk aan de hand van de toeristi
sche cijfers van vorig jaar. Bijna 5,5 miljoen Neder
landers hielden toen een kampeervakantie: 2,8 mil
joen in Nederland en 2,5 miljoen in het buitenland.
Het grote aantal kampeervakanties in eigen land is
loe te schrijven aan het feit dat 1,6 miljoen Neder
landers in ons land met tent of caravan een vaste
standplaats op een camping hebben.
Het verschuiven van de Caravan+Camping RAI
van het voor- naar het najaar, heeft voor de re
creanten het belangrijke voordeel dat men in deze
tijd van het jaar zich gemakkelijk en uitvoerig kan
oriënteren op een nieuwe aankoop, omdat in de re
gel de nieuwe caravan, tent of vouwwagen toch pas
in het voorjaar geleverd hoeft te worden.
De kans is groot dat het aantal nieuw verkochte
toercaravans de komende maanden de aantallen
van de laatste jaren gaat overschrijden. Door ver
vangingsaankopen uit te stellen is namelijk de ge
middelde leeftijd van het caravanpark in ons land
vrij hoog. En nu steeds meer instanties aandringen
op een verplichte APK-keuring voor toercaravans,
zou wel eens een flinke verkoophausse kunnen ont
staan.
Onderhoud
Dat de gemiddelde toercaravan meer onderhoud
vereist, is dit jaar duidelijk geworden tijdens een
onderzoek van RAI, ANWB en Bovag. Er werden
ruim 2.000 caravans aan een controle onderwor
pen en daarbij bleek dat 45% gebreken had. De
meest voorkomende defecten waren die aan ver
lichting, banden, remmen en wiellagers.
Van de onderzochte caravans had een meerderheid
van 66% twee jaar of langer geleden een onder
houdsbeurt gehad. Maar opvallend was ook het ge
geven dat caravans die een jaar tevoren wel een on
derhoudsbeurt kregen, nauwelijks minder gebreken
vertoonden dan caravans die langer geleden waren
gecontroleerd. Een bewijs dat op een aantal punten
het caravanonderhoud professioneler aangepakt
moet worden.
Met een totaal van bijna 300000 caravans op ruim
14 miljoen inwoners kent Nederland de grootste
caravandichtheid van Europa. Wanneer de ver
koopcijfers zich blijven ontwikkelen als de laatste
jaren (dit jaar 21.500 stuks tegenover 17.500 in
1986) zal deze positie alleen nog maar versterkt
worden. Naast de 300000 caravans wordt het aan-
AMSTERDAM WSÊM
Voor de laatste maal zal dit jaar de Caravan+Camping RAI alleen in het Europacomplex worden gehouden. Volgend jaar zijn ook de overige hallen van de RAI
beschikbaar.
Europa's grootste camping
tal tenten in ons land geraamd op rond anderhalf
miljoen stuks.
Een jaar of vier geleden werkte iedere fabrikant
nog driftig aan een sterk gestroomlijnde caravan.
Deze tendens is nu niet meer zo nadrukkelijk aan
wezig. Ondertussen zijn alle caravans wel een stuk
'gladder' geworden, maar naar extreme oplossin
gen wordt niet meer gezocht. Een goede stroomlijn
kan voor vaak 25% minder luchtweerstand zorgen,
maar in de praktijk leidt dat alles slechts tot 10%
brandstofbesparing. Voor iemand die per jaar
5.000 km met de caravan rijdt, levert dat een be
sparing op van nog minder dan 100.
De 'winst' van een goede stroomlijn ligt dan ook
veel meer in de richting van comfort: vlottere acce
leratie, hogere topsnelheid en gemakkelijker rijden
in hogere versnellingen. Daarvoor moet men de na
delen (duurder in aanschaf en bijvoorbeeld klei
nere beschikbare binnenruimte voor bovenkastjes)
wel op de koop toenemen.
Het is overigens voor de laatste maal dat de Cara
van+Camping RAI alleen in het Europacomplex
wordt gehouden. Volgend jaar zal het hele RAI-
complex (met mogelijk een uitzondering voor de
Amstelhal) beschikbaar zijn. Voorzitter De Winkel
van de caravanafdeling van de RAI: „Vorig jaar
kamptem we met ruimteproblemen en dit jaar zijn
die nog klemmender geworden. Voor dit jaar is per
i deelnemer veel meer standruimte aangevraagd dan
kon worden toegewezen met als consequentie, dat
niet altijd het volledige aanbod te zien is, maar een
representatieve tentoonstelling is het dit jaar ze
ker".
De Caravan Camping RAI wordt vanaf van
daag, vrijdag 25 november, tot en met woensdag 30
november gehouden. De tentoonstelling is dage
lijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur. De toe
gangsprijs bedraagt 12,50 per persoon; jeugd van
4 tot en met 11 jaar en houders van PAS 65 betalen
5 per persoon.
De kampeerauto komt -ondanks de forse
prijzen- steeds meer in de belangstelling
te staan. Het aanbod is zelfs opgelopen
tot meer dan driehonderd verschillende
uitvoeringen, terwijl daarnaast ook nog eens meer
dan veertig opbouwsets op de markt zijn.
De kampeerwagen is de laatste jaren vooral popu
lair geworden omdat steeds meer verhuurbedrijven
in dit marktsegment zijn verschenen. De aanschaf
van zo'n comfortabel 'huis op wielen' blijft voor
alsnog door de extra hoge belastingheffingen
slechts aan weinigen voorbehouden.
In de RAI is in deze sector een belangrijke noviteit
te zien: van een normale personenauto (in dit geval
de Opel Kadett) kan snel een kampeerwagen ge
maakt worden. Het is de Heku Car-Camper die
door Visser in Leeuwarden wordt uitgebracht.
De Car-Camper bestaat uit twee aparte units: een
driedeurs Opel Kadett die wordt aangedreven door
een 16 liter motor en een aparte camper-unit met
eigen as en wielen. De achterwielen van de auto en
de wielen van de car-camper zijn vlak bij elkaar te
vinden, wanneer het campëergedeelte voor een deel
over de carrosserie van de Kadett wordt gescho
ven. De combinatie is gemakkelijk en snel aan-/op
elkaar te koppelen, wanneer men met een gezin
met een of twee kinderen naar buiten wil trekken.
Op de camping aangekomen, worden twee extra
hoofdsteunen uitgezet waardoor de camper-unit
mooi in evenwicht blijft staan.
In Duitsland kost de extra camper-unit voor de
Kadett zo'n DM 23.000 extra. Omdat in Neder
land geen extra BVB berekend wordt over een der
gelijke unit, zou het campergedeelte voor de Ka
dett waarschijnlijk rond 30000 extra gaan kos
ten.
Naast de Opel Kadett Camper hebben nog vijftien
verschillende autofabrikanten wagens beschikbaar
voor camper-uitvoeringen. De Fiat Ducato, de
Peugeot J5, de Citroen C25, de VW Transporter en
de Ford Transit zijn in deze sector het meest ge
vraagd. De Romahome op basis van de Suzuki
Carry is dit jaar weer de goedkoopste camperversie
met een prijs van 25950.
Voor de Opel Kadett komt een speciale camper-unit
beschikbaar, die eenvoudig op en aan de wagen is te
koppelen. De totale lijn blijft fraai en heeft een ver
antwoorde stroomlijn.
Door Jack Arentsen
- De meest ideale caravan staat dit jaar op
de Caravan+Camping RAI. Kip en
Avento, twee Nederlandse caravanbou
wers, hebben een wagen geproduceerd
met een opbouw van vier meter lang en een indeling
voor twee personen.
De caravan heeft een rondzit, een L-vormige keu
ken en aan de achterzijde een was/toiletruimte met
daarnaast een halletje bij de deur met een gardero-
bekast en een ruimte met 'lekbak' voor laarzen.
Met de bouw van deze caravan spelen beide fabri
kanten in op de wensen die caravanners hebben
geuit naar aanleiding van een prijsvraag onder de
lezers van de Kampeer Caravankampioen.
De reacties van de caravanners hebben ervoor ge
zorgd dat er duideüjke signalen naar de fabrikan
ten zijn gezonden. Het opmaken van het bed,
waarbij de tafel dienst doet als bedbodem, vindt
men duidelijk geen ideale oplossing. Een eenvou
dig uitschuifbare lattenbodem ziet men als een veel
betere en handiger systeem. Bij de inzendingen
werden ook oplossingen aangedragen voor kleine
probleempjes in de caravan. Een elektriciteitssnoer
°P een ingebouwde kabelhaspel, een oprolbaar
^sluitsnoer naar de auto en een verlaagde instap
staan duidelijk bovenaan het wensenlijstje van de
caravanner. Ook is de vraag groot naar een casette-
toilet, serviceluiken om van buitenaf gemakkelijk
in bergruimten te kunnen komen en een uitge
breide 12 volt-installatie.
De 'ideale caravan' is overigens een van de weinige
echte vernieuwiningen in de caravansector. De fa
brikanten hebben -zij het op bescheiden schaal-
het afgelopen jaar verder gewerkt aan de verbete
ring van de aërodynamische vormgeving, terwijl
ook een betere weghgging (door de dissel te verlen
gen) prioriteit heeft gekregen. De laatste jaren
wordt ook steeds grotere aandacht besteed aan
chassis, assen en banden. Dat in relatie tot de weg
hgging, vergroting van het laadvermogen en ver
mindering van het eigen gewicht.
Steeds lichter van kleur worden toercaravans en de
grijze en witte interieurs hebben een definitieve
plaats veroverd. Het nieuwe verschijnsel van cas
sette-toiletten wordt al vaak in de standaarduitvoe
ring geleverd. Veel fabrikanten leveren een derge
lijk uitschuiftoilet tegen meerprijs.
De prijsverschillen tussen de bijna 700 verschil
lende types in de RAI zijn groot. Er kan gekozen
worden in de prijsklasse tussen 6000 en
92.600. De goedkoopste caravan is ook dit jaar
weer de Predom 126D van Frans de Witte met een
prijs van 5995. Het grootste aantal van de toer
caravans is in drie prijsklassen terug te vinden: een
roep van rond 13.000; een groot aantal wagens
rond ƒ16.000 en daarnaast nog eens een ruim
aanbod tussen de 20000 en 40000.
Een van de belangrijkste nieuwelingen van dit jaar
is de Award Nightstar (6,50 x 2,29) bij W&K Re-
kretaie. Het is een aerynamisch gevormde wagen
met een luxe inrichting, een verlaagd zwaartepunt
en een zelfcorrigerende Delta as. TE Caravans
toont de Weltbummler Miami 460 TS (4,70 x 2,10)
met een nieuwe indeling, nieuwe buitenkleuren en
een heel licht interieur. De Fendt 410 met eindkeu-
ken (lengte 5,88 metere) en de Fendt 495 TR
(lengte 6,73) van Roved geven een inzicht in de
nieuwe uitmonstering van de Joker-serie. Metallic
kleuren in grijstinten en de nieuwe indeling vallen
op.
Blue-Dammarkt caravans zijn lichtgewicht en gun
stig geprijsde toercaravans uit Denemarken. De
Südwind 5 SK van Knaus is aan de buitenkant ge
wijzigd. De binnenuitrusting is donker van kleur
geworden, terwijl een casettetoilet is ingebouwd. In
de Kompakt-serie van Kip zijn witte en grijze uit
voeringen verschenen. De mogelijkheid bestaat om
De Luxe- en Kompakt-series uit te rusten met een
zonnepaneel. Nieuw in het programma van Tab-
bert is de Regent 400 HK (5,50 x 2,10). De Jong
van Hees laat ook een nieuwe lijn in de Linie 2000
zien. De Avento Royal 420 TD (met treinzit) en de
Master 350 TC-2 persoonswagen met grijs/wit in
terieur is een noviteit bij Van der Hagen.
Eriba Nederland brengt de Touring Pan (4,55 x
2,00) met grotere hefdaken en een lichtere kleur
meubels. In de Nova 490-serie (6,35 x 2,20) ver
schijnt de Outline 90 met in de toekomst ook witte
uitvoeringen. Treinzit, moderne betimmering met
stoffering in grijstinten en leverbaar met 70 liter
koelkast en cassettetoilet, zijn te vinden in de New
Line 425 T (5,11 x 2,10) van Dethleffs Caravans.
De plattegrond van de 'ideale caravan'. De entree (hal) en de aparte leefruimte vallen bij dit ontwerp op. In het
interieur zijn nergens scherpe hoeken, terwijl de nieuwe Hy-Line van Kip standaard een zonnepaneel, 12V
circuit met Power Booster, koelkast, afzuigkap met dakventilator, casettetoilet en vloeistofringverwarming
heeft. De wagen is ook voorzien van het nieuwe Al-ko veiligheidskoppelingsysteem.
van dejwee uitvoeringen van de 'ideale caravan'.
Het nieuwe neuswiel van
Al-Ko (boven) is gemakke
lijk te bedienen en vraagt
geen extra kracht.
Op de onderste foto de
nieuwe AKS 2000 koppe
ling-stabilisator. Wanneer
de grote hendel naar boven
staat is de stabilisator niet
ingeschakeld. Op dat mo
ment kan men met de
kleine hendel de caravan
aan de auto koppelen.
Is er op het gebied van toercaravans, vouwwagens en tenten geen
echt groot nieuws in de RAI te ontdekken, toch biedt de Caravan-
+Camping RAI dit jaar spectaculair nieuws. De Duitse firma Al-
Ko, marktleider op het terrein van caravanonderstellen, heeft na
melijk -als antwoord op de al eerder geïntroduceerde SSK-koppe-
ling van Westfalia- een sensationeel werkende koppeling-stabilisa
tor ontwikkeld en een bijzonder geavanceerd neuswiel dat erg ge
makkelijk te bedienen is.
M Net als bij de SSK van Westfalia werkt ook het Al-Ko-systeem
met hulp van twee remschoentjes die op de kogel worden geklemd,
waardoor slingerbewegingen al in een heel vroeg stadium in de
kiem worden gesmoord. Door de prettig in de hand liggende hen
del naar achteren te duwen worden de remschoentjes, die overigens
rond 50% groter zijn dan bij de SSK, tegen de trekhaakkogel ge
duwd. Al-Ko zegt dat in principe deze nieuwe koppeling-stabilisa
tor ook op bestaande caravans gemonteerd kan worden. Op dit
moment is Kip de enige caravanfabrikant die de AKS 2000 op de
nieuwe Hy-Lines standaard gaat monteren.
Wanneer naar een prijsvergelijking wordt gekeken met de SSK
van Westfalia, is de Al-Ko koppeling goedkoper. De adviesprijs is
474 tegenover 499 voor de SSK die kort geleden nog met 100
in prijs is verhoogd.
De ANWB is na de eerste proeven met de nieuwe koppeling
erg enthousiast uit Duitsland teruggekeerd. „Op grond van deze
eerste kennismaking", aldus het testeam van de ANWB, „durven
we gerust te stellen dat de AKS 2000 werkt. De koppeling verlegt
grenzen en kan een belangrijke bijdrage leveren aan de verkeersvei-
Sgheid. Het bedieningsgemak is erg groot".
M Het nieuwe neuswiel van Al-Ko zal de komende tijd ook de
nodige aandacht trekken omdat het gebruikte systeem perfect en
simpel werkt, zonder dat men daarvoor extra kracht nodig heeft.
Het neuswiel staat ook altijd in de goede richting. Het dubbel uit
gevoerde wiel, dat ook niet meer klem gezet hoeft te worden tussen
de remstang en de grond, biedt net zo'n groot bedieningsgemak
dan de koppeling-stabilisator van Al-Ko.
il'.V 44
O"
tA A*
De tentenmarkt biedt weinig vernieuwende facetten. Het nieuwe
tentdoek KS 100 wordt door steeds meer fabrikanten toegepast,
waardoor het aantal enkeldakstenten aanzienlijk is uitgebreid.
B Dank zij de speciale coating van dit doek wordt namelijk con-
densvorming voorkomen, terwijl enkeldakstenten nu ook vol
doende 'ademend' zijn geworden.
M Het aantal bungalowtenten neemt steeds verder af. De pyrami
detent is er definitief voor in de plaats gekomen. De pyramidetent,
met achter de middenstok de slaapruimte en daarvoor de leefruim
te, is uitermate geschikt voor gezinskamperen. De luifel kan ge
makkelijk worden uitgebouwd voor woon-, zit- en extra kookruim
te.
Tussen de 289 tenten in de RAI valt de boogluifel bij Karsten
op. De luifel is simpel aan een oppompbare tent te ritsen. Voorzien
van een voorwand kan een afritsbare voorhal worden gecreëerd.
M Ben Eilers heeft nu ook een vrijstaande voortent, voorzien van
een frame van aluminium profiel. Als de caravan wegrijdt, kan de
voortent in z'n geheel blijven staan. Isabelle Nederland geeft een
nieuwe trend aan met een caravanvoortent voorzien van een erke
ruitbouw met lichtkoepels. Ook is sprake van lichtinval via het
dak. Het vloeropppervlak is üefst twintig vierkante meter.
V Auto-Express komt met de Air-Camping; een autodaktent die
als uitklapbare slaaptent op elke auto past en waarbij kan worden
gekozen uit drie verschillende matrassen: 130, 160 en 180 cm
breed.
or
Bij de vouwwagens en -caravans zet de tendens naar verdere mo
dernisering fors door. Niet alleen de kleuren zijn veel lichter (grijs)
geworden, ook in technisch opzicht zijn er belangrijke veranderin
gen. Vrijwel alle wagens worden beremd geleverd.
V Onder de 125 verschillende modellen en uitvoeringen (varië
rend in lengte van 1,60 tot 4,12 meter) zijn heel wat wagens die in
vergelijking met het verleden aanzienlijk meer comfort bieden, ter
wijl ook het bedieningsgemak bij het opzetten sterk is toegenomen.
Ook de hefdakwagens en de wagens met vaste scharnierende wan
den, profiteren van deze ontwikkeling. De goedkoopste wagen
-waarvan de opbouw uit tentdoek bestaat- kost ƒ2.995 en staat
bij Welp (Scout); de duurste is de America 42 T bij Esterel voor
19.975.
V Bij de bagagewagens is weinig nieuws onder de zon bij de 17
uitvoeringen van vijf verschillende merken. De prijzen lopen uiteen
van rond 800 tot 2000.
V Nieuw bij de vouwwagens en -caravans is de Beach bij Para-
diso Caravans. Naast een nieuw interieur is de wagen ook voorzien
van geïntegreerde voorzieningen zoals stroom- en wateraansluitin
gen. Heel snel op te zetten vouwagens heeft Combi-Camp. De Ca-
ramatic 34 UT van Bemi is een vouwwagen met een voor ons land
unieke indeling: een driepersoons dwarsslaper met in de lengte
richting geplaatste keuken en toiletruimte. Nieuw bij Alpen Kreu-
zer, met modieuze grijze kleurencombinaties, is de Champion.
