Een avondje Mary Dresselhuys
Kinderen stemmen bij songfestival in Fabeltjesland
Schooltelevisie buigt zich over 'Ons Indië'
door dirk vellenga
Super Channel Stort
zich nu op 'lifestyle'
BLDSPEL MET EN PORTRET VAN MARKANTE ACTRICE
Meneer de president
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1988
HILVERSUM - De
KRO ruimt komende
maandag een groot
deel van zijn tv-avond
in voor de actrice Mary
Dresselhuys. Zij is, sa
men met haar dochter
Petra Laseur en Leen
Jongewaard, te zien in
het blij spel 'Een bijzon
der prettig vergezicht',
geschreven door Paul
Haenen. Later op de
avond volgt nog een 50
minuten durend inter
view van Haenen met
Mary Dresselhuis.
Rollenspel
Handtekening
Ontrouw
VIJFDELIGE SERIE OVER NEDERLANDS KOLINIAAL VERLEDEN
Drie eeuwen
Euthanasie
Lifestyle
ZATERDAGI A
MBER1988 H
Ik geloof niet dat je de blues kunt
voelen, totdat je door een paar
moeilijke tijden bent gegaan.
Muddy Waters t
DE STEM
«W3SW»
reukloos. Het afvalwater zal bin-
t zo schoon zijn dat het kan wor-
loosd op het opppervlaktewatef,
ht Hilberts. Het biogas dat vrij*
ij het vergisten, dient als energie-
Dat is echter onvoldoende om de
helemaal draaiende te houden,
hoopt Promest dat er in de
:en installatie komt voor het ver-
n van huisvuil. De energie die
vrijkomt, kan de mestfabriek
Jruiken.
alles loopt bij Promest van een
lakje, erkent de directeur. De fak-
e overtollige gassen verbrand',
een paar dagen niet. Dat leidde
achten over stankoverlast in de
Verder liep in een droger de letu
ur zo hoog op, dat er spontaan een
brandje optrad. En een verga
nk werkte niet goed, omdat et
ussen de mest zat.
terts: „Je kunt niet verlangen dn'
begin alles goed verloopt. Daaj'
ijn we ten slotte een proeffabriek
poor Mart van der Sanden
Paul Haenen is bij het brede
publiek beter bekend als Mar-
greet Dolman of de stem van
Bert in Sesamstraat dan als to
neelschrijver. Toch zijn al tal
rijke toneelstukken van zijn
hand in Nederland opgevoerd.
Een bijzonder prettig verge
zicht', 'een frappant blijspel'
zoals hij het zelf noemt, schreef
hij naar aanleiding van de 80e
verjaardag van Mary Dressel
huys, de laatst overgeblevene
van een grote Nederlandse to
neelgeneratie.
Het stuk ging op 21 januari
1987 in première en draaide
twee seizoenen lang met succes
in de theaters. Regisseur Be
rend Boudewijn liet voor de tv-
registratie het decor nabouwen
in de studio's van Joop van den
Ende in Aalsmeer en nam het
blijspel op met publiek. Hij
kreeg daardoor lachende toe
schouwers op de geluidsband,
maar vermeed de beperkingen
die tv-opnamen in een theater
met zich meebrengen.
In'Een bijzonder prettig verge
zicht' zijn de twee vriendinnen
Sylvia (70) en Ingrid (40), die
beiden kampen met onver
werkte gevoelens, de hoofdper
sonen. Sylvia heeft een ver
stoorde relatie met haar doch
ter en Ingrid lijdt onder een
schuldcomplex na de dood van
baarmoeder.
Zij spelen gebeurtenissen uit
Mary Dresselhuys met Paul Haenen bij haar woning aan de Vecht
de werkelijkheid na om meer
inzicht te krijgen in datgene
wat er in hun verleden is fout
gegaan. In een therapeutisch
rollenspel is Sylvia de moeder
van Ingrid en omgekeerd. Paul
Haenen heeft op deze inge
nieuze manier de moeder
dochter relatie tussen Mary
Dresselhuys en Petra Laseur in
het toneelstuk, dat bepaald niet
drijft op de vette lach, ver
werkt.
Uit het vijf uur durende inter
view, waarvan een selectie
wordt uitgezonden, van Paul
Haenen met de hoofdrolspeel
ster in zijn stuk spreken res
pect en liefde. Haenen fietste al
op zijn 13e naar Amsterdam-
Zuid om een handtekening te
halen bij de grote Mary Dres
selhuys. Thuis noteerde hij in
zijn dagboek dat zij 'heel ge
woon en natuurlijk' overkwam.
Dat doet Mary Dresselhuis
nog steeds in het gesprek dat
haar leven omspant vanaf de
eerste toneelervaringen tot aan
het vooruitzicht van de dood. In
haar woning aan de Vecht ver
telt de actrice over haar prille
kennismaking met het theater.
„Toen ik 14 was, ging ik twee
weken lang met een kaart van
mijn oom naar de schouwburg
in Den Haag. Ik zat daar elke
avond op de eerste rij. Ik wilde
precies zien wat er fout ging en
de souffleur kunnen horen. Ik
voelde me er toen al bij horen.
Ik dacht: 'Wat wordt dat straks
mooi als ik op de planken sta'".
Ze haalt herinneringen op
aan de vooroorlogse jaren bij
het gezelschap van Cor van der
Lugt Melsert, een man die ze
haatte, maar van wie ze, net als
iedereen, afhankelijk was.
Zelfs als onbeduidende figu
rante in Julius Caesar viel
Mary Dresselhuys op, gestoken
in een vuurrood hemd dat vele
maten te groot was. Een criti
cus schreef in de krant over een
- FOTO ANP
'enthousiaste jongedame die
boven iedereen uitschreeuwde
'Heil Caesar' en daarmee blijk
gaf over een goede stem te be
schikken'. Een goede pers was
belangrijk, want dan viel je op
bij Van der Lugt en kreeg je
een volgende rol.
De actrice vertelt zeer open
hartig over haar huwelijk met
Cees Laseur, de vader van Pe
tra, en over de periode van we
derzijdse ontrouw die aan de
ontbinding van dat huwelijk
voorafging. Mary Dresselhuys:
„We waren allebei aardig aan
de gang geweest. Maar ik vond
Van onze rtv-redactie
HILVERSUM - De Fabeltjeskrant bestaat 20 jaar. Om
dat feest te vieren houden de dieren uit het bos een song
festival.
De kijkbuiskinderen kunnen stemmen over het
winnende liedje. Vanavond is de eerste uitzending over
het songfestival om 18.55 uur op Nederland 2.
Ook in de twee komende weken staan alle fabels in het teken
van de zangwedstrijd. De dieren uit het bos moeten een keuze
maken uit drie liedjes. Het zijn Chico Lama, Zaza Zebra en
Mr.Maraboe die op geheel eigen wijze de liedjes zullen vertol
ken.
Omdat de dieren er alleen niet uit kunnen komen, vraagt
Meneer de Uil de kijkbuiskinderen te helpen bij de verkiezing.
Daarvoor kunnen alle kinderen hun stem uitbrengen bij de
dichtstbijzijnde (jeugd-)bibliotheek in hun woonplaats. De
winnaar wordt in de fabel van 5 december bekend gemaakt. De
verkiezingen worden gehouden in samenwerking met de Chi-
coclub, de kinderclub van Novib.
De Fabeltjeskrant hield al eerder verkiezingen. Het ging
toen om het uitroepen van het populairste dier in het bos. Dat
werd uiteindelijk Chico Lama. Hij verwierf 21% van de ruim
honderdduizend kinder- en dierenstemmen.
Van onze rtv-redactie
HILVERSUM - 'Nederland
en Nederlands-Indië 1918-
1949' is komend jaar een
eindexamenvak voor MA
VO, HAVO en VWO. Om
deze redenen heeft de Ne
derlandse Onderwijs Tele
visie (NOT) een vijfdelige
schooltv-serie over dit on
derwerp gemaakt. De vijf
Programma's gaan gepaard
roet een acht pagina's tel
lende leerlingenkrant
waarvan er ruim 10.000 zijn
gedrukt alsmede een hand
leiding ten hehoeve van de
docenten. Brein achter de
serie is de voormalige ge
schiedenisleraar Wim van
der Spek, thans redacteur
ui] de NOT.
he schooltelevisie-serie houdt
zich niet aan zijn eigen titel,
want Van der Spek is om voor
Ce hand liggende redenen niet
Oegonnen in 1918, maar is eeu
wen de geschiedenis ingedoken.
Want Nederland heeft per slot
r® iaar het bewind over de
hordel van Smaragd uitgeoe
fend en pas in 1949, gedwongen
;°Vr de nieuwe tijd en de we-
roropolitiek, hebben wij dit ge
wed, zestig maal groter dan ons
«gen land, moeten afstaan aan
Neigen bevolking.
Ons Indië' heeft voor ontel-
oaren nog een grote en per-
oonlijke betekenis. De heim
wee naar dat land is opvallend
a de belangstelling onover-
J1®' ook van de zijde van
ma i ?ren' h*e serie is zo ge-
aakt dat niet alleen scholie-
co er veel aan hebben, maar
««volwassenen.
serie vertoont veel
^henüeke filmbeelden en be-
nuT op neutrale toon de
®rganë van koloniaal gebied
j nationale staat. De lessen
to en e'fc maar 25 minuten,
nt het is de bedoeling dat er
nadig zwaar gestraft. Oranje
laat niet met zich spotten.
De souvereiniteitsoverdracht van Indië op 27 december 1949.
in de klas in het lesuur over
nagepraat wordt. De serie be
gint maandag (21 november)
des morgens om 11 uur en gaat
de volgende vier maandagen
door. Elke dinsdagmorgen is er
om dezelfde tijd een herhaling.
In de eerste aflevering worden
wij aan ons Indische verleden
herinnerd. Monumenten,
straatnamen, Indische vereni
gingen en Pasar Malams getui
gen van het contact van ruim
drie eeuwen tussen twee lan
den die onmogelijk verder van
elkaar hadden kunnen liggen.
De serie besluit met de op
komst van de eerste nationale
groeperingen. De eenheid tus
sen de twee landen vertoont
scheuren, maar Nederland is
onbetwist nog de baas.
In de tweede aflevering zien
we de pogingen om de Indone
sische bevolking te lijmen met
de Volksraad, een schïjn-parle-
ment. Maar Nederlanders blij
ven het voor het zeggen heb-
- FOTO ARCHIEF DE STEM
ben. De muiterij op 'De Zeven
Provinciën' waarbij inheemsen
een ongelukkige poging doen
van hun ongenoegen te laten
blijken, eindigt in een bloed-
ka(*' Een vliegtuigbom, die voor
de boeg van het gekaapte schip
had moeten vallen, treft doel en
meer dan twintig mensen ster
ven. De muiters worden onge
in het derde deel beleven we de
Japanse bezetting. KNIL en
vloot zijn niet bij machte de
Rijzende Zon te keren. Admi
raal Karei Doorman gaat aan
vallend ten onder. Als de Jap
pen verdreven worden, blijkt
dat Den Haag nog niet veel
heeft geleerd. Het vierde pro
gramma heeft de historische
titel 'Indonesia Merdeka',
waarin de vrijheidsdrang van
de bevolking wordt gesymboli
seerd. Herstel van de vooroor
logse situatie blijkt niet moge
lijk.
Luitenant Gouverneur Ge
neraal van Mook wordt onthe
ven. De regering in Den Haag
besluit tot politionele acties. In
deel vijf valt de wereld over
Nederland dat met grof geweld
haar gezag in Indonesië wil
handhaven. Beel wordt door
het kabinet Drees benoemd als
de nieuwe gouverneur. Beel is
met de generaal Spoor aanhan
ger van militaire actie en een
tweede politionele actie wordt
uitgevoerd, waarna ons land
alleen komt te staan. De Ronde
Tafel Conferentie komt op
stand. Op 27 december 1949
wordt de soevereiniteitsover
dracht in het Paleis op de Dam
getekend.
Wim van der Spek, maker
van het programma, samen
met Tom van der Geugten en
regisseur-producent Vincent
Romein, vindt dat Indonesië
een meerwaarde heeft als eind
examenvak. „Mij is de enorme
belangstelling, ook van jonge
ren, opgevallen. Er is heel veel
vraag naar de boeken in de bi
bliotheek over dit onderwerp.
Wij hadden de verplichting ons
te houden aan de stofomschrij-
ving, maar wij hebben toch de
vrijheid genomen om niet bij
1918 te beginnen, maar bij het
begin, de zestiende eeuw."
het op het einde wel vervelend
als het vlak onder mijn ogen
gebeurde. Het klinkt wel aar
dig, 'wild life', maar het was
voor mij niet de manier om ge
lukkig te worden. Ik wilde
'schoon' opnieuw beginnen en
dat nieuwe leven zag ik in de
badkamer, toen de (drank)fles-
sen van Cees weg waren".
Het geluk vond ze uiteinde
lijk wel bij haar laatste echtge
noot, de vliegenier Viruly. Het
klinkt als een Privé-verhaal,
maar de manier waarop Mary
Dresselhuis erover vertelt
voorkomt dat de kijker voyeu
ristische gevoelens bekruipen.
Het leukste van acteren is
voor Mary Dresselhuys het
'thuis peuteren aan een rol'.
„Als ik het stuk lees, wil ik we
ten wat die vrouw denkt als ze
iets zegt of wanneer die man
praat. Ik wil de gedachtenwe-
reld van een rol vinden. Dan
doe ik soms wel een uur over
een bladzijde. Een mens leeft
tenslotte op vijf notenbalken
tegelijk. Tijdens dit gesprek zit
ik ook voortdurend andere din
gen eronderdoor te denken:
'Wat zit ik toch te wiebelen' of
'Wat heeft Paul nou als vol
gende vraag?"'.
Het ingrijpendse onderwerp
waarover Mary Dresselhuys
praat, is euthanasie, hoewel ze
dat woord niet in de mond
neemt. „Het zou het beste zijn
als de dood ineens kwam, pats-
boem. Ik zie op tegen onzeker
heid en langslepende ziekte. Ik
hoop dat ik het dan zelf kan
vervluggen, maar het is niet zo
eenvoudig om in je eentje zo'n
besluit te nemen. Dat heb ik
van anderen wel gehoord".
Gerard Hulshof, program
maleider van de KRO, heeft
geen problemen met dit voor
zijn omroep toch gevoelige the
ma. Hulshof: „Ik vind dat ze
heel verstandig over euthana
sie praat, vooral in relatie met
de vergankelijkheid van het le
ven. En Mary Dresselhuys
maakt de cirkel mooi rond als
ze het heeft over de bomen die
ze heeft geplant en haar klein
kinderen die eronder zullen
zitten, en dért dat voor haar vol
doende is om in de herinnering
voort te leven".
'SPITTING Image' keerde zondagavond terug op de Neder-
HiHi landse tv en rekende in een half uur genadeloos af met pre-
l;H| sident Ronald Reagan. De Britse poppenmakers lieten hun
Hg creatie de stomste dingen zeggen en een carrière beleven die
H:H: nog komischer was dan een Goofy-tekenfilm.
Hg Je zag acteur Ronnie stuntelen in Hollywood en zijn colle-
gH: ga's aangeven tijdens de communistenjacht. In 'Spitting
gg Image' was Reagan ook aanwezig op het popfestival in
Hg: Woodstock. Toen zanger Country Joe daar de letters F, U, C
gij: en K uitriep en het publiek vroeg welk woord hij bedoelde,
gij: zei Reagan na enige bedenktijd: „Sellotape?"
Hjiji; Een bevriend staatshoofd afschilderen als een belaehelij ke
jijijij debiel, kan dat zomaar? Ja, dat kan. Niemand zal zich er
jijijiji druk over maken. Er is veel veranderd sinds 'Johnson moor-
jijijiji denaar' en nog veel meer sinds president John Kennedy
ijjijij: werd doodgeschoten. Hij was 'onze president' en over Ame-
gg rikanen, onze bevrijders, zei niemand negatieve dingen,
gg Rond 22 november 1963 was niet alleen de houding tegenover
Hg: gezagsdragers een van grote nederigheid, ook de tv-techniek
gg had nog een heel lange weg te gaan. Het is verbij sterend hoe
gg hulpeloos de Nederlandse tv reageerde op het dramatische
Hg: nieuws uit Dallas. Om 19.40 uur kwam het binnen op de Ne-
jgj derlandse telexen. De Radionieuwsdienst bracht om 19.55
Hg uur een extra bulletin op Hilversum 2 om te melden dat
Hg Kennedy 'zeer ernstig gewond was',
jgjij In het NTS-Journaal van 20 uur was de aanslag het eerste
jgjij: onderwerp. Fred Emmer was er toen al, hij las een korte
Hg tekst voor. Toen kwamen er een paar andere onderwerpen
gg en werd een pauze ingelast om op meer nieuws uit Amerika
gg te wachten. Het pauze-teken zou die avond verschillende ke-
gjg ren langdurig in beeld komen. Het enige tv-net dat we toen
gg hadden, kon die dag geen beelden tonen uit de VS. Die kwa-
gg men pas de volgende morgen om 8.45 uur binnen,
gg Na het Journaal kwam 'Brandpunt'. Wij hopen beelden te
gg krijgen, zei Frits van der Poel verschillende keren. In plaats
Hg van actuele opnamen kwam H.J. Neumann met een herden-
gg kingswoord en meldden buitenlandse correspondenten tele-
Hg fonisch hoe in Parijs, Londen en Bonn op de aanslag was ge-
gg reageerd. Een ingelast Iaat Journaal bevatte een korte ne-
Hg crologie en een overdenking van premier Marij nen.
gg De radio versloeg de tv met gemak, 25 j aar geleden. De da-
jg:j gen daarna maakte Hilversum volop gebruik van de beelden
gg: van de Amerikaanse tv, maar alert reageren en even snel
jgij doorschakelen was nog onmogelijk. Amerika was ver, heel
Hg ver.
gg Nu begint Amerika eigenlijk al in onze eigen huiskamer. We
gg nemen onmmiddellij k kennis van elke verspreking van de
gg president en we maken er grappen over. Eten Nederlander
gg kan tegenwoordig heel gewoon een gesprek voeren met een
gg Amerikaanse ex-president. J immy Carter stond deze week
jg;j; onze nederige Ivo Niehe te woord. Dat hadden de mannen
jijijiji van het prehistorische Brandpunt nooit durven dromen,
jijijiji Toch moeten wij hier onze jubel staken. Ivo Niehe bedroog
jgij: de kij kers in zij n 'TV-show op reis'. Hij zei aan het beginwe
jgï: gaan naar Amerika, naar de staat Georgië. We kregen wat
gg archiefbeelden te zien van Plains en de pinda's van Jimmy
gg Carter. Het interview was echter enkele weken geleden op-
ijijijij genomen in Nederland, toen Carter hier een woordje sprak
gg voor zij n Friendship Force.
ijijg Niehe zette het echtpaar Carter achter een bos bloemen en
jgij; vóór een gordijn en verzweeg de plaats van het interview,
jijijiji De vragen die hij stelde, zouden zelfs 25 j aar geleden door de
jijijiji NTS zij n afgekeurd. De telecommunicatie heeft de wereld
jgjij: veranderd tussen Kennedy en Reagan. Alleen j ammer dat er
gg zoveel tv-makers in Nederland zijn die er niets mee doen.
LONDEN - Het zwaar verliesgevende Europese satelliet
kanaal Super Channel gaat zijn programma's vanaf 1 ja
nuari grondig wijzigen. Het kanaal zal zich vanaf dan uit
sluitend gaan richten op een jong publiek door middel van
veel muziek en „snelle" nieuwsuitzendingen.
Twee weken geleden werd Su- ten oudbakken programma's
per Channel, dat maandelijks
een verlies lijdt van 3,5 miljoen
gulden, overgenomen door de
Italiaanse televisiemaatschap
pij Betatelevision die nu 53
procent van de aandelen bezit.
De Virgin Groep van de Lon-
dense zakenman/popmagnaat
Richard Branson heeft 45 pro
cent van de aandelen. Virgin
had al eerder, samen met en
kele Britse commerciële tv-
maatschappijen, een belangrijk
deel van Super Channel in
handen.
Ondanks het feit dat Super
Channel kan worden ontvan
gen in 13,5 miljoen Europese
woningen, aangesloten op een
kabelnet, is dit satellietbedrijf
geen winstgevende onderne
ming geworden. Met een jaar
lijkse injectie van 35 miljoen
gulden hoopt Betatelevision
nieuw leven in het station te
pompen. Het station biedt vol
gens de nieuwe eigenaren ge
noeg perspectieven om een echt
Europees programma te bren
gen. Ook hier wordt gewezen
op het jaartal 1992 als de gren
zen moeten vervagen.
Betatelevision is eigendom
van de Italiaanse familie Mar-
cucci die in eigen land met suc
ces een privé-tv-station runt
dat vooral muziekprogramma's
toont. De Marcucci's werden
rijk door activiteiten in de far
maceutische industrie. In 1984
stortte de familie zich op de
media. Het afgelopen jaar pro
duceerde het bedrijf onder
meer popevenementen als het
concert voor Nelson Mandela,
de Madonna-uitzending en het
Amnesty International spekta
kel.
De Marcucci's hopen nu het
binnenlandse succes van hun
Betatelevision op Europees ni
veau voort te zetten met Super
Channel. Daarvoor is een
nieuwe formule bedacht waar
bij muziek, nieuws en actie dè
sleutelwoorden zijn.
Omdat het satellietkanaal de
competitie met de nationale
zuilen als verloren beschouwt
zal Super Channel voortaan
opereren als aanvullend te
station. Dat betekent dat de
zender niet langer een vergaar
bak wil zijn van allerlei soor-
en familieseries. Het kanaal
wil zich nu gaan ontplooien als
„lifestyle-magazine" voor jon
geren die met flitsende uiteen-
dingen het gevoel moeten krij
gen „erbij" te horen, een soort
formule zoals ook Veronica die
wel hanteert. „De jongeren in
heel Europa moeten het chique
vinden in ons T-shirt rond te
stappen," meent eigenaresse
M.L.Marcucci.
Om dit te bereiken zal een
derde van de 17-uurs program
mering voortaan bestaan uit
muziekvideo's, concerten en
entertainment. De vormgeving
wordt „flitsender en pakken-
der."
Ook de nieuwsuitzendingen
krijgen een andere aanpak. Het
nieuws op Super Channel
wordt nu nog verzorgd door
ITN, de nieuwsdienst van de
Britse commerciële televisie
ITV. Volgens Marcucci is dat
nieuws te Brits en te uitge
breid. Er komen nu veelvuldig
korte nieuwsblokjes van enkele
minuten waarin de belangrijk
ste beelden van die dag worden
gegeven. Door middel van
nieuwe technieken gebeurt dat
in de eigen taal van de diverse
landen waar Super Channel op
de kabel zit. „Ook dit nieuws
moet aanvullend zijn op wat
andere zenders te bieden heb
ben," meent Marcucci. „Het
moet een kort beeld geven van
wat in de andere media te vin
den is. We houden ons ook
verre van diepgravende be
schouwingen van het nieuws."
Het is nog niet duidelijk wie of
welke instantie dat nieuws
gaat leveren.
Verder komen er „cultfilms"
zoals James Dean en Elvis
Presley cyclussen. Met sport-
uitzendingen zal Super Chan
nel in de toekomst kieskeuriger
omspringen. Spelletjes en
kwissen, waarin de kijkers
kunnen bellen en prijzen win
nen, moeten de band met een
jong Europees tv-publiek ver
groten.
De Marcucci-familie is vol
vertrouwen het verlies van Su
per Channel al binnen één jaar
om te zetten in winst. Daarvoor
zullen vooral de adverteerders
„om" moeten. „We zullen hier
voor allerlei trucs gebruiken
die we nu nog niet kunnen ont
hullen."
