Philips.
'PLO BRENGT POLITIEKE STATUS QUO IN GEVAAR'
Alte Kameraden
Waddenlanden slaan spijkers met koppen
Mysterieuze 'milieu'-sekte actief in België
Navo-parlement ruziet
over lastenverdeling
BUITENLAND
vindt u nu de ideale
chrijfapparatuurvan
rten, een jaarverslag
ieuwe Videowriters,
dscherm en printer,
erkers waar geen
t direct aan het
tal van nederlands-
ontrole, teksten
rig afdrukken... het
uitgebreide mogelijk-
ilips Videowriter alles
reven te krijgen,
ypewriters, met ver-
Bijzonder compacte
et het grootste gemak
de Philips Typewriters
lag woorden of zelfs
ontroleert zelfs de
oorden. Zodat u nooit,
te weifelen,
ven langs. Wij geven u
er het nieuwe
„jjgSTEM BUITENLAND VRIJDAG 18 NOVEMBER 1988
JERUZALEM - Israël is met een diplomatiek te
genoffensief begonnen tegen de Palestijnse onaf
hankelijkheidsverklaring en de politieke beslui
ten die de Palestijnse Nationale Raad in Algiers
heeft genomen.
NIEUWSOVERZICHT
92 zetels voor Bhutto in Pakistan
Sununu benoemd tot stafchef Witte Huis
Hongerstaking in Polen heeft succes
Moskou gaat besluit Estland toetsen
'Op 30 november tv-debat met Walesa'
CONFERENTIE IN BONN STEMT WADDENVERENIGING TEVREDEN
BANDEN MET EXTREEM-RECHTS, RIDDERORDE, LIBIË EN PALESTUNEN?
DESK EQUIPMENT
WEN
RENTE 14,3% PJR. GELDIG TOT 31 DECEMBER^
90
T21
Israël in de tegenaanval
Van onze correspondent
Op een persconferentie in Jeruzalem zei de demissio
naire Israëlische minister van buitenlandse zaken, Sji-
mon Peres, gisteren dat de politieke status quo door de
pNR-verklaringen van Algiers in gevaar is gekomen.
Volgens Peres is na de 'intifa- Jeruzalem als hoofdstad, zoveel
dah'-zitting van het Palestijnse
parlement in ballingschap door
de gematigde indruk die de
PNR heeft gewekt en die 'vol
komen ongegrond' is, een 'ern
stige situatie' in het Midden
oosten ontstaan, die 'ingewik
kelder en moeilijker' is dan
voor de bijeenkomst in Algiers.
Met een intensieve propa
gandacampagne hoopt Israël
het effect op de internationale
opinie van de PNR-verklaring
van een onafhankelijke Pales
tijnse staat in de bezette gebie
den met het Arabische deel van
mogelijk te beperken evenals
van de erkenning door de PNR
van resoluties 242 en 338 van de
Veiligheidsraad en de afwij
zing van terrorisme 'in al zijn
vormen'.
De PNR is op die manier ge
deeltelijk tegemoet gekomen
aan de voorwaarden die de
Amerikaanse regering aan de
PLO heeft gesteld om als ge
sprekspartner te worden er
kend en als deelnemer aan vre
desonderhandelingen met Is
raël in aanmerking te komen.
In de politieke verklaring
van de PNR, die in Algiers met
Peres..zwak.- fotoap
253 tegen 46 stemmen bij 10
onthoudingen werd aangeno
men, wordt het bestaansrecht
van Israël binnen veilige en er
kende grenzen via VN-resolu-
tie 242 alleen impliciet en niet
uitdrukkelijk erkend. In de Is
raëlische visie wordt die aan
vaarding van resolutie 242 te
vens in een negatief daglicht
geplaatst, aangezien de Pales
tij nen daaraan het recht op
zelfbeschikking van het Pales
tijnse volk hebben verbonden.
Israël kan het bovendien niet
verkroppen dat in de politieke
verklaring van de PNR wordt
verwezen naar eerder genomen
Palestijnse en Arabische be
sluiten en VN-resoluties, die
vaak een veroordeling van het
Israëlisch beleid inhielden.
VN-resoluties 242 en 338 zijn
volgens Peres compromisfor
mules tussen Israël en Arabi
sche landen, waaraan niet mag
worden getornd. „De minste
verandering in de bewoordin
gen kan deze formulering om
zeep helpen en ons zonder een
overeengekomen openingsposi
tie voor onderhandelingen ach
terlaten.
De PLO besloot zo'n zware
last op 242 te leggen, dat de be
tekenis erdoor wordt begra
ven." Uit de woorden van Pe
res, die met een gekwelde blik
duidelijk aangeslagen door de
naweeën van de Knessethver-
kiezingen volstrekt ongeloof
waardig overkwam, bleek dat
Israël onder geen beding on
derhandelingen met de PLO
wenst te voeren, het zelfbe
schikkingsrecht van het Pales
tijnse volk wenst te aanvaar
den of met de oprichting van
een Palestijnse staat in de be
zette gebieden zal instemmen.
Peres, die de afwijzende Is
raëlische houding tegenover
het vredesoffensief van de PLO
uitermate zwak verdedigde,
bleef het antwoord dan ook
schuldig op de vraag op welke
wijze de PLO volgens hem re
soluties 242 en 338 zou moeten
aanvaarden. Door aan de af
wijzing van terreur de Cairo-
formule van 1985 toe te voegen,
waarin de PLO zich alleen ver
plichtte gewelddaden buiten de
Israël en de bezette gebieden
achterwege te laten, is die hele
paragraaf in de PNR-verkla
ring volgens Peres waardeloos
geworden. „De PNR heeft drie
voorwaarden verworpen die
ook door de Verenigde Staten
worden gesteld. Met tragische
ogen zie ik een poging om een
steen in een glazen bouwwerk
te gooien." Peres denkt echter
niet dat Egyptische erkenning
van de Palestijnse staat de
vrede tussen Israël en Egypte
in gevaar zou kunnen brengen.
„Zowel Egypte en Israël moe
ten erg voorzichtig zijn de sta
tus quo van de westelijke Jor-
daanoever en de Gazastrook
niet te veranderen. Het is deel
van de Camp David-overeen-
komst."
Israël maakt zich intussen
niet druk over de erkenning
van de Palestijnse staat door 27
voornamelijk Arabische en Is
lamitische landen. Zowel de
Sovjetunie als de westerse mo
gendheden, waarmee de joodse
staat diplomatieke betrekkin
gen onderhoudt, met uitzonde
ring van Turkije, hebben de
nieuwe staat tot geruststelling
van Israël tot dusver niet er
kend. Toch zijn Israëlische di
plomaten in Jeruzalem bezorgd
dat de PNR-verklaringen van
Algiers de internationale posi
tie van Israël zullen aantasten.
HAMBURG (AFP/DPA) - De Assemblée van de Navo, het
parlement van het Noordatlantiseh bondgenootschap, heeft
donderdag wegens meningsverschillen tussen de Ameri
kaanse en Europese afgevaardigden geen overeenstem
ming kunnen bereiken over (her-)verdeling van de kosten
voor de gezamenlijke defensie.
De assemblée riep de zestien gesteld door de Portugese so-
Navo-lidstaten op bij de Ver
enigde Staten aan te dringen op
een spoedige overeenkomst met
de Sovjetunie over de Start
overeenkomst over beperking
van de strategische kernwa
pens.
Voorts vroegen de 188 afge
vaardigden om verdere ver
trouwenwekkende maatrege
len en uitbreiding van de eco
nomische samenwerking met
het Warschaupact Om het zo
genoemde 'Gorbatsjov-effect'
tegen te gaan vroegen de Navo-
parlementsleden de regeringen
weer krachtiger het initiatief
te nemen in de discussie over
wapenbeheersing. Volgens on
derzoek van experts van het
bondgenootschap heeft de Sov
jetleider de bevolking van wes
terse landen in zekere mate
overtuigd van zijn wapenbe-
heersingspolitiek. De bevolking
in de Navo-staten staat volgens
hun bevindingen in toene
mende mate gereserveerd te
genover de doctrine van de ato
maire afschrikking.
De vergadering nam verder
een resolutie aan waarin wordt
opgeroepen tot versterking van
de bestrijding van het terroris
me.
De Navo-assemblée kon het
door verschillen van mening
tussen de Amerikaanse en
Europese afgevaardigden nog
niet eens worden over aan
vaarding een rapport over de
omstreden kwestie van de
„verdeling van de taken binnen
de Navo". Feitelijk gaat het om
de door de Amerikanen weer
opgevoerde kwestie van de
burden sharing', waarbij van
de West-Europese partners
wordt geëist dat zij meer uitge
ven aan de gezamenlijke de
fensie.
Het voorlopige rapport, op-
cialistische afgevaardigde José
Lello, was samengesteld op ba
sis van vijftien onderzoeken.
Tijdens de presentatie van het
rapport, maandag, bleken de
meningsverschillen tijdens een
pittig debat tussen de Ameri
kaanse Democratische Afge
vaardigde Patricia Schroeder
en de Westduitse sociaaldemo
cratische Karsten Voigt, beiden
woordvoerders van de twee te
gengestelde benaderingen.
Mevrouw Schroeder is voor
zitter van de subcommissie van
het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden voor 'de kosten
verdeling' over de bondgenoot
schappelijke defensie. De com
missie publiceerde in de zomer
een rapport waarbij het aan
deel in de kosten van de Euro
pese partners er slecht van af
kwam. Een tiental landen,
vooral de Bondsrepubliek en
Italië, werd gekapitteld omdat
zij te weinig zouden besteden
aan defensie; minder dan 3,5
procent van het bruto natio
naal produkt tegenover zes
procent voor de Verenigde Sta
ten.
Het Westduitse parlements
lid Voigt verwoordde daarop de
terughoudendheid van de
Westduitse publieke opinie,
volgens welke de aanwezigheid
van 400.000 geallieerde soldaten
reeds een aanzienlijke belas
ting voor het land is.
In zijn samenvattende rap
port stelde de Portugees Lello
dat niet slechts kan worden ge
keken naar de BNP-percenta-
ges die landen besteden aan de
gezamenlijke defensie. „De
dichtheid van de militaire be
volking is in de Bondsrepubliek
26 maal hoger dan in de Ver
enigde Staten", onderstreepte
hij inzake de niet aanwijsbare
of onzichtbare belasting van
landen ten gunste van de Navo.
John Sununu
fotoap
ISLAMABAD (AFP/RTR) - De Pakistaanse Volkspartij (PPP)
van Benazir Bhutto is woensdag bij de parlementsverkiezin
gen in Pakistan als overwinnaar uit de bus gekomen. De PPP,
tot voor kort de belangrijkste oppositiepartij, won met 92 zetels
glansrijk van de regeringsgezinde Islamitische Democratische
Alliantie (IDA) die 54 zetels in de wacht wist te slepen. Kleine
lokale partijen en onafhankelijke kandidaten kwamen in to
taal op 58. President Ghulam Ishaq Khan, die binnen 30 dagen
een premier moet benoemen, heeft inmiddels gezegd dat hij
zich aan de grondwet zal houden, die niet uitsluit dat een
vrouw regeringsleider wordt. Veel moslimleiders menen echter
dat een vrouw geen regeringsleider kan zijn in een islamitisch
land.
ZIE OOK ACHTERGROND
WASHINGTON (RTR) - De
toekomstige Amerikaanse
president George Bush heeft
donderdag John Sununu, de
goeverneur van New Hamps
hire, aangewezen als zijn
hoofd van de staf van het
Witte Huis. „Ik ben blij be
kend te maken dat ik besloten
heb John Sununu te benoe
men tot stafchef van mijn ad
ministratie", aldus Bush tij
dens de persconferentie in
Washington. Bush benoemde
zijn campagneleider Lee At-
water tot voorzitter van de
Republikeinse partij. Atwa-
ter volgt Frank Fahrenkopf
op, die te kennen had gegeven
de functie niet langer te willen vervullen. Volgens Bush bezit
Sununu een „verfrissend nieuw perspectief dat naar mijn me
ning doorslaggevend is om het land vooruit te helpen".
WARSCHAU (AP) - In de Poolse stad Katowice hebben vak
bondsleden, die verleden week in hongerstaking gingen, hun
actie beëindigd. De inzet van de actie was dat alle mijnwer
kers, die bij de stakingsgolf van afgelopen zomer werden ont
slagen, weer in dienst worden genomen; die eis is volgens de
hongerstakers nu definitief ingewilligd. Adam Slomka, een
woordvoerder van de activisten die zaterdag in een kerk in Ka
towice aan hun protest begonnen, zei dat bisschop Damian Zi-
mon als bemiddelaar een belangrijke bijdrage had geleverd
aan de overeenkomst. „We hebben in vijf dagen bereikt, wat
maandenlang niet mogelijk bleek," zei de woordvoerder.
MOSKOU (AFP/TASS) - De Opperste Sovjet (het parlement)
van de Sovjetunie gaat onderzoeken of de grondwetswijziging
die het Estische parlement woensdag aannam en die de
republiek voortaan vetorecht geeft over wetten uit Moskou,
niet in strijd is met de grondwet van de Sovjetunie. Volgens het
officiële nieuwsagentschap TASS besloot het presidium van de
Opperste Sovjet donderdag de zaak op de agenda te zetten,
omdat „het amendement en een aantal ander besluiten van het
Estse parlement afwijken van de bepalingen van de huidige
grondwet". Het presidium van het Sovjetparlement heeft de
commissies voor wetsvoorstellen van de beide kamers van de
Opperste Sovjet om een advies gevraagd over de ongekende
maatregelen van Estland, die de Baltische republiek meer
zelfstandigheid moeten geven. Op grond van dat advies zal het
presidium dan op zijn volgende vergadering een besluit nemen
over de wettigheid van de Estse maatregelen, die volgens TASS
de „grondbeginselen van de structuur en de eenheid van de
socialistische sovjetfederatie".
WARSCHAU (DPA) - De voorzitter van de officiële Poolse
vakbonden OPZZ, Alfred Miodowicz, heeft donderdag in
Warschau de leider van het verboden vakverbond Solidariteit,
Lech Walesa, voorgesteld op 30 november aanstaande met hem
een tv-debat te houden. Dit heeft het Poolse persagentschap
PAP gemeld. De leider van Solidariteit bevestigde/donderdag
in zijn woonplaats Gdansk de datum voor het tv-duel. Walesa
zei dat zijn medewerkers deel moeten nemen aan de
voorbereiding van het debat om 'bedrog' door de Poolse tv-
organisatie te voorkomen. Miodowicz zei volgens PAP dat de
discussie 's avonds na het hoofduitzending van het journaal
zou plaatsvinden en ongeveer 30 tot 60 minuten zou duren. Hij
had eerder verklaard dat het gesprek direct uitgezonden zou
worden.
De voormalige leider van de Tsjechoslowaakse communis
tische partij, Alexander Dubcek, begroet verheugd de leider
van de Italiaanse communisten, Achille Occhetto. De ont
moeting vond plaats op het partijhoofdkwartier in Rome. De
Tsjechoslowaakse partijleider Milos Jakes heeft gisteren ove
rigens voorgesteld een officiële mensenrechtorganisatie in
zijn land in het leven te roepen. Dit zou dan kunnen gebeu
ren op 10 december, de 40ste verjaardag van de onderteke
ning van het handvest inzake de universele rechten van de
mens.
- foto anp
Van onze verslaggever
LUIK - Justitie in België
heeft een onderzoek inge
steld naar een sekte die ac
tief is in Brussel en in Wal
lonië.
P® sekte met de naam Ecoovie
15 op het oog een onschuldige
ecologische beweging. In wer
kelijkheid zijn de leden goed
kope werkkrachten voor de be
drijfjes van de leider, goeroe
Norman William.
Die zou bovendien contacten
onderhouden met Libië, de Pa
lestijnse bevrijdingsorganisa-
e' extreem-rechtse groepen en
een duistere ridderorde.
Ue kwestie is openbaar ge
haakt door journalisten van de
want La Libre Belgique. Die
™amen op het spoor van de
sekte toen zij getipt werden
over vreemde activiteiten rond
kasteel Sainval in Tilff, bij
Omwonenden hadden perso-
en gezien die mysterieuze
Pjanten kweekten en aten. De
lroeP blijkt Ecoovie te heten.
•e 'eden leven strikt vegeta-
®th, ze voeden zich uitslui-
ri, „met smeerwortel. Boven-
™en hielden in het kasteelpark
"lansen, als ridder verkleed
met mantel en zwaard, cu
rieuze ceremonies.
Na de publicatie over de ac
tiviteiten van de sekte in La Li
bre Belgique, hebben zich drie
echtparen bij de krant gemeld.
Die zeggen dat hun kinderen,
na in contact te zijn gekomen
met Ecoovie, zijn verdwenen.
Volgens La Libre Belgique
ronselt de sekte nieuwe leden
in ecologische kringen. Het
kasteel lijkt een doorgangshuis
te zijn, waar de nieuwelingen
vertrouwd gemaakt worden
met de sekte.
Daarna worden ze tewerkge
steld in de zeker vijftien instel
lingen en bedrijfjes van de sek
te, zoals Cristal 3 (broodbakke
rij), Saponair (wasserettes), de
Universiteit van de Vrede en
het Oecumenisch Centrum Al-
bert Schweitzer. De sekteleden
werken hard, en kosteloos.
Het geld dat binnenkomt,
wordt, volgens La Libre Belgi
que, doorgesluisd naar stich
tingen als 'SOS Desert Trans
continental' en de 'Wereldraad
van Volkeren' en verdwijnt
vervolgens spoorloos.
De goeroe van de sekte, Nor
man William, blijkt in Brussel
allerlei panden te bezitten. In
die stad heeft hij ook dertien
auto's, waaronder drie Merce-
dessen en een Jaguar.
Het kasteel is eigendom van
een Engelse stichting die onder
leiding staat van een zeker do
minee Pont Spoerry. Dat is,
volgens La Libre Belgique, de
zelfde als Norman William. De
man blijkt de afgelopen jaren
dertien verschillende namen
gebruikt te hebben.
De echte naam van Spoerry,
alias William, zou Piel Petjo-
Maltest zijn. Een Canadees, die
in de jaren zeventig ook een
natuur-sekte leidde in de
Franse plaats Noisy-Le-Grand
aan de oever van de Marne. De
bewonderaars van Petjo-Mal-
test woonden in een tenten
kamp, aten brandnetels en
wortels, en werkten veertien
uur per dag in winkels, restau
rants en bedrijfjes van hun
goeroe.
Van een naaste medewerker
van Piel Petjo-Maltest, Francis
Dessart, is bekend dat hij een
propagandist is van de anti
communistische Zuidkore-
aanse goeroe Moon en contac
ten heeft met de Libische leider
Kadhafi en de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie.
Spoerry, alias Piel Petjo-Mal-
test, zou zelf in de jaren zestig
actief geweest zijn in de terro
ristische organisatie FLQ in
Canada. Hij bewaarde contact
met zijn oude strijdmakkers
via Cuba, Algerije en PLO-
kampen. Zelf was hij onder
meer in Libië, waar hij contac
ten had op het hoogste niveau.
De omwonenden van het
kasteel in Tilff hadden het
goed gezien; ook een duistere
ridderorde maakt deel uit van
het netwerk van de goeroe. De
stichting 'Koninklijke com-
manderie van de souvereine
orde van Saint-Jean van Jeru
salem, oecumenische ridders
van Rhodos en Malta' is geves
tigd in Brussel en wordt mede
geleid door Gustaaf Keteleer,
bestuurslid van de 'Wereldraad
van Volkeren'.
In het bestuur van de ridde
rorde zit ook burgemeester Re
made van Vielsalm en Francis
Dessart, de naaste medewerker
van Piel Petjo-Maltest. Be
schermheer is prins Alexis
d'Anjou de Bourbon. Die werd
in 1978 in Brussel bij verstek
veroordeeld wegens oplichting.
In Spanje stichtte hij dezelfde
ridderorde. Daarin verzamelde
hij advocaten van extreem
rechtse activisten. Een van de
bekendste leden is luitenant
kolonel Antonio Tejero, die ge
wapenderhand het Spaanse
parlement binnendrong.
Van onze correspondent
BONN - Nederland, de
Bondsrepubliek Duitsland
en Denemarken zijn het
donderdag in Bonn eens ge
worden over een gezamen
lijke strategie ter bescher
ming van de Waddenzee. De
ministers van de drie lan
den die de natuurbescher
ming in hun portefeuille
hebben - voor Nederland
minister Braks - zijn het in
principe eens geworden
over een regionaal akkoord
ter bescherming van de zee
honden. De Waddenzee van
de drie landen kan nu als
één aaneengesloten natuur
gebied worden aangepakt.
De hoofdpunten van dit ak
koord zijn: een jachtverbod,
coördinatie - in het Internatio
nale Waddenzeesecretariaat in
Wilhelmshaven - van het be
heer en het onderzoek van de
Waddenzee, versterkte controle
en bewaking van de - nog uit te
breiden - stiltegebieden, con
tinu onderzoek (monitoring) en
het bewerken van de publieke
opinie.
De overeenkomst, die wat
Duitsland betreft nog moet
worden goedgekeurd door zo
wel de Bondsdag als de Bonds
raad, betekent een eerste in
vulling van de in 1979 door een
groot aantal landen in de ge
hele wereld ondertekende
'Conventie van Bonn'. In dit
kaderverdrag verplichten die
landen zich tot bescherming
van in het wild levende en mi
grerende diersoorten.
Voorts werden de ministers
het donderdag eens over een
actieprogram tot behoud van
de zeehonden in de Waddenzee.
Doel daarvan is, weer gunstige
levensomstandigheden te
scheppen voor de bedreigde
diersoort.
De Duitse minister van na
tuurbescherming, milieuzaken
en reactorveiligheid, Klaus
Töpfer, wees zowel aan het be
gin van de vergadering als la
ter in een persconferentie op
het directe verband dat bestaat
tussen de toestand van de
Noordzee en die van de Wad
denzee. „Bij de bescherming
van de Noordzee en van de
Waddenzee streven we parallel
twee doelen na: enerzijds gaat
het erom, zo snel mogelijk de
lozing van mest en schadelijke
stoffen in de Noordzee te ver
minderen en daarmee de wa
terkwaliteit te verbeteren.
Deze maatregelen komen ook
direct ten goede aan het milieu
in de sterk bedreigde Wadden
zee. Anderzijds echter moeten
we er ook met onze natuurbe-
schermingspolitiek voor zor
gen, dat bédreigde eco-syste-
men, dieren- en plantensoorten
in de Waddenzee worden be
schermd. Ook deze natuurbe
schermingsproblemen kunnen
slechts in internationale sa
menwerking worden doorge
voerd, want de Waddenzee is
een ecologische eenheid. Met
deze conferentie zijn we een
flink stuk nader tot dit doel ge
komen."
Het actieprogramma is in
feite de concretisering van het
gecoördineerde beheer waartoe
de ministers hadden besloten.
Behalve in het verminderen
van de vloed van mest en gif
tige stoffen voorziet het in:
Minister Braks, de Westduitse minister van milieu Klaus
Top/er en zijn Deense collega Leo Bjornskov (v.l.n.r.) tijdens
de persconferentie donderdag in Bonn. - fotoanp
uitbreiding van het aantal
stiltegebieden voor zeehonden;
een toezichtsysteem met
goed opgeleid personeel, dat in
het gehele gebied moet kunnen
opereren;
gecoördineerde bewaking
en luchtverkenning om rust
verstoorders en milieuzondaars
op te sporen;
de start vanaf 1989 van een
gemeenschappelijk weten
schappelijk project, dat nieuwe
kennis vergaart over de leefge
woonten van de zeehonden, als
basis voor de beheersplannen
van de natuurbeschermingsge-
bieden en natuurparken.
De buitenland-coöordinator
van de Nederlandse Vereniging
tot Behoud van de Waddenzee,
mr. Karei van der Zwiep,
toonde zich na afloop van de
ministersconferentie 'gematigd
optimistisch' over de bereikte
resultaten. Feitelijk zijn ze
voor het Nederlandse deel van
de Waddenzee nauwelijks van
waarde, meende hij, want Ne
derland heeft al jaren - mede
dankzij het werk van de Wad
denzeevereniging - het voor
touw waar het gaat om de be
scherming van dit in de wereld
unieke natuurgebied. Van
waarde vond hij wel, dat de
maatregelen die in Nederland
al gemeengoed zijn nu ook in
Duitsland en Denemarken
worden verwezenlijkt. Van be
lang is ook, dat nu voor het
eerst inhoud wordt gegeven
aan de Conventie van Bonn uit
1979. In de praktijk werd al
geen jacht meer gemaakt op
zeehonden in de Waddenzee,
maar door de nieuwe wetge
ving wordt het jagen strafbaar
gesteld.
