even..t
UITBLAZEN
Benazir Bhutto neemt na elf jaar fakkel van vader over
Chinezen moeten Hollandse zuivel niet
Barlaeus wil 'gewoon' de beste, man of vrouw
[PB EN AC
'oliti
Schone
tafels
DE STEM COM
Uitgevers en fui
DE STEM ACHTERGROND VRIJDAG 18 NOVEMBER 1988
-DESTEM-
Monument
\ff^
PAPIER
VOOR UW PEN
friigstuchtelijk worden af-
.tTRECHT (ANP) - De voor
bonden NPB en ACP, Van
man, hebben hun conflict
Aankondiging van acties do
ff STEM BINNENLA
WIM KOCK
de
TjOE een kar geus ge-
r-| maakt wordt weet ik
nu. De vraag
waarom of bij welke gele
genheid men het deed is
echter nog niet beant
woord. Het hoe werd J.
Bastiaansen uit Rijsbergen
uitgelegd door diens 80-ja-
rige plaatsgenoot Drik
Bruijn. Men legde de kar op
zijn kant en draaide dan de
burries tussen de wielen, tegen
de onderkant van de kar. Als
de kar dan weer rechtop werd
gezet was er, zonder de moeite
van het opnieuw kantelen, niets
meer mee te beginnen.
Het is overigens frappant
dat in Rijsbergen de uitdruk
king geus maken ook in een
heel ander verband wordt ge
bruikt, namelijk met betrekking
tot schransen. „Wanneer er tij
dens een maaltijd extra opge
schept wordt, te denken valt
aan de teeravond van een voet
balclub", schrijft Bastiaansen,
„dan zit men hongerig te wach
ten tot iedereen is voorzien en
hoor je de opmerking: 'dat zul
len we direct eens geus ma
ken'." Ook als er een keer flink
gepimpeld is wordt de uitdruk
king gebruikt: 'we hebben gis
teravond nog een bak bier geus
gemaakt.' Het betekent dat alle
vierentwintig flesjes zijn gele
digd.
Al een paar keer is het
woord daoi aan de orde ge
weest. Tot nu toe vonden we
twee verschillende betekenis
sen, tot uiting komend in de
volgende uitdrukkingen:
Hij heet'er gin daoi van of (in
Hulst over mager eten) da bring
geen daiement aan en
Beter een kwaoi dan een daoi
In het eerste geval betekent
daoi deugd, nut of voordeel.
'Hij eet wel goed, maar hij heeft
er geen deugd van'. We hebben,
tot iemand met een betere ver
klaring op de proppen komt,
aangenomen dat daoi is afge
leid van het werkwoord gedij
en. Een zinnetje dat we eerder
al ontvingen luidde: Da daoit
daor nietdat groeit of gedijt
daar niet.
De oorsprong van de
tweede daoi konden we nog
niet achterhalen. In het gezegde
hierboven gaat het duidelijk om
een vrouw die haar werk laat
versloffen. Je kunt beter een
kwaoi hebben, een bazige mop
perkont die haar handen uit de
mouwen weet te steken, dan
een doetje dat wel mak is, maar
uit wier handen je niet veel
werk ziet komen. Verwarrend
was dat het woord daoi ook in
positieve zin bleek te worden
gebruikt. Zo sprak een moeder
liefdevol van haar daoien, waar
mee ze haar dochters bedoelde.
Waar déze daoien vandaan ko
men weten we dus nog steeds
niet.
Verschillende lezers kwa
men intussen aandragen met
het woord staoi in dezelfde be
tekenis als daoi in: hij heet'er
gin daoi van. Het werd ook ge
zegd met betrekking tot iemand
die genoten had, bijvoorbeeld
op een feest: die hee me d'r toch
staoi van g'had! Ik denk dat in
dit geval daoi en staoi dezelfde
oorsprong hebben en dat het
begin van het woord in be-
paalde dialecten een klankve-
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
randering heeft ondergaan,
maar weten doe ik dat natuur
lijk niet.
Bastiaansen uit Rijsbergen
vermeldt in zijn brief nog een
dergelijk woord, namelijk steeg.
'Ik heb me er steeg aan gege
ten', betekent volgens hem: 'ik
heb me volgegeten'. Tegelijk
kun je er echter ook 'steeg aan
zijn' en dan betekent het 'zeer
moe' of 'uitgeput'. Ik heb er de
Van Dale op nagekeken (het
Zuidnederlands Woordenboek
vermeldt het woord niet eens).
Behalve 'smalle straatjes, een
onderdeel van een rijzadel en
een steeg (koppig) paard' kom
ik als betekenis nog tegen:
'hard, taai, moeilijk te bewer
ken. Steeg hout', bijvoorbeeld.
Nog wat uitdrukkingen die
me in de loop van de laatste
weken werden toegestuurd:
Doe mar nie, dan kom ik van de
vliegen in de blindaozen. 'Van
de vliegen in de blindaozen' be
tekent hetzelfde als 'van de wal
in de sloot' of 'van de regen in
de drup'. Blindazen zijn steek
vliegen van de categorie 'dazen'
of 'paardenvliegen', soms ook
'runderdaas' of 'runderhorzel'
genoemd. Die zijn er, evenals
hoornaars, wespen en horzels
in vele soorten, zoals Jan Buiks
uit Den Bosch me een tijd gele
den, met uitgebreide documen
tatie, het weten. Hun namen
worden veelvuldig door elkaar
gehaald en per streek worden
ze anders genoemd: horzel,
daas, blindaas, kromkonter,
brems, paardenvlieg en paar-
denwesp. Zoek maar uit.
Ge kunt 'n aai in z'n kont gaor
koken. Wordt gezegd van
iemand die zichtbaar op hete
kolen zit, nerveus is.
Van 'n schone taofel kunde nie
eten. Een meisje of jongen kan
wel aantrekkelijk zijn, maar als
hij of zij niets 'inbrengt', in de
vorm van landbouwgrond of
vee, heb je er als echtgenoot
niet veel aan. De 'schone tafel'
was letterlijk de net met zand
en zeep geschrobde en dus lege
tafel.
'n Vrouwen'aand en 'n pèère-
taand meugen nooit stilstaon.
Die hebben we, iets minder
dwingend geformuleerd al ge
had. De vraag is: wat is een
pèèretaand. Heeft dat iets met
een paard van doen en waarom
mag een paardetand niet stil
staan? Als het nu nog om een
koe ging, die moet de hele dag
herkauwen.
Tot slot nog een heel mooie:
dè zumme God en de mulder mar
laote schooien. Het werd gezegd
als mensen geconfronteerd wer
den met een vraagstuk, vaak op
dorpsroddel-niveau, waar ze
niet uit wisten te komen. Wat
de mulder (molenaar) in het
hoge gezelschap doet is me een
raadsel. Misscfden weet u dat.
(Reacties aan: Even Uitblazen,
Postbus 3229,4800 MB Breda).
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Voor bezorgklachten: 236888.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. f 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
PARIJS - Een tengere gestalte maar
een ijzeren wil kenmerken Benazir
Bhutto die de overwinning voor
haar partij heeft opgeëist bij de
woensdag in Pakistan gehouden al
gemene verkiezingen. Op basis
daarvan claimt deze 35-jarige
vrouw het recht om te regeren over
100 miljoen islamieten.
De op 21 juni 1953 geboren oudste doch
ter van ex-premier Zulfikar Ali Bhutto,
die in april 1979 op last van generaal Zia
Ul-Haq werd opgehangen, is de ware
politieke erfgenaam van naar vader. De
jonge vrouw die door haar aanhangers
als 'de Unieke' wordt beschouwd, is één
van de voorzitters van de door haar op
gerichte Pakistaanse Volkspartij (PPP).
De graag lachende, vals bescheiden
Benazir weet de menigten te bezielen,
die haar een overweldigend welkom be
reidden toen zij in april 1986 uit balling
schap terugkeerde. Zij voerde een wer
velende campagne voor de eerste vrije
verkiezingen in Pakistan in elf jaar.
Haar huwelijk, vorig jaar december in
islamitische stijl gesloten, betekende
niet het eind van haar politieke activi
teit. De moeder van een op 21 september
geboren zoon bleef vechten: „Als de
vrouwen van mijn land voor hun vrij
heid strijden, zelfs al zijn zij zwanger,
ook al hebben zij kinderen op de arm, er
risico's nemen bij confrontaties met le
ger en politie, waarom zou ik dat dan
ook niet doen?" vraagt zij zich af.
Benazir Bhutto, dochter van een sun-
nitische islamiet en een shi'itische moe
der van Iraanse afkomst, is in het wes
ten gevormd. Een Brits kindermeisje
voedde haar in belangrijke mate op,
waarna zij aan de universiteiten van
Harvard in de Verenigde Staten en Ox
ford in Groot-Brittannië studeerde.
Nadat haar vader in 1977 door gene
raal Zia aan de kant geschoven en ge
vangen gezet is, keert zij naar Pakistan
terug. Zelf belandt zij op 29 september
van dat jaar achter de tralies. Zij blijft
in verzekerde bewaring - gedetineerd of
onder huisarrest-tot januari 1984.
Kort voor de ophanging van haar va
der, in april 1979, mag zij hem bezoeken.
In zijn dodencel bindt Ali Bhutto zijn
oudste dochter op het hart 'sterk te zijn'
en nooit 'onze ideeën' op te geven.
In de periode dat zij in haar bewe
gingsvrijheid beperkt is, reorganiseert
Benazir de PPP en doet zij mee aan de
onderhandelingen die, in februari 1981,
leiden tot de vorming van de Beweging
voor het Herstel van de Democratie, die
ongeveer tien oppositiegroepen bundelt.
In januari 1984 gaat zij vrijwillig in
ballingschap naar Londen. De geheim
zinnige dood van haar broer Shah Na
waz Khan, in Cannes (Zuid-Frankrijk)
in juli 1985, drijft haar naar Pakistan te
rug. Er van overtuigd dat haar broer -
die in maart 1981 had meegedaan aan het
kapen van een vliegtuig van de Pakis
taanse luchtvaartmaatschappij - op be
vel van generaal Zia was omgebracht,
trotseert zij de autoriteiten en de heer
sende staat van beleg om zijn begrafenis
bij te wonen.
Haar terugkeer brengt honderddui
zenden aanhangers op de been die haar
onder de bloemen bedelven. Als spreker
met een moeilijk te evenaren uitstraling
wekt zij wild enthousiasme met de eis
dat de staat vasn beleg wordt afgeschaft.
Dit optreden levert haar nog eens twee
maanden huisarrest op, waarna zij op
nieuw als balling richting Londen ver
trekt.
In april 1986, als de staat van beleg
wordt opgeheven, keert zij naar Pakis
tan terug met de vaste wil de strijd voor
de democratie te hervatten. Honderd
duizenden partijleden vormen een ere
haag. De auto doet tien uur over de 15 ki
lometer tussen het vliegveld en de stad.
Van 14 augustus tot 10 september van
dat jaar draait zij opnieuw de gevange
nis in na een verboden demonstratie te
gen generaal Zia. Op 28 januari 1987 ont
snapt zij aan een aanslag.
Benazir Bhutto, die door haar tegen
standers wordt gekenschetst als 'dictato
riaal en autocratisch', beschouwt zich als
sociaal-democratisch. Maar haar poli
tieke programma heeft zij tot nu toe al
leen in vage contouren geschil-
derd.(AFP)
Benazir Bhutto - fotoap
Gefrituurde deegstengels worden 's ochtends al vroeg
verkocht. - foto marilou den outer
Door Marilou den Outer
CHINEZEN vinden ons,
Hollanders, maar rare
mensen. Vrienden kijken
me ongelovig aan als ik
hen vertel dat wij twee
keer per dag brood eten en
maar één keer warm.
„Brood is veel te droog",
vinden ze en als ik hen
vertel dat wij geen droog
brood eten, maar er boter
en kaas op doen, beginnen
de gezichten tekenen van
walging te vertonen.
Een Chinese kennis vertelt:
„Een vriend van mij at een
keer kaas en moest daarna
wel drie keer zijn tanden
poetsen om de vieze smaak
weg te krijgen". Alle zuivel-
produkten die ik hem en zijn
vrouw in de loop der tijd pro
beer aan te bieden, worden
beleefd doch beslist gewei
gerd: „Wij Chinezen zijn er
niet aan gewend". Het ziet er
naar uit dat de Nederlandse
zuivelexporteurs die staan te
dringen om de Chinese markt
van een milj ard mensen te be
dienen, nog een lange mars af
moeten leggen.
Alleen in enkele winkels in
Peking en Sjanghai is kaas te
vinden. Ook in het zuidwesten
van China wordt hier en daar
kaas bereid. Yoghurt is daar
entegen op veel meer plaatsen
beschikbaar en meer en meer
Chinezen kopen dit zuivelpro-
dukt. Flessen melk zal men in
China tevergeefs zoeken. Al
leen heel kleine kinderen
krijgen soms melk en dat
wordt dan gemaakt van
melkpoeder. Wat wel erg po
pulair is, en nog het meest op
een zuivelprodukt lijkt, is so-
jamelk.
Heel vroeg in de ochtend
worden in vele kleine fabrie
ken sojabonen verwerkt tot
sojabonenkaas (ook wel be
kend als tahoe of tofu: 'kaas'
en 'melk' zijn in dit geval ty
pische Nederlandse benamin
gen) en sojamelk. De melk
wordt warm gedronken, met
een flinke schep suiker.
Zuiverprodukten zijn dus
voorlopig taboe. 'Maar wat
eten Chinezen dan?' zullen
Hollanders zich misschien af
vragen. Rijst en mie vormen
de hoofdmoot, zoals de aard
appel voor de rasechte Hol
lander. Althans, dat geldt
voor de mensen in zuidelijk
China. In het noorden, waar
geen rijst kan worden ver
bouwd, wordt veel gestoomd
brood gegeten; bij de drie
warme maaltijden wel te ver
staan.
Om met de ochtend te be
ginnen: Chinezen zijn echte
ontbijters. De meesten staan
om vijf, zes uur op en werken
tot half twaalf, twaalf uur.
Daarom, vinden ze, moet er 's
ochtends goed worden gege
ten. Meestal bestaat het ont
bijt uit een kom natte rijst,
aangevuld met sterk gezouten
groenten, die met behulp van
stokjes en met veel geslurp
naar binnen worden gewerkt.
Men eet daar een gestoomd
broodje, een gefrituurde
deegstengel of een stuk cake
bij. Het ontbijt, evenals de
lunch en het diner worden
thuis klaargemaakt, maar het
is ook mogelijk te eten in de
kantine van het bedrijf of de
instelling waar men werkt, of
onderweg wat bij een van de
vele stalletjes.
Aangezien Chinezen van
lekker eten houden, spende
ren zij in onze ogen veel tijd
aan het bereiden van maaltij
den. 's Ochtends wordt vroeg
opgestaan om nog voor het
werk op de markt boodschap
pen te kunnen doen. Een diep
vriezer, een keukenmachine,
een vierpits-fornuis met oven
en andere luxe ontbreken in
de Chinese huishoudens en
daarom is het niet verwon
derlijk dat koken soms uren
duurt. Het is verbazingwek
kend welke uitgebreide maal
tijden uit de kleine keukens
tevoorschijn kunnen komen.
De meeste zijn slechts uitge
rust met een eenpits kooktoe-
stel, een wok (wadjan), een
pan om rijst in te stomen, een
groot mes en een kraan waar
alleen koud water uit komt.
Vaak helpt de hele familie
mee aan het bereiden van de
maaltijden. Het fenomeen
„een man die nog geen ei kan
bakken" is in China met een
lantaarntje te zoeken.
Brandstof is een schaars
goed in China en dit gegeven
heeft zijn stempel gedrukt op
de kookkunst. Alle gerechten
moeten in zo kort mogelijke
tijd kunnen worden bereid.
Rijst wordt daarom gestoomd
en groente koken is uit den
boze. Vrijwel alles wordt eerst
klein gesneden en vervolgens
al roerend snel gebakken in
olie of varkensvet. Erg veel
verschillende kruiden en spe
cerijen worden niet gebruikt.
Heel vaak wordt volstaan met
een keus uit zout, smaakpoe-
der (vetsin), zoute sojasaus,
een saus van hete pepers,
droge wijn en tomatenpuree.
Anders dan wij, die dankzij
kas en import het hele jaar
door aardbeien en kiwi's kun
nen eten, zijn Chinezen af
hankelijk van groenten en
fruit van het seizoen en ook
van de streek waar zij wonen.
Zo moeten noorderlingen 's
winters eindeloos variaties
bedenken rond het thema kool
en uien, want veel anders is er
niet te koop. Hun landgenoten
uit het zuiden zijn wat dat be
treft beter af. Het hele jaar is
daar aanvoer van verschil
lende soorten groente en (sub
tropisch) fruit.
Wel ruim voorradig in heel
China zijn tahoe, vis en vlees.
Vlees is vrij duur en soms al
leen op de bon verkrijgbaar,
maar het is zeer populair.
Chinezen besteden niet alleen
veel tijd maar ook veel geld
aan eten. In 1987 aten zij 53%,
dus iets meer dan de helft,
van hun maandinkomen op.
Nu sinds eind 1987 de voedsel
prijzen sterk aan het stijgen
zijn zal het percentage voor
1988 waarschijnlijk nog hoger
uitvallen. Immers, zoals een
'heilige koe' voor de Westerse
deur hoort, zo hoort een sma
kelijke koe op het Chinese
bord.
Door Cees Manders
OVER twee weken wordt dan
eindelijk beslist wie de nieuwe
rector wordt van het Barlaeus-
gymnasium in Amsterdam. Of
liever: de nieuwe rectrix. Want
de keuze gaat tussen een vrouw
en een vrouw.
Mannen zijn er in de sollicitatiepro
cedure niet aan te pas gekomen. Zij
hebben niet eens naar het rectoraat
van deze bekende school mogen sol
liciteren. Ze zijn dus 'gediscrimi
neerd'. En juist vanwege deze 'man-
nendiscriminatie' is dit anders zo
rustige gymnasium al ruim een jaar
in het nieuws.
Als straks de beslissing valt, gaat
die niet alleen over het nieuwe
schoolhoofd maar ook over het
voortbestaan van het Barlaeus als
gymnasium van hoog niveau. Ten
minste dat vinden actievoerende
ouders en docenten. Volgens hen zal
de school sterk achteruit hollen als
bij de selectie van het nieuwe school
hoofd niet meer de kwaliteit van de
kandidaat een rol speelt, maar alleen
zijn/haar geslacht.
Het grote gevecht gaat tussen de
medezeggenschapsraad van 'het
Barlaeus', de twee conrectoren en 34
leraren aan de ene kant en aan de
andere kant het gemeentebestuur,
dat eigenaar is van deze openbare
school. Voor dit gemeentebestuur
treedt op de socialistische wethouder
van Onderwijs Ada Wildekamp, ook
wel de 'ijzeren dame' genoemd, ove
rigens oud-lerares aan deze school.
De gemeente Amsterdam vindt
dat de vrouwen zwaar zijn onder
vertegenwoordigd in de leiding van
de instellingen van het voortgezet
openbaar onderwijs in de stad:
slechts 40 procent van het onderwij
zend en 14 procent van het leidingge
vend personeel is van het vrouwelijk
geslacht. Deze achterstand recht
vaardigt volgens de gemeente het
voortrekken van vrouwen boven
mannen, totdat de achterstand ge
heel of in elk geval goeddeels is inge
lopen.
Of de gemeente dit zomaar kan,
wordt nu uitgevonden aan de hand
van de vervulling van de vacature
van rector van het Barlaeus. Het dis
crimineren van personen om hun ge
slacht is in strijd met de Grondwet
en de Wet Gelijke Behandeling Man
nen en Vrouwen. Maar er zijn geval
len waarin dat mag.
De kwestie Barlaeus kwam afge
lopen dinsdag voor de vierde keer
voor een rechter. Vorig jaar verloor
het Barlaeus een kort geding tegen
het plaatsen van de advertentie
waarin alleen vrouwen werden ge
vraagd. De advocaat had een fout
gemaakt door de gemeenteraad en
het College van B&W te dagvaarden.
Dat had de gemeente moeten zijn.
Vervolgens trachtte het Barlaeus
het besluit van de gemeenteraad aan
te vechten bij de Kroon. Deze vond
toen alleen dat Amsterdam de ach
terstand van vrouwen in leidingge
vende functies wat vreemd bereken
de, maar ging akkoord. De gemeente
heeft vervolgens haar statistieken
van de vrouwenachterstand in het
openbare onderwijs bijgesteld.
De derde 'rechter' die zich met het
Barlaeus heeft beziggehouden is de
Commissie Gelijke Behandeling
Mannen en Vrouwen. De commissie,
die klachten behandelt van mannen
en vrouwen die zich gediscrimineerd
voelen vindt dat Amsterdam vrou
wen in sollicitatieprocedures best
mag voortrekken, om haar achter
stand tot redelijke afmetingen terug
te brengen.
Maar deze positieve discriminatie
of voorkeursbehandeling van vrou
wen mag volgens de Commissie al
leen als die met zorgvuldigheid
wordt omgeven en tijdelijk is. Er
moet ook sprake zijn van duidelijke
achterstandsituaties.
In het kort geding dat eergisteren
voor de Amsterdamse rechtbank
diende stelde het Bariaeuse de on
wettigheid van de gevolgde sollicita
tieprocedure en eiste een nieuwe, nu
zonder de mannen te discrimineren.
De sollicitatieprocedure is in strijd
met de Grondwet, die in een van
haar belangrijkste artikelen discri
minatie verbiedt en in strijd met de
Wet Gelijke Behandeling Mannen en
Vrouwen.
De rechter doet 29 november uit
spraak. En ook al ziet het er niet
naar uit dat het Barlaeus nu gelijk
zal krijgen, waarnemend rector De
Ruijter hoopt dat zijn school dit keer
zal winnen. Met het overgrote deel
van zijn staf is hij van mening dat
het Barlaeus de beste rector moet
krijgen. Of die nu een man of een
vrouw is mag geen rol spelen. „We
vinden nog steeds dat de gemeente in
strijd handelt met het anti-discrimi
natiebeginsel."
De 540 leerlingen (meestal uit de
beter gesitueerde milieus, „maar er
zitten hier ook kinderen van bouw
vakkers") zijn zeer betrokken bij het
conflict over hun nieuwe rector. Zij
hebben zich volledig gemobiliseerd
om de kwaliteit van het Barlaeus te
redden.
Waarnemend rector de Ruijter:
„Er zijn enquêtes gehouden onder de
leerlingen en 95% van hen heeft zich
verenigd in de actiegroep 'Leerlin
gen eisen kwaliteit'. Afgelopen za
terdag hebben ze nog een openbaar
debat gehouden in Paradiso. Dat was
een zeer geslaagde bijeenkomst."
Maar ouders, leraren en leerlingen
van het Barlaeus vormen niet zo'n
gesloten front als het lijkt. Het afge
lopen weekend heeft zich een groep
dissidente ouders gemanifesteerd,
die pleit voor uitvoering van het
vrouwvriendelijke beleid van het
gemeentebestuur. „Dit beleid is toch
op volstrekt democratische manier
tot standgekomen
NAAR aanleiding van het
artikel 'Beeld voor slachtof
fers Japanse jongenskam
pen', onthuld door Z.K.H.
prins Bernhard in de tuin
van het Koninklijk Tehuis
voor Oud Militairen 'Bron
beek' te Arnhem (De Stem
van vrijdag 11 november
1988) het volgende.
De zin: 'Het beeldje van een
jongen met een hakmes op
zijn schouder is een symbool
van lotsverbondenheid van
de jongens die in de kampen
waren geïnterneerd', kan
van enkele kanttekeningen
worden voorzien.
Vermeld moet worden dat
dit geen hakmes (parang) is,
wat deze tot op het bot ver
magerde jongensfiguur
draagt, maar een patjol. Het
traditionele landbouw
werktuig van iedere boer
(tani) om er hun stukje land
mee te bewerken. Andere
weer om er bv. greppels mee
te maken, of er bv. boom
stronken mee uit te hakken.
De patjol is vergelijkbaar
met een wat ruw ijzeren
spa, die bijna haaks aan de
steel zit om er hakkend de
grond mee te bewerken. Nog
steeds veelvoudig in ge
bruik in vele Aziatische,
maar ook in Afrikaanse
landen. Behoudens schop
pen, houwelen werd onder
de Jap de patjol niet alleen
veelvuldig gebruikt in ge
noemde jongenskampen
(vanaf 10 jaar) en door de
oudere mannelijke (burger)
geïnterneerden (tot rond 60
jaar), maar ook door onze
Nederlandse KNIL-krijgs-
gevangenen (rond de 40.000
man), welke samen met nog
vele tientallen duizenden
andere geallieerde krijgsge
vangenen praktisch ver
spreid over geheel Zuid-
Oost Azië als 'werkslaaf'
drie-en-een-half jaar onder
de Jap gebukt gingen.
(Deze laatste categorie
(KNIL-militairen) tegen de
kapitale vergoeding door
onze regering van eenen
twintig centen (ƒ0,21) per
persoon per dag). Van
KNIL-krij gsgevangenen
stierven 8200 man door uit
putting, honger, ziekten,
slaag en executies. Dit laat
ste middels kogels, Samou-
rai en als varkens in ge
vlochten varkensmanden
overboord gezet. Was de Jap
al niet wreed, sadistisch en
meedogenloos genoeg, de
onder hen gestelde Kore
aanse mede-bewakers (ook
bij de burger-geïnterneer
den) waren veelal nog een
graadje erger.
Alleen al in de oerwouden
van Birma en Thailand bij
de aanleg van de 'Doden-
lijn', waarbij in totaal 60.192
geallieerde krijgsgevange
nen als 'werkslaaf', bedroeg
het aantal doden 15.597.
hiervan 3098 Nederlanders
en Indische Nederlanders.
Breda
R. van de Pol,
Veteraan Indië en Korea
L onze verslaggever
LrNHEM - „Het valt te be
duren dat deze zaken met
Ldaan Dit was inderdaad
rn uit de hand gelopen
fcintje".
Let die woorden uitte gisteren
Ei „resident van de Krijgsraad
In Arnhem mr. J. Brada kritiek
In de militaire Justitie, die te
genwoordig volgens hem te
Eaak 'soldatengeintjes' aan de
Krijgsraad voorlegt. Deze za
ken kunnen ook door kazerne
commandanten worden afge-
laan.
6"
kn der Linden en Koffeman h
Lncludeerd dat een gedeeld ka
(oren zaak betekent", aldus
gezamenlijke verklaring.
Aan der Linden haalde zich
woensdagavond de woede van
jjn collega Koffeman op de
Lis toen hij zonder overleg
fcankondigde dat de NPB van-
We het te lage bod van de mi-
bisters Van Dijk en Korthals
Utes tot 24-uurs werkonder
brekingen zou oproepen.
Koffeman toonde zich „ver
bijsterd" over deze zet, niet in
bet minst omdat ook de NPB
had ingestemd met voortzet-
fcna van het overleg met de mi-
listers.
Het conflict is donderdag be-
woren. Volgens de voorzitter^
ser over de inhoudelijke gang
Ivan zaken rond het overleg
keen verschil van mening ge-
jveest. De twee politiebonden
dien proberen om na de le
denraad van de ACP een „ge-
amenlijke strategie voor de
bomende periode te ontwikke
len, dit met respectering van de
|onderscheiden bondsstandpun-
ten", aldus de verklaring.
De ledenraad van de ACP
|buigt zich vandaag over het
1 van de ministers Van Dijk
Korthals Altes om in af
wachting van een functiewaar-
(deringsonderzoek de komende
jaar als overbrugging 50
Ij oen gulden uit te trekken
[voor verbetering van de sala
rissen. De bonden willen voor
wee jaar een bedrag van 100
lot 120 miljoen. Minister Kort-
Altes van justitie wilde
|donderdag desgevraagd niet
iigaan op het afwijzen van het
1 door de NPB en de dreiging
net werkonderbrekingen. „We
baten maandag met de bonden
|verder", aldus Korthals Altes.
Van der Linden zei donder
dagmorgen dat het enige licht
puntje dat uit het overleg met
de ministers was gekomen het
mogelijk niet doorgaan van de
|gedwongen overplaatsing is.
Omdat dat voor de bonden veel
weinig is verwacht hij dat
»k de ACP instemt met het
jvoeren van acties. Volgens Van
der Linden kunnen ACP en
PB niet zonder elkaar omdat
e samen de grootste georgani-
*rde groep politiemensen
[Vormen.
n
tr
g
tu
ric
M
on
de
n<
m
de
d<
g<
ta
7E NEDERLANDSE uitgeverswerek
'an van de fusiekoorts. De ene spi
imper voltooid of de volgende dien
oonden vooral de uitgevers van reg
'ctief. Zij zochten - en zoeken nog s
strijd om een perspectief biedende p
Het plan van NDU en Perscombin
!°0r een totale landschapwijziging c
'|ke kranten staan aangegeven. De
jamelijk zes van de zeven landeli
''echts De Telegraaf blijft als one
'oortbestaan.
Vanuit de optiek van de uitgever g
'impel. Een uitgeversmaatschappij
'Pel der economische krachten er
®uere andere bedrijfstak - naar be
wdeld. Wanneer er goede redene
weiding over te gaan, dan moet die
'e het geval van de voorgenomer
-ombinatie ligt het heel duidelijk. Tv
.erscombinatie (Het Parool en Trc
-en fusie met een grote broer - Nt
uaanszekerheid. Een ander aspect
r-'eid van Elsevier, het moederbec
-ombinatie. Dit concern hanteert al
an na 1992 slechts plaats zal zijn v
wsmaatschappijen. Elsevier wil tot
"en is dus druk bezig met schaalv
allo n waarachtige uitgever van dac
®.en d°or markt-argumenten laten
ai verschillende cultuur en identit
0Foefn .economische h0°P wordei
Dsn? u''k Pr°dukt met een geheel ei
Jjjlk bestel. Lezers kiezen doelbew
'ze er zich emotioneel mee verboi
rech? bancl schePt verplichtingen.
v„ n'dat de redacties van de divers
nes het)ben opgesteld. Zij zullen
orWer weerdichte garanties komei
krant 'kk|eid. Nederland heeft
aanzien verdwijnen. Dat was in
aanh ret heeft ontegenzeglijk tot e
lusio 9e'eid- De verarming zou p,
mar?tVan NDU en Perscombinatie
itprincipe bepaald eenheidsproc
