De Russen en Oosteuropeanen komen
llHtilMi
Hardstik
Zoeken naar j ezelf
ristalln
UITGEVER SPEELT IN OP PERESTROJKA EN GLASNOST
Goddelijke bliksem van Harry Mulisch
Arme engelen en de harde realiteit
Zigeunerin Carmen in de literatuur
DE STEM BOEKENGIDS ZATERDAG 12 NOVEMBER 1988
De Amsterdamse uit
geverij Meulenhoff
speelt immer soepel in
op nieuwe trends en
ontwikkelingen.
Polen
Joegoslavië
Roemenië
Hongarije
NIEUWE ROMAN 'DE ELEMENTEN'
Grens
Kort
TIEN VERHALEN VAN PAMELA KOEVOETS
STEM GIDS 3
Respect
VERSCHENEN
G2
Door Anton Theunissen
en Harry Vermeulen
Als Spaanse schrijvers na
de dood van een dictator
weer vrij kunnen ademen,
dan zet deze uitgeverij bat
terijen vertalers aan het
werk om de Nederlandse
boekwinkels binnen de
kortste keren te voorzien
van tientallen boeken van
Spanjaarden.
Als Latijnsamerikaanse
auteurs furore maken, siert
Meulenhoff de Nederlandse
markt met alle schatten van de
Latijnsamerikaanse literatuur.
Nu de perestrojka en glasnost
de Sovjetunie en Oost-Europa
in gisting brengen, is de uitge
verij begonnen met de actie
'Schrijvers van het andere
Europa'. Zij is een poging 'tot
een her- en opwaardering' van
auteurs uit Midden- en Oost-
Europa, 'tot voor kort een vol
strekt afgeschreven cultuurge
bied', waaruit weinig door het
IJzeren Gordijn heen drong.
Om de achterstand in te ha
len, laat de uitgeverij bundels
verhalen van schrijvers uit
Roemenië, Polen en Joegosla
vië verschijnen en een aantal
romans en novellen uit de Sov
jetunie en andere Oosteuropese
landen. De boeken hebben geen
directe actualiteitswaarde,
maar zij geven de lezer een in
drukwekkend inzicht in het
denken en doen van de volke
ren, die beschouwd kunnen
worden als de medevormers
van onze westerse cultuur.
Het 'Modem Droomboek' van
'Literair Moment'-auteur Ta-
deusz Konwicki wordt zoals
gebruikelijk begeleid door een
gratis informatieboekje. Verta
ler Gerard Rasch schrijft over
het werk van de Pool en verta
ler Esselien 't Hart doet verslag
van haar ontmoetingen met de
schrijver. Verder een deel van
het lange interview dat Stanis-
law Nowicki in 1986 in Londen
met Konwicki had.
Ze bespreken 'het verval van
het woord'. De heiligste woor
den zijn gedevalueerd. Kon
wicki vindt een term als 'het le
ger van de vrede' belachelijk.
In 'Droombeeld', eerder uitge
geven in 1982, schrijft Kon
wicki over de tragische Poolse
problematiek en werkelijkheid.
Maar daarenboven vooral over
het universele conflict van de
mens die hoopvol op zoek is
naar een toekomst, maar zijn
grootse verwachtingen telkens
weer op niets ziet uitlopen.
Konwicki spit in het Poolse
verleden om met schuldgevoe
lens af te rekenen. Een mooi en
gaaf boek.
Poolse literatuur is niet al
tijd even opwekkend. De lots
bestemming van het Poolse
volk, de vele oorlogen en nim
mer vervulde verlangens zijn
thema's die voortdurend terug
keren. Dat is ook het geval in
het boek 'Polen Verhalen uit
deze tijd', welke zijn bijeenge
bracht door Karol Lesmam Het
boek geeft een goed beeld van
de ontwikkeling van het Poolse
proza van na 1945.
Tom Eekman heeft de verhalen
van Joegoslavië geselecteerd en
vertaald. Zijn selectie is be
perkt tot verhalenschrijvers in
het Servokroatisch. Een mooi
verhaal heet 'De duizend-en-
tweede nacht' van Aleksandar
Tisma. Een man trekt, het is ij
zig koud, in Praag van hotel
naar hotel, maar wordt door de
nachtportier steeds doorge
stuurd met de boodschap dat
alle kamers bezet zijn. Iedere
keer is een sjofel gekleed, opge-
Tadeusz Konwicki.
wekt zigeunerpaar hem voor.
Hij begrijpt dat de portiers
hem geen kamer kunnen geven
als ze de zigeuners de deur heb
ben gewezen. En weer loopt hij
achter hen aan, 'door de don
kere straten waar de wind
doorheen suisde en ons met niet
erg dichte maar als spelden
prikkende sneeuw bestoof' en
hoort hun zangerig gepraat.
Als hij tenslotte een kamer
heeft gekregen en zij weer zijn
afgewezen, kijkt hij door het
raam en ziet hen in de steile
straat omhoog lopen 'wat gebo
gen en het leek of ze naar de
hemel gingen'.
Roemenië is de laatste jaren
niet uit het nieuws weg te
branden. Het land dat ooit
sympathie genoot in het westen
door zijn op het oog liberale"be-
wind, wordt nu gebrandmerkt
als een neo-stalinistisch gere
geerde staat waar de vrijheid
van denken op botte wijze
wordt onderdrukt.
De acht verhalen - welke
zijn bijeengebracht door Sorin
Alexandrescu - handelen over
de problematische Roemeense
geschiedenis van na de tweede
wereldoorlog. Zij geven een ge
varieerd, maar weinig Diiclond
rooskleurig beeld van Roeme-
nië, een land dat ook in literair
opzicht in Europa geen toon
aangevende rol vervult.
- TOTO MEULENHOFF
land de mond gesnoerd omdat
hij zich enthousiast achter de
Hongaarse opstand van 1956
had geschaard. Het is niet ver
wonderlijk dat hij een sterke
persoonlijke betrokkenheid in
zijn boeken etaleert. In 'Het
volk van mijn poesta' verhaalt
hij op een ontroerende manier
over het barre leven op een
Hongaars landgoed van voor de
oorlog.
De Hongaarse schrijver Guula
Illyes heeft een bewogen leven
achter de rug. Hij heeft als
banneling in Parijs geleefd en
werd na zijn terugkeer in eigen
'De dood van Iwan Iljitsj' ver
scheen in 1886. Deze onvergete
lijke, poëtisch novelle van Leo
Tolstoj is de schokkende ge
schiedenis van de hoge ge
rechtsdienaar Iwan Iljitsj Go-
lowin.
Op het hoogtepunt van
zijn carrière wordt hij ineens
geconfronteerd met een onver
mijdelijke dood. Plotseling tot
intensief nadenken aangezet,
maakt hij de balans op van een
ondanks uiterlijk succes leeg
en leugenachtig leven.
Over deze novelle van nog
geen honderd pagina's zijn bi
bliotheken volgeschreven. En
deze éne zin is het thema ge
worden van talloze essays:
„Iwan Iljitsj zag dat hij ging
sterven, en was in voortdu
rende wanhoop."
Viktor Astasjev heeft met
eerdere romans (De Vlotreis en
De Beschermengel) bewezen
een goed verteller te zijn. In 'De
droevige detective' stelt hij de
onverschilligheid van de ge
middelde Sovjetburger aan de
kaak. In de door Astasjev ge
schilderde verloedering van de
Russische samenleving komen
over het algemeen verachtelij
ke, nietsontziende, aan de
drank geraakte figuren voor.
De hoop die perestrojka en
glasnost in de harten van veel
Sovjetburgers heeft gebracht,
is in het hele boek niet terug te
vinden.
Isaak Babel heeft zijn sporen
ruimschoots verdiend als als
schrijver van korte verhalen.
In 'verhalen uit Odessa' staat
het joodse bandietendom in
Odessa centraal. Ironiserend
beschrijft Babal het brute ge
weld en de zinloze wreedheid
die mensen aan de kunnen leg
gen.
Tadeusz Konwicki: 'Modern
droomboek'. Uitg. Meulenhoff,
prijs f 19,50 (plus gratis informa
tieboekje).
'Joegoslavië. Verhalen van deze
tijd'. Bijeengebracht en vertaald
door Tom Eekman. Uitg. Meulen
hoff, prijs 32,50.
Leo Tolstoj: 'De dood van Iwan Il
jitsj'. Uitg. Meulenhoff, prijs
13,90.
Viktor Astafjev: 'De droevige de
tective'. Uitg. Meulenhoff, prijs
16,90.
Isaak Babel: 'Verhalen uit Odessa'.
Uitg. Meulenhoff, prijs 16,90.
'Roemenië. Verhalen van deze tijd'.
Uitg. Meulenhoff, prijs f 2930
'Polen. Verhalen van deze tijd'.
Uitg. Meulenhoff, prijs f 2530.
Gyula Illyés: Het volk van mijn
poesta'. Uitg. Meulenhoff, prijs:
16,90.
Door Dirk Vellenga
WIE 'De elementen' van
Harry Mulisch leest, denkt
in het begin dat de schrijver
zijn 'Veertig' heeft gemaakt.
Kees van Kooten was 40
toen hij zijn boek met die
titel schreef, Harry Mulisch
is al 61, maar bij hem is al
les mogelijk.
Mulisch zet voor ons een Am
sterdamse reclame-man neer,
die met zijn vrouw Regina en
zijn kinderen Dick en Ida een
vakantie doorbrengt op het
eiland Kreta. Hij is bitter en
ontevreden met zijn huwelijk
en zijn baan (slappe whisky
vanaf elf uur). De beruchte
mid-life crisis, de jeugd is
voorbij, het is te laat voor idea
len, de dood wordt realiteit.
Het gezin bekijkt de toeristi
sche attracties, het veertig eeu
wen oude Knossos wordt be
zocht, maar de man heeft nau
welijks contact met de anderen.
„Jullie gaan toch niet scheiden,
hé?", vraagt zijn zoon. Uitkij
kend over de zee krijgt hij dat
'lang vergeten gevoel van on
eindige en ondoorgrondelijke
mogelijkheden'. De bovenna
tuurlijke schoonheid tilt hem
uit boven zijn eigen leven, hij
raakt in een 'verheven stem
ming' en is van plan 'alles, alles
te veranderen'.
De man, Dick Bender ge
noemd, drijft letterlijk tussen
het diepe verleden en de verre
toekomst, als hij met zijn gezin
wordt uitgenodigd aan boord te
komen van het ultra-luxe jacht
'Anything goes', een moderne
vertaling van het oude Griekse
'Panta Rei'. Een uitgelezen ge
zelschap rijkaards, filosofen en
beroemdheden (Kissinger, Si
natra, Von Karajan enz.)
maakt een reis door de tijd, via
Rome en Kreta naar het oude
Egypte.
Tijdens een dicsussie aan
boord laat onze reclame-jongen
zich ontvallen dat hij leeft om
te sterven. Daarna piekert hij
verder over het samenvallen
van begin en einde, de grenzen
van de tijd en onsterfelijkheid.
Dan weet je dat Mulisch geen
gewoon Veertig-verhaal heeft
geschreven. Natuurlijk niet,
Mulisch schrijft simpel en hel
der, maar zijn liefde voor filo
sofisch stuntwerk en duize
lingwekkende symboliek is
sinds zijn eerste boek 'archi-
bald strohalm' (1952) nooit ver
dwenen.
Kreta is bij Mulisch niet zo
maar een warm eiland, maar
een brok verleden, dat ligt op
de grens tussen Europa en het
Egyptische dodenrijk. De na-
Hairy Mulisch.
men van de kinderen, Dick en
Ida, lijken geen toeval. Zeus, de
Griekse oppergod, werd gebo
ren in de berg Dikti en groeide
op in de berg Ida. De vagina
van zijn vrouw Regina, die hij
op een nacht stiekem met een
bureaulamp en een spiegel be
kijkt, is een grot die leven
baart. Kreta is een mytholo
gisch handboek voor de verlo
ren veertiger. Laat dat maar
over aan de man die ooit de
Odyssee van Homerus omzette
in 'Het stenen bruidsbed'.
Na het hoofdstuk 'Aarde'
snelt Mulisch op onaardse
wijze naar de climax. Dick
Bender gaat diepzee-duiken,
vindt daar beneden een beeld
van albsolute schoonheid, maar
wordt opgeschept door een
vliegtuig dat zeewater vervoert
om de brandende bossen op
Kreta te blussen. Na 'Water' en
'Lucht' volgt 'Vuur' en zijn de
elementen (de titel van het
boek) compleet.
In het slotwoord legt de schrij
ver uit dat het verhaal het re
sultaat is van goddelijke erva
ringen, die hij zelf een paar
keer heeft gehad. Een bliksem
inslag, die je vult met geluk.
Alles lijkt duidelijk en perfect.
Maar het moment is zo kort,
dat je het niet na kunt vertel
len.
Harry Mulisch heeft dat in
'De elementen' toch gepro
beerd. De succesvolle auteur
van 'De aanslag' heeft het zich
opzettelijk moeilijk gemaakt
en daarmee is hij zo'n beetje
uniek in Nederland. Mulisch
kan arrogant genoemd worden
- FOTO ANP
en zijn spitsheden zijn niet al
tijd even geweldig: „Je bent nu
niet meer waar je bent, je bent
nu in al het andere." Maar hij
bevindt zich nu eenmaal boven
het Nederlandse wolkendek,
dat bij veel van zijn collega's
het uitzicht ernstig belemmert.
Hij rekent in dit boek overi
gens ook even af met die colle
ga's: „Het Nederlandse volks
karakter leent zich niet voor
grote literatuur, alleen voor
depressieve biedermeierverha-
len over het dagelijks leven
van gefrustreerde personages,
grijs als de hollandse lucht, de
Hollandse regen en het Hol
landse asfalt -vooral samenge
steld uit dialogen, want dat
schiet lekker op -geschreven
door grijze novembermensen."
Zelf gebruikt hij de langere
dialoog op twee plaatsen. De
reclameman en zijn vrouw
spreken nauwelijks met elkaar
en Mulisch bedenkt een ruzie
die mogelijk plaats gevonden
zou hebben als ze nog met elk
aar gesproken zouden hebben.
De andere dialoog speelt zich af
tussen de jonge Dick als buik
spreker en zijn pop. Daarmee
onderstreept hij nog even zijn
stellingname tegen de gemak
zuchtige dialoogromans.
Harry Mulisch is in 'De ele
menten' God zelf, in het begin
laat hij letterlijk zien hoe hij
zijn hoofdpersoon schept. Niet
de veertiger, maar het heelal is
zijn onderwerp. Zelf spreekt
hij, voor de eerste keer beschei
den, van 'dit kleine boek' (154
bladzijden). Maar 'De elemen
ten' is een gave roman, die in
derdaad werkt als bliksem.
Harry Mulisch: 'De elementen'.
Uitg. De Bezige Bij, prijs 22,50.
Door Paul Merkx
„AL TWEE jaar wil ik
over engelen schrijven. Ik
voelde naast het bed
waarin een stervende
voorbij de boomtoppen lag
te kijken, iets langs mijn
wang strijken dat de pijn
van het afscheid en de
angst voor het ongewisse
wegnam."
Aldus de ik-figuur in het eer
ste verhaal van Pamela Koe-
voets, 'Engelen'. Hoe doe je
dat, over engelen schrijven?
Het lijkt geen gemakkelijke
opgave het onzichtbare voor
de lezer zichtbaar te maken.
Pamela Koevoets probeert
het. Ze voert haar engelen ten
tonele in haar tweede verha
lenbundel, die heel toepasse
lijk 'Arme engelen' heet. Haar
engelen kunnen troost bieden,
de pijn voor het afscheid
wegnemen. Aan de andere
kant zijn haar engelen eigen
lijk een beetje te goed voor de
harde maatschappij en kun
nen ze, als ze ermee gecon
fronteerd worden, een lelijke
smak maken.
De eerste twee van het
tiental verhalen spelen in
Portugal. De ik-figuur is een
jonge vrouw die, na de dood
van haar broer, wanhopig
tracht haar evenwicht te her
winnen. In Portugal hoopt ze
zichzelf terug te vinden en
over mooie dingen te schrij
ven. Soms lijkt dat te lukken,
getuige momenten van exta
tisch beschreven geluk, op
andere momenten is er niets
dan desillusie.
Gelukkig is ze niet helemaal
alleen. Zo krijgt ze in het eer-
Pamela Koevoets.
FOTO BERT BAKKER
ste verhaal, na een bijna fa
taal auto-ongeluk, steun van
een 'Engel tegen wil en dank',
Ernesto Fransisco, die be
schreven wordt als een eeu
wige maagd. Het tweede ver
haal bevat troostende herin
neringen aan arme engelen
als haar gestorven broer en
haar moeder. „Moeder is
vanaf haar twaalfde dienst
meisje geweest en tot haar
laatste snik zal ze de onzeker
heid houden van die half-
zichtbare wezens." Ook haar
grootvader was iemand die
„officieel niet 'gezien' werd.
Hij behoorde tot die groep
donkerharige landloze arbei
ders van wie niemand in Zee
land wist waar ze vandaan
kwamen."
De Portugal-verhalen ne
men zowel door hun omvang
als door hun thematiek een
centrale plaats in, maar ze
zijn naar mijn smaak niet de
meest geslaagde. De sfeer en
karaktertekening is bijna
surrealistisch en de stijl nogal
theatraal en bombastisch. Op
een gegeven moment roept de
ik-figuur smachtend uit: „Oli
Ernesto, vriend van mijn ziel,
jouw verlangen reikt zo ver
als het mijne en ook jij bent
alleen, Oh Maria, hoe pijnlijk.
Aan de rand van de situatie,
eucalyptusbossen vol giechel-
plezier en vergeetachtigheid,
Zo schreef Rhijnvis Feith,
de grote man van het roman-
tisch-sentimentalisme, tegen
het eind van de achttiende
eeuw, ook al.
Wel mooi vind ik ingehouden
en knap vertelde verhalen als
'De overkant' en 'Masker', die
in het Nederland van vlak na
de Tweede Wereldoorlog spe
len. Die verhalen lijken
jeugdherrinneringen. Ze gaan
beide over een meisje dat ge
heel opgaat in haar eigen fan
tastische wereldje dat echter
door de realiteit wreed open
gebroken wordt. Hier laat de
schrijfster zich niet zo mee
slepen door haar eigen aller
individueelste gevoelens en
roept ze met een kille trefze
kerheid een huiveringwek
kende sfeer op.
„Om van Hem af te wezen
zeiden we dat hij achterlijk
was, een idioot. We negeerden
hem, maar 's avonds als ik in
bed lag voelde ik angstig aan
mijn gezicht of dit nog wel
leefde, en zocht ik steun bij
alle wezens die in het donker
voor mij opdoemden." Zo be
gint 'Masker', de sfeer is di
rect getekend en laat de rest
van het verhaal niet meer los.
In haar beste momenten is
Pamela Koevoets een prima
schrijfster. Maar die momen
ten zijn te zeldzaam om van
een goed boek te kunnen
spreken.
Pamela Koevoets: 'Arme enge
len'. Uitg. Bert Bakker, prijs
24,90.
Door Henk Egbers
GEHEIDE opera-liefhebbers kennen de
inhoud van Bizet's opera Carmen. Mogelijk
weten ze ook dat Bizet zijn compositie in
spireerde op de novelle 'Carmen' van Pros
per Mérimée, die in 1845 voor het eerst in
de Revue des Deux Mondes verscheen.
De Nederlandse vertaling door J. Thieme-
Knottnerus verscheen in 1980 in de Prisma
Klassieken en is nu opnieuw uitgegeven in een
misschien wat populairder jasje door BZZTóH.
José Lizarrabengoa vertelt zijn verhaal; zijn
avonturen met de zigeunerin Carmen in het
Baskische land. „Als er heksen zijn, dan was die
meid er een.José verloste haar toen hij sol
daat was en wordt smokkelaar om contact met
haar te kunnen houden. Na liefdesperikelen
steekt hij haar neer. Prosper Mérimée verklaart
in een slothoofdstuk hoe zijn grote interesse
voor het bestaan van de zigeuners hem tot dit
verhaal heeft gebracht. Hij informeert over de
'Rommani', zoals zij ook wel genoemd worden.
In Carmen speelt de magie waarover de zi
geuners' beschikken, zo meent de vertaalster,
een grote rol. Mérimée voelt zich aangetrokken
tot het occulte. Hij scherpte tevens zijn pen het
genre 'novelle' via Carmen, waarbij de couleur
locale (het Baskische zigeunerdom) een belang
rijke rol speelde. Henri Meilhac en Ludovic Ha-
lévy maakten met grote vrijheid het libretto
voor Bizet's gelijknamige opera op basis van
deze novelle.
Hitier wilde indertijd Carmen verbieden om
dat Bizet's dochter getrouwd was met de doch
ter van de jood Halévy, maar Goebbels verhin
derde dat. In een slotbeschouwing van de ver
taalster maakt deze duidelijk hoe het libretto in
veel opzichten afwijkt van de oorspronkelijke
novelle. Ook niet-operaliefhebbers hebben met
dit boekje een te waarderen literair-historisch
document in handen.
Prosper Mérimée: 'Carmen'. Uitg. BZZTöH. Prijs
ƒ1930.
De omslag van 'Kimiko' van Hadley Irwin.
Door Muriel Boll
OP DE achtergrond van
jeugdboeken speelt vaak
het thema 'op zoek naar
jezelf'; die keus ligt voor
de hand. In 'Heibiel' van
Veronica Hazelhoff zijn
het de ouders van Berend
die op zoek zijn naar zich
zelf, naar het geluk en een
nuttige bezigheid.
Dat zoeken, in Frankrijk,
duurt een jaar en al die tijd
woont Berend bij oudtante
Gesina, een ondernemende
tante. Die twee zorgen voor
heel wat heibel in de buurt en
ze komen in contact met
Alida en haar kleindochter
Marie, die tijdelijk bij haar
woont. Ook Marie heeft iet
wat maffe ouders, in het ge
heim stoken ze jenever en als
de grond onder hun voeten
hen te heet wordt, gaan ze in
Oostenrijk hoestbonbons fa
briceren.
Het probleem waar ze alle
vier mee te maken krijgen, is
het feit dat hun huizen ge
sloopt moeten worden om
plaats te maken voor een
nieuwe snelweg.
Om aan woonruimte te ko
men smeedt Gesina geheime
wilde plannen, gaat met een
gemeenteambtenaar in de
clinch en werkt zichzelf
steeds weer in de nesten waar
Berend haar weer uit haalt.
Intussen hoort Berend heel
weinig of niets van zijn
ouders; die vinden zichzelf en
het zoeken naar geluk veel
belangrijker dan hun spruit.
Het verhaal bestaat uit een
reeks avonturen die Hazel
hoff humoristisch en bondig
uit de doeken doet. Gesina en
Alida sturen elkaar regelma
tig briefjes en die correspon
dentie is een leuke vondst
waardoor het verhaal nog
meer vaart krijgt. Hazelhoff's
manier van schrijven doet
vaag denken aan Guus Kuij-
er, hoewel de schrijfster toch
een heel eigen stijl heeft. Die
stijl en de gebeurtenissen
spreken ongetwijfeld veel
kinderen aan en je leest het
verhaal vlot en met plezier,
maar als je het boek eenmaal
uit hebt, zakt de inhoud gelijk
weg. Het is geen verhaal dat
je ontroert of aan het denken
zet.
De tekeningen zijn van
Joep Bertrams en Hij geeft
daarin zijn visie op het ver
haal. Dat doet hij zoals altijd
met een vreemde kronkel die
je aandacht trekt en waar
door zijn tekeningen veel
meer zijn dan illustraties.
den Doe' (zilveren
1982) dat terecht als ondëi
heeft 'Het indrukwel
verhaal van een in:
meisje', zeer indrukwel
voor mijn part.
Opvallend in hun werk
dat dat de schrijfsters altj Wat ik van m'n vader mag
met groot respect schrijve Mag van m'n moeder niet.
over hun hoofdpers® En wat ik van m'n moeder mag
meestal een meisje van rai Mag van m'n vader niet.
de vijftien jaar. Het zijn altj En zo is er altijd wat.
kinderen die met een typist Zegt m'n moeder: Toe maar scha
maatschappelijk probleem! Brult m'n vader weer:
aanraking komen, incest, ït Niks ervan en zeur niet aan m'n
jaarden enz., onderwerp
waarbij schrijvers makkelij Fout, fout, hardstikke fout!
een uitglijder maken en opi Zo wordt zo'n puber mooi in de v
melodramatische toer gaai Zo voed je toch je kinderen niet o
Bij Hadley Irwin is dat noo
hn^i" Heed ie nou "iï. is bijna halluf
kAch, laat dat kind toch die film n
i.Hct riL Watis dat voor rapport?
r^nt nntrr^in^An Wat ben jij voor een rund?
S intak Doe toch 20 strenS' 'thad er&
'Kimiko' is het zevend
boek van Hadley Irwih au Fout, fout, hardstikke fout!
hoofdpersoon is Kim Andre Zo wordt 'n kinderziel toch voor 1
16 jaar. Kim is van Japan
Amerikaanse afkomst en ta Liedj e dat nog veel langer is van
eigenlijk Kimi Yogushi. Ha nieuwe plaat van Kinderen voor
Japanse vader is voor to
geboorte verongelukt en to§—
moeder is hertrouwd met
drews. Geleidelijk aan
Kim ontdekt dat ze andei
Om dat van zich af te schil
ven leest ze graag lieden Kristallnacht, mooi woord,
mannetjes waarin de knap; Een donkere hemel met flon-
helden en heldinnen altj terende sterren, of vrouwen
blond zijn en blauwe ogi n baljurken die rondzwieren
hebben. Intussen blijft I Dnder kristallen luchters
knagende gevoel en op e als je daaraan denkt, zit je
dag begint ze aan een speu ;oed fout. De Kristallnacht
tocht naar haar roots. was niet feestelijk maar gru-
Ze komt in Californiël welijk.
recht en daar komt ze in ai In de nacht van 9 november
raking met oude Japanseti 1938, vijftig jaar geleden,
dities die daar nog levenini werden tientallen joden ver-
Japanse gemeenschap I noord en meer dan twintig-
ontdekt een nieuw, pijnlijki luizend werden door de na-
genegeerd hoofdstuk uit i a's gearresteerd. Hun syna-
Amerikaanse geschiede! jogen werden in brand gesto-
over de interneringskamp ten, hun huizen en winkels
waar de Amerikanen van! geplunderd want overal wer-
panse afkomst na Pearl Hi ien ruiten ingegooid. Toen
bour naartoe gestuurd m 's morgens de zon opkwam,
den. agen de glasscherven als
Kim komt zover dat listal te flonkeren,
haar gezoek wil opgeven De aanleiding voor dit op-
de naam Yogushi het liet oer was de moord op een
wil vergeten, maar ze tea
tegelijkertijd dat dat uitg
De Amerikaanse Lee Hadley
en Ann Irwin hebben samen
een flink aantal prachtige
boeken geschreven onder de
naam Hadley Irwin. Het eer
ste boek dat van hen in Ne
derland verscheen, was 'Hid-
sloten is, tenzij ze nooit
in de spiegel zou kijken Wichv T
ik gewoon uitmijn ogen ka rr IsKG. „L
was ik Kim Andrews, ffl
mijn spiegelbeeld was
Yogushi, mijn hele
lang'.
Op de achtergrond
Kims ouders, haar broertjj]
haar vrienden een
mende en stimulerende
waardoor het Kim lukt
te zetten om uiteindelijk
miko te worden. Die
krijgt ze van haar Ja]
grootmoeder en
'haar kind Kimiko', daai
wordt ze geaccepteerd
accepteert zichzelf.
Veronica Hazelhoff:
Tekeningen van Joep
Utg. Querido 2230.
Hadley Irwin: Kimiko
Hans Elzinga 2330.
Jan Kuitenbrouwer:
Tercies!'. Uitg. Bert Bakker,
prijs 14,90. Korte 'eigen
tijdse conversaties', die eer
der verschenen in 'Interma
gazine', van de hand van de
auteur van 'Turbo-taal'. Het
genre 'treiterstrends' wordt
vakkundig nieuw leven in ge
blazen. Wat is het verschil
tussen holisme en alcoholis
me?
Riekje Boswijk-Hummel:
'De shock van Sin-
terkiaas'.Uitg. De Toorts,
prijs 22,50. Wat gebeurt er
als je ontdekt dat Sinterklaas
niet bestaat? Volwassen ver
tellen van hun ervaringen en
de schrijfster staat verder stil
bij 'de overeenkomst tussen
Sinterklaas en God'.
Dik Bruynesteyn: 'Aan®
len! Kretologie uit de
sport'. Uitg. Tirioa Uit"'
ken van sportgroten, v
meld en van tekeningen
zien door Dik Bruynesteyn
Robin Mackness:
dour". Uitg. Centerhoek, f
24,90. Een nieuwe inter?
tatie van het uitmoorden'
het Franse dorp Orado»
1944 door de Duitse be#"y
Volgens Mackness was®'
dorp gestolen Nazi-go»»
borgen.
Joseph D. Pistone: Vm
cover bij de Mafia'.
Centerhoek. FBI-agent
keerde zes jaar in de hw
Mafia-kringen. En
navertellen.