De Russen en Oosteuropeanen komen llHtilMi Hardstik Zoeken naar j ezelf ristalln UITGEVER SPEELT IN OP PERESTROJKA EN GLASNOST Goddelijke bliksem van Harry Mulisch Arme engelen en de harde realiteit Zigeunerin Carmen in de literatuur DE STEM BOEKENGIDS ZATERDAG 12 NOVEMBER 1988 De Amsterdamse uit geverij Meulenhoff speelt immer soepel in op nieuwe trends en ontwikkelingen. Polen Joegoslavië Roemenië Hongarije NIEUWE ROMAN 'DE ELEMENTEN' Grens Kort TIEN VERHALEN VAN PAMELA KOEVOETS STEM GIDS 3 Respect VERSCHENEN G2 Door Anton Theunissen en Harry Vermeulen Als Spaanse schrijvers na de dood van een dictator weer vrij kunnen ademen, dan zet deze uitgeverij bat terijen vertalers aan het werk om de Nederlandse boekwinkels binnen de kortste keren te voorzien van tientallen boeken van Spanjaarden. Als Latijnsamerikaanse auteurs furore maken, siert Meulenhoff de Nederlandse markt met alle schatten van de Latijnsamerikaanse literatuur. Nu de perestrojka en glasnost de Sovjetunie en Oost-Europa in gisting brengen, is de uitge verij begonnen met de actie 'Schrijvers van het andere Europa'. Zij is een poging 'tot een her- en opwaardering' van auteurs uit Midden- en Oost- Europa, 'tot voor kort een vol strekt afgeschreven cultuurge bied', waaruit weinig door het IJzeren Gordijn heen drong. Om de achterstand in te ha len, laat de uitgeverij bundels verhalen van schrijvers uit Roemenië, Polen en Joegosla vië verschijnen en een aantal romans en novellen uit de Sov jetunie en andere Oosteuropese landen. De boeken hebben geen directe actualiteitswaarde, maar zij geven de lezer een in drukwekkend inzicht in het denken en doen van de volke ren, die beschouwd kunnen worden als de medevormers van onze westerse cultuur. Het 'Modem Droomboek' van 'Literair Moment'-auteur Ta- deusz Konwicki wordt zoals gebruikelijk begeleid door een gratis informatieboekje. Verta ler Gerard Rasch schrijft over het werk van de Pool en verta ler Esselien 't Hart doet verslag van haar ontmoetingen met de schrijver. Verder een deel van het lange interview dat Stanis- law Nowicki in 1986 in Londen met Konwicki had. Ze bespreken 'het verval van het woord'. De heiligste woor den zijn gedevalueerd. Kon wicki vindt een term als 'het le ger van de vrede' belachelijk. In 'Droombeeld', eerder uitge geven in 1982, schrijft Kon wicki over de tragische Poolse problematiek en werkelijkheid. Maar daarenboven vooral over het universele conflict van de mens die hoopvol op zoek is naar een toekomst, maar zijn grootse verwachtingen telkens weer op niets ziet uitlopen. Konwicki spit in het Poolse verleden om met schuldgevoe lens af te rekenen. Een mooi en gaaf boek. Poolse literatuur is niet al tijd even opwekkend. De lots bestemming van het Poolse volk, de vele oorlogen en nim mer vervulde verlangens zijn thema's die voortdurend terug keren. Dat is ook het geval in het boek 'Polen Verhalen uit deze tijd', welke zijn bijeenge bracht door Karol Lesmam Het boek geeft een goed beeld van de ontwikkeling van het Poolse proza van na 1945. Tom Eekman heeft de verhalen van Joegoslavië geselecteerd en vertaald. Zijn selectie is be perkt tot verhalenschrijvers in het Servokroatisch. Een mooi verhaal heet 'De duizend-en- tweede nacht' van Aleksandar Tisma. Een man trekt, het is ij zig koud, in Praag van hotel naar hotel, maar wordt door de nachtportier steeds doorge stuurd met de boodschap dat alle kamers bezet zijn. Iedere keer is een sjofel gekleed, opge- Tadeusz Konwicki. wekt zigeunerpaar hem voor. Hij begrijpt dat de portiers hem geen kamer kunnen geven als ze de zigeuners de deur heb ben gewezen. En weer loopt hij achter hen aan, 'door de don kere straten waar de wind doorheen suisde en ons met niet erg dichte maar als spelden prikkende sneeuw bestoof' en hoort hun zangerig gepraat. Als hij tenslotte een kamer heeft gekregen en zij weer zijn afgewezen, kijkt hij door het raam en ziet hen in de steile straat omhoog lopen 'wat gebo gen en het leek of ze naar de hemel gingen'. Roemenië is de laatste jaren niet uit het nieuws weg te branden. Het land dat ooit sympathie genoot in het westen door zijn op het oog liberale"be- wind, wordt nu gebrandmerkt als een neo-stalinistisch gere geerde staat waar de vrijheid van denken op botte wijze wordt onderdrukt. De acht verhalen - welke zijn bijeengebracht door Sorin Alexandrescu - handelen over de problematische Roemeense geschiedenis van na de tweede wereldoorlog. Zij geven een ge varieerd, maar weinig Diiclond rooskleurig beeld van Roeme- nië, een land dat ook in literair opzicht in Europa geen toon aangevende rol vervult. - TOTO MEULENHOFF land de mond gesnoerd omdat hij zich enthousiast achter de Hongaarse opstand van 1956 had geschaard. Het is niet ver wonderlijk dat hij een sterke persoonlijke betrokkenheid in zijn boeken etaleert. In 'Het volk van mijn poesta' verhaalt hij op een ontroerende manier over het barre leven op een Hongaars landgoed van voor de oorlog. De Hongaarse schrijver Guula Illyes heeft een bewogen leven achter de rug. Hij heeft als banneling in Parijs geleefd en werd na zijn terugkeer in eigen 'De dood van Iwan Iljitsj' ver scheen in 1886. Deze onvergete lijke, poëtisch novelle van Leo Tolstoj is de schokkende ge schiedenis van de hoge ge rechtsdienaar Iwan Iljitsj Go- lowin. Op het hoogtepunt van zijn carrière wordt hij ineens geconfronteerd met een onver mijdelijke dood. Plotseling tot intensief nadenken aangezet, maakt hij de balans op van een ondanks uiterlijk succes leeg en leugenachtig leven. Over deze novelle van nog geen honderd pagina's zijn bi bliotheken volgeschreven. En deze éne zin is het thema ge worden van talloze essays: „Iwan Iljitsj zag dat hij ging sterven, en was in voortdu rende wanhoop." Viktor Astasjev heeft met eerdere romans (De Vlotreis en De Beschermengel) bewezen een goed verteller te zijn. In 'De droevige detective' stelt hij de onverschilligheid van de ge middelde Sovjetburger aan de kaak. In de door Astasjev ge schilderde verloedering van de Russische samenleving komen over het algemeen verachtelij ke, nietsontziende, aan de drank geraakte figuren voor. De hoop die perestrojka en glasnost in de harten van veel Sovjetburgers heeft gebracht, is in het hele boek niet terug te vinden. Isaak Babel heeft zijn sporen ruimschoots verdiend als als schrijver van korte verhalen. In 'verhalen uit Odessa' staat het joodse bandietendom in Odessa centraal. Ironiserend beschrijft Babal het brute ge weld en de zinloze wreedheid die mensen aan de kunnen leg gen. Tadeusz Konwicki: 'Modern droomboek'. Uitg. Meulenhoff, prijs f 19,50 (plus gratis informa tieboekje). 'Joegoslavië. Verhalen van deze tijd'. Bijeengebracht en vertaald door Tom Eekman. Uitg. Meulen hoff, prijs 32,50. Leo Tolstoj: 'De dood van Iwan Il jitsj'. Uitg. Meulenhoff, prijs 13,90. Viktor Astafjev: 'De droevige de tective'. Uitg. Meulenhoff, prijs 16,90. Isaak Babel: 'Verhalen uit Odessa'. Uitg. Meulenhoff, prijs 16,90. 'Roemenië. Verhalen van deze tijd'. Uitg. Meulenhoff, prijs f 2930 'Polen. Verhalen van deze tijd'. Uitg. Meulenhoff, prijs f 2530. Gyula Illyés: Het volk van mijn poesta'. Uitg. Meulenhoff, prijs: 16,90. Door Dirk Vellenga WIE 'De elementen' van Harry Mulisch leest, denkt in het begin dat de schrijver zijn 'Veertig' heeft gemaakt. Kees van Kooten was 40 toen hij zijn boek met die titel schreef, Harry Mulisch is al 61, maar bij hem is al les mogelijk. Mulisch zet voor ons een Am sterdamse reclame-man neer, die met zijn vrouw Regina en zijn kinderen Dick en Ida een vakantie doorbrengt op het eiland Kreta. Hij is bitter en ontevreden met zijn huwelijk en zijn baan (slappe whisky vanaf elf uur). De beruchte mid-life crisis, de jeugd is voorbij, het is te laat voor idea len, de dood wordt realiteit. Het gezin bekijkt de toeristi sche attracties, het veertig eeu wen oude Knossos wordt be zocht, maar de man heeft nau welijks contact met de anderen. „Jullie gaan toch niet scheiden, hé?", vraagt zijn zoon. Uitkij kend over de zee krijgt hij dat 'lang vergeten gevoel van on eindige en ondoorgrondelijke mogelijkheden'. De bovenna tuurlijke schoonheid tilt hem uit boven zijn eigen leven, hij raakt in een 'verheven stem ming' en is van plan 'alles, alles te veranderen'. De man, Dick Bender ge noemd, drijft letterlijk tussen het diepe verleden en de verre toekomst, als hij met zijn gezin wordt uitgenodigd aan boord te komen van het ultra-luxe jacht 'Anything goes', een moderne vertaling van het oude Griekse 'Panta Rei'. Een uitgelezen ge zelschap rijkaards, filosofen en beroemdheden (Kissinger, Si natra, Von Karajan enz.) maakt een reis door de tijd, via Rome en Kreta naar het oude Egypte. Tijdens een dicsussie aan boord laat onze reclame-jongen zich ontvallen dat hij leeft om te sterven. Daarna piekert hij verder over het samenvallen van begin en einde, de grenzen van de tijd en onsterfelijkheid. Dan weet je dat Mulisch geen gewoon Veertig-verhaal heeft geschreven. Natuurlijk niet, Mulisch schrijft simpel en hel der, maar zijn liefde voor filo sofisch stuntwerk en duize lingwekkende symboliek is sinds zijn eerste boek 'archi- bald strohalm' (1952) nooit ver dwenen. Kreta is bij Mulisch niet zo maar een warm eiland, maar een brok verleden, dat ligt op de grens tussen Europa en het Egyptische dodenrijk. De na- Hairy Mulisch. men van de kinderen, Dick en Ida, lijken geen toeval. Zeus, de Griekse oppergod, werd gebo ren in de berg Dikti en groeide op in de berg Ida. De vagina van zijn vrouw Regina, die hij op een nacht stiekem met een bureaulamp en een spiegel be kijkt, is een grot die leven baart. Kreta is een mytholo gisch handboek voor de verlo ren veertiger. Laat dat maar over aan de man die ooit de Odyssee van Homerus omzette in 'Het stenen bruidsbed'. Na het hoofdstuk 'Aarde' snelt Mulisch op onaardse wijze naar de climax. Dick Bender gaat diepzee-duiken, vindt daar beneden een beeld van albsolute schoonheid, maar wordt opgeschept door een vliegtuig dat zeewater vervoert om de brandende bossen op Kreta te blussen. Na 'Water' en 'Lucht' volgt 'Vuur' en zijn de elementen (de titel van het boek) compleet. In het slotwoord legt de schrij ver uit dat het verhaal het re sultaat is van goddelijke erva ringen, die hij zelf een paar keer heeft gehad. Een bliksem inslag, die je vult met geluk. Alles lijkt duidelijk en perfect. Maar het moment is zo kort, dat je het niet na kunt vertel len. Harry Mulisch heeft dat in 'De elementen' toch gepro beerd. De succesvolle auteur van 'De aanslag' heeft het zich opzettelijk moeilijk gemaakt en daarmee is hij zo'n beetje uniek in Nederland. Mulisch kan arrogant genoemd worden - FOTO ANP en zijn spitsheden zijn niet al tijd even geweldig: „Je bent nu niet meer waar je bent, je bent nu in al het andere." Maar hij bevindt zich nu eenmaal boven het Nederlandse wolkendek, dat bij veel van zijn collega's het uitzicht ernstig belemmert. Hij rekent in dit boek overi gens ook even af met die colle ga's: „Het Nederlandse volks karakter leent zich niet voor grote literatuur, alleen voor depressieve biedermeierverha- len over het dagelijks leven van gefrustreerde personages, grijs als de hollandse lucht, de Hollandse regen en het Hol landse asfalt -vooral samenge steld uit dialogen, want dat schiet lekker op -geschreven door grijze novembermensen." Zelf gebruikt hij de langere dialoog op twee plaatsen. De reclameman en zijn vrouw spreken nauwelijks met elkaar en Mulisch bedenkt een ruzie die mogelijk plaats gevonden zou hebben als ze nog met elk aar gesproken zouden hebben. De andere dialoog speelt zich af tussen de jonge Dick als buik spreker en zijn pop. Daarmee onderstreept hij nog even zijn stellingname tegen de gemak zuchtige dialoogromans. Harry Mulisch is in 'De ele menten' God zelf, in het begin laat hij letterlijk zien hoe hij zijn hoofdpersoon schept. Niet de veertiger, maar het heelal is zijn onderwerp. Zelf spreekt hij, voor de eerste keer beschei den, van 'dit kleine boek' (154 bladzijden). Maar 'De elemen ten' is een gave roman, die in derdaad werkt als bliksem. Harry Mulisch: 'De elementen'. Uitg. De Bezige Bij, prijs 22,50. Door Paul Merkx „AL TWEE jaar wil ik over engelen schrijven. Ik voelde naast het bed waarin een stervende voorbij de boomtoppen lag te kijken, iets langs mijn wang strijken dat de pijn van het afscheid en de angst voor het ongewisse wegnam." Aldus de ik-figuur in het eer ste verhaal van Pamela Koe- voets, 'Engelen'. Hoe doe je dat, over engelen schrijven? Het lijkt geen gemakkelijke opgave het onzichtbare voor de lezer zichtbaar te maken. Pamela Koevoets probeert het. Ze voert haar engelen ten tonele in haar tweede verha lenbundel, die heel toepasse lijk 'Arme engelen' heet. Haar engelen kunnen troost bieden, de pijn voor het afscheid wegnemen. Aan de andere kant zijn haar engelen eigen lijk een beetje te goed voor de harde maatschappij en kun nen ze, als ze ermee gecon fronteerd worden, een lelijke smak maken. De eerste twee van het tiental verhalen spelen in Portugal. De ik-figuur is een jonge vrouw die, na de dood van haar broer, wanhopig tracht haar evenwicht te her winnen. In Portugal hoopt ze zichzelf terug te vinden en over mooie dingen te schrij ven. Soms lijkt dat te lukken, getuige momenten van exta tisch beschreven geluk, op andere momenten is er niets dan desillusie. Gelukkig is ze niet helemaal alleen. Zo krijgt ze in het eer- Pamela Koevoets. FOTO BERT BAKKER ste verhaal, na een bijna fa taal auto-ongeluk, steun van een 'Engel tegen wil en dank', Ernesto Fransisco, die be schreven wordt als een eeu wige maagd. Het tweede ver haal bevat troostende herin neringen aan arme engelen als haar gestorven broer en haar moeder. „Moeder is vanaf haar twaalfde dienst meisje geweest en tot haar laatste snik zal ze de onzeker heid houden van die half- zichtbare wezens." Ook haar grootvader was iemand die „officieel niet 'gezien' werd. Hij behoorde tot die groep donkerharige landloze arbei ders van wie niemand in Zee land wist waar ze vandaan kwamen." De Portugal-verhalen ne men zowel door hun omvang als door hun thematiek een centrale plaats in, maar ze zijn naar mijn smaak niet de meest geslaagde. De sfeer en karaktertekening is bijna surrealistisch en de stijl nogal theatraal en bombastisch. Op een gegeven moment roept de ik-figuur smachtend uit: „Oli Ernesto, vriend van mijn ziel, jouw verlangen reikt zo ver als het mijne en ook jij bent alleen, Oh Maria, hoe pijnlijk. Aan de rand van de situatie, eucalyptusbossen vol giechel- plezier en vergeetachtigheid, Zo schreef Rhijnvis Feith, de grote man van het roman- tisch-sentimentalisme, tegen het eind van de achttiende eeuw, ook al. Wel mooi vind ik ingehouden en knap vertelde verhalen als 'De overkant' en 'Masker', die in het Nederland van vlak na de Tweede Wereldoorlog spe len. Die verhalen lijken jeugdherrinneringen. Ze gaan beide over een meisje dat ge heel opgaat in haar eigen fan tastische wereldje dat echter door de realiteit wreed open gebroken wordt. Hier laat de schrijfster zich niet zo mee slepen door haar eigen aller individueelste gevoelens en roept ze met een kille trefze kerheid een huiveringwek kende sfeer op. „Om van Hem af te wezen zeiden we dat hij achterlijk was, een idioot. We negeerden hem, maar 's avonds als ik in bed lag voelde ik angstig aan mijn gezicht of dit nog wel leefde, en zocht ik steun bij alle wezens die in het donker voor mij opdoemden." Zo be gint 'Masker', de sfeer is di rect getekend en laat de rest van het verhaal niet meer los. In haar beste momenten is Pamela Koevoets een prima schrijfster. Maar die momen ten zijn te zeldzaam om van een goed boek te kunnen spreken. Pamela Koevoets: 'Arme enge len'. Uitg. Bert Bakker, prijs 24,90. Door Henk Egbers GEHEIDE opera-liefhebbers kennen de inhoud van Bizet's opera Carmen. Mogelijk weten ze ook dat Bizet zijn compositie in spireerde op de novelle 'Carmen' van Pros per Mérimée, die in 1845 voor het eerst in de Revue des Deux Mondes verscheen. De Nederlandse vertaling door J. Thieme- Knottnerus verscheen in 1980 in de Prisma Klassieken en is nu opnieuw uitgegeven in een misschien wat populairder jasje door BZZTóH. José Lizarrabengoa vertelt zijn verhaal; zijn avonturen met de zigeunerin Carmen in het Baskische land. „Als er heksen zijn, dan was die meid er een.José verloste haar toen hij sol daat was en wordt smokkelaar om contact met haar te kunnen houden. Na liefdesperikelen steekt hij haar neer. Prosper Mérimée verklaart in een slothoofdstuk hoe zijn grote interesse voor het bestaan van de zigeuners hem tot dit verhaal heeft gebracht. Hij informeert over de 'Rommani', zoals zij ook wel genoemd worden. In Carmen speelt de magie waarover de zi geuners' beschikken, zo meent de vertaalster, een grote rol. Mérimée voelt zich aangetrokken tot het occulte. Hij scherpte tevens zijn pen het genre 'novelle' via Carmen, waarbij de couleur locale (het Baskische zigeunerdom) een belang rijke rol speelde. Henri Meilhac en Ludovic Ha- lévy maakten met grote vrijheid het libretto voor Bizet's gelijknamige opera op basis van deze novelle. Hitier wilde indertijd Carmen verbieden om dat Bizet's dochter getrouwd was met de doch ter van de jood Halévy, maar Goebbels verhin derde dat. In een slotbeschouwing van de ver taalster maakt deze duidelijk hoe het libretto in veel opzichten afwijkt van de oorspronkelijke novelle. Ook niet-operaliefhebbers hebben met dit boekje een te waarderen literair-historisch document in handen. Prosper Mérimée: 'Carmen'. Uitg. BZZTöH. Prijs ƒ1930. De omslag van 'Kimiko' van Hadley Irwin. Door Muriel Boll OP DE achtergrond van jeugdboeken speelt vaak het thema 'op zoek naar jezelf'; die keus ligt voor de hand. In 'Heibiel' van Veronica Hazelhoff zijn het de ouders van Berend die op zoek zijn naar zich zelf, naar het geluk en een nuttige bezigheid. Dat zoeken, in Frankrijk, duurt een jaar en al die tijd woont Berend bij oudtante Gesina, een ondernemende tante. Die twee zorgen voor heel wat heibel in de buurt en ze komen in contact met Alida en haar kleindochter Marie, die tijdelijk bij haar woont. Ook Marie heeft iet wat maffe ouders, in het ge heim stoken ze jenever en als de grond onder hun voeten hen te heet wordt, gaan ze in Oostenrijk hoestbonbons fa briceren. Het probleem waar ze alle vier mee te maken krijgen, is het feit dat hun huizen ge sloopt moeten worden om plaats te maken voor een nieuwe snelweg. Om aan woonruimte te ko men smeedt Gesina geheime wilde plannen, gaat met een gemeenteambtenaar in de clinch en werkt zichzelf steeds weer in de nesten waar Berend haar weer uit haalt. Intussen hoort Berend heel weinig of niets van zijn ouders; die vinden zichzelf en het zoeken naar geluk veel belangrijker dan hun spruit. Het verhaal bestaat uit een reeks avonturen die Hazel hoff humoristisch en bondig uit de doeken doet. Gesina en Alida sturen elkaar regelma tig briefjes en die correspon dentie is een leuke vondst waardoor het verhaal nog meer vaart krijgt. Hazelhoff's manier van schrijven doet vaag denken aan Guus Kuij- er, hoewel de schrijfster toch een heel eigen stijl heeft. Die stijl en de gebeurtenissen spreken ongetwijfeld veel kinderen aan en je leest het verhaal vlot en met plezier, maar als je het boek eenmaal uit hebt, zakt de inhoud gelijk weg. Het is geen verhaal dat je ontroert of aan het denken zet. De tekeningen zijn van Joep Bertrams en Hij geeft daarin zijn visie op het ver haal. Dat doet hij zoals altijd met een vreemde kronkel die je aandacht trekt en waar door zijn tekeningen veel meer zijn dan illustraties. den Doe' (zilveren 1982) dat terecht als ondëi heeft 'Het indrukwel verhaal van een in: meisje', zeer indrukwel voor mijn part. Opvallend in hun werk dat dat de schrijfsters altj Wat ik van m'n vader mag met groot respect schrijve Mag van m'n moeder niet. over hun hoofdpers® En wat ik van m'n moeder mag meestal een meisje van rai Mag van m'n vader niet. de vijftien jaar. Het zijn altj En zo is er altijd wat. kinderen die met een typist Zegt m'n moeder: Toe maar scha maatschappelijk probleem! Brult m'n vader weer: aanraking komen, incest, ït Niks ervan en zeur niet aan m'n jaarden enz., onderwerp waarbij schrijvers makkelij Fout, fout, hardstikke fout! een uitglijder maken en opi Zo wordt zo'n puber mooi in de v melodramatische toer gaai Zo voed je toch je kinderen niet o Bij Hadley Irwin is dat noo hn^i" Heed ie nou "iï. is bijna halluf kAch, laat dat kind toch die film n i.Hct riL Watis dat voor rapport? r^nt nntrr^in^An Wat ben jij voor een rund? S intak Doe toch 20 strenS' 'thad er& 'Kimiko' is het zevend boek van Hadley Irwih au Fout, fout, hardstikke fout! hoofdpersoon is Kim Andre Zo wordt 'n kinderziel toch voor 1 16 jaar. Kim is van Japan Amerikaanse afkomst en ta Liedj e dat nog veel langer is van eigenlijk Kimi Yogushi. Ha nieuwe plaat van Kinderen voor Japanse vader is voor to geboorte verongelukt en to§— moeder is hertrouwd met drews. Geleidelijk aan Kim ontdekt dat ze andei Om dat van zich af te schil ven leest ze graag lieden Kristallnacht, mooi woord, mannetjes waarin de knap; Een donkere hemel met flon- helden en heldinnen altj terende sterren, of vrouwen blond zijn en blauwe ogi n baljurken die rondzwieren hebben. Intussen blijft I Dnder kristallen luchters knagende gevoel en op e als je daaraan denkt, zit je dag begint ze aan een speu ;oed fout. De Kristallnacht tocht naar haar roots. was niet feestelijk maar gru- Ze komt in Californiël welijk. recht en daar komt ze in ai In de nacht van 9 november raking met oude Japanseti 1938, vijftig jaar geleden, dities die daar nog levenini werden tientallen joden ver- Japanse gemeenschap I noord en meer dan twintig- ontdekt een nieuw, pijnlijki luizend werden door de na- genegeerd hoofdstuk uit i a's gearresteerd. Hun syna- Amerikaanse geschiede! jogen werden in brand gesto- over de interneringskamp ten, hun huizen en winkels waar de Amerikanen van! geplunderd want overal wer- panse afkomst na Pearl Hi ien ruiten ingegooid. Toen bour naartoe gestuurd m 's morgens de zon opkwam, den. agen de glasscherven als Kim komt zover dat listal te flonkeren, haar gezoek wil opgeven De aanleiding voor dit op- de naam Yogushi het liet oer was de moord op een wil vergeten, maar ze tea tegelijkertijd dat dat uitg De Amerikaanse Lee Hadley en Ann Irwin hebben samen een flink aantal prachtige boeken geschreven onder de naam Hadley Irwin. Het eer ste boek dat van hen in Ne derland verscheen, was 'Hid- sloten is, tenzij ze nooit in de spiegel zou kijken Wichv T ik gewoon uitmijn ogen ka rr IsKG. „L was ik Kim Andrews, ffl mijn spiegelbeeld was Yogushi, mijn hele lang'. Op de achtergrond Kims ouders, haar broertjj] haar vrienden een mende en stimulerende waardoor het Kim lukt te zetten om uiteindelijk miko te worden. Die krijgt ze van haar Ja] grootmoeder en 'haar kind Kimiko', daai wordt ze geaccepteerd accepteert zichzelf. Veronica Hazelhoff: Tekeningen van Joep Utg. Querido 2230. Hadley Irwin: Kimiko Hans Elzinga 2330. Jan Kuitenbrouwer: Tercies!'. Uitg. Bert Bakker, prijs 14,90. Korte 'eigen tijdse conversaties', die eer der verschenen in 'Interma gazine', van de hand van de auteur van 'Turbo-taal'. Het genre 'treiterstrends' wordt vakkundig nieuw leven in ge blazen. Wat is het verschil tussen holisme en alcoholis me? Riekje Boswijk-Hummel: 'De shock van Sin- terkiaas'.Uitg. De Toorts, prijs 22,50. Wat gebeurt er als je ontdekt dat Sinterklaas niet bestaat? Volwassen ver tellen van hun ervaringen en de schrijfster staat verder stil bij 'de overeenkomst tussen Sinterklaas en God'. Dik Bruynesteyn: 'Aan® len! Kretologie uit de sport'. Uitg. Tirioa Uit"' ken van sportgroten, v meld en van tekeningen zien door Dik Bruynesteyn Robin Mackness: dour". Uitg. Centerhoek, f 24,90. Een nieuwe inter? tatie van het uitmoorden' het Franse dorp Orado» 1944 door de Duitse be#"y Volgens Mackness was®' dorp gestolen Nazi-go»» borgen. Joseph D. Pistone: Vm cover bij de Mafia'. Centerhoek. FBI-agent keerde zes jaar in de hw Mafia-kringen. En navertellen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 34