even.
UITBLAZEN
PLO bijeen om historische stap te zetten
Jan-Willem Bertens wil de politiek in
Smit-Kroes breekt veel te veel eieren
Defensi
VOORST]
gd
uittreden
KOMENDE WEEK UITROEPEN VAN ONAFHANKELIJKE STAAT VERWACHT
DE STEM CC
De schaduw v
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 12 NOVEMBER 1988
_DESTEM_
AMBASSADEUR 'SOLLICITATIE' NAAR LIJSTTREKKERSCHAP D66
ggSTEM BINNE
DEN HAAG (ANP) -
ciering van de AOW
derzocht, ziet niets in
pensioenfondsen colle
weduwnaarspensioen
Toevallig -het
móet wel toeval zijn -
wordt er de laatste
dagen in kringen weermee
ik in aanraking kom meer
dan anders over de VUT
gepraat. Nou ja gepraét,
het woordje vut lijkt wat
dikwijls te vallen, meestal
terloops. Momenteel kan ik de
confrontatie met de VUT niet
goed hebben en ik weet ook
hoe dat komt. Volgende
maand, de donkerste maand
van-het jaar, gaan drie van mijn
collega's met VUT. Drie in één
maand! Dat geeft mij het ge
voel alsof banden met mijn
eigen verleden worden doorge
sneden.
Piet de Bont heeft u mis
schien gisteren al in de krant
zien staan. Breed grijnzend ter
wijl hij een cadeau aanneemt
van de commissaris van de ko
ningin. Hij kreeg ook de ge
denkpenning van de provincie
Noord-Brabant en dat terwijl
Piet keer op keer het Provincie
huis op stelten zette met zijn in
ambtelijke kring beruchte 'bur
gemeesters-primeurs'. Piet wist
altijd de naam van een nieuwe
burgemeester al in de krant te
zetten, lang vóór dit van de be
noemende en adviserende auto
riteiten mocht.
Hoe sterk zal ik Piet mis
sen? We hebben altijd op heel
verschillende terreinen gewerkt,
nooit samen. Bovendien was
Piet, van Breda uit gezien, een
buitenman, gevestigd te Bergen
op Zoom. Wel kwam hij altijd,
tijdens zijn wekelijkse bezoek
aan de krant, even langs mijn
bureau om te vragen of ik on
langs nog in Engeland was ge
weest om vervolgens, altijd een
beetje haastig, verslag uit te
brengen over over zijn zoveelste
bezoek aan Denemarken.
Zoiets schept ook wel een
band, maar niet zo'n stevige als
samenwerking of nabuurschap.
Toon Kloet, die als provin
cieredacteur nog de voorganger
is geweest van Piet de Bont,
bindt nu al jaren veel (Brabant
se) lezers aan de krant met zijn
twee keer in de week verschij
nende rubriek 'Ondertoon'.
Toon is van de drie VUT-ers de
enige die er al zat toen ik bij de
krant kwam. Dat was écht nog
de goeie ouwe tijd. De koffie
werd rondgebracht door de
echtgenote van de chef techni
sche dienst, die bij «het bedrijf
woonde. In de gecapitonneerde
telefooncel hing een nogal be
schadigde poster van paus Jo
hannes XXIII en de benoemin
gen van het bisdom kregen een
prominente plaats, bovenaan
op pagina 3. Niettemin is Toon
Kloet een van degenen geweest
die mij snel bevrijdden van
overtollige eerbied voor autori
teiten. Wat die man, op zijn
plaats, midden in het web van
verslaggevers en corresponden
ten - hij leidde toen een ploeg
op de centrale provincieredac
tie- niet wist te vertellen over
burgemeesters en andere ge
zagsdragers 'in het gewest'. En
hoe hij dat allemaal kon formu
leren, met een soms haast ver
nietigend relativeringsvermo
gen.
T5
WIM KOCK
Als columnisten zitten Toon
en ik nu al jaren aan hetzelfde
blok. Vanaf het moment dat hij
zijn laatste stinksigaar uitdruk-
te, heeft hij een hekel aan mijn
Sigaretterook. Sinds de kruisra- s
ketten van de baan zijn hebben
we niet vaak meer een verschil
van mening dat een heftige dis-
cussie waard is, ook al probeert i
Toon mij, als oud-beroepsmili- E
tair, nog wel eens te provoceren
met laatdunkende grapjes over
de krijgsmacht, hoewel hij on-
derhand wel moet weten dat
mijn pro-militaire houding
voornamelijk berust op het ge-
geven dat mijn buren op de |j
krant bijna allemaal antinulita- E
risten zijn.
1
Het meest, denk ik, zal ik §j
Gerard van Herpen missen,
met wie ik al sinds jaren, al-
thans in het bijzijn van derden,
geen serieus gesprek meer kan
voeren omdat wij beiden elkaar
er voortdurend van verdenken E
de ander voor de gek te willen
houden, hetgeen trouwens ook
dikwijls het geval is. Ook zijn
vaak prachtige verhalen voor E
de (helaas alleen Bredase) ru- 5
briek De Stad In zal ik missen.
Als niet-Bredanaar las ik die s
bijna dagelijks, lang voor ze in 3
de krant stonden, zo van het
beeldscherm.
Gerard hield op zijn beurt E
ook bij wat ik in deze hoek
schreef en hij had maar een half
woord of een grap nodig om E
mij duidelijk te maken wat hij
ervan dacht.
over eikaars
Geen
werk.
discussies
Een ter
loopse opmerking, meer niet.
Maar wel wederzijds de weten-
schap dat het werk werd ge- E
volgd en gewaardeerd. Zoiets E
schept wel een sterke band,
zonder dat die zichtbaar hoeft
te worden in kameraderie of vi-
sites van huis tot huis.
Grote voldoening genoot ik
nadat ik hem, met hulp van an- E
deren, had weten over te halen
eens naar Engeland te gaan en E
zijn verslag van die persreis in 3
de krant las: het enthousiasme
van de bekeerling, dat mijn E
eigen liefde voor Albion voor 3
even deed verbleken. Volgend 3
jaar, zegt hij, gaat hij in Enge- 3
land echt op vakantie.
Drie man in één maand. In E
een klap plaatsen ze mij in de E
grijze piek van de redactie. Er
is nog maar één VUT-er vóór E
mij als zij zijn vertrokken. Op E
de hele redactie zit nu nog één 3
man die er al was toen ik aan-
trad. Dat is niet veel op een E
team van bijna tachtig koppen. 3
Voor mij zal op de krant op- E
eens veel niet meer zijn wat het E
altijd is geweest. Dat bedoel ik
met „het gevoel te hebben dat
banden met m'n eigen verleden
worden doorgesneden". Men-
sen die zoveel jaren je collega's
zijn geweest, zijn een deel van
je leven geworden. En dan tre-
den ze zomaar uit
11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111117;
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Voor bezorgklachten: 236888.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB reip 230301584 - Rabo rek. 101053738.
HET IS praktisch onvermijdelijk geworden dat de Pa
lestijnse Raad die van vandaag tot dinsdag in Algiers
bijeenkomt, zich zal uitspreken vóór het uitroepen van
een Palestijnse staat.
Formeel is het al dan niet uit
roepen van een onafhanke
lijke staat één van de voor
stellen waarover de raad, het
Palestijnse parlement-in-bal-
lingschap, nog zal moeten
stemmen.
Maar na nachtenlange de
batten tussen de belangrijkste
PLO-stromingen in Tunis,
tournees van PLO-functiona-
rissen langs Arabische hoofd
steden, na een top tussen de
PLO, Egypte en Jordanië en
gegeven de nu elf maanden
oude Palestijnse opstand, zijn
de kaarten in feite al geschud.
Die indruk heeft blijkbaar
ook de Israëlische regering.
Donderdag kondigde zij bij
monde van de woordvoerder
van het ministerie van bui
tenlandse zaken aan een di
plomatiek „tegenoffensief" te
openen, waarvoor alle Israëli
sche ambassades al hun in
structies hebben gekregen.
De drie andere keuzes die
het uitvoerend comité van de
Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie aan het parlement zal
voorleggen, hebben nadelen
die het uitroepen van een Pa
lestijnse staat niet heeft. Deze
opties behelzen principe-be
sluiten over de vraag of er een
voorlopige regering moet
worden gevormd, of er een re
gering moet worden gevormd
én tegelijkertijd een onafhan
kelijke staat moet worden
uitgeroepen en tenslotte de
vraag of de door Israël bezette
gebieden tijdelijk zouden
moeten worden overgedragen
aan de Verenigde Naties die
er een referendum zouden
moeten organiseren.
Aan de vorming van een
voorlopige regering kleven op
dit moment tal van politieke
bezwaren voor de Palestijnen,
menen waarnemers. Over dit
idee werd al gediscussieerd
toen de Palestijnse opstand
nog geen drie maanden oud
was. Niets wijst er op echter
dat de Palestijnen het al on
derling eens zijn of zo'n rege
ring de machtsverhoudingen
in de PLO zou moeten weer
spiegelen of dat een voorlo
pige regering zou moeten be
staan uit vertegenwoordigers
van alleen de 1,75 miljoen Pa
lestijnen in de bezette gebie
den.
Een voorlopige regering in
de eerste vorm zou guerrilla
leiders kunnen omvatten die
voor Israël en zijn westerse
bondgenoten onaanvaardbare
gesprekspartners zijn, terwijl
een regering met alleen verte
genwoordigers van de Pales
tijnen uit de bezette gebieden
het einde zou kunnen beteke
nen van de PLO als vertegen
woordiger van alle Palestij
nen, ook die in Israël en in de
vluchtelingenkampen in de
Arabische buurlanden. Nade
lig zou ook zijn dat een voor
lopige regering vrij snel met
een programma voor onder
handelingen met Israël zou
moeten komen en dat terwijl
een internationale vredescon
ferentie onder auspiciën van
de Verenigde Naties nog al
lesbehalve op korte termijn in
het verschiet ligt door onder
meer de tegenstand van het
Likudblok in Israël.
Als er daarom al gestemd
zal worden over een voorlo
pige regering, zo menen som
mige PLO-functionarissen,
dan zou dat zijn in de vorm
van ja of nee tegen de vor
ming van zo'n regering op het
moment dat de internationale
vredesconferentie van de
grond komt, maar niet eerder.
Resteert de derde optie om
de Palestijnen in de bezette
gebieden via een referendum
onder auspiciën van de Ver
enigde Naties te laten stem
men over de toekomst van
Het uitroepen van een Palestijnse staat zou van de PLO definitief een hoofdzakelijk
politieke organisatie maken. - fotoap
hun gebied. De PLO heeft dit
idee de afgelopen maanden
verscheidene malen naar vo
ren gebracht en PLO-functio
narissen hebben verklaard
alle vertrouwen in de uitslag
van een dergelijk referendum
te hebben.
Om het referendum in alle
rust en eerlijkheid te laten
verlopen, zou er een 'bestand'
uitgewerkt moeten worden
tussen de Palestijnen in de
bezette gebieden en het Israë
lische leger en zouden VN-
troepen zorg moeten dragen
voor de bescherming van de
Palestijnse burgerbevolking.
Daarmee zou datgene wat nu
zorgt voor de meeste druk op
de ketel - de Palestijnse op
stand - als factor worden uit
geschakeld en het initiatief
zou zich verplaatsen naar de
burelen van de VN in New
York.
Als het Palestijnse parle-
ment-in-ballingschap zoals
wordt verwacht, maandag
stemt voor het uitroepen van
een onafhankelijke staat, zal
dat waarschijnlijk zijn op ba
sis van een kort document van
een pagina waarin heel het
vroegere Britse mandaatge
bied Palestina als grondge
bied van de nieuwe staat
wordt genoemd met Jeruza
lem als hoofdstad. Dat zou
neerkomen op niet-erkenning
van de staat Israël, maar te
gelijk zal het parlement
waarschijnlijk ervoor stem
men om bij een internationale
vredesconferentie - over de
noodzaak waarvan een meer
derheid van de PLO het al ja
ren eens is - resolutie 181 van
de Verenigde Naties als uit
gangspunt voor onderhande
lingen te nemen. In deze reso
lutie uit 1947 werd gepleit
voor oprichting van een
joodse en een Palestijnse staat
met Jeruzalem als internatio
naal bestuurde hoofdstad.
In het Palestijnse parle
ment is, aldus PLO-leden, een
meerderheid van 80 procent
voor de 'gematigde' stand
punten van al-Fatah. De pro-
Syrische groepen zoals al-
Saika die mordicus tegen een
eigen Palestijnse staat blij
ven, hebben aangekondigd
niet naar Algiers te komen.
Vorig jaar was de maan
denlange, met steun van Syrië
volgehouden belegering van
de Palestijnse vluchtelingen
kampen door shi'itische
Amalmilities in Libanon de
belangrijkste drijfveer voor
een grote verzoening in het
Palestijnse kamp. De conces
sie die Arafats al-Fatah toen
moest doen aan andere stro
mingen, was meer distantie
van Egypte. De PLO zou
voortaan pas weer broederlijk
met dit land in zee mogen
gaan als Egypte niet vasthield
aan uitvoering van de Camp
David akkoorden. In dit ver
drag werd - in de bijlagen - de
autonomie voor de Palestij
nen geregeld en verder beze
gelden zij de vrede en de
grenzen met Israël. De Egyp
tische president, Hosni Muba
rak, heeft al maanden geleden
naar aanleiding van de Pales
tijnse opstand verklaard dat
de autonomie-gedachte van
de Camp David akkoorden
achterhaald is en een doodlo
pende weg.
Een ander concept dat in
middels door de feiten achter
haald is, was het idee om van
de Westelijke Jordaanoever
een autonome Jordaanse pro
vincie te maken. Enkele
maanden geleden heeft de
Jordaanse koning Husayn
alle bestuurlijke banden met
dit gebied verbroken en de
PLO uitgedaagd het bestuur
ervan over te nemea
Het uitroepen van een Pa
lestijnse staat zou van de PLO
definitief een hoofdzakelijk
politieke organisatie maken,
menen waarnemers. De Ara
bische buurlanden zullen zich
niet willen laten verleiden tot
een militair avontuur om de
Palestijnse onafhankelijk
heidsstrijd te steunen, maar
kunnen er amper omheen een
Palestijnse staat te erkennen.
De Palestijnen in de bezette
gebieden weten ook dat aj
niet op wapens hoeven te re
kenen en hebben met hun on
gewapende acties tegen het
Israëlische leger het morele
en politieke gelijk aan hun
zijde proberen te krijgen.
Een Israëlische generaal
heeft eens gezegd dat achter
eenvolgende Israëlische rege
ringen de PLO nooit als een
serieuze militaire bedreiging
hebben gezien, maar des te
bevreesder waren voor de
PLO als politieke organisatie.
Alles wijst erop dat het Pales
tijnse parlement geen beslis
singen zal willen nemen die
verschillen van mening in de
PLO opblazen tot een onrepa-
reerbare verdeeldheid die tot
politieke onmacht leidt waar
door de Palestijnen in de be
zette gebieden zich gedwon
gen zouden zien het initiatief
helemaal van de PLO over te
nemen. (ANP/AFP)
Door Jan Greyn
Jan-Willem Bertens,
Haags ambassadeur voor
internationale culturele
betrekkingen, wil de poli
tiek in. Voor D66 wil hij
plaats nemen in het Euro
pees Parlement en als het
even kan als lijsttrekker.
Bertens (52) keerde on
langs terug naar het va
derland vanaf zijn post in
San José in Midden-Ame
rika.
HELEMAAL aan het einde
van een lange gang in het
immense departement van
Buitenlandse Zaken is het
kantoor van de ambassa
deur voor internationale
culturele betrekkingen.
Een beetje achteraf. Maar
Jan-Willem Bertens heeft
zich nooit laten weerhou
den op welke plaats ter
wereld dan ook om iets
van zich te laten horen. De
internationale culturele
betrekkingen staan niet in
de schijnwerper, Bertens
inmiddels wel.
„Ik wil er niet teveel over zeg
gen," zegt Bertens helemaal
tegen zijn karakter in. 'Er' is
het rumoer dat onstond
rondom zijn persoon. „Ik heb
de leiding van de partij be
loofd me enigszins uit de pu
bliciteit te houden. Voor zover
je dat onder controle hebt.
Kijk, een ambassadeur
spreekt blijkbaar erg tot de
verbeelding van mensen.
Vandaar de interesse van de
media. Het is wat vreemd dat
je dat op je brood krijgt als -
zeg maar - slachtoffer. Zoiets
orkestreer je niet, ik heb niets
onoirbaars gedaan."
Bertens is geen onbekende
in het Jeruzalem van de me
dia. Jarenlang was hij minis
terieel zegsman op Buiten
landse Zaken. Hij moet gewe
ten hebben wat de aankondi
ging van zijn kandidatuur te
weeg zou brengen. Binnen de
kortste keren was hij te be
luisteren op de radio, com
pleet met een interview in het
Maastrichts, en te zien op de
televisie. Het leek er voor de
toevallige passant wellicht op
dat hij al lijsttrekker was.
Toch moet de partij nog een
keuze maken uit het aanbod
van kandidaten voor het
Europees Parlement. „Dat
heb ik ook steeds gezegd. Ver
tel mij wat. Ik weet heus wel
hoe het in de partij toegaat, al
heb ik wat jaren in het bui
tenland vertoeft. Lieden die
mij verwijten niet actief in
D66 te hebben deelgenomen,
moeten zich eens afvragen
hoe dat mogelijk is als je in
Soedan of San José verblijft.
Folders van D66 rondbrengen
heeft daar geen zin."
Bertens vindt zichzelf een
goed voorbeeld van een
D66'er: een non-conformist
Bertens: 'ik relativeer
niet alles.- fotoanp
die niet doordrammerig links
en ook niet verontwaardigd
rechts is. Bovendien is Ber
tens sinds zijn studie op de
Nijmeegse universiteit be
vriend met Hans van Mierlo,
mr. D66 zelf - „Maar dat
speelt verder geen rol."
„Kijk, na de oorlog heb ik
nog gejuicht toen de KVP het
zo goed deed. Ik stak daar nog
kaarsen voor op, omdat dat zo
hoorde. Dat is intussen wel
wat anders. Het enige dat ik
nog steeds uit die tijd heb
overgehouden, is mijn liefde
voor de voetbalclub MW -
wat doen ze het trouwens
slecht."
Jan-Willem - tot aan zijn
achttiende heette hij nog ge
woon Jan, maar ja, zo heet
iedereen - Bertens besloot in
september 1987 bij een bezoek
aan Maya-ruïnes in het Hon-
durese Copan om zijn heil te
zoeken in de politiek. „Dat
klinkt dramatisch, maar is
het niet. Ik heb al vaker nage
dacht over een politieke loop
baan, niet dat ik als jongetje
van zestien wakker werd van:
ik' word minister-president.
Nee."
Bertens politieke aspiraties -
„Nou, politieke aspiraties, ge
woon aspiraties" - liggen in
het Europees Parlement.
„Europa is toch nog een beetje
buitenland, zo moet je het
zien. Het is een plezierige
combinatie van Nederland en
buitenland. En na 1992 krijgt
Europa toch een belangrijker
rol dan nu. Och, misschien is
het een bevlieging. Je weet
dat soort dingen pas achteraf.
Dit is het moment dat ik heb
gekozen. Ik ben een beetje af
hankelijk van de goede wil
van de partij. Ik heb daar wel
vertrouwen in."
Bertens bestrijdt krachtig
de in een enkele krant geven
tileerde opvatting dat hij met
voorbedachten rade zijn weg
zoekt via D66, omdat het in
die partij makkelijker zou
zijn hogerop te komen. „Van
den Broek, mijn bewindsman
hier op -BZ, is ook de politiek'
ingerold. Maar laat ik uitkij
ken te suggereren of ik al in
de politiek ben. Ik ben nu nog
diplomaat; dat is trouwens
heel wat anders dan een amb
tenaar op BZ, als je begrijpt
wat ik bedoel."
Nee. „Nou, een ambtenaar is
meer iemand die precies vol
gens de regeltjes zijn werk
doet. Een diplomaat brengt
zichzelf nadrukkelijk mee, hij
gebruikt de regels om zijn
koers uit te zetten." Bertens
staat op BZ inderdaad bekend
als iemand die fantasievol ge
bruik maakt van de mogelijk
heden die een diplomaat
heeft. Hij kreeg daarom ook
de opdracht een onderzoek in
te stellen naar de moord op de
IKON-ploeg in El Salvador.
Kamer en regering waren
tevreden over de inspannin
gen van Bertens om de waar
heid rondom de dood van de
vier journalisten boven water
te krijgen, al bleef het bij een
poging. „In IKON-kring is
men nog steeds ontevreden.
Niettemin kan men niet ont
kennen dat ik al het mogelijke
heb gedaan de zaak uit te
pluizen. Kijk, verwijten dat ik
niet heb meegewerkt aan het
gerechtelijk onderzoek in Sal
vador zijn echt onzin. Iemand
suggereerde zelfs dat ik de
rechter, mevrouw De Claros,
nooit gezien heb. Onzin."
Bertens tovert een kleuren
foto tevoorschijn, waarop hij,
gezeten achter een dikke sta
pel papieren, en een mevrouw
te zien zijn. „Ja, dat is me
vrouw De Claros. Mijn eigen
vrouw nam de foto." Zo sim
pel ziet de wereld van Bertens
eruit. Er is geen reden tot
somberheid, want er is altijd
wel iets ergers in de wereld, is
zijn leefregel. „Maar dat bete
kent niet dat ik alles relati
veer. Wel veel, ja."
Bertens kreeg nog ooit
ruime internationale publici
teit toen hij op bezoek in de
Saoedische ambassade in Soe
dan geconfronteerd werd met
een aanval van El Fatah. De
palestijnen hielden de bezoe
kers van de ambassade in gij
zeling, maar Bertens wist te
ontsnappen en alarm te slaan.
Relativerend: „Ik had iets
eerder een armbandje van
olifantenhaar gekregen. Zo'n
ding brengt geluk, zei de
schenker. En verdomd, het
klopte bij die overval. Ik heb
het nooit meer afgedaan. En
veel geluk gehad."
Enig geluk zal Bertens ook
nodig hebben bij de verkie
zing tot lijsttrekker en later
bij de verkiezingen voor het
Europees Parlement. De com
motie die ontstond rondom de
rijzende ster van Bertens als
D66'er kan zich tegen de poli-
ticus-in-spe keren Maar
kunnen de collega-kandida
ten van Bertens tegen olifan
tenhaar op? Bovendien speelt
Bertens bij de verkiezing vol
gend voorjaar een thuiswed
strijd, want het D66-congres
is in zijn geliefde - wat heet! -
Maastricht
Door Marcel van Lingen
ZE werd niet lang geleden
tot een van de meest popu
laire Nederlandse vrou
wen verheven. De WD-
leiding ziet in haar boven
dien nog steeds het ge
heime wapen, dat ingezet
kan worden bij twijfel
over de liberale daad
kracht.
Maar hoewel minister Smit-
Kroes (Verkeer en Water
staat) door haar uiterst
drukke bestaan als bewinds
vrouw weinig tijd heeft om in
de spaarzame vrije uren nog
kranten en tijdschriften te le
zen, kan haar niet zijn ont
gaan dat de Tweede Kamer en
collega ministers van de ove
rige EG-landen haar niet
meer juichend op een schild
wensen rond te dragen.
Minister Smit-Kroes krijgt
na een lange tijd van lof de
laatste tiid 'de handen niet
meer op elkaar' en blijkt ook
steeds meer 'eieren te moeten
breken om een omelet te bak
ken', indachtig een van haar
meest geliefde beeldspraken.
De Tweede Kamer heeft in
het deze week gehouden debat
over de begroting van het mi
nisterie van Verkeer en Wa
terstaat met brute kracht de
dadendrang van Neelie Smit-
Kroes een halt toe geroepen.
De grootste grief van de
Kamer is dat zij als een oli
fant in een porseleinkast de
laatste weken binnen Europa
tekeer is gegaan. Tijdens een
Europese vergadering over de
flitstrein liet zij plotseling
verstek gaan. Ze propte een
daar aanwezige topambte
naar het TGV-dossier in han
den en vloog ijlings naar Den
Haag terug, legde aan bij pre
mier Lubbers en drong er op
aan dat Lubbers onmiddellijk
bondskanselier Kohl moest
bellen.
Haar West-Duitse collega
Warnke had, geïrriteerd over
het uitblijven van Europese
vervoersmaatregelen, de ver-
voersstaat Nederland een hak
gezet. Er werden voorlopig
geen ritvergunningen meer
afgegeven. Lubbers wist het
Neelie Smit Kroes
- FOTODESTEM/JOHANVANGURP
conflict voorlopig te sussen.
Vorige week sloeg Warnke
de bewindsvrouw opnieuw
om de oren. Hij besloot om
vanaf 1 januari 1990 tol te
gaan heffen op vrachtwagens
die van de autobahnen ge
bruik maken. De felle reactie
van Smit-Kroes, haar drei
ging om via de rechter haar
gelijk te halen en nog een
handvol pittige uitspraken
hebben ook de Tweede Kamer
doen steigeren.
Volgens de PvdA, en in
mindere mate CDA, isoleert
de minister zich binnen Euro
pa. Of, anders gezegd, irri
teert zij haar collega' in hoge
mate door haar ongekende
verbale daadkracht. Het is
voor de Tweede Kamer echter
slechts de druppel die de em
mer doet overlopen.
Minister Smit-Kroes was al
langer bezig om de Tweede
Kamer te prikkelen. Het
angstjagende ministeriële ge
klungel rond de vrachtver
voerder Granaria heeft diepe
voren getrokken in de Tweede
Kamer. Ze beloofde de
vrachtvervoerder een schade
vergoeding als deze alsnog af
zag van het zélf vervoeren
van graan.
Zélf liet zij doorschemeren
dat dit de Staat een half mil
joen gulden kost. Granaria
lachte daar hartelijk om en
eist zonder blikken of blozen
een vergoeding van zestig
miljoen gulden. Een claim, die
de Kamer beschouwt als een
gigantische afstraffing voor
de 'korte-baanstrategie' van
Smit-Kroes.
Het geknoei rond de aanleg
van de startbaan van vlieg
veld Beek in Zuid-Limburg
beschouwde de kamer nog als
een bitterzuur tussengerecht.
De minister wil koste wat
kost die baan snel aanleggen,
om zo werkgelegenheid veilig
te stellen. Maar ze dreigde
daarbij alle noodzakelijke
procedures te omzeilen, waar
door de Raad van State op de
rem trapte. Het resultaat van
dat alles is dat de baan er met
grote vertraging komt.
Nu 'Europa' ook langzaam
maar zeker de pest in krijgt
over haar recente manier van
optreden, gaat de Tweede Ka
mer het zich steeds meer aan
trekken. Gedonder in eigen
huis is tot daar aan toe, maar
als het de buren al gaat opval
len wordt het vervelend, zo is
de opvatting.
Al dit rumoer zal de minis
ter echter voorlopig niet tem
men. Eerdere botsingen met
de Tweede Kamer leren dat
zij weinig voelt voor onmid
dellijke, openbare, boetedoe
ning. Pas als de zaken echt uit
de hand gaan lopen, zal ze op
een handige manier water in
de wijn doen. Dan legt zij zich
neer bij de kritiek, door te
doen wat men haar vraagt
Maar dan moet de Kamerle
den wel duidelijk zijn dat
haar veranderde opstelling
slechts het resultaat is van
een hoogstpersoonlijke ver
nieuwde invulling van daad
kracht.
Want het kan haar niet veel
schelen of politici haar aardig
vinden. Zo vertrouwde zij een
tijdschriftjournaliste ooit toe
dat ze veel zelfvertrouwen
heeft. „Nooit eerst wachten
tot anderen iets gingen doen
Ik denk dat het soms erg irri
tant is," zo zei ze. „Als ze me
niet aardig vinden, kan mi]
dat geen pest schelea"
3EN HAAG/STOLZENA1
ANP) - Het ministerie va
jefensie zal de komend
jen jaar in de Bondsrepu
iliek Duitsland in totas'
jen bedrag van ruim ee
jalf miljard gulden uitge
,en voor woningen van mi
litairen en infrastructurel
(verken.
Staatssecretaris Van Houwel
ingen van Defensie heeft dl
neegedeeld tijdens een bezoe.
■Sch
Ook de nu bestaande we
dwijnen. Drees betoogde
bijeenkomst van de centi
ambtenaren CMHA.
Dergelijke pensioenen zijn
strijd met de gelijke behand
ling, die in toenemende ma
basis van wetgeving wor<
doordat bij voorbeeld ong
huwden moeten opdraai
voor andermans keuze. Mens
die trouwen of op andere wi,
een samenlevingsverband wi
len opzetten, moeten de zoi;
Dr. W. Drees.
- FOTO Al
HET PROBLEEM is niet van
generaliseren mag in dit geval
de schaduw van de schande
welijke gebeurtenissen herdei
Wie probeert uit die schaduw
land zelf, maar vooral ook in
traverse, van constructieve di
hek. Historici als Stefan Haffrl
Historikerstreit) hebben de vr
schap over zich heen gekreg]
(de bekende knieval), de hui
von Weiszacker ('wij wisten wtj
pen bestonden') en Franz Jo
collectief te schamen').
De Duitse bondsdagpreside
man zonder bruin blazoen en
jongste slachtoffer van zijn po
Prekend' te zijn. Geen misvers
sproken ter gelegenheid van d
nacht van 1938 staan volstre
echter zijn lange toespraak Is
waarin de dingen gezegd wo:
Z'jn eerlijke intentie, kan wein
dekken.
Jenninger kan wel verweten
voorzichtig is geweest. Hij hei
"Jke zin en met een gevoel va
Hij had kunnen weten dat de F
«n te schetsen. Bovendien is
spreken over de joden die in
teuden hebben afgeroepen. K
e volgende vervolging.
Jenninger moet als een tac
veid ruimen, omdat hij op de v
aa9 de verkeerde woorden he
Hr is meer: Jenniger heeft
sone Geschichte', te veel ove
te weinig over de geschie'
^prekend in een brede conté
hh J' dat die twaalf gruwelijk]
jaenkingstoespraken kan d;
oilectieve schande, de col
oorop staan, die verantwool
a" de nazi's.
rirhr woord van zelfrechtvaar'
tnh 's in de schaduw van!
onaduw worden zelfs geen v
oii-?nkerstrei1 heeft geleerd.
n9en nodig, maar daarn!
oor,'1 historische situatie -
y nuanceerd worden. De Dui
®n, dat zij hun eigen histori
tan daden onder Hitier niet
aenover of naast die van Sta
srh?nin9er heeft deze feiten
tarn? De schijnbaar ontlasten
ue(s,reit naar voren dreigd
e mitlerjaren gaat.
sr-h8 Duisers zullen de kor
Para aden herinnerd word;
l6n worden met genuancee]
2m'Jaat staan dat zij de pijn
Uden kunnen helen.
