DE STEM OP HET LANDGOED WOUWSE PLANTAGE IS HET BOS NOG VRIJWEL ONGEREPT oor de week is het Landgoed De Wouwse Plantage een oase van rust, waar de West brabanders nog van kunnen genieten. Het zeer geva rieerde boslandschap van ruim 860 hectare ligt in de driehoek Wouw-Huijbergen-Bergen op Zoom en her bergt tientallen reeën en andere wildsoorten. In het weekeinde is er weinig wild te zien. Dan lopen er dui zend tot vijftienhonderd mensen door de bossen. Be langstelling is leuk natuurlijk, maar te veel is niet goed. Elk weekeinde houden politie en boswachters extra toezicht op de wandelaars. En de hele week door vormt de zure regen een bedreiging. ZATERDAG I 5 NOVEMBER 19881 Beheer 'Souvenirs Optimistisch - FOTO'S DE STEM/BEN STEFFEN De ruige schoonheid Door Peter de Jong Wie aan het woord plantage denkt, ziet meteen rechte rijen bomen en struiken voor zich, keurig in het gelid. In De Wouwse Plantage is daarvan niets te zien. Allerlei soorten bomen wisselen elkaar voortdurend af. Wandelaars ko men nu eens in een loofbos, dan weer in een naaldbos, vervolgens op een zand verstuiving, en later in een heideland schap. Het landgoed is aangelegd op een zandrug die 20.000 jaar geleden is ont staan. In die tijd begon de veenvorming. Tijdens de Middeleeuwen begonnen de bewoners het veen te ontginnen. Op de afgegraven grond werd in het midden van de zestiende eeuw een bosplantage aangelegd. Vanaf 1640 werd het bos geëxploi teerd voor de houtopbrengst. Het dorp Wouwse Plantage heeft hieraan zijn car- navalsnaam 'Pindurp' te danken. Als de houthakkers weer de nodige bomen had den gekapt, restten er alleen nog de stompen, oftewel de 'pinnen'. In het begin van de vorige eeuw kwam de plantage in eigendom van de baron De Caters. Hij maakte er een landgoed van en bouwde er een landhuis. In de loop van de negentiende eeuw nam de bewoning toe, nadat Petrus Constanti- nus de Caters er al eerder een hulpkerk had laten bouwen. Sinds 1895 is het me rendeel van de bossen in bezit van Paul Emsens uit Brussel. Hij is de stamvader van de huidige eigenaren. Enkelen van hen wonen er nu nog in het landhuis of in de schitterende 'vakwerk'-boerde- rijtjes eromheen. De eigenaren beheren het landgoed in samenwerking met de stichting Behoud Natuur en Leefmilieu.De stichting heeft voor De Wouwse Plantage een jachtop ziener in dienst, de heer F. Boden. Daar naast houdt een aantal vrijwilligers toe zicht in het landgoed. Henk Stilting is een van hen. Hij houdt zich bezig met de recreatie. „Aan produktiehout wordt nu niet veel meer gedaan. In de Tweede We reldoorlog is hier flink gevochten waar door veel bomen granaatscherven heb ben opgelopen. Die zitten er nog steeds in, waardoor het hout niet veel meer waard is." Het landgoed werd vroeger een keer per jaar opengesteld voor wandelaars. Nu is het bos het hele jaar door openge- steld voor publiek. Er zijn wandelpaden aangelegd met routes van 7,5 8 en 13 kilometer. In het voorjaar is het informa tiecentrum geopend, aan de weg van Wouwse Plantage naar Hijbergen. Hier worden de routes aangegeven en staan borden met informatie" over flora en fau na. Er zijn drie toegangswegen naar het landgoed: een bij het informatiecentrum, een bij café-restaurant De Nieuwe Kloof in Bergen op Zoom en een bij café Trapke Op in Huijbergen. „In het week einde zijn alle parkeerplaatsen vol", ver telt Stilting. „Dan staan er altijd ruim tweehonderd wagens. Als je rekent dat er vier personen in een auto zitten dan zitje al gauw aan de duizend mensen. Wat het bijzondere is aan het bos, is moeilijk uit te leggen maar misschien heeft het te maken met het geheimzinnige. Je moet niet vergeten dat het bos honderden ja ren privébezit is geweest waar de mensen niet in mochten." Ook nu nog zijn de bezoekers echt nog te gast op het landgoed. Ze moeten zich houden aan allerlei regels. Borden met opschriften als 'Vogelbroedgebied' en 'Rustgebied' verhinderen de toegang tot het grootste deel van het landgoed. De nog bewoonde gebieden mogen absoluut niet worden betreden. Toch is er op de paden meer dan vol doende te zien. Terwijl in het ene deel strakke laantjes zijn aangelegd door nieuw aangeplante naaldbomen, loopt enkele honderden meters verderop een bospad door een heuvelachtig land schap. Ook groeien er op de meest on verwachte plaatsen vele soorten padde stoelen. Wie oplet, kan er bijvoorbeeld de groene specht zien en zeker enkele eekhoorntjes, 's Ochtends vroeg zijn er meestal wel reeën te zien. Zijn er door de week wel dieren te zien, in het weekeinde komt de natuurliefheb- ben praktisch alleen mensen tegen. Als die alleen op de opengestelde paden zou den lopen, zouden er geen problemen zijn. Nu blijkt dat velen zich niet aan de routes houden en 'souvenirs' als stekjes, eikels en kastanjes meenemen uit het bos. Gevolg is dat het wild zonder voer komt te zitten en dat er schade ontstaat aan struiken en soms aan bomen. De rijkspolitie Wouw houdt sinds de drukte tijdens de herfstvakantie extra toezicht in de bossen. Vooral de eerste weken zijn er tientallen bekeuringen uit gedeeld. Opperwachtmeester J. Quik, postcommandant in Wouw: „Nu is het wat minder geworden maar toch blijven we optreden. Als zoiets verwatert dan loopt het binnen de kortste keren weer uit de hand. Waarschuwen doen we niet meer; er worden meteen bekeuringen uitgedeeld. Het meest hebben we te ma ken met mensen die zich buiten de pa den begeven." De mens vormt ook op een minder di recte vorm een bedreiging voor het prachtige gebied. Deze week brachten onderzoekers van de Katholieke Univer siteit van Nijmegen aan het licht dat de bossen in West-Brabant veel erger zijn verzuurd dan aanvankelijk werd aange nomen. Het Instituut voor Natuurbeschermings educatie en Milieubesef IVN houdt re gelmatig natuurwandelingen voor be langstellenden. Een IVN-gids geeft tij dens de wandelingen uitleg over wat er te zien is. Secretaris mevrouw R. van Nunen van het IVN: „Je hebt hier een aaneengesloten bosgebied. Ik denk dat" dat het belangrijkste verschil vormt met andere bosgebieden in de provincie. Hier ligt niet overal direct landbouwgrond naast. Op het eerste gezicht is dat het be langrijkste verschil. Je begint wel hier en daar ziektebeelden en bacteriën te zien. Wat ook van belang is, is dat de eigena ren bij een perceel dat nu is gerooid met een weer andere bomen ingeplant heb ben. Dat was in het oostelijk deel van onze provincie lang niet altijd het geval. Wat dat betreft ben ik hier iets optimisti scher", aldus mevTouw Van Nunen. Deze weken is het landgoed vervult van prachtige herfstkleuren, van knalgeel tot vuurrood en donkerbruin. Straks sto ten de bomen hun bladeren af. Ondanks de bedreigingen door de mens komen er in het voorjaar weer nieuwe bladeren. Tenminste, zo was het totnutoe altijd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 27