Offensief om Lenin-werf te behouden BUITENLAND de stem financiën Gevecht om dichthouden Kalkar feller LIKUD EN ARBEIDERSPARTIJ AFHANKELIJK VAN RELIGIEUZE PARTIJEN Bush kan Democraten in congres niet bedreigen BANKEN HEJ F&rq de stem BUITENLAND DONDERDAG 3 NOVEMBER 1988 AMSTERDAMS SOLIDARITEIT, WERFDIRECTIE EN BONDEN SLAAN HANDEN INEEN Dode bij vliegtuigongeluk in Polen 100e kernproef Frankrijk in Stille Zuidzee Afrika doorvoerhaven drugshandel Onderzoek naar sloop dorpen Roemenië Machtsmonopolie van Gorbatsjov waanzin Miljonair betaalt borgsom voor Imelda Waldheim veroordeelt politiek Israël Sovjetunie: uitbreiding kerncentrales Italiaanse ex-priesters klagen nood TILBURG (ANP) - De cura sche Hypotheekbank (THB ning behaald in een slepe dure met banken. Staat lost vervroegd af Verkade blijft dalen op gedrukte beurs JERUSALEM - De Joodse religieuze partijen zijn bij de eergisteren gehouden verkiezingen voor het Israëlische parlement met liefst 18 van de 120 Knesseth-zetels verrassend als grote overwin naars voor de dag gekomen. Voorkeur Lastige taak' Keuken Plannen? j I Keuken Plan "Mel j Keuk* sl T21 GDANSK (DPA/AFP/RTR) - Het verboden vakverbond Solidariteit en de officiële Poolse vakbonden hebben hun krachten gebundeld om de sluiting van de Lenin- werf door de regering tegen te gaan. De werknemers van de scheepswerf en de directie spraken zich op een vergade ring uit tegen sluiting van de scheepswerf. Het is voor het eerst in Polen dat directie, Soli dariteit en officiële vakbonden de handen ineenslaan om tegen een maatregel van de regering op te treden. Op de Lenin-werf werd in 1980 Solidariteit opge richt. Tijdens een vergadering waar zo'n 10.000 mensen aan wezig waren, besloten de werknemers met het oog op de economische situatie van de werf vooralsnog niet in staking te gaan. Zij willen met andere middelen strijden voor behoud van hun werkplaats. Directeur Czeslaw Tolwinski zei dat het sluiten van de werf niet economisch gerechtvaar digd is. Op de vergadering wa ren zowel vertegenwoordigers van de verboden vakbond Soli dariteit, onder wie leider Lech Walesa, als leden van de offi ciële vakbonden aanwezig. Volgens Tolwinski was de werf juist bezig uit de rode cijfers te komen. De directeur verontschul digde zich tegenover de werk nemers dat hij hen niet eerder van het besluit van de regering op de hoogte had gebracht. Maar hij wist het zelf ook nog maar sinds zaterdag. Hij zei verder dat hij had geweigerd als liquidateur van de werf op te treden en dat hij de strijd te gen sluiting op juridische basis zal voeren. Solidariteitsleider Walesa zei dat men om de werf zal vechten. Gezien de economi sche situatie willen de werkne mers Vooralsnog niet naar het stakingswapen grijpen. Vol gens Walesa worden de arbei ders van de Lenin-werf overal in het land gesteund. Hij zei verder dat iedereen op de ver gadering het er over eens was dat het plan van de regering om de scheepswerf te sluiten niet uit economische, maar uit politieke overwegingen voort komt. Van onze correspondent Jo Wijnen WASHINGTON - De kans dat vice-president George Bush de volgende week een overtuigende republikeinse overwinning in de wacht sleept lijkt groter dan ooit, vooral nu hij in de meeste opiniepeilingen een voor sprong van om en nabij de 12 punten op zijn democra tische rivaal Michael Duka kis heeft genomen. Maar Amerika kiest de vol gende week meer dan een pre sident. De keizers moeten ook beslissen over 33 senaatszetels, een groot aantal zetels in het Huis van Afgevaardigden, 12 gouverneursposten, tal van opengevallen plaatsen in de congressen' van de afzonder lijke 50 staten en ettelijke dui- zenden functies in gewesten en districten. Hoe merkwaardig het ook moge klinken, de republikeinen zullen naar alle waarschijn lijkheid niet in staat zijn een meerderheid in de Senaat, laat staan het volkomen door de de mocraten gedomineerde huis van Afgevaardigden te ver werven. Ook op het stuk van de gouverneurszetels wordt even eens weinig verandering ver wacht. Dat betekent dat, net zoals de afgelopen twee jaar het ge val was, een republikeinse pre sident tegen een democratisch Congres moet opboksen. Daar mee is het politieke leven van George Bush al bij voorbaat enigszins zuur gemaakt en zijn diens politieke mogelijkheden zeer beperkt. In de VS doen zich zelden in grijpende verschuivingen voor in het Congres. Een zittende se nator is nauwelijks van zijn plaats te verdringen. In de Se naat staan 18 democratische en 15 republikeinse zetels op het spel. Maar die worden door het overgrote deel door zittende, en dus nauwelijks te verjagen se natoren verdedigd. De kans is zelfs niet uitgesloten dat de de mocraten hun meerderheid in de Senaat nog verstevigen. Dat kan ook in het Huis gebeuren, waar op dit ogenblik 258 zetels in democratische en 177 zetels in republikeinse handen zijn. Een senator wordt voor 6 jaar en een afgevaardigde voor 2 jaar gekozen. De congres- en gouverneurs verkiezingen mogen dan in het buitenland weinig aandacht trekken, ze worden in de VS met ongekende heftigheid uit gevochten en kosten dan ook handenvol geld. Een zittende senator heeft, voor een herver kiezing, al gauw 6 miljoen dol lar nodig. Een nieuwkomer heeft nog aanzienlijk meer geld nodig wil hij zijn zittende te genstander van zijn plaats ver dringen. Tegen de bestaande traditie in, beschikken de de mocraten op dit ogenblik over zeer royale verkiezingsfondsen vV en dat zou nog aanzienlijk aan de versteviging van hun positie kunnen bijdragen. De congresverkiezingen dra gen in sommige staten een uit gesproken laag-bij-de-gronds karakter. De politieke strijd wordt nog verhevigd doordat de kiezers in sommige staten ook uitspraken moeten, doen over hoogst omstreden kwes ties. Zo moeten ze Maryland beslissen over het al of niet handhaven van de in die staat vrij strikte beperkingen op het wapenbezit. Het gebeurt maar zelden dat de republikeinen een meerder heid in het Congres hebben, hoewel ze daarentegen de leve ranciers van de meeste presi denten zijn. Sinds 1945 hebben ze in totaal 24 jaar het Witte Huis in handen gehad, tegen de democraten 19 jaar. Zoals de zaken er nu voorstaan kunnen ze het Witte Huis 12 en - als Bush in 1992 wordt herkozen - misschien wel 16 achtereenvol gende j aren vasthouden. Toen president Reagan in 1980 werd gekozen, veroverden de republikeinen ook een meer derheid in de Senaat. Maar die werd in 1986 ongedaan ge maakt en op dit ogenblik heb ben de democraten daar een meerderheid van 54 tegen 46 zetels. Het Huis van Afgevaar digden is vrijwel altijd in de mocratische handen geweest. President Reagans persoonlijk populariteit is nooit groot ge noeg geweest om de democrati sche meerderheid in het Huis te bedreigen. NIEUWSOVERZICHT PEN HAAG (ANP) - De de finitieve vaststelling van het staatsaandeel van de aardgasbaten van NAM/ DSM moet vanaf 1983 nog worden vastgesteld. pe oorzaak daarvan is gelegen in een juridisch geschil tussen NAM/DSM en de fiscus, waar door de definitieve belasting aanslag nog niet is vastgesteld. D li( zo Pl til bi ec st WARSCHAU/DEN HAAG (DPA/UPI/ANP) - Als door wonder hebben op één na alle inzittenden van het bij Rzeszo verongelukte vliegtuig van de Poolse luchtvaartmaatschapp LOT het overleefd. Het Poolse persbureau PAP meldde dati piloot met zijn toestel een buiklanding maakte op een weilai vlak voor het vliegveld van Rzeszov. Dankzij een snelle red dingsactie konden de passagiers op tijd het brandende vliej tuig uit. Aan boord van de Antonov-24 van Sovjetmakelij bi vonden zich 25 passagiers en vier bemanningsleden. Het vlieg tuig maakte een binnenlandse vlucht van Warschau nai Rseszov, enige honderden kilometers ten zuidoosten van schau en stortte kort voor Rzeszov neer door nog onbekeni oorzaak. Ook alle vier buitenlanders, een Brit, een Amerikaa en twee Nederlanders hebben het vliegtuigongeluk overleeii zo deelde een woordvoerster van de Poolse luchtvaartraaa! schappij LOT mee. Zij werden opgenomen in een ziekenhuis Lancut. WELLINGTON (AFP) - Frankrijk heeft op 25 oktober z( honderdste kernproef sinds 1975 in de Stille Zuidzee genoraa Dat hebben wetenschappers in Nieuwzeeland woensdag gs meld. De honderdste explosie deed zich naar alle waarschiji lijkheid voor op het Franse atol Mururoa. Dit jaar zouden het gebied vijf kernproeven van Frankrijk hebben plaatsgi vonden. De autoriteiten in Parijs hebben onlangs duidelijk gf maakt dat het atol Fangataufa, dat in 1975 voor kernproeven gesloten, opnieuw in gebruik zal worden genomen. De ken proef van 25 oktober had volgens de directeur van het labors torium voor seismologie in Wellington, Warwick Smith, es kracht van ongeveer twee kiloton, een van de zwakste tot n toe. Het 'record', 140 kiloton, dateert van juli 1979. ROME - Afrikaanse regeringen maken zich grote zorgen on dat hun continent steeds meer als doorvoerhaven voor drug wordt gebruikt. Vertegenwoordigers van twaalf Afrikaars landen hebben gisteren tijdens een internationale bijeenkom over het drugsprobleem in West-Afrika in de Italiaanse Padua alarm geslagen. Zowel verdovende middelen uit li tijns-Amerika als drugs uit het Verre en Nabije Oosten m den vaker in Afrika aangetroffen, zeggen zij. PARIJS (DPA/RTR) - Federico Mayor, de directeur-genera van Unesco, de VN-organisatie voor Onderwijs, Wetensch en Cultuur, wil een delegatie naar Roemenië sturen die zich te plaatse op de hoogte moet stellen van de vernietiging van til loze dorpen op het platteland. Mayor maakte woensdag beken dat Unesco Roemenië toestemming heeft gevraagd voor he onderzoek. De Roemeense regering wil de komende jaren diii zenden dorpen met de grond gelijk maken en de bevolfe overbrengen naar nieuwe agro-industriële centra. Op die na- nier wil de regering grond vrijmaken voor de landbouw ffldt verschillen tussen stad en platteland verminderen. Tegen 'systematisering', zoals het projekt in Roemenië wordt gf noemd, zijn veel protesten gekomen uit het buitenland. Vooral Hongarije heeft de plannen fel gehekeld, omdat het vreest dl zij vooral ten koste zullen gaan van de Hongaarse minderheii in Roemenië die overwegend op het platteland woont. WASHINGTON (DPA) - De plannen van Michail Gorbatsji om het partij leiderschap te combineren met een schap-nieuwe-stijl zijn waanzinnig. Dat heeft de Sovjet rus; sche wetenschapper en activist voor de mensenrechten Andre Sacharov verklaard op een conferentie van Sovjetrussischea Amerikaanse wetenschappers in Moskou. Sacharov staat bt kend als voorstander van Gorbatsjovs beleid van perestrojfc en glasnost. Zijn kritiek is de scherpste sinds bijna twee jat geleden een einde kwam aan zijn verbanning in de Sovjetnis sische stad Gorki. NEW YORK (RTR) - Imelda Marcos, de echtgenote van devB dreven Filipijnse president Ferdinand Marcos, mag van rechter in New York terugkeren naar haar ballingsoord Hi waii, nadat een schatrijke vrouw met vijf miljoen op de prof pen kwam om haar borgsom te betalen. De 75-jarige Doris ft ke, een erfgename van een tabaksfabrikant en één van: rijkste vrouwen ter wereld, liet via haar advocaat weten dat? blij is mevrouw Marcos en de rechtbanken van de Verenig: Staten te helpen. De 59-jarige Imelda Marcos verklaarde maandag voor de rechtbank niet schuldig aan de haar ten last gelegde feiten. Zij en haar man worden ervan beschuldigd' Filipijnse schatkist 103 miljoen dollar lichter te hebben maakt. Daarnaast moeten zij terecht staan voor het oplicht® van Amerikaanse banken ter waarde van 165 miljoen dollar. KUWAYT/ANKARA (UPI) - De wegens zijn oorlogsverled® ernstig in opspraak geraakte president van Oostenrijk, Ka' Waldheim, heeft in Kuwayt zijn veroordeling uitgesprote over de politiek van Israël in de bezette gebieden. Waldhei? riep de joodse leiders op een einde te maken aan schending® van mensenrechten op de westelijke Jordaanoever en in de® za-strook. De Oostenrijkse president, die in de Tweede Wereld oorlog als officier van de nazi's op de Balkan actief was, brad deze week een driedaags bezoek aan het Arabische land K» wayt. Waldheim is er onthaald als een vrienii van de Arabist wereld. WASHINGTON (RTR) - Ondanks de ramp met de kernc» trale van Tsjernobyl in april 1986 is de Sovjetunie van p'^ voor het einde van deze eeuw het aantal kerncentrales flink te breiden. Dat heeft een hoge Sovjetrussische functionaris^ meld op een internationale conferentie in Washington Volg* hem zal een aantal van de te bouwen centrales om redenen# veiligheid worden geplaatst in afgelegen delen van Siberië J onder de grond. Moskou stelt strengere veiligheidseisen sin® het ongeluk in Tsjernobyl. In 2010 zal de Sovjetunie meer 65 procent van haar elektriciteit uit nucleaire energie bet# ken. Nu is dat elf procent. ROME - Duizenden Italiaanse ex-priesters en nonnen be# den zich in een noodsituatie. Ze klagen erover dat ze door* kerk volkomen aan hun lot worden overgelaten. Na afloop) een congres in Rome spraken de vroegere priesters en relipel zen zelfs over een aantasting van de mensenrechten. Italië telt 20.000 uitgetreden zusters en 8.000 ex-priesters. Z van hen hebben zich verenigd in de organisatie Vocatio. verwijten de Italiaanse kerk dat ze na een dienstbetoon vaak vele jaren geen enkele ondersteuning krijgen. Vaak h* ben de vroegere priesters en zusters nauwelijks genoeg f voor een menswaardig bestaan, zo verklaarde Vocatio. De0l' ganisatie heeft zijn nood geklaagd bij het parlement en de j* naat. Een afschrift van de brief is verstuurd aan kardinaal W Poletti, de voorzitter van de Italiaanse bisschoppenconferen»® De Hoge Raad heeft bepaald, di ten onrechte f 2,5 miljoen inpi Dat bedrag moet, vermeerderd worden naar de boedel. De banken moeten vervolgens aansluiten in de rij van schuld eisers, hetgeen inhoudt dat ze 90 procent van hun vordering zullen terugzien. Dit blijkt uit het achttiende periodieke verslag in het fail lissement. De concurrente cre diteuren hebben inmiddels 90 procent van het bedrag van hun geverifieerde vorderingen ontvangen. Dat zal volgens cu rator mr. Gerritse echter geen 100 procent worden. Het conflict met de banken had betrekking op wat ge noemd wordt een 'principieel verschil van mening', dat in 'goed overleg met de Amro- bank' tot een procedure heeft geleid. Het ging erom of ban ken opdrachten tot creditering van de THB, die zij hadden ontvangen op 1 juli 1982, maar hadden uitgevoerd op 2 juli 1982 (de dag van het intreden van een noodregeling voor de THB) nog geldig konden doen plaatsvinden ten gunste van de rekeningen die de THB bij die banken vóór de noodregeling aanhield en die een saldo aan wezen ten gunste van de ban ken. pl se ze rru ge vo lil bo w< Wi lei j« ge va bei rer va acl joe cu jar ko DEN HAAG (ANP) - De Staat gaat weer vervroegd aflossen. Op 1 december zal het hele nog uitstaande be drag van de 8,5 procernt le ning 1978 per 1984/1993 ge heel worden afgelost tegen 103 procent. De lening was oorspronkelijk f 600 miljoen groot. Na de nor male aflossing op 1 december van f 60 miljoen resteert een bedrag van f 299 miljoen. Voor 1988 heeft de operatie een nadelig budgettair effect van f 9,9 miljoen door de boete van 3 procent en provisiekosten voor de herfinanciering. In de komende jaren boekt het rijk een rentevoordeel van in totaal f 20,2 miljoen, waardoor per saldo de aflossing een bespa ring oplevert van ruim f 10 miljoen Do W Ar is ge de di< kr ba sia De gig rig 13, In( ter va tar Kr eert do! gei Krt wa da is lar AMSTERDAM (ANP) - De beurs is woens- dag bij aanhoudend gebrek aan belang stelling langzaam afgebrokkeld. Het was weer een mistroostige dag met weinig echte uitschieters. De omzetten bleven ook nu weer zeer beperkt. In aandelen fling slechts voor ƒ480 miljoen om. Obli gaties brachten het bij fractioneel betere Weringen nog tot 700 miljoen. wzo moest aan de vooravond van de oonderdag te publiceren cijfers over het «rde kwartaal 0,60 terug naar ï]5;,40. Unilever verloor ruim ƒ1 op 1120 evenals Koninklijke Olie op 225. In je financiële sector was Middenstands- jank 1 in herstel op 182,50. Uitgever «otters Kluwer lag een daalder lager aan geboden op 155. In de papiersector werd Biihrmann- 1 lager aangeslagen voor 1 Het drankenfonds Bols zag zich 12.20 ontglippen op 142,80. Gist-broca- e 11'30 in tot ƒ42 en Borsumij J 1.50 tot 109,50. JjP de lokale markt kwam het op de van de afgrond balancerende Hom- fï'V 0,20 la3er °P o®" dieptepunt van ■WO na eerder zelfs tot ƒ3,10 te zijn gweiderd. Verkade zette de terugtocht J»t 110 voort tot ƒ294. Op 12 oktober uor„ 5?® J 368 betaald. Voor Emba werd ®!®,s 18 meer geboden op 113. vhg papier die de aandelen gaat split- f 17I? ?e verhouding van 1 op 4 werd L', "oger gewaardeerd op ƒ149,50. SJ®' «as f 0,60 in herstel op ƒ4,10. uiiandia-Kloos en Polynorm noteeerden Paar gulden hoger, van l de PPbebeurs bestond veel aanbod koopopties Akzo. Winstnemingen leid- taai tIU0' eei drukke handel met in to- itrnL, contracten. De totale omzet be joeg woensdag 31.000 contracten. ANI alger alg.- inter indu; set» bank vera hand cbsc rend rend rend Hoo AEGC Ahok Akzo A.BJ AJrer Amei Amr< Ass. Bols Bora Bühn C.S.K Dordi EJsev Fokk Gist- Heine Hoog Hunt im.M KLM Koaf Kon. NaL N.M.I Nedll Nijv. Océ-\ P<*t> Splinters bepalen politiek De zes zetels tellende Shas-partij van 'Wachters van de Tora', de vijf bijbelboeken van Mozes, de Nationaal-Reli- gieuze Partij en 'Agoedat Ysrael' met ieder vijf zetels en de nieuwe 'Vlag van de Tora'-partij met twee zetels zul len een zwaar stempel op de nieuwe regeringscoalitie drukken. Vanuit hun sterke onderhan delingspositie stellen de leiders van de vier religieuze partijen, dat zij bereid zijn zowel naar voorstellen van de Likud als van de Arbeiderspartij te luis teren, die uiteindelijk met 39 en 38 zetel vrijwel gelijk uit de bus zijn gekomen. Een Likud-rege- ring met de religieuzen en ex treem-nationalistische partijen zal maximaal op de steun van 64 Knesseth-leden kunnen re kenen, terwijl de Arbeiders partij daar slechts 56 Knesseth- leden van het linkse vredes- kamp tegenover kan stellen. Uitsluitsel over de defini tieve verdeling van de Knes seth-zetels zal pas morgen kunnen worden gegeven als ook de stemmen van de militai ren en de zeelieden zijn geteld. Hoewel de religieuze partijen over het algemeen de voorkeur geven aan een Likud-regering onder leiding van premier Sha mir houden zij zich uit tacti sche overwegingen voorlopig enigszins op de vlakte om bij de onderhandelingen de hoogste prijs voor deelname aan een coalitie-regering te kunnen be dingen. In de politieke koehan del met de Likud hebben de ul tra-orthodoxe Shas-partij van sefardische of oriëntaalse Jo den en de Nationaal-Religieuze Partij hun ogen gericht op de portefeuilles van onderwijs, huisvesting, religieuze en bin nenlandse zaken. 'Shas' en de 'NRP' eisen, dat aan de tot 'lange gevangenisstraffen ver oordeelde Joodse terroristen, die in 1980 moordaanslagen op de Palestijnse burgemeesters van El Bireh, Nablous en Ra- mallah hebben gepleegd, met een gratie wordt verleend. Voor de drie ultra-orthodoxe partijen, die hun zeteltal bij deze verkiezingen met 13 Knes seth-leden meer dan verdub beld hebben, staat de uitvoe ring van de 'Halacha', de Joodse religieuze wetgeving, bovenaan hun politieke ver langlijst. Agoedat Ysrael, de Toravlag en de Tora-wachters eisen strikte handhaving van de Sabbathrust door een ver bod op het spelen van voetbal wedstrijden en door verplichte sluiting van café's, restaurants, bioscopen en andere plaatsen van vermaak en ontspanning op de enige Joodse rustdag. De Likud zou zich moeten ver plichten, de zogenaamde 'Wie is Jood?'-wet door de Knesseth aanvaard te krijgen. Aan het Israëlisch rabbinaat als autonome religieuze autori teit en aan rabbinale tribuna len, die over de persoonlijke status van Joden zoals bijvoor beeld in scheidingszaken uit spraak doen, zouden ruimere bevoegdheden moeten worden toegekend. Orthodoxe Joodse instellingen zouden op nog rui mere overheidssubsidies moe ten kunnen rekenen. Vrouwen zullen in Israël geen openbare functies meer mogen bekleden, aangezien dat - volgens 'Aboe- dat Ysrael' - strijdig is met de religieuze wetten. Deze niet- zionistische partij kan dus niet aan een regering deelnemen, waarin een vrouw een kabi netsfunctie vervult. De leiders van de nationaal-li- berale Likud staat een bijzon der lastige taak te wachten om voor de vorming van een nieuwe coalitie zonder de Ar beiderspartij de religieuze par tijen voldoende ter wille te zijn, zonder de eigen, a-religieuze achterban van zich te ver vreemden. De Likud krijgt bo vendien nog te maken met de eisen de extreem-nationalisti sche Renaissance en Vader landpartijen, die drastische maatregelen willen nemen ter onderdrukking van de 'Intifa- dah' en de Joodse kolonisatie van de bezette gebieden willen intensiveren. De Kruispunt partij van reserve-generaal Ze'evi, die voornamelijk is op gericht om de transfer of uit wijzing van de anderhalf mil joen Palestij nen uit de bezette gebieden te stimuleren, zal misschien buiten de coalitie boot vallen, omdat zo'n discri minerende ideologie een smet op de Likud-regering zou wer pen. De mogelijkheid van de vor ming van een nieuwe regering van nationale eenheid is, al thans voorlopig, naar de ach tergrond gedrongen. Shamir heeft verklaard, dat Peres alle bruggen naar zo'n regering heeft verbrand door de inter nationale conferentie bovenaan zijn politieke agenda te plaat sen. Volgens Peres heeft een coalitie-regering onder leiding van Shamir geen zin als dat zou betekenen, dat er nog meer Joodse nederzettingen in de be zette gebieden worden opge richt. Tegen Rabin hebben de leiders van de religieuze par tijen gezegd, dat zij het grootste belang hechten aan de vooruit gang van het gestrande vredes proces. Lijsttrekker Aloni van de 'Beweging voor Burgerrechten en Vrede' heeft Peres opgeroe pen, geen vergeefse moeite te doen om een coalitie-regering met de religieuze partijen te vormen, maar vanuit een krachtige oppositie de Israëli sche democratie te beschermen en het 'nationalistisch Khomei- nisme' in Israël te bestrijden. Met de politieke doorbraak van het Joods fundamenta lisme staat Israël de komende jaren een hevige cultuurstrijd ie wachten. Orthodoxe joden in feeststemming: fundamentalisten gaan de politiek bepalen. Van onze verslaggever NIJMEGEN - De Westduitse deel staat Noordrijn-Westfalen (NRW) gaat bij de Duitse Hoge Raad in Karlsruhe in beroep tegen de aan maning van de bondsregering in Bonn om nu eindelijk eens af te ko men met de laatste noodzakelijke vergunningen voor de atomaire op werkingsfabriek in Kalkar. NRW heeft tot nu toe weten te voorko men dat de controversiële atoomfabriek net over de Duits-Nederlandse grens onder Nijmegen in gebruik wordt geno men. Tot afgelopen nacht 12 uur had de mi nister van Economische Zaken Jochim- sen van NRW de tijd aan het verzoek van milieuminister Töpfer in Bonn ge volg te geven. Omdat tot gistermiddag laat iedere reactie uit Düsseldorf uit bleef, werd in Bonn al ernstig rekening gehouden met een weigering van NRW. Wat een extra dimensie geeft aan deze langlopende affaire tussen de CDU/CSU/FDP-regering in Bonn - die grote haast heeft met het opstarten van Kalkar - en de SPD-deelstaatregering in Düsseldorf - die daarmee zolang mo gelijk wil wachten, is dat Karlsruhe in wezen een oordeel wordt gevraagd over de vraag of NRW het recht heeft zich te gen een besluit in Bonn te verzetten. Minister van Economische zaken van NRW vindt dat de centrale in Kalkar technisch teveel overeenkomsten heeft met de kernreactor in Tsjernobyl om geen lessen te trekken uit de ramp in de Sovjet-Unie. Hij wil de gevolgen eerst goed onderzocht hebben. Bonn ziet geen enkel technisch belet sel meer om Kalkar, waarvan de bouw op een haar na klaar is, niet te laten op starten. Voor minister Töpfer in Bonn speelt mee dat de atoomindustrie en de electriciteitsproducenten in de Bondsre publiek ongeduldig worden en dreigen af te haken, omdat Kalkar hen finan cieel boven het hoofd groeit. De bouw is al vele miljarden duurder uitgevallen dan was geraamd. Twee electriciteitsmaatschappijen hebben al afgehaakt. En België, dat evenals Nederland met honderden mil joenen in Kalkar participeert, heeft in middels ook al laten weten geen extra frank meer aan de opwerkingsfabriek te willen spenderen. Hoewel Düsseldorf Bonn heeft verze kerd dat de procedure die zij in Karls ruhe aanhangig heeft gemaakt los ge zien moet worden van de laatste ver gunning-procedures die in Düsseldorf lopen, wordt in Bonn aangenomen dat wanneer de uitspraak van Karlsruhe ook afkomt - dat kan een kwestie van weken, maar ook jaren zijn - Kalkar ze ker niet voor 1991 in gebriuk genomen zal worden. In theorie heeft Bonn de mogelijkheid disciplinaire maatregelen tegen Noord rijn-Westfalen te nemen, maar geen mens in Duitsland die gelooft dat de bondsregering het in deze competentie strijd met Düsseldorf zover wil laten komen. (ADVERTENTIES) Orkanen troffen miljoenen in Midden-Amerika en de Filippijnen. NOODHULP ORKANEN GIRO 555 DEN HAAG Artsen zonder Grenzen,Mensen in Nood, Memisa, Novib/Gast aan Tafel, het Nederlandse Rode Kruis, Stichting Oecumenische Hulp, Terre des Hommes. Unicef, Secretariaat C. Houtmanstraat 17,3572 LT Utrecht. Gaat u binnenkort een nieuwe keuken kopen? Niet een standaard keuken, maar een keuken op maat? Een keu- ken dus van f8.000,-of meer? Dan j wilt u zeker wel kennis maken met de Ria van Eindhoven (bekend van haar j kooklessen, kookboeken en het pro- gramma "kokkerellen" voor de AVRO- televisie), vertelt u graag haar ervarin- j gen met de Keuken Ran Tafel, als u j belt naar de: 04242-88649

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 4