uws Epilepsie uit de taboesfeer halen' l De\ferenigde Spaarbank doet meer voor de particulier, s 20 Jaar British Women's Club Uitslag kleurwedstrijd NELLEKE JOOSSE EN GINA ROTTIER: IEUWS uarellen in 3uwvliet DE STEM VAN ZEELAND 5 DINSDAG 1 NOVEMBER 1988 Boos Opstandig Voorlichting Taboesfeer Machteloos Vooroordelen DE VISA VOORDEEL-REKENING NIEUW HOME IN Z-VLAANDEREN Organisatie Slapend Herald Thuis Dorpsraad van Re- Vit een hobbydag or de inwoners van (Bedoeling ervan is |nsen eltear °P en nze ontmoeten door Iking met eikaars |it. Ook niet-inwo- kelkom voor een be- dorpshuis d'Ouwe kn 10.00 tot 17.00 uur. smeris, Paal; tweede I- A van de Branden, >n; eerste zij vogel: A, i St.-Pauwels; tweede 3. Blommaert, Clinge; >gel- G. Cockheyt, Ka- vierde zij vogel: G. J St.-Pauwels; grootste W. Ongenae, Heikant. IsARDE - Zaal De Vier Sen met 31 personen, i»e vogel: 3* de Kort, Os- weede hoge vogel: J. St-Jansteen; eerste ■F. Asselman, Klooster- feede zijvogel: P. Huls- liswaarde; grootste aan- iNeve, Kloosterzande en J Hulshout, Lamswaar- v De Batavieren, staande met 108 personen, iisie hoge vogel: W. Ja st; tweede hoge vogel: eerste zijvogel: E. de weede zijvogel: A. de _n Graauw; derde zijvo- Bruggeman, Westdorpe; Tijvogel: B. Herman, Je Wip 2: eerste hoge vo- Baars, Stekene; tweede fel: J. Verstraeten, Zuid- Jerste zijvogel: L. Ver- 'jNieuw-Namen; tweede If. van Swaal, derde zij- Ducheine, beiden Hulst; el: A. Asselman, AT - Zaal De _ap met 31 personen [gel: R. Lijbaart, Oos- rste zij vogel: F. Fontey- de zijvogel: R. Crane, laantal (4): A. Morem, al- dplaat. ICHT - Zaal P. de Vlie- [56 personen. Hoge vogel: ley, Moerbeke; eerste zij- f. Herman, tweede zijvo- hijssen, grootste aantal nan, allen Koewacht A 67, kl. 2 A 54. Bloem uur, 90 st, kl. 106140, kl. 2 i 08 60-100, 10 40. Breek- J kg, kl. 1 05 30,20 27. Ra il 20 bos, kl. 1 MI 31. Sprui- Ischoond, 20 kg, kl. 1A 70. SO kg, kl. IA 250-320, kl.2 .ei, 30 kg, kl. 1A 73. Rode- I kg, kl. 1 Al 15, BI 7-9, kl. BI 22. Savooiekool groen, 1A19-20. Wittekool, 20 lei4 Kroten kg, 7 kg, kl. 1 M 19. Uien kg, 150 kg, kl. 2 Ijl 29. Peterselie bs, 20 bos, Knolselderij met blad, 120 [lO 36, kl. 2 08 15-21. Late pelen, 850 kg, kl. 1 DR 12, |14, kl. 2 BO 18, MI 8-25. lantal colli,7861. f RDAM, 31 okt. - Aardap- ijnmarkt: In bintje 40- 8, werden 2 con- I verhandeld voor levering Jgen ƒ24,20 per 100 kg. De ng was kalm. In bintje oogst 1988, werden 72 con- verhandeld voor levering j een prijs van ƒ29,70 tot er 100 kg. De stemming Hierdoor kan met van een computer het af te rekenen be- orden aangegeven op abon. steem is nieuw voor ch-Vlaanderen. Alle ide Albert Heijn vesti- zullen vóór 1990 tot dit i zijn overgegaan. rie diamant 5TERZANDE - In de an juwelier De Vilder, e Zandeplein 22 te srzande, zullen in de van 1 tot 5 november htingsdagen worden len over de geschiede- i de diamant, en tevens dia's worden nd over het slijpen en n van diamanten. Ver- 1 men in de zaak de ge- happen kunnen bezich- die hiervoor nodig zijn. eelden van beroemde itorische stenen zullen n tentoongesteld. dsmodezaak open EUZEN - Donderdag 00 uur heropent burge ter C. Ockeloen de gemo- seerde zaak van Bruids- Lucky Day in Terneu- Ad en Ton Dieleman len hun zaak precies vijf geleden. De zaak is nu ;emoderniseerd. ize verslaggever WVLIET - Twaalf aqua- en exposeren momenteel itaurant De Travalje op ng De Pannenschuur p wliet. tentoonstelling staat het vse landschap centraal- raalf aquarellen zijn het aat van de schilderswe- ie van 9 tot 23 juli plaats.' :n onder leiding van Wh ers en Jan v.d. Velden. pe instelling duurt tot 1 ja" T48 „GERARD heeft zijn eerste baan: Leuk! Terwijl hij toch epilepsie heeft. Advertenties met deze tekst zijn mo menteel regelmatig in de dagbladen te vinden. Een op de 150 Nederlanders heeft epilepsie, velen van hen willen en kunnen werken, dank zij onder andere medicijngebruik. Dit jaar worden keu ringsartsen, personeelsfunctionarissen en bedrijven benaderd om de hardnek kige vooroordelen weg te werken. Het thema is 'Epilepsie en Werk: als je het weet, is het heel normaal'. Nelleke Joosse uit Oostburg, Gina Rottier uit Hulst en mevrouw De Jonge uit Zaam- slag zijn de drie contactpersonen in Zeeuwsch-Vlaanderen van de Epilep- sievereniging Nederland. Een gesprek over het leven met epilepsie. Door Willy van Leeuwen OOSTBURG - Er zijn veel vormen van epilepsie, maar de meest voorkomende epi leptische aanval (grand mal) is de bekendste. De patiënt raakt plotseling bewusteloos hetgeen gepaard gaat met een korte periode van massale sa mentrekking van vrijwel alle lichaamsspieren. Dan volgt een geleidelijke overgang naar een stadium met tong- beet, urinelozing en wilde be wegingen. Na een paar minu ten wordt de 'zieke' als gerad braakt wakker. Nelleke Joosse en Gina Rottier kunnen erover mee praten. Sinds korte tijd zijn ze de nieuwe contactpersonen voor lotgenoten, want beiden hebben ook epilepsie. „We willen epilepsie in het juiste daglicht stellen," begint Gina Rottier haar verhaal. „Via de media, maar ook via goede voorlichting met behulp van dia's, voorlichtingsavonden of folders." Mensen die epilepsie hebben worden volgens Gina en Nelleke vaak door de om geving verkeerd beoordeeld. Het ziekteverschijnsel epi lepsie is al heel oud. In de tijd van Julius Caesar kwam vol gens Gina het eerste geval al voor. Nelleke: „Nu is er ge lukkig meer openheid, vooral bij sollicitaties kan dit goed zijn. Veel mensen willen ech ter verbergen dat ze epilepsie hebben, omdat ze anders geen werk kunnen krijgen." Gina kan bij dergelijke voor oordelen heel boos worden. „Ze denken dat het een sto ring in je hersenen is, zodat men maar gelijk concludeert datje gek bent," weet ze. „Als het van tien mensen bekend is, kun je er zeker van zijn dat twintig het hebben." Zowel Nelleke als Gina heeft een volledige dagtaak. Nelleke heeft nu vier jaar epilepsie, Gina vijftien jaar. Nelleke: „Ik ging op vakan tie met de trein, toen heb ik de eerste aanval gekregen, maar ik wilde het niet geloven. Iedereen wordt gelijk overbe- zorgd. Je moet eigenlijk twee keer een aanval hebben ge had, voordat men weet dat het epilepsie is. Twee jaar la ter kreeg ik het weer op mijn verjaardag. Heel mijn wereld stortte in, ik had pas verke ring en ik dacht, dat hij me in de steek zou laten. Gelukkig had ik thuis nog normaal denkende mensen, die mijn gedachten wisten te verande ren." Gina was nog vrij jong toen ze haar eerste aanval kreeg. „Ik was elf jaar. Ik heb veel medicijnen gekregen, maar die wilde ik later niet meer slikken, ik werd opstandig. Ik wilde het afbouwen, maar het bleek dat ik mijn medicijnen niet kon missen. Mijn ouders werden toen niet voorgelicht, ik plaste regelmatig in mijn bed en kreeg op mijn donder. Later bleek dat dit blijkbaar door epilepsie kwam." Goede voorlichting, ook aan de omgeving en ouders, maar vooral door de doktoren aan de patiënten, dat is volgens beide contactpersonen be langrijk. Zowel Gina als Nel leke gebruikt haar medicij nen en is sinds lange tijd aan val-vrij. „De manier waarop ze met je omgaan is belang rijk," vervolgt de 31-jarige Nelleke. „De doktoren moeten meer informatie geven." Gina is het hier helemaal mee eens. „Doktoren moeten zorgvuldi ger met hun patiënten om gaan. Ze hebben geen tijd voor je. Bij controle krijg je je medicijnen mee, maar over de sociale aspecten wordt niet gesproken." Op welke leeftijd je dit ziekteverschijnsel kan krijgen is niet bekend. Zowel jongere als oudere mensen behoren tot de risicogroep. Gina en Nelleke willen epi lepsie uit de taboesfeer halen. „Ik ben normaal hoor," zegt Gina, als ze op het puntje van de zetel gaat zitten. „Toch zijn de mensen vaak bang dat er wat met je gaat gebeuren." Dat de omgeving ook heel vreemd kan reageren, weet Nelleke. „Ik kreeg vlak voor mijn huwelijk de reactie, ga je toch wel trouwen? Ze von den het blijkbaar vreemd dat mijn man het aandurfde." Nelleke gaat nooit naar de disco, de lichtflitsen zijn fa taal voor haar. Ook ver moeidheid is een zware te genstander. „Ik heb mijn aanvallen vaak 's nachts en in de vroege morgen gehad, ik voel het nooit aankomen. Toch is dit wel een geruststel ling voor overdag," zegt Nel leke. Gina voelt het meestal wel van te voren. „Bij grote aan vallen weet je dat je alles laat vallen, alles gaat schokken. Ik probeer me er dan toch nog tegen te verzetten, hoewel je het niet kan tegenhouden. Het Nelleke Joosse en Gina Rottier (met bril): 'Epilepsie is geen ziekte, maar een ver schijnsel' - FOTO WIM KOOYMAN is een gevoel van machteloos heid en woede. Na de aanval ben je helemaal kapot." Beiden kunnen nog uren vertellen over hun epilepsie- ervaringen. Toch denken bei den dat er meer over dit ziek teverschijnsel bekend ge maakt moet worden. Vooral doktoren kunnen volgens hen hier veel aan doen. Zowel Gina als Nelleke heeft uitste kende ervaringen met dokter Voskuil in de Klokkenberg. Nelleke: „De doktoren moeten meer overleggen met hun pa tiënten en aandacht besteden aan de sociale aspecten." Gina knikt instemmend. „Mensen in hun waarde laten. Epilepsie is een verschijnsel, geen ziekte en we zijn nor male mensen." Epilepsie en werk. Veelal blijkt dat deze patiënten wei nig of geen kans op werk heb ben. Gina: „Ik heb vele keren gesolliciteerd, maar zonder resultaat. Ik ben er door bij de Dethon komen werken. Dat heeft blijkbaar nog steeds een negatieve klank, dat stempel draag ik ook mee. Ik weet dan ook zeker dat een heleboel sollicitanten het ver zwijgen." Zowel Gina als Nel leke hebben een vaste dag taak. De beide contactpersonen willen nu flink aan de weg gaan timmeren. Ziekenhui zen, doktoren en alle belang stellenden kunnen informatie krijgen over epilepsie. Een arts uit de Klokkenberg wil in Zeeuwsch-Vlaanderen een spreekuur houden, maar dat stuit volgens Nelleke en Gina nogal op tegenstand. „Men kan bij ons terecht voor een gesprek, zowel telefonisch als persoonlijk," aldus Nelleke. Gina wil gespreksgroepen starten en collectes houden. Beiden willen er alles aan doen om af te rekenen met de vooroordelen. „Mensen met epilepsie moeten worden be handeld als een ander, het is geen ziekte, maar een ver schijnsel. Ik heb altijd het ge voel dat ik me moet bewij zen," besluit Gina. De contactpersonen over epilepsie zijn te bereiken on der de telefoonnummers 01170-2793 (Nelleke Joosse), 01140-11818 (Gina Rottier) en 01153-1347 (mevrouw De Jon ge). (ADVERTENTIE) De beste credit card hoeft u geen cent te kosten. verenigde spaarbank 4556 5CS*S 1 8'C.L V-J -'-.Aft L8.9. P- h i- L I' p'; s c H u M A V Het gemak van de Visa Credit Card. J§É wrrttjrfestMailvan* Steeds meer mensen ontdekken de voordelen van onze Visa Voordeel-rekening. Normaal betaalt u 50,- abonnementskosten per jaar. Nu krijgt u de laatste maanden van dit jaar gratis en betaalt u slechts f. 50,- tot 1 januari 1990. Daarvoor krijgt u niet alleen gratis de grootste credit card ter wereld in handen (tweede kaart slechts f 15,-), maar ook een compleet en uiterst voordelig betaalsysteem. Gratis Visa Card, met ruim 6 miljoen acceptatiepunten wereldwijd, waarvan 18.500 in Nederland. Gratis één of twee Eurochequepassen. Gratis gebruik van Eurocheques. Gratis bankafschriften en enveloppen. Voordelig rood staan. Gratis gebruik van Eurocheques. Hoge rente op uw betaalrekening bij een gemiddeld saldo van 2.000,- of meen 3% oftewel minimaal 60,-. Wie het een beetje slim aanpakt, verdient alleen al met de rente z'n abonnementskosten ruimschoots terug. Om een Visa Voordeel-rekening te kunnen openen moet u aan een aantal eisen voldoen. U hebt een bruto-maandinkomen nodig van circa f. 3.000,- of meer en u dient uw inkomsten op uw Visa Voordeel-rekening te laten storten. Daarnaast voert de bank een algemene toetsing uit. Wilt u meer weten over de Visa Voordeel-rekening en over de vele andere faciliteiten die de Verenigde Spaarbank u biedt, kom dan eens langs bij een van onze 425 kantoren of gebruik de bon in deze advertentie. U kunt ons ook bellen: 020-5 20 56 40. Hoge rente op uw saldo. Stuur mij snel meer informatie. Als ik nu een Visa Voordeel rekening aanvraag, betaal ik tot 1 januari 1990 slechts f 50,- aan abonnementskosten. Naam: Straat: m/v I Postcode: I Plaats: Opsturen aan: Verenigde Spaarbank, Afdeling Visa Card Services, Antwoordnummer 602, 1000 PA Amsterdam. Er hoeft geen postzegel op de envelop. ST JL A. verenii DE British Women's Club is een vereniging van Britse vrouwen die in het buitenland wonen. In Nederland zijn er verscheidene afdelingen. De grootste is die in Den Haag, met zo'n tweehonderd leden. In Zeeland waren er tot nu toe twee afdelingen, een in Vlissingen en een in Zeeuwsch-Vlaanderen. De Vlissingse afde ling is inmiddels ter ziele, maar de Zeeuwschvlaamse bloeit als nooit tevoren. Op 19 november wordt het twintigjarig bestaan van de afdeling gevierd met een groot buffet. Door Ronald Verstraten HET Bestuur herbergt enkele namen die toch op zijn minst de nieuwsgierigheid wekken. Op die van de voorzitter, de Schotse Margaret Daly valt niets aan te merken. Maar de secretaris heet Fitzpatrick, heeft dezelfde voornaam als onze koningin en spreekt per fect Nederlands. Dat dan weer in tegenstelling tot pen ningmeester Emily, die de achternaam De Vries draagt en er Britser uitziet dan wie ook. Het antwoord is eenvoudig: Trix is van oorsprong Neder landse, getrouwd met een En gelsman, die op zijn beurt weer Ierse voorouders heeft. Emily is Engelse en was ge trouwd met een Nederlander. Eén ding hebben alle dames van de club gemeen: ze heb ben een Brits paspoort. Dat is een vereiste. Opgenomen in het reglement van de club, waar je zonder dat paspoort geen lid van kunt worden. Het merendeel van de leden is zelf in Albion geboren, maar naast Trix zijn er nog twee Nederlandse, één Poolse en één Tanzaniaanse lid. Toch hoeft er aan de identi teit van de club niet te wor den getwijfeld: die is puur Brits. „Wat dat betreft zijn de Britten beter georganiseerd dan de Nederlanders", stelt Trix Fitzpatrick. Ze spreekt uit ervaring: „Als Neder landse heb ik een jaar of drie, vier in Engeland gewoond. Daar had je dergelijke ver enigingen voor Nederlandse vrouwen niet. Het leek er eer der op dat Nederlanders elk aar in het buitenland mijden. Terwijl het toch juist heel leuk is om contact te hebben met landgenoten". Emily de Vries kan zich toch zo'n club herinneren: „Er zit er geloof ik eendje in Liverpool." Maar verder dan die ene komen ze niet, hetgeen de opmerking van Trix illustreert. Ieder jaar wordt op de 'an nual meeting' vastgesteld bij wie de maandelijkse activi teiten zullen plaatsvinden. Elke 'hostess', of gastvrouw ontvangt de leden bij haar thuis, zorgt voor thee of kof fie. En cake, 'home made', want ook dat is een vereiste. De activiteitenavonden wor den gemiddeld door zo'n tweederde van de leden be zocht. Die avonden hebben een sociaal karakter, maar er worden ook vaak thema's aan verbonden. Dan wordt er iemand uitgenodigd om over een bepaald onderwerp te praten. En dat kan variëren van 'veiligheid in huis' tot een lezing over juwelen. Een on ontbeerlijk onderdeel van de avond is de 'raffle', een loterij die dient om de kas te spek ken en waaraan steeds drie hoofdprijzen verbonden zijn. De activiteitenavonden zijn geen doel op zich, maar een middel tot contact. Daar was het bij de oprichting in 1968 ook om begonnen. Norma Ja mes, die toen in Terneuzen woonde, vond het belangrijk dat er een groep was waarin Britse vrouwen elkaar kon den ontmoeten. Na het plaat sen van een advertentie kwa men de eerste elf bij elkaar. Onder hen bevond zich ook Emily de Vries. „Met de club wilden we hulp kunnen bie den, als zich bijvoorbeeld taal- of andere problemen voordeden", zegt ze. „Dat was toen harder nodig dan nu. Je moet niet vergeten, dat toen ik hier 23 jaar geleden kwam, Terneuzen nog een 'slapend' stadje was. Er was weinig verkeer, er was toen bijna niets." Toch is het ook nu nog han dig als je op zo'n club kunt te rugvallen. Margaret Daly woont pas sinds enkele jaren in Terneuzen. „In het begin was dat moeilijk. Bijvoor beeld met het krijgen van een huis - je wist niet hoe dat hier in zijn werk ging. Of het opnemen van de telefoon ter wijl je nog geen woord Ne derlands sprak. Ook in de su permarkt had ik grote moeite om de produkten te herken nen", vertelt ze. Ze volgde een cursus Nederlands, en 'pikte' het verder zoveel mogelijk 'op' in de praktijk. Het voor deel van de club blijft volgens haar dat je elk gewenst mo ment met iemand kunt bellen en om advies kunt vragen. De echtgenoten komen in het hele stuk amper voor. Onge veer de helft van hen werkt bij Dow Chemical, de andere helft in technische beroepen bij andere bedrijven in mid den- en Oost Zeeuwsch- Vlaanderen. Ze zijn wel bij het jaarlijks diner aanwezig - en straks natuurlijk bij het jubileum - maar voor de rest blijft het een vrouwenclub. Actief op verschillende ter reinen, onder andere door het maken van excursies naar bedrijven. Regelmatig wordt aan liefdadigheid gedaan. Zo is de club jaarlijks met een stand aanwezig op de Axelse- straatfeesten, waar eigen ge maakte produkten worden verkocht voor het goede doel. Als Britse vrouwen waren ze vorig jaar erg geschokt door de ramp met de Herald of Free Enterprise en gaven ze een financiële bijdrage voor de herdenkingsceremonie. Ten onrechte zou de indruk kunnen ontstaan dat de 'Bri tish Women' een enclave vor men, zich totaal isolerend van de Zeeuwschvlaamse samen leving. Niets is minder waar. „De meeste van mijn vrien den zijn Nederlands" zegt Emily. En Margaret is lid van' verenigingen waar verder ook alleen Nederlanders deel van uit maken. In het dage lijks leven proberen ze zoveel mogelijk Nederlands te spre ken. De Club blijft intussen wel groeien en telt momenteel 31 leden. „Zo groot zijn we in al die ja ren nog nooit geweest", aldus Emily. Trix vult aan: „En de club vergrijst niet, want er komen steeds jongeren bij, terwijl ouderen vaak weer naar andere landen vertrek ken." Of ze zelf, na de actieve loopbaan van hun echtgeno ten weer terug gaan? „Ik woon hier graag, maar ik mis Schotland wel. Vooral mijn familie", bekent Margaret „Maar vaak zie je dat ze hier blijven, kinderen zijn dan soms getrouwd met Neder landers. Zo gaat dat." Emily is weduwe en nam nog on langs haar 98-jarige tante uit Engeland - het oudste lid van de club - in huis. „Net als zij heb ik 'thuis' niets meer te zoeken. Dit is mijn nieuwe 'home' geworden", zegt zij. Van onze correspondent KLOOSTERZANDE - De handbalvereniging Honte- nisse heeft de aandacht ge trokken van kinderen om lid te worden van de vereni ging. Enige weken geleden werd op alle basisscholen een beschrijving uitgedeeld over de club met daarbij een kleurplaat. 150 Kinderen hebben aan de kleurwedstrijd meegedaan. De jury heeft de prijswinnaars in middels bekend gemaakt. Bij de vierjarigen: 1. Dorien Rot tier. Kloosterzande; 2. René van Gassen, Hengstdijk; 3. Eva Joos, Kloosterzande. Vijfjarigen: 1. Jo- landa Jansen, 2. Marjolein Claes- sens, beiden Kloosterzande; 3. Wendy Eijsackers, Lamswaarde. Zesjarigen: 1. Hans van Waes, 2. Werner Freijser, beiden Klooster zande; 3. Yoery van Puyvelde, Os- senisse. Zevenjarigen: 1. Lucy de Schepper, Vogelwaarde; 2. Christel de Schepper, Kloosterzande; 3. An- nika Asselman, Vogelwaarde. Achtjarigen: 1. Alain Joos, Kloos terzande; 2. Barbara Scheerders, Walsoorden; 3. Nadine van Dorse- laer, Lamswaarde. Negenjarigen: 1. Harold Ruben, Kloosterzande, 2. Christianne Ver schuren, Lamswaarde; 3. Edwin Raes, Vogelwaarde. Tien- en elfjarigen: 1. Stefan Ver vier, Terhole, 2. Robert van Kerck- hoven, Kloosterzande; 3. Angelique Nijssen, Vogelwaarde.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 17