de kleine STEM
Gezondheids-gekte van een puber
de grote wind
Over Gilbert, Joan, Miriam en Ruby
ujnim
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
SftstsL
vergeten hun
nooit meer
DE STEM GIDS 3 ZATERDAG 29 OKTOBER 1988
Biesbosbevers
Ook een smoes
ZATERDAG
ZONDAG
Ziezaterdag.
Suske en Wiske: De Krimson-crisis
Even Piekeren
.1
Hambone
iefst? Dat ontdek je niet door
kijken, want kinderboeken
r ouders, grootouders en an-
ok de jonge Nederlandse Kin-
te keus; net als de Griffel- en
'nderjuryleden kiezen uit de
ande jaar zijn gepubliceerd.
eg,
an-
loor
ler-
Doie
ïoet
ieel
ado
>oe-
s je
zijn
er-
Tekening van Joep Ber
trams in 'De jeugdboeken
top 100 aller tijden'.
dwijning van Bram Vinger
ling' en Maarten 't Hart be
kent biologie te zijn gaan stu
deren o.a. door de natuurbe
schrijvingen van Nils Hol-
gersson. Ossip Mandelstam
schreef het al: 'De boekenkast
uit iemands jeugd is zijn met
gezel voor het leven'.
Daarin ligt tevens het ar
gument besloten waarom
kinderboeken anders beoor
deeld worden dan boeken
voor volwassenen. Volwasse
nen moeten zelf maar uitma
ken of ze een boek mooi vin
den. Kinderboeken werken
langer door, zijn vormend en
daarom spelen in de beoorde
ling daarvan behalve lite
raire ook maatschappelijke
normen en kwaliteiten mee.
Terug naar de top-hon-
derd-aller-tijden. Je kimt er
ook uit afleiden dat jongens
anders lezen dan meisjes. Ze
hebben liever oorlogsverha
len en avontuur dan fantasie
en problemen; meisjes hou
den meer van emoties, 'De hut
van oom Tom', 'Het achter
huis'. Bij elk boek van de top-
honderd staat waarom voor
dat boek gekozen is.
Een aardig boekje, deze
jeugdboeken-top, maar of die
'aller tijden' is... Het is wel het
enige onderzoek naar de fa
voriete kinderboeken van
tien- tot veertienjarigen van
nu en wie geïnteresseerd is in
kinderboeken moet het zeker
lezen.
'De Jeugdboeken top 100 al
ler tijden'. Bewerkt door Joke
Linders met bijdragen van
Jan Terlouw, An Rutgers van
der Loeff, Mensje van Keu
len, Maaren 't Hart en Peter
van Gestel. Tekeningen Joep
Bertrams. Uitg. De Bijenkorf,
prijs 4,95.
il'. Uitg. Nijgh Van Ditmar. Ver-
ae Indische Nederlanders, die eerder
IRC en Indonesië Naderbij,
okter Glas'. Uitg. Hema, prijs 6,75
els). Klassieke roman over liefde en
ijver Söderberg (1896-1941). Met een
ten 't Hart.
Zakken vullen'. Uitg. Aramith, prijs
orden zonder te stelen of te gokken?
een sardonische glimlach vier moge-
kteleider, topambtenaar, pr-adviseur
ed avn internationale betrekkingen
osta del Sol en in villa's in het Gooi
cte varkens tegenkomen vAn wie de
ewijzen dat zij als zakkenvullers in
us: Het verdeelde beest'. Uitg. Con-
ijfster, ook bekend als Hannes Mein-
hobby, de dinosaurus in literatuur,
e van 63 bladzijden,
icht van het geld'. Uitg. Centerbook.
srikaan liet Tony Schwartz zijn suc-
aal begint aldus: „Ik doe het niet voor
«1 meer dan ik ooit nodig zal hebben,
laken zijn mijn manier van kunst be-
:n idee van de denktrant van Trump
iij de vertaling gemaakt zijn.
ypnotherapie'. Uitg. H. Nelissen, prijs
ypnose als manier om mensen te ge-
t verlichte hart'. Uitg. Contact, prijs
Bettelheim zat gevangen in Dachau
ift over de psychologische gevolgen
ie angst. Om te overleven zouden we
nd en hart op moeten heffen.
(ke de Jong: The Best of Koos Tak'.
Keuze uit vier boeken over de bohe-
soven de grond in Washington en New
>rijs 16,90. Berichten uit een nieuw
correspondent van de NRC en schrij-
est'. Notities over politiek, media en
Itureel perspectief,
i Morgana's'. Uitg. Bert Bakker, prijs
>ver geestelijke verlokkingen, ideeën
G3Z
r<ariar*tio- Murioi Rnii brieven naar: Spinveld 55 - 4815 HV Breda
redactie: Muriel Boll
Strip van Michel den Hamer uit Sas van Gent.
de wind wiegt op zij n 4 zilv'ren heupen
in de vroege nanacht
de wind blaast tussen zijn 4 gouden tanden
in de vroege naochtend
de wind klapt in zijn 4 koude handen
in de vroege vooravond
de wind gaat op zijn 4 verticale voeten
in de late naavond
Lucebert
Hij heet Peter H. Peyne, is
veertien jaar en drie we
ken oud. Peter vindt zich
zelf verlegen, onhandig,
onaantrekkelijk voor
meisjes, is bang voor het
leven, altijd klaar om de
afwas te ontduiken, pest
kop, slecht in sport, helpt
graag oudere dames de
straat oversteken. Wel,
deze Peter hield een jaar
lang het 'Dagboek van een
pubereuze gezondheids
freak' bij.
Hij schrijft daarin wat hij
meemaakt: problemen thuis,
op school, met zijn vriendin
netje Cilla, en waar hij zich
ernstig zorgen om maakt. Zou
zijn hart het zware werk,
tachtig keer kloppen per mi
nuut, wel aankunnen? Opa
stierf vorig jaar per slot van
rekening aan een hartaanval
toen hij naar de bus sprintte.
Mevrouw Smellie, de biolo-
gielerares, denkt dat Peter
eerder last heeft van hypo
chondrie, ofwel abnormale
bezorgdheid om de gezond
heid. Dat was dus alles, wat
een opluchting.
Spookt er nu soms de naam
Adrian Mole door je hoofd?
Zou best kunnen, want
Adrian Mole schreef het voor
woord van dit boek voor hy
pochonders en wereldwijze
tieners. Hij had het in één ruk
uitgelezen en tegen de tijd dat
die verschrikkelijke vogels
met hun ochtendgekrijs be
gonnen, kwam hij erachter
dat hij aan 110 kwalen leed,
waarvan vijftien ernstig en
tien mogelijk fataal.
Het was hem opgevallen
hoe openhartig en uitvoerig
seks wordt behandeld in dit
dagboek. Zoals je weet is
Adrian erg neurotisch over
dit onderwerp, vooral over de
lengte van zijn 'dinges', maar
door dit dagboek is dat nu
veel minder geworden.
De schrijvers hebben Pe
ter's hypochondrie als kap
stok gebruikt om daar alle
mogelijke gezondheidsperike
len aan op te hangen. Hooi
koorts en astma, drinken en
roken, stinksokken en zwem
merseczeem bijvoorbeeld.
Hier en daar valt die kapstok
bijna om, maar toch is het een
heel geestige en handige ge-
zondheidsgids geworden.
Op een dag ontdekt Peter
per ongeluk het dagboek van
Susie, zijn zusje van dertiea
Dat is een leuke vondst, want
zo kunnen zowel jongens- als
meidenproblemen uitgediept
worden. Op 2 maart schrijft
Susie:
Mam had het al over een
behaatje, maar het is zo dui
delijk als wat dat ik nog he
lemaal niks heb om erin te
stoppen. Ik hoop dat ze nooit
zo groot worden als die van
Sally. Als ze alleen maar een
T-shirt aan heeft, noemt Pe
ter haar 'wiebel'! Toen die
van mij begonnen te komen,
vond ik het doodeng; kon me
gewoon niet indenken dat ik
al zo oud was, maar ik ben er
nu wel aan gewend. Gek dat
je nooit weer terug kind
kunt worden.
Dit is Peters commentaar:
Wist niet dat meisjes bor
sten krijgen voordat ze onge
steld worden. De verande
ringen bij mij zijn dan toch
wat simpeler, zoals dat mijn
stem verandert. Tante Pam
belde van de week nog en
dacht dat ik mijn vader was.
Nou, en wat ik zei over Sally
en haar tieten is gewoon
waar.
Adrian MacFarlane en Ann
McPherson: Dagboek van een
pubereuze gezondheidsfreak.
Uitg. Bruna, prijs 9.90.
De bever is weer terug in de
Biesbosch, daar heeft het We-
reldnatuurfonds voor ge
zorgd. Je zult ze niet gauw
ontdekken, want het zijn
schuwe dieren die ondanks
hun grootte, ruim een meter
lang en dertig kilo zwaar,
zich snel en zachtjes uit de
voeten kunnen maken. Hun
dammen, waar de bevers be
roemd om zijn, zul je ook niet
vinden. Die maken ze alleen
om de ingang van hun hol on
der water te houden. In de
Biesbosch staat het water
bijna altijd even hoog, dam
men zijn dus niet nodig.
Annemarie Simonse uit Huij-
bergen heeft ook een goede
smoes klaar als ze te laat
komt. „Ik heb me verslapen,
omdat de haan van de buren
geslacht is!" Verder schrijft
ze: „Ik heb nog nooit gespij
beld, maar ik zou ook niet
weten waarom."
Ook zij krijgt een geluids
bandje toegestuurd.
Gilbert trok over Jamaica,
de Kaaiman Eilanden en
Ycatan. In Mexico kroop
hij aan land, werd vrouw
én ging onder de naam
Joan tekeer op de Antillen,
in Columbia en Nicaragua.
Ze blies zichzelf naar de
andere kant van Midden-
Amerika en daar aan de
kust van de Grote Oceaan
werd ze Miriam gedoopt.
Bij de Filippijnen heette ze
Ruby, en liet een veerboot
met honderden mensen
vergaan. Je snapt het al,
we hebben het over de or
kanen die de afgelopen
tijd vreselijk huishielden
op de aarde.
'Elk oceaangedeelte geeft zijn
eigen namen aan orkanen',
vertelt Jacob Kuiper van het
KNMI in De Bilt. „Dat gaat
alfabetisch, in de Atlantische
Oceaan waren ze aan de J toe,
in de Grote Oceaan hadden ze
de L al gehad, vandaar Mi
riam. Orkanen ontstaan al
leen boven zeewater met een
temperatuur van 27 graden
Celsius of meer. Zo is het
vanaf eind juli tot begin no
vember in de subtropische
gordel. Alleen dan en daar
kun je zo'n combinatie van
vochtige lu,cht, onweerswol-
Een Colombiaans kind
huilt nadat orkaan Joan
alle huizen verwoest heeft.
- foto ap
ken en warm water krijgen
dat orkanen geboren worden.
Een orkaan heeft maar een
doorsnee van 200 tot 500 kilo
meter. Alle energie zit daarin
samengebald en is daardoor
zo krachtig - soms 300 kilo
meter per uur - dat hij van
alles vernietigt. Per seconde
kan een orkaan net zoveel
•energie opwekken als tien
atoombommen. Bij ons ko
men ze niet voor want orka
nen sterven uit boven koud
zeewater."
Tussen 1950 en 1980 kregen
orkanen alleen meisjesna
men, terwijl orkaan toch een
mannelijk woord is. Nu gaat
het om en om, daar zorgde de
emancipatie voor. De reus
achtige stijging van wind tij
dens een orkaan kan het wa
ter zo diep uit zee zuigen dat
vissen mee de lucht ingaan.
GOES
Grand Theater
19 u. Salsa.
21.30 u. Cry freedom.
HULST
Koning van Engeland
19 u. Bright lights, big city.
19 en 21.30 u. Nico.
19 en 21.30 u. Coming to Ameri
ca.
19 en 21.30 u. Screwball hotel.
21 u. The last temptation of
Christ.
OOSTBURG
Ledeltheater
20 u. Can't buy me love.
TERNEUZEN
Luxortheater
19 en 21.30 u. Salsa.
19 en 21.30 u. Action Jackson.
VLISSINGEN
Alhambral
19 en 21.30 u. Coming to Ameri
ca.
Alhambrall
19 en 21.30 u. Red heat.
ANTWERPEN
Rex - 12,14.20,16.45,19.10
en 21.30 u. Crocodile dundee 2.
Rex-Club - 12,14,16.30,19
en 21.30 u. Destiny.
Odeon 1 - 14.20,16.40,19
en 21.20 u. Nicky and Glno.
Odeon 2 - 14,16.30,19 en
21.30 u. Quelques Jours avec
mol.
Odeon 3 - 14,16,18,20 en
22 u. Le maltre de muslque.
Odeon 4 - 14,16.30,19 en
21.30 u. A world apart
Astrid - 14 en 16 u.Ned ver
sie. 18 en 20 u. Eng. versie: De
reddertjes.
Vendome - 14,16,18,20 en
22 u. The Presidio.
Rubens - 14,16,18,20 en 22
u. The bear.
Sinjoor - 14,16,18,20 en 22
u. De kollega's maken de brug.
Quellin l - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Who framed Roger Rab
bit.
Quellin II - 14,16.30,19 en
21.30 u. Good morning Vietnam.
Quellin ill - 14,16,18,20 en
22 u. Summer school.
Metro I - 13,15.30,18 en
20.30 u. Coming to America.
Metro 2 - 14,16.30,19 en
21.30 u. Die hard.
Brabo - 14.20,16.40,19 en
21.20 u. Big.
TIJI - 14,17.15 en 20.30 u.
The unbearable lightness of
being.
Wapper - 14,16,18,20 en 22
u. Masquerade.
Ambassades - 14,16.30,19
en 21.30 u. Coming to America.
Ambassades Club 1 - 14,16,
18,20 en 22 u. And God created
a woman.
Ambassades Club 2 - 14,16,
18,20 en 22 u. Forbidden Ameri
ca.
Ambassades Club 3 - 14,
17.15 en 20.30 u. The last temp
tation of Christ.
Ambassades Club 4 - 14,
17.15 en 20.30 u. The last empe
ror.
BRUGGE
Guldenvlies I
14.30, 20 en 22.30 u. Good mor
ning Vietnam.
Gulden Vlies II
14.30 en 20 u. De kollega's ma-
ken de brug.
22.30 u. She's having a baby.
Gulden Vlles III
14.30 en 20 u. L'ours-De beer.
22.30 u. 9'/z Weeks.
Memllng
14.30,20 en 22.30 u. Crocodile
dundee 2.
Rembrandt
14.30 en 20 u. Coming to Ameri
ca.
22.30 u. Vice Squad.
GENT
Decascoop
15,17.30, 20 en 22.30 u. Croco
dile Dundee 2., a.l.
15,17.30,20 en 22.30 u. Big, a.l.
15,17.30,20 en 22.30 u. Rambo
3.
15,17.30, 20 en 22.30 u. Who
framed Roger Rabbi, a.l.
15,17.30,20 en 22.30 u. L'ours,
a.l.
15,17.30,20 en 22.30 u. Good
morning Vietnam, a.l.
15 en 20 u. The unbearable light
ness of being, a.l.
15,17.30,20 en 22.30 u. Die
hard, a.l.
15,17.30, 20 en 22.30 u. De kol-
lega's maken de brug, a.l.
17.30,20 en 22.30 u. Ironweed,
a.l.
15 u. Basil, the great mouse de-
tprtit/p A I
15,17.30,20 en 22.30 u. Mas
querade, a.l.
15,17.30,20 en 22.30 u. Coming
to America, a.l.
schietingen
HULST
W. Blommaert - 14.30 u.
schieting.
DE KLINGE
Het Gasthof - 15 u. schieting.
KOEWACHT
Oude molen - 14.30 u. schie
ting.
Café Ned. Reisduif - 20 u.
bingo.
ST. GILLIS
Caentens-toren - 14.30 u.
schieting.
ST.JANSTEEN
Café't Centrum - 14 u. prijs-
kaarting.
ST. NIKLAAS
Stadsschouwburg - 20 u. 'De
Vogelhandelaar', operette.
CLINGE
Galerie Esprit - Schilderijen
van Francine Timmers en Olivier.
Geop. vrij. t/m zo. 13.30-17.30 u.
(t/m 27 nov.).
HULST
DeSter - Schilderijenexposi
tie Merde (tot 10.nov.).
VLISSINGEN
Veerboot Juliana - Lithogra
fieën van Theo Jordans (tot 1
nov.).
ANTWERPEN
Scheepvaartmuseum - An-
tarticatentoonstelling. Geop.
dag. 10-17 u. (tot 13 nov.).
GENT
Museum voor Sierkun
st - Expositie over zilverwerk.
Geop. di. t/m zo. 9-12.30 en
13.30-17.30 u. (t/m 30 Okt.).
GOES
Grand Theater
11 u. Bioscopera: Macbeth.
14 u. De reddertjes.
19 u. Salsa.
21.30 u. Cry freedom.
HULST
Koning van Engeland
13.45,16.15 en 19 u. Bright
lights, big city.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Nico.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Co
ming to America.
13.45,16.15,19 en 21.30u.
Screwball hotel.
21 u. The last temptation of
Christ.
OOSTBURG
Ledeltheater
14.30 en 20 u. Can't buy me love.
TERNEUZEN
Luxortheater
13.45,16.15 en 20 u. Salsa.
13.45,16.15 en 20 u. Action
Jackson.
VLISSINGEN
Alhambral
11 u. Bioscopera: Tosca.
14,19 en 21.30 u. Coming to
America.
Alhambrall
14 u. My little pony.
19 en 21.30 u. Red heat.
ANTWERPEN
Zie zaterdag.
BRUGGE
Gulden Vlles I
14.30,17.15,20 en 22.30 u.
Good morning Vietnam.
Gulden Vlles II
14.30,17.15 en 20 u. De kolle
ga's maken de brug.
22.30 u. She's having a baby.
Gulden Vlies III
14.30,17.15 en 20 u. L'ours-De
22.30 u. 9'/: Weeks.
Memllng
14.30,17.15,20 en 22.30 u. Cro
codile dundee 2.
Rembrandt
14.30,17.15 en 20 u. Coming to
America.
22.30 u. Vice Squad.
GENT
Zie zaterdag.
HEIKANT
Th. de Block - 14.30 u.
schieting.
DE KLINGE
De Statie - 15 u. schieting.
KIELDRECHT
CaféMarJo - 19.30 u. kaar
ting.
KOEWACHT
P.deVllegher - 15 u. schie
ting.
Café Ned. Reisduif - 20 u.
bingo.
LAMSWAARDE
Café De Vierjaargetij
den - 14.30 u. schieting.
ST.JANSTEEN
Café Sport - 14 u. kaarting.
theater
ST. NIKLAAS
Stadsschouwburg - 20 u. 'De
Vogelhandelaar', operette.
exposities
naar de zaal waar ze
alle laseruitmling bewa
ren. Hoe meer wapens we
kunnen vernietigen,
hoe beter
Klaar! Het munitiedepot liet
rol, het wagenpark en de laser-
kamer zuil ondermijnd.
Jk den lr dat dal voorlopig
alles is... Uegnu
HORIZONTAAL: 4. Verblijf van een petten
maker (11); 9. Achteruitgang (9); 11. Op die
manier niet veel, al scheelt het niet veel (5);
13. Verzet tegen stank? (14); 15. Het signaal
om de kamer te verlaten (11); 16. Typisch En
gels om het slechte goed te vinden! (10); 18.
Neem het ervan ter voldoening! (4); 19. Lach
als een vogel! (4); 20. Inwendig orgaan van
een kapitalist? (9).
VERTIKAAL: 1. In hoge mate gedoold (6); 2.
Dat is het water van een hond (4); 3. Zonder
onderwijs bleef er van deze plaats meer over
(5); 4. Acrobatische toeren uithalen om wat te
vangen (12); 5. Zij zijn getrouwd met vrou
wen die bij schilders zitten (16); 6. Misslag bij
een kinderspel? (7); 8. Thans klaar weerge
geven door een bosgod (4); 10. Zonder wezen
lijke inhoud, dat is stom! (12); 12. Wordt aan
gegeven bij opgeven(4); 14. Extra netjes in de
praktijk (9); 17. Opgroeien en opspelen (6).
Be oplossing staat in de krant van maandag
'SOOJjBUI UBA
j90A '(eedjaaui 'uBBipui uba pueq 'snuif dftd
-snaojq 'uijb do la^ue 'snuq jqoM 'Saóq tiq
ja)BAi 'squii Ainoui 'snuq spuu 'jSBUiaSSBiA
