Botha
VOOR DE WERELDSPELEN
GEHANDICAPTEN ASSEN.
Afscheid nemen van oude economische goden'
TWEEDE KAMER TWIJFELT AAN OPGELOPEN ACHTERSTAND
'Schone auto, valse hoop'
Producenten computers buitenspel
I )ezeWd
BINNENLAND
Braks: geen
vangststop
B
E RTEM COMMENTAAR
Wankel
T5
qESTEM BINNENLAND DINSDAG 25 OKTOBER 1988
ZULSTRA SCHUIFT ADAM SMITH. KARL MARX EN JOHN KEYNES TERZIJDE
DEN HAAG (ANP) - Minister Deetman (Onder
wijs) ziet geen mogelijkheden om de salarissen
van het onderwijspersoneel op te trekken. De
meerderheid van de Tweede Kamer neemt daar
mee genoegen.
DOOR KEUS DEETMAN VOOR ÉÉN MERK
Kijk donderdagavond 27 oktober, 20.30 uur
AVRO-tv Nederland 2.
Lubbers grijpt
in: toch weer
ritmachtigingen
MS v?
NIEUWSOVERZICHT
Brinkman: tv-reclame op z'n Amerikaans
Baby uit ziekenhuis ontvoerd
Geen gedwongen ontslagen bij fiscus tot '93
Fouten bij oogoperaties in AMC
Gratis hulp ANWB-leden in het buitenland
Oud-FNV-bestuurder
Wamsteeker overleden
Dorenbos' Rainbow heeft geld nodig
CNY-bond militairen wil meer loon
'ezingen van 1987 maar een
eel van hen is teleurgesteld
in de trage voortgang van het
hervormingsbeleid.
De CP is voor deze verkie
zingen een grote propaganda
oorlog tegen de NP begonnen.
De toezegging van Botha dat
op 1 november begonnen kan
worden met het proces dat
moet leiden tot de onafhanke
lijk van het door Zuidafrika
bestuurde Namibia gaf de CP
de kans de regering ervan te
beschuldigen uitverkoop van
blanken te houden in Nami
bia.
De NP is hierdoor gedwon
gen een veel conservatievere
campagne te voeren waarbij
zij heeft benadrukt dat NP de
privileges van de blanken wel
degelijk wil handhaven. Pre
sident Botha grijpt daarnaast
zijn bezoeken aan zeven lan
den in zes weken aan om te
bewijzen dat Zuidafrika wel
degelijk vrienden heeft in het
buitenland.
Hoe serieus de NP de pro
paganda aanvallen van de CP
neemt bleek uit de recente
emotionale oproep van presi
dent Botha op CP-leider
Treurnicht dat Afrikaanse
nationalisten geen bittere
broedertwist moeten voeren
maar beter samen kunnen
werken bij belangrijke onder
werpen. Deze oproep legde
Treurnicht als een teken van
zwakheid van de Nasionale
Party naast zich neer. (ANP)
Partijleider Gorbatsjov.
- fotoepa
jet-Westduitse betrekkingen,
zo zei Ost tegenover de Hessi-
sche Rundfunk.
De woordvoerder van het
Sovjet-ministerie van buiten
landse zaken, Gennadi Gera-
simov, gaf in een interview
met het Westduitse boule
vardblad Bild am Sonntag te
kennen dat Westberlijn voor
Moskou geen probleem is.
Westberlijn maakt geen deel
uit van de Bondsrepubliek en
er is dan ook geen reden voor
Bonn om steeds weer terug te
komen op de status van de
stad, zo vond Gerasimov. (ap)
y Fortmann
gskoppel.
- foto anp
heid van chartervluchten en
lijndiensten. Dat gebeurde
nadat de president van de Ne
derlandse vereniging van
verkeersvliegers had gezegd
dat een duurder lijnticket ook
meer veiligheid in de lucht
betekent.
Jorritsma vond dat maar
raar en stelde Smit-Kroes
drie vragen over die uit
spraak. Ze wilde weten of de
bewindsvrouw de omstreden
uitspraak kent, of ze van me
ning is dat die uitspraak de
indruk wekt dat lijndiensten
veiliger zijn dan charter
vluchten en of ze kan bevesti
gen dat de veiligheidseisen en
controle op lijndiensten de
zelfde zijn als op charter
vluchten.
Drie vragen dus. Smit-
Kroes had voor het antwoord
aanzienlijk minder woorden
nodig. 'Antwoord op vraag 1
tot en met 3, ja', aldus de be
windsvrouw.
Kort, krachtig en nog veel
zeggend ook: we kunnen ge
woon blijven vliegen met
goedkope charters.
T28
Van onze verslaggever
AMSTERDAM - 'Aan de
vooravond van de 21ste
eeuw kunnen wij het ons
veroorloven in menig op-
acht afscheid te nemen van
je economische goden van
liet verleden: Adam Smith,
Karl Marx en John Keynes'.
Aldus de oud-president van De
Nederlandsche Bank, dr. J.
Zijlstra, bij het begin van de
viering van het 40-jarig be
staan van de economische fa
culteit van de Vrije Universi
teit in Amsterdam.
De nieuwe eeuw zal de
maatschappij zo sterk veran
deren, dat we niet veel meer
kunnen doen met de denkbeel
den van de grote economische
denkers van de afgelopen twee
eeuwen.
Er komt, aldus Zijlstra, een
technologische revolutie op
gang, die het arbeidsbestel, het
produktieproces en de organi
satie daarvan ingrijpend zullen
beinvloeden.
Zijlstra voorspelt een sterke
stijging van de arbeidsproduk-
tiviteit. Dat zal echter niet ge
paard gaan met een even
sterke stijging van het reële in
komen. Zijlstra voorziet eerder
een verdere groei van de ar-
beidstij dverkorting.
Het zal, stelt hij, erop uit
draaien dat aan de ene kant de
bedrijfstijd wordt verlengd,
terwijl aan de andere kant de
arbeidstijd van de individuele
werknemer steeds korter zal
worden.
Hij ziet weinig problemen,
mits het flexibel wordt doorge
voerd en niet wordt afgedwon
gen. In dat kader denkt Zijlstra
dat thuisarbeid weer terug
komt. 'Niet in de zin van ar-
moedeklussen voor proleta
riërs, maar van hoogwaardige
arbeid van schrandere mensen
thuis voor de industrie', aldus
Zijlstra.
Tegelijk zal de rol van de
vakbeweging drastisch veran
deren. 'Laten we', aldus Zijl
stra, 'niet vergeten dat ook de
vakbonden kinderen van de 19e
eeuw zijn. Ze wortelen in de in
dustriële revolutie en de aan
vankelijke proletarisering van
de arbeid. Ze zullen, op straffe
van ondergang, ook moeten
veranderen'.
Zijlstra ontkent niet dat de
technologische revolutie veel
problemen met zich mee kan
brengen, zoals met het milieu.
Toch meent hij dat een verder
gaande economische groei te
combineren is met een schoner
milieu. De kennis is er. 'Schoon
produceren moet eenvoudiger
zijn dan het plaatsen van men
sen op de maan', aldus Zijlstra.
Een ander probleem waar
mee we geconfronteerd blijven
is de verhouding tussen de par
ticuliere en de collectieve sec
tor. Waar de juiste verhouding
ligt is moeilijk te omschrijven,
maar er zijn grenzen aan de
omvang van de collectieve sec
tor.
Zijlstra
Daarbij gaat Zijlstra ervan
uit, dat we een systeem willen
waarbij het 'one man, one vote'
als democratische verworven
heid wordt gehandhaafd en
waarbij de markteconomie en
de economische democratie,
waar de mens vrij kan kiezen
wat hij wil kopen of niet kopen,
verenigbaar zijn.
Niet meer loon voor leraren
CDA-Kamerlid Tuinstra trekt de raming van de Reken
kamer in twijfel dat de leraren een salarisachterstand
hebben van gemiddeld zes procent op vergelijkbare amb
tenaren. Het gaat om onvergelijkbare zaken, meent hij.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Minister
Braks (Landbouw en Visse
rij) acht de kans klein dat
dit jaar Nederlandse sche
pen aan de wal moeten blij
ven omdat de nationale
quota voor tong, schol en
kabeljauw zijn uitgeput.
Volgens Braks zijn de natio
nale quota op dit moment ge
middeld voor tachtig procent
opgevist. Het vangstseizoen
duurt nog maar een kleine
twee maanden, reden waarom
de bewindsman redelijk opti
mistisch gestemd is.
In vergelijking met vorig
jaar, toen de vangst voor som
mige soorten vis al halverwege
het jaar sloot, is de situatie nu
volgens Braks aanzienlijk be
ter.
Braks houdt echter één slag
om de arm. „Blijkt uit de on
derzoeken die nog gaande zijn
naar het ontduiken van de
vangstregels, dat er veel meer
vis illegaal is aangeland dan
we tot nu toe hebben aangeno
men, dan kan er alsnog een uit
vaar-verbod komen", aldus
Beweringen uit de visserij -
wereld dat vissers op zeer grote
schaal - er wordt zelfs gespro
ken van 50 procent van de
vangst - de vangstregels ont
duiken, worden door Braks re
soluut van de hand gewezen.
„Dat is typisch iets voor de vis
serijwereld. Daar worden wel
vaker dingen beweerd die niet
door feiten onderbouwd zij n".
WD-Kamerlid Franssen
vraagt wel aandacht voor ver
betering van salarissen van be
ginnende eerste-graadsleraren
en leraren in het beroepsonder
wijs, maar daaraan valt voor
de VVD pas te denken als er fi
nanciële ruimte voor is ont
staan.
Deetman ziet ook weinig mo
gelijkheden om in de sfeer van
de secundaire arbeidsvoor
waarden iets extra's te bieden
om het leraarschap aantrekke
lijker te maken.
'Daar hangt meestal ook een
prijskaartje aan', aldus de be
windsman. Bovendien is er al
het nodige in die sfeer gebeurd,
zoals korter werken voor
oudere leraren, de (tijdelijk)
vervroegde VUT, en budgetten
voor bijscholing. Hij is wel be
reid de suggestie te bezien om
de arbeidsduurverkorting voor
leraren op te sparen en uit te
keren in de vorm van langdu
rig verlof.
De minister overweegt bo
vendien een wijziging van de
wijze waarop schoolbesturen
omspringen met garantie- en
wachtgeldregelingen. Dat zou
eventueel wat geld kunnen op
leveren dat ingezet kan worden
voor verbetering van arbeids
voorwaarden. Maar aan de
rechten van docenten op die re
gelingen wil hij niet tornen.
De hele Kamer is bezorgd
over het toenemend langdurig
ziekteverzuim in het onderwijs.
De minister wees er op dat het
onderwijs daarmee lang een
'gunstige uitzondering' heeft
gevormd en nu in de pas gaat
lopen met de rest van de maat
schappij.
HET NAJAARSOVERLEG leek bij voorbaat tot mislukken ge
doemd. De kloof die de sociale partners scheidde was zo breed
dat de deelnemers het woord akkoord niet eens in de mond durf
den te nemen.
Dat het overleg niet op een finale mislukking is uitgedraaid ligt
aan de plotselinge ommezwaai van het kabinet. Op een moment
dat iedereen het geloof in een tastbaar resultaat had opgegeven,
wam minister Ruding (Financiën) met zijn aanbod om 200 mil-
l°en gulden extra voor de uitkeringsgerechtigden beschikbaar te
stellen. Dat was precies het gebaar waarop de vakbonden zaten
te wachten. Zij hadden het kabinetsbesluit om de minimumlonen
en sociale uitkeringen opnieuw te bevriezen fel aangevochten. Zij
redeneerden terecht dat na zes jaar bevriezing ook de minstbe
deelden uit onze samenleving mee moesten kunnen profiteren
van de opleving van de economie. Zelfs Ruding voelde aan dat
door deze stelling niet was heen te breken. Liever dan een niet te
stuiten golf van looneisen, koos hij voor gedeeltelijke bijstelling
van de minimum-inkomens.
Dit onverwachte douceurtje, gevoegd bij de forse subsidie voor
'angdurig werklozen en intrekking van het plan om de netto-mini
mumlonen te verlagen, stemde de vakbondsleiders redelijk tevre
den. Van een akkoord kon niet worden gesproken, maar toch le-
™n de partijen te kunnen leven met de resultaten van het over-
'6g.
Het in Den Haag gevonden evenwicht is echter van een zeer
wankel niveau. Dat werd gisteren al duidelijk. De FNV-bonden
i ln bereid om de uitkomsten van het verdere overleg af te wach-
,en' maar ze lieten onomwonden weten weinig vertrouwen te
nebben in de uiteindelijke resultaten. Ze vinden dat er vage af
spraken zijn gemaakt over de bestrijding van de langdurige werk
loosheid en ze zijn ook niet te spreken over de 200 miljoen extra
«voorde uitkeringsgerechtigden worden vrijgemaakt.
Minister De Koning (Sociale Zaken) heeft met even grof ge
schut geantwoord. Het kabinet trekt alleen de 200 miljoen gulden
oor de uitkeringsgerechtigden uit, op voorwaarde dat de vakbe
weging de lonen matigt. Het is nog slechts wapengekletter, maar
et is duidelijk dat de voorspelde 'hete herfst' op het loonfront
'og lang niet van de baan is.
Het is overigens triest om te moeten constateren dat de uitke-
"9s9erechtigden inzet worden van het meningsverschil. Wan
eer de bonden looneisen stellen, dan weten ze dat ze de minst-
QPnH in °nze samenleving te kort doen. Van het kabinet mo-
yen de minimumloners een beetje meeprofiteren van de toegeno-
en welvaart, maar het wil er zelf geen geld voor beschikbaar
te iW' Dat moe,en de werknemers ophoesten door loonmatiging
cetrachten. Je zult maar uitkeringsgerechtigde zijn.
Van onze verslaggever
DEN BOSCH - „Deetman moest voor zo
weinig mogelijk geld zoveel mogelijk goede
computers kopen. Dan is de apparatuur
van het IBM-type geen slechte keus".
„We kunnen er in ieder geval mee uit de voeten.
En belangrijker: we verwachten dat nu iedereen
dezelfde computer gaat gebruiken en dat de uit
gevers meer software pakketten voor het onder
wijs gaan maken".
Aldus een woordvoerder van het Katholiek
Pedagogisch Centrum in Den Bosch over de be
slissing van Deetman om voor de Nederlandse
basisscholen alleen IBM-computers aan te
schaffen.
Een slag in het gezicht voor onder andere
Commodore, Atari en Apple die zo buitenspel
komen te staan. De beslissing van Deetman, ge
steund door PvdA en WD, is bij verschillende
scholen slecht gevallen. Met name bij scholen
waar veel met Atari-computers wordt gewerkt.
Deetman heeft nu toch de knoop doorgehakt.
Binnen het onderwijs is daar iedereen eigenlijk
blij mee. Of je het met zijn keus eens bent of
niet, er is nu tenminste duidelijkheid, is de alge
mene opinie.
Duidelijkheid die de afgelopen maanden ver
te zoeken was. Iedere school handelde op eigen
houtje en zo zijn in de leslokalen tientallen ver
schillende computers te vinden.
De praktijk zal uitwijzen of de basisscholen
allemaal op de standaardcomputer overgaan.
Deetman zal er per zestig leerlingen één gratis
ter beschikking stellen. Scholen die zelf een an
der type computer kopen mogen dat zelf weten.
De apparatuur wordt vanaf 1990 over de scho
len verdeeld.
(ADVERTENTIE)
SAMEN
- foto anp
Actievoerders van Milieu
defensie hebben gisteren met
een stunt aandacht gevraagd
voor het geringe milieu-ef
fect van de autokatalysator.
Op het verkeersplein Leid-
schendam klommen de ac
tievoerders via touwen naar
de drie verdiepingen van het
klaverblad en ontrolden een
spandoek met de tekst
'Schone auto, valse hoop'.
Milieudefensie wilde zo de
automobilist duidelijk ma
ken dat minister Nijpels
(Milieu) valse hoop wekt met
zijn uitspraak dat auto's 75
procent minder vervuilen
als ze een katalysator heb
ben. 'De katalysator stopt
vervuiling met stikstofoxi
den, ozon en benzeen niet.
Het aantal auto's en het kilo-
meterverbruik nemen te
hard toe'.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Premier Lub
bers heeft door persoonlijk
ingrijpen voorkomen dat de
Bondsrepubliek geen ver-
voersvergunningen meer
wilde afgeven aan de Ne
derlandse transporteurs.
De Westduitse minister van
Verkeer, Warnke, dreigde eind
vorige week het Nederlandse
vrachtverkeer aan de grenzen
tegen te houden. Volgens hem
had Nederland het eerder afge
sproken aantal vergunningen
verbruikt.
Tegen minister Smit-Kroes
deelde hij mee dat hij daarom
niet van plan was het aantal
vergunningen voor dit jaar uit
te breiden. Smit-Kroes nam
onmiddellijk contact op met
Lubbers, die op zijn beurt
bondskanselier Kohl te hulp
riep.
Het voorlopig resultaat hier
van is dat de Nederlandse
transporteurs in ieder geval tot
17 november hun gang kunnen
gaan.
Smeerlappen zijn het, die Australiërs. Die afstammelingen van
Britse misdadigers bestaan het om onze prins-gemaal te bele
digen. Bij de Australische krant Sydney Morning Herald gaan
ze dusdanig ver dat ze Claus stijver noemen dan een houten in
diaan.
Is dat niet in en in gemeen? Zo'n man neemt de moeite ojn
met zijn vrouw een op zich volstrekt oninteressant land te
bezoeken en wat krijgt hij? Wanklank voor dank.
Hoe durven ze. Die Australiërs hebben nooit meer gezien dan
het achterwerk van een schaap en denken nu iets te kunnen
zeggen over onze Claus en over zijn gedrag. Wij wensen van de
prins geen kwaad te weten en zeker niet uit Australië.
Ik verwacht van onze geëmigreerde landgenoten dat ze pas
sende maatregelen nemen. Voor mijn part roepen ze het
eigen koninkrijk Claustralië uit. In ieder geval komen de be
trekkingen met Australië zo op gespannen tegenvoet te
staan.
Ik stel voor dat majesteit en echtgenoot onmiddellijk de thuis
reis aanvaarden en dat land laten voor wat het is. Eigenlijk
zouden we een forse schadevergoeding wegens smaad moeten
vragen, zodat die kangoeroes diep in de buidel moeten tasten.
MERIJN
DEN HAAG (ANP) - Televisieprogramma's die langer duren
dan anderhalf uur, zoals films, mogen in de toekomst tijdens
'natuurlijke pauzes' worden onderbroken voor reclame. Dat
staat in een voorstel van minister Brinkman (WVC), dat naar
de Tweede Kamer, de Mediaraad, de NOS en de STER is ge
stuurd.
Niet iedere tv-uitzending zal voor reclame onderbroken mogen
worden. „Je zou je kunnen voorstellen dat bijvoorbeeld reli
gieuze programma's daar niet voor in aanmerking komen, ook
al duren ze twee uur", aldus een woordvoerder van WVC.
Het voorstel van minister Brinkman valt in Hilversum niet in
goede aarde. „Als dit doorgaat hebben we in één klap het com
merciële systeem van de Verenigde Staten in Nederland inge
voerd", meent een woordvoerder van Veronica.
DORDRECHT (ANP) - Uit het Merwede-ziekenhuis in Dor
drecht is maandag een jongetje van vijf dagen oud verdwenen.
De politie'beschikt over 'aanwijzingen' dat de baby is ontvoerd.
De zaak wordt onderzocht door het recherchebijstandsteam
Zuidwest-Nederland.
De baby lag op de afdeling verloskunde. In het belang van het
onderzoek wil de politie geen verdere mededelingen doen.
DEN HAAG (ANP) - In de nieuwe opzet van de belastingdienst
zullen tot en met 1992 geen gedwongen ontslagen plaatsvinden.
Voorwaarde is dat de medewerkers bereid zijn enige reistijd
naar hun werk of een andere functie dan hun huidige te aan
vaarden.
Het bedrijfs- en personeelsplan, waarover nu een akkoord is
bereikt, gaat in op de grote operaties waar de Belastingdienst
de komende jaren mee te maken krijgt, zoals de (eigen) her
structurering, de operatie 'Oort', de opheffing van de binnen
grenzen van de EG en verdergaande automatisering.
Binnen de nieuwe opzet worden twee doelgroepen van belas
tingplichtigen onderscheiden: particulieren en ondernemers.
AMSTERDAM (ANP) - Ongeveer twintig patiënten die in het
Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam afgelopen
jaar een staaroperatie hebben ondergaan, hebben beschadigin
gen aan het hoornvlies opgelopen. Dit is waarschijnlijk het ge
volg van het achterblijven van reinigingsvloeistof in de buisjes
waarmee het oog tijdens de operatie wordt bevochtigd.
De patiënten bij wie de beschadiging van het hoornvlies is op
getreden, zijn inmiddels schriftelijk op de hoogte gesteld. Een
beschadiging van het hoornvlies kan tot een vermindering van
het gezichtsvermogen leiden. In het ergste geval kunnen de pa
tiënten blind worden, maar in dat geval is wel een hoornvlie
stransplantatie mogelijk, waardoor een behandelde patiënt
weer kan zien.
•Si
DEN HAAG (ANP) - ANWB-leden krijgen per 1 januari gratis
hulp bij ziekte en ongeval of overlijden in het buitenland. Op
dit moment moet daarvoor nog een internationale reis- en kre
dietbrief bij de ANWB worden gekocht.
De hulp, die ook voor partner, minderjarige kinderen en maxi
maal twee reisgenoten geldt, bestaat uit organisatie van ver
voer naar huis, zonodig onder medische begeleiding, hulp bij
onvoorziene financiële problemen en rechtshulp voor kwesties
in het buitenland.
Personen die op reis gaan met eigen vervoer, al dan niet met
caravan, boot of aanhangwagen, moeten wel een reis- en kre
dietbrief op zak hebben, want de nieuwe regeling geldt slechts
voor hulpverlening aan personen en niet voor voertuigen.
UTRECHT (ANP) - Oud-bestuurder Wim
Wamsteeker (66) van de Industriebond
FNV is afgelopen zondag aan een slopende
ziekte overleden. Wamsteeker, die acht
jaar geleden met pensioen ging, was in de
jaren '60 en '70 een bekend vakbondsbe
stuurder. Vooral als cao-onderhandelaar in
de metaalindustrie maakte Wamsteeker
naam.
Hij begon zijn vakbondsloopbaan in mei '45 op het wetenschap
pelijk bureau van het toenmalige NW. Via de transportarbei
dersbond kwam hij tenslotte terecht bij de metaalbond van het
NW, een van de voorlopers van de huidige Industriebond
FNV. In 1965 werd hij bondsbestuurder en eerste onderhande
laar in de metaalindustrie.
HILVERSUM - 'Wij hebben dringend geld nodig', meldt Rain-
bow-directeur Dorenbos in rode letters op de omslag van de
laatste uitgave van zijn Da Costa pamflet. Dorenbos is met zijn
Rainbow-organisatie een van de belangrijkste actievoerders
geweest tegen de vertoning van de film 'De laatste verzoeking
van Christus'.
De Rainbow-organisatie verkeert echter niet in directe geld
nood, zei Dorenbos gisteren. Niet zozeer het korte geding tegen
de Christusfilm, als wel de petitie-actie, die ongeveer 350.000
handtekeningen opleverde, heeft Rainbow een kleine 150.000
gulden extra gekost. 'Aan de PTT ga je failliet', geeft Dorenbos
als oorzaak aan.
UTRECHT (ANP) - De ACOM, de CNV-bond van militairen,
wil een algemene salarisverhoging voor het totale personeels
bestand van Defensie. Dit is noodzakelijk om de motivatie van
het defensiepersoneel op een verantwoord peil te brengen. De
kwaliteit van de arbeid bij Defensie is namelijk beneden een
sociaal aanvaardbaar niveau gekomen, aldus de bond.
De ACOM reageerde op het jaarverslag van de Inspecteur-Ge
neraal der Krijgsmacht. Daarin staat volgens de bond dat een
totale malaise zich van het denken van de militairen heeft
meester gemaakt en de ACOM sluit zich graag aan bij die ge
dachte.
