Ira activisten van Britse radio en tv verbannen GREENPEACE SLUIT AFVOER CHEMIECONCERN ANTWERPEN Vijf leden politbureau Joegoslavië weggestuurd BUITENLAND Ulfa-Laval: 'omzet eji winst hogei 10000000 AMSTERDA DE STEM BUITENLAND DONDERDAG 20 OKTOBER 1988 BRUIN EN bruisend als cola en een geur van zoete oude koffie. Verdere vergelijkingen met koffie en cola gaan mank want de vloeistof is gif tig, zwaar giftig. Maar toch verdwijnen per jaar miljoenen liters van die vloeistof in de Schelde zonder dat iemand ook maar een hand uitsteekt om de verontreiniging van Schelde, Westerschel- de, Noordzee, en de Atlantische Oceaan tegen te gaan. Bauknecht viert feest. En heeft daarom een spe ciale jubileumserie was automaten voor u. Top modellen met een fees telijk lage prijs. Bovendien kunt u nog eens f 50- extra terugkrijgen van Bauknecht! Een dubbel voordeel dus. Uw winke lier weet er alles van. Als u tussen nu en 10 decem ber één van de jubileum modellen koopt, profi teert u van deze unieke feestkorting. (Baukneriit NIEUWSOVERZICHT Politieke gevangenen uit consulaat VS weg Griekenland blokkeert NAVO-geld Turkije VS verdrievoudigt raketten in Engeland Derde Wereld moet voedselhulp betalen Chileense oud-minister Almeyda vrij Bij vliegongelukken in India 164 doden Explosie Israëlisch konvooi Zuid-Libanon KORTING OP ALLE Kwartaalwinst Dow Chemical fors gestegen Vernieuw het hart van uw (t)huis! Kalm optimisme op effectenbeurs T21 Actie tegen smeerpijp BASF Door Emile Calon Tot gisteren. Woensdag maak ten veertien mannen en vrou wen van Greenpeace een niet mis te verstaan gebaar. Ze slo ten de smeerpijp van het che misch bedrijf BASF in Ant werpen voor het grootste ge deelte af. Als BASF echter doorgaat met het lozen van het goedje dat zo op cola en zoete oude koffie lijkt dan komen ze volgend jaar terug en sluiten de smeerpijp echt. Terwijl hoge ambtenaren van de milieuministers van de Noordzeestaten in Den Haag de voorbereidingen treffen voor de derde internationale verga dering van hun bazen in maart '90 voeren de mensen van Greenpeace actie. Ze vinden dat er lang genoeg is gepraat. Maatregelen moeten worden genomen en niet bedacht. De eerste twee vergaderingen hebben in de ogen van Green peace te weinig opgeleverd. Al lerlei afspraken waar het mi lieu niet schoner van wordt. In tegendeel zelfs. Land, lucht en water worden steeds vuiler. De actie tegen BASF dient als voorbeeld van het onver mogen van de Noordzeelanden om eerder gemaakte afspraken na te komen. Volgens Henk Kersten van Greenpeace loost BASF-Antwerpen per jaar zo'n vijftig ton aan cWoorkoolwa- terstoffen. Stoffen die zeer gif tig en kankerverwekkend zijn. Verder verdwijnen via de smeerpijp ook nog allerlei an dere zeer schadelijke stoffen in het Scheldewater. Het chemisch bedrijf heeft geen plannen de lozingen te verminderen en de overheid kan die ook niet afdwingen. Greenpeace heeft namelijk de geheime lozingsvergunningen 'via de wind' te pakken gekre gen. De vergunning uit '77 is dusdanig opgesteld dat con trole of vervolging bij een overtreding juridisch niet mo gelijk is. Daar komt nog eens bij dat het bedrijf officieel dus danige hoeveelheden chemisch afval mag lozen dat het bedrijf feitelijk de Belgische milieuwet uit '77 overtreedt. Kersten sprak dan ook van een farce. „BASF mag lozen wat het wil, zonder dat ook maar iemand kan ingrijpen of iemand er enige greep op heeft". De Belgische politie wist dat er wat stond te gebeuren, want drie vletten van Greenpeace vallen al snel op. Maar welk bedrijf deze keer het mikpunt zou zijn was niet bekend en was ook niet direct te raden. Immers, in Antwerpen staan genoeg bedrijven die doelwit van Greenpeace kunnen zijn. Als de Greenpeacevloot uit vaart krijgt ze "dan ook escorte van een politievaartuig. De mannen en vrouwen van Greenpeace vertrekken na de middag vanuit Fort Lillo, een idyllisch plekje op de rechte roever van de Schelde midden tussen een metalen woud van opslagtanks, schoorstenen, electriciteitsmasten en loodsen. Een half uur later arriveren ze bij de bewuste smeerpijp. Ter wijl een palingvisser op nog geen honderd meter afstand van de pijp zijn netten aan het legen is, laden de veertien ac tievoerders hun boten uit en beginnen de actie. Een groep De 'afgedichte' smeerpijp. houdt zich bezig met het af dichten van de smeerpijp. Een andere maakt een groot frame voor een spandoek met de kreet 'No time to waste' oftewel er mag geen tijd worden ver knoeid. Na bijna een uur kunnen ze een metalen schot voor de smeerpijp laten zakken en zit de pijp dicht, op een paar kie ren na. „Zodat het afvalwater toch kan ontsnappen. Deze ac tie is namelijk een duidelijke waarschuwing aan BASF", al dus Kersten. Als de mensen van Green peace de smeerpijp met boren, lasapparatuur en hamers te lijf gaan ontdekt de bewakings dienst van het chemisch bedrijf dat er iets gaande is. Vanaf de bovenkant van de dijk kijken ze toe en er komen steeds meer mensen kijken. Eerst lieden in rijkswacht-achtige uniformen, vervolgens blauwe overalls en daarna witte laboratoriumj as sen. Na verloop van tijd bur gerpakken en tot slot de echte rijkswacht en de bedrijfs brandweer. Voordat de burgerpakken boven op de dijk staan, is de smeerpijp echter al dicht. En de politie is te laat om in te grij pen. Enkele leden van de be drijfsbrandweer mogen het werk van Greenpeace teniet doen. Makkelijk gaat dat niet maar lukt uiteindelijk toch en kan het cola-koffie-achtige goedje weer ongestoorde de Schelde instromen. Een van de mensen van BASF spreekt schande over de actie. Hij wijst erop dat het be drijf zich aan alle regels houdt. Als een van de actievoerders zegt dat hem daar nu juist te kneep zit houdt hij verder zijn mond. Geen van de burgerpak ken is verder nog bereid com mentaar te leveren. 'Niet rea geren', krijgt een jonge BASF- er te horen van een van zijn oudere collega's als hij wordt aangesproken door journalis ten. Na afloop zijn de mensen van Greenpeace dik tevreden over de actie. Alleen betreuren ze het dat het niet gelukt is met BASF in discussie te treden. „Afgezien daarvan is de actie - FOTO DE STEM/ DICK OE BOER zonder noemenswaardige pro blemen verlopen", zegt Martijn Besieux, woordvoerder van de Belgische afdeling van de mi lieuorganisatie. Tijdens de operatie is toch een ongelukje gebeurt. Een van de mensen van Greenpeace krijgt, ondanks zijn bescher mende bril, wat lozingsvloei stof in zijn ogen. „Water, wa ter", roept hij terwijl hij weg rent. Enkele van zijn collega's snellen toe en spoelen met schoon water zijn ogen uit. Ze zijn snel genoeg bij hun collega en kunnen erger voorkomen. De kreten van de vissen die in aanraking komen met het af valwater van BASF zijn echter niet te horen. BELGRADO (RTR) - De Communistische Partij van Joegoslavië heeft woensdag een lid van het 23 man tel lende Politburo ontslagen en formeel het ontslag aan vaard van vier andere leden in een actie tegen etnische onrust en economische cha os. De woordvoerder Andelko Ko- vacevic van de partij kondigde tijdens een zitting van het Cen traal Comité het ontslag aan van Politburolid Dusan Ckre- bic, een vertegenwoordiger van Servië, de grootste republiek van Joegoslavië. Hiervoor hadden de partij leiders formeel het ontslag aanvaard van vier Politburole- den die hun banen al hadden opgegeven. Zij zijn de twee fe derale ex-partij chefs Bosko Krunic en Milanko Renorca en twee hoge regionale leiders, Kolj Siroka uit Kosovo en Franc Setinc uit Slovenië. De wijzigingen in het Polit buro komen aan het eind van een driedaagse bijeenkomst van het Centraal Comité over de ecomische crisis en de ern stige etnische onlusten tussen Serven en etnische Albanezen in de provincie Kosovo. De Ser vische afgevaardigde Ckrebic was de enige van de tien Polit- buroleden die een vertrou wensvotum van het Centraal Comité niet overleefde. Het Centraal Comité stemde eveneens over een voorstel van het Politburo dat eenderde van de 165 leden van het Comité de komende anderhalve maand weg uit zijn functie moet wor den gezet. Centraal in de politieke cri sis staat de campagne van mili tante Serven om meer controle te krijgen over Kosovo, een sinds 1974 autonome provincie binnen Servië in het zuiden van Joegoslavië. Het ontslag van Ckrebic heeft de ergernis gewekt van de Servische par tijleider, Slobodan Milosevic. Ckrebic, bij wie het huilen nader dan het lachen stond, zei aanvankelijk tegenover het Centraal Comité dat hij zijn ontslag aanvaardt. Maar, na de interruptie van Milosevic, zei hij dat hij nog niet formeel zijn post zou verlaten. Joegoslavische partijleden lezen de krant tijdens een on derbreking van de bijeeenkomst van het centraal comité van de partij. Vooraan links de president van Joegoslavië Dizda- Tevic. pom AP (ADVERTENTIE) NAAST DE LAGE FEEST- PRIJZEN NU EXTRA 50 GULDEN SCHOON KADO. -.JÏ.WftMWAW* WIE KRITISCH NADENKT KIEST Bauknecht Nederland b.v., Postbus 1, 4900 BA Oosterhout Door Roger Simons LONDEN - De BBC-radio en -tv en de commerciële te levisie en radio van Groot- Brittannië mogen voortaan geen directe verklaringen meer uitzenden afgelegd door vertegenwoordigers van verboden Ierse organi saties. Dit geldt voor zowel republi keins gezinde nationalisten als loyale - dwz Britsgezinde - protestanten en vertegenwoor digers van de Sinn Fein-partij (de politieke vleugel van de Ira) en de protestantse Ulster De fence Association. Dit verbod werd gistermiddag uitgevaardigd door minister van Binnenlandse Zaken Douglas Hurd. Nadat deze de respectieve omroepen recht streeks op de hoogte had ge bracht, maakte hij zijn beslis sing openbaar in het Lager huis. De Britse regering Thatcher volgt met die controversiële maatregel het voorbeeld van de Ierse republiek. Daar werd al in 1973 een soortgelijke vorm van censuur afgekondigd. Maar omdat de Sinn Fein in Noord-Ierland een wettige po litieke partij is, zal het nieuwe Britse verbod gedeeltelijk wor den opgeheven tijdens de cam pagnes voorde gemeenteraads verkiezingen in mei en de Europese verkiezingen in juni van volgend jaar. Premier Thatcher en haar regering proberen dus alle ver boden Ierse militante organisa ties zoals de Ira, de UDA en het Ierse Bevrijdingsleger te bero ven van de mogelijkheid om voor hun zaak propaganda te maken via radio en tv. Hoewel de vertegenwoordigers en aan hangers van dergelijke groepe ringen niet vaak de kans kre gen om hun mening te verkon digen in de ether, vindt That cher het toch nodig hen 'de zuurstof van de publiciteit die voor zulke bewegingen een le venskwestie is' te ontzeggen. Het verbod werd uitgevaar digd op grond van een be staande wet die het voor de Britse regering mogelijk maakt de radio en tv bepaalde ver plichtingen op te leggen. Om ook de kranten en tijdschriften van Groot-Brittannië hieraan te kunnen onderwerpen is ech ter een nieuwe wetgeving no dig waarvan de toepassing bui tenmate omslachtig zou zijn. Om die reden wordt de Britse pers dit keer volledig gene geerd. Kranten en tijdschriften kunnen de inhoud van vraag gesprekken met vertegenwoor digers of aanhangers van ver boden Ierse organisaties dus nog wel ongestraft publiceren. Minister Hurd beloofde het Lagerhuis gisteren dat de no dige tijd zou worden uitgetrok ken voor een langdurig debat over het radio- en tv-verbod. Zijn maatregel doet veel stof opwaaien omdat hij door veel Britten beschouwd wordt als een aanslag op de vrijheid van de media. De hele oppositie is er tegen. Socialisten en demo craten beschouwen hem als ko ren op de molen van de Ierse activisten, met name de Ira en haar aanhangers, die van het verbod gebruik zullen maken om een nieuwe internationale propagandacampagne tegen het autoritaire regime That cher op touw te zetten. De Sinn Fein-partij zal al licht het voorbeeld van de Ira volgen. In Noord-Ierland wordt Sinn Fein vertegenwoordigd door bijna 60 gemeenteraadsle den, die lang niet altijd praten over de nationalistische strijd tegen de Britten, en één Lager huislid, partijvoorzitter Gerry Adams, van West-Belfast. Adams weigert echter zijn zetel in het Britse parlement te be zetten. Dat hij niet langer kan optreden als woordvoerder van de Noordierse republikeinen zal volgens waarnemers zonder twijfel tot gevolg hebben dat Sinn Fein in de toekomst nog meer aanhangers krijgt. De Britse autoriteiten waren al 20 jaar van plan vroeg of laat een verbod van dit soort uit te vaardigen. Maar de landelijke bond van journalisten keurt het optreden van minister Hurd ten stelligste af. „Dit ver bod is volkomen in strijd met de vrijheid van meningsuiting" zegt hij. Adjunct-Labourleider Roy Hattersley noemde gisteren de regeringsmaatregel bespotte lijk, nutteloos en autoritair. „Hij geeft alleen de illusie dat Thatcher iets doet tegen de ac tivisten," zei Hattersley, „ter wijl zij in werkelijkheid wer keloos toeziet." JOHANNESBURG (RTR/AFP) - Na een verblijf van vijf ken hebben drie Zuidafrikaanse politieke gevangenen woen dag het Amerikaanse consulaat in Johannesburg verlaten, t gevangenen Murphy Morobe, Mohammed Valli en Vusi ft, nyile waren op 13 september het consulaat ingevlucht na dens een behandeling in het ziekenhuis te zijn ontsnapt hun bewakers. Zij weigerden vervolgens het consulaat te laten omdat zij geen vertrouwen hadden in de belofte van( Zuidafrikaanse regering dat zij niet opnieuw zouden wordi gearresteerd. De impasse werd doorbroken nadat de gevaj genzittende zwarte leider Nelson Mandela het drietal een bft had gestuurd. Daarin adviseerde hij hen een einde te make aan hun actie en uit te proberen wat de belofte van Pretoria de praktijk waard is. BRUSSEL (RTR) - Griekenland heeft een streep gezet dj plannen van de NAVO voor subsidie aan ongeveer 50 militaii projecten in Turkije, als vergelding voor een Turks veto tege het verbeteren van een Griekse militaire installatie op eiland Rhodos. De NAVO had ongeveer 600 miljoen gulden gereserveerd voo de projecten, op een totaalbegroting voor 1988 van vier miliar In Turkije zou gewerkt worden aan de bouw en moderniserii van vliegvelden, marinehavens, pijpleidingen, alarm- en coir municatie-installaties en munitiedepots. Griekenland wilt een zendinstallatie voor militaire vliegtuigen op Rhodos n» demiseren. Het eiland moet naar de mening van Turkije re gemilitariseerd worden. Turkije noemde het besluit van Grit kenland buiten proportie. LONDEN (RTR) - De Verenigde Staten zullen mogelijk tij aantal raketten op de Amerikaanse bases in Groot-Brittann verdrievoudigen voor het midden van de jaren 90. Dit hebbe twee Britse defensie-experts bekendgemaakt. Paul Rogers en Dan Plesch zeggen in een artikel in weekblad New Statesman dat de nieuwe wapens het vorigjaj door de Verenigde Staten en de Sovjetunie gesloten ®F akkoord zullen ondermijnen, alsmede de vooruitzichten overeenstemming over beperking van strategische wapen Onder de bepalingen van het INF-verdrag moet Washing* 112 Amerikaanse kruisvluchtwapens uit het Verenig Koninkrijk terugtrekken en vernietigen. Een woordvoerde van het ministerie van defensie in Londen omschreef 1» verhaal als pure speculatie en zei dat er nog geen besluiten zij genomen. 'Het standpunt van de haviken in Washington is da wapenbeheersing alleen aanvaardbaar is als de Amerikaans veiligheid er door wordt verhoogd. Het omzeilen van het INF akkoord met nieuwe raketten en vliegtuigen in Groot Brittannië is slechts een enkele aspect van deze benadering aldus het artikel. HILVERSUM (ANP) - Euro pees commissaris Andriessen (Landbouw) erkent dat het EG-beleid tot hogere prijzen leidt van melkpoeder en daardoor problemen kan op leveren voor de voedselhulp aan de Derde Wereld. Hij heeft dit woensdagavond ge zegd in het NOS-journaal. Andriessen reageert daarmee op verwijten van voorzitter Schelhaas van het Produkt- schap voor Zuivel. Die zei dat de EG door het door produk- tiebeperking ontstane melk- tekort z'n voedselproblemen afwentelt op de Derde We reld. Volgens de landbouwcom missaris is de tijd voorbij dat EG-voorraden gebruikt kun nen worden voor voedselhulp. „Je zou kunnen zeggen dat het tot op heden een onverwachte meevaller was voor de voedselhulp dat men op een wijze goedkoop over deze voorraden kon beschikken Dat is ra niet meer het geval, dus moet men nu gaan betalen wat hel echt kost", aldus Andriessen. De Europese landbouwcommii- saris gaat wel maatregelen treffen om de verwerking van melkpoeder in veevoer terug te dringen. Daarvoor zal de subsi die die nu nog wordt verstrekt voor die verwerking verder ver' laagd worden. SANTIAGO (IPS) - In Chili is de voormalige minister van Bui tenlandse Zaken Clodomiro Almeyda vrijgelaten. Hij was eet van de belangrijkste politieke gevangenen. Het Hooggerechts hof gelastte zijn vervroegde invrijheidsstelling eerder op 4 dag. Almeyda was minister en vice-president onder de sche regering van Salvador Allende (1970 tot 1973). Na dertier jaar ballingschap keerde hij in maart 1987 in het geheim nasi Chili terug. Nadat hij zich bij de politie gemeld had, werd Al meyda meteen opgepakt en veroordeeld tot 541 dagen cel voor het illegaal binnenkomen van het land. .'lit, I _T FT TR Europees Andriessen NEW DELHI (AFP/AFP) - Bij het neertorten van een 737 van de Indische luchtvaartmaatschappij Indian Airlines zijn woensdag zeker 130 van de 135 inzittenden om het lever gekomen. Enkele uren later verongelukte in het noorden var het land een andere toestel, een Fokker Friendship, waarbij 31 mensen omkwamen. De Boeing, die was opgestegen in Bombay, stortte vlak voorde landing in Ahmedabad neer, op enkele kilometers van de lan dingsbaan. De oorzaak van het ongeluk is nog niet vastgesteld. De afgelopen weken had de Indische pers zware kritiek gele verd op de veiligheidsvoorzieningen bij de luchtvaartmaat schappij en de ernstige technische mankementen die bij som mige toestellen waren geconstateerd. JERUZALEM (RTR) - Vijf Israëlische militairen zijn woens dag om het leven gekomen en zeven gewond geraakt bij e® explosie in het zuiden van Libanon, meldde het Israëlische la ger woensdag. Een Libanees reed in een auto met 150«I springstof op de soldaten in bij de zwaarbewaakte grensover gang bij Metulla op de Israëlisch-Libanese grens. De bestuur der kwam daarbij om. Twee Libanese vrouwen raakten tevens gewond. In de Libanese hoofdstad Bayrut liet de shi'itische groepering 'Islamitisch Verzet' in een verklaring weten voor® zelfmoordactie verantwoordelijk te zijn en de actie te beschou wen als 'een geschenk' aan de Palestijnse opstand. Het Israeli- sche leger heeft 'gepaste stappen' aangekondigd. (ADVERTENTIE) rnTEN-LEUR - Zweedse Alfa-Laval Grc heeft over de eerste a( maanden van '88 een om stijging van 12 procent boekt. De omzet kwam op 7.4 milji Zweedse kronen (circa 2.3 n iard gulden) De winst st met 44 procent tot 505 miljh ZK (circa 160 miljoen gulden Alfa-Laval is leverand van apparatuur en technolc voor industrie, landboi «•heepvaart en visserij, eroep heeft in Nederland bedrijven, waar in totaal mensen werken. Tot de Ne' landse tak behoort het be, SATT Control Benelux B1 Etten-Leur. Met uitzondering van de technologie droegen alle se ren binnen de groep bij aai omzet- en resultaatsverb ring. CHICAGO (KRF) - winst van het Amerikaai chemische concern D Chemical is in het deij kwartaal van dit jaar opzichte van dezelfde riode van 1987 bijna dubbeld van 330 milj- dollar tot 632 miljoen doll De winst per aandeel steeg 1,72 dollar tot 3,36 dollar e: omzet groeide met 23,5 pro van 3,36 miljard dollar tot miljard dollar, zo heeft woensdag bekendgemaakt. Ook over de eerste ne maanden van dit jaar werd winst bijna verdubbeld, nar lijk van 888 miljoen dollar 1,76 miljard dollar. De wi per aandeel ging omhoog i 4,64 dollar tot 9,38 dollar. De omzet groeide over eerste negen maanden met procent van 9,78 miljard d< tot 12,38 miljard dollar. Chemical heeft in Nederl een produktievestiging in neuzen. (ADVERTENTIE) ADVIESPRIJZEN De Blokker speelgoedwinkel herken je aan de kaboutersticker QP heU^. Ontdek nü de mooiste woonideeën bij uw woninginrichter AMSTBtDAM (ANP) - De Amsterdamse ««beurs 'vierde' woensdag de eerste ver dag van de krach In een vredige stemming. Beschreeuw en paniek over onhoodbaar k prijzen, geen handelaren met wit wi W«en gezichten en nauwelijks in bedwan- ™«en zenuwen, maar een opgeruimde P» stemming was monter maar niet uitge jan vast. Men kon eerder spreken van een TOden optimisme Wall Street had dinsdag blijk gegever aan vaste stemming en Amsterdam nar voorzichtig over. In de namiddag bleek e dat Amerika aan het verkopen sloeg en dat patde de vriendelijke stemming toch aragszlns. Al met al kon de stemmingsinde Punt hoger afsluiten op 100,6. r 1-!?. omzett8n waren voor obligaties nz56 miljoen. Aandelen brachten het tot ™Uoen. Precies een jaar geleden kwam n. da hectische markt op ƒ2,5 miljard c ST'an.f 1.8 miljard in aandelen. Toen kc in vrijwel lege markten slechts EK verlaagde prijzen worden opgenc waasi "C,lt aanbo<! 'W wa' PP1®' Taw de internationale aandelen was he •da* dag. De olie-waarden werden 1,9 v? Pit de markt genomen op ƒ231,20 t fisoir, beter van eigenaar verwisselt r i «1 Onilever bracht het tot een wins r Ey JUS-Van de uitgevers werd Bi J1,10 duurder op 62,10 na een gunstig ^vanbankPierson. KJ,-!???<"rankaand66| Bols werd 2 hoger rS ,0|) f 147,50 en kwam daarmee rulr Jljsdaalder boven Heineken uit, die Iracti «r t„„2?' "P f 144,90. Wessanen sprok '-AP-60 Wi op 78,60. Banken en ver vrEKS.5?1 waren vriendelijk van toon nii J 2 vooruitgang op 184,50. „.„.'"Pooldfondsen vielen er twee buit dïïLR>t(ker üaal nog dit jaar een nl tuinh^ Pltgeven en dit bezorgde het Wouwaandee1 een verlies van 2 op «w hoogste van f3150 (e j^jNiJwdal-Ten Cate moest ƒ2,50 0p de lokale markt viel GTI Holding opr JP- "«dinsdag al 4 te zijn bijgetrokken I 9 1,3 enkele biedprijzen nog owS-S' 09 f 122,80. Atag. die zich vil eming in het sanitair stort, werd verhandeld op ƒ61. Hollandsche PoonIi™er waard op 160 en voor Kr I23If 4,50 meer worden neergete U^uok fondsen als CKK, Nutricia. S|

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 4