Slachtofferhulp nog in beginstadium
KOOPMANS
ERAPPORT
EVALUATIE EXPERIMENT LEERT VOORAL HOE HET NIET MOET
ELIJK NIEUWS
Ifslag kampioen
scholen 1988
Experiment
Inbraak
ENGEN BESLISSING
Rode Rozen
Een gave
Geen moer
Vrede
Veel mis
Grondhouding
ge-
rgen
trole
oek
be
deden
«id.
ildus
de
ir de
'oerd
l een
>ende
dstip
n. De
lheid
Lst de
eerde
TUUT
oege-
it van
ijn op
en bij
angen
van de
sneden.
500.
dieselpomp
De schade
doorge-
hier j,
jEN DEZER dagen kun-
jen radioluisteraars hem
SCHOONDIJKE - In
jeugdsoos Rainbow in de Van
de Slikkestraat heeft men in-
gebroken. Middels een
raampje is men de jeugdsoos Le' horen met zijn
binnengekomen en er is »n "v
stereo-installatie van ijml (ieuwe single Ik ben ge-
ontvreemd. De ontvreemding stopt met rokenHet is de
moet plaats gehad hebben voorloper van alweer de
tussen 16 en 18 oktober. diende elpee, die over
dikele weken in de winkels
Aanrijding moet liggen. Sinds kort
AARDENBURG - Op de staat er een bundel met
kruising Oude Kerkstraat- daarin de teksten en mu-
Boogaardstraat-Beekman- jiek van een groot aantal
straat en Landstraat ver- vanzijn liedjes inde boek-
leende C.J.H. uit Aardenburg .„del
K? een betrekkelijk lange
L.C.C.A. uit het Belgische periode van stilte is Jantje
Lierde. Een aanrijding was Koopmans, de koning van
onvermijdelijk. Beide auto's ketNederlandstalige lied,
moesten worden weggesleept weer helemaal terug. Een
ieuwe platenmaatschap-
iij,een andere producer en
iooral een flinke dosis
ierse energie sieren zijn
'come-back' en tegelijk zijn
;ouden jubileum als ar-
'iest. Radio - en televisie-
iroducers hangen aan de
lefoon, de roddelbladen
dgen hem nauwgezet. De
itionale ster uit Waspik
jisweer helemaal 'in'.
gebruiken je overal voor'
llinga wordt zaterdag 22 oktober, aan-i
uatiegesprek gehouden over de afgelo-
ïedewerkers, beursdeelnemers, belang-
llenden kunnen hieraan meedoen,
van de hervormde kerk halen vrijdag-I
oud papier op.
Jantje Koopmans
hoedje en accordeon.
zoals iedereen hem
kent: glimlach,
- FOTO ACRHIEF DE STEM
Jantje Koopmans in volle actie, zoals bijna steeds voor een afgeladen zaal.
jor Martin Hermens
tITTEN kan hij niet, die
ileine man uit Waspik. Zijn
iden zijn continue in bewe-
hij praat als Brugman,
opt om de haverklap naar een
om wat papieren te zoe-
Zijn hoedje, net als zijn
je onderdeel van zijn
Idmerk, ligt op de stereo -
latte. De oude accordeon
at ervoor. De koffie smaakt
prima. Vanuit de keuken komt
de heerlijke reuk van het mid-
agmaal waar 'ons moeder'
mee bezig is.
„Ik heb een heerlijk leven",
de 64-jarige koning van
et Nederlandstalige lied. „Ik
nog steeds zo verliefd als
ik twintig was. Alleen de
litvoering is wat minder." Een
ie schaterlach vult de sfeer
volle huiskamer van de familie
(an Eersel. „Op 17 oktober zijn
42 jaar getrouwd. Ons hu-
jk is een rijke bron van in
spiratie. De liedjes die ik
schrijf, zijn eigenlijk een soort
van biografie van ons hele le
ven."
Hoeveel liedjes hij nu precies
heeft gecomponeerd, weet hij
niet. „Dat is niet te tellen", ver
klaart Jantje Koopmans ter
wijl hij een hele stapel teksten
laat zien. „Ik heb zo veel inspi
ratie. En ik vind alles zo mooi.
Kom ik buiten, dan zie ik de
wolken en de vogels. In een
mum van tijd heb ik dan weer
een liedje gemaakt. Dat is een
hele grote gave; dat heb ik al
tijd wel geweten. Maar ik had
vroeger nooit de tijd om het op
te schrijven. Pas toen het gezin
in een wat rustiger vaarwater
kwam, ben ik helemaal losge
slagen."
Diverse gouden platen aan de
muur vormen stille herinne
ringen aan zijn grote succes.
'Rode Rozen', daar begon het
allemaal mee. Heel Nederland
kent het, heel Nederland zingt
het uit het blote hoofd mee. Er
volgden vele hits en nog meer
optredens in het hele land. Niet
alleen op feestjes en partijtjes
en in discotheken, maar zelfs in
kerken worden zijn nummers
gezongen. „Ik geniet er op ge
paste wijze van", bekent de
kleine grote man. „Ik word er
niet hotel - de botel van."
Toch leek het vorig jaar even
fout te gaan. Op een bepaald
moment waren er drie lang
speelplaten van Jantje Koop
mans in roulatie. „Voor mij is
dat niet schadelijk, maar je
brengt de mensen op een
dwaalspoor", vindt Jantje
Koopmans. In die tijd werd ook
de breuk met producer Fred
Rootveld een feit. „Hij wilde
een elpee met mijn grootste
successen uitbrengen", vertelt
de zanger daarover. „Ik heb te
gen hem gezegd: als jij die
plaat uitbrengt, ben ik bij je
weg."
Rootveld was niet de makke
lijkste om mee samen te wer
ken, blijkt uit Koopmans' ver
haal. „Hij wilde alles zelf doen.
Dat kan niet. We hebben zes tot
zeven jaar gewerkt met een be
paalde tolerantie en niet zulke
hoge eisen gesteld. Maar de
grote jongens willen je uitein
delijk toch hebben. Er zit een
verschil van dag en nacht tus
sen de platen van toen en van
nu-." Zijn vrouw vult hem aan:
„Het heeft allemaal met geld te
maken." Jantje knikt instem
mend. „Ze gebruiken je overal
voor. Het is een harde business.
Maar ik mag niet mopperen. Ik
heb altijd goed uitbetaald ge
kregen."
Eddy Ouwens, de man achter
onder andere Songfestivalwin
naar Teach In en zangeres
DeeDee, nam Jantje Koopmans
onder zijn hoede. „Ik weet wat
ik wil, maar ik kan geen noten
schrijven. Eddy Ouwens dringt
helemaal niets op. Als ik zeg
dat ik daar een koortje en daar
trompetten wil hebben, dan
- FOTO DE STEM/BEN STEFFEN
krijg ik die", zegt hij over de
samenwerking. Phonogram, de
grootste platenmaatschappij in
Nederland, hoorde de kassa al
rinkelen en nam Jantje onder
contract. „Het zijn hele aardige
mensen bij Phonogram."
Jantje Koopmans liet zich niet
uit het veld slaan door alle ver
wikkelingen rond de vorige
producer. „Ik ben gewoon be
gonnen met het schrijven van
een schitterende nieuwe plaat",
zegt hij stellig. „Ik schrijf
steeds maar door. Ik heb het
eenmaal geproefd en ze zijn me
nog niet kwijt. Ik heb nooit
durven dromen dat ik dit alle
maal zou beleven. Ik zeg wel
eens tegen ons ma: ik kan het
allemaal niet goed begrijpen
dat ik dit allemaal heb. Het is
gewoon een gave."
Op platengebied mag het dan
stil geweest zijn, wat het aantal
verzoeken voor optredens be
treft heeft Jantje Koopmans
niet te klagen gehad. „Er is zo
veel werk, dat kan ik toch niet
bijhouden. Ik moet het afrem
men; dat kan niemand volhou
den." Afbouwen dus. „De com
merciële kant zal verdwijnen.
Ik ga meer liefdewerk doen.
Dat is een uiting van dank
baarheid vanuit het diepe ge
loof dat wij hebben. Die dank
baarheid geeft zo'n fijn gevoel.
Daar mogen we niet mee stop
pen."
'Dé' Jantje Koopmans ratelt
maar door. „Wij leven heel ge
woontjes en zijn tevreden met
ons eigen gezin. We hebben een
nauwe band met de kinderen.
Ons streven is altijd geweest
om ze onder eigen kap te bren
gen. Het is een grote zegen dat
alle kinderen hun weg gevon
den hebben door keihard te
werken. Ze zitten allemaal in
het zakenleven en verdienen
samen met hun man of vrouw
het brood. Dat zijn redenen om
te geven."
In de loop der jaren heeft
Jantje Koopmans té veel gege
ven. Tot aan de zevende elpee
schonk het echtpaar Van Eersel
meer dan 125.000 aan goede
doelen. Een paar jaar geleden
greep de belastinginspecteur
in. Jantje mag voortaan niet
meer dan tienduizend gulden
schenken. „Ik wou pas nog
ƒ32.000 aan een goed doel ge
ven. Maar ik kreeg het niet
voor elkaar", vertelt de zanger.
„Die tienduizend gulden mag
ik belastingvrij schenken. Over
de rest moet ik eerst belasting
betalen. Dan kan ik ook dat
weer schenken."
Jantje Koopmans is goed, maar
niet gek. „Als ik eerst een stoot
geld aan de belasting moet be
talen, wordt het een hachelijke
zaak", stelt hij. „Dan houd ik er
geen ene moer aan over. Ik be
taal 72 procent belasting. Ik
heb een hoge gage van twee
duizend gulden netto. Reken
maar uit wat ik daar van over
houd gezien de vele kilometers
die ik maak. Er moet vaak geld
bij. Het kost een vermogen,
maar dat interesseert ons niks.
Ik krijg direct gewoon m'n
aardappeltje en een boterham."
De nieuwe elpee is, als we
Jantje zelf mogen geloven, een
juweeltje. „De mensen van
Phonogram zeiden dat er min
stens vier grote hits op staan",
vertelt de zanger componist.
Zoals gebruikelijk speelt de
halve familie mee op de lang-
spelër. Heel bijzonder is het
nummer 'Vergeet me niet', een
lied dat Jantje samen met zijn
vrouw zingt. „Ik zal wat voor je
zingen, dan krijg je een beter
beeld van die elpee", besluit
Jantje Koopmans en neemt me
mee naar zijn studio achter het
huis.
Er volgt een wat merkwaar
dige voorstelling. De geluids
band wordt aangezet, Jantje
pakt een microfoon en zingt. In
gedachten staat hij voor een
volle zaal en tussen de liedjes
door spreekt hij het denkbeel
dige publiek aan. De simpele,
vaak ontroerende liedjes gal
men door het lokaal. Dit liedje
moet hij nog even laten horen.
O ja, en dit nummer ook. Dan
zingt hij op een indrukwek
kende en zeer bewogen manier
'Vrede', de kerstsingle. „In Hil
versum kregen ze er kippevel
van", vertelt Jantje als hij een
beelje bekomen is van die paar
emotionele minuten.
Terug in de huiskamer pakt
Jantje Koopmans zijn accor
deon en speelt nog een keer
'Vrede', misschien wel het
mooiste nummer dat hij tot nu
toe schreef. „Ik kan niet tegen
geweld", klinkt het even later.
„Ik bid echt elke morgen voor
de mensen, dat ze hun eigen
identiteit zullen vinden. Ik me
diteer ook elke ochtend een
half uur. Dat geeft heel veel
kracht. Ik houd van alle men
sen, ook al doen ze wel eens on
aardige dingen. Als iemand
niet vriendelijk tegen me is, zeg
ik gerust: ik vind u niet lief.
Jantje Koopmans zegt wat hij
ervan vindt."
,de finale tussen de teams van De
5 Willem van Oranjeschool. De aan-
laagt er niet in te scoren.
FOTO WIM KOOYMAX
is de slotdag van het driedaagse
Oor basisscholen in sporthal 't
kwamen gisteren de meisjes in het
lolfslag won na verlenging met het
:n van de Prins Willem van Oranje-
ronnen
>n. In
sikaar
:kslag,
m van
en De
»«<*v
I' I-I
(DE BOER
is ook
orisme.
aan de
Vroeger
r niets
Hille. Iedere ploeg moest vier
wedstrijden spelen De Prins
Willem van Oranjeschool werd
winnaar.
In poule B streden vier ba
sisscholen te weten: De Golf
slag, de Prins Willem van
Oranje 2, Op de Hoogte en
Oudevaart voor een finale
plaats. De Golfslag en het team
van Oudevaart eindigden ex
aequo op de eerste plaats. Pe
nalty's moesten uitkomst bie
den, zodat het team van De
Golfslag alsnog om de eerste
plaats mocht spelen
Spannend
De finalewedstrijd tussen de
beide nummers een was erg
spannend. Aan de officie'®
speeltijd hadden de ploegen
niet genoeg. De stand bleet ff
0-0 staan. Hierna kregen beide
ploegen vijf minuten ew°
speeltijd. Ondanks de aanmoe
digingen van de publieke ri-
bune en veel kansen aan be®
zij den, was ook nu de eindstan
0-0, zodat het nemen van strar
schoppen uitkomst moest bie
den.
Terwijl de spanning te snik
den was namen beide pl°®f>
vijf strafschoppea De sta
bleef echter gelijk. Tijdens
tweede poging wist Joy0®
Maat van De Golfslag haa'
team op een 1-0-voorsprong
brengen, zodat de meisjesi v
De Golfslag zich zaalvoetbal
kampioen 1988 kunnen n°e™.
De einduitslag was als vo'g
1. De Golfslag, 2. Prins WiUf
van Oranjeschool, 3. OuJj
vaart, 4. De Hille, 5. Wie*5
(na strafschoppen), 6. Op
Hoogte, 7. De Zeemeeuw,
Prins Willem van Oranje
De Stelle.
SLACHTOFFERHULP IS in
het tweede deel van de jaren
'80 een trend geworden. Over
het algemeen is de teneur in de
media dat het goed gaat met
de slachtofferhulp, incidentele
missers en gebrek aan geld en
mankracht daar gelaten. De
praktijk blijkt anders te zijn,
in elk geval in West-Brabant.
Wetenschappers en hulpverle
ners vertelden dat elkaar tij
dens een studiedag over
slachtofferhulp in het arron
dissement Breda.
Door Wippel Houben
Enkele conclusies van de studie
dag: ondanks twintig jaar slachtof
ferhulp verkeert die nog in het pio
niersstadium; van wat de slachtof
fers zelf willen is weinig bekend; er
bestaan grote communicatiepro
blemen tussen hulpverleners en
slachtoffers en tussen de hulpver
leningsinstellingen onderling.
Enkele suggesties: installeer in de
politiebureaus posten voor de eer
ste hulpverlening; de schadever-
goedingsstraf zal een hele verbete
ring betekenen; rechters zouden
meer boetes op moeten leggen met
als sanctie een gevangenisstraf, zo
dat er geld vrij komt voor uitkerin
gen aan slachtoffers; hulpverle
ners hebben begeleiding ncxlig om
te voorkomen dat zij zelf slachtof
fer worden.
Het experiment slachtofferhulp,
dat in 1985 in het arrondissement
Breda is opgezet, heeft veel mensen
een forse kater bezorgd. Het is ver
zand in een papieren actie. Maar
weinig slachtoffers is echt hulp ge
beden. Met enige goede wil is er
dog één positieve conclusie te vin
den: gebleken is dat de hulpverle
ning anders opgezet moet worden.
Vl?r inleiders maakten tijdens de
studiedag duidelijk dat er goede
bedoelingen te over zijn en ook wel
^gelijkheden, maar dat de hulp
verleners in de eerste lijn - en dan
vooral de politie - er nog onvol
doende weg mee weten. En dan te
neaenken dat juist dit experiment
™nddels heeft geleid tot voor-
'jjen van de procureurs-gene-
die veel meer van de hulpver-
,s eisen dan het experiment in
brrqndissement Breda deed!
Een alles-zeggend cijfer: van de
395 slachtoffers die daar in het ex
periment voor in aanmerking kwa
men heeft er zegge en schrijve één
een gedeeltelijke schadevergoeding
toegewezen gekregen. 45 procent
van de slachtoffers heeft de gele
den materiële schade geheel of ge
deeltelijk zelf moeten betalen. Over
immateriële schade wordt dan al
helemaal niet gesproken, terwijl
het slachtoffers daar toch vaak om
begonnen is. Dan hebben zij een of
ficiële bevestiging dat hen onrecht
is aangedaan.
Docent strafrecht aan de Katho
lieke Universiteit Brabant drs. A.
van Kalmthout maakte gisteren de
eerste resultaten bekend van een
evaluatie van het experiment. Het
eindrapport zal in december a.s.
verschijnen. De tweede helft van
1986 is nagegaan of politie, justitie
en het Centrum Hulpverlening aan
Slachtoffers van Misdrijven zich
aan de gemaakte experiment-af
spraken hebben gehouden. Daar is
in de praktijk weinig van terecht
gekomen.
De politie had in deze opzet een
spilfunctie, het openbaar ministe
rie vormde het sluitstuk. Bij de po
litie is, ondanks alle goede bedoe
lingen, veel mis gegaan. Twee op de
drie slachtoffers hebben niets over
hulpverlening te horen of te zien
gekregen. In 14 tot 25 procent van
de gevallen is de politie de afspra
ken een beetje nagekomen. Als er
al aandacht aan werd besteed,
richtte die zich nadrukkelijk op
slachtoffers van zeden- en ge
weldsmisdrijven en niet, zoals af
gesproken, ook op slachtoffers van
verkeers- en vermogensdelicten.
Doordat maar zo weinig mensen
volgens de afspraken behandeld
zijn, kon het openbaar ministerie
zijn werk niet goed doen. Van de 50
slachtoffers die wel bij de officier
van justitie terecht kwamen zijn er
maar zeven administratief juist
verwerkt. Een aantal slachtoffers
dat nadrukkelijk had aangegeven
geen verdere informatie te willen
over het politie-onderzoek kreeg
die juist wel. Van die 50 heeft er
dus een wat geld gezien.
Dat betekent niet dat slachtof-
Tussen de discussies door even tijd voor een kopje koffie
fers geen hulp en geen schadever
goeding zouden willen. De slacht
offers met wie politiemensen ge
sproken hebben of die doelgerichte
folders gekregen hebben, waren
daar unaniem tevreden over. De
helft van alle slachtoffers wil enige
vorm van professionele of vrijwil-
ligershulp, maar veruit de meesten
weten niet van het bestaan ervan.
Tijdens het experiment is het aan
tal bezoekers aan het hulpverle
ningscentrum niet toegenomen.
Uit de evaluatie van drs. Van
Kalmthout komt als belangrijkste
conclusie naar voren, dat in het po
litiebureau de eerste hulp gegeven
moet worden en dat daarvoor geld
beschikbaar gesteld moet worden.
Tot die conclusie kwam ook mr. J.
Hermes, voorzitter van het slacht
offerplatform in West-Brabant.
Hij ging in op de bestaande wette
lijke mogelijkheden voor slachtof
fers, de problemen in de praktijk
en hoe het beter zou kunnen.
De voorgestelde schadevergoe-
FOTO DE STEM/BEN STEFFEN
dingsstraf inclusief smartegeld
biedt het slachtoffer betere moge
lijkheden. De officier van justitie
int die boete en op niet-betaling
staat een gevangenisstraf. Het par
lement moet daar voor medio 1989
over beslissen. Deze nieuwe straf
biedt geen oplossing voor het pro
bleem dat daders de door hen geac
cepteerde schadevergoeding en/of
smartegeld toch niet of maar deels
betalen. Vaak betreft dit uitke
ringstrekkers.
Maar ongeveer de helft van de
daders die akkoord gaan met scha
devergoeding betaalt. De deur
waarder kan daar weinig aan ver
anderen. Mr. Hermes pleitte ervoor
dat de rechters de schadebetaling
aan slachtoffers veel vaker opne
men als bijzondere voorwaarde bij
een voorwaardelijke straf (artikel
14C Wetboek van Strafrecht). Dan
is er een stok achter de deur en kan
de niet-betaler alsnog de gevange
nis in.
Voor alle gevallen waarin het
Schadefonds, waarop men slechts
onder strikte voorwaarden een be
roep kan doen, of andere regelin
gen niet voorzien, zou hij graag per
arrondissement een apart schade
fonds opgericht zien. Dat kan, in
zijn visie, gevuld kunnen door do
naties, hoge boetes aan kapitaal
krachtige daders en door meer
geldstraffen op te leggen. Daardoor
zijn er minder gevangenissen en
personeel nodig. Het geld dat over
blijft moet dan in die regionale
fondsen gestort worden.
De Roosendaalse politiecommissa
ris J. v.d. Ven veroordeelde wat hij
het 'zig-zagbeleid' van het kabinet
noemde. De ene minister beperkt
de budgetaire mogelijkheden van
hulpverlening tot een minimum,
terwijl zijn collega juist meer hulp
aan slachtoffers wil laten verlenen.
„Ondanks de toenemende werk
druk en de beperkte middelen, wil
de politie graag. Het slachtoffer
mag niet in de kou komen te staan.
Een slachtoffervriendelijke grond
houding is een vereiste voor alle
mensen die vanuit hun beroep in de
eerste lijn met slachtoffers te ma
ken krijgen", concludeerde hij on
der meer.
Drs. W. Bezemer van de Rutger-
stichting in Eindhoven ging uitvoe
rig in op de uiterst traumatische
ervaringen van slachtoffers, vooral
die van sexuele- en geweldsmis
drijven. Zij kwam met praktische
adviezen hoe het slachtoffer in eer
ste instantie opgevangen moet
worden. Eigen gevoelens en emo
ties van de hulpverleners spelen
duidelijk een rol. „Door alle verha
len die zij horen worden zij zelf ook
traumatisch geraakt. Veel hulp
verleners dreigen voortijdig af te
branden. Daarom moeten zij goed
begeleid worden. De hulpverlening
aan slachtoffers van geweld maakt
slachtoffers", sloot zij af.
1
