Het trekpaard weer aan 't werk
Schipper is niet nalatig geweest
ZWN wil buslijn
van Gent
naar IJzendijke
DORST
HULPVERLENENDE INSTELLING IN ZEEUWSCH- VLAANDEREN
Magere carnaval
in Nieuw-Namen
Mogelijk einde aan
waterwingebied
nabij Sint-Jansteen
STOP BM ONZE SHOWROOM
van
25, Terneuzen
Aiie Toyota modellen in voorraad!
TERNEUZEN - Kleine Zeeuws-
Vlaamse bedrijven, die op welke
manier dan ook in de problemen zit
ten, kunnen vanaf vandaag voor ad
vies terecht bij de stichting Klein
nood.
STICHTING: DE PLOEG MOET UIT HET MUSEUM
Steigeren
Rien Poortvliet
terneuzen - De brand,
I p°hens aanklacht zou Van
I Ian tenkdeksels tijdens het
Vap het uiterst brand-
bii nen ë'hige goedje Blend 5-9
lT°w Chemical open hebben
staan. Hierdoor ontsnapte
SCHULDVRAAG EXPLOSIE TANKER NOG ONBEANTWOORD
WOENSDAG 19 OKTOBER 1988
GEMEENTE HULST ERG KARIG
Wandeltocht
door 't Zwin
Steeds grote keus uit 100 „First Class" occasions
Meer klasse
minder kosten
Speelhuislaan 156a Breda 076-712000
Stationstraat 12 Rijen 01612-3655
DE STEM
VAN ZEELAND
T27
Kleinnood helpt bedrijfjes
Van onze verslaggever
Deze instelling, opgericht op initiatief van
wijlen professor J. Klevering, biedt gratis
hulp aan kleine zelfstandigen bij het op
lossen van hun problemen.
In Nederland zijn momenteel 140 consulenten op
vrijwillige basis actief. Vanaf heden gaat de
stichting met drie consulenten, binnen enkele
weken uitgroeiend tot vijf, van start ten zuiden
van de Westerschelde.
Kleinnood werd in 1979 door Klevering opge
richt. „In een tijd," zo zei coördinator G. Martin
gisteren, „dat de grote ondernemingen een erg
slechte naam hadden. Kapitaalvlucht en het uit
wijken naar lage-lonenlanden bezorgden de
grote concerns die slechte naam. In die tijd
kwam de Delftse professor met het plan om van
uit de grote bedrijven hulp te gaan bieden aan de
kleine bedrijven. Daarnaast wilde Klevering dat
er kleine bedrijfjes door de grote werden opgezet
in sociaal-economisch zwakke regio's. Dit laatste
initiatief strandde echter. Het andere, gebaseerd
op de solidariteitsgedachte, kreeg echter nogal
wat gevolg."
De stichting kreeg van de participerende
grootondernemingen, van Philips tot Unilever,
van banken tot Vendex, een werkkapitaal van
300.000 gulden op jaarbasis en twee en halve
werkkracht toebedeeld.
In de beginjaren werd de hulpverlening ver
zorgd vanuit een kantoor in Den Haag. Maar on
danks de stroom aan verzoeken voor advies en
hulp werd in 1985 gestart met een nieuwe opzet.
Die nieuwe opzet omhelst het inzetten van men
sen die hun sporen verdiend hebben in het be
drijfsleven. Oud-managers, directeuren in ruste,
die nog iets om handen willen hebben en die be
schikken over genoeg ervaring om ondernemers
in problemen de helpende hand te bieden of de
weg weten naar hulpverlenende instanties.
De nieuwe opzet, in nauwe samenwerking met
de Kamers Van Koophandel, werd in Amers
foort uitgetest. „Die proef slaagde, waarna ik in
het land ben gaan praten met de Kamers van
Koophandel over een soortgelijke aanpak in an
dere streken," aldus Martin.
Volgens de coördinator is Kleinnood geen con
current voor de commerciële adviesbureaus.
„Allereerst richten wij ons op een doelgroep die
niet over het geld beschikt om ten rade te gaan
bij de dure adviesbureaus. Kleinnood heeft drie
functies, een klankbord zijn, een adviserende
taak en een begeleidende functie. Kosteloos en
belangeloos. De ondernemer blijft eigen baas,"
verduidelijkte Martin.
Kleinnood richt zich-ondanks de naam,
waarmee het stichtingsbestuur nu een beetje
mee in de maag zit - niet alleen op kleine onder
nemers in moeilijkheden. „Ook ondernemers die
een nieuwe strategie willen uitstippelen, willen
uitbreiden, willen fuseren of voor andere inge-
rijpende beslissingen staan kunnen bij ons aan
kloppen. Alleen de zogenaamde starters en on
dernemers in de agrarische sector helpen we
niet, met die takken bemoeien zich al tal van
hulpverlenende instanties."
De stichting opereert in Zeeuwsch-Vlaande
ren vanuit het gebouw van de Kamer van Koop
handel in Terneuzen. „Daar kunnen de mensen
ook terecht met een hulpvraag. Binnen 24 uur -
dat is afspraak - neemt dan een van onze consu
lenten met de persoon in kwestie contact op," al
dus Martin.
De stichting Kleinnood kan bogen op een rede
lij ke reputatie. Het Organisatiebureau Beren
schot onderzocht volgens Martin dit jaar nog het
rendement van de bemiddelingsaanvragen. Der
tig procent van de ondernemers hadden er hun
baat bij en een evengrote groep kon worden
doorverwezen naar andere hulpverlenende in
stanties. „Ongeveer dertig procent van de aan
vragen kwam helaas te laat," merkte Martin op.
Vorig jaar behandelden de consulenten 750 aan
vragen. Dit jaar zal dit uitkomen op 1200 en ver
wacht wordt een groei volgend jaar tot 2000 aan
vragen.
DAMPENDE PAAR
DENLIJVEN in het ga
reel voor de ploeg. Op de
herfstakker geven ze een
ritme aan waarin de boer
berust. Hij vindt het best
als de klei zich maar
glimmend naar de zon
wentelt.
Een vertrouwd beeld in
Zeeuwse polders tot pak
weg 1960, waar sindsdien
de brullende trekker het
trekpaard overstemt.
De stichting Werkend
Trekpaard (in oprichting)
heeft niet de illusie dat
beeld op z'n kop te zetten.
Het is al mooi als hier en
daar paarden de ploeg
blijven trekken. Daar
voor zamelt de Juniorka
mer de Bevelanden geld
in, ter gelegenheid van
het vijftien-jarig bestaan.
Een service-club die het
paard adopteert als le
vend cultuur-historisch
erfgoed.
Door Jan Jansen
AD PHERNAMBUCQ uit
Ovezande oogt, zonder strop
das en yuppie-verschijnselen,
niet als een Juniorkamer-lid.
Dat de club een 'goed doel'
zocht om het derde lustrum te
vieren, kwam hem echter van
pas. Want het idee om het
trekpaard, die goeie ouwe
knol van het Zeeuwse land,
een beetje eerherstel te geven,
koestert hij al jaren.
„Een paard in de wei, en
een ploeg in het museum, dat
is al te pover. Je moet die
paarden op enkele plaatsen
aan het werk zien te houden,"
vindt hij. „75 Jaar nadat de
eerste trekker in Zeeland
verscheen," stelt hij met ge
voel voor drama vast, „moe
ten we een initiatief nemen
om het trekpaard te behou
den." Na een geslaagde maar
ook tijdrovende 'machtsover
name'.
Phernambucq heeft er zich
in verdiept, en weet wel
waarom de Zeeuwse boer het
paard zo lang trouw bleef.
Liefde voor het dier zal een
rol gespeeld hebben. „Het was
voor een boer wel een rustge
vende gedachte dat het paard
net werktempo bepaalde op
zijn bedrijf."
Boer Mol uit Waarde bewerkt zijn veertig hectare Zeeuwse klei nog met trekpaarden.
foto willem mieras
Maar ook gewoon bedrijfse
conomische overwegingen
stonden een machinale op
mars in de weg. „Die eerste
trekkers waren natuurlijk
ook niet optimaal. Het eerste
dodelijk ongeval met een
trekker in Zeeland was er een
met machine die steigerde. En
verder was de paardentech-
nologie goed ontwikkeld en
relatief goedkoop. Zelfs in de
jaren vijftig waren de voor
delen van een trekker op de
boerderij nog niet zo duide
lijk. Bedenk eens dat er begin
jaren zestig nog een voorlich
tingsfilm verscheen over het
doelmatig benutten van trek
paarden. Dat zegt wel wat."
Het was kennelijk een laat
ste stuiptrekking, want
vooral de laatste twintig jaar
ging het snel bergafwaarts.
Van de 18.000 trekpaarden die
Zeeland pal voor de Tweede
Wereldoorlog telde, zijn er
weliswaar nog een kleine
vijfhonderd over, maar die
zijn grotendeels 'met pen
sioen'. Nog maar enkele tien
tallen doen het oorspronke
lijke werk, en voor je het weet
is het helemaal over.
„Het is vijf voor twaalf,"
zegt Phernambucq. „Er dreigt
een wezenlijk stuk historisch
cultuurgoed te verdwijnen.
De functie van het paard en
de educatieve waarde ervan
gaan verloren, ook voor men
sen die het paard nog willen
gebruiken, bijvoorbeeld in de
'Je moet die paarden op enkele plaatsen aan het werk zien te houden', aldxis
Ad Phernambucq uit Ovezande. foto de stem cor j. de boer
bosbouw en in de ontwikke
lingssamenwerking."
Doelstellingen daarom van de
stichting in oprichting: be
houd van het trekpaard, en
van de werktuigen die daar
bij horen, en van de vaardig
heden om het dier te mennen.
Educatie ook: breng onder de
aandacht wat het trekpaard
kan, draag de vaardigheden
over. Dat alles niet in de laat
ste plaats met het oog op ont
wikkelingssamenwerking,
een stokpaardje van Ad
Phernambucq.
„In de Derde Wereld wor
den nog veel trekdieren ge
bruikt, maar ze zijn in slechte
conditie, en de tuigages en de
werktuigen deugen niet. Men
valt graag op ons terug om
wat op te steken van de erva
ringen hier. Die mag je dus
niet verloren laten gaan." Het
boerenbedrijf van Mol in
Waarde is een voorbeeld,
waarin de stichting als eerste
geld stopt. Boer Mol bewerkt
zijn veertig hectare Zeeuwse
klei nog met vijf paarden,
maar kan dat alleen volhou
den met subsidie.
Als het project slaagt, blijft
de boerderij stageplaats voor
(landbouw)studenten, ook uit
ontwikkelingslanden. „Op de
landbouwpraktijkschool in
Schoondijke houdt men bij
voorbeeld een aardappelteelt-
cursus voor mensen uit die
landen. Als je in de praktijk
laat zien hoe je met trekdie
ren kunt werken, is dat beter.
Laat ze maar eens kijken bij
Mol."
De stichting kijkt echter ver
der dan Waarde, desnoods
ook buiten Zeeland. Of het
Werkend Trekpaard meer
dieren kan adopteren, hangt
vooral af van het financiële
resultaat van de jubileumac
tie. De eerste meevaller is dat
Rien Poortvliet honderd ge
signeerde reprodukties van
een trotse knol ter beschik
king stelde, uiteraard bedoeld
voor de verkoop. Verder gaat
de stichting sponsors zoeken
onder bedrijven, die enige
verwantschap vertonen met
de agrarische sector.
Het streefbedrag is 12.500
gulden per jaar, want daar
mee kan boer Mol een tijdje
vooruit. Met meer geld kan de
stichting nog meer trekpaar
den aan het werk houden. De
Juniorkamer zet het project
slechts 'op de rails' en trekt
zich dan terug. Ad Phernam
bucq hoopt er tegen die tijd
zeker van te zijn dat het
paard gewoon voortploegt in
Zeeland. „Dat mogen we niet
kwijtraken."
Van onze verslaggever
k i0p 31 vorig jaar uit-
„x kü het laden van de
gastanker VO-tank 50 in de
erneuzense Braakmanha-
en is niet te wijten geweest
an de nalatigheid van
«upper J. van E. uit Zwol-
e- De kapitein van het 2000
°n metende duwschip werd
gisteren door de Terneu-
kantonrechter vrij ge
doken.
er gas, hetgeen leidde tot een
explosie waarbij vier mensen
verwondingen opliepen en de
VO-tank 50 en de duwboot Lu
cia 4 ernstig werden bescha
digd.
De schipper, bijgestaan door
raadsman E. Klinkhamer uit
Rotterdam, ontkende de tank
deksels tijdens het laden te
hebben geopend. Wel gaf hij
toe dat hij twee in de deksels
aangebrachte kijkgaten niet
met bouten had vastgedraaid
voordat de explosie plaatsvond.
„Maar," zo voerde Van E. aan,
„dan nog zitten er in de openin
gen vlamkerende roosters
waardoor het ontsnappen van
gas vrijwel uitgesloten is."
In de aanklacht werd gesteld
dat de schipper de tankdeksels
anders dan voor kortstondige
controle zou hebben geopend.
De discussie tijdens de zitting
spitste zich toe op de woorden
'tankdeksels' en 'kortstondig'.
Officier van justitie mr. T.
Lind vond dat de schipper met
het open zetten van de contro
leluikjes bepaalde risico's had
genomen. Ook meende Lind dat
er geen sprake was van kort
stondig openen. In de ogen van
de officier had de schipper
eerst door het ene luikje moe
ten kijken. Dat had hij vervol
gens moeten afsluiten, waarna
hij pas het andere controle
luikje had mogen losschroeven.
De kwestie waar deze zaak
eigenlijk omdraaide - wie is er
schuldig aan de bij na-ramp -
werd tijdens de zitting niet be
antwoord. De advocaat van
Van E. stelde nadrukkelijk dat
de explosie niet veroorzaakt
was door het openen van de
controleluikjes. Een onderzoek
in opdracht van Van Ommeren
Binnentankvaart in Rotterdam
had volgens Klinkhamer uitge
wezen dat er aan boord van het
duwschip Lucia 4 gerookt was
tijdens het laden. „Aan boord
werd een pakje shag en een as
bak vol peuken aangetroffen.
Wij gaan er dan ook vanuit dat
iemand op de Lucia 4 tijdens
het laden van Blend 5-9 al ro
kend met zijn hoofd uit het
raam heeft gehangen," bena
drukte Klinkhamer, die voorts
van mening was dat nu onte
recht geprobeerd werd de
schuld van de brand bij de
schipper te leggen.
De raadsman wees ook met
een beschuldigende vinger
richting Dow Chemical. „Nor
maal wordt het overtollige gas
dat in de tankruimten terecht
komt direct afgevoerd via een
retourleiding. Had dit ook nu
gebeurd, dan was er niets aan
de hand geweest. Op die dag
was de retourleiding echter
niet aangesloten," aldus Klink
hamer.
De kantonrechter ging niet
in op wie nu schuldig zou kun
nen zijn aan het ongeluk. Wel
meende hij dat niet kon worden
bewezen dat Van E. de tank
deksel open had tijdens het la
den. Hij sprak de schipper dan
ook vrij.
Van onze verslaggever
NIEUW-NAMEN - De Karnavalsvereniging De
Mollen uit Nieuw-Namen zal volgend jaar wei
nig potten kunnen breken.
In het welzij nspro-
gramma van de ge
meente Hulst voor het
jaar 1989 is voor deze
vereniging slechts een
subsidie van amper 53
gulden gereserveerd.
Dit in tegenstelling tot
de andere carnavalsvere
nigingen in de gemeente
die subsidies krijgen die
variëren van ruim 880 tot
meer dan 2.850 gulden. De
luttele vijf tientjes voor
de Mollen zijn het gevolg
van de nullijn, waaraan
de gemeente ook volgend
jaar strak de hand wil
houden. Wat het carna
valsgedruis betreft wordt
gesubsidieerd tot een be
paald maximum in het
tekort. Nu hebben de
Mollen vorig jaar een
goed jaar gehad, zodat de
gemeente maar 53 gulden
moest bijspijkeren. De
eigen inspanningen om
de nodige inkomsten te
verwerven worden ech
ter meteen afgestraft.
Omdat de nullijn gehan
teerd wordt betekent na
melijk dat men in
Nieuw-Namen ook in
1989 maar op dat bedrag
aanspraak kan maken.
Van onze verslaggever
GOES - De Watermaatschappij Zuidwest-Nederland
(WMZ) en de provincie plegen momenteel overleg om te
bezien of bij het in te voeren grondwaterbeleidsplan het
waterwingebied Sint-Jansteen - voorlopig - buiten be
schouwing kan worden gelaten. Gebeurt dat niet, dan is de
waterwinning in het gebied waarschijnlijk verleden tijd.
„Indien de door de provincie
beoogde normen-voor schoon
grondwater - ook bij dit water
wingebied worden toegepast
dan betekent dat een giganti
sche kapitaalsuitgave, die niet
zonder forse tariefsverhoging
gedekt kan worden", zegt
WMZ-directeur P. Stoter.
De WMZ kan meegaan in
toepassing van de normen op
de andere waterwingebieden
binnen de provincie. „De kos
ten die de provincie hiervoor
moet maken worden dan ook
door de WMZ betaald. Maar
dan moet je Sint Jansteen bui
ten beschouwing laten. Dat wil
niet zeggen dat daar niets
wordt gedaan, zo is het ook
niet," aldus Stoter.
„Los van de kosten die je in
het Nederlandse deel zou moe
ten maken, zitten we natuur
lijk ook met het water dat vrij -
elijk vanuit België het water
wingebied binnenkomt. Om dat
aan de hoge provinciale nor
men te laten voldoen moeten
nog eens forse zuiveringskos-
ten gemaakt worden", zegt Sto
ter, die kortgeleden al openlijk
twijfels uitte over het voortbe
staan van het Zeeuws-Vlaamse
waterwingebied. De enige mo
gelijkheid om het pompstation
daar te handhaven zou liggen
in transport van het vervuilde
grondwater naar de zuivering
in de Braakman.
Wat betreft de watervoorzie
ning in Zeeuwsch-Vlaanderen
wees Stoter erop dat de voor
ziening ook in Zeeuwsch-
Vlaanderen op 'twee ankers'
rust: Biesbosch-water en De
Braakman. In principe zou af
stoten van het waterwingebied
Sint-Jansteen - inmiddels een
vermaard wandeloord - dus
kunnen. „Wij studeren echter
op de mogelijkheid om zoveel
mogelijk te beschermen en toch
Sint Jansteen te behouden."
Vooralsnog gaat de WMZ er
van uit dat komende jaren een
drastische tariefsverhoging
niet noodzakelijk is. Momen
teel wordt winst gemaakt
evenals in voorgaande jaren.
Die winst is echter nodig om de
verwachte nadelige saldi van
komende jaren (gedacht wordt
tot 1992) te dekken. Gewezen
wordt op het afstoten van de
waterfabriek in Terneuzen (af-
zetvermlndering doordat Dow
dan deels self-supporting
wordt) en de investeringen die
nodig zijn om de pompstations
te 'conditioneren' waarbij het
metaaloplossend vermogen van
het water wordt verminderd.
Ook is geld nodig om het vrij
komende zuiveringsslib van de
stations te verwerken.
Stoter verwacht dat over een
half jaar meer duidelijkheid
over het grondwaterbeleids
plan zal bestaan.
Van onze verslaggever
RETRANCHEMENT -
De VW in Retranche-
ment houdt vandaag
een wandeltocht door
het natuurgebied 't
Zwin.
Gisteren stond abusieve
lijk in de krant vermeld
dat de tocht op donderdag
(morgen) gehouden zal
worden.
De tocht gaat dwars
door het natuurgebied
naar België. Gewoonlijk
is 't Zwin niet toeganke
lijk voor wandelaars. De
leiding is in handen van
een gids. De mensen ver
trekken vandaag om 9.30
uur vanaf het restaurant
de Witte Koksmuts in Re-
tranchement. De wande
laars moeten wel een
goede conditie hebben en
(waterdichte) laarzen.
Van onze verslaggever
ZIERIKZEE - De streekvervoermaatschappij Zuidwest-
Nederland (ZWN) wil een buslijn IJzendijke-Gent. De
ZWN heeft contact opgenomen met de Belgische Nationale
Maatschappij Van Buurtspoorwegen (NMVB) om te onder
zoeken of door de Belgen een verbinding IJzendijke-Gent -
via Watervliet - tot stand kan komen.
Eveneens is er contact met de
Belgen om een verbinding
Hulst-Antwerpen mogelij lik te
maken. Dagelijks rijdt al de zo
genaamde Breda-bus van
Hulst naar Breda. De ZWN
verzorgt momenteel al wel een
busverbinding met Brugge.
Volgens Gedeputeerde Sta
ten bevinden de besprekingen
tussen ZWN en NMVB over een
lijnverbinding IJzendijke-
Gent zich in een vergevorderd
stadium, zo blijkt uit antwoor
den op vragen uit de commissie
voor Verkeer en Waterstaat.
„Nou ja, vergevorderd. Wij
wachten gewoon op een simpel
antwoord. Willen de Belgen
vanuit Watervliet - hemels
breed een paar kilometer van
IJzendijke - doorrijden naar
IJzendijke? Niets meer en niet
minder", aldus een woordvoer
der van de ZWB.
Dè ZWN ziet zelf geen kans
een lijndienst vanuit West-
Zeeuwsch-Vlaanderen op Gent
te realiseren. „Dat zou een
enorme hoeveelheid geld kos
ten. Deze lijn zou niet passen
binnen onze bestaande dienst
regeling. Wij zien er echt geen
mogelijkheden toe", aldus de
woordvoerder. Binnen welke
termijn een antwoord van de
Belgen is te verwachten kon
niet voorspeld worden.
