i [et vergeten leed van nieuwbakken vaders 19 0,- ind èfM PRE- EN POSTNATALE DEPRESSIES NIET ENKEL VROUWEN-PROBLEMEN S Unieke graftombe in Peruaanse piramide Incest-centrum in Groningen gelooft in 'poppen-methode' brande 8 :ur GROOTSTE VONDST OP ZUID AMERIKAAN SE CONTINENT nff STEM EXTRA DONDERDAG 13 OKTOBER 1988 t. ft) [oNDEN - Psychologen beginnen langzamer- iand in te zien dat een postnatale depressie niet Muitend een vrouwelijke aangelegenheid is. Veronachtzaamd Psychotisch Depressies Stress hersteld Macht Gaten Strafbaar KINDEREN OPENER OVER ERVARINGEN Bevrijdend Vertrouwen Boek Emancipatie A67 T48 si, ontwikkeld in nauwe ikhandel. aardoor impgeluiden. ir hoogwaardige kwaliteits- 50% convectiewarmte. rbreker en daardoor vrijwel tsen. its 3% terug bij gebruik van Jus ook in het voor- en na zonder rendeméntsverlies. ijgbaar bij: om er riant in misch mogelijk afspraak met Champ. ieest-verkochte - f 12.190,- A 12.990, - .f 14.390,- f 15.700,- TTEN B.V., BEVERWEG 4, TEL. ïEDRIJF OOSTVOGELS, "OBEDRIJF GEBR. VAN DEN OENBOSCH: AUTOBEDRIJF iN 130, TEL 01650-3 73 55 IJFVAN VLIMMEREN, 23 03 /verijen Dr eigen Ddr Victoria McKee [en geboorte kan ook problemen met zich meebrengen ior degene die normaal gesproken alleen maar duimen j draaien en toekijken: de vader. En niet alleen een ïóbleem, het kan kiespijn, maagpijn, depressies en zelfs i regelrechte kraamvrouwenpsychose veroorzaken. E psychose van het Vader- „„ap', luidde de prikkelende Itel van een voordracht ter ge legenheid van het vierde inter zonale congres dat het Mar is genootschap vorige maand Keld. Het genootschap is ge mand naar Louis Victor Mar- 4 die in 1858 de eerste gedegen leerhandeling publiceerde over sychische aandoeningen tij- >ns de zwangerschap en het jerperium, oftewel de periode pitect na de geboorte, f De lezing vormde het hoog tepunt van een themasessie Iver „Vaders en Vaderschap" leen onderwerp waar het nu chtjarige genootschap zich ooit eerder in die mate over Logen heeft. De schrijver van i verhandeling, dr. Paola Henvenuti van de universiteit n Florence, gaf een analyse n de ziektegeschiedenis van lijf vaders die psychotisch wa len geworden tijdens de zwan gerschap van hun partner of plak na de geboorte. Jaar mijn mening is dit pro- |ieem veel te veel veronacht- lamd", zegt professor John lox van de universiteit van eele. Hij is voorzitter van het larcé genootschap en een Jutoriteit op het gebied van de ostnatale depressie. Cox houdt zich op het mo lt bezig met het organiseren |an bijeenkomsten voor vaders inzijn „ouder en baby" kliniek n de Engelse plaats Stoke-on- rent. Een revolutionaire stap loorwaarts, want traditionele paamafdelingen richten zich mers uitsluitend op moeder i baby. „Het is heel moeilijk nde vaders bij elkaar te krij- omdat ze overdag meestal lerken en 's avonds weinig zin lebben om nog de deur uit te gaan. Wat ook meespeelt is dat nen in het algemeen niet over hun ervaringen :aten of die willen delen met inderen", legt Cox uit. „Boven dien gaat het lichamelijke as- 1 van kinderen krijgen na tuurlijk niet op voor vaders (•zij kunnen niet, zoals vrou- met elkaar praten over leeën of inknippen". Door zijn werk in de kliniek heeft Cox al een aantal ernstig gestoorde mannen onder han den gehad, die leden aan schijnzwangerschappen, pseu- do-weeën en massa's andere psychomatische verschijnselen. Hij begrijpt nu dan ook wat het nut is van het fenomeen „cou- vade". Dat is het gebruik in sommige primitieve gemeen schappen om de partner van de zwangere vrouw zodanig te be handelen alsof hij het kind moet baren „Bij één man ontwikkelde zich telkens als zijn vrouw in ver wachting was een psychotisch ziektebeeld", vertelt Cox bij wijze van voorbeeld. „Hij werd manisch -hyper-opgewonden, leed aan slapeloosheidf- en be vestigde het vermoeden dat vooral carrièrejagers vatbaar zijn voor dergelijke aandoenin gen". Hetzelfde geldt voor am bitieuze carrière-vrouwen; vermoed wordt dat zij ook ont vankelijker zijn voor postna tale depressies. Het komt steeds vaker voor dat mannen zo veel mogelijk betrokken willen worden bij de zwangerschap en het wordt ook aangemoedigd dat ze aanwezig zijn bij de bevalling. Maar, zo waarschuwt Cox, daardoor be staat ook het gevaar dat ze zich „beroofd en in de steek gelaten" voelen in een systeem dat zich concentreert op moeder en kind. „Het ziekenhuis maakt van vaders ook vaak vreemden", vindt Cox. „Vrouwen voelen zich al ongemakkelijk genoeg in een ziekenhuis, maar vaders -die toch vaak heel nauw be trokken zijn geweest bij de prenatale periode en de ge boorte - worden plotseling ge degradeerd tot bezoeker. Man nen praten meestal niet over hun problemen en als reactie trekken ze zich nog meer terug, terwijl de vrouw op dat mo ment juist enorme behoefte heeft aan steun van haar echt genoot. Het gevolg kan zijn dat zij zijn houding weer verkeerd interpreteert". „Hij raakt gedeprimeerd, Dr. Charlie Lewis, docent in de ontwikkelingspsychologie aan de universiteit van Reading, gelooft dat mannen, alhoe wel ze niet geplaagd worden door op hol slaande hormonen, wel degelijk allerlei vormen van pre- en postnatale aandoe ningen kunnen krijgen, die veel verder gaan dan het Freu diaanse begrip „baarmoedernijd". - FOTOUPI omdat hij bang is de vrouw van wie hij houdt kwijt te raken - lichamelijk is ze al veranderd en geestelijk wordt ze voUedig in beslag genomen door de ba by- of hij ziet op tegen zijn nieuwe verantwoordelijkheden als vader", voert Cox aan. „Zijn partner beschouwt het echter als een teken van gevoelloos- heid". Dr. Charlie Lewis, docent in de ontwikkelingspsychologie aan de universiteit van Rea ding, gelooft dat mannen, al hoewel ze niet geplaagd wor den door op hol slaande hormo nen, wel degelijk allerlei vor men van pre- en postnatale aandoeningen kunnen krijgen, die veel verder gaan dan het Freudiaanse begrip „baarmoe dernijd". Lewis gaf op het congres een lezing over 'Vaders en Postna tale Storingen in hun Ge moedstoestand'. Hij heeft ook een boek over dit onderwerp geschreven onder de titel 'Va der worden' en onderzoek ge daan naar een volstrekt wille- keurige groep van honderd va ders. „Eentje leed aan een ernstige mate van claustrofobie; hij durfde alleen maar te voet naar zijn werk. Een ander kreeg anorexia nervosa en kon geen hap door z'n keel krijgen tot de baby werd geboren. Weer een ander weigerde een jaar lang na de bevalling sek suele omgang met zijn vrouw, omdat hij het idee dat ze weer zoveel pijn zou moeten lijden niet kon verdragen", vertelt Lewis. Hij vervolgt: „Een overzicht uit 1961 toont aan dat maar weinig echtparen wilden dat de vader bij de bevalling aanwe zig was. Vooruitstrevende ver loskundigen daarentegen pro beerden die aanwezigheid juist te bevorderen. Als je de erva ringen bestudeert van mannen die destijds de bevalling mee maakten, wordt duidelijk dat de meesten het gevoel hadden dat ze - tegen hun zin - de ver loskamer ingeduwd waren. En daarna, terwijl de moeder werd geleerd hoe ze borstvoeding moest geven en hoe ze luiers om moest doen, werd hij aan z'n lot overgelaten". Dat probleem heeft deels te maken, zo gelooft Lewis, met het feit dat de vaderrol niet exact gedefinieerd is. „Meestal zijn de moeders degenen die de luiers verschonen en de kinde ren voeden. Het „vader zijn" varieert van mannen die alles willen doen voor hun baby en met htm vrouw ruziën over wie de wattestokjes mag kopen en de billetjes mag afvegen, tot mannen die vluchten in hun werk en het idee hebben dat vaderschap betekent geld ver dienen om het gezin te onder houden. „Kijk maar naar de hertogin van York - hoeveel druk op haar werd uitgeoefend om haar baby niet alleen te la ten voor haar reisje naar Australië. Maar of Andrew nu wel of niet bij z'n dochtertje is, daar maakt niemand zich druk om", verduidelijkt Lewis. De mannelijke postnatale de pressie kan al kort na het ont dekken van de zwangerschap ontstaan. De vrouw staat meestal in het middelpunt van de belangstelling, terwijl de man er een beetje bij hangt. „Prenatale symptomen zijn veelal hoofdpijn, kiespijn, pijn in de onderbuik en misselijk heid. In het postnatale stadium manifesteert de stoornis zich in de vorm van depressies, ge spannenheid en vermoeidheid", zegt Charlie Lewis. Dr. Wendy Savage van het London Hospital, die tijdens het congres een werkgroep over „De Psychologische As pecten van de Verloskunde" leidde, vertelde daarbij dat haar studenten een onderzoek hadden ingesteld naar de erva ringen van mannen tijdens de zwangerschap van hun part ner. Daaruit kwam naar voren dat tien tot vijftien procent aan een „couvade" syndroom leed, namelijk dat de man zelf het gevoel had zwanger te zijn. „Ik ontmoet een heleboel mannen die duidelijk lijden on der hun aanwezigheid bij de bevaHing. Tenzij een man uit drukkelijk te kennen geeft er bij te willen zijn, moet hij niet gedwongen worden. Het gevoel dat hij hulpeloos en machteloos staat toe te kijken, kan voor hem een uitermate traumati sche ervaring zijn Vooral als er ingrepen zoals inknippen of een tangverlossing aan te pas komen. Ik zie ook vaak dat mannen de verantwoordelijk heid van het vaderschap niet aankunnen. Ze kunnen dan knorrig worden of zelfs ge welddadig", aldus Wendy Sa- vage. Ook voor ouderparen die niet aan psychoses lijden, geldt dat de geboorte van een kind, sta tistisch gezien, één van de meest stressrijke gebeurtenis sen is in een relatie, die bijna gelijk staat aan een scheiding of een sterfgeval. John Cox werkt op het moment aan een vergelijkend onderzoek naar mannen wier partner aan een ■postnatale depressie lijdt en mannen wier partner nergens last van heeft. Cox besluit: „Ik geloof dat de relatie die een man heeft met zijn moeder, naast die met zijn vader, ook van belang kan zijn bij het vaststellen of een man negatief reageert op de geboor te. Hetzelfde geldt immers voor de vrouw. Haar verhouding met haar moeder kan bepalend zijn voor haar houding ten op zichte van de zwangerschap en de bevalling". Copyright The Times irMonte Hayes, iated Press IIPAN (AP) -De Hoge Heer 'an Sipan regeerde over een poot woestijnrijk, stierf ond zijn 35e levensjaar en ag vervolgens 1.500 jaar on tstoord in zijn graf tot ar- heologen, in een race tegen irafschenners, de tombe blootlegden. ommige deskundigen achten e vondst de belangrijkste van #t westelijk halfrond, en even taardevol als de ontdekking 'an het graf van Tutanchamon a Egypte, Waren ze iets later gekomen, lan hadden de archeologen 'aarschijnlijk een lege tombe angetroffen. Rovers waren bij lun graafwerkzaamheden de tafkamer van de Heer van Si- »n tot op een meter genaderd, r*n een andere organisatie plunderaars, boos omdat ij niet bij de plannen betrok- waren, de archeologen een 'P gaven. »Ze hadden hem bijna be- akt", vertelt Walter Alva, di- Wteur van het Peruaanse Ar- wologisch Museum Bruning «leider van de opgravingen. Als het ze gelukt was, zouden e het graf hebben vernietigd was deze onschatbaar waar dvolle ontdekking, die ons j kan vertellen over de oude avanen, aan onze neus voor tgegaan". De grafkamer bevatte achtig gesmede gouden sie- ,n en meer dan 1200 aarde- r»ken vazen met afbeeldin- w V„a,n Aet dagelijks leven van j Moche-volk, een van de «ste beschavingen van Peru tultuurV0°r'Oper Van Inka" k tombe bevindt zich in het enste plateau van een ge- j,Piramide bij het kust- ,aatfJe Sipan, 800 km ten Jjordwesten van Lima. Het L archeologen versteld a staan door zijn rijkdom „„inschat aan gegevens over cultuur waar tot nog toe "^overbekend was. ijr, vondst heeft ook aan- i»Jt Sevestigd op de duistere e'd van de internationale kunstsmokkel en de gevolgen daarvan voor Peru, een arm land dat de midddelen ontbeert om honderden pre-Colum- biaanse tempels die op zijn grondgebied staan te bescher men of te laten onderzoeken. „Dit is de rijkste graftombe die ooit door archeologen op het westelijk halfrond is blootge legd. De kwaliteit van de gou den voorwerpen is verbluf fend", aldus dr. Christopher Donnan, een expert in de oude geschiedenis van Peru. Donnan maakte de vondst half septem ber in Washington bekend ten kantore van de National Geo graphic Society, die de opgra vingen in Sipan heeft gefinan cierd. Volgens Donnan was het be lang van de tombe in Sipan te vergelijken met die van Tutan chamon in Egypte. Onder de gevonden voorwerpen waren ondermeer een gouden masker, een massief gouden kroon, een gouden mes, twee kettingen met zilver-en-gouden kralen in de vorm van pinda's en een 1,2 kilo wegend gouden schild. De Heer van Sipan, zoals hij door de archeologen wordt ge noemd, was een priester-krij ger met bestuurlijke bevoegd heden. Toen hij rond zijn 35e doodging was hij 1.67 meter lang. Met hem werden een lie velingshond, een kind, drie jonge vrouwen, waarschijnlijk echtgenotes of concubines, en drie mannen begraven. Van een van de mannen, vermoede lijk een wachter, waren de voe ten afgehakt, kennelijk om te beletten dat hij zijn plicht, het bewaken van de tombe in het hiernamaals, zou verzaken. „Bedenk eens wat een macht die man had. Al die mensen werden geofferd en samen met hem begraven. Hij was een machtig heer met absolute zeg genschap over het leven van zijn onderdanen", zo zegt Luis Chero, een plaatselijke archeo loog die aan het project mee werkt. De tombe bevindt zich in een uit adobe, een soort leemtegels, vervaardigde terrasruimte van 70 meter lang, 50 meter breed en 10 meter hoog. De 45 meter hoge piramide, door de omwo nenden Huaca Rajada ge noemd, steekt uit boven suiker rietvelden. Volgens Juan Mar tinez, een van de archeologen, worden sommige velden nog altijd bevloeid door kanalen die door het Moche-volk zijn ge graven. Volgens de archeologen wa ren de Moche een strijdersvolk dat geloofde in mensenoffers. Zij waren zeer kundige me taalsmeden en bouwden com plexe irrigatiesystemen waar mee zij woestijnland omtover den in katoen- en maïsvelden. De Moche beheersten van 100 tot 800 na Christus een 500 km lange strook land langs Peru's noordkust. Hun beschaving verdween op mysterieuze wij ze, lang voor de komst van de Spanjaarden in 1530, waarmee de veel bekendere Inka-cultuur ten einde kwam. De Huaca Rajada-piramide heeft kennelijk gefungeerd als een enorm mausoleum voor een reeks van Moche-heersers. Ar cheologen hebben kortgeleden een tweede graf ontdekt, even eens van een priester-strijder, maar van een minder allure dan de Heer van Sipan. De Moche kenden geen ge schreven taal. Maar Chero, wiens koperkleurige huid en hoge jukbeenderen een even beeld lijken van de gouden maskers uit het graf van Sipan, zei dat de zorgvuldig geplaatste rijen vaten met afbeeldingen die in de eerste tombe zijn ge vonden, zich lieten lezen als een boek. Waardevolle informatie over de verhouding tussen het ene voorwerp en het andere gaat onherroepelijk verloren als een Een blik in de graftombe. Archeologen bestuderen een gouden dodenmasker met grote gouden hangers. fotoap graf wordt geplunderd. „De manier waarop aardewerk in graven wordt gezet is niet wil lekeurig, maar vertelt een ver haal. Wat de huaqueros (graf plunderaars) doen is ver schrikkelijk -zij vernielen van aUes en halen de dingen uit hun context", aldus Chero. Huaca Rajada is gepokt met gaten die door rovers zijn ge graven. Van de top van de bo venste terrasruimte loopt een gat recht naar beneden. Via deze tunnel deden de huaque ros van Sipan in februari 1987 hun eerste ontdekking. Dag en nacht doorwerkend, met wach ten op de uitkijk om te waar schuwen als er iemand aan kwam, haalden enkele tiental len rovers een schatkamer leeg die misschien even rijk gevuld was als die welke enkele maanden later door de archeo logen werd opgegraven. Korte tijd later werd op de klandes- tiene antiekmarkten een aan voer geconstateerd van onge woon verfijnde gouden en zil veren voorwerpen. Zonder een tip van jaloerse huaqueros zou het voor de re gering bijna onmogelijk zijn geweest na te gaan waar het goud precies vandaan kwam, zei Martinez. Bij een politie-in- val in het huis van een plunde raars-familie in Sipan werd in april 1987 een van de bendelei ders doodgeschoten, en werden enkele uit de piramide afkom stige kunstvoorwerpen in be slag genomen. Toen Al va en zijn medewer kers in Sipan aankwamen om de opgravingen te beginnen werden zij bedreigd door dor pelingen, die vonden dat de schatten aan hen toekwamen. De piramide is nu omgeven door prikkeldraad en wordt door politie-agenten bewaakt. „Veel mensen in Sipan zeggen dat hun families al generaties lang opgravingen doen in de tempels", aldus Martinez. „Het probleem van de hua queros dateert nog uit de kolo niale tijd", stelt Juan Gunther, een architect en amateur-ar cheoloog uit Lima. „De huaca's (tombes) werden gelijkgesteld met mijnen. Een Spanjaard be taalde evenveel belasting op wat hij uit een huaca haalde als op wat hij uit een mijn haalde". „Pas de afgelopen 30 jaar is men begonnen het plunderen strafbaar te stellen. Maar het blijft een goed-geoliede busi ness, van de huaquero die met de spade staat te zweten tot de tussenhandelaar die de spullen exporteert", aldus Gunther. In 1938 pleegde de eigenaar van de hacienda Batan Grande, 50 km ten noorden van Sipan, de grofste grafschennis van de eeuw. Met een bulldozer reed hij een piramide omver, waarna hij volgens ooggetui gen met 15 zakken goud weer vertrok. Peru is rijk aan ruïnes uit de pre-Inkaperiode, maar arm in ieder ander opzicht. Terwijl de plunderaars zo'n beetje vrij spel hebben tempels te ver woesten in hun jacht naar schatten, worden Peruaanse archeologen ernstig in hun werk belemmerd. „De regering geeft geen geld om op grote schaal archeologische opgra vingen te verrichten", aldus Martinez. „Zij heeft belang bij projecten die direct resultaat opleveren." Chero stelt dat honderden tempels langs de noordkust van Peru nooit door archeologen zijn onderzocht, omdat er geen geld voor is. „Alleen al bij Si pan staan vijf piramides. We hebben een aardig idee waar eventuele graftombes zich be vinden, maar zonder geld kun nen we niet graven". „Uitéraard is het niet zo dat je een kind zo maar een pop geeft en verder afwacht wat er gebeurt. Wij gebrui ken die poppen-methode voorzichtig en in combinatie met interviews en spelvormen", aldus Mijlof, mede werkster van het Diagnostisch Cen trum. - FOTO ANP kunnen GRONINGEN(ANP) - Medewerkers van het Diag nostisch Centrum in Groningen zijn tot nu toe tevre den over de resultaten die zij behaald hebben met zeer jonge kinderen die seksueel zijn misbruikt. Het centrum onderzoekt met speciale methoden of zij slachtoffer zijn geworden van incest. Door middel van interviews, spelletjes en anatomische poppen wordt geprobeerd de kinderen over hun ervaringen te laten vertellen. De gemiddelde leeftijd van kinderen die worden opge nomen is vijf jaar. „De kin deren zelf vin den het een hele opluchting om over hun ervaringen te praten", zegt B. Mijlof. Zij is een van de op richters en me dewerkers van het Diagnos tisch Centrum. Het is in mei officieel ge opend maar al in februari of ficieel van start gegaan. Mijlof: „Veel kinderen wor den er rustig van wanneer ze ons duide lijk hebben ge maakt wat er is gebeurd, ze raken hun nachtmerries kwijt. In overleg met justi tie willen we onze metho den om met deze zeer jonge kinderen, die moeilijk on der woorden kunnen bren gen wat er is gebeurd, ver der ontwikkelen. Ook wil len we de capaciteit van ons cgntrum uitbreiden". In het centrum, dat is opge zet met medewerking van justitie, politie en diverse hulpverleningsorganisa ties, probeert men vast te stellen of kinderen al dan niet binnen het gezin sek sueel zijn misbruikt. „In de meeste gevallen hebbien we kunnen achterhalen wat er met de kinderen is gebeurd. Het is voor hen heel bevrij dend wanneer ze dat kun nen vertellen. Ze ervaren het vaak als een groot ge heim en ze hebben er last van. Zeker wanneer er dreigementen tegen hen zijn gebruikt", aldus Mijlof. Er zijn in het Diagnostich Centrum, dat slechts één dag per week is geopend, tot nu toe 55 kinderen ge holpen. De jongste was tweeëneenhalf jaar, de oud ste twaalf jaar. Veertig procent van de slachtoffers bestond uit jongens. Som mige slachtoffers waren door verscheidene mensen misbruikt. Het centrum is opgericht, omdat er behoefte bestond aan een dergelijke instel ling voor onderzoek bij jonge kinderen. Het werkt alleen voor instanties als de raad voor de kinderbe scherming en justitie, die na de rapportage van het centrum moeten beoordelen welke hulp het kind verder nodig heeft. „We staan er versteld van hoe snel we het vertrouwen van kinderen kunnen win nen", zegt Mijlof. Ze heeft eerder ervaring opgedaan met de begeleiding van in- cest-slachtoffers. Bij het centrum zijn ook een kin derpsychiater, psychologen, een orthopedagoge, kinder arts en jurist betrokken. Ondanks kritiek op de „poppen-methode" is Mij lof niet ontevreden en vindt ze dat de methode verder moet worden ontwikkeld. „Uiter aard is het niet zo dat je een kind zo maar een pop geeft en verder afwacht wat er gebeurt. Wij gebruiken die methode voorzichtig en in combinatie met interviews en spelvormen. Dan is het een hele goede aanwinst. Het gaat er tenslotte om manieren te vinden om kin deren iets duidelijk te laten maken waar ze nog geen woorden voor hebben, kin deren die bovendien vaak worden gedwongen om te zwijgen", zo meent ze. In het centrum wil men in de toekomst de „poppen- methode" verder uitwer ken. Zo wordt onder meer gedacht aan een controle groep voor kinderen waar van in het geheel geen ver moeden bestaat dat ze sek sueel zijn misbruikt. In zo'n groep kunnen ook zij met poppen spelen zodat de be geleiders kunnen zien hoe zij er mee omgaan en dan eventuele tekenen van sek sueel misbruik constateren. Mij lof is de afgelopen jaren een deskundige geworden op het gebied van de hulp verlening aan slachtoffers van incest Ze schreef een bóèk over haar eigen in- cest-ervaringen en was in 1982 betrokken bij de op richting van een landelijke vereniging tegen seksuele kindermishandeling binnen het gezin. Op initiatief van deze vereniging werd in 1985 in Groningen het eerste op vanghuis in Nederland ge opend voor slachtoffers van incest van 10 tot 21 jaar. Dit opvanghuis is nog steeds uniek in Nederland; in ja nuari zal in Hengelo een vergelijkbare instelling worden geopend. In het op vanghuis kunnen de meis jes negen maanden blijven, in een vervolghuis nog eens een jaar. Er zijn tot nu toe 140 meisjes behandeld. Mijlof gelooft niet dat in cest de laatste jaren sterk is toegenomen. Weliswaar is het volop in de publiciteit en is er een hausse aan rechtszaken, maar dat komt omdat het onderwerp in Nederland de laatste paar jaar bespreekbaar is geworden. „Het taboe is er nu vanaf. Drie verschil lende generaties slachtof fers beginnen er nu gelijk tijdig over te praten". Daaruit blijkt in ieder ge val wel dat het probleem enorm is in Nederland, zo meent ze. „Er wordt wel ge zegd dat incest nu een mo dieus onderwerp is. Maar daarmee mag je het pro bleem niet afdoen, daar voor zijn de problemen veel te ingrijpend". Dat incest minder een taboe is, is volgens haar een ge volg van de emancipatiebe weging en van activiteiten van organisaties als de ver eniging tegen seksuele kin dermishandeling binnen het gezin. Ook vroeger kwam incest al veel voor. Dat is onlangs nog gebleken uit een rapport van de Am sterdamse onderzoekster N. Draaijer, waaruit bleek dat één op de zeven volwassen vrouwen wel eens te maken had gehad met incest „Ik heb niet de illusie dat we ooit in een samenleving komen waarin incest niet meer voorkomt Maar er kan zeker wat aan worden gedaan, ook op het gebied van de preventie. Incest is een probleem dat van gene ratie tot generatie over gaat. Door oudertherapie en door kinderen weerbaar te maken kun je daar een eind aan proberen te ma ken", aldus Mijlof. Om het enorme incest probleem voor de samenle ving te verminderen zijn er volgens haar in ieder geval ook in de andere regio's op vangcentra en Diagnosti sche Centra nodig. „Wan neer de overheid daar nu geld voor beschikbaar stelt hoeven veel van de jeug dige slachtoffers van nu la ter niet in psychiatrische centra te worden behan deld", aldus Mijlof. I

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 25