ILAZOEN CHEMIEGIGANT DOOR YATENAFFAIRE BEVLEKT Dertig JAAR geleden was de Nieuwe Neuzen- jolder westelijk van Terneuzen het domein van jeren en knechten, meeuwen en hazen. Tegen woordig liggen er in de polder 28 fabrieken en [erken er bijna 3000 mensen. -RFEKTIE Gaat Brabant t ook beleven? 5.00 UUR! VANMAAREN 3ESTEM VAN ZEELAND 4 DONDERDAG 6 OKTOBER 1988 Blijvertje s andere zaken die een maken. Mitsubishi 595,- inklusief /oorbehouden. egatief imago Geldschieter Hypocrisie Huiverig Vatenaf faire DOW CHEMICAL is overal in Zeeuwsch- Vlaanderen. De chemiegigant houdt een vinger in de pap bij verenigingen, instellin gen, organisaties en instanties. Via de werknemers - de ambassadeurs van de company - wordt de invloed van Dow ver spreid in stad en ommeland. Produkten van de Terneuzense vestiging van de Ame rikaanse multinational treffen we aan in auto's, keukens, badkamers en slaapka mers. De bekende blauwe piepschuimpla ten houden in tal van woningen in de streek de koude winden buiten. Via bro chures, open dagen en advertenties in de regionale dag- en huis-aan-huisbladen ventileert de economische grootheid van de regio haar bedrijfsvisie. Dow is overal en niet zonder redenen. Rampen Cokerco Bio-Natuur? Eén keer proeven en je kent verknockt. j Opticiens van professie, enners van kontaktlenzen jlnnekenstraat 16, breda T20 ow strekt zijn tentakels oorConny van Gremberghe [ow Chemical kocht het terrein in de polder aan de Wes- erschelde in 1962 en sindsdien zijn de hazen, de boeren nde knechten verdwenen. Een eenzaam boerderijtje op jet terrein van de chemiegigant, waar de milieudeskun- |ge H. Spaas in zetelt, getuigt nog van het agrarisch ver- slen. «r Chemical is in de loop van jaren uitgegroeid tot de otste werkgever in euwsch-Vlaanderen. Naast i ruim 2800 eigen employees iJrgt de Terneuzense vestiging au de Amerikaanse multina- lonal voor nog eens dik drie- Juizend aanverwante arbeids plaatsen bij leveranciers, on- 'g. en gewone aannemers, lioonmaakbedrijven en con- uctie-bedrijven. Volgens ow-voorlichter Evert van (ijlt danken een op de drie euwsch-Vlaamse gezinnen irect of indirect hun gezinsin- aan het chemieconcern. )g je daarvoor eigenlijk liet op de borst slaan, maar die tifen liggen er nu eenmaal", kgt Van Wijk met enige trots. A mitsubbhi motors ERS B.V., fooralsnog ziet het er niet naar it dat die situatie op korte ter- ijjn verandert. Integendeel, low Chemical is in 1962 naar isuwsch-Vlaanderen geko- len om te blijven. De chemie- ibrikant weigert zich te laten idelen in de categorie van zo- enaamde runaway-industries, edrijven die zich vestigen in (bieden om vervolgens de be en weer te nemen als overhe en de forse vestigingspremies ebben neergeteld. De Ameri- aan in het Zeeuws-Vlaamse olderland is een blijvertje, ge lige de 200 miljoen gulden die it en de volgende jaren in de erneuzense bedrijf installaties (investeerd worden. Van Wijk (rwacht dat ook de werkgele- Etiheid op de 28 fabrieken de «mende jaren een stijgende jn blijft vertonen. De wind der welvaart waait iZeeuwsch-Vlaanderen. Dow inctioneert als de ventilator, f liever als het trekpaard van e economie in de regio. Posi- ive geluiden, dat wel, maar ït is niet allemaal rozegeur en mesehijn. De chemie kampt jt een geladen imago. Het ge- van milieurampen in het mte verleden. De catastro- in Seveso, Bhopal en Sandoz Ebben bij de doorsnee-burger indruk nagelaten dat chemie loniem is aan gif. „Die rampen vallen niet goed praten, maar wij schatten de iico's voor dergelijke cata- "es in deze regio vrijwel ni- Met het negatieve beeld m de chemie zijn we ook niet ig gelukkig. Temeer, omdat 'iw zichzelf ziet als 'een com- my die deel uitmaakt van de amenleving'. Een maatschap- die zonder de produkten uit chemie in elkaar zou zak ten, Zonder de plastics bij- irbeeld zou er geen stukje [enwoud meer over zijn, dan 'aren alle bomen al gekapt. De Jensen hebben er amper een van dat ze met produkten 't de chemie geconfronteerd 'orden van het moment dat ze 'taan totdat ze naar bed an. Dat begint al met de idpasta", klinkt het lyrisch. w wil af van het beladen ago. Vandaar ook dat er een pootseheepse campagne ge reed wordt om het bedrijf lichter bij de mensen te bren- Iffl. Open dagen, voorlich- ®gs- en advertentiecampag- en een actief sponsoring- releid zijn het gevolg. Dow is van de samenleving en om "e reden kan die samenleving rekenen op een forse bij- "ep van de chemiegigant. Het afgelopen jaar ontving "P dik duizend verzoeken om e'delijke steun. Aanvragen kierend van duivensportver- "igingen tot fanfares. Van bil- lubs tot natuurbescher- ers. 7iÜet ^erneuzens bedrijf heeft n 'n een kort tijdbestek we re manifesteren als de viiia opa met goedge- Ze Portemonnee. Van Wijk dio a^ r nadrukkelijk dat 6 beurs niet zonder i r geopend wordt. „We heb- H donatie- en sponso- E d ontwikkeld, dat ken n dr'e Peilers. We trek- nk' reerst alleen geld uit perspr 1 'naritatie Hoeveel uiteindelijk uitgetrok ken wordt is van geval tot ge val verschillend, maar wel kan ik kwijt dat we jaarlijks ette lijke honderdduizenden gul dens schenken aan diverse uit verkorenen", legt de voorlich ter uit. Dow geeft niet zomaar geld uit. Wil een organisatie een bedrag van het concern ontvangen, dan moet daar iets tegenover staan. Het Dow-logo in een programmaboekje, op entree bewijzen of Dow-vlaggen op het feestterrein. „Op die ma nier snijdt het mes aan twee kanten en krijgen wij iets voor onze - financiële - betrokken heid terug", aldus Van Wijk. De Zeeuws-Vlaamse che miegigant is de afgelopen jaren opgetreden als geldschieter voor het Terneuzens Jazzfesti val, de Zeeuwse Volksuniversi teit (ZVU), het Terneuzens Zuidlandtheater, de biblio theek in de Scheldestad, di verse sportverenigingen, het zwakzinnigeninstituut De Sterre in Clinge, wielercomité's in de regio, een keur aan mu ziekverenigingen, scholen, de Bond voor Materiaalkennis, to xicologische verenigingen en technische universiteiten. Daarnaast heeft Dow een vin ger in de pap bij symposia en congressen, kinderdagverblijf De Wipwap in Terneuzen, waar het bedrijf twaalf plaat sen voor eigen personeel in kocht, en nog tal van andere instellingen. Volgens Van Wijk neemt het aantal aanvragen dat Dow te verwerken krijgt alleen nog maar toe. „De bezuinigingen zijn daar debet aan", meent hij. „WVC, en met name minister Brinkman, maar ook de media kijken met een zekere hypocri sie tegen het sponsoringsbeleid van grote bedrijven aan. De overheid mag door middel van subsidies zelf sponsoren en werpt zich dan te pas en te on pas op als gulle gever. Bood schappen van commerciële be drijven worden op vaak neuro tische wijze van het scherm ge brand. Willen wij echter een stukje 'free publicity', dan zijn we aan strakke regelgeving ge bonden. Wat meer volwassen heid van de overheid op dit ge bied zou niet zo slecht zijn", be nadrukt Van Wijk. Dow drukt in Zeeuwseh- Vlaanderen, door zijn sponsor en donatiebeleid, advertenties, persberichten en economisch belang, haar stempel op de re gio. „Dat heeft zijn voor- en nadelen, dat wordt door ons onderkend. Het is wel zo dat de voordelen de nadelen ruim schoots overvleugelen", vindt de voorlichter. Niet alle Zeeuwsch-Vlamin gen zijn zo gelukkig met de rol van Dow in de streek. Een ge geven dat versterkt wordt door de uitslag van een enquête, die enkele jaren geleden door me dewerkers van het marktana lyse bureau Veldkamp bv uit Amsterdam werd verricht. Het personeel volgt het voorbeeld van het bedrijf. Bewaker E. van de Brande stopt geld in de bus van J. Soetmulder die geld ophaalt voor De Sterre. Ruim de helft van de onder vraagden vond dat Dow te wei nig vertelde over wat er in de toekomst op en bij het terrein in de Nieuwe Neuzenpolder staat te gebeuren. Zeventig procent van de ondervraagden vond dat het bedrijf geen be trouwbare informatie ver strekte over wat het bedrijf al lemaal uitspookte. Over de mate waarin gemeen ten en provincie rekening met Dow dienden te houden liepen de meningen nogal uiteen. De invloed van het concern op di verse verenigingen en organi saties werd door driekwart van de mensen als "juist voldoende' ervaren. Ongeveer vijftien pro cent van de geënqueteerden vond dat de lokale en provin ciale overheid meer rekening met het bedrijf moest houden. Circa twintig procent vond de invloed van Dow op de politiek te groot, maar een even groot aantal vond dat de invloed van het bedrijf, met name op het verenigingsleven, nog wel mocht toenemen. In totaal stelde echter meer dan de helft van de ondervraagden dat zij het zouden toejuichen als de overheid meer greep op het doen en laten van het bedrijf zou krijgen. Mede door de harde Amerikaanse mentaliteit van Dow stond de helft van de Zeeuwsch-Vlamingen huiverig tegenover de macht van het concern. Van Wijk is echter van me ning dat de houding van de Zeeuwsch-Vlamingen ten op zichte van Dow wel enigszins veranderd is. „We hebben geen geheimen, zeggen we altijd. De poort staat voor ieder open. Een nieuw onderzoek naar de rol van Dow in deze samenleving zou evenwel geen slecht idee zijn. Maar goed, het kan niet ontkent worden dat Dow een grote impact heeft op het reilen en zeilen in de streek. De wo ningbouw heeft door onze komst naar hier een enorme vlucht genomen, maar om nu te stellen dat wij als bedrijf ver antwoordelijk zijn voor de leegstand van woningen gaat r sprake is van educatieve, I tcifA®Heve °f culturele lai„„„ Daarnaast moet laW "atu"aasr moet er een '*lt "leen belang met de activi- gemoeid zijn. We verlenen f rfr?n steun aan kerkelijke m n-r k& manifestaties. Dit Precedenten te voorkomen. Dow schonk kort geleden een televisie aan het Varenscentrum in Terneuzen. mijn insziens te ver, omdat de overheid verantwoordelijk is voor het bouwbeleid", stelt hij desgevraagd. Wanneer de politieke invloed van Dow ter sprake komt trapt de Dow-woordvoerder be- duchtzaam op de rem. „Als iedere andere grote onderne ming zullen wij het niet nala ten om naar de overheid toe te stappen met onze visie op be paalde zaken. Dat wil niet zeg gen dat wij onze standpunten aan de politiek opleggen. Noem het informeren. Wij willen op velerlei gebied een stuk wetge ving waarbinnen het goed wer ken is", aldus Van Wijk. Dat de speurtocht van het raadslid André van Himme (Links Perspectief Terneuzen) naar de beruchte vermiste Dowvaten het bedrijf niet erg gelegen komt geeft Van Wijk grif toe. „Een dergelijk affaire betekent een versterking van het imago waar we eigenlijk vanaf willen. Het enige wat we kunnen doen is het bevlekte blazoen weer schoonpoetsen. Wat lezen mensen namelijk in de krant: koppen met 'vaten', 'Dow' en 'milieu'. Die hele va- tenaffaire is een erfenis uit de opbouwfase van het bedrijf toen er nog niet die controle mechanismen waren die er nu zijn. Ook wij zijn door schade en schande wijs geworden. Wat we nu alleen nog maar willen is, omwille van de produktie, het milieu belasten binnen aanvaardbare normen. Daarbij moet gesteld worden dat we binnen de normen van de wet geving blijven en bovendien onze eigen regelgeving hante ren die vaak nog strenger is dan die van de overheid. Dat we een milieubewust bedrijf zijn wordt onderkend", bena drukt de pr-chef Het Terneuzens bedrijf kreeg voor dat actieve milieu beleid binnen de fabriekspoort in 1987 de milieuprijs van mi nister Nijpels. Iets wat het laatste jaar regelmatig met enig cynisme tegen Dow ge bruikt wordt. Van Wijk erkent dat. Dow is echter niet van plan om de vatenaffaire onder de bekende mat te vegen. Het be drijf heeft zich 'moreel verant- Evert van Wijk: 'De mensen hebben er amper een idee van dat ze met produkten uit de chemie geconfronteerd worden van het moment dat ze opstaan totdat ze naar bed gaan. Dat begint al met de tandpasta'. - foto s de stem cor j. de boer woordelijk' gesteld voor de va- tendump in het verre verleden. Ook is het bedrijf er telkens als de kippen bij om eigen deskun digen te betrekken bij bodem en grondwateronderzoeken bij vermeende stortplaatsen. Voor Van Wijk een duidelijk bewijs dat de belangen van Dow synchroom lopen met de belan gen van de Zeeuwsch-Vlaamse samenleving. Om die reden wordt er binnen het bedrijf momenteel gesleu teld aan een grootscheepse voorlichtingscampagne. In sa menwerking met de lokale overheid en hulpverleningsin stanties hoopt Dow eind dit, begin volgend jaar een uitvoe rig programma te presenteren dat betrekking heeft op ram pen en rampenbestrijding. Ook universiteiten en technische hogescholen krijgen bij Dow te maken. Het blij iet voor het Ter neuzense bedrijf niet altijd even gemakkelijk om aan tech nisch hooggeschoold personeel te komen. Vandaar ook dat er Dow-gelden naar de randste delijke onderwijscentra vloeien. Voor onderzoek, scho ling, maar ook voor congressen en symposia. De chemiegigant strekt op die manier haar tentakels als een reusachtige octopus verder uit. Van Wijk beaamt dat. De vergelijking van het concern met een inktvis gaat hem wel wat ver. „Het is een beetje grie zelig beest, maar goed, het is een feit dat Dow vrij veel in vloed heeft op Zeeuwsch- Vlaanderen. Als we het echter over veel armen hebben, denk ik dat we beter kunnen stellen dat die verstrengeld zij n met de Zeeuwsch-Vlaamse samenle ving," aldus Van Wijk. Dow heeft zich in een kort tijdbestek weten te manifesteren als de 'goedaardige opa' met goedgevulde portemonnee. Mevrouw Kerkhaert neemt hier namens de kinderboerderij De Sterre een cheque in ontvangst. (ADVERTENTIES) Het is nieuw en liet verovert stormenderhand ons land. Coherco Bio - Natuur. Zuiver zuivel, hereid uit heerlijke verse melk Met een zachte, milde tintelfrisse smaak. Oók zonder suiker. Bio-Natuur is er in vijf verrukkelijke sma ken. Roer-Naturel, Stand-Naturel, Roer met Aard beien, Roer met Perziken en Roer met Bosvruchten. v NEEM HET LOT M EKEN Wie slim is koopt meteen een lot. Want ook deze maand zijn er meer dan 1 miljoen prijzen te winnen tegenover zo'n 2 miljoen loten. Verdeeld over 3 trekkingen. Alles bij elkaar ruim 33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje king volgende week woensdag. HÉÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 21