Rechten krankzinnige lijken niet te regelen
Huwelijkspastoraat vrij oppervlakkig
Buitenlandse pils en
criminaliteit
in Groot-Brittannië
DEES W
Gouden k«
ANGST VOOR GEVAAR VAN GEESTELIJK GESTOORDE NOG ALTIJD HEEL GROOT
Magneetstri
op pasjes
kwetsbaar
DE STEM
.DE STEM.
DE STEM ACHTERGROND VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1988
HEERLENSE PROMOVENDUS VERWIJT PASTORES RELIGIEUZE VERWAARLOZING
Christus-film-1
PAPIER
VOOR UW PEN
Christus-film-2
Christus-film-3
Paspoortdebat
DE STEM BI
DEN HAAG - St
zondheid) dreigt c
ten bij het vermir
huisbedden.
Ambtenaren van WT
wetje voor dat de stt
zelf te bepalen welke
gen in het land geslo
de afspraak dat de pi
vermindering zouden
Door Roger Simons
'Crocodile Dundee'-ster
Paul Hogan loopt deze
week het risico dat zijn
royale Britse gages fors
zullen dalen. De Australiër
die in reclameboodschap
pen op de Britse commer
ciële tv in alle onschuld
Australische pils aanprijst,
zou inderdaad het vol
gende slachtoffer kunnen
zijn van nieuwe verorde
ningen voor de bestrijding
van dronkenschap onder
de Britse jeugd.
Voor tv-spots, bioscoopre
clame en advertenties in
kranten en tijdschriften over
bier en sterke drank mag
voortaan geen beroep meer
worden gedaan op vedetten
die helden zijn in de ogen van
de Britse jeugd en jongeren
zouden kunnen aansporen om
buitensporig veel te drinken.
Sterren jonger dan 25 of die de
indruk geven dat zij jonger
zijn dan die leeftijd mogen
niet meer optreden in derge
lijke tv-reclame.
Deze nieuwe voorschriften
werden ingegegeven door een
Britse regeringscampagne om
de toenemende drankzucht
onder de jeugd halt toe te roe
pen. Premier Thatcher en
haar minister van binnen
landse zaken en justitie,
Douglas Hurd, hebben het
vooral gemunt op zogeheten
'lager louts' of pilsjeslummels
die onder invloed van grote
hoeveelheden bier terreur
zaaien, onschuldige mensen
aanvallen en overal veel
schade veroorzaken.
Op het jaarcongres van de
conservatieve regeringspartij
dat volgende maand plaats
vindt in Brighton zal bijzon
der veel aandacht worden be
steed aan het zeer ernstige
vraagstuk van de criminali
teit dat monsterachtige pro
porties dreigt aan te nemen.
In het vooruitzicht van kriti
sche debatten daarover doet
de regering-Thatcher haar
best om alvast aan te tonen
dat zij passende maatregelen
neemt tegen de misdadigheid.
Diverse sprekers zullen
haar niettemin beschuldigen
van grote tekortkomingen. Er
zal worden geklaagd dat de
meeste regeringsbesluiten te
laat komen en dat te veel
wordt overgelaten aan de
particuliere sector. De spe
ciale verordeningen inzake
reclame over bier en sterke
drank zijn immers afkomstig
van de Advertising Standards
Authority, een waakhondor
ganisatie die toezicht uitoe
fent op de inhoud van adver
tenties en reclameboodschap
pen. De Independent Broad
casting Authority, toezich
thouder van ITV, de Britse
commerciële televisie, maakte
deze week soortgelijke
nieuwe regels wereldkundig.
Drankadvertenties in
kranten en tijdschriften en
reclameboodschappen op de
tv of in bioscopen moeten
voortaan een sociaal aan
vaardbaar karakter hebben.
Zij mogen niet gericht worden
op jongeren van minder dan
18. Jonathan Ross, de jeugdige
gastheer van een populaire
praatshow voor jongeren op
Channel Four, mag dus niet
meer uitgebreid tv-reclame
maken voor pils van het merk
Harp. Dit verbod kost hem
een fortuin aan honoraria.
De Australiër Paul Hogan
is wellicht hetzelfde lot be
schoren. In zijn voordeel kan
alleen worden gezegd, dat
lang niet alle Britse jongeren
hem als hun held beschouwen.
Hogan is immers een stuk
ouder dan Ross. Toch zullen al
zijn tv-spots nu grondig wor
den nagekeken en opnieuw
beoordeeld.
Volgens continentale be
grippen hebben de Britten
bitter weinig verstand van
bier. Hun traditioneel gerste
nat is flets en lauw. Het
streelt geen continentale
smaakpapillen. 'Lager', de
Britse benaming voor pils,
werd ruim dertig jaar geleden
voor het eerst geïmporteerd.
Maar de huidige populari
teit van 'lager' heeft lang op
zich laten wachten. De Britten
dronken in 1975 voor 2,6 mil
jard pond sterling van hun
lauw bier en in ijsemmers
overgekoelde 'lager'. Maar die
pils vertegenwoordigde niet
meer dan 20 procent of onge
veer 534 miljoen pond van het
totaal.
Afgelopen jaar is de ver
koop van 'lager' echter meer
dan verdubbeld tot 46 procent
van het bedrag van 4,2 mil
jard pond sterling dat de op
brengst van de verkoop van
bier vertegenwoordigde. Re
clameboodschappen op de tv
hebben ervoor gezorgd dat
alsmaar meer 'lager' wordt
gedronken.
Een bekende Deense brou
werij verkoopt in Groot-Brit-
tannië pils die tweemaal
krachtiger is dan gewone
Britse en andere buitenlandse
'lager'. Een halve Engelse
'pint' van dat bier bevat even
veel alcohol als een dubbele
whisky. TV-reclame heeft
van deze 'lager' een zogeheten
'cultus'-drank gemaakt die
macho-jongeren het gevoel
geeft dat zij groot en sterk
zijn.
In Oost-Londen werd van
de week zo'n 24-jarige 'lager
lout' of pilsjeslummel veroor
deeld tot vijf-en-een-half
jaar hechtenis wegens het
toebrengen, in staat van dron
kenschap, van zeer ernstige
kwetsuren aan een onbekende
in een Chinees restaurant. De
beklaagde, Mark Allen, had 20
grote blikjes Deense 'special
brew'-pils geledigd. Volgens
de advocaat van het slachtof
fer kon het drinken van een
dergelijke hoeveelheid sterk
bier best worden vergeleken
met de consumptie van 40
whisky's.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41, 236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
j 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een tpeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. f 1,25.
Service-afdeling atxwiementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
Door Jan van de Ven
DE KRANKZINNIGE is
ook een mens. Net als ieder
ander heeft hij rechten:
recht op zelfbeschikking
en vanwege zijn uitzon
derlijke positie ook recht
op zorg. Maar de gemeen
schap faalt in het regelen
van die rechten. Vanaf
1971 probeert de wetgever
de verouderde Krankzin
nigenwet te vervangen.
Tegenstanders vinden het
wetsontwerp te ver gaan.
Voorstanders zouden meer
beter geregeld willen heb
ben. Het vermoeden be
staat, dat het ontwerp voor
een nieuwe wet voorlopig
niet en misschien wel nooit
wordt aangenomen.
Geestelijk gestoorden nemen
een zwakke positie in. Hun
handicap veroorzaakt een
grote achterstand op de zoge
noemde normale mens, waar
door alleen met uiterste zorg
gelijkheid tot stand kan wor
den gebracht. Jurist P. Laurs
stelt in zijn deze week verde
digd proefschrift 'Recht voor
psychiatrische patiënten' (uit
gegeven bij Gouda Quint in
Arnhem), dat eigentijdse re
gelgeving bij uitsluiting het
middel is om de geestelijk ge
handicapte een eigen, gelijk
waardige plaats temidden
van de anderen te geven.
Die anderen vormen echter
de meerderheid. Een belang
rijke groep daarvan aarzelt
om krankzinnigen volledig
met regels te beschermen. Er
wordt gehinkt op twee ge
dachten. Enerzijds lijkt het
vanzelfsprekend om een
zwakke minderheid te ver
sterken. Anderzijds vormt die
minderheid een bedreiging.
Vooralsnog wint de gedachte,
dat krankzinnigen een gevaar
zijn voor hun omgeving. Uit
voorzorg wordt voorkomen,
dat teveel uitgewerkte rech
ten voor krankzinnigen het
maken van inbreuken daarop
bemoeilijken.
We staan nog niet zover
van de tijd, waarin de ge
meenschap krankzinnigen
zonder pardon opsloot en zelfs
ter vermaak tentoonstelde.
Vergeleken met toen is de
Krankzinnigenwet van 1884
een hele verbetering. Intussen
zijn wel 100 jaar verstreken.
Wij vinden het niet de ge
woonste zaak om geestelijk
gestoorden zonder bedenkin
gen uit de gemeenschap te
lichten en op te sluiten. Om
opgenomen patiënten over te
laten aan de willekeur van
verzorgers.
Door de jaren heen is de
Krankzinnigenwet wel aan
gepast. En de rechter heeft
gezorgd voor jurisprudentie,
die geestelijk gehandicapten
in bescherming neemt, maar
Laurs neemt met die lappen
deken geen genoegen. Hij be
pleit regels, die precies aange-
yen wanneer een gestoorde
mag worden opgenomen.
Welke minimale restricties
moeten worden ingebouwd.
Hoe verzorgers zich dienen te
gedragen om terugkeer van
de patient naar de samenle
ving zo goed mogelijk te laten
verlopen.
Het gevaar is anders groot,
dat de sterke de zwakke blijft
overheersen. Zonder er bij stil
te staan nemen buitenstaan
ders het besluit om de 'lastige
gek' te laten opnemen (oprui
men dus). Verzorgers zijn ge-
Geestelijk gestoord, moeilijk bereikbaar, maar niet
zonder rechten. fotoanp
neigd eigenmachtig te bepa
len welke behandeling goed is
voor de patiënt. Al die ingre
pen kunnen negatief werken
op het herstel van de ge
stoorde en zijn terugkeer in de
eigen omgeving.
Volgens Laurs moet de
krankzinnige ter zijde worden
gestaan door een vertegen
woordiger. Iemand, liefst een
meevoelend familielid, be
hoort de geldigheid van on
vrijwillige opneming bij de
rechter aan de orde te stellen;
behandeling en verblijf in een
inrichting op de voet te vol
gen; tijdige terugkeer in eigen
kring te bewerkstelligen. Zo
komt er een einde aan de hul
peloosheid van vrouw of man,
die ongedompeld wordt ge
houden in het schimmige, be-
dweterige medische wereldje.
Vanaf 1983 geldt de regel,
dat iemand niet in 'eigen be
lang' mag worden opgeno
men. Alleen in geval van ge
vaar, bij directe bedreiging
van eigen en andermans vei
ligheid, is het derden toege
staan in te grijpen in het zelf
beschikkingsrecht van de
geestelijk gestoorde. Wie stelt
het gevaar vast? Betreft het
in zo'n geval niet een medi
sche kwestie, waarover alleen
de medicus kan oordelen?
Nee, meent de goedwillende
praktijk: alleen de rechter
mag beslissen of inbreuk op
rechten is te rechtvaardigen.
Prima, vindt Laurs. Niette
min dringt hij aan op scherpe
regeling van rechten en plich
ten. Grenzen kunnen niet
scherp genoeg worden getrok
ken. In een wet op onvrijwil
lige opneming dient naar zijn
mening tot uiting te komen:
wanneer er sprake is van fei
telijke vrijheidsontneming;
de procedure om iemand uit
zijn gewone doen te lichten:
inschakeling van de officier
van justitie, die de zaak voor
de rechter aanhangig maakt;
een zware eigen verantwoor
delijkheid voor de rechter, die
verplicht is het slachtoffer te
horen.
In het proces verdient de
geestelijk gestoorde even
wicht in aanklacht en verde
diging. Geen overheersende
rol meer voor de psychiater,
die een overdonderend ver
toog voor opsluiting kan hou
den. 'De wet zou ook een recht
op contra-expertise moeten
bevatten', schrijft Laurs. De
rechter komt ook een taak toe
in de duur van de opsluiting.
Hij zou regelmatig moeten
toetsen of langere opname in
een inrichting wel is gerecht
vaardigd.
Meent de patiënt onrecht
vaardig te worden behandeld,
dan zou voor hem de moge
lijkheid moeten openstaan
een proces om ontslag te kun
nen beginnen. Om de proces
gang compleet te maken dient
hoger beroep op een vonnis en
cassatie daarna een automa
tisch gevolg te zijn. Na acute
opneming is de geestelijk ge
stoorde ook gediend met een
gang naar de rechter. Juist
dan, want argumenteert
Laurs: 'Bij acute opnemingen
is de kans op fouten het
grootst. Bovendien moet wor
den tegengegaan, dat de weg
van acute opneming wordt in
geslagen bij niet werkelijk
spoedeisende situaties'.
Huist de krankzinnige een
maal in een inrichting, dan
beschikt hij eveneens over
rechten, aldus Laurs: vrijheid
van de persoonlijkheid, recht
op informatie, recht op be
handeling, recht op privacy,
recht op bijstand van een ver
trouwenspersoon, recht op
contra-expertise.
Laurs wil op alle fronten
grenzen voor de omgeving
van de geestelijk gestoorde
inbouwen. Zijn zwakheid mag
nooit aanleiding worden om
gemakzuchtig met zijn rech
ten om te gaan. Normale men
sen zijn zo gewend noncha
lant met elkaar te zijn, een
houding die in het gewone
contact gecorrigeerd wordt
door een van zich afbijtende
derde, dat die nonchalance
automatisch ook tegen zwak
ken wordt gebruikt. Die kun
nen niet van zich afbijten en
gaan ten onder.
Hoe beter de rechten van
krankzinnigen zijn vastge
legd, des te meer kans op eer
biediging van die rechten en
verbetering in de toestand
van de zieke. Hoezeer op dit
moment ook (bij gebrek aan
beter) wordt gehangen aan de
verbeterde bestaande wet;
Laurs vraagt de wetgever om
een nieuwe. Gezien het
nieuwe denken over het indi
vidu geen onterecht verzoek.
Door Jan Bouwmans
DE Rooms Katholieke
Kerk heeft zeer uitgespro
ken opvattingen over toe
laatbaarheid en ontoelaat
baarheid van sexueel ver
keer. Sex is uitsluitend
binnen het huwelijk
geoorloofd en er moeten
eeuwig en altijd kinderen
van kunnen komen. Is een
huwelijk eenmaal op gel
dige wijze gesloten en
heeft daarna sexuele om
gang plaats gehad, dan
kan alleen de dood er nog
een einde aan maken.
Echtscheiding mag nooit.
Als een huwelijk echt op
de klippen is gelopen, staat
alleen scheiding van tafel
en bed open.
Het ligt eigenlijk voor de
hand dat deze zaken aan de
orde komen in de pastorale
voorbereiding op het huwelijk
van katholieke koppels die in
de kerk willen trouwen. Maar
niets is minder waar. „De ker
kelijke huwelijksvoorberei
ding is oppervlakkig. De
meeste huwelijkskandidaten
wensen geen diepgaande pas
torale kontakten. De pastores
voegen zich heel soepel naar
die wens. De onontbindbaar
heid van het huwelijk is zo'n
thema dat men ontloopt. Over
echtscheiding wordt in het
huwelijkspastoraat heel wei
nig gesproken", is de bevin
ding van dr. Jos Pieper. Hij
promoveert aan de Universi
teit voor Theologie en Pasto
raat (UTP) in Heerlen op het
proefschrift 'God gezocht en
gevonden? Een godsdienst-
psychologisch onderzoek rond
het kerkelijk huwelijk met
pastoraaltheologische conse-
quenties'. Voor de UTP een
mijlpaaltje want het was de
eerste promotie binnen haar
muren in haar ruim 20-jarige
bestaan.
De kerkelijkheid mag te
genwoordig dan heel sterk
zijn teruggelopen-in 1987
ging nog maar 16,7 procent
van de katholieken op zondag
naar de kerk-, naast ge
boorte en dood is trouwen een
gebeurtenis waarvoor heel
veel mensen- nog altijd de
kerk opzoeken. Wat zijn hun
motieven daarvoor? Pieper
wilde met zijn onderzoek in
het bijzonder achterhalen in
hoeverre het huwelijk door
katholieken, die in de kerk
trouwen, vanuit een religieus
perspectief beleefd wordt en
wat pastores daar in het hu
welijkspastoraat dan mee
doen.
Pieper velt een vrij hard
oordeel over de pastorale
prestatie, die geleverd wordt
in de kerkelijke huwelijks
voorbereiding. „De gemid
delde voorbereiding bestaat
uit hooguit twee gesprekken
van de pastor met het paar.
Die gesprekken duren samen
twee tot drie uur maximaal.
Ze hebben een tot drie maan
den voor de trouwdag zelf
plaats. Zestig procent van de
pas getrouwde stellen in het
onderzoek noemt die gesprek
ken achteraf relatief opper
vlakkig. Men beperkt zich
eigenlijk tot het uitzoeken'
Jos Pieper
van liederen en teksten die
het paar in de viering graag
gebruikt ziet."
Maar ook stelletjes die
dieper wensen te gaan, komen
vaak niet aan hun trekken.
Pieper spreekt in dit verband
van religieuze verwaarlozing,
omdat uitgekiende kansen tot
religieuze communicatie niet
benut worden. Op indoctrina
tie van de katholieke huwe
lijksleer en moraal is hij in
zijn onderzoek overigens
evenmin gestoten: „Het soort-
- foto wil nilwik
pastoraat van kijk, zo ziet het
kerkelijke huwelijk er uit, dit
zijn de regels en daar hebt u
zich aan te houden, ben ik niet
tegen gekomen."
Voor de meerderheid van
de koppeltjes geldt dat diep
gaande gesprekken ook niet
gewild worden. En pastores
leggen zich daar bij voorbaat
bij neer, gaan er niet over in
discussie. Pieper over de oor
zaak: „Het is opvallend dat
heel veel stelletjes niet naar
hun parochiepastor stappen,
maar uitwijken naar een be
vriende pastor die eerder in
hun leven al eens een belang
rijke rol heeft gespeeld. De
gewone parochiepastor wordt
het liefst gemeden uit een
huiver dat hij het koppeltje de
maat zal-nemen van hun
rechtzinnigheid in de katho
lieke geloofsleer. Een ander
motief om de parochiepastor
te mijden is dat men niet zo
vaak in de kerk komt en wat
zal daar van gezegd worden.
Deze huiver is echter voorba
rig, want de meeste pastores
zijn helemaal niet zo leerstel
lig gericht. Thema's die een
conflict zouden kunnen geven
zoals huwelijk en sexualiteit,
worden in die twee gesprek
ken relatief veel gemeden. De
huwelijkspastoraal is een
conflictmijdende pastoraal.
Daarom verlopen die ge
sprekken altijd soepel en aan
genaam."
Anno 1988 trouwen mensen
in grote meerderheid uit reli
gieuze en godsdienstige mo
tieven in de kerk. Die motie
ven zelf vertonen een rijke
schakering. Maar het over
heersende patroon is wel dat
God wordt gezien als de albe-
heerser die de huwenden bij
staat in de handhaving van
hun relatie en standhouding
van het huwelijk, die man en
vrouw van elkaar laat hou
den, kortom, God als be
schermheer van de huwe
lijksband. Jezus is vooral een
voorbeeldfiguur: hij heeft la
ten zien hoe mensen met elk
aar moeten omgaan en al he
lemaal hoe huwelijkspartners
met elkaar moeten omgaan.
Piepers onderzoek heeft
echter ook een grote kloof
bloot gelegd. Met de funda
mentele godsdienstige, theolo
gische en sacramentele bete
kenis en waarde die het hu
welijk volgens de leer van de
kerk heeft en waarvan de on
ontbindbaarheid de logische
consequentie is-„Wat God
verbonden heeft, zal de mens
niet scheiden,, - hebben de
kerkelijk trouwlustigen geen
enkele voeling meer. De hui
dige generaties kijkén veel
aardser tegen het huwelijk
aan. „Daarom", aldus Pieper,
„denken ze ook heel wat ge
makkelijker over echtschei
ding. Daar willen ze met de
kerk ook niet over spreken."
Een duidelijk uitgewerkt
huwelijkspastoraat bestaat in
r.k. Nederland niet. Elke pas
tor doet het op zijn eigen
houtje en maakt weinig of
geen gebruik van bestaande,
schaarse materiaal. Daar
moet volgens Pieper verande
ring in komen. Nieuwe ont
wikkelingen, zoals het model
dat het Diocesane Pastorale
Centrum van het bisdom Den
Bosch met de werkmap 'Toe
rusting huwelijksvoorberei
ding' heeft ontwikkeld, zijn
nog van zeer recente datum.
Een nieuwe aanzet is ook om
huwelijksvoorbereiding in
groepsverband op te zetten.
Dat gebeurt nu nog maar voor
vier procent van alle gevallen,
terwfjl Pieper heeft geconsta
teerd dat 20 procent van gega
digden voor het kerkelijke
huwelijk daar voor voelt,
■ft Het proefschrift wordt uit
gegeven door Dekker van
de Vegt in Nijmegen
LEVEN en laten leven.
Rechten van de mens. Recht
van eigen meningsuiting en
eigen godsdienstbeleving
zolang deze niet kwetsend
of nadelig voor anderen is.
'The last temptation of
Christ' bespot Jezus en toont
Hem als zondig mens.
Christus is in alles mens ge
worden, behalve in de zon
de. Deze film toont een
Christusfiguur die strijdig
is met de Christus uit de bij
bel; kwetst Judaïsten en
Christenen. Nog voor hij
vertoond is, roept hij anti
semitische gevoelens en
weerzin tegen Christus en
Christenen op. Een goede,
integere Jezusfilm werkt als
een zendingsfilm. Deze film
is een anti-zendingsfilm en
volgens filmdeskundigen
van zeer middelmatige
kwaliteit. In deze film wor
den twee godsdiensten ge
kwetst. Morgen misschien
weer zo'n soort film over de
Islam of het Hindoeïsme?
Recht op eigen godsdienst
beleving Welnee, leven en
laten leven. Andermans
godsdienst besmeuren.
Leeft Hitler nog of is dit
New Age?
Etten-Leur
H.C. Goeman
IwOO'
«61»'
Ze hadden hem nog niet ge
zien of willen hem niet zien.
Toch moest een bepaalde
groep christenen heftig pro
testeren en handtekeningen
verzamelen tegen de Chris
tus-film. Ze voelden zich in
hun christen-zijn gekwetst.
Gelukkig leven we in een
vrij land, met vrijheid van
meningsuiting. Dus men
mag protesteren en films
maken binnen het toelaat
bare. Is het christelijk om
zijn medemensen te bestrij
den met een kort-geding?
Hadden theologische argu
menten niet doeltreffender
geweest. Christus is geboren
als mens, geleefd, geleden
en gestorven als mens. Als
mens kwam hij op voor de
armen, zieken en verdruk
ten in de samenleving van
toen. Farizeeën waren be
slist niet zijn vrienden. De
mensen hebben de aarde ge
kregen om hem leefbaar te
maken voor iedereen.
Vooral de christenen heb
ben daarin een verantwoor
delijke taak. Gezien de
harde feiten in de wereld en
bepaalde groepen in ons
land, kunnen dan alle chris
tenen te samen zeggen dat
ze hierin geslaagd zijn? Veel
mensen in deze wereld voe
len zich als mens gekwetst.
Daar hebben veel mensen,
ook christenen, schuld aan.
Daarom denk ik dat er op
deze wereld nog te veel fari-
ziëen rondlopen, ook onder
mensen die zich christenen
noemen. De leiders van de
protesterende christenen
sleepten er alle bijbelse tek
sten bij die er op dat gebied
te vinden zijn. Maken ze
zich ook zo druk om te strij
den voor een rechtvaardige
samenleving? Met de Bijbel
in de hand kunnen ze daar
ook best een kort-geding
over aanspannen. Ik denk
niet dat ze het doen. Ze moe
ten dan immers heel anders
gaan leven. Is men een goed
christen als men 's zondags
drie keer naar de kerk gaat,
maar de andere zes dagen
niet als christen leeft vol
gens de Bijbel. Daarom pro
testeren de christenen. Trek
eerst de balk uit uw eigen
oog voor ge de splinter bij
uw naasten ziet. Of wie zon
der zonden is, werpe de eer
ste steen. Dat staat ook in de
Bijbel.
Breda
P. van Gurp
Uw commentaar: 'Belang
rijk signaal' over de verto
ning van de Christus-film
in De Stem van 23 septem
ber heb ik met gemengde
gevoelens gelezen. Ik vind
dat dit commentaar beter
ongeschreven had kunnen
blijven. De zaak waarom
het gaat is namelijk te com
plex om even in zwart-wit
tekening te worden afge
daan. Omdat een bepaalde
bevolkingsgroep een actie
heeft ondernomen die uw
commentator niet zint, gaat
hij haar met bijna evenveel
fanatisme te lijf. Terwijl
mensen uit deze groepering
een m.i. volstrekt legitieme
daad hebben gesteld door
naar de rechter te gaan; iets
waartoe iedere burger het
recht heeft. Er is niet ge
dreigd met stenen gooien
noch met brandstichting en
de rechter heeft het laatste
woord gesproken: de film
vertoning gaat gewoon door.
Maar uw commentator
vindt het blijkbaar nodig
deze mensen nog een forse
trap na te geven en verwijt
hun zelfs over veel geld te
beschikken voor hun acties.
Alsof het over ordinaire ter
roristen ging inplaats van
over integere, zij het mis
schien wat naïeve gelovi
gen.
Of de Stop de Film aktie
verstandig was? Dat moet
een ieder maar zelf uitma
ken. Maar gezien uw slotop
merking is het duidelijk, dat
we, na de communisten, ge
lukkig weer een nieuwe col
lectieve boeman hebben ge
vonden: de fundamentalis
ten
Breda
W.L. Giesing
De onrust die ontstond in
politiek-Den Haag tijdens
het paspoordebat maakte
weer eens duidelijk wat de
verschillende politieke par
tijen als doel voor ogen heb
ben. De PvdA bijvoorbeeld
greep de paspoortkwestie
aan om te proberen het ka
binet ten val te brengen. Het
lijkt me onwaarschijnlijk
dat de PvdA-top zich heeft
gebogen over de vraag of
een kabinetscrisis wel gun
stig zou zijn voor de PvdA-
kiezers. Het enige wat de
oppositiepartij belangrijk
vond was de kans om na
vervroegde verkiezingen te
kunnen gaan regeren. Ook
de WD vond regeren be
langrijker dan het vasthou
den aan principes. Het on
juist en onvolledig informe
ren van de Kamer door een
staatssecretaris vond de
WD-fractie niet belangrijk
genoeg om het risico van
een verkiezingsnederlaag te
lopen na een mogelijke val
van het kabinet. Het gedrag
van CDA-topman premier
Lubbers spant toch wel de
kroon. Niet alleen probeerde
hij, samen met minister Van
den Broek het resultaat van
de enquêtecommissie zoveel
mogelijk af te zwakken, hij
vond het ook nodig de Ka
mer te bedreigen met een
kabinetscrisis als zij hem
niet zouden steunen. Het is
voor mij wel duidelijk dat
de minister-president meer
aan het premierpluche ge
hecht is dan hij laat blijken.
Breda
Paul van Straten
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - De a
[ring van de rij ksov<
kost -ook procentuet
zien - lage ambtenare
vaker hun baan dan h
Het kabinet slaagt er nie
de ambtelijke trap van b
schoon te vegen, iets wat
bedoeling was van de opt
Dat heeft minister Va
(Binnenlandse Zaken) g.
gezegd in de Tweede I
Van de lagere ambtenare
liest twaalf procent zijr
van de hoge is dat tot
moment nog geen zeve
cent.
Pre
WVC dreigt met de dra
maatregelen, na een uit
van de Raad van State
geschil tussen zeven
ziekenhuizen en de Str
ARNHEM - Pasjes
magneetstrips worde
bruikbaar voor gebr
automaten als ze oncf
vloed komen van een
magnetisch veld.
De informatie die op
staat wordt dan verm
zelfs geheel gewist. Dat
het geval zijn met de
bankpassen.
Steeds meer bedrijven
sen bij kassa's en uitgan;
veiligingsapparatuur
sterke magnetische
aanwezig zijn. Daardooi
de kans dat creditcard:
maatpassen en toegang
worden beschadigd stee<
ter. Hetzelfde kan gebeu
de creditcard bovenop i
deorecorder of tv wordt i
Dit menen Postbank
Card Services en Con?
tenbond. De laatste orga
pleit al geruime tijd vi
gebruik van chips in pla<
magneetstrips, maar de
wereld vindt dat te kc
Wel wordt er gewerl
strips met een grotere m
sche veldsterkte, zodat
geslagen informatie niet
makkelijk te beschadigei
Hoogkamer van de
mentenbond tilt niet zo
aan kwetsbaarheid van
met magneetstrip. „Als
de bank bent gewaarsch
je het pasje normaal gi
kan er weinig gebeuren.
ZOLANG ER een kada\
weten de politieke 'gier
crisis over het paspoo
'scherpe granaat' van
weerbarstige WD een
En als het CDA wil, kar
ploffing brengen.
De WD, vorige week
een beetje in paniek, h<
pen door een slechte po
De liberalen hebben
verzekering. Dat is teger
culiere verzekeraars) mc
de ziektekostenverzeker
De WD was na veel
van het Dekker-plan te
van een vaste premie e
melijk technische kwesl
bad, dat ze na het zetter
kunnen als de volgenc
volksverzekering aan de
mek.
Staatssecretaris Dees
net de zaak naar het kc
een hele kleine adempa
Politiek strategisch g<
touwen geslagen en he
knock out te slaan.
..De WD zal moeten si
ZIJ tegen een forse pol
moeilijke afweging: zij z
maar als het voor de za;
net eerste deel van het
e val van Dees is voor
gemakkelijk: in dat geve
ae door haar gewilde foi
Lr is meer. Als Lubbe
,AU,®en uitgelezen kans
vvD aangereikte item is
nieuwe verkiezingen wil
umekt, zijn sociale gezi
net land in met de bood
ue gezondheidszorg nie
a-sociaal beleid wil en c
wen maar star wil vasth
Lubbers kan, vanavo
aan een mooie kluif en
canvas jagen. De geïrri
sche termen te zeggen
