Gestegen koffieprijs van korte duur brab Perez de Cuellar favoriet voor REGERING VERSTERKT DRUK OP PROTESTERENDE BEVOLKING Rellen in Berlijn bij financiële top BUITENLAND Bevel is bevel AMSTERI DE STEM BUITENLAND WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1988 MOSKOU (RTR/DPA/AFP/UPI) - De autoritei ten van de Sovjetrepubliek Armenië hebben de bevolking gewaarschuwd dat er een einde moet komen aan de stakingen, waarmee de Armeniërs de hereniging van de enclave Nagorny-Karabach met Armenië proberen af te dwingen. Misdragingen N I EU WSOVERZI CHT Israël verliest grensconflict met Egypte pESTEM Veel problemen bij CCC-proces in België Vredesoverleg Iran-Iraq zaterdag hervat Olieprijzen gedaald Braks eist EG-regels voor huisvesting vee Sovjetunie wil rol VN versterken Doden bij onlusten in Israël Meer terroristische aanslagen in 1987 Staking in Franse media breidt zich uit BREDA - Het Gemeenten (Hl voor dit fonds nië Databankei Ivoor bedrij1! IS"? ln ,rek en won f 1.90 T21 OSLO (RTR/AFP) - De se cretaris-generaal van de Verenigde Naties, Javier Perez de Cuellar, heeft de Amerikaanse president Ro nald Reagan en Sovjetleider Michael Gorbatsjov ver drongen als favoriet voor de Nobelprijs voor de Vrede van dit jaar. Het Noorse Nobel-comité maakt morgen bekend wie de prijs krijgt. In de Noorse pers, die het in het verleden vaker bij het rechte eind had, wordt gespe culeerd over wie van de 97 kan didaten uiteindelijk zal win nen. De media geven nu perso nen en organisaties van de Verenigde Naties (VN) meer kans dan de leiders van de su- permogendheden, die eerst als kanshebbers golden. Reagan en Gorbatsjov dan- ken hun gezamenlijke nomina tie aan het vorig jaar onderte kende INF-verdrag over de verwijdering van kernwapens voor de kortere en middellange afstand. Toen kwamen beide landen voor het eerst overeen hele categorieën wapens te vernietigen. „Het probleem van hun no minatie vormt de verkiezing van een nieuwe Amerikaanse president. Als Reagan zou win nen, kan dat uitgelegd worden als steun voor diens (Republi keinse) partijgenoot George Bush", aldus een Noorse waar nemer. „De VN, in een aantal vormen, maken nu meer kans", zo voegde hij daaraan toe. Tot de favorieten onder de VN-kandidaten behoren Perez de Cuellar, zijn plaatsvervan ger Diego Cordovez, de VN- Vredestroepen en de Wereldge zondheidsorganisatie WHO. De VN slaagde dit jaar erin het beeld van internationale praatclub te doorbreken door een beslissende rol te spelen in het vredesproces in Afghani stan en in de oorlog tussen Iran en Iraq. De VN en vooral Cordovez speelde een belangrijke rol bij de terugtrekking van de Sov- jetrussische troepen uit Afgha nistan. Op dit moment probeert een bemiddelaar van de inter nationale organisatie Iran en Iraq over te halen hun staakt- het-vuren om te zetten in een permanente vrede. De WHO, die een belangrijke rol speelt in de strijd tegen de immuunziekte aids, maakt ook kans op de onderscheiding, waaraan een geldprijs is ver bonden van ruim 760.000 gulden (380.000 dollar). De VN-gezond heidsorganisatie behoorde 'al eerder tot de kandidaten voor de Nobelprijs voor de Vrede. Ook de VN-vredestroepen komen wellicht in aanmerking voor de prijs. Daarmee wordt waardering uitgesproken voor de inspanning van de 'blauw helmen' de spanning in een aantal brandhaarden op deze wereld, waaronder Libanon, te verminderen. De Nobelprijs voor de Vrede is in 1901 ingesteld door de uit vinder van het dynamiet, Al fred Nobel. Behalve een vre desprijs zijn er ook onderschei dingen voor prestaties op het gebied van de geneeskunde, de schei- en natuurkunde, de lite ratuur en de economie. Vorig jaar ging de vredes prijs naar de Costaricaanse president Oscar Arias voor zijn vredesintiatieven in Midden- Amerika. Het Nobel-Comité heeft de lijst van kandidaten inmiddels beperkt tot vier. Wie dat zijn is niet bekend. Van daag komt het comité voor het laatst bijeen. Perez de Cuellar, kansheb ber voor de Nobelprijs voor de Vrede. - fotoanp Zware straf stakers Armenië Volgens het Armeense partijblad wachten de stakers zware straffen, inhouding van hun loon en langere wachttijden voor woningen. Een hoge politiefunctionaris zei dat de situatie langzaam nor maal wordt in Armenië en in Nagorny-Karabach, maar vol gens Armeense activisten wordt in Jerevan nog steeds op grote schaal gestaakt. Volgens generaal-majoor Boris Ignatov, een functionaris van het ministerie van Binnen landse Zaken, keert de rust langzamerhand terug in Arme nië en draait een deel van de bedrijven en het openbaar ver over weer. Ook in de Armeense enclave Nagorny-Karabach in Azerbajdzjan, waar de autori teiten vorige week de noodtoe stand afkondigden, zou de si tuatie zich normaliseren. Volgens Ignatov zijn 600 mensen opgepakt wegens over treding van de avondklok in Nagorny-Karabach en het na burige Azerbajdzjaanse distict Agdam. Ignatov dat de autori teiten zo'n 15.000 man hebben ingezet voor het bewaken van de orde in Azerbajdzjan en Ar menië. Daarbij gaat het voor namelijk om politie-agenten, maar er zijn ook speciale een heden van het ministerie van Binnenlandse Zaken (MVD) naar het gebied gestuurd. Ignatov bevestigde dat er een militaire commandant is benoemd voor Nagorny-Kara bach en de het district Agdam, maar ontkende dat de militai ren de taken van de burge- roverheid hebben overgeno men. Het leger kan alleen ar restaties verrichten met toe stemming van het parket. „Het Sergej Grigorjants, uitge ver van het dissidente blad Glasnost. - fotoanp gaat om ordemaatregelen, niet om de staat van beleg", zo zei hij. De troepen werden vorige week naar het gebied gestuurd na gevechten tussen Armeniërs en Azerbajdzjanen. Bij de on lusten is een Armeen om het le ven gekomen, terwijl 48 men sen gewond raakten. Sergej Grigorjants, de uitgever van het dissidente blad 'Glas nost' in Moskou, zei dat hij van partijfunctionarissen in Na gorny-Karabach had gehoord over misdragingen van de vei ligheidstroepen. „Soldaten zijn huizen binnengedrongen en eisten vodka. Zij hebben men sen geslagen, onder wie kinde ren, en anderen opgepakt", zo zei hij. Volgens Grigorjants zouden de veiligheidstroepen zich echter beter zijn gaan ge dragen nadat een de autoritei ten een 'klaaglijn' hadden ge opend. Een woordvoerder van het 'Karabach-comité' in Jerevan, Levon Ter Petrosjan, zei dat dinsdag weer zo'n 150.000 men sen op het Operaplein in het centrum van de stad hadden betoogd om hun eis voor een spoedzitting van het Armeense parlement kracht bij te zetten. De Opperste Sovjet van Arme nië zei zondag nog zo'n bijeen komst niet nodig te vinden, maar volgens Petrosjan zou parlementsvoorzitter Grant Voskanjan maandag in een ge sprek met twee leden van het actie-comité zich iets soepeler hebben opgesteld. „Hij zei geen ja, maar hij zei ook geen nee", aldus de activist. Het officiële nieuwsagent schap TASS beschuldigde de leden van het 'Karabach-comi té' er dinsdag van dat zij ge bruik maken van allerlei 'du bieuze praktijken' om het openbare leven in Jerevan stil te leggen. Volgens TASS hou den activisten werkwilligen bij de poorten van fabrieken tegen en bedreigen zij hen. Verder zouden zij ook geweld gebrui ken om buschauffeurs te dwin gen zich aan te sluiten bij de staking in het openbaar ver voer. TASS meldt verder dat de afgelopen dagen 84 mensen zijn gearresteerd wegens 'ordever storingen'. Door Rink Drost BONN - Voor een soldaat geldt een order zo lang, tot die wordt gevolgd door een tegenorder. Zo had de 19- jarige Nederlandse dienst plichtige soldaat der in fanterie Johan Romers uit Spijkenisse dat in zijn re- krutentijd geleerd. En zo bracht hij dat tijdens de jongste Navo-oefening 'Free Lion' in de praktijk. Zijn opdracht luidde vorige week. zondag, in het dorpje Freden een brug over het-ri viertje de Leine te bewaken. Johan stond pal. Overdag be waakte hij de brug in uni- form, 's nachts deed hij dat in- geritst in zijn slaapzak. De volgende maandag al was de eenheid waartoe Johan Rovers behoorde al in haar ge heel westwaarts over de Weser getrokken. Maar dinsdag stond brugwachter Johan er nog. En woensdag, donderdag en vrijdag ook, tot verbazing van de omwonenden. „Ik kwam daar regelmatig langs, en verwonderde me in toenemende mate dat die ene soldaat hier alsmaar op zijn post bleef. Die hele oefening had hier niets voorgesteld." aldus een plaatselijke politie man. Rovers' legeronderdeel, dat hij aan de politieman had op gegeven, was onvindbaar. „Uiteindelijk heb ik maar met de militaire politie gebeld", vertelt Meyer, „en die heeft ervoor gezorgd dat er een auto met een meerdere werd ge stuurd die het bevel van de soldaat ophief en hem mee nam. De eenheid waartoe Rovers behoorde had domweg vergeten hem op de verdere tocht mee te nemen." NAAR schatting 50 beto gers, gewapend met fluitjes en stinkbommen, zijn erin geslaagd een kordon te door breken die de politie bij de luchthaven Tegel in West- Berlijn had opgesteld voor de aankomst van deelnemers aan de vergaderingen van het Internationaal Monetair Fonds IMF en de Wereld bank. De twee grote financiële or ganisaties begonnen, na en kele dagen van voorberei dend overleg, gisteren met het officiële gedeelte van hun jaarlijkse algemene ver gadering. foto ap AMSTERDAM/LONDEN (IPS) - De verhoging van de koffieprijs in Nederland morgen is vermoedelijk slechts tijdelijk. Het aanbod op de wereldmarkt is terug gelopen en de koffie-expor- teurs trachten de prijs op te drijven. Volgens de Internationale Kof- fieorganisatie (ICO) is de ex port sinds het seizoen 1982-'83 nog niet zo gering geweest, maar de koffielanden beschik ken over enorme voorraden en de kans op prijsafpraken wordt steeds kleiner. De grote koffiebranders in Nederland, die gisteren een prijsverhoging van veertien tot zestien cent aankondigden, la ten zich door twee factoren lei den: het aanbod en de prijs van koffie op de wereldmarkt en de koers van de dollar en het Britse pond, de twee valuta waarin koffie internationaal veelal wordt verhandeld. Een sterke dollar en pond beteke nen dus duurdere koffie voor Nederland. De situatie op de wereld markt is veel minder duidelijk. De prijs is de afgelopen weken gestegen, omdat het aanbod van de betere Arabica koffie is achtergebleven, zeggen koffie handelaren. De Nederlandse branders gebruiken een meng sel van Arabica en Robustabo- nen. Bovendien heeft hét te weinig geregend op de planta ges in Brazilië, 's werelds be langrijkste koffieproducent. Maar het is de vraag hoelang de koffie duurder blijft. De we reld zit met een groot overschot aan koffie en de prijzen kelder den eerder dit jaar. De Interna tionale Koffie Organisatie (ICO), waarin de 23 koffiepro- ducerende en de belangrijkste koffiedrinkende landen onder handelen,' zag zich het afgelo pen oogstjaar viermaal ge dwongen de quota te vermin deren. Het bleek steeds tever geefs: de prijs wilde niet meer omhoog. De exportquota, de plafonds waaraan de koffieproduce- rende leden van de ICO worden gehouden, waren aanvankelijk vastgesteld op 58 miljoen balen van 60 kg. Door ingrijpen van de ICO mogen dit koffiejaar, dat morgen officieel teneinde loopt, door haar leden maxi maal 51,5 miljoen balen op de markt worden gebracht. Maar wat is er aan de hand? De kof fielanden hebben het laten af weten. Aan het begin van de maand was er nog een gat van ruim vijf miljoen balen vol te maken. Volgens makelaars in Lon den hebben producenten en tussenhandelaren het afgelo pen jaar koffie achtergehouden in de hoop dat de prijs zou stij gen. Een voorbeeld: Brazilië, de grootste producent, had begin september nog 2,1 miljoen ba len tegoed. Die kan het makke lijk halen. De Braziliaanse oogst heeft zowel van droogte als van lichte nachtvorst te lij den gehad, maar bedraagt des alniettemin nog steeds ruim twintig miljoen balen. Brazilië mag 14,5 miljoen balen expor teren en de voorraden alleen al worden geschat op 40 miljoen balen. De algemene verwachting is dat de prijs straks weer gaat duikelen. Daarvoor zijn meer dere aanwijzingen. De ICO vergadert momenteel in Lon den over een nieuw koffieak- koord, omdat de huidige over eenkomst volgend jaar septem ber afloopt. Maar de belang rijkste koffieconsumenten, de Verenigde Staten en de Euro pese Gemeenschap, zijn onte vreden en voelen weinig voor een nieuw akkoord. Het is voor hen aantrekkelijker koffie goedkoper van de vrije markt te betrekken. De kans bestaat dat net als eerder met cacao ge beurde, producenten en consu menten niet meer op een lijn te komen. Door de goede koffie-oogst van dit jaar is de prijsstijging niet van lange duur. - fotoap Er sluimert het gehele jaar ruzie tussen de twee grootste producenten, Brazilië en Co lombia. Colombia wil meer ex porteren omdat zijn superieure en relatief schaarse Arabicabo- nen een veel betere prijs - soms zelfs het dubbele - noteren dan de Robusta die Braziliaanse koffieplanters leveren. Maar het akkoord van de ICO maakt geen onderscheid naar soorten koffie en prijzen, dus ook Co lombia moest meedoen aan de quotabeperking. Brazilië rekent voorts voor komend koffiejaar op een oogst van 45 miljoen balen, meer dan het dubbele van de oogst van dit jaar. Uit berekeningen van de ICO blijkt dat de vraag naar koffie constant blijft of zelfs iets afneemt. Recordhouder de Verenigde Staten dronk het af gelopen jaar bijna vijf procent minder koffie. JERUZALEM (RTR/AFP) - Israël heeft het zes jaar sle pende grensconflict met Egypte over de enclave Taba verloren. Een vijf leden tel lende internationale arbitra gecommissie heeft de zijde van Egypte gekozen en be slist dat Israël de enclave, een kleine strook strand aan de Golf van Aqaba, aan Egypte moet teruggeven. Israël behield Taba na de te rugtrekking uit de Sinaï in 1982 op grond van het Israë- lisch-Egyptische vredesver drag uit 1979. Israël ontwik kelde het gebied tot een toe ristische trekpleister en bouwde op het 700 meter lange stuk strand een luxe hotel en een vakantiedorp. Middellandse Zee Egypte \lsraël ]Taba|\ Sinaï uai •Aqaba ^ASSENAAR/RIJS ANP) - De par, jonsumptiemelkbed jlenken- Landbom) Wassenaar en Van I Melk BV in Rijsv j,innen enkele volledig samen. Ing samenwerking ï0lgens beide bedrijl ,anmerkelijke verster Ni I anp BRUSSEL - Het geruchtmakende proces tegen de strijdend communistische cellen in België, de vier terroristen die van i taal 25 bomaanslagen worden verdacht, stuit op een muur va problemen. De voorzitter van het Assisenhof, Jos Durant, zich gisteren gedwongen de zitting te schorsen, nadat de'vie CCC'ers hun advocaten de zaal hadden uitgestuurd. Volgens l Belgische wet kunnen verdachten voor een Assisenhof zonde juridische bijstand niet terecht staan. Op de eerste procesdag zorgden de 36-jarige Pierre Carette i zijn drie medeverdachten al voor ophef door te weigeren naam te noemen. Ze wilden slechts bevestigen dat ze CCC-r litant zijn. Gisteren verraste het viertal de eigen verdedig met de verklaring dat ze niet bereid zijn mee te werken een proces, dat tegen hun belangen ingaat. Carette en zijn drii medeverdachten, die uit protest tegen hun behandeling in di gevangenis ook al enige tijd in hongerstaking zijn, lopen het ri sico aan het slot van het nog minstens drie weken durende pro ces tot levenslang te worden veroordeeld. NEW YORK (AFP) - Het vredesoverleg tussen Iran en Iraq a zaterdag worden hervat. Dat heeft een woordvoerder van d Verenigde Naties - de instantie die in de onderhandelingen b middelt - bekendgemaakt. Vrijdag zal VN-secretaris Javier Perez de Cuellar afzonderlijke besprekingen voeren metd ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen. Eveneens vrijdag zal Perez een werklunch hebben met de mi-1 nisters van Buitenlandse Zaken van de vijf landen die de per-| manente leden zijn van de Veiligheidsraad van de VN. De VNJ secretaris wil met deze bewindslieden spreken over mogelijkl heden om het vredesoverleg, dat nog geen concrete resultaten heeft opgeleverd, weer op gang te krijgen. LONDEN (RTR) - De prijzen voor ruwe olie zijn dinsdag opi wereldmarkt met veertig tot zeventig dollarcent gedaald, oorzaak van de prijsdaling is de teleurstelling over de gerir resultaten van het zondag en maandag in Madrid gehouden overleg van het prijscomité van de Organisatie van Olie Ex-] porterende Landen (OPEC). Het prijscomité is niet met concrete voorstellen gekomen on een einde te maken aan de overproduktie van enkele OPEC- den boven de hen toebedeelde produktiecontingenten. BRUSSEL - De Europese Commissie, het dagelijks bestuur var de EG in Brussel, moet op korte termijn voorstellen doenvooi een betere huisvesting van varkens en mestkalveren. Als EG op dat vlak niks doet, maakt Nederland zelf ^en wet. Met dat dreigement heeft minister Braks (Landbouw en Vis rij) zijn Europese collega's en Landbouw-commissaris An- driessen aandacht gevraagd voor de problemen in de inten sieve veehouderij. Volgens Braks is het hoog tijd voor maatre-] gelen. NEW YORK (ANP) - De Sovjet-minister van Buitenlandse Zal ken, Edoeard Sjevardnadze, heeft in de Algemene Vergaderd van de Verenigde Naties in New York een aantal voorstellen gelanceerd die ten doel hebben de rol van de volkerenorganisa tie, en met name van de Veiligheidsraad, te versterken. Ook] stelde hij voor dat de vijf permanente leden van de raad-4 Sovjetunie, de Verenigde Staten, China, Frankrijk en Groot- Brittannië - en vertegenwoordigers van de rechtstreeks taj trokken partijen, overleg plegen over de naleving van het Ge-| neefse akkoord over Afghanistan. JERUZALEM (RTR/AFP) - Israëlische troepen hebben bij rel len in de bezette Gazastrook drie Palestijnen doodgeschoten, K hebben Palestijnse zegslieden verklaard. In de bezette Weste lijke Jordaanoever verhinderde het leger dat rechtse Israëliërs] een nieuwe nederzetting zouden inrichten bij Jericho. Volgens Palestijnse zegslieden werd bij het vluchtelingenkamp Nuseyrat een 17-jarige Palestijn gedood, toen hij in zijn maan getroffen werd door een plastic kogel. Eerder op de dag war® al twee Palestijnen doodgeschoten bij gevechten tussen hetlH ger en betogers in andere plaatsen in de Gazastrook. Bij de on lusten raakten verder zeker 15 mensen gewond. FOTO"| WASHINGTON (RTR) - Dit jaar zal het aantal terroristisd aanslagen hoger uitvallen dan in 1987. Maar de aard van' aanslagen is, ondanks het weer opduiken van de terreurg van Abu Nidal, minder spectaculair. Volgens Jerry Bremer, op het Amerikaanse ministerie vJ Buitenlandse Zaken de eerst-verantwoordelijke voor de 1 strijding van het terrorisme, zullen aan het eind van dit ja naar verwachting circa 1.000 terroristische aanslagen zijn f pleegd. Vorig jaar bedroeg dat aantal volgens hem 832, toene record. Hoeveel aanslagen tot nu toe in 1988 zijn gepleegd, de functionaris niet. PARIJS (DPA) - De staking bij de Franse staatsradio en -telc| visie zal zich wellicht ook naar de particuliere stations uitbrf'j den. De Franse mediavakbond riep op tot een staking biju staatsbedrijf 'Télédiffusion de France' dat de technischen zending verzorgt van de particuliere zenders TF1, La Cinq La 6. Bij Radio France waar een lopende staking afgelopen weeke»-i werd onderbroken, zal, als het aan de bond ligt, vanaf 2 oktoM een nieuwe staking voor onbepaalde tijd ingaan. WerkneiM van Antenne 2 en FR-3 besloten dinsdag hun staking voort® zetten. 1 Van onze financiële re Het gaat om de Spd heid de rente voor j tarief van acht pro Met de hypotheek op 1 een levensverzekeringJ spaarhypotheek gemj niet wordt afgelost. Van onze verslaggever BREDA - Vanaf 25 kunnen Nederland drijven zich door BV laten informerfl het wegvallen van i pese binnengrenzen Via drie databanken ondernemers zich oi over de mogelij khedea Europese eenwordirf biedt. Cobidoc krijgt danl I schikking over een Brif bank, waarin zijn op alle maatregelen die - pese Commissie - het bestuur van de Eurod meenschap - met het 1992 heeft genomen. Bj bevat deze databank tie over maatregelen - [binnen de EG nog wordt. Een tweede databatj I de volledige regelgevin Europese Commissie trekking tot de gepla^ I wording in 1992. Een derde databan analyses en rapporten| Europese eenwording volgen daarvan voor a lijke bedrijfstakken. Tenslotte biedt Col afnemers gegevens ove bedrijven buiten Ne Dat is belangrijk vooi [val Nederlandse onde in het kader van de 1 eenwording samen zoeken met bedrijven i |EG-landen. Verwacht wordt da mende jaren steeds derlandse ondernemer menwerking met an< [drijven en/of overna buitenlandse bedrijv markten zullen prober houden, cq, uitbreiden. AMSTERDAM (ANP) - Het Beu hardde dinsdag in zijn lustef j centrale banken maakten duk dollar in ieder geval niet ve stijgen en de Amerikaanse m Prijs. Na een lager Wall Stree Amsterdamse beurs licht lage een behoedzame indruk. Toer over de lopende rekening v< hngsbalans in Engeland mee vallen en leidden tot hogere aa sen in Londen, liet ook het B de vroege middag een stijgir niveau werd ongeveer vastgeh stemmingsindex klom al met 0.1 punt op 97,4 bij een zeer delenomzet van ƒ300 miljoen. 0p de obligatiemarkt was [net een omzet van meer dan levendiger. Hier lieten de me delde staatsleningen fractione zien. In deze situatie toonden 9ers een voorkeur voor koopr omzet in obligaties was met vacten aan de hoge kant o j Deu.rs- Voorts was ook de han opties bij een nog verdere da goudprijs levendig te noemen. Op de aandelenmarkt stonde nationale waarden licht onde ™as bij de hoofdfondsen vot van een wat verdeelde stemmir "ar Grinten viel wederom q Koersstijging; dit keer ƒ8 op ƒ2 rtir li de„k|einere fondsen ston JJj'tiebedrijf Frans Maas in de „9van vooral buitenlandse be Gfnamegeruchten steeg de •SH? ,ot f46-50- Kabelfabrie I n handhaven op het ongeker I n!au door D.80 aan de koers 9en op ƒ157,80. Tulip Compute Irtï hconosto hield de stijgenc oor een rijksdaalder te winne I h ®toomvaartmaatschappij I moest ƒ180 terug op ƒ2320. in 2P de Para'lelmarkt kwam V I denotering op de prijs vi aangekondigde aanvangskoers l en kunststoffenondernemir

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 4