'Gissen naar
oorzaak groei
criminaliteit'
Discovery kan twijfels over ruimtevaartprogramma niet wegnemen
Straffen meer en meer buiten rechter om
Rakowski: politicus
met ongekend
overlevingstalent
VAKCE
Breda ge
JDESTEM.
DE STEM ACHTERGROND WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1988
T5
WETENSCHAPPERS DEPARTEMENT JUSTITIE:
f)E STEM B
HANDHAVING ONHAALBARE NORMEN IN HANDEN VAN BESTUURLIJKE ORGANEN
DEN HAAG (Als
fiscale aftrek v<
zenbezitters ter
MIECZYSLAW Rakows
ki, die werd voorgedragen
als nieuwe premier van
Polen, staat bekend als een
geharde politicus met een
ongekend overlevingsta
lent. Zijn vermogen de tal
rijke politieke stormen in
Polen te overleven hebben
hem de bijnaam de oude
vos opgeleverd of de wat
minder vleiende betiteling
plywak, de zwemmer.
De benoeming is een nieuw
succes voor 61-jarige Ra
kowski, wiens rol in 1985 uit
gespeeld leek toen hij wegens
zijn hervormingsgezinde
ideeën het vice-premierschap
verloor en verbannen werd
naar de Sejm, het parlement,
waar hij de post van vice-
voorzitter kreeg. Twee jaar
later keerde hij terug in de
partijtop en in juni van dit
jaar kreeg hij de zware post
van partijsecretaris voor
ideologische zaken.
Rakowski staat binnen de
partij bekend als een liberaal,
die ingrijpende hervormingen
in het politieke en economi
sche systeem bepleit. In Mos
kou werd hij lange tijd met
enige achterdocht bekeken,
maar sinds het aantreden van
Michail Gorbatsjov als partij
leider mag hij daar weer.
Maar voor veel Polen is hij
het prototype van de commu
nistische partijbons en de be
lichaming van de kille ambi
tie.
Rakowski begon zijn loop
baan in 1949 in de persafde
ling van het Centraal Comité.
In 1957 werd hij hoofdredac
teur van het weekblad Poli-
tyka waarvan hij een blad
maakte dat opviel door zijn
openhartige toon. Hij werd
een vertrouweling van de
partijleiders Wladyslaw Go-
mulka en Edward Gierek,
maar in tegenstelling tot hen
wist hij de politieke koerswij
zigingen na de onlusten van
1970 en 1980 te overleven.
Rakowski kreeg in februari
1981 een sleutelrol, toen gene
raal Wojciech Jaruzelski, die
toen premier was, hem tot vi
ce-premier benoemde en hem
belastte met de onderhande
lingen met het vakverbond
Solidariteit, dat een half jaar
daarvoor door de regering
was erkend. Volgens vako-
bondsactivisten maakte Ra
kowski, ondanks zijn liberale
reputatie geen geheim van
zijn afkeer van Lech Walesa
en zijn vakverbond.
Door zijn onafhankelijke
opstelling als hoofdredacteur
van Polityka had Rakowski
veel vrienden onder de Poolse
intelligentsia, maar de mees
ten van hen keerden zich van
hem af, toen hij na de afkon
diging van de staat van beleg
in december 1981 aanbleef.
Volgens Rakowski had de
Poolse leiding geen andere
keus en was de Sovjetunie het
land binnengevallen, als het
leger onder leiding van Jaru
zelski niet de macht gegrepen
had om orde op zaken te stel
len. In 1983 werd hij door ar
beiders van de Leninwerf in
Gdansk, de bakermat van So
lidariteit, uitgejouwd toen hij
Rakowski - fotoap
het inmiddels verboden vak
verbond de politieke vijand
van de regering noemde en
schamperde dat Walesa dacht
dat zijn vakverbond de navel
van de wereld was.
In een analyse van de crisis
in Polen, die vorig jaar uitlek
te, schreef Rakowski dat het
communistische bewind zou
moeten proberen de radicale
krachten in de oppositie te
isoleren door Walesa een
raadgevende functie aan te
bieden. Rakowski verhulde
niet dat het voornaamste doel
van zijn voorstel was de posi
tie van de partij te versterken.
Meer dan symbolisch zou de
rol van Walesa volgens Ra
kowski dan ook niet moeten
worden. Vorige maand liet hij
nog eens weten dat hij op
grond van de ervaringen van
het verleden vindt dat Solida
riteit nooit meer moet worden
toegelaten.
Rakowski, die goed Rus
sisch, Duits en Engels spreekt,
heeft zijn politieke ambities
nooit onder stoelen of banken
gestoken. „Ik hou nu eenmaal
van de politiek", zei hij in een
recent vraaggesprek. Toch is
het niet helemaal duidelijk
wat hem beweegt om nu het
premierschap te aanvaarden.
Gezien de enorme economi
sche problemen en de afkeer
die oppositie en partij van
elkaar hebben, is het niet on
denkbaar dat Rakowski over
enkele jaren als zondebok in
de woestijn wordt gestuurd,
evenals zijn voorganger Zbig-
niew Messner. (RTR/DPA)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of j 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. J 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusiet 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
De criminaliteit stijgt in Nederland het hardst buiten
de Randstad. Breda heeft zelfs de discutabele eer 's
lands relatief meest criminele stad te zijn, ruim voor
Amsterdam.
Dat onthulde minister Korthals Altes (Justitie)
maandag bij de uitreiking van de Hein Roethof prijs
voor criminaliteitspreventie. De bewindsman ba
seerde zich daarbij op onderzoek van medewerkers
van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documen
tatiecentrum (WODC) van zijn departement, die bij
hun rekenwerk uitgingen van officiële CBS-gege-
vens. Zij toonden met cijfers aan dat de criminaliteit
vanaf 1980 in de provincie - Breda, Nijmegen en Arn
hem mede voorop - het snelst toenam.
Naar het waarom van de plotselinge toename kunnen
WODC-medewerkers Bert Berghuis en Max Kommer
slechts gissen: „Eerlijk gezegd, we zouden het niet
weten".
Door Ad Burger
EEN enkele relativerende
opmerking is op haar
plaats, alvorens in te gaan
op de bevindingen van het
WODC. Iedere inwoner
van Breda of Nijmegen die
na het nieuws van het on
derzoek zich het eigen le
ven in de woonplaats niet
meer zeker voelt, moet
vooral begrijpen dat de
criminaliteit waarover
Berghuis en Kommer het
hebben voor het overgrote
deel in de categorie kleine
criminaliteit valt.
„De zware misdrijven, mis
drijven tegen het leven, ge
weldpleging, sexuele delicten,
vormen slechts enkele pro
centen van het totale aanbod
van criminaliteit", aldus
Berghuis.
Als we het hebben over een
enorme stijging van het aan
tal delicten buiten de Rand
stad hebben we het dus vooral
over meer inbraken, meer
vernielingen, meer fietsen- en
autodiefstallen en meer gra-
fitti. „Dat lijkt", aldus Berg
huis, „dus minder erg, maar
het is wel de criminaliteit
waarmee verreweg de meeste
burgers te maken krijgen".
Een tweede kanttekening:
de cijfers zijn gebaseerd op de
registratie bij de verschil
lende gemeentepolitiekorp
sen. „En het ene korps regi
streert nu eenmaal meer dan
het andere", geeft Kommers
de betrekkelijkheid van de
cijfers aan. En de politie-regi-
stratie is weer gebaseerd op
de aangiftebereidheid. „Als
een busmaatschappij net met
de politie heeft afgesproken
dat het vandalisme harder
dient te worden aangepakt,
zal het voortaan iedere vorm
van vernieling, hoe klein ook,
aangeven. Het gevolg is meer
Vandalisme, veel voorkomende vorm van crimina
liteit. - fotodestem/dickdeboer
aangiften, meer geregi
streerde delicten en een
schijnbare stijging van de cri
minaliteit.
Een verklaring voor de
enorme toename van de cri
minaliteit buiten de Randstad
sinds 1980 moeten WODC-on-
derzoekers Berghuis en Kom
mer schuldig blijven. „Kijk,
voor aan de borreltafel weet
ik nog wel een paar aardige
theorieën, maar een weten
schappelijk verantwoord ant
woord kan ik niet geven", er
kent Berghuis.
Beide onderzoekers kunnen
hoogstens aangeven welke
ontwikkelingen niet hebben
bijgedragen aan de groei van
de criminaliteit buiten de
Randstad. Het heeft niets te
maken met het werkloos
heidspercentage en niets met
de ligging. „De criminaliteit
steeg even hard in steden met
als steden zonder veel werklo
zen. Bovendien hebben steden
over heel Nederland ver
spreid ermee te kampen", al
dus Berghuis.
Duidelijk is slechts gewor
den dat vooral steden met een
groeiend aantal inwoners met
een stijging van het aantal
delicten te maken krijgt. Dat
laat zich echter eenvoudig
verklaren: groeikernen heb
ben relatief veel jeugdige in
woners in de leeftijd tussen 15
en 25 jaar. En dat heet bij cri
minologen een 'risico-groep':
Nederlanders in die leeftijd
maken zich gemiddeld vaker
schuldig aan delicten dan an
deren.
Op eén poging tot een niet-
wetenschappelijke verklaring
willen Berghuis en Kommers
nog wel ingaan. Het zou in
derdaad kunnen - let wel: zou
kunnen - dat het met de cri
minaliteit zo is als met veel
andere maatschappelijke ont
wikkelingen die pakweg vijf
jaar eerder in de Randstad
doordringen dan in de rest
van Nederland. Deze gedach-
tengang, die overigens vooral
in het westen des lands wordt
aangehangen, volgend, zou
men dus tot de conclusie kun
nen komen dat de provincie
eenvoudig bezig is aan een
'criminele inhaalmanoeuvre'.
„Het zou inderdaad de
doorwerking van een soort
culturele verandering kunnen
zijn. En de stelling is te verde
digen dat die verandering -
het afwerpen van het als
knellend ervaren maatschap
pelijk juk, de verandering van
normen - het eerst in Amster
dam en later in de Randstad is
opgetreden", vinden de
WODC-onderzoekers.
Minister Korthals Altes
gooide het maandag bij de
overhandiging van de Hein
Roethofprijs vooral over de
boeg van de preventie. Steden
buiten de Randstad hebben de
laatste jaren onvoldoende ge
werkt aan het voorkomen van
preventie en krijgen daarvoor
nu de rekening gepresenteerd
in de vorm van een stijgend
aantal delicten, zo leek de mi
nisteriële suggestie.
Criminaliteitspreventie
móet wel, omdat het er niet in
zit dat gemeenten op korte
termijn veel extra politieper
soneel zullen krijgen. Ener
zijds omdat er geen geld voor
is - de politie moet zelfs en
kele duizenden banen inleve
ren - en anderzijds omdat,
volgens Berghuis, het idee
achterhaald is dat we de cri
minaliteit afdoende kunnen
aanpakken door weer een blik
agenten open te trekken
Nee, het zal potentiële cri
minelen onmogelijk moeten
worden gemaakt om hun 'vak'
nog uit te oefenen. „En daar-,
voor zullen gemeentebesturen
allereerst zelf de criminaliteit
in hun eigen stad moeten ana
lyseren. Ze moeten te weten
komen waarom nu juist in die
wijk zoveel in huizen wordt
ingebroken of waarom juist
rond die ene school zoveel
vernielingen worden aange
bracht. Pas dan kunnen ge
meenten een gericht preven
tief beleid gaan voeren".
Door Jo Wijnen
TEGEN de enorme hekken die
het ruimtecentrum op Cape Ca
naveral omgeven, hangt sinds
enkele dagen een spandoek, aan
gebracht door welwillende Ame
rikaanse burgers. De tekst op het
doek luidt: Amerika's trots: de
reis in de ruimte wordt voortge
zet.
Het klinkt alsof het nagenoeg vlek
keloze ruimteprogramma, dat op 28
januari 1986 zo tragische werd afge
broken met de explosie van de space
shuttle Challenger, morgen om 10.00
uur (15.00 uur Nederlandse tijd)
weer gewoon verder gaat als de Dis
covery zich van de aarde verheft
voor een vierdaagse missie in de
ruimte. Maar de ramp met de Chal
lenger, die aan zeven astronauten het
leven kostte heeft, heeft twijfels ge
zaaid die met een succesvolle Dis-
covery-vlucht niet kunnen worden
weggewerkt. Ruimtevluchten zullen
nooit meer een vanzelfsprekende
aangelegenheid worden, al waren
miljoenen Amerikanen geneigd dat
voor die fatale vlucht van de Chal
lenger te denken. Op dat ogenblik
waren 65 bemande ruimtevluchten
gemaakt, waarvan 25 met de space
shuttle. Amerika had de eerste man
op de maan gebracht en had de
ruimtevaart tot een routine-aangele
genheid gemaakt.
Het zijn overigens niet alleen de
blijvende gevaren die aan ruimte
vluchten zijn verbonden, die de
astronauten, de ingenieurs en de
technici op Cape Canaveral bezig
houden. Het is de toekomst van het
ruimteprogramma zelf die grote zor
gen baart. En die zorgen blijven be
staan, ook als de Discovery-vlucht,
die morgen begint, tot een goed einde
wordt gebracht. Technisch gespro
ken kan er niets misgaan. Er is voor
2,4 miljard dollar aan de space-
shuttlevloot vertimmerd. Er zijn
De astronauten, die morgen de lucht ingaan. Zij bepalen mede het lot van het Amerikaanse ruimtevaart
programma. fotoap
honderden nieuwe verbeteringen
aangebracht, inclusief een systeem
dat het de astronauten mogelijk
maakt om, in geval van nood, te ont
snappen.
Het probleem is evenwel dat het
ruimteprogramma zelf nog steeds
stuurloos is omdat niemand precies
weet welke richting het uit moet
gaan. Die onzekerheid wordt nog
vergroot door de blijvende discussie
over de vraag welke onderdelen van
het programma voorrang moeten
hebben. De militairen oefenen grote
druk op Nasa en Washington uit om
hun satelieten zo snel mogelijk in de
ruimte te krijgen. Van de negen
vluchten die voor het einde van het
volgend jaar zijn gepland, dragen er
vier een militair karakter.
Maar ook doelen op langere ter
mijn zijn voorwerp van twijfel. Vol
gens de plannen moet ergens in de
jaren negentig een permanent ruim
testation worden gelanceerd. Onbe
mande vluchten naar Venus, Jupiter
en de zon hebben grote vertraging
opgelopen. Er worden voorbereidin
gen getroffen voor het in de ruimte
brengen van een reusachtige tele
scoop. Over het nut en de volgorde
van die projecten bestaat geen eens
gezindheid zowel bij de deskundigen
als bij de politici. Er bestaan vragen
over hoe de miljarden dollars voor
die projecten moeten worden be
steed, als er al genoeg geld is om het
ambitieuze Nasa-programma te be
talen.
Over een ding zijn de deskundigen
het eens: de Discovery-vlucht van
morgen moet vlekkeloos verlopen,
als was het maar om psychologische
redenen.
Of zoals zoals Frederick Hauck, de
astronaut die de Discovery-vlucht
gaat leiden, zei: „Ik denk niet dat de
bemande ruimtevluchten een nieuwe
ramp zullen overleven".
Nog steeds is in de VS een discus
sie gaande over het werkelijke nut
van de bemande ruimtevluchten. Tal
van deskundigen zeggen dat dezelfde
wetenschappelijke resultaten ook
kunnen worden bereikt met onbe
mande missies. Technologisch is dat
inderdaad mogelijk. Maar onbe
mande vluchten slaan de psychologi
sche bodem onder het ruimtevaart
programma uit: ze spreken niet tot
de verbeelding en beantwoorden niet
aan wat de gemiddelde Amerikaan
van het ruimtevaarprogramma ver
wacht. Onder die omstandigheden is
het vrijwel uitgesloten dat de politici
miljarden dollars zullen blijven uit
geven voor een programma dat de
Amerikaanse belastingbetalers emo
tioneel koud laat en waarvan de re
sultaten alleen maar uiterst abstract
zijn.
De afgelopen 32 maanden is alle
energie gericht op het verbeteren en
weer vliegklaar maken van de space
shuttle-vloot. Maar nu die miljarden
verslindende inspanning achter de
rug is, wordt de roep om een nieuwe
definitie van het gehele ruimte
vaartprogramma weer hoorbaar. De
bijkomende vraag is of het echt no
dig is dat Amerika zijn leidende po
sitie in de ruimte kost-wat-kost moet
herwinnen en of bemande ruimte
vluchten echt bijdragen tot het inter
nationale prestige van de VS. Er zijn
praktischer, minder gevaarlijke en
zelfs goedkopere doelstellingen
denkbaar die wetenschappelijk het
zelfde resultaat opleveren, maar die
tot nadeel hebben dat de VS de in
druk wekken dat ze de leiding op het
stuk van de ruimtevaarttechnologie
blijvend willen afstaan aan de Rus
sen en zelfs aan de Europeanen.
De Discovery-astronauten Frede
rick Hauck, Richard Covey, John
Lounge, David Hilmers en George
Nelson weten dat hun missie moet
slagen, juist om politieke en psycho-
logiche redenen. De toch al geschon
den reputatie van Nasa staat op het
spel. Nasa weet dat de space shuttle
het enige voertuig in de westerse we
reld is dat mensen in de ruimte kan
brengen. De ontwikkeling van een
geheel nieuw concept voor de be
mande ruimtevluchten zal vele jaren
duren en miljarden dollars verslin
den en is daarom onmogelijk. Voor
Nasa en Amerika is er derhalve geen
weg meer terug.
Door Jan van de Ven
WETTEN, die niet worden
nageleefd, hebben geen
zin. Met normoplegging al
leen valt een samenleving
niet te sturen. De wetgever
zal er iets anders moeten
bijverzinnen om de ver
dichte regelgeving uit
voerbaar te maken. Hij
kan lagere bestuurlijke or
ganen met toezicht op na
leving en bestraffing van
overtredingen belasten.
Dat gebeurt in toenemende
mate. De rechter kotfit
daarmee buiten spel te
staan.
In de studie 'strafrecht en
rechtshandhaving' van de
Teldersstichting - het weten
schappelijk bureau van de
WD - krijgt de minister van
Justitie en met hem de libe
rale geestverwanten in het
parlement het advies meer
rechterlijk werk naar andere,
lagere niveaus af te schuiven.
Een gemakkelijker en goed
kopere keus heeft de politiek
waarschijnlijk niet. Opspo
ringsorganen leveren perso
neel in. Justitie krijgt er niet
voldoende mankracht bij.
Rechters komen om in het
werk.
Om de werkdruk van rech
ters te verlichten zou een in
stantie tussen rechter en bur
ger geschoven moeten wor
den, aldus de Teldersstich
ting. Wil de burger geen kijk-
en luistergeld betalen: laat de
sanctie uitsluitend van de
PTT komen. Bij ontduiking
van belasting zou de belas
tingdienst van de overtreder
genoegdoening moeten eisen.
Kleine zonden tegen de wet
worden afgedaan met een
schikking van j ustitie.
Is het de liberalen te doen
om rechters zich volledig op
zware criminaliteit te laten
concentreren (drugshandel,
gijzeling, ontvoering, moord
en doodslag); het resultaat zal
zijn, dat de de rechter in het
strafrecht nauwelijks nog een
rol speelt.
Het merendeel van de za
ken wordt nu al met een
schikking afgedaan: handje
contantje aan de bekeurende
politieagent of met een gi
rootje aan de officier van jus
titie. Pleiten voor afdoening
van nog meer strafrechtelijke
zaken buiten de rechter om
heeft tot gevolg dat de rechter
nog maar enkele procenten
van de criminele gevallen
voor zich krijgt. Een zelfde
ontwikkeling vindt plaats in
het civielrecht bij conflicten
tussen burgers onderling.
Juristen van de Erasmus
Universiteit hebben zich ge
bogen over het verschijnsel
van de rechtsprekende niet-
rechter. Hun bevindingen zijn
neergelegd in 'Overheidsrech-
ter gepasseerd', een bundel ter
gelegenheid van het 25-jarige
bestaan van hun faculteit
(uitgegeven door Gouda Quint
in Arnhem). De bundel bevat
een indrukwekkende lijst van
civielrechtelijke instanties,
die tussen rechter en burger
staan.
Een kleine opsomming: er
bestaan handelskooparbitra-
ge, geschillencommissies rei
zen en verzekeringen, huur-
commissies; instanties voor
beroepschriften, sociale ze
kerheid, examengeschillen,
bank- en effectenbedrijf, po
litie. Werkzaam zijn ook me
dische tuchtcolleges, raad
voor de scheepvaart, bouwge-
schillencommissies, de Natio
nale Ombudsman. De lijst is
te lang om compleet te kun
nen zijn.
Henc van Maarseveen komt
in de Erasmusbundel tot de
bevinding: 'De oude overzich
telijkheid in het bestuurs
recht is verdwenen. Kon men
een halve eeuw terug een een
voudig onderscheid maken
tussen enerzijds bestuur en
anderzijds rechtspraak over
het bestuur en waren er maar
een handvol speciale admini
stratieve rechters, sedertdien
zijn zowel conflict behande
lende instanties op wonder
bare wijze vermenigvuldigd
als administratieve rechters
in vele variaties opgekweekt'.
'Er heeft zich in de verzor
gingsstaat als het ware een
nieuwe anarchie van instan
ties, procedures en beginselen
ontwikkeld, waarop intellec
tueel moeilijk greep te krijgen
is. Soms komt de gedachte
naar boven dat we opnieuw
een anarch rechtsstelsel tot
ontwikkeling zien komen als
er in de Republiek der Ver
enigde Nederlanden in de ze
ventiende en achttiende eeuw
aanwijsbaar was'.
De slotsom van Van Maar
seveen luidt: 'De nieuwe
anarchie is een feit, voorlopig
onveranderbaar, wellicht ook
onvermijdelijk en zij zal eer
der toe dan afnemen. Mis
schien hebben we daarmee de
zoveelste paradox van de so
ciale rechtsstaat te pakken:
zij leidt zowel tot meer zeker
heid, dat conflicten behande
ling krijgen, als tot meer on-
ordelijkheid in de behande
ling ervan'.
Het voordeel van al die
rechtsprekende organen, oor
delend over functioneren in
eigen kring of oordelend over
een geschil van buiten, voor
een klager zijn de lage proces
kosten en de betrekkelijk
snelle uitspraak. Klager of
gedaagde weet snel waar hij
aan toe is. Voor een gewone
rechter duurt het proces veel
langer en zijn de kosten vele
malen hoger.
De gewone man stelt zich al
snel tevreden met een uit
spraak of een schikking. Ook
al is hij het er niet mee eens,
een beroep op de rechter - een
altijd openblijvende moge
lijkheid - laat hij gemakkelijk
achterwege, omdat die waar
schijnlijk toch niet tot een an
der oordeel komt. Rechtspre
kende organisaties, justitie en
rechters worden over een kam
geschoren.
Klagers zullen er niet aan
meewerken, dat de nieuwe
anarchie van Van Maarse
veen een halt wordt toegeroe
pen. Dat betekent: kiezers
zullen niet bij politieke par
tijen aankloppfen om het tij te
keren. En de politieke partijen
is er alles aan gelegen, zeker
in deze tijd van geldschaarste,
om het recht zo goedkoop mo
gelijk zijn loop te laten ne
men.
'In een cultuur, waarin re
gulering een hoofdtrek is', zo
schrijft R. Pieterman in de
Erasmusbundel, 'en in een
maatschappij waarin machts
verhoudingen vaag en aan
voortdurende verschuiving
onderhevig zijn, zal regelver-
dichting onvermijdelijk zijn'.
Met als gevolg, dat uiteinde
lijk het verschil tussen ge
wone rechter en al die tussen
rechter en burger geschoven
colleges verdwijnt. De anar
chie compleet.
Waar dit al toe leidt, weten
de Erasmus-juristen niet. Ligt
dat de rechtsgelijkheid er on
der te lijden heeft. E. de Ko
ning-De Jong rond haar bij
drage aan de bundel af met:
'De verantwoordelijkheid
voor de handhaving van de
rechtsstaat moet terug naar
de regelgever. Die dient er
zich van bewust te zijn, dat
het huidige beleid een stroom
van wetgeving en pseudowet-
geving over de samenleving
uitstort, waardoor een zware
wissel getrokken wordt op de
legitimiteit'.
De studie 'strafrecht en
rechtshandhaving', die ia
feite een ondersteuning is van
overheidsbeleid, krijgt in het
licht van de kritiek uit de
Erasmus-universiteit een be
denkelijke kleur. De Telders
stichting geeft de eigen minis
ter Korthals Altes zijn gelijl1
door de rechter voor kleine
zaken indirect binten werking
te willen stellen. Alle aan
dacht richten op een fractie
van de wetsovertredingen,
ook al zijn dat in de ogen van
de samenleving de ergste vor
men van criminaliteit, mis
kent de rechten van de 'krui
meldief'.
Minister Smit-Kr
tra toeslag...
- foto de stem/joh
FN
Terwille van een r
volkshuisvesting l
van de aftrekbare
gen, zo blijkt uit de
'Bouwen aan een ni
De nota is in opdraci
FNV en de Bouw- en
opgesteld door een or
lijke commissie ondt
van de Delftse hoogli
semann. Vakcentrale
den zullen aan de haij
nota uiteindelijk het
vestingsbeleid van
vaststellen. FNV-
Stekelenburg maak
de presentatie in Dei
duidelijk dat enige
van de aftrekbaarhei
potheekrente zeker a;
komt.
Door de huidige
profiteren mensen
hoogste inkomens en
ste huizen het meest,
burg noemde het ona
baar dat in het jaar
komstenderving als
de aftrek tegen de tie
gulden zal bedragen,
even veel als de begrc
volkshuisvesting.
De nota gaat uit vais
stelling 'goede en b
woonruimte voor
Anders dan staats.'
Heerma van volkshi
in zijn nota 'Van bov
wonen' stelt, is er vol
semann c.s. nog steeds
nood in Nederland,
zouden per jaar 100.0C
woningen moeten w<
bouwd om in elk gev
kort aan woningen ni
groten. De helft daar
in de sociale huursec
en de andere helft in
sector, met de nadruk
ciale koopsector. Hoge
teringen in de verbet
bestaande woningen
ELKE KEER als Bredi
Gomorra van de kle
de autoriteiten ter pl
het Wetenschappen
(WODC) Breda (en
'een gevaarlijke stad
derzoekers heten 'on
getreurd', politiestat
'Breda wordt in een v
Zeker, er zit veel w
ten. De cijfers over
geweest. Het is niet
ciële criminaliteitsrap
ceren over de ernst
van het WODC van
dat cijfers voor gere
voor de Statistiek ber
aangiftebereidheid bi
nistratieve discipline
nngsbeleid varieert.
Bij de zogenoemc
registreert als ze er
en ondoorzichtigheic
streerd worden, is d
ning van de politie,
wellicht beide? Korte
teinaiiteitsonderzoek
Bijna elke delictsoor
kleine criminaliteit -
oers gewogen en bs
bant en Zeeland wor:
aangekeken dan tegej
Toch kunnen we
jongste cijfers van h=
worden gebagatellise
niet 100 procent zij"
worden vergeleken
mdicatie. Zelfs als
Passen - en okee,
oven uithalen -, zel.c
in Breda en Roosend
Zolang de betrouw!
uochten, zal er
reeële omvang
die zegt nadelige
dervinden) zou d
rnoeten laten maken
de discutabele
kunnen leggen ui
net natuurlijk om.
Maar als de Bredase
ten onrechte gestigrr
moet dat maar
geh
I van c
eff
i dan
naker.
Haag:
onde
n. Zo
1 Bredase
