KELEN
School-tv verstrekt condooms
POT
IS PR
▲AR
SERIE LESSEN MET VOORLICHTING OVER AIDS
Nog een keer afscheid nemen van The Smiths
Debuut Bob Neuwirth:
tragische terugblik,
sprankelende songs
GORDIJNEN EN
ZIJN AFGESTEMD.
UW VOETEN
DIENEN HET BESTE
WENTZLER
IHEID...
VOOR BETER SLAPEN
De laatste tonen van
Jan Donkers bij VPRO
OOP
I SUPERIOR SHOES
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1988
HILVERSUM - Scholen die dat wensen, krijgen
binnenkort een pakket condooms plus voorlich
tingsmateriaal van de NOT (Nederlandse Onder
wijs Televisie).
Praktisch
Hysterie
Annabouboula
Ambitious
Lovers
BROGUESIN
MEERDERE WIJDTES
Grote Zwanenstraat 21
4561 AN Hulst
Tel. 01140-13425
AAL SCHOEISEL - STEUNZOLEN
GEOUTILLEERDE SCHOENMAKERIJ
Geraffineerd en uniek samenspel
in de Milo Figuro kollektie.
Dus één merk, één naam, waaronder
lapijten en gordijnen samengaan.
De Milo Figuro kollektie biedt u zeer
veel keuzemogelijkheden. Voor zowel
het moderne, het klassieke als het
romantische interieur.
Milo Figuro reikt u de ideeén aan.
Ook als het u gaat om alleen tapijt of
gordijnen.
U herkent de smaakvolle Milo Figuro
kollektie snel dankzij de opvallende
en overzichtelijke presentatie standaard
in onze zaak.
oor u het 68 pagina's dikke
in de winkel.
kers
OON 01140-14120
g van 9.30-12.00 en 13.00-17.00 uur.
J gestoten).
DE STEM
T2
Door JanKoesen
School-tv start 25 oktober met een driedelige lesserie,
Aids, het komt je niet aanwaaien'. Het project is in sa
menwerking met onder meer AVRO en VARA.
In drie uitzendingen van 25 mi
nuten (11.00 uur, Ned.3) wordt
Juidelijk gemaakt dat je niet
lomaar de gevreesde ziekte
krijgt. De serie is een pleidooi
roor veilig vrijen en probeert
Iegelijk om de hysterie over
aids wat in te dammen. Het
project bestaat uit de 3 films,
een docentenhandleiding, een
leerlingenmagazine, een poster
indien gewenst, de con
dooms.
De programma's en het be
geleidend materiaal zijn ge
maakt in nauwe samenwer
king met de Rutgersstichting
en het Landelijke Centrum
GVO (Gezondheidsvoorlichting
en Opvoeding). Het Ministerie
van WVC heeft subsidie ver
strekt.
De programma's zijn heel
epen gemaakt en schuwen
niets, in woord en in beeld.
Daar zal in menig huiskamer
en school wel even geslikt wor
den. Voor een klas staat Robert
len Brink die een aantal jon-
i en meisjes laat praten
over seks, aids en moraal. De
gesprekken worden onderbro
ken door korte inleidingen van
deskundigen die vervolgens
vragen van de leerlingen be
antwoorden.
In het eerste programma
staat - feitenkennis centraal.
Wat is aids, hoe kun je het krij-
en hoe niet? Het tweede
programma behandelt de hou-
i tegenover aids- lijders.
Wat betekent het om deze
ziekte te hébben of om seropo
sitief te zijn? Wat zijn de voors
Robert ten Brink presen
teert de drie aids-lessen van
de Nederlandse Onderwijs
Televisie. - fotoanp
en tegens van testen op aids?
Programma 3 legt uit hoe je in
fectie kunt voorkomen.
Iedere uitzending heeft de
zelfde opbouw. Een thema
wordt door een filmpje aan de
orde gesteld. Daarna volgt het
studiogesprek met 22 jongeren,
waar Marga Reniers (voor
lichtster Rutgersstichting) en
Roel van der Meer (jeugdarts)
vragen beantwoorden. Ook an
dere deskundigen komen aan
het woord.
De serie is heel praktisch be
doeld. Er wordt, zoals een on
derwijzer betaamt, veel infor
matie verstrekt op onderhou-
'Hoe kun je leven met het idee dat je binnenkort dood zult gaan?' Dat is een van de vragen
die in de serie van de school-tv worden gesteld. - fotoanp
dende, maar ook serieuze wijze.
De leerlingen lachen veel en
waarom ook niet? Soms wordt
er een rubbertje opgeblazen en
dat geeft hilariteit, spreken de
leerlingen onthutsend openlijk
over hun eigen praktijk of zijn
ze het falikant met elkaar on
eens.
In het tweede programma
vertelt een aids-patient over
zijn ziekte en de behandeling.
Hij krijgt de vraag te horen:
„Hoe kun je leven met het idee
dat je binnenkort dood zal
zijn?" Een internist vertelt dat
aids-patienten niet meer apart
op een zaal liggen, want daar is
geen enkele reden voor. In de
laatste aflevering krijgen de
leerlingen tips over het con
doom en de voor- en nadelen
van dit ding.
Speciaal voor de leerlingen is
een magazine samengesteld
waarin uitvoerig op aids wordt
ingegaan. Ook de leerkrachten
krijgen informatie, want niet
elke docent zal het gemakkelijk
hebben met dit onderwerp. De
NOT denkt 30 procent van de
scholen te benaderen. De hand
leiding bestaat uit 4 lessen van
elk 50 minuten. Deze lessen
herhalen wat er in de drie
schooltv- programma's wordt
meegedeeld en gaan vervolgens
dieper op de materie in.
De belangrijkste infectie-
bronnen zijn seks en vuile
naalden. Iedreen zal wel weten
dat je beter een condoom kunt
gebruiken, maar niet iedereen
doet dit consequent. Ook het
gebruik van smerige naalden
bij het inspuiten van drugs is
een risicofactor van de eerste
orde.
Rond aids heeft zich de nodige
hysterie afgespeeld. Daar wil
de serie ook een einde aan ma
ken. In Amerika is een zesja
rige aids-patientje door de
rechter verplicht de lessen op
school bij te wonen in een spe
ciaal voor haar gebouwde gla
zen kooi: onmenselijk en onno
dig. Het NOT-pakket is niet het
eerste lesmateriaal over aids.
Vorig jaar heeft de uitgeverij
Zorn in Leiden samen met de
SOA-Stichting een lesbrief uit
gegeven waarvan er inmiddels
200.000 over de anderhalf mil
joen leerlingen in Nederland
zijn verspreid. Maar dit
Schooltv-project is toch wel het
eerste complete voorlichtings
pakket over aids voor scholie
ren. In de nabije toekomst ko
men er meer lespakketten.
Ook de leerkracht moet beter
geïnformeerd worden. Vaak
weet deze er geen raad mee. In
veel gebieden zijn reeds voor
lichtingsbijeenkomsten voor
docenten georganiseerd. Daar
naast vindt op 16 november een
landelijke studiedag plaats
over aids en onderwijs, georga
niseerd door de Stichting Bij
scholingsacademie Leffelaar in
Amsterdam. Bovendien orga
niseren het Landelijk Centrum
GVO en de Rutgersstichting in
een aantal regio's cursussen
waarin docenten getraind wor
den.
Om te garanderen dat aids-
voorlichting en seksuele vor
ming een structureel onderdeel
uit gaan maken van het leer
plan van het voortgezet onder
wijs, wordt tevens gewerkt aan
nieuwe exameneisen voor de
vakken biologie en maatschap
pijleer.
Ook ouders, oudercomi
tés, directies en besturen van
scholen zullen aids-voorlich-
ting krijgen.
Vanzelfsprekend is deze
schooltelevisie over aids ook
uitmuntend geschikt voor vol
wassenen.
Jan Donkers: afscheid van de muziek. - fotovpro
Van onze rtv-redactie
Jan Donkers, de mar
kante presentator van
popmuziek-program-
ma's voor de VPRO-
radio, neemt van
avond afscheid in een
uitzending op Radio 3
die drie uur gaat du
ren (van 21 tot 24 uur).
Gasten uit binnen- en
buitenland eren hem
als een radioman die
baanbrekend en
eigenzinnig zijn favo
riete muziek in de
ether bracht.
De laatste jaren presen
teerde hij elke woens
dagavond 'Gonzo Radio',
met rock roll voorbij
de 'mid-life crisis' en het
afscheids-programma
wordt daarom 'Bedtime
for Gonzo' genoemd. Jan
Donkers blijft voor de
VPRO-radio werken,
maar wel op een heel an
der gebied. Hij is lid van
de buitenland-redactie
van 'Het Gebouw'.
Tot de mensen die
Donkers komen uitwui
ven, behoren de Ameri
kaanse zanger-compo
nist Joe South en de pop
auteur Peter Guralnick,
de Engelse radioman
John Peel, Jan Mulder,
Kees van Kooten, Mart
Smeets en de Tröckener
Kecks. Collega's van de
VPRO melden zich,
uiteraard ook Wim
Noordhoek en Rik Zaal
met wie Donkers in de
jaren zeventig het pro
gramma 'Amigos de Mu-
sica' maakte.
Jan Donkers houdt
zich sinds het midden
van de jaren '60 serieus
bezig met popmuziek,
eerst in Hitweek-Aloha
en de Volkskrant en later
ook als disc-jockey. Hij
toonde zich een liefheb
ber van pure popmuziek
en had een voorkeur voor
artiesten die teruggingen
tot de 'roots' van de rock
'n' roll en de kern van de
muziek/wisten te raken.
Hij richtte zich vooral
op Amerika, de bakermat
van onze popmuziek,
waar hij vertolkers vond
van echte, rauwe blues,
folk en country. Ook als
hij voor de dag kwam
met volledig onbekende
artiesten en obscure pla-
tenmerken, bleef hij de
smaak bepalen van een
hele popgeneratie. Hij
verbleef een tijd in Aus
tin in Texas, waar hij een
gastdocentschap ver
vulde aan de universiteit
en uitzendingen vol
klanken uit 'the deep
south' maakte voor
'Gonzo Radio'.
Jan Donkers (45) is
verbonden aan de Uni
versiteit van Amsterdam
en is ook bekend om zijn
literaire werk. Hij
schreef enkele bundels
met korte verhalen, o.a.
'Ouders van nu' en het
toneelstuk 'Een maand
later', dat werd verfilmd
met Renée Soutendijk en
Monique van de Ven.
EINDREDACTIE WIM VAN LEEST
IN DE categorie meest be
treurde ter ziele gegane
groepen van de laatste ja
ren nemen de Engelse
Smiths voor veel mensen
de hoogste plaats in. Bij le
ven en welzijn waren The
Smiths de ideale combina
tie van de getalenteerde
zanger Morrissey en de
knappe gitartist Johnny
Marr, terwijl de overige
twee muzikanten (bassist
Andy Rourke en drummer
Mike Joyce) meer dan
goedwerkende krachten
waren.
Vooral in Groot-Brittannië
scoorden The Smiths hit na
hit met gedreven pop. De
Smiths-muziek klonk iets
breekbaarder en soms cyni
scher dan die van bijvoor
beeld U2, maar er zat een
zelfde soort vuur in.
De elpee 'Strangeways,
here we come' was de laatste
officiële elpee van The
Smiths, zo leek het. Vervol
gens ging ieder zijns weegs.
Morrissey startte een solo
carrière die meteen al een in
drukwekkende elpee ople
verde en Johnny Marr werd
een veelgevraagd gast-muzi-
kant.
Onlangs verscheen er toch
nog een Smiths-elpee. 'Rank'
heet die plaat en het bevat de
registratie van een concert
dat thé Smiths in oktober '86
in Londen gaven. 'Rank' laat
dus horen hoe The Smiths
live klonken en de groep
klinkt heel aardig. Bij vlagen
wordt door het surplus aan
sfeer het niveau van de stu
dio-opnamen zelfs overtrof
fen.
Het materiaal op 'Rank' is
een bloemlezing uit het re
pertoire dat The Smiths in
1986 hadden. Die bloemlezing
bevat hits als 'Panic' en 'The
queen is dead' en schitterende
nummers 'Rusholme ruffians'
en 'What she said'. Anno 1988
klinkt het materiaal op
'Rank' lichtelijk gedateerd,
maar voor de oprechte
Smiths-fan zal dat geen be
zwaar zijn. Bovendien klinkt
de groep op de elpee opwin
dend genoeg om ook nu nog te
kunnen boeien.
Ondertussen steken zo nu
en dan geruchten de kop op
dat er toch weer sprake zal
zijn van een heroprichting
van The Smiths. Dat kan goed
uitpakken, maar het is aller
minst vanzelfsprekend. De
geschiedenis van de popmu
ziek heeft geleerd dat de po
gingen om de magie van een
bepaalde periode of een be-
paalde;combinatie te herpak
ken lang niet altijd lukken.
Maar al te vaak draait het uit
op krampachtige platen. Ik
kan best vrede hebben met
het verscheiden van The
Smiths. Het. is goed geweest
zo.
POPMUZIEK kan tegen
woordig overal vandaan ko
men. Wie 10 jaar geleden be
weerd zou hebben dat de pro
gressieve popliefhebber zich
nog wel eens druk zou maken
om Afrikaanse, Franse of Ita
liaanse pop, zou toen voor gek
versleten zijn. De werkelijk
heid van 1988 is evenwel zo
dat vrijwel geen enkele muzi
kale windstreek als te dwaas
wordt beschouwd of bij voor
baat wordt uitgesloten.
Dank zij die openheid krij
gen veel onbekende acts uit
onvermoede landen een kans.
Een voorbeeld daarvan is An
nabouboula. Dat gezelschap
bestaat uit de Griekse zange
res Anna Paikdoussi-Drako-
poulou, de Griekse multi-in-
strumentalist George Sempe-
pos en ene Chris Lawrence.
Aangevuld met een aantal
gastmuzikanten laat Anna
bouboula op de elpee 'Ha-
mam' muziek horen die
Grieks is met de nodige
Turkse en Arabische invloe
den. Het pop-element wordt
vooral gevormd door de in
breng van synthesizer en
elektronische percussie.
'Hamam' is een prachtige,
ietwat mysterieuze plaat. Ik
versta absoluut geen Grieks
dus ik weet bij Zeus niet wat
er nu precies gezongen wordt,
maar de stem van Anna En
zovoorts is boeiend genoeg.
De instrumentale kant van de
muziek is vaak heel indrin
gend en hypnotisch, terwijl in
andere gevallen een drome
rige toon doorklinkt. 'Ha-
mam' is ook nog eens een ta
melijk pure plaat. Er is welis
waar de inbreng van de wes
terse elektronica, maar die is
ondergeschikt gemaakt aan
het oorspronkelijke geluid.
'Hamam' klinkt heel bijzon
der en laat bovenal horen dat
de Griekse muziektraditie
heel wat meer te bieden heeft
dan bouzouki's die sirtaki's
spelen.
WIE gedacht mocht hebben
dat opwindende dansritmen
op moderne platen tegen
woordig allemaal uit de com
puter komen, die heeft het
mis. Arto Lindsay en Peter
Scherer, alias The Ambitious
Lovers, laten op de elpee
'Greed' zinderende funkjazz
en aanverwante rock horen,
waarin menselijke instru
mentale virtuositeit de bo
ventoon voert.
The Ambitious Lovers ge
ven met 'Greed' nieuwe im
pulsen aan de progressieve
funk. Arto Lindsay maakte
ooit deel uit van de nu al le
gendarische Lounge Lizzards,
de groep van saxofonist John
Lurie. Peter Scherer is een
van origine Zwitserse muzi
kant die studio-werk deed
voor o.a. Nile Rodgers, Hall
Oates en Kashif. 'Greed' is de
tweede elpee van het duo.
Eerder, in 1984, verscheen de
elpee 'Envy', een plaat die na
genoeg onopgemerkt bleef.
The Ambitious Lovers krij
gen op 'Greed' de steun van
tal van muzikanten. John Lu
rie speelt mee, gitarist Ver
non Reed van Living Colour
is van de partij plus nog een
aantal vooraanstaande ses
siemuzikanten. De opvallend
ste gastrol is weggelegd voor
de Braziliaanse wonder-per-
cussionist Nana Vasconcelos.
Zijn aanwezigheid is niet zo
verwonderlijk, want naast de
funk speelt de Braziliaanse
muziek een belangrijke rol op
deze plaat. Dat komt vooral,
omdat Lindsay opgroeide in
Brazilië en zodoende heel
vertrouwd is met de comple
xe, intrigerende en vooral
swingende Braziliaanse rit
men.
'Greed' is een sterke plaat
vol instrumentaal vuurwerk.
Helaas is Lindsays zang ta
melijk dun en daardoor gaat
die zang nogal eens verloren
in het instrumentale geweld.
Dat is jammer, want de songs
op de plaat hebben wel dege
lijk inhoud. Toch wordt het
gebrek aan stevige zang
ruimschoots vergoed door de
opwindende muziek. Goeie
plaat.
Morrissey van The Smiths staat tegenwoordig op eigen
benen. - fotojonovark
ALS je op je 49e je debuut
elpee uitbrengt hoewel je
al dertig jaar in de muziek
zit, dan is dat op zich al
bijzonder. Als je bulkt van
het talent maar in uiteen
lopende kunstvormen
nooit tot resultaten bent
gekomen, terwijl je volop
kansen daartoe onbenut
hebt gelaten, dan wordt
het ook nog tragisch. Heet
ie daarbij Bob Neuwirth,
dan wordt je plaatdebuut
bovenal curieus. En wel
zodanig dat die curiositeit
de inhoudelijke kwaliteit
van de plaat naar het
tweede plan dreigt te ver
wijzen.
'Back to the front' heet de lp
die onlangs verscheen op het
kleine Golden Castle-label in
Los Angeles (Polygram). En
kwaliteit heeft hij zeker,
■haar het bijzondere ontleent
de plaat toch aan de achter
gronden van de maker. Dat
vraagt om toelichting, temeer
omdat daarmee ook meteen
de inhoud van dit toch wat
tragische ego-document dui
delijk wordt.
Neuwirth mag zijn leven
lang achtergebleven zijn in
artistieke daadkracht, hij
heeft door een buitenpropor
tionele geldingsdrang toch
behoorlijk grote invloed uit
geoefend binnen het Ameri
kaanse folkrock-milieu in de
jaren '60 en '70. Bovendien
schreef hij als coach van Ja-
nis Joplin haar overbekende
nummer 'Mercedes Benz' en
geldt hij als de architect van
het Bob Dylan-image, In 1960
maakte Neuwirth ais folksin-
ger zijn entree aan de Ameri
kaanse oostkust. Alras viel
zijn zeldzame verbale talent
op, een Jules Deelder in het
kwadraat. Neuwirth, zo ont
dekte men, kan zijn gitaar
aanslaan en ter plekke een
compleet 'affe' song afleve
ren. Evenzo poëzie: in moor
dend tempo typt hij vellen vol
literair werk.
Volgens ingewijden is Neu-
wirth's verbale talent even
groot als dat van Dylan, maar
miste hij de aandrang om het
te ontwikkelen of zelfs maar
vast te leggen. In plaats daar
van verwierf deze instant
composer zich de reputatie
van een meedogenloze intimi-
dator, die met eindeloos
woordgeweld zoveel mogelijk
ego's probeerde te breken.
Sinds '64 Dylans drinkmaatje
en roadie, leerde hij de ge
vierde folksinger te transfor
meren tot een ongenaakbare
rockster. Neuwirth heeft ook
veelvuldig met Dylan opge
treden en is als roadie, zan
ger, dichter en acteur te zien
in de documentaire films
'Don't look back' en 'Renaldo
and Clara'.
De laatste jaren werd van
Neuwirth echter niets meer
vernomen. En nu ligt daar
plots die plaat, met die dub
bele bodem in de titel. Want
niet alleen is Neuwirth terug
in de frontlinie, hij staat ook
met zijn rug naar de toe
komst: hij blikt terug. De
plaat documenteert Neu-
wirth's midlife crisis, soms
terloops, vaker expliciet. De
zanger betreurt heel wat ge
miste kansen, inclusief de
snel slinkende kans op zelf-
rehabilitatie nu zijn oude dag
in zicht komt. 'We're picking
up speedbut we're losing the
light', zingt hij in zijn ope
ningsnummer ('Eye on the
road'), om aan het slot van de
b-kant te constateren dat hij
zichzelf gedurig vooruit moet
schoppen om toch nog een
gooi naar zijn redding te
doen.
Heel symbolisch zingt
hij die regels in de fade-out,
die eindigt voor hij de laatste
regel Searching for salva
tion further down the line')
kan zingen. Die slotzin valt
slechts van het tekstvel te
vernemen...
Neuwirth vangt zijn som
berheid in lange, toeganke
lijke regels vol allitteraties,
klinker- binnen- en midden
rijm, soms ook in persoonlij
ker metaforen en associaties.
De incidentele humor verlicht
de melancholie niet, maar
versterkt de tragiek van ver
spilde talenten en verloren
liefdes.
Muzikaal en qua produktie
is de in de huiskamer van
Steven Soles opgenomen
plaat een pareltje van een
voud, waarop zelfs alle
schoonheidsfoutjes zijn blij
ven staan. Neuwirth zingt
zijn countryfolk met een don
kerbruine, ietwat onvaste
stem tegen een even sobere
als sprankelende begeleiding.
De band bestaat o.a. uit de
voormalige Alpha Band (So
les, T-Bone Burnette en
multi-instrumentalist David
Mansfield) en Bernie Leadon
(o.m. ex-Eagles). Hun akoes
tische snarenspel met duide
lijke Mexicaanse invloeden is
dermate stuwend, dat slag
werk er terecht geheel in ont
breekt. Tijdloos en rustiek.
Leo Nierse
De agenda voor de komende we
ken ziet er als volgt uit:
Van Morrison en Chieftains, 30
september in Eindhoven (Evene
mentenhal), 4 oktober in Rotter
dam (Doelen)
Robert Palmer, 3 oktober in Den
Haag (Congresgebouw)
Level 42,4 en 5 oktober in Rotter
dam (Ahoy)
Siouxie and the Banshees, 6 okto
ber in Utrecht (Vredenburg)
Run DMC, 13 oktober in Amster
dam (Edenhal)
Huey Lewis and the News, 15 ok
tober in Rotterdam (Ahoy)
Chick Corea Electric Band, 14 ok
tober in Breda (Turfschip)
Earth, Wind Fire, 19 oktober en
2 november in Rotterdam (Ahoy)
A-Ha, 20 oktober in Rotterdam
(Ahoy)
Everly Brothers, 29 oktober in
Rotterdam (Ahoy) en 3 november
in Den Bosch (Maaspoort)
Duran Duran, 22 november in
Rotterdam (Ahoy)
Robert Cray Band, 30 en 31 okto
ber en 1 november in Rotterdam
(Ahoy)
Earth, Wind and Fire, 10 oktober
in Rotterdam (Ahoy)
George Benson, 28 oktober in
Rotterdan (Ahoy)
Paul Anka, 7 oktober in Rotter
dam (Doelen)
Black Uhuru, 21 september in
Tilburg (Noorderligt)
Salt 'n Pepa, 9 november in Am
sterdam (Jaap Edenhal)
Wet Wet Wet, 6 november in
Rotterdam (Ahoy)
Chick Corea, 14 oktober in Breda
(Turfschip)
John Hiatt, 24 oktober in Tilburg
(Noorderligt), 27 oktober in Rot
terdam (Doelen) en 28 oktober in
Utrecht (Vredenburg).
Sade, 11 november in Rotterdam
(Ahoy)
Bon Jovi, 21 november in Rotter
dam (Ahoy)
Leo Kottke, 7 oktober in Tilburg
(Noorderligt)
Frank Tovey, 5 oktober in Til
burg (Noorderligt)
Willie DeVille, 8 november in
Tilburg (Noorderligt)
Eek a Mouse, 12 november in Til
burg (Noorderligt)
Chicago Blues Festival, 13 no
vember in Tilburg (Noorder 1**+1
Fripp Toyah, 24 no
Tilburg (Noorder1