ZATERDAG
17 SEPTEMBER 1988
andaag is het 'Open Monumenten
dag'. In 400 gemeenten in Nederland heeft het publiek
vandaag tussen 10 en 5 uur gratis toegang tot monu
menten in alle soorten en maten. De Open Monumen
tendag is een initiatief van het gelijknamige landelijke
comité. Doel: monumenten die normaliter niet toegan
kelijk zijn ook eens een keertje openstellen, maar
vooral het grote publiek warm maken en warm houden
voor de bouwkundige erfenis van ons verleden. Wie
zei ooit dat een volk dat zijn verleden negeert, geen
recht heeft op een toekomst?
Bezuinigingen
kan zien! Een slanke
:er, CD-speler en sub
rijk en zuiver stereoge-
liend. Met behulp van
volgorde van een CD
de CDZ-1 zichzelf uit.
dsgigant met een uit-
r excellent Sony-geluid
Door Kte* den Exter
Via de Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg geeft het rijk jaarlijks 130 mil
joen gulden uit aan de restauratie en het
onderhoud van monumenten. Dat be
drag resulteert jaarlijks in een bouwpro-
duktie van 400 miljoen gulden, want
naast de rijkssubsidies stroomt ook 'an
der1 geld in de monumenten. De twaalf
provincies geven samen nog eens 27,5
miljoen gulden uit aan restauratie en on
derhoud. Moeilijker is het om een inzicht
te krijgen in het bedrag dat de Neder
landse gemeenten op dit front besteden.
En nog veel moeilijker is het om een in
zicht te krijgen in de bedragen die feite
lijk nodig zijn om bouwwerken van vo
rige generaties te behoeden voor (verder)
verval, voor sloop of voor teistering door
de zure regen.
Vorig jaar is het landelijk comité Open
Monumentendag opgericht, een initiatief
van de ANWB, ae AVRO, de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg, de Na
tionale Contactcommissie Monumenten-
bescherming, het Ministerie van WVC
en de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten. Dat comité kreeg in 300 Ne
derlandse gemeenten een plaatselijk co
mité op de been. De deuren van monu
menten gingen wagenwijd open, er wer
den fiets- en wandelroutes uitgezet en
uiteindelijk brachten 350.000 mensen
een bezoek aan een of meer monumen
ten. Dit jaar doen er 400 gemeenten mee
en het landelijk comité rekent op een
half miljoen bezoekers.
Die aandacht voor monumenten kan be
paald geen kwaad in een tijdsgewricht
van bezuinigingen, een tijdperk waarin
al gauw gesneden wordt op 'luxe', want
zo beschouwen sommigen monumenten-
onderhoud nog steeds.
Natuurlijk zijn er voorbeelden van hoe
het ook kan, eigenlijk altijd zou moeten,
ook in Zeeland. Jaarlijks worden miljoe-
nen guldens gestoken in behoud van he
renhuizen, kerken en andere gebouwen
die door de tands des tijds zijn aangevre
ten. In Aardenburg vertimmeren leerlin-
8® van een Haagse HTS de vroegere on
derkomens van de koninklijke mare
chaussee en de gemeentelijke brandweer.
Enkele honderden meters verderop staan
8>gantische stellingen in de Middel-
Kuwse Sint-Baafs-kerk. De Zeeuwen
öjn zuinig, maar geld voor het instand
houden van bouwkundige erfenissen uit
I 5® ver verleden wordt grif uitgegeven,
blijken overheden niet scheutig te zijn,
dan volgen er inzamelingsacties onder de
De monumentale boerderij De Konij
nenburg In Ooatburg. Eigenaar Nortler wil
van het achttlende-eeuwae pand at, want
het brengt zijn bedrijfsvoering In gevaar.
De gemeente Oostburg wil Nortler steu
nen, maar de heemkundige kring West-
Zeeuwsch- Vlaanderen denkt daar anders
over.
Het streeklandbouwmuseum In Hellle, ge
vestigd In onder meer een schuur uit de
zeventiende eeuw, wordt opgevreten door
de boktorren en de houtwormen. Beheer
der Herman Bakker laat het resultaat zien
van het graafwerk van de beestjes.
De hervormde kerk van Hoofdplaat, date
rend uit de achttiende eeuw.
De basiliek In Hulst dreigt In verval te ra
ken. Plannen zijn er wel voor restauratie,
maar het geld ontbreekt voorlopig.
- FOTO'S WIMKOOIJMAN
naar middelen om de veelvraten te be
strijden, voorlopig blijft het echter bij
zoeken.
Zeeland is rijk aan monumenten, arm
aan industriële overblijfselen uit het ver
leden. Een uitzondering vormt de Aar-
denburgse steenfabriek, een van de wei-
n-'ge Zeeuwse industriële monumenten
die vandaag te bezoeken zijn. In het uit
1902 daterende fabriekje worden nog al
tijd stenen gemaakt. Bouwstenen voor de
monumenten in de toekomst.
ligt kant en klaar. Het geld om het groot
schalige restauratieplan uit te voeren
ontbreekt echter nog.
Geld, het slijk der aarde, speelt ook een
rol in de kwestie rond de Konijnenberg,
een monumentale boerderij bij Oost-
burg. Boer Nortier stapte onlangs naar
het gemeentebestuur van Oostburg met
ruim een half miljoen vergen. De ge
meentebestuurders van Oostburg, niet
bepaald te boek staand als conservators
van restanten uit ons rijk verleden, vin
den dat de boer zijn zin moet krijgen. De
heemkundige kring West-Zeeuwsch-
Vlaanderen denkt er heel anders over.
Ook de toekomst van het streekland-
het verzoek om de boerderij van de lijst
voor monumenten te schrappen. In
standhouding van de 18e eeuwse schuur
met rietbedekking zou volgens de onder
nemer ten koste gaan van de bedrijfsvoe
ring.
Sloop van de schuur zou uitkomst
brengen of volledig herstel, maar dat zou
bouwmuseum in Heille ziet er weinig
rooskleurig uit. In de grote schuur uit de
17e eeuw, die onderdak biedt aan een
unieke collectie landbouwwerktuigen,
vreten boktorren en houtwormen zich
een weg door de spanten en steunbalken.
Chemische bestrijdingsmiddelen halen
weinig uit. Het stichtingsbestuur zoekt
