Malaria blijft tropische ziekte nummer een
Meer geld arme landen naar IMF dan andersom
In het oog van de cycloon is het altijd rustig
LO-LEIDER WIL MET TEDERE' ISRAELI PRATEN
BUITENLAND
FONDS OVERWEEGT WANBETALERS HARDER AAN TE PAKKEN
eSTEM BUITENLAND DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1988
t21
if ëNINGEN - Cyclonen,
ido's, orkanen, tyfonen,
canes, baguio's, willy-
,a. is er een ander na-
schijnsel dat zoveel
heeft als de tropi-
wervelstorm? En tel-
wanneer die huis-
wordt erbij gezegd:
tc van deze eeuw'.
TSBURG - De Palestijnse Bevrijdings
nisatie (PLO) blijft sterk aandringen op
pese erkenning van haar voorlopige rege-
g in ballingschap.
«ng.
NIEUWSOVERZICHT
Bild: 40 miljoen D-mark voor Cordes
Algemene staking in Nagorny-Karabach
Ontsnapte activisten worden niet gepakt
VS betalen achterstallige contributie VN
Brussel tegen tol op Duitse autobanen
Toch gesprek Pools bewind en Walesa
Suriname wil hier bestellingen plaatsen
Westduitse milieu-minister komt belofte na
^verslaggever
Gilbert, de cycloon die nu
het Caraibische gebied
ontketent windstoten
225 tot 300 kilometer per
en Wordt daarmee waar
de echte recordhou-
der van deze eeuw. Ter verge
lijking: de 'ergste cyclonen' van
de voorafgaande jaren, de
Elena en de Gloria, zaten rond
de 200 kilometer per uur.
Tropische wervelstormen
hebben aldus Meteoconsult in
Wageningen een kleine door
snee, soms maar van een hon
dertal kilometer, en hebben een
enorme draaisnelheid. Door
hun geringe omvang zijn ze
moeilijk tijdig te ontdekken. Ze
komen alleen voor in septem
ber, aan het eind van het
warme seizoen, in gebieden
tussen de 10de en 30ste breedte
graad (bijvoorbeeld de Caribi
sche Zee), boven zeeën waar
van de temperatuur hoger is
dan 26 of 27 gradera Het moet
dus uitzonderlijk warm zijn èn
vochtig.
Door het warme zeewater
komt energie vrij, die opstijgt.
Door deze energie gaat de wind
die toch al de neiging heeft te
draaien nog meer draaien, en
die draaiende beweging wordt
sterker en sterker. Buien gaan
meedraaien en boven het ge
bied ontstaat een wervelende
beweging die oncontroleerbaar
wordt.
Het merkwaardige hierbij is
dat het weer in het centrum of
het oog van de cycloon gewoon
rustig blijft, met een heldere
hemel, terwijl 20, 30 kilimeter
erom heen allesverwoestende
stormen woeden.
Dat hangt samen met de
lucht die in het oog van de cy
cloon verticaal daalt en stijgt.
De luchtdruk in het oog van de
Gilbert is gezakt tot 885 mili-
bar, 4 milibar lager dan die van
een Filippijnse cycloon in 1927,
die als recordhouder gold.
Cyclonen zijn verschrikke
lijk, maar gelukkig maar van
korte duur: vijf, hoogstens ze
ven dagen. De Gilbert snelt nu
met een vaartje van 25 kilome
ter per uur af op het vasteland
van Amerika, waar hij eind
deze week wordt verwacht.
Zogauw een cycloon vaste
land raakt, verliest hij zijn
kracht, omdat zijn energiebron,
warme zee of warme eilandjes,
komen te ontbreken. Soms
raast hij langs de kust nog een
eind door, zoals enkele jaren
geleden toen in New York en
kele hoge wolkenkrabbers
moesten worden ontruimd voor
de Elena, die vanuit het zuiden
aanstormde.
Tot voor kort kregen derge
lijke orkanen een meisjesnaam,
maar tegenwoordig (vanwege
de emancipatie) jongens- èn
meisjesnamen. Telkens wordt
een naam gekozen die begint
met de letter van het alfabet
die correspondeert met het
nummer van de orkaan.
De Gilbert is nummer zeven
van dit seizoen (de andere zes
waren zo zwak dat ze de krant
niet haalden) en heeft dus een
naam gekregen die begint met
de zevende letter van ons alfa
bet.
rafat smeekt EG erkenning
„na correspondent
voorstel van Griekenland zullen de EG-ministers van
tenlandse Zaken half oktober over dat verzoek om
hun standpunt bepalen.
Oriekse minister Papoulias,
■nd voorzitter van de
/ministers van Buiten
ste Zaken, zei dat gisteren
j het slot van het twee
de bezoek van PLO-leider
leer Arafat aan het Euro-
Parlement.
Volgens Arafat zal de opstel-
ig van de EG zwaar meewe-
nbij de besluiten die de Pa-
liijnse Nationale Raad vol-
nde maand neemt. De Raad
spreekt dan het advies van
apolitieke commissie om op
ffestbank, nu Jordanië zich
dat gebied juridisch en ad-
tratief heeft losgemaakt,
onafhankelijke Palestijnse
t te stichten.
Verzoeken om steun aan de
lopige Palestijnse regering
over dat gebied het gezag
gt, waren het voornaamste
van het bezoek van Arafat
de EG.
De PLO-leider, die twee da-
lang een perfecte media-
opvoerde - hij trok meer,
it dan de Amerikaanse
it Reagan tijdens diens
aan Straatsburg - ver
raad, in Tunis, staat nog niet
vast, maar naar verluidt zal die
vallen kort na het EG-beraad.
Arafat preludeerde op die ver
gadering door de wil van de
PLO te streven naar een duur
zame vredesregeling zwaar te
accentueren.
„Ik ben bereid gesprekken
aan te gaan met iedere Israëli
die voor een internationale
vredesconferentie werkelijk
belangstelling toont. Ik reik de
hand aan iedereen die vrede
wil".
Volgens veel politici in
Straatsburg heeft Arafat zijn
boodschap duidelijk overge
bracht, maar kan toch pas eind
oktober, na het EG-beraad en
nadat de Palestijnse Nationale
Raad zijn standpunt heeft be
paald, de politieke balans van
het bezoek worden opgemaakt.
Volgens Arafat heeft de PLO
al de verantwoordelijkheid op
zich genomen voor 23.000 Pa
lestijnse ambtenaren op de
Westbank, die tot nu toe door
de Jordaanse regering werden
betaald.
Arafat gaf na afloop van zijn bezoek aan het Europese Parlement samen met de socialistische fractieleider Arndt een pers
conferentie. - FOTO Af P
it Europese hoofdstad zon-
vêd illusies.
.Ik vraag me af of Europa
t onze regering in balling-
p zal erkennen", zo zei hij
rijn afsluitende persconfe-
6e. „Met de socialistische
e heb ik nu de afspraak
twe alles zullen doen om een
ie vrede te bereiken,
ar dat is eigenlijk de he
kste toezegging die ik
gehad".
tai uur later, na zijn onder-
met Papoulias, had Ara-
t meer reden tot tevreden-
De Griekse minister zei in
ideeën van Arafat 'nieuwe
iten' te hebben ontdekt,
rover in de EG moet wor-
jesproken.
was het eens met Arafat,
tdestellingname van de EG
de PLO iets is 'om reke
nde te houden',
fcdatum voor de Palestijnse
AMSTERDAM (ANP) - Het aantal aids-slacht-
offers in de tropen is nog veel minder dan bij
voorbeeld het aantal lijders aan malaria - de
meest gevreesde tropische ziekte - maar de in
vloed van aids op de volksgezondheid, op de eco
nomie en de maatschappij als geheel neemt wel
snel toe.
Malaria blijft echter zeker nog 10 jaar in termen van
wereldgezondheidszorg een grotere bedreiging.
Dat blijkt uit bijdragen van de circa 1.500 specialis
ten, die volgende week in de Amsterdamse Rai deel
nemen aan het 12e internationale congres over tropi
sche geneeskunde.
Het organisatiecomité van dit congres gaf woens
dag een uitgebreid overzicht van de ontwikkelingen in
de tropengeneeskunde. Nieuwe geneesmiddelen en be
handelingen komen aan de orde in de Rai.
Zelfs de vondst van een nieuwe ziekteverwekker
wordt gemeld. Het gaat om een door Nederlandse en
Belgische onderzoekers in menselijke uitwerpselen
ontdekte worm, waarvan tot nu toe werd aangenomen
dat die uitsluitend bij apen voorkwam.
Mede dank zij de inspanningen van de wereldge
zondheids-organisatie WHO is ook een aantal nieuwe
geneesmiddelen ontwikkeld. Met steun van interna
tionale fondsen en de farmaceutische industrie zijn
belangrijke resultaten geboekt, aldus het comité.
Malaria is de belangrijkste tropische ziekte met
tussen 200 en 300 miljoen slachtoffers per jaar. In
Afrika en Azië zijn twee nieuwe middelen tegen deze
infectieziekte toegepast: halofantrine en mefloquine.
Beide middelen blijken effectief en kennen weinig bij
werkingen.
De vrees bestaat dat door onbeperkt en ondeskun
dig gebruik snel ongevoeligheid voor deze middelen
ontstaat. Het Chinese (plantaardige) middel tegen ma
laria (Qinhaosu) krijgt in Amsterdam naar verwach
ting ook de nodige aandacht.
Uit West-Afrika worden volgens het Tropeninsti
tuut 'frappante' resultaten gemeld met een nieuw
middel tegen slaapziekte, vooral ook bij patiënten, die
al 'ver heen zijn'. De organisatoren van het congres
verwachten verder 'een pittige discussie' over de wijze
waarop de wormziekte bilharzia moet worden bestre
den. Er zijn effectieve geneesmiddelen voorhanden,
maar die zijn vaak vanwege de hoge prijs in geen en
kele lokale apotheek te krijgen.
Rivierblindheid, aids, kanker, hepatitis b. Het zijn
allemaal veel in de tropen voorkomende ziekten, die
volgende week in Amsterdam de revue passeren. Voor
het eerst worden ditmaal niet alleen medische aspec
ten besproken. Het verband tussen ziekte/dood en ar
moede/economische situatie in tropenlanden krijgt
ook veel aandacht.
De honderden specialisten komen ook te spreken
over kwesties als: Wie help je, wie geef je voorrang in
de gezondheidszorg? Aan mensen in de grote steden of
aan de talloze bewoners van het platteland?
Washington (anp) -
Internationale Mone
taire Fonds (IMF) heeft in
Jj-t op 30 april afgesloten
toekjaar opnieuw aan
zienlijk meer geld van de
ontwikkelingslanden ont
zien (via aflossingen)
o>n het verstrekte aan
nieuwe leningen.
jje netto-geldstroom van de
Derde Wereld naar het fonds
Foeide ten opzichte van het
jjwgaande boekjaar zelfs tot
f miljard gulden, zo blijkt
net jaarverslag.
De cijfers vormen een wat
Fnante balans voor een in
stelling die beoogt landen met
wianciële problemen te on-
"ersteunen. De verklaring
y°°r deze paradoxale situatie
volgens het IMF echter een-
!n de periode 1982-1985, toen
schuldencrisis op zijn
Oongtepunt was, bereikte de
®jj®etverlening door het
een recordniveau en deze
jongen zijn nu toe aan aflos-
Dat betekent wel dat het
«ids meer financiële ruimte
JhJgt voor nieuwe krediet-
eriening. 'Het fonds staat
"f om de lidstaten finan
cieel te ondersteunen', aldus
het jaarverslag.
De financiële mogelijkhe
den van het fonds zouden nog
groter zijn als alle lidstaten
zich hielden aan hun aflos
singsverplichtingen. Het aan
tal landen dat te boek staat-
als wanbetaler steeg in het fi
nanciële jaar 1987/88 van acht
tot negen. Zij hadden een be
talingsachterstand van meer
dan zes maanden.
Het totaal aan achterstal
lige betalingen steeg tot 5,3
miljard gulden. Acht van de
negen wanbetalers komen
niet meer in aanmerking voor
nieuwe leningen zolang zij in
gebreke blijven. Dat zijn So
malië, Sierra Leone, Zambia,
Vietnam, Guyana, Liberia,
Sudan en Peru.
Het aantal wanbetalers is
het afgelopen jaar weliswaar
niet veel groter geworden,
maar het IMF vindt toch dat
er nu maar eens een goede op
lossing voor het probleem
moet komen.
Tot nu toe vulde het fonds
de financiële gaten in de
boekhouding via zijn enige
winstbron, de rentemarge.
Landen die krediet opnemen
moeten wat meer rente beta
len en de industrielanden
krijgen een wat lager tarief
uitgekeerd. Zo moeten dus
lidstaten die zich keurig aan
de verplichtingen houden op
draaien voor wanbetalers.
Mede daarom wil het IMF
dat het Interim-Comité, het
beleidsbepalende orgaan van
het fonds, met een politieke
oplossing voor het probleem
komt. Op de jaarvergadering
van het IMF, eind deze maand
in West-Beriijn, staat de
kwestie daarom hoog op de
agenda.
Gedacht wordt aan een re
geling waarbij landen die niet
in staat zijn tot aflossing van
IMF-leningen daarvoor geld
krijgen uit andere bronnen,
zodat het fonds zijn middelen
optimaal kan blijven benut
ten voor het verzachten van
betalingsbalansproblemen
van de lidstaten.
In een beschouwing over de
gang van zaken in de wereld
economie in 1987 signaleert
het IMF een aantal gunstige
ontwikkelingen. Maar wat
betreft de belangrijkste pro
blemen, de onevenwichtighe
den in de handel tussen de
grootste industrielanden en
de schuldenlast van de ont
wikkelingslanden, is onvol
doende vooruitgang geboekt.
Daarom zijn volgens het
fonds verdere beleidsaanpas
singen nodig.
Het IMF schildert in grote
lijnen hetzelfde beeld als in
het vorige jaarverslag. Aan de
positieve kant van de balans
staat op de eerste plaats het
voortduren van economische
groei bij lage inflatie. De pro-
duktie in de industrielanden
nam vorig jaar ondanks de
beurscrisis duidelijk toe tot
ruim drie procent, terwijl de
gemiddelde inflatie beperkt
bleef tot hetzelfde percentage.
Dat ging gepaard met een
groei van het volume van de
wereldhandel met 5,5 procent.
Het IMF constateert verder
dat vooruitgang is geboekt bij
de beleidscoördinatie van de
industrielanden.
Dit alles is echter geen re
den voor zelfgenoegzaamheid.
De onevenwichtigheden in de
handel tussen de grootste in-
dustielanden zijn nog steeds
van een omvang die op mid
dellange termijn onhoudbaar
Voor de ontwikkelingslan
den leveren de economische
ontwikkelingen in 1987 een
verdeeld beeld op. Veel lan
den in de Derde Wereld profi
teerden van een krachtige ex-
portgroei. Daardoor werd de
verhouding tussen schuldbe
talingen en exportinkomsten
voor het eerst in jaren duide
lijk gunstiger.
Ook wisten de ontwikke
lingslanden hun gezamenlijke
tekort op de lopende rekening
van de bet alingsbalans, dat
in 1986 nog 41 miljard dollar
bedroeg, vrijwel weg te wer
ken.
Ondanks deze duidelijke
verbetering van de externe
positie verminderde de ge
middelde produktiegroei in de
Derde Wereld vorig jaar van
4,2 tot 3,4 procent, wat in veel
landen gepaard ging met een
sterke toeneming van de in
flatie.
De verschillen in produk
tiegroei waren groot. De ex
porteurs van industriepro-
dukten in Azië lagen ruim bo
ven het gemiddelde. De Afri
kaanse landen ten zuiden van
de Sahara, die het vooral van
grondstoffen moeten hebben,
wisten echter niet eens gelijke
tred te houden met de bevol
kingsgroei. De levensstan
daard ging daardoor verder
omlaag.
In Afrika ligt die nu twin
tig procent onder het niveau
van 1981. Alleen de meeste
Aziatische ontwikkelingslan
den zijn er sinds dat jaar op
vooruit gegaan.
De totale buitenlandse
schuld van de ontwikkelings
landen groeide vorig jaar met
10,6 procent tot 1.217 miljard
dollar.
De nieuwe kredietverle
ning van banken aan de
Derde Wereld bleef vorig jaar
op een laag peil en het ziet er
niet naar uit dat er snel een
ommekeer komt in de sterke
vermindering van de particu
liere financiering, sinds in
1982 de schuldencrisis uitbrak.
De nieuwe kredietverlening
van banken aan de Derde We
reld bleef vorig jaar op een
laag peil en het ziet er niet
naar uit dat er snel een om
mekeer komt in de sterke ver
mindering van de particuliere
financiering sinds in 1982 de
schuldencrisis uitbrak.
Toch is het volgens het IMF
noodzakelijk dat de banken
hun terughoudendheid laten
varen. Dat is één van de voor
waarden om de ontwikke
lingslanden in staat te stellen
via sterkere economische
groei hun schuldproblemen te
boven te komen.
Daarnaast moeten de ont
wikkelingslanden zelf hun
economische beleid aanpassen
en dienen de rijke landen een
economisch klimaat te schep
pen dat de Derde Wereld mo
gelijkheden biedt uit het moe
ras te komen.
BONN (AP) - De in Libanon gegijzelde Hoechst-manager Ru-
dolf Cordes is volgens het Westduitse blad Bild vrijgelaten na
betaling van mogelijk zelfs 40 miljoen D-mark. Regeringsfunc
tionarissen en de werkgever van Cordes houden bij hoog en
laag vol dat er geen losgeld betaald is.
Volgens de regering zijn er ook geen concessies gedaan ten
aanzien van Mohammed Ali Hamadi, de Libanees die nu in
Frankfurt terecht staat wegens zijn aandeel in de kaping van
een vliegtuig in juli 1985. Cordes en een andere Westduitser, de
Siemens-technicus Alfred Schmidt, werden in januari 1987
ontvoerd nadat Hamadi op de luchthaven van Frankfurt was
gearresteerd. Scmidt kwam een jaar geleden al vrij.
MOSKOU (AFP) - In Stepanakert, de hoofdstad van de Ar
meense enclave Nagorny-Karabach in de Sovjetrepubliek
Azerbajdzjan, is maandag opnieuw een algemene staking uit
gebroken. Dit heeft Ambartsoem Galastjan, een lid van het Ar
meense Comité voor Karabach, meegedeeld.
De Armeniërs, die driekwart van de bevolking van de auto
nome regio binnen Azerbajdzjan uitmaken, streven naar aan
sluiting van Nagorny-Karabach bij de Sovjetrepubliek Arme
nië. De Armeniërs van Stepanakert probeerden dit jaar al eer
der met een algemene staking hun eis voor hereniging kracht
bij te zetten, maar deze actie bleef zonder resultaat.
JOHANNESBURG (RTR) - Drie Zuidaf rikaanse activisten te
gen apartheid, die uit de handen van de politie ontsnapten tij
dens een behandeling in een ziekenhuis, kunnen het Ameri
kaanse consulaat in Johannesburg verlaten zonder dat zij wor
den gearresteerd.
Pretoria overwoog de vrijlating van de drie mannen op het
moment dat zij ontsnapten uit het ziekenhuis, aldus een Zuid-
afrikaanse woordvoerder.
De beslissing van de Zuidafrikaanse regering om de drie zon
der sancties te laten gaan voorkomt een netelig diplomatiek
meningsverschil tussen Pretoria en Washington.
NEW YORK (RTR/AFP) - De Verenigde Staten hebben beslo
ten de achterstallige contributie aan de Verenigde Naties als
nog te betalen. Het gaat om een bedrag van 520 miljoen dollar,
ruim een miljard gulden. VN-secretaris-generaal Javier Perez
de Cuellar verwelkomde het Amerikaanse besluit. Hij beklem
toonde evenwel dat het nog niet de definitieve oplossing bete
kent van de financiële crisis waarmee de volkerenorganisatie
kampt.
De Amerikaanse bijdrage is van groot belang voor de VN. De
Amerikanen financieren een kwart van de VN-begroting, die
dit jaar 875,9 miljoen dollar beloopt. Van de kosten van de vre
desmachten die de VN in verschillende delen van de wereld
heeft gestationeerd, nemen de VS ongeveer een derde deel voor
hun rekening.
BRUSSEL (DPA/ ANP) - De Europese Commissie vindt
tolheffing voor buitenlands vrachtverkeer op de Aoto-
bahnen in de Bondsrepubliek Duitsland niet acceptabel.
Brussel wil één regeling voor belastingheffing die in
alle landen van de Gemeenschap geldt.
De ministers van Verkeer van de twaalf lidstaten zijn
al enige tijd in gesprek over mogelij heden om de belas
tingheffing te harmoniseren. In oktober komen zij weer
bijeen. De Europese Commissie heeft voorgesteld om
transportbedrijven alleen wegenbelasting te laten beta
len in de landen waar hun vrachtwagerns worden inge
zet, en niet in het land van herkomst. Nederland, België
en Denemarken zijn daar tegen.
WARSCHAU (RTR) - Lech Walesa praat vandaag opnieuw
met minister van Binnenlandse Zaken, generaal Czeslaw
Kiszczak, ter voorbereiding van het ronde-tafelgesprek met
alle maatschappelijke groeperingen over de toekomst van Po
len. Het eerste gesprek vond plaats op 31 augustus.
Walesa en zijn adviseurs dringen aan op snelle legalisering
van het vakverbond Solidariteit. Dit werd in 1982 verboden bij
de afkondiging van de staat van beleg in Polen, die inmiddels
weer is opgeheven. Zijn ontmoeting met Kiszczak op 31 augus
tus was het eerste officiële contact sinds het verbod op Solida
riteit.
SCHIPHOL (ANP) - Suriname zal voor het einde van dit jaar
in Nederland bestellingen plaatsen in het kader van de over
bruggingshulp ter waarde van 60 miljoen gulden. Hoewel nog
niet over alle procedurele aspecten overeenstemming bestaat,
is een oplossing op korte termijn in zicht.
Die verwachting is op Schiphol uitgesproken door de Suri
naamse minister van Buitenlandse Zaken, Sedoc. De Suri
naamse bewindsman heeft in Den Haag informeel overleg ge
voerd met de ministers van Buitenlandse Zaken en Ontwikke
lingssamenwerking, Van den Broek en Bukman.
Nederland wil dat Suriname de aankoop van goederen van de
overbruggingshulp, de steun waarover in juli overeenstem
ming is bereikt, volledig in handen geeft van het Nederlands
Rijksinkoop Bureau (RIB). Volgens minister Bukman garan
deert inschakeling van het RIB de beste prijs en kwaliteit. Su
riname echter wenst dat het eigen bedrijfsleven actiever bij de
aanschaf van de hulpgoederen wordt betrokken.
MAINZ (RTR) - De Westduitse minister van Milieu, Klaus
Töpfer, is woensdag bij Mainz de Rijn overgezwommen. De be
windsman komt daarmee een belofte na die hij drie jaar gele
den gedaan had in een weddenschap met een lid van de opposi
tie in het parlement. Töpfer zei toen met zijn oversteek te zul
len bewijzen dat de Rijn steeds schoner wordt en derhalve de
gezondheid niet bedreigt.
„Zo'n weddenschap sluit ik nooit meer af", zei een vermoeide
Töpfer, toen hij eenmaal de overkant bereikt had. Volgens zijn
uitdager, het SPD-lid Harald Schafer, is Töpfer een dapper
man. „Dat te doen voor een paar koppen in de krant, daarvoor
het risico te lopen van haaruitval, diarree en huidziekte",
noemde Schafer geen geringe prestatie.
