DE STEM
Turnsters kritiekloos gevolgd
NOS BRENGT TWEE DOCUMENTAIRES OYER KMDERSPORT IN ROEMENIË
'Valse start' van Nederlandse academies
Richard Schoonhoven (KRO) haalt uit naar de AVRO
St. Joost organiseert
symposium semiotici
lE STEMJjlPS 2
HILVERSUM - Studio Sport brengt
vanavond en morgen op Nederland
3 een dokumentaire over Roe
meense turnsters.
Erik Jurgens voorzitter
AKO Literatuurprijs '89
20.30
NEDERLAND 3
DUITSLAND 2
Breed
publiek
Grafiek van
hoog niveau
Italiaanse
Nederlanders
22.55
[notmosiit tdelmoedrt
V 'fówimerind 2ijn
a, aan is dar mm
Mf EDELtlOEWOE
^unibone
o o o
„In Amerika zitten de geldschieters nou
niet bepaald te wachten op een buiten
lander die even alle Amerikanen komt
afdrogen.
Arnold Vanderlijde, bokser -
T2
HILVERSUM (ANP) - „Als
de inkomsten van een om
roep uit STER-gelden wor
den gekoppeld aan de kijk-
dichtheden van zijn pro
gramma's, wordt televisie
televodden. Binnen de kort
ste keren zal er alleen nog
maar geproduceerd worden
voor de grootst mogelijke
markt. De dienstbaarheid
aan het publiek zal worden
vervangen door exploitatie
van het publiek."
Met deze woorden reageerde
gisteren KRO-mediadirecteur
R. Schoonhoven tijdens de
jaarlijkse winterpersconferen-
tie van zijn omroep op opmer
kingen die vorige week gedaan
werden door AVRO-voorzitter
Wallis de Vries. Deze stelde dat
zijn omroep zo langzamerhand
geen zin meer heeft financieel
op te draaien voor de grapjes
,van omroepen die niet vol
doende adverteerders kunnen
trekken.
Volgens de AVRO-voorzitter
is er een volstrekt scheve situa
tie aan het ontstaan nu de drie
omroepen op Nederland 2
straks bijna twee keer zoveel
STER-inkomsten genereren als
de andere netten bij elkaar.
Wallis de Vries meent dan ook
dat op het tweede net geen ex
tra reclame-blokken mogen
worden ingevoerd, als niet
eerst duidelijke afspraken
worden gemaakt over de toe
wijzing van de inkomsten
daaruit.
Schoonhoven vindt dat de
AVRO-voorzitter met zijn op
vattingen lijnrecht ingaat te
gen de kern van de publieke
dienstverlening in de media,
'die sinds jaar en dag verlangt
dat de meerderheid van de kij
kers meebetaalt voor de pro
grammatische behoeften van
kleinere groepen kijkers, waar
iedereen op zijn tijd ook toe be
hoort. Die dienstverlening
loopt bij een dergelijke redena
tie ernstig gevaar. Aantasting
van dit beginsel is vele malen
belangrijker dan gestoei over
het percentage STER in ons
schema of de indeling van
STER-spots in onze program
ma's', aldus Schoonhoven.
In zijn rede maakt Schoon
hoven duidelijk dat in ieder ge
val de KRO pal zal blijven
staan voor het behoud van het
huidige bestel.
Hij put daarbij
moed uit een recent onderzoek
van het ministerie van WVC,
waaruit bleek dat de bevolking
niet staat te springen om een
duidelijke vercommercialise
ring van de omroep.
Volgens Schoonhoven is 'het
beleid van de KRO er juist op
gericht het wezen van het be
stel te versterken'. De omroep
wil dat behalve door een ver
dere uitbouw van de eigen
identiteit ook bereiken 'door
een versterking van de ver
scheidenheid rond een NOS die
alle kansen moet krijgen om
zijn wettelijke taken goed te
kunnen vervullen'.
Schoonhoven wijst er in dit
verband 'met genoegen' op dat
de gesuggereerde rampen voor
het bestel - nieuwe Europese
wetgeving en commerciële sa
telliettelevisie - 'nader bezien
niet zo apocalyptisch van aard
blijken te zijn'. Tevens signa
leert hij dat het besef door
breekt dat de Europese een
wording na 1992 geen situatie
zal opleveren die een vergelij
king met de Verenigde Staten
oplevert, waar sprake is van
één taalgebied en een gemeen
schappelijke 'way of life'.
„Europa blijft ook na 1992
een optelsom van zeer uiteenlo
pende talen en culturen die
zichzelf willen blijven. Co-pro-
dukties tussen Euronese n*m-
Richard Schoonhoven,
mediadirecteur van de KRO.
- foto archief de stem
roepen zullen ook dan dezelfde
problemen blijven opleveren
en even moeizaam tot stand
komen", zo voorspelt Schoon
hoven.
Wereldkampioene Aurelia Dobre. - fotoanp
Door Jan Koesen
Roemenië is het Walhalla van het dames-
turnen, zeg maar liever: kinderturnen en
Nadia Comaneci werd op haar veertiende
al Olympisch kampioene, waarna ze ver
volgens zowat alles won wat er te winnen
viel. Nu is Nadia trainster van de nieuwe
generatie die in Seoel zeer waarschijnlijk
ook goud zal plukken.
Vanavond krijgen we om 19.25 uur een dubbel
portret, 'Dobre en Silivas, de koninginnen van
Seoel.' Het gaat over de 15-jarige wereldkam
pioene Aurelia Dobre en de 18-jarige Daniela
Silivas die er ook veel van kan. Op vrijdag zendt
Studio Sport een langere dokumentaire uit over
de trainingsmethoden van de Roemenen.
Het zijn mooie plaatjes, maar alle kritiek op
deze kinderexploitatie heeft de sportredactie
zorgvuldig achterwege gelaten. Ad van Liempt,
chef van Studio Sport, vindt dat we niet te do-
mineesachtig moeten doen en dat de kijkers
mans genoeg zijn om zelf hun conclusies over
deze topsport te trekken. Dat klinkt of Studio
Sport de kijkers volwassen acht.
Zonder te prediken kun je echter vragen stel
len bij dit selectie- en trainingsregime waarbij
de eerzucht van de ouders, van de Staat en van
de wonderkinderen hoger wordt aangeslagen
dan het gezonde verstand. Maar het zijn mooie
plaaijes vol fantastische prestaties, dus een
mens moet niet zeuren, want Studio Sport is
toch alleen maar gericht op records en kampioe
nen zonder verdere sociale context. Aangezien
van alle sporten kunstrijden en turnen de best
verkochte dokumentaires opleveren, kan Studio
Sport de twee dokumentaires best slijten in het
buitenland.
De opnamen zijn namelijk mogelijk gemaakt,
omdat Ron Mulder, coach van de Nederlandse
turnploeg in Seoel, zo'n goodwill in Roemenië
had. Roemenië heeft angstvallig alle aanvragen
uit de wereld voor het maken van reportages
over de jonge fenomenen van de hand gewezen.
Mulder en in zijn zog Studio Sport mochten
evenwel als enige komen en ook dit zal wel een
van de redenen zijn waarom deze dokumentai
res van Pim Marks zo serviel zijn.
„Ja", zegt Marks verontschuldigend, „maar
toen ik vragen daarover stelde, onder meer aan
een begeleidende arts, kreeg ik zulke nietszeg
gende antwoorden dat ik daarmee het scherm
niet wilde vervuilen."
De kinderen worden vanaf hun zesde jaar ge
selecteerd op basisscholen, waar ze twee uur per
dag trainen. De ouders brengen hun kinderen
naar de scholen, waar buiten al een rij van vele
meters is van aspirant kampioentjes. De besten
gaan twee jaar later naar de eindselectie waar
de dan achtjarigen uren vier dag hun lichaam
martelen, zich suf trainen en geen vriendjes mo
gen ontvangen, terwijl ondertussen alles is ge
richt op het Olympische goud. Af en toe mogen
ze voor de ontspanning een potje voetballen.
Hun selectie vindt niet alleen plaats op basis
van sportief vermogen, maar ook op uiterlijk.
Een glimlach kan het verschil tussen goud en
zilver betekenen, zegt een van de trainers laco
niek. En Marks laat het hierbij zitten.
Wat de kinderen laten zien is fenomenaal. Het
is topsport van het hoogste gehalte. Het is onbe
grijpelijk wat een lichaam vermag. Nadia Co
maneci, thans 26 en dus al veel te oud voor deze
vorm van topsport, wordt uitvoerig geïnter
viewd en ook de vragen gaan niet verder dan
datgene wat Studio Sport interesseert.
De Staat kweekt roboljes waar straks in Seoel
veel eer en prestige mee te behalen valt. De twee
dokumentaires hadden wat mij betreft gekop
peld mogen worden tot één, maar Studio Sport
heeft het reisje vermoedelijk tot op de bodem
willen uitmelken.
AMSTERDAM (ANP) - Oud NOS-voorzitter E
Jurgens, thans hoogleraar Staatsrecht, is I
noemd tot voorzitter van de jury voor de ARo
Literatuurprijs 1989, waaraan een bedrag van
50.000 gulden is verbonden. De Stichting AKO Li-
teratuurprijs heeft gisteren de samenstelling vatj
de jury bekendgemaakt.
Andere leden van de jury
zijn prof. dr. H. van Gorp,
hoogleraar Algemene Li
teratuurwetenschappen
aan de Katholieke Uni
versiteit van Leuven
(België), dr. H. Stampe-
rius, literatuurtheoretica,
publiciste en schrijfster
(onder het pseudoniem
Hannes Meinkema), Jacq
Firmin Vogelaar, auteur,
redacteur van Raster en
recensent voor de Groene
Amsterdammer en Hans
Warren, auteur en recen
sent voor de Provinciale
Zeeuwse Courant.
De AKO Literatuur
prijs, die jaarlijks wordt
toegekend, is tot dit mo
ment de hoogste literaire
prijs die ons land kent.
Weliswaar heeft het con
cern van boeken- en pla-
tenclubs ECI aangekon
digd een prijs van 105.000
gulden beschikbaar te
stellen voor een litera
tuurprijs. Maar deze prijs
wordt eenmaal in de twee
jaar uitgereikt en boven
dien behoeft de jury, die
de ECI-prijs toekent zich
niet te beperken tot het
beoordelen van literair
werk, ook wetenschappe
lijke verhandelingen
'Natuur laat
20.17 I ie leven'
jjt themaprogramma
Lt bet werk van 'Natuur
monumenten' centraal
„f twee locaties m het
fcafW Huroe' nabij Rhe-
U r. én 'De Kemphaan' in Al-
7,p oresenteren Hanneke
'fnoen en Robert ten Brink
informatie over natuurbe-
f' en -behoud en inter
es Tussen de onderwer-
drtor is er amusement en
n spel. Drie kandidaten
triieen in zes ronden vragen
7>r natuur en milieu te be-
ntwoorden. Ook zingt Paul
"1 vliet het lied 'De zee' en
Ln Hermans zijn Ttoepie
tJepie-vogel'.
Erik Jurgens.
FOTOWf I
kunnen in aanmerking
komen.
De AKO Literatuur. I
prijs werd in 1987 voor I
het eerst toekend. "Winaar I
was toen J. Bernlef voor I
zijn boek Publiek Gel
heim. Vorig jaar ging de 1
prijs naar Geerten Mei-
sing voor zijn boek Ver
anderlijk en Wisselvallig.
De jury zal haar werk I
in april 1989 grotendeels
voltooid hebben, dan zul-
len de nominaties worden
bekend gemaakt. De win-1
naar van de prijs
wordt omstreeks 15 mei
bekend gemaakt.
Max
Havelaar
Na een succesvol seizoen van
Ö19 opvoeringen is vanavond
be musical 'Max Havelaar"
op de buis te zien. Walter van
de Kamp maakte er een spe
ciale tv-bewerking van voor
Ide AVRO. Multatuli's boek
Iver de koloniale onderdruk
king in Nederlands Indië
werd door Jos Brink, Frank
Sanders en Henk Bokkinga
in een amusementsshow om-
liezet. Jos Brink speelt Have
laar, de assistent-resident en
Frank Sanders controleur
iVerbrugge. Verder is Lucie
de Lange Havelaars echtge
note en Jéröme Reehuis Ba-
tavus Droogstoppel.
Van de kunstredactie
Op onze dagelijkse dis lijken
de typisch Hollandse gerech
ten steeds meer op de achter
grond te raken. Naast nasi en
bami zijn de laatste twintig
jaar ook allerlei Zuideuro-
BREDA - Op 19 en 20 september organiseert de acadeii bteneng^ste-
voor beeldende kunsten St Joost te Breda in de Grote Keil A,n 0ver de jj,vioed van an-
van Breda een symposium met de titel 'Semiotiek; tai ^re culturen op onze eetge-
beeldtaal, vormgeving, beeldende kunst'. Iwoonten brengt de RVU de
korte documentaire "Van uit
gebakken spek tot saté-tje.
Zes sprekers lichten de betekenis toe van het begrip 'semiotie!
voor alle facetten van het beeldend kunstonderwijs en -bei
praktijk. Het zijn: dr. Ruud Kaulingfreks, filosoof; dr. Eric dl
Kuyper, filmmaker en -theoreticus; prof.dr. Raymond van den
Broeck, vertaaltheoreticus; Elly Lamaker, docente modevorming;
prof.dr. Gerda Smets, vormtheoretica en drs Paul de Vylder,
kunsthistoricus en kunstenaar.
21.16
Uitgebakken
spek tot
Gezien de huidige belang-
Start '88; werk van 375 dit
jaar afgestudeerden aan de
landeljike kunstacademies.
Centraal Beheer, Utrechtse
weg 25, Zeist. Open: tijdens
kantooruren tot 8 oktober.
Zondag 18 september open
dag van 13-17 uur.
In afwijking van de vijf voor
gaande jaren wordt de zesde
START-expositie niet bij
Centraal Beheer in Apeldoorn
gehouden, maar in het zojuist
geopende computercentrum
van dat Beheer in Zeist. Bijna
400 zojuist academiaal afge
studeerden laten er ruim 500
kunstwerken zien. Het totaal
beeld is niet zo hoopgevend.
De Start-tentoonstellingen
hebben een goede faam. Voor
veel afgestudeerden aan de
Nederlandse kunstacademies
is het een eerste gelegenheid
om zich publiekelijk te mani
festeren. Bovendien is het zo
min of meer mogelijk om de
stand van zaken in het Neder
landse kunstonderwijs op te
snuiven en de verschillen tus
sen de onderwijsinstituten te
bestuderen. Maar dit laatste is
voor de meeste bezoekers on
doenlijk omdat niet per aca
demie geëxposeerd wordt.
St.Joost Breda is dit jaar heel
mager, met vijf jonge kunste
naars, aanwezig. Allerlei
technische problemen en an
dere afspraken, zijn daarvan
de oorzaak. De beide instellin
gen uit Tilburg leverden ne
gentig mensen; Den Bosch
zestien; Groningen vieren
veertig; Arnhem zestien en
Maasticht eenentwintig, om
enkele vergelijkingen te ma
ken. Maar de kwantiteit is al
lesbehalve een garantie voor
de kwaliteit; zoals blijkt.
De jury, die de drie aan
moedigingsprijzen moesten
toekennen (bestaande uit
Beks, Cannegieter, Lataster
en Tegenbosch), spreekt van
'superieure kwaliteit' en ten
aanzien van het totale aanbod
van 'gerechtvaardigde posi
tiever verwachten'. Dit ter-
wille van de objectieve be
richtgeving. Er zitten dan ook
de nodige krenten in de pap;
dat wel. De Talensprijs ging
naar Dirk Jan Jager uit Am
sterdam de Centraal Beheer
prijs naar Jos Dijkstra uit
Groningen en de Sculptuur-
prijs naar Tineke Veen uit
Den Haag.
De sculptuur is een krach
tige 'stéle' uit mergel. Het
olieverfdoek, dat uitverkoren
werd, is een doortimmerd
werkstuk, waarop met forse
toets een goed opgebouwd
mozaïek van schilderkunstige
uitdrukkingsvormen te zien
is. De tekening-collage die
werd geprijsd is opgebouwd
uit het niets; enkele zwarte
accenten en dunne potloodlij
nen zetten een blank vlak on
der suggestie.
Het moet voor de jury
moeilijk geweest zijn uit de
chaos aanbiedingen tot een
keuze te komen. Omdat het
gebouw in Zeist wat kleiner is
uitgevallen dan het moeder
huis in Apeldoorn en derhalve
de expositie-ruimten en -
vlakken bescheiden zijn wa
ren de te exposeren werken
gebonden aan nogal kleine
maten. Het lag dus wat voor
de hand dat de grafische tech
nieken veel meer vertegen
woordigd zijn dan tegenwoor
dig gebruikelijk is(de 'deva
luatie' van de grafiek is een
apart verhaal). Daarbi sluiten
aan de gemengde technieken,
waar vaak ook grafiek in ver
borgen zit. Ik weet niet of dat
de oorzaak is van mijn alge
mene indruk dat het zo frie-
melig is; veel knutselwerk;
huisvlijt zonder overtuigende
visies. De techniekjes deugen
meestal wel, maar er wordt
weinig of niets mee gedaan.
Er waait geen geest door het
geheel.
Natuurlijk is zo'n generali
serend oordeel niet helemaal
eerlijk ten aanzien van de
goede stukken die hier en
daar echt wel te ontdekken
zijn. Maar ze lijken meegezo
gen in de algehele malaise:
het ontbreken van 'inhoud'. Je
vraag je zo her en der echt af
op grond waarvan deze en
gene gediplomeerd kunste
naar werd, ook al weet je dat
de beperkte inzending wel
niet representatief zal zijn.
Een eindexamententoonstel
ling, zoals St.-Joost twee
maanden geledèn hield, geeft
een eerlijker kijk. Je twijfels
zijn dan grondiger; je adhesie
evenzeer. Het is begrijpelijk
dat de directeur van St.-Joost
het niet betreurt dat zijn aca
demie door toevallige om
standigheden maar heel be
perkt in Zeist aanwezig is. Je
kunt je je een andere start
voorstellen.
H.E.
Galerie Van Geyt, Steen
straat 20, Hulst. Open werk
dagen; 9-12 en 14-18 uur. Zon
dagen: 14-18 uur, zaterdagen
tot 17 uur. Dinsdag gesloten.
Open tot 4 oktober.
Galerie Van Geyt te Hulst
opent het tentoonstellingssei
zoen met een expositie van
grafiek en beelden. De grafiek
is afkomtig van Wim van de
Mey, die in 1949 geboren werd
en thans woont en werkt te
Alphen aan de Rijn. Hij door
liep avondcursussen aan de
Koninklijke Academie in Den
Haag, ontwikkelde een passie
voor tekenen en kwam zo tot
etsen. Hij begon daarmee uit,
zoals hij zelf zegt, 'late roe
ping' in 1977 en wijdt zich
sindsdien geheel aan zijn
kunst. Het is duidelijk dat hij
in de loop der jaren een
knappe en trefzekere techniek
heeft ontwikkeld, die hem in
staat stelt zijn motieven uit
landschap en dagelijks leven
overtuigen op papier te bren
gen. Zag men vroeger in deze
galerie reeds vaker kleiner
werk van hem, ditmaal toont
Van de Mey ook grotere for
maten, die geenszins voor het
kleinere werk onderdoen. Van
de Mey heeft in zijn visie ove
rigens veel verwantschap met
zijn collega's Han van Hagen,
Theo Hogewerf en Jan van
Winkel, die alle het verstilde
en poëtische zoeken en vinden
in de gewone dingen.
Van de Meys' werk spreekt
gemakkelijk een breed pu
bliek aan maar wekt niet de
indruk dat het erop is ge
maakt. Dat gevoel heeft men
wel bij het bekijken van het
werk van de beeldhouwer Jits
Bakker, die als een tweede
Kees Verkade te beschouwen
valt. Evenals de laatste maakt
Bakker dierbare figuurtjes
van vrouwen en kinderen in
meer of minder charmante
standen in brons; zijn modelé
is vaak wat knutselachtig en
frommelig, vaak ook rap en
routinematig in elkaar ge
kneed, maar het eindresultaat
heeft alles om lekker te ver
kopen. Dit laatste zij Bakker
van harte vergund, alleen
hunkeren wij bij het zien van
zijn werk naar beeldhouwers
die meer te vertellen hebben.
W.E.
Internationale grafiek, Ga
lerie Esprit, Clinge, Graven
straat 99. Open: vrijdag tot en
met donderdag van 13.30-17.30
uur. Donderdag van 13.30-
21.00 uur. Tot 17 oktober.
Onder de aardig gevonden
titel 'Met het oog op Grafiek'
richtte Galerie Esprit te
Clinge in Zeeuws-Vlaanderen
als eerste manifestatie van
het heropend seizoen een ex
positie van internationale
grafiek in. Vertegenwoordigd
zijn kunstenaars uit België,
Nederland en Spanje met
werk in verschillende tech
nieken als zeefdruk, ets, kleu
rets, houtsnede enz. Hun na
men: Horst de Blaere, José de
Hoewel het symposium een interne aangelegenheid van de ho
geschool is wordt voor geïnteresseerden de mogelijkheid geboden jteUing vöor"korea~zendt het
eraan deel te nemen. Men kan daarvoor kontakt opnemen mets jdF de film 'Kilsottum' uit
academie. van de Koreaanse regisseur
Kwon-Taek. De film speelt
in 1983. Na drieëndertig jaar
s de Koreaanse oorlog nog
ang niet vergeten. Door de
weespalt in het land onder-
inden miljoenen gescheiden
amilies dagelijks de gevol
gen van deze oorlog. Een van
slachtoffers is Hwajong.
ie leeft gelukkig getrouwd
net haar man en kinderen in
*nsan. Door een groot-
cheepse zoekactie van de
iorcaanse televisie wordt ze
iotseling met haar verleden
teconfronteerd.
Jan Baptist Weenix: Tekenaars in een ruïne; penseel in
grijs.
Cock, Constant, Beniti, Corne-
lis, Guido Eckhard, Hans Lo-
thar Günther, Ernest Joa
chim, Petrie Klinckhamers,
Hans Lücken, Marzo, Mart,
Mateu, Lambert Oostrum,
Boetje Pattirane, Willem van
Veenendaal, Jaap Vegter en
Wegner. In het gegeven kort
bestek is het onmogelijk op
het werk van alle genoemde
kunstenaars in te gaan;
daarom zij hier vastgesteld
dat al het hier aanwezige
werk in het algemeen een
hoog niveau vertoont. Dit
neemt wederom niet weg dat
er duidelijke hoogtepunten
aan te wijzen zijn die met
name bestaan uit de inzendin
gen van Horst de Blaere met
een reeks sterke, monumen
tale kleuretsen, van Jaap
Vegter, die in de geest ver
want is met de grote Japanse
meester der grafiek Hamagu-
chi, van Guido Eckhardt en
Ernest Joachim, die met
kleur- en van Hans Lücken
die met zwart-wit etsen ver
tegenwoordigd zijn.
In de ware zin van het
woordt wordt deze boeiende
en veelzijdige grafiektentoon
stelling opgeluisterd door de
keramiek van de vele malen
internationaal bekroonde Ita
liaanse kunstenaar Antonio
Lampecco, die siervazen en -
potten toont, die niet zozeer
vor praktisch gebruik dienen
als wel om als object in se be
keken te worden vanwege
hun sublieme vorm en hun
iriserende glazuren die er
over geblazen lijken als een
adem van kleur.
W.E.
Italianisanten en Bamboc-
cianten. Museum Boymans-
Van Beuningen, Rotterdam.
Open: dinsdag tot zondag 10
(zondag 11)-17 uur. Tot en met
23 oktober.
Als het om kunst gaat blijft
Italië zijn aantrekkingskracht
behouden. Velen zijn onlangs
naar de Biënnale van Venetië
geweest. Maar ook in de 18e
eeuw was het kunsttoerisme
naar Italië relatief al een
bloeiende zaak, zoals in 1984
nog een expositie door de
Rijksdienst Beeldende Kunst
liet ervaren. Eerder waren het
de beeldende kunstenaars uit
de Lage Landen zelf, die om
hun vakbekwaamheid af te
ronden, een tijdje in Italië
gingen werken en er soms
bleven.
Met talrijke varianten wor
den op dit thema tentoonstel
lingen gemaakt. Hoewel... De
laatste decennia werd deze
kunst met de nek aangekeken.
Maar in deze dagen van res
tauratie en herbronning is
Boymans op dit punt weer
eens gaan neuzen in eigen be
zit van 17e eeuwse schilders
en tekenaars die de antieke
cultuur in Italië gingen bestu
deren en dan soms uitgroei
den tot schilders van het Ita
liaanse volksleven. Boymans
was mogelijk wat verwon
derd over dat eigen bezit; liet
een aantal werken grondig
restaureren en - zo vertelde
directeur Wim Crouwel - na
de komende uitbouw van het
museum zal een aantal uit dit
bezit zeker een vaste plaats in
de opstelling krijgen.
Ik zag de expositie na eerst
de a-historische tentoonstel
ling van Harold Szeemann
gezien te hebben. Je komt dan
in een totaal andere sfeer; een
wat stoffige salonachtige at
mosfeer. Het is theater en het
is 'klassiek', zelfs bij de volkse
taferelen. Het is ook echt vak
werk. Er is verschil in talent,
maar het ambacht schilderen
en tekenen spelen een grote
rol. Knap gedaan.
Centraal hangen twee be
hangselschilderijen van
Adam Pijnacker, die pas ge
restaureerd zijn. Beiden zijn
ongeveer 2,5 x 3 meter groot.
In de catalogus van deze ten
toonstelling zijn voor het eerst
in de geschiedenis gereprodu
ceerd. Het zijn twee met al
lure gecomponeerde land
schappen, waarbij boomsil-
houetten tegen ruime luchten
zeer bepalend zijn. Pijnacker
lijkt Italiaanse en Neder
landse elementen daarop bij
eengebracht te hebben. Bij
een tekening van Thomas
Wijck moet ik aan Anton
Pieck denken. Heel veel werk
roept reminiscenties op aan
gekende 17e eeuwse Neder
landse genreschilders. 'Wag
neriaanse' ruines zijn ook zeer
geliefd.
De benaming 'Italianisan
ten' is duidelijk; de 'Bambo-
cianten' ontlenen hun naam
aan de uit Haarlem stam
mende Pieter van Laer, die
van 1625 tot 1639 in Rome
werkzaam was. Vanwege zijn
kleine gestalte en bochel werd
hij 'bamboccio' (lappenpop)
genoemd. Hij was de 'uitvin
der' van schilderen met Ro
meinse straattaferelen. Zijn
navolgers - niet alleen Neder
landers - werden Baboccia-
den genoemd. De expositie be
vat geen Van Laer, maar wel
navolgers, zoals de Italiaan
Cerquozzi ('De granaatappel-
oogst').
Dan was er nog sprake van
een roemrucht gezelschap met
de naam de 'Bentvueghels'.
Dat was een gezelligheidsver-
eniging van Hollandse en
Vlaamse schilders. Amster
dams Rijksmuseum bezit een
anoniem schilderij waarop de
inwijding van een Bentvueg-
hel in Rome staat afgebeeld;
Romeins uitgedoste Neder
landse heren die een theater-,
stuk opvoeren. Het museum
in Rotterdam bezit vijf merk
waardige tekeningen met
portretten van de eerste leden
van dit gezelschap; belang
rijke documenten voor de ge
schiedschrijving van deze pe
riode in de kunstgeschiedenis
Op de vijf bladen staan 2d
personen geportretteerd.
De dertig schilderijen en
vijftig tekeningen zijn onder
meer gesigneerd door Paw
Bril, Corn, van Poelenburcb
Nicolaes Berchem, Jan en An-
dries Both, Michiel Sweerts
Frederick de Moucheron en
Jan Hackaert. Behalve de
kunst- en cultuurhistorische
documentaire waarde bezit
ten de meeste werkstukken
een uitstraling die ons nuch
tere Hollanders doorgaans
vreemd is. Maar we blijken
ons elders vaak redelijk te in
tegreren als we niet koloniali
seren, maar op bezoek gan"
bij culturen die we hoogach
ten.
K&
Kilsottum
ïuske en Wiske:
i *->-5 vSS ■-*"
M Imbik hit niet duet, al ik 'jillie helpenWake
fotrót wtrclè,dieöat
O
t
