'Slechts tien procent heeft drinkwater' e gaat ieken >agne in WAAR GEHAKT WORDT. VALLEN SPAANDERS. DE STEM GERARD VAN ROSSUM VAN WMZ OYER PROJECT IN INDONESIË: School landbouwtechnieken neemt afscheid van M. Ooms Verdachte van smokkel hasj na zes jaar toch nog voor rechter Sterre: singen [urgemeester Kruize op en vergoed'dtendag in IJzendijke Steens toneel actief C NIEUWS Raadsbesluit toegangsweg sporthal in Cadzand MARKTEN OFFICIER EIST LAGE STRAF SS? Philippine 1988 Verschil Lekverlies Systeem Ziekenhuis JE HAD'T KUNNEN LEZEN IN (ARTS - De dartsclub n. waan houdt donderdag k jptember vanaf 20.30 uur 1 lgemene ledenvereadew? café De Zwaan. ild is om het ledenbestahn te voeren van 25 naar S irsonen. Tevens worden di |vond twee nieuwe bestum-f den gekozen. Aansluip in de vergadering start rt. ompeti tie 1988/1989. BIJNA VIER MAANDEN was in het hoofdgebouw ,an de Watermaatschappij Zuid-West-Nederland iWMZ) in Goes de stoel van Gerard van Rossum on- Let. Het hoofd van de afdeling voorlichting verbleef in de zomermaanden in Indonesië. Daar werkte hij op West-Java, in de provincie Kabupaten Bandung, de streek rond de miljoenenstad Bandung. Samen met vijf andere werknemers van de WMZ hielp hij zijn Indonesische collega's bij het verbeteren van de drinkwatervoorziening. Dat gebeurde in het kader van de samenwerkingsovereenkomst die de WMZ vo- rigjaar 15 juli sloot met het in Kabupaten Bandung gevestigd streekwaterleidingbedrijf. Ontwikkelings hulp van het ministerie Buitenlandse Zaken zorgde voor de centen, de WMZ leverde deskundige mensen. Door Romain van Damme Ir. H. Vlam kijken wat nogelijk is. - FOTO BERT HOPMANS GOES - Boven een artikel in je Engelstalige krant 'The Jakarta Post' van donderdag 18 augustus staat dat 28 men sen in Pangalengan gestorven sjn aan diarree. Volgens de krant zijn 620 mensen ziek. In het getroffen gebied gebrui ken de meeste mensen water uit de rivier. _De Indonesiërs zelf praten over 'muntabar'. Het is een ziekte die op cholera lijkt en verspreidt wordt door water", zegt Gerard van Rossum. .Epidemieën zoals deze bre ken vaak uit door dat slechte water". Hij pakt een mapje vol foto's en laat een foto zien met mensen die zich wassen in een rivier. „Je ziet het, bruin, smerig water. En dan is dit nog een van de betere rivieren". Je denkt er niet bij na. In Nederland draai je de kraan open en er is water. Altijd, storingen daargelaten. In grote delen van Indonesië gaat dat verhaal niet op. Wa ter is er genoeg. Het land waar ruim 164 miljoen men sen wonen, heeft een moes sonklimaat. Tussen oktober en maart valt er ongeveer 2000 mm regen, In Nederland ongeveer 750 mm. Drinkwa tervoorzieningen zijn er in Indonesië echter heel wat minder. „De problemen zijn groot", vertelt Gerard van Rossum. „Kabupaten Bandung is on geveer zo groot als de provin cie Zeeland. Het verschil zit hem in het inwonertal. In Zeeland wonen er 350.000, daar 3,3 miljoen. Tien procent van de bevolking heeft drink water. De rest haalt het water uit rivieren en waterputten. Vijf Nederlandse waterlei dingbedrijven hebben een sa menwerkingsovereenkomst met een bedrijf uit Indonesië gesloten. Zeeland met Kabu paten Bandung, Rotterdam met de stad Bandung, Fries land met Palembang op Su matra, Noord-Holland met Bogor, een stad op West-Java en Amsterdam met Jakarta". Vijf werknemers van het Gerard van Rossum: 'Tachtig procent van alle ziek ten in de wereld heeft te maken met water'. Indonesisch bedrijf waren dit jaar in Nederland. Vijf WMZ'ers waren in Indonesië. Binnenkort reist het hoofd van de produktie, Carlo van Gremberghe, naar het eilan denrijk. Hij blijft een maand in West-Java. Van Rossum: „De heer Indra, hoofd van de technische dienst, komt dan weer een maand naar hier. Op die manier proberen we zoveel mogelijk ervaringen uit te wisselen. De mensen die voor mij in Indonesië waren, hebben zich vooral bezig ge- FOTO JAAP WOLTERBEEK houden met de produktie". Dat gebeurde met name in Majalaya, een stad van onge veer 200.000 inwoners. „Die produktie opvoeren is heel belangrijk. Het lekverlies is heel groot. De helft van het geproduceerde water wordt niet betaald. Cimahi is een stad van 300.000 inwoners. Het lekverlies in die stad is 58 procent. Meer dan de helft van het water dat door de drinkwatervoorziening gele verd wordt, raakt zoek, dat komt nooit aan. Aanvankelijk was de produktie 180 liter per seconde. Nu niet eens de helft, amper 80 liter. Nog geen ne gen procent van de bevolking heeft water. Moet je eens voorstellen in Nederland. Een stad van 300.000 mensen en slechts 30.000 mensen hebben water". Nadat de mensen van WMZ de produktie in het probleem gebied opgevoerd hadden, was het tijd voor de entree van Gerard van Rossum. „Als je meer water hebt, heb je meer klanten nodig. Je moet gaan werven. Daarom ben ik naar Indonesië gegaan. De voorlichting, de public rela tions staat daar in de kinder schoenen. Ik gaf een cursus, waarom pr, wat is de zin van die werving. En dan stuit je op dingen die wij niet kennen. Neem de verhouding met de bazen. Die is heel anders dan hier. Daar hebben we onder andere over gesproken". „Als iemand naar kantoor kwam voor een aansluiting, duurde het drie maanden eer die aansluiting tot stand kwam. Als je de juiste perso nen trof, betaalde, ja, dan ging het sneller. Ze onderken den dat probleem. Toen bleek dat ze zoiets ook in tien dagen konden doen, hebben ze heel het systeem aangepast. Op het desbetreffende kantoor draaien ze nu proef. Ik wacht in spanning de resultaten af". Daarmee waren uiteraard niet alle problemen opgelost. „Nee, zeker niet", zegt Van Rossum. „Je probeert ook op langere termijn wat te doen. Daar redeneren ze in de trant van, als je de problemen maar voor je uitschuift, verdwijnen ze wel. Preventief onderhoud, hadden ze nooit van gehoord. Waarom, dat ding doet het toch? En wat gebeurt er later, een lager kapot en geen lager voorradig". Voorlopig is de samenwer kingsovereenkomst voor de duur van tien jaar. „Om de twee jaar is er een uitge breide terugblik. Moeten we zo doorgaan of moeten we de zaken wat anders aanpakken. De bedoeling is dat de omlig gende bedrijven profiteren van het werk dat daar ge beurt. Iedere maand krijg ik een rapport. Als er problemen zijn, reageer ik. Vermoedelijk gaat er in januari een nieuwe ploeg. De taal kan echter een probleem vormen. Je moet redelijk Engels spreken. Onze mensen krijgen wel een cur sus Indonesisch, maar dat is volstrekt niet voldoende om een technische uitleg te ge ven". De nieuwe ploeg zal dan af reizen naar Cimahi. „In prin cipe doen ze daar precies het zelfde als in Majalaya. Het belangrijkste is dat we de mensen helpen. Tijdens ons verblijf zijn we bijvoorbeeld in een ziekenhuis geweest. Een van de betere ziekenhui zen, werd ons verteld. Daar hadden ze niet eens 24 uur water. Niet eens 24 uur elek triciteit. Als er geen water is, pakken ze van dat bruine slootwater en gooien er wat desinfecterend lysol in. Kun nen ze tenminste de handen wassen. Daar moet een goede waterleiding komen. En een goede elektriciteitsvoorzie ning. Je kunt tijdens een ope ratie toch niet zeggen, laat maar, de stroom is uitgeval len. Jammer. Daar is zoveel te doen. Als je weet dat tachtig procent van alle ziekten in de wereld iets te maken heeft met water, is het toch uiter mate belangrijk dat er hard gewerkt wordt aan een goede drinkwatervoorziening". con- Ir. F. Olieman urrentie is goed - FOTO ARCHIEF DE STEM 25.457 ha: Suiker Unie 76.405, "SM 49.052 ha. De vijf fabrie- :en van de Bredase onderne- ning verwerken deze cam- lagne 4,3 miljoen ton bieten en ie moeten ruim 600.000 ton uiker opleveren. CSM ver vacht dit keer 370.000 ton sui- :er te zullen produceren. De enige fabriek die het Am sterdamse concern nog in Zuid west Nederland heeft -die in Breda- moet deze campagne «n kleine 800.000 ton bieten verwerken, iets meer dan ver eden jaar. De fabriek in Breda gaat de 22e september draaien. Evenals Suiker Unie verwacht ESM de campagne rond 19 de- lember te kunnen beëindigen Suiker Unie heeft 1500 man vrouw personeel en circa 18.000 .elers. De CSM-suikerdivisie crijgt haar bieten van 10.000 te ers. Zij heeft 900 tot 1000 men sen in dienst. De CSM-fabriek n Sas mag dan niet meer be- itaan, bieten worden er nog wel ontvangen. Tienduizenden .onnen gaan er naar de fabriek van de Suiker Unie, eveneens ienduizenden tonnen naar de -SM-fabriek in Breda. Bij beide ondernemingen, wat het transport betreft, het- ■elfde beeld: de bulk gaat over ie weg. CSM heeft in de afgelo- )en jaren stevig aan diversic- atie gedaan, maar de suiker- ooot' is dominant gebleven, /orig jaar was die goed voor >ij na de helft van de totale om- .et van CSM en die bedroeg an- lerhalf miljard gulden. Het andeel daarin van de suiker- livisie was ruim 700 miljoen Tan onze verslaggever OOSTBURG/CAD- ZAND - Het college ran Oostburg wil een strookje grond kopen van de Stichting Ka tholieke Toeristenziel- uit Goes. Het be wuste stuk grond ligt voor de Strandkerk in Cadzand. De reden tot koop is de slechte toestand van het stuk wegdek dat gevaar oplevert voor het verkeer "aar de Cadzandse sport hal. Het plan is om de voor de Strandkerk aanwezige knik in het wegdek te ver wijderen, zodat er een "loeiende bocht zal ont- 'aan. Om deze werkzaamhe- goed te kunnen uit- voeren, is het noodzake- dat het stukje grond de Goese stichting wordt aangekocht. De Süchting Toeristenziel- is inmiddels akkoord gogaan met het bedrag dat het college wil neer pen voor de strook Pond van vier meter d en vijftig meter De aan te kopen Pond is vijf gulden per "•orkante meter waard. eigenaar van de eg, het Waterschap Het 'nje van Sluis, heeft in- dels ook goedkeuring wen voor de werk- aamheden. Van onze verslaggever SCHOONDIJKE - De prak tijkschool voor landbouw technieken en arbeidsratio- nalisatie Prins Willem II in Schoondijke heeft gister middag afscheid genomen van leraar en manager M. Ooms. Ooms kreeg van de school als afscheidscadeau een compact disc-speler. De heer Ooms is al vanaf 1966 aan de praktijkschool ver bonden en maakt nu op 64-ja- rige leeftijd gebruik van de VUT-regeling. Gistermiddag hielden onder meer de voorzitter van het schoolbestuur, de heer Ferket, en de heer Oosthoek van de personeelsvereniging toespra ken. Verder waren er verte genwoordigers van landbouw- verenigingen en van het Minis terie van Landbouw aanwezig. Ook werd de heer Ooms op een toneelstukje van de leerlingen getracteerd. Van 16.00 tot 18.00 uur was er de afscheidreceptie van de heer Ooms voor het schoolpersoneel en leerlingen. A. Ooms studeerde in 1950 af aan de Landbouw Hogeschool in Wageningen. Hij was een deskundige op het gebied van de tropische landbouw. Hij ging naar Belgisch Congo en werkte daar tot 1958 in particu liere dienst in de bosverken- ning en -exploitatie. rmO KAPELLE, 9 sept. - Fruitveiling: Alkmene, 89.100 kg, kl. 160/70 33- 53, 70/80 62-98, 80/90 59-89, kl. 2 60/70 23-33, 70/80 32-60, 80/90 35- 45. Cox Orange Pippin, 22.100 kg, kl. 1 75/80 126-167, 80/85 95-135, 85/90 61-82. Summerred, 200 kg, kl. 1 70/80 41, 80/90 37. James Grieve, 14.100 kg, kl. 1 65/70 34, 70/80 42-52, 80/90 36-40. Confe rence, 300 kg, kl. 1 55/65 77. Bonne Louise, 800 kg, kl. 1 50/55 42, 55/60 108, 60/70 90. Sign. D'Esperen, 700 kg, kl. 1 55/60 16,60/70 70,70/80 88. Beurre de Merode, 200 kg, kl. 2 60/70 19, 70/80 28. Saint Remy, 24.300 kg, kl. 1 60/70 75-76, 70/80 74-75, 80/90 48, kl. 2 50/60 47-51, 60/70 44-58, 70/80 52, 80/90 44. Triomphe de Vienne, 2500 kg, kl. 1 60/70 143-152, 70/80 92-94, kl. 2 55/60 73-102, 60/70 83-94, 70/80 83. Beurre Hardy, 189.500 kg, kl. 1 60/65 76-95, 65/70 102-105, 70/80 116-118, 80/90 90, kl. 2 50/55 30, 55/60 55-60, 60/65 32-67, 65/70 59- 90,70/80 32-92,80/90 41-51. Beurre Lebrun, 500 kg, kl. 1 55/60 47, 60/70 73, 70/80 76, kl. 2 55/60 17, 60/70 31. Reine Victoria, 570 kg, kl. 1 280-480, kl. 2 70-180, GR 140- 240. Warwickshire Drooper, 40 kg, kl. 1190. Aardbeien natuur ds 200 gr, 130 ds, kl. 1 140-180. Meloe nen, 210 st, kl. 1 10 140-160, 12 50, 15 30. Bramen doornloos ds 200 gr, 2080 ds, kl. 1 65, A 68-86. Frambo zen doos 200 gr, 200 ds, kl. 1 160- 250. Groenteveiling: Komkommers stuk, 510 st, kl. 1 41 54, 51 53-62, kl. 2 41 44, 51 63,61 72. Komkommers kg krom, 20 kg, kl. 2 KR 34. Pa- Van onze correspondente MIDDELBURG - Voor een poging tot invoer van ruim 3C kilogram hasj vanuit Marokko in Nederland eiste offi-t.) cier van justitie mr. Groen vrijdag voor de rechtbank in Middelburg een gevangenisstraf van vijf maanden,^ waarvan drie voorwaardelijk, tegen de 54-jarige Vlissin- ger M. I. prika groen kg, 20 kg, kl. 1 80 310_. kl. 2 70 230. Sla natuur st, 820 st3 kl. 1 B 18, kl. 2 B 13. Tomaterfl krat, 90 krat, kl. 2 A 610-750, 750-800. Andijvie natuur, 200 kg, kl. 2 A 20-26. Bloemkool natuur, 310 st, kl. 1 06 170-1170, kl. 2 100-120, 08 100. Bospeen natuur, 60 bos, kl. 2 67. Rabarber, 70 kg, kl. 1 40-52, kl. 2 38. Spitskool, 60 kg, kl. 1 A 12. Snijbonen glas, 50 kg, kl. 1 350, kl. 2 160-180, KR 90. Sperciebonen natuur, 40 kg, kl. 1 160-220. Pronkbonen, 30 kg, kl. 1 FN 140, kl. 2 90-110. Prei, 240 kg, kl. 2 A 29-54, B 28. Kroten kg, 110 kg, kl. 1 A 32-33, B 21, kl. 2 ON 20. Kroten bos, 30 bos, kl. 1 20. Uien - kg, 250 kg, kl. 2 MI 26-33. Petersen*» lie bos, 160 bos, kl. 1 31-41. Knol-V selderij met blad st, 40 st, kl. 110 51-54. Ijsbergsla natuur, 130 st,n kl. 2 60 20. Suikermaïs stuk, 80 st, kl. 1 20-50. Ramenas, 130 kg, kl. Kl 17. Pepers rood, 10 kg, kl. 1 180; - Vroege aardappelen, 570 kg, kl. f 1 DR 26, KR 66, MI 21, kl. 2 BO 2^{ MI 20. Late aardappelen, 2620 kg, kl. 1 BO 29, KR 127, MI 23, kl. 23 BO 26, DR 4-7, KR 48-100, MI 19- 24. Totaal aantal colli 29.650. A AMSTERDAM, 9 sept - Aardap- peltermijnmarkt: In Bintje 40- 50mm werden 7 contracten verj" handeld voor levering april tegetjf ƒ22,00 tot ƒ21,90 per 100 kg. De stemming was kalm. In Bintje 50mm werden 233 contracten' verhandeld voor levering apriL, bij een prijs van ƒ29,00 tot ƒ28,601 per 100 kg. De stemming wa?x goed prijshoudend. m ■T O la w b O ■b V la De laagte van de geëiste straf had voornamelijk te maken met het feit dat een en ander zich zes jaar geleden heeft af gespeeld. De zaak kon nu pas worden berecht, omdat de fei ten pas eind '87 boven tafel wa ren gekomen. Toen immers werd de Vlissinger S. vrijgela ten uit de gevangenis in Alge rije, wara hij vijf jaar had ge zeten voor de smokkel van de partij drugs die aan de grens door de douane in een daartoe geprepareerde benzinetank was aangetroffen. Eind '84 was zijn vriendin P. (die voor hetzelfde feit een ge vangenisstraf had uitgezeten) reeds in Nederland terugge keerd, maar zij had gewacht op haar vriend, waarna het t\yeë|sö tal' samen naar de politie staptë om de rol van I. in het geheel uit de doeken te doen. In een Vlissiftgse bar waren de plannen in juli '82 met I. doorgesproken. Niet duidelijk werd wie er nu precies op het idee was gekomen, want zowel S. als I. speelde deze zwarte piet door naar de ander. Over eengekomen werd in ieder ge val dat S. en zijn vriendin in Nederland 1500 gulden zouden ontvangen voor iedere kilo gram ingevoerde hasj. I. zou voor zijn bemiddeling een be drag van 5000 gulden krijgen. In de auto van S. reisde het drietal in augustus '82 naar Marokko, waar de auto werd geprepareerd voor het vervoer van de hasj. Voor de rechtbank betoogde I. dat hij zijn rol dus beperkt had tot het in contact brengen van de twee Nederlanders met een landgenoot in Marokko, die hen de hasj zou leveren. Maar S. verklaarde later tegenover; de politie dat hij uitsluitend za ken had gedaan met I., die hem in Nederland beloofd had té zorgen voor een advocaat alM het eventueel mis zou gaan enj) bovendien zou hij in dat geval ook zorgdragen voor het le- p vensonderhoud van de vrien-' din. '3 m In Marokko besloot het drie tal de weg terug via Algerije te0 nemen, omdat er in Spanje re-Q gelmatig koeriers werden op-j;J gepakt. Vlak voor de grens metj" Algerije besloot I. verder terug,*) te vliegen en liet hij de Vlissin-uo gers aan hun lot over. Aan de,jj grens bleek de Algerijnse)^ douane eveneens alert op drug-',| beidde Tjnse tra-ra koeriers 6 en. tweetal achi lies. Maar I. hield bij hoog en bij laag vol dat hij met het trans- port niets te maken had. Hij, zou de Vlissingers uitsluitend^ bij wijze van 'vriendendienst^ in contact hebben gebracht met, de hasj-leverancier en hen bo-V vendien als 'vrienden' in zijn Marokkaanse gezin hebben", ontvangen. Het feit dat er dui-, delijk aanwijzingen waren dat"" hij al eerder hasjtransporten', geregeld zou hebben en puur") gehandeld zou hebben uit winstbejag, veegde de man re-'1 soluut van tafel. Maar voor de officier was er geen sprake van twijfel ovet1' het aandeel van I.: hij achtte dé"' poging tot invoer van hasj door I. wel degelijk bewezen en- wilde in zijn strafeis alleen re kening houden met de lange tijdsduur die er intussen verlo pen is. De rechtbank doet over veer tien dagen uitspraak. Voorzitter Ferket overhandigt de heer Ooms een afscheids cadeau. In 1959 ging Ooms naar Suri name en werkte daar als hout vester. Omdat de heer Ooms niet in vast dienstverband werd aangenomen, besloot hij zich op Nederland te richten. Hij solliciteerde in 1965 bij de praktijkschool Willem II in Schoondijke en werd aangeno men. j Vanaf die tijd gaf hij les in - FOTO WIM KOOYMAN de ergonomie, de leer die als doel heeft de technieken zo ef ficiënt mogelijk te benutten. Later werd hij manager van de school. Zijn taak was de con tacten met de 'buitenwereld' onderhouden. Hij moest er voor zorgen dat de school voorzien bleef van leerlingen en ook dat er voldoende lesmateriaal voor handen was om de scholieren praktijkgericht onderwijs te kunnen geven. (ADVERTENTIE) het --"respondent jehandicapten De Sterre,ts ZljNDlJKE - Voor de 37e nogelijk geworde ^g hield De Zonnebloem haliseerde vaka" 'i sUbsi- ^-Zeeuwsch-Vlaande- pKtÜSEtftf ontm^mgsdag. toevallig over twee woone^ B heden waar twee apa ,erge-8werd begonnen met pen konden wor<f an<jere in- (eUu ering in de Par°- bracht. In de meeste t m0. r) van IJzendijke, waar stellingen is het eeMf r^ntra. Jet West-Zeeuws-Vlaams )aans Koor muzikale - - zowei f* ng verleende. In het op te nemen, omd gee" J 'k„,, uw werd vervolgens nancieel als ™^rwaarotn ^gebruikt en's middag plaats voor is- Rede" lunch geserveerd. Tijdens vanuit heel het lanu v van de politici voor, bleem wordt gevraagd. itommorgenbij eenkomst vrgemeester J- Kruize iurg zijn opwachting maken namens de gemeente. De burgemeester onderstreepte het belang van deze dag, die door veel vrijwilligers wordt verzorgd. De voorzitter van De Zonne bloem, G. Van Schaick, had de burgemeester welkom geheten. Van Schaick vond het een goede zaak dat de gemeenteook belangstelling voor dit werk werd toonde. Tijdens de middag werd een voordracht gehouden door me vrouw De Wolf-De Smit uit Terneuzen. De dag werd beslo ten met een lof, waaraan door vijf geestelijken uit West- Zeeuwsch-Vlaanderen werd deelgenomen; zij gaven de zie kenzegen. Van onze correspondente ST.-JANSTEEN - De Steense toneelvereniging zal komend seizoen nog een viertal opvoeringen van het successtuk 'Waar de ster bleef stille staan' verzor gen. Dit kerstspel zal in de decembermaand in St.-Jansteen, Hulst, Axel en Terneuzen ten tonele worden gebracht Daarnaast komt men in februari 1989 met de première van de Vlaamse klucht 'Doe het zelf, neushoor' van Pierre Soe- tewey. Tijdens de algemene ledenvergadering werd een en an der voor het komende seizoen besloten. Tevens werden de jaarverslagen behandeld en werden de bestuursleden G. Martens en H. van den Branden met algemene stemmen herkozen. Als nieuw bestuurslid werd R. Meersschaert be noemd. Tevens werd een nieuwe hoofdman aangesteld na dat W. Dobbelaer, na een periode van tien jaar, deze func tie wenste neer te leggen. Juliën Coppieters is zijn opvol ger. Willy Dobbelaer blijft als bestuurslid functioneren. Alle kranten staan dagelijks boordevol nieuws. Nationaal en internationaal. Maar, en dat is het grote verschil, in uw Regionale Dagblad kunt u óók lezen wat de gevolgen zijn voor uw eigen stad, streek of plaats. Want nieuws maakt weer méér nieuws. En dat kan wel eens belangrijker zijn: het raakt u immers persoonlijk. U hoeft alleen maar even te bellen en ook dat nieuws komt dagelijks bij u in debus. DE KRANT VOOR JE EIGEN STUK VAN NEDERLAND

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 23