'Na de zon komt Philips' 'Slecht PROVINCIE MOET TON PER JAAR GEVEN IN '89 EN '90 'Veerboot Juliana geen kat in de zak' Suiker Unie gaat met 5 fabrieken bietencampagne in GEKARD V/ Vierde kernenrit Terneuzen KANAALZONE PLAATSELIJK NIEUWS Directeur De Sterre: vakantieplaatsingen moeten worden vergoed burgemeester iekendag in I DE STEM VAN ZEELAND 3 ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1988 MIDDELBURG - De Zeeuwse VW klopt op nieuw aan bij het provincie bestuur om geld voor de toe ristische promotie van Zee land. Men vraagt voor en 1990 een ton per j aar. Aangezien GS de post voor pro GS OVER DURE DUBBELDEKKER: Symposion over Nederland als Waterbouwland F. Dierickx voorzitter RIA 25 Mille voor visteelt op Neeltje Jans PHILIPS TERNEUZEN: 25 TURBULENTE EN ROERIGE JAREN Pendeldienst Veel vrouwen Produktielijnen Twee pijlers Verenigde Staten Terneuzen Philippine Jammer Optimisme 3ESTEM VAN ZEEL Raadsbesluit toegangsweg sporthal in Cadzand J^PUKE Voor de 37e T16 VW wil weer promotiegeld motie in die jaren hebben ge schrapt, zouden provinciale sta ten over het hart moeten strij ken. Zij stellen in november de begroting 1989 vast Volgens de brief van de VW, onder tekend door instellingen en streek- VWs uit heel Zeeland (behalve Zeeuwsch-Vlaanderen!), is het rugge- steuntje hard nodig. Zware inspan ningen van het inmiddels ook door de provincie goed uigeruste apparaat hebben er nog niet toe geleid dat de toeristische bedrijven echt de schou ders zetten onder de Zeeland-promo tie. Overkoepelende organisaties doen wel mee. „Het gaat er nu nog om tot de basis door te dringen," schrijft de VW, maar dat kost tijd. „Wij zullen onze invloed aanwenden om binnen circa twee jaar deze werkzaamheden afgerond tie hebben," zo verklaart men de aanvraag voor '89 en '90. Mocht het binnen die twee jaar lukken de bedrijven mee te laten be talen, dan rekent de VW ook daarna toch nog op een jaarlijkse bijdrage van de provincie. Dit gezien het grote economische belang van het toerisme voor Zeeland: per jaar een omzet van een miljard gulden, vijftien miljoen overnachtingen en werkgelegenheid voor 10.000 mensen. 'We komen er op terug', kondigt de VW aan. Van onze correspondent TERNEUZEN - Vandaag, zaterdag, houdt de vereni ging In den Triem'n in sa menwerking met de VW Terneuzen weer een ker nenrit met oude rijtuigen. Ook ditmaal vertrekt de stoet vanuit Terneuzen, waarna Zaamslag zal wor den aangedaan. Om 10.30 uur vertrekken de rij tuigen vanaf 't Zwaantje aan de Alvarezlaan in Terneuzen. Via de Griete, waar een korte stop gemaakt wordt, gaat men richting Zaamslag, waar men om ongeveer 13.30 uur hoopt te arriveren. De paarden krijgen vervolgens in het weiland nabij de Torenberg enige tijd rust, waarna men om 14.30 uur weer vertrekt. Hierna zal een korte rondrit door Zaamslag ge maakt worden, waarna men denkt om 16.00 uur weer terug te zijn in Terneuzen. Evenals voorgaande jaren hebben ook nu weer zo'n vijf tien eigenaren van zeer oude en fraai onderhouden rijtuigen toegezegd de rit mee te zullen makea Voor de eigenaren is een herinneringstegel met af beelding van het stadhuis van Zaamslag gemaakt. Van onze verslaggever MIDDELBURG - Met de tot nu toe nogal pechvolle dubbel dekker Prinses Juliana heeft de provincie geen 'kat in de zak' gekocht, zoals menig statenlid al heeft geopperd. Het schip is met een jaarlijkse exploitatielast van 14,4 miljoen gulden weliswaar verreweg de duurste Zeeuwse pont, maar dat is allemaal best verklaarbaar. Dat blijkt uit antwoorden van Gedeputeerde Staten op vragen uit de statencommissie water staat en verkeer. Ze vergelij ken daarin de Juliana met de oudere dubbeldekkers op de lijn Kruiningen-Perkpolder en komen dan tot grote verschil len: -De Juliana vaart jaarlijks 6500 uren, de andere schepen 'maar' 5000. -De afstand Vlissingen-Bres- kens is 25 procent groter dan Kruiningen-Perkpolder. -De Juliana is zeshonderd ton zwaarder dan de oude dubbel dekkers. -De dwarsschroeven van de Juliana zijn handig, maar lei den tot een hoger brandstof verbruik. -Het vaarwater tussen Krui- ningen en Perkpolder is min der onrustig dan op Vlissingen- Breskens, waar de ponten nogal eens moeten uitwijken voor drukke scheepvaart Daarmee verklaren GS in ieder geval de tegenvallende brandstofkosten van de nieuwe Van onze verslaggever SLIEDRECHT - De Nederlandse Vereni ging Kust- en Oever- werken houdt op 7 no vember haar vierde tweejaarlijkse sympo sion in het congrescen trum De Bonkelaar in Sliedrecht. Thema is: 'Nederland - Water bouwland'. K O wil de volgens haar uitermate slechte situatie in de waterbouw bena drukken, waarbij vooral de ontbrekende nieuw bouw en de naar de me ning van K O desas treuze achterstand in het onderhoud van onze vaar wegen de volle aandacht geven. Andere water bouwkundige items, zoals dijkverhogingen, ver vuilde waterbodems, mi lieu e.d. zullen aan de orde komen. Er worden inleidingen gehouden door onder an deren minister Smit- Kroes van Verkeer en Waterstaat, de voorzitter van het Algemeen Ver bond Bouwbedrijf, F. de Vilder, en door de alge meen-directeur van het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW), professor J. Wei- tenberg. dubbeldekker, die in meerdere statencommissies vragen op riepen. Het is deels ook een verklaring voor hogere onder houdskosten, al moeten die vol gens het college na enkele jaren 'invaarperiode' per paarde- kracht per uur lager worden dan die van de oude dubbel dekkers. Ze kunnen nog niet zeggen wanneer dat moment aan breekt En passant waarschuwt het college dat de onderhouds kosten van de Juliana in totaal altijd hoger zullen uitvallen. Dat komt omdat het schip meer uren vaart en een nogal wat groter vermogen heeft dan de beide andere dubbeldekkers. Van onze correspondent WESTDORPE - Freddy Dierickx is gekozen tot nieuwe voorzitter van de voetbalvereniging RIA in Westdorpe. Hij was de enige kandidaat voor de opvol ging van de scheidende voorzitter Spuessens. De jaarvergadering van RIA werd matig bezocht Spuessens prees in zijn openingswoord de bestuursleden voor hun activi teiten en ook de stille mede werkers achter de schermen bedankte hij. Uit het financieel jaarver slag bleek dat het verlies van vorig seizoen weggewerkt is, mede door de vele sponsors. De bestuursverkiezing verliep soe pel. De aftredende leden F. Dierickx en E. Vink werden bij acclamatie herkozen Er was één kandidaat voor de openge vallen vacatures. Met alle stemmen voor werd Egbert Audenaerd gekozen voor die functie. Van onze verslaggever MIDDELBURG - De Stich ting Neeltje Jans krijgt 25 mille van de provincie voor nader onderzoek naar de vestiging van een World Fish Centre op het voorma lige werkeiland. Het bedrijfsleven draagt even veel bij. De stichting wil met het geld bekijken of er op Neeltje Jans een nationaal en internationaal centrum voor de visserij valt op te zetten. Een proefstation voor de visteelt wordt daarvan een belangrijk onderdeel. Voor de feitelijke totstandkoming van het cen trum zal de stichting een be roep doen op het bedrijfsleven in binnen- en buitenland. Receptie bij Philips. Directeur Kramer neemt namens de onderneming een hartversterkertje aan. FOTO WIM KOOYMAN Van onze verslaggever TERNEUZEN - Op 20 mei 1960 zitten drie heren bij een: directeur Van der Gijp van het Gewestelijk Arbeidsbureau, bedrijfs- aalmoezenier Pater Pis- ters uit Hulst en de heer Jacobs (het latere hoofd Sociale Zaken van de ge meente Terneuzen). Het drietal praat over de mo gelijkheid om arbeidskrach ten uit Zeeuwsch-Vlaanderen aan te trekken voor de Phi lips-vestiging in Roosendaal. De Brabantse fabriek zit namelijk met een groot tekort aan nieuwe medewerkers. Philips probeert daarom mensen uit de omgeving Hulst aan te trekken. De werkloosheid in dit overwe gend agrarisch gebied is groot. Door de oprukkende mechanisatie in de landbouw zit menig boerenzoon zonder werk. Het plannetje van de drie lukt. Er wordt een pendel dienst opgestart tussen het Zeeuws-Vlaamse en Roosen daal. Een periode van heen en weer reizen begint, maar een lang leven is deze dienst niet beschoren, het gaat de onder neming te veel geld kosten. Philips besluit om het werk naar de mensen te brengen. Op 12 augustus 1962 valt het oog op Terneuzen als plaats voor de Zeeuwse Lichtfa briek. De huidige directeur van Philips Lighting Terneu zen,dr. ir. N. J. T. A. Kramer: „De doorslag om hier een Philips-bedrijf op te richten was de goede infrastructuur, beter gezegd de aanleg van een treinverbinding. Eigen lijk viel eerst het oog op Hulst". Nog voor de bouw van de fabriek kwam er in Terneu zen een opleidingsatelier, dat werd ondergebracht in een gedeelte van Garage Ver- bruggen en later de Noordhal zou gaan heten. De eerste produktielijnen kwamen naar het Zeeuws-Vlaamse. Philips Terneuzen maakte in die tijd photoflux-lampjes (flitslicht), kerstboomlampjes en flitslampen waarin vloei bare stikstof zit. „In 1962 werd begonnen met de bouw van de fabriek. In 1963 kon er voor het eerst pi mnaw»n iumoig S»$ v*n G.Ct I Cf geproduceerd worden", ver telt directeur Kramer. „Daarom hebben we dat jaar gekozen als begin en vandaar dat 1988 jubileumjaar is ge worden". Tot 1964 moest er nog ge pendeld worden naar de Phi- lips-vestigingen in Roosen daal en Dordrecht. Daar kwam een einde aan toen de laatste machine in Terneuzen werd geïnstalleerd. In die tijd werkten er 700 mensen in de fabriek. Negentig procent kwam uit Zeeuwsch-Vlaan deren. Het aandeel van vrouwelijke arbeidskrachten in de Phi- lips-fabriek in Terneuzen is groot. Directeur Kramer: „Een gemiddelde Neder landse fabriek bestaat voor negentig procent uit mannen. Bij ons is dat andersom. Dat komt omdat we hier veel vrouwen uit Vlaanderen aan het werk hebben, die afkom stig waren uit de textielin dustrie. In België was het meer aanvaard dat vrouwen in de industrie werkzaam waren, vandaar dat we veel vrouwelijke krachten op onze fabrieksvloer hebben. Op dit moment werken bij ons nog veel mensen uit het Vlaamse. Kijk maar naar onze pendel dienst, daar maken nog steeds vierhonderd mensen gebruik van". In de jaren zestig breidde Philips steeds meer uit, er kwamen produktielijnen bij. De eerste helft van de jaren zeventig waren de topjaren voor de Terneuzense onder neming. De fotocamera raakte meer dan in en de vraag naar flitslamjes nam daarom ook toe. Maar het gat in de markt hield niet aan. De komst van de 'snelle film', die bij weinig licht toch een goed resultaat gaf en de elektroni sche flitsers drukten de flits- lampjes steeds meer naar de achtergrond. De oliecrisis deed zijn in trede, de hoogtijdagen van Philips waren voorlopig voorbij. De gedachte: 'Na de zon komt Philips', kwam even in de verdrukking. Toch zat de Terneuzense vestiging niet bij de pakken neer. Er moest een produkt komen dat het onstane gat kon opvullen. Door de crisis werd de mens er bewust van dat de energie bronnen niet onuitputtelijk waren. Er moest zuiniger om gesprongen worden met de energie. Philips vond al snel een oplossing: de SL-lamp, het prototype in de familie van zuinige lampen, de zoge heten spaarlampen. Directeur Kramer: „Ook nu nog draaien we op twee sterke pijlers. Aan de ene kant zijn dat de starters voor de tl-buizen. En de tweede sterke poot is de SL-lamp. De SL-lamp is nog steeds in ont wikkeling. Het eerste model viel bij de consument niet echt in goede aarde. Het leek niet op een lamp. De vorm had meer weg van een jam potje en dat vertrouwde de consument niet. Het proto type is nu zo veranderd, dat we betere lampen hebben, die wel een vertrouwde vorm hebben. We proberen nu een SL-lamp te ontwikkelen die nog kleiner wordt en die de grootte van een gloeilamp krijgt". Directeur Kramer gelooft dat er nog een goede groei zit in de SL-lamp. „De mensen gebruiken meer lichtpunten. Vroeger zat een gezin meestal om een peertje heen. Nu met die zuinigere lampen zijn er veel meer lichtpunten in een woonruimte, een teken van een stukje extra comfort. De gedachte dat energie nog steeds een eindige zaak is, speelt nog steeds bij de men sen. Zuiniger omgaan met licht, de SL-lamp biedt uit komst. Verder proberen we vanuit de overheid de consu ment te bereiken. We zijn in bespreking met de energie maatschappijen om via bij voorbeeld de PZEM de consu ment de SL-lamp aan te bie den. De consument betaalt als het ware de PZEM voor de lamp, maar verdient het geld terug door de energierekenin gen die duidelijk lager liggen door het gebruik van de zui nige lamp. In Zweden wordt al langer dit systeem met suc ces toegepast". Directeur Kramer zegt dat de consument stees meer het nut van de SL-lamp ziet. „Het bedrijfsleven is weliswaar nog onze grootste afnemer, maar bij de consument heb ben we wel een groei bereikt van tien procent. We probe ren nog het nodige te doen om nog meer mensen te berei ken". Eind dit jaar probeert Philips Lighting de Verenigde Staten te veroveren. Directeur Kra mer: „De grootste markt voor ons is nog steeds Europa. De VS moet je anders benaderen. Ze gebruiken daar een laag- voltage van 120 volt en in sommige gebieden 110 volt. We hebben nu een SL-lamp ontwikkeld die de voltages in Amerika en Canada aankun nen. Ik verwacht daar veel van". De toegenomen concurren tie op het gebied van de lam pen laat bij Philips Terneu zen littekens achter. Momen teel werken er bij de Terneu zense onderneming 760 men sen. Maar er zullen 82 banen moeten verdwijen om weer gezond te worden. Philips probeert dat op te lossen door een deel van de medewerkers over te plaatsen, verder het natuurlijk verloop niet op te vangen, mensen vervroegd met de vut te sturen en hel pen bij het zoeken naar een baan buiten Philips. Toch kan het zijn dat er gedwongen ontslagen gaan vallen. Directeur Kramer: „Laten we eerst de gesprekken met de vakbonden, die op 26 okto ber op het programma staan, afwachten. Wel is het zo dat in de indirecte sfeer banen verdwijnen. Bij het directe werk, mensen die zich bezig houden met de produktie (het handwerk), zal dat waar schijnlijk niet het geval zijn". RUILAVOND - De postzegel vereniging Zeeuwsch-Vlaan deren opent maandag 12 sep tember het nieuwe seizoen met een ruilavond in de bo venzaal van Du Commerce aan de Markt. Aanvang 19.30 uur. Er wordt een veiling ge houden van postzegels en munten en er is een verloting. DARTS - De w»» Zwaan houdt donderda» september vanaf 20.30 «Jj algemene ledenverga/ in café De Zwaan. Vi steld is om het op te voeren van 25 personen. Tevens avond twee nieuwe leden gekozen, aan de vergadering competitie 1988/1989. ROND DE JAARWISSE LING buigen bestuur en directie van Suiker Unie zich over het lange ter mijnplan, dat voor deze in Breda gevestigde onderne ming thans in de maak is. Die studie zal moeten uit wijzen of Suiker Unie in de jaren negentig de fabriek in Roosendaal of die in Sas van Gent sluit of dat er geen bedrijfssluiting nodig is. Door Piet de Bont SUIKER Unie-directeur Luiljens kondigde in juni aan dat de fabriek in Roosendaal of die in Sas mogelijk in de jaren '90 gesloten zal worden. „Alle gegevens worden nu aan gedragen en in december, mis schien in januari, gaan we kij ken welke mogelijkheden er zijn", zegt ir. H. Vlam, direc teur produktie en research van de Suiker Unie gisteren. Het Bredase suikerbedrijf gaat dit jaar voor het eerst met vijf fa brieken de campagne in. Afgelopen jaar ging Zeven bergen dicht. Suiker Unie heeft op dit moment in Zuidwest Ne derland 'nog' fabrieken in Din- teloord, Roosendaal en Sas van Gent. Vooral in Zeeuwsch-Vlaan deren is de mededeling van Luitjens hard aangekomen. Sas van Gent, vanouds suikercen trum in een belangrijk agra risch gebied, zag de fabriek van de Centrale Suiker Maatschap pij (CSM) al verloren gaan - die fabriek draaide vorig jaar al niet meer in de campagne mee - en als ook Suiker Unie er haar vestiging dicht doet, is Sas suikerstad-af. Bij Suiker Unie vindt men het nog steeds erg jammer dat de fusie met concurrent CSM (nu drie fabrieken) destijds niet is doorgegaan. In het begin van de jaren zeventig is daar een stevig robbertje over gevoch ten. Suiker Unie wilde wél, CSM niet. Ir. Vlam: „Bij één nationale suikerindustrie zouden we misschien tot andere produk- tieplaatsen zijn gekomen. Nu staan er twee heel grote sui kerfabrieken in Groningen. We zouden er dan mogelijk één in de polder hebben gekregen. Jammer!". Ir. F. Olieman, algemeen-di recteur van de in Amsterdam zetelende suikerdivisie van CSM, denkt daar totaal anders over. „Voor de boer is het goed dat er twee suikerondernemin gen in dit land bestaan. Con currentie houdt de zaak leven dig. Die is goed voor het onder nemerschap". Suiker Unie en CSM zijn opti mistisch over de oogst van dit jaar. Zowel het suikergehalte van de bieten als de opbrengt per hectare is beter dan vorig jaar. Het totale areaal bedraagt Ir. F. Olieman con currentie is goed - FOTO ARCHIEF DE SIS) 125.457 ha: Suiker Unie M5 CSM 49.052 ha. De vijf ken van de Bredase onderne ming verwerken deze cam pagne 4,3 miljoen ton bieten ei die moeten ruim 600.000 ta suiker opleveren. CSM wacht dit keer 370.000 ton sui ker te zullen produceren. De enige fabriek die het Am sterdamse concern nog in Zuid west Nederland heeft - die in Breda- moet deze campagm een kleine 800.000 ton bi verwerken, iets meer dan leden jaar. De fabriek in B gaat de 22e september Evenals Suiker Unie verwacht CSM de campagne rond 19 de cember te kunnen beëindigen. Suiker Unie heeft 1500 m®' vrouw personeel en circa II telers. De CSM-suikerdivisie krijgt haar bieten van 10.000te lers. Zij heeft 900 tot 1000 men sen in dienst. De CSM-fabriek in Sas mag dan niet meer te- staan, bieten worden er nog wel ontvangen. Tienduizenden tonnen gaan er naar van de Suiker Unie, eveneens tienduizenden tonnen naar de CSM-fabriek in Breda. Bij beide ondernemingen wat het transport betreft, het zelfde beeld: de bulk gaat over de weg. CSM heeft in de afgelo pen jaren stevig aan catie gedaan, maar de suiker- 'poot' is dominant Vorig jaar was die goed voor bijna de helft van de totale om zet van CSM en die bedroeg an derhalf miljard gulden. Het aandeel daarin van de suiker- divisie was ruim 700 miljoen w: Ü2 C BIJNA VIER MAANDEN van de Watermaatschappij (WMZ) in Goes de stoel van bezet. Het hoofd van de afdel in de zomermaanden in Ind West-Java, in de provincie streek rond de miljoenenstad vijf andere werknemers Indonesische collega's bij drinkwatervoorziening. L_. van de samenwerkingsovere rig jaar 15 juli sloot met het i gevestigd streekwaterleidinf hulp van het ministerie Buit voor de centen, de WMZ leve Door Romain van Damme GOES - Boven een artikel in s de Engelstalige krant 'The Jakarta Post' van donderdag 18 augustus staat dat 28 men sen in Pangalengan gestorven t zijn aan diarree. Volgens de krant zijn 620 mensen ziek. In het getroffen gebied gebrui ken de meeste mensen water uit de rivier. „De Indonesiërs zelf praten over 'muntabar'. Het is een ziekte die op cholera lijkt en verspreidt wordt door water", zegt Gerard van Rossum. „Epidemieën zoals deze bre- 1 ken vaak uit door dat slechte water". Hij pakt een mapje vol foto's en laat een foto zien met mensen die zich wassen in een rivier. „Je ziet het, bruin, smerig water. En dan is dit nog een van de betere rivieren". Je denkt er niet bij na. In Nederland draai je de kraan open en er is water. Altijd, I storingen daargelaten. In r grote delen van Indonesië 1 gaat dat verhaal niet op. Wa ter is er genoeg. Het land waar ruim 164 miljoen men sen wonen, heeft een moes- Van onze correspondente CLINGE - Tijdens een bij eenkomst met de ouders van vakantiegasten in De Sterre, heeft algemeen di recteur J. Pelgrims zijn nood geklaagd over de va kantieplaatsingen voor geestelijk gehandicapten. „In de wetgeving is nog niet geregeld," aldus Pelgrims, „dat deze vakantie-opvang evenals andere kort-ver- blijfplaatsingen, volwaar dige kostendekkende voor zieningen worden." In het internaat voor geestelijk she'; en hen. gehandicapten De Sterrei is mogelijk geworden een traliseerde vakantieplans™ te realiseren, dankzij de s die van het verbindingskan van het Algemeen Ziekerf® Daarnaast beschikte De toevallig over twee woon^ heden waar twee apaw^,^ pen konden worden bracht. In de meeste aw-- stellingen is het echter w gelijk, en zeker geen gef liseerde, vakantiepiaa op te nemen, omdat er zo nancieel als ruimtelij plaats voor is. Reden^ vanuit heel het land a van de politici voor 01 bleem wordt gevraagd- andere k' Van onze verslaggever OOSTBURG/CAD- ZAND - Het college van Oostburg wil een strookje grond kopen van de Stichting Ka tholieke Toeristenziel zorg uit Goes. Het be wuste stuk grond ligt voor de Strandkerk in Cadzand. De reden tot koop is de slechte toestand van het stuk wegdek dat gevaar oplevert voor het verkeer naar de Cadzandse sport hal. Het plan is om de voor de Strandkerk aanwezige knik in het wegdek te ver wijderen, zodat er een vloeiende bocht zal ont staan. Om deze werkzaamhe den goed te kunnen uit voeren, is het noodzake lijk dat het stukje grond bli de Goese stichting wordt aangekocht. De Stichting Toeristenziel- zor8 is inmiddels akkoord gegaan met het bedrag dat het college wil neer leggen voor de strook grond van vier meter breed en vijftig meter lang. De aan te kopen grond is vijf gulden per vierkante meter waard. De eigenaar van de *eg, het Waterschap Het vrije van Sluis, heeft in middels ook goedkeuring gegeven voor de werk- saamheden. Va SC tij te< na Sc m va 0< Oc afï dis 196 bo rig VI m< sc en pe ke ge ve tei o< to ge de Oc en aa in de de gn wc lie an onze correspondent w De Zonnebloem t-Zeeuwsch-Vlaande Aar, j660 ontmoetingsdag. ëvcT6Ze ^ag werd door on- iien mensen deelgeno- Uehaf-^rd begonnen met n MeirJf ierinS in de paro- n Jk Xan Uasndijke, waar- Urf, West-Zeeuws-Vlaams üedL?8??3 Koor muzikale 8 verleende. In het teknfr Uw werd vervolgens 1, 'e gebruik' en 's middag geserveerd. Tijdens fenl leze Ovam k morgenbij eenkomst 'an OocÈk8erneester J- Kruize burg zijn opwachting he dc ve bl bc go be w vo VI Te te vi; Ze de ke

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 22