Kwart mi
Hindoes vergeten groep in Nederland
werkgro;
Bestrijding werkloosheid zwakke stee in het beleid
Sanering autoslopers
lost probleem niet op
'Maria, Sterre der Zee, help onze René'
bestem binnenl
DE STEM COM
Niet naar Roem
-DESTEM-
DE STEM achtergrond zaterdag 3 september 1988
STAATSSECRETARIS VAN DER LINDEN IS STRIJDVAARDIG, EN HOE!
EUROPESE HINDOE CONFERENTIE IN DEN HAAG WIL BEGRIP KWEKEN
DEN HAAG (ANP) - Een w
lag aanbevelingen gedaan
le nog overgebleven Nederl
itellen.
KABINET LUBBERS BEPERKT ZICH TOT HET TOEKIJKEN VANAF DE ZIJLIJN
Door Wouke van Scherren-
burg
WIE KENT ze niet, de
plaatsen waar slopers
hun autowrakken opsta
pelen tot rommelige ho
pen staal die getuigen
van de vergankelijkheid
aller dingen. Bergen ooit
vertroetelde heilige
koeien die sinds de invoe
ring van de periodieke,
verplichte autokeuring,
fors toenamen. In 1985,
het eerste jaar van de
verplichte keuring, gin
gen 524.000 auto's naar de
sloop. In het jaar daar
voor waren dat er 450.000.
Een groei van zestieij
procent, een jaarlijkse
hoop schroot van 400.000
ton.
In Nederland zijn 2100 slo
perijen. Milieuminister Nij-
pels wil datantal terug
brengen tot 500. Hij heeft de
provincies verplicht een
autowrakkenplan te maken
Aan de hand van dat plan
worden de sloperijen ge
toetst of ze voldoen aan de
voorwaarden.
Dat zijn planologische
maar vooral milieuvoor-
waarden. Veel sloperijen
liggen bij woonwijken, in
natuur- en recreatiegebie
den en waterwingebieden.
Die situatie mag van Nijpels
niet langer durea Immers,
autosloperijen zijn vaak
schadelijk voor het milieu.
De vloeistoffen uit de wrak
ken, olie, accuzuur en koel
vloeistof, sijpelen door mor
sen -of wegkieperen- in de
bodem.
Sommige provincies,
waaronder Limburg (125
sloperijen) hebben inmid
dels een door de Kroon
goedgekeurd autowrakken-
plan. Sloperijen die niet aan
de eisen voldoen, moeten
verdwijnen.
In de provincies die nog
geen goedgekeurd plan heb
ben, ontspringen de slopers
(nog) de dans. Noord-Bra
bant, 600 sloperijen, dient
het plan voor 1 januari in bij
de Kroon.
Op tijd of rijkelijk laat, de
bezem gaat onherroepelijk
door de wrakkenhandel. Ten
dienste van een schoner mi-
liue. Maar nieuwe vervui
lingen tekenen zich af. Pro
blemen waar de overheid
nog geen antwoord voor
heeft bedacht.
Niet alleen groeit volgens
het ministerie van Verkeer
en Waterstaat het aantal
auto's tot het j§ar 2010 met
30 tot 65 procent tot zeven a
negen miljoen, ook de mate
rialen van auto's worden
steeds geavanceerder. De
fabrikanten gebruiken
steeds meer kunststof in
plaats van staal om de auto
lichter te maken. Kunststof
is echter onverwerkbaar en
komt daarom in het het mi
lieu terecht. Onderzoeker De
Lange van de Amsterdamse
universiteit heeft de cijfers
in het tijdschrift Milieu op
een rijtje gezet.
In 1960 bevatte een auto
gemiddeld tien kilo aan on
verwerkbare kunststof. Nu
bestaat een auto uit 80 tot
110 kilo uit kunststof. In de
auto van 1990 zit gemiddeld
100 kilo kunststof, met grote
uitschieters daar boven.
Voor deze resten van een
wrak zijn geen kopers. De
stof kan niet opnieuw wor
den gebruikt integenstelling
tot de metalen onderdelen
die naar de buitenlandse
staalindustrie gaan. De on
verwerkbare resten, jaar
lijks 120.000 ton, van de
wrakken gaan daarom naar
de stort of worden verbrand.
En dat levert nu al pro
blemen op. Het gebrek aan
stortruimte is nijpend.
Daarom zal de nadruk
steeds meer op verbranding
van afval komen te liggen.
Nijpels' beleid bestaat uit
drie componenten die de af
valstromen moeten indam
men. Hergebruik moet
daarin een belangrijke rol
gaan spelen. De stoffen die
niet opnieuw kunnen wor
den gebruikt, zijn in eerste
instantie bestemd voor de
verbrandingsovens en al
leen wanneer er geen enkele
andere oplossing is, voor de
stort.
Maar ook verbranding
bergt milieuproblemen in
zich. Uit de chloorhoudende
kunststoffen (PVC's) die
steeds meer in de goedko
pere auto's worden gebruikt,
komen giftige stoffen vrij
via de ovenschoorsteen. Bo
vendien blijven in de ver
brande resten, vliegas en
slakken, zware metalen
acher.
Eigenlijk moeten automa
terialen die het milieu be
lasten, worden verboden.
Maar in een Europa waar
autofabrikanten als Peugeot
hun regering zover krijgen
dat die terugkrabbelen en
toch maar niet tot het ge
bruik van katalysators ver
plichten, is een materiaal
verbod een utopie.
De Lange denkt dat het al
een flink stap in de goed
richting is, wanneer de slo
pers veel meer onderdelen
uit de wrakken verwijderen
voordat die tot brokken in
elkaar worden geperst. Dat
betekent echter extra werk
waarvan de kosten niet op
wegen tegen de opbrengst
van (milieuvriendelij ker)
schroot.
De stichting die de belan
gen van de slopers behartigt,
STIBA, heeft een oplossing
bedacht waardoor de slopers
hun financiële positie kun
nen verbeteren en daarom
meer onderdelen uit de
wrakken halen. In plaats
van onderdelen als schroot
aan te Dieden, moeten on
derdelen opnieuw worden
verkocht aan particulieren
en garages.
Deze professionalisering
van de sloperijen is zeker
een stap in de goede richting
maar het is de vraag of die
voldoende is de groeiende
berg afval uit wrakken te
verminderen. Als dat niet
gebeurt, zullen de kosten
van de afvalverwerking aan
de automobilist worden ge
presenteerd. En de nu al
dunne spoeling voor de slo
pers zal nog verder verwa
teren, al verdwijnen de
meeste concurrenten.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; j 71,85 per kwartaal of j 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice.'
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jan Greyn en
Marcel van Lingen
PAS TEGEN drieën, in het
holst van de nacht, keerde
staatssecretaris René van
der Linden (Buitenlandse
Zaken) terug naar zijn wo
ninkje in Scheveningen.
Moe, maar voldaan.
Veel langer dan hij had ge
dacht duurde het overleg met
minister Hans van den Broek
en zijn ambtenaren De reac
tie op het enquêterapport over
het pas-debacle moest vrij
dagmorgen klaar zijn voor
kabinetsberaad. Dat was dus
doorwerken, met tussendoor
een broodje. Maar de klus was
geklaard.
In de loop van donderdag
middag had het er nog op ge
leken dat het een fluitje van
een cent zou worden. De aan
tijgingen van de enquêtecom
missie dat Van der Linden on
juiste informatie had ver
schaft aan de Tweede Kamer
waren makkelijk te weerleg
gen. De vraag of de bewinds
man bewust halve waarheden
en hele leugens had verspreid
was voor de ambtelijke staf
en zijn leidsman al helemaal
niet aan de orde.
Niettemin liep het uit.
Overleg, overleg, overleg. De
vergaderingen vinden soms
plaats op het kantoor van de
staatssecretaris, soms op dat
van de minister een vijftig
metertjes verderop. Intussen
dacht de staatssecretaris
slechts aan één ding: hoe kon
hij zijn politieke betrouw
baarheid veilig stellen. Los
van de vraag welke staats-
for «a*»
rechtelijke consequenties de
aantijgingen van onjuist in
formeren hebben, was de in
tegriteit zijn hoofdpunt, dat
zat hem dwars. „Er is niet één
Kamerlid dat hardop durft te
roepen dat ik onbetrouwbaar
ben geweest tijdens mijn
werk op en rond het Binnen
hof," moet hij enkele malen
verzucht hebben.
Het naarstig op een rij zet
ten van feiten en argumenten
loopt tegen half twaalf als
Van der Linden zijn echtge
note belt. Zij heeft al dagen
lang gefungeerd als onbezol
digd telefoniste van de staats
secretaris. Tal van voorname
lijk Limburgse sympathisan
ten van de geplaagde staats
secretaris tonen hun medele
ven met enkele vriendelijke
woorden. De bewindsman zelf
krijgt een telefoontje van een
christen-democraat die hem
toevoegde gebeden te hebben:
'Maria, Sterre der Zee, help
onze René'.
Naar buiten wordt de
staatssecretaris afgeschermd
als leed hij aan de meest vre
selijke, besmettelijke ziekte.
Hij verschijnt nergens in het
openbaar, overdag al hele
maal niet. Verzoeken om in
terviews wijst hij resoluuut
af, of het moet over zijn poli
tiek stokpaard gaan: de een-
woording van Europa en het
toverjaar 1992. Hij zegt een
spreekbeurt op zijn eigen de-
Staatssecretaris Van der Linden, met achter hem minis
ter Van den Broek.
partement voor een gehoor
van partijgenoten af; staats
secretaris Yvonne van Rooy
neemt zijn taak gewillig over.
Tegen half elf is het groot
ste deel van de ambtelijke staf
naar huis. De staatssecretaris
kent de cijfertjes, jaartallen
en overwegingen van buiten.
De ambtenaren moesten
slechts dienen als geheugen
steun in geval van een enkel
lekje in de herinneringen.
Maar dat is zelden het geval.
De kamerbewaarder verlaat
rond twaalven het departe
ment.
De chauffeur van de staats
secretaris speelt intussen ook
al voor telefonist en moet een
enkele beller afwimpelen.
Nee, hij weet van niks en er is
verder niemand die de beller
kan helpen. De chauffeur/te
lefonist nestelt zich in de com
fortabele VIP-room, waar
door de dag en door de week
ambassadeurs en buiten
landse ministers een. Neder
lands kopje koffie krijgen
aangereikt.
Op enkele honderden me
ters afstand ploetert premier
Lubbers door de berg stukken
heen. De minister-president is
op de hoogte van de noeste
werkzaamheden op het mi
nisterie van buitenlandse za
ken. Hij heeft vertrouwen in
het koppel Van den Broek-
Van der Linden, niet het
minst omdat hij weet dat een
vertrek van de minister groot
gevaar zou opleveren voor het
voortbestaan van het kabinet,
zijn tweede op rij. Voor Lub
bers zit de dag er 's nachts
vlak na enen op.
De staatssecretaris trekt
zich rond tweeën terug op zijn
kamer voor enkele bespiege
lingen. In de kring van amb
tenaren heeft hij op dat mo
ment al opgemerkt dat hij 'ge
laden als een raket' aan zijn
verdediging zal werken. Van
der Linden vindt het allemaal
oneerlijk. Hij beschouwt zich
het slachtoffe:
tieke strijd in de WD]
maar al te graag van ministj
Van Eekelen (Defensie, maai
ooit staatssecretaris voor p,
en buitenland) af wil.
Een vertrouweling van V»
der Linden laat weten:
kan het moeilijk verkrop^,
dat hij onderwerp is van e»
politiek rapport. De feiten ij
het rapport zijn naar zijn m»
ning ook niet allemaal
Hij hamert in zijn gedacht»'
steeds op de vraag of hem oj.
betrouwbaarheid veryret»
kan worden. Hij was het
in de CD A-fractie altijd spra,
over politieke zuiverheid ft
nu treft hem het lot van e» jes
beschuldiging die op onfc
trouwbaarheid neerkomt. Dj
zal het hoofddoel van zij-
verweer zijn. Of Van Eekel»
zijn ontslag aanbiedt, zal het
worst zijn."
Van der Linden zelf wil
geen enkele manier vooruitlo.
pen op het komende de
met de Kamer, noch op
komende weerwoord van
kabinet - dat wordt dinsdaj
verwacht. Hij houdt de kiez»
strak op elkaar. Zijn omge-
ving vindt dat niet altijd ev»
verstandig, temeer daar nt.
nister Van Eekelen wel eer
geplande wandeling langs e»
NOS-camera maakt. En
den Broek bezocht eerder oo]
al een receptie, waarvan li
wist dat er microfoons en
dere opname-apparatuur ij
de buurt waren.
René van der Linden he
daar geen behoefte aan
nee. Hij leest zelfs geen krat
ten en kijkt geen televisie,
heeft het al moeilijk zat.
L/ -
rnste;
Door Jan Bouwmans
TUSSEN DE 1500 en 2000
hindoes uit West-Europa
en andere delen van de
wereld begonnen gisteren
in de Grote Kerk in Den
Haag aan de driedaagse
Europese Hindoe Confe
rentie. Het is voor het eerst
dat deze conferentie wordt
gehouden. Hij wordt geor
ganiseerd door de Wereld
Hindoe Federatie Neder
land. De conferentie is
eigenlijk een schreeuw om
aandacht. Discriminatie is
een groot woord, maar de
hindoes voelen zich in Ne
derland een vergeten
groep. Terwijl ze geestelijk
en spiritueel onze cultuur
toch best wat te bieden
hebben.
Nederland, België, West-
Duitsland, Engeland, Frank
rijk, Zweden en Zitserland
tellen samen ongeveer 17 mil
joen immigranten. Gastarbei
ders, vluchtelingen en zo'
meer. Ongeveer één miljoen
van hen is hindoe. In Neder
land leven ongeveer 120.000
hindoes, in meerderheid uit
Suriname afkomstige Indiërs.
In het grote geheel vormen
ze dus een kleine minderheid.
Dr. Mohan Gautam van de
Wereld Hindoe Federatie Ne
derland neemt het woord dis
criminatie niet in de mond.
ren. Maar dan wederzij
Democratie is voor een hind#
samenwerking, respect, va.
draagzaamheid; maar dan te
gelijk in gevende en in
Maar zijn verhaal komt er op
neer dat hindoes in Neder
land, in West-Europa over het
hoofd worden gezien. Een
vergeten groep die cultureel,
geestelijk en spiritueel niet tot
zijn recht kan komen.
Daarmee doet de Neder
landse samenleving ook zich
zelf te kort. Hindoes zijn op
geestelijk en spiritueel gebied
alles behalve arm. Het hin
doeïsme, meer een levensfilo
sofie dan een godsdienst in
strikte zin, is een van de oud
ste religies ter wereld; 5000 tot
6000 jaar oud inmiddels. Het
beleeft menselijke waarden
die, ingebracht in de westerse
cultuur, deze cultuur verrij
ken en versterken. Een vitale
hindoe-gemeenschap heeft de
samenleving met andere
woorden iets te bieden.
Hoe breng je dit over; hoe
kunnen hindoes in Nederland
duidelijk maken wat hin
doeïsme is en betekent? Pre
cies dat is volgens dr. Gautam
een van de belangrijkste doel
stellingen van het eerste Eur-
popese Hindoe Conferentie in
de Grote Kerk in Den Haag,
die vrijdagavond begon en tot
zondag duurt. Hetzelfde doel
heeft ook het wetenschappe
lijke symposium dat aanslui
tend op de Haagse conferentie
wordt gehouden op 6 en 7 sep
tember in Leiden. Op dit sym
posium gaat het in het bijzon
der over de rol van het hin
doeïsme en andere wereldre
ligies ten aanzien van de we
reldvrede en de universele
waarden van de mens.
Dr. Gautam-Indiër, ge
huwd met een katholieke Ne
derlandse vrouw en in het da
gelijks leven verbonden aan
het KERN-instituut voor
Aziatische studies en onder
zoek van de Rijksunivesiteit
Leiden-heeft zo een paar
voorbeelden hoe hindoes in
onze maatschappij te kort ko
men. Overal in het land zijn
moskeeën verrezen voor de
moslims, ook met overheids
steun. Zijn woonplaats Leiden
"heeft nu "twee moskeeën en
krijgt zeer waarschijnlijk nog
een derde. Maar een hindoe
tempel, nee. Zelfs niet in het
vooruitzicht. Talloze minder
heden hebben zendtijd op ra
dio en televisie, zo niet de hin
does.
Op een wat ander, mis
schien wel wezenlijker vlak
liggen de volgende ervarin
gen. De organisatoren van de
Europese Hindoe Conferentie
hebben nogal wat problemen
ondervonden om voor buiten
landse gasten, met name uit
India, visa van de Neder
landse regering te krijgen.
Ambassades vonden de zaak
geen aandacht waard. Of de
visumaanvraag werd niet
vertrouwd, alsof het een po
ging tot illegale vestiging in
Nederland was. Zelfs garan
ties van de organisatie, de
Wereld Hindoe Federatie Ne
derland, deden er iets toe.
Donderdag arriveerde er een
groepje mensen, vertelt Gau
tam op zijn werkkamertje in
het KERN-instituut aan de
Witte Singel, die tot op het
laatste moment in onzeker
heid Verkeerde of men wel iri
Nederland zou worden toege
laten.
En dan die hindoe, die na
een open hartoperatie in een
gerenommeerd ziekenhuis in
een van Nederlands grootste
steden op zijn ziekbed van
wege pijn zijn god Rama aan
riep. Hem werd door de ver
pleging te verstaan gegeven
daar mee op te houden. Zo'n
optreden trapt een hindoe niet
alleen op zijn ziel, het is van
uit zijn levensbeschouwing
ook volstrekt onbegrijpelijk.
Leven en laten leven, respect
voor de ander, het leven ac
cepteren zoals het komt: het
zijn levensprincipes van het
hindoeïsme.
De hindoes willen zich niet
afzijdig houden van de Ne
derlandse samenleving of zich
afzonderen in een eigen
ghetto om zichzelf te kunnen
zijn. Ze willen Nederlander
met de Nederlanders zijn. Op
economisch gebied is dat vol
gens Gautam ook werkelijk
heid. Maar ze willen als Ne
derlander hindoe zijn en bele
ven. Daarvoor willen ze
ruimte krijgen.
Die ruimte is er nauwelijks
of niet. Gautam wijst echter
niet alleen maar de beschuldi
gende vinger naar de Neder
landse samenleving' en over
heid. Twee typische hindoe-
staanse trekken sporen niet
met wat in Nederland gewoon
is. Wie zich in Nederland niet
meldt, nergens om vraagt, die
wordt over het hoofd gezien.
Maar hindoes vragen niet.
Gepraktizeerd hindoeïsme is
lief zijn voor de ander, tole
rant zijn, samenwerken,
loyaal zijn, de ander respecte-
het daarom normaal date»
democratie uit zichzelf aai
allen de ruimte en de moge
lijkheden geeft, daar hoef
toch niet om gevraagd te wot
den. Hier komt bij dat hi
ken dus als groep geen vuis
en dan word je in een
schappij als de onze
kelijk vergeten.
De Europese Hindoe Conft
ook leven, altijd loyaal zijn
goed bijdragen aan het soaalf
en culturele leven en de eco-
vanuit onze levensbeschou
wing de mensen zien als 1<
van een grote familie. Laai
ons echter onze eigen identi
teit als hindoe-gelovige:.]
ruimte en mogelijkheden os
het te beleven, want dan lev»
ren wij het beste onze bi
drage aan het geheel van i|
samenleving."
an onze verslaggever
tTtaRD - DSM moet ne-
telefonistes van de
fsM-vestiging in Geleen in
otaal ƒ262.000 smartegeld
jetalen.
nat heeft de Sittardse kanton-
«hter mr. J. Becker gisteren
«list in de procedure, die door
S chemisch concern tegen de
tlefonistes was aangespannen.
FHet besluit van de kanton-
Jhter betekent dat elke tele-
Tniste binnenkort bedragen
ban ƒ20.000 tot ƒ50.000 op de
ban
ma«]
mc
uitfe
vinl
tes,f
vc
aan
zei
zijr
uu
wad
uitlij
ter
Heic
De aanbevelingen houden in het
ran de luchtverontreiniging, het
■ingsfonds, waaruit gerichte m£
Jen betaald, en het nemen van
lere verdroging, isolatie en versr
De werkgroep heidebehoud en
ïeidebeheer heeft haar aanbe-
vangende zin. Voor hindoes: klingen neergelegd in het rap-
Piot daarom normaal Hat om 1~-F4-
x>rt 'De heide heeft toekomst',
jij heeft het rapport vrijdag
jangeboden aan drs. J.B. Pie-
«rs, plaatsvervangend direc-
eur-generaal landelijke gebie-
jen en kwaliteitszorg van het
hindoeïsme geen godsdiens njnisterie van landbouw en
in strikte zin is en daarom ooi
geen kerkelijke of andersooi
tige organisatie kent. Ze ma
/isserij.
De in 1986 door het ministe-
ie ingestelde werkgroep had
ot taak een standpunt van het
lijk over heidebeheer voor te
jereiden. In de werkgroep had-
ien onder andere vertegen-
roordgers van het ministerie,
rentie wil een signaal zijn,w staatsbosbeheer, het Rijksin-
brug slaan naar de samenlt
ving. Gautam vat de boa
schap zo samen: „Wij wille:
duidelijk maken dat wij, hii-
tituut voor Natuurbeheer en
ie Rijksuniversiteit Utrecht
itting.
Pieters erkent dat intensive-
does, geen fundamentalist: jng van j^et beheer en het tref-
en van maatregelen voor de
inrichting geld kosten. Dit geld
vensprincipe dat we, waar i aj volgens hem gevonden
noeten wordén, wil men de
ïeide in stand houden. In het
—Voorwoord van het rapport
nomie van het land en datw jondigt hij aan dat op korte
xmijn zal worden onderzocht
at voor mogelijkheden er zijn
im aan geld voor de maatrege
len te komen.
Ons land heeft nog 42.000
(ADVERTENTIE)
Door Thom Meens
HET KABINET zit er nog
maar twee jaar en toch
kan het nu al zijn zegenin
gen tellen: op bijna alle
terreinen gaat het goed
met ons land. De exportpo
sitie van het bedrijfsleven
is sterk verbeterd de laat
ste twee jaren, het finan
cieringstekort van de
overheid daalt snel, het
aantal banen neemt hand
over hand toe, de economi
sche groei voldoet aan de
verwachtingen en de con
currentiepositie van het
bedrijfsleven is beter dan
ooit. Tot zover reden te
over voor de ploeg van
Lubbers-II om tevreden te
zijn.
Slechts op één punt blijft het
beleid ver achter bij de ver
wachtingen. Het wil maar
niet lukken met de bestrijding
van de werkloosheid. Van de
ruim 700.000 werklozen die er
waren toen de tweede ploeg
van Lubbers begon, zijn er nu,
na twee jaar, nog steeds
675.000 over: een daling van
amper 30.000. Dat getal steekt
wel heel schril af tegenover de
daling met 100.000 in twee j aar
(200.000 in vier jaar) die het
kabinet zich had voorgeno
men.
Alle maatregelen en grote
plannen van het kabinet ten
spijt wil de werkloosheid
maar niet dalen. Het Jeugd
werkgarantieplan komt niet
van de grond, de heroriënte-
ringsgesprekken met langdu
rig werklozen slaan niet aan
en het JOB-plan brengt geen
verlichting. Het enige winst-
puntje is het plan Vermeend-
Moor. Dat heeft in een jaar
tijd ruim 10.000 mensen aan
een baan geholpen. Maar daar
kan het kabinet nauwelijks
prat op gaan. Vermeend-
Moor is immers bedacht door
twee PvdA-Kamerleden.
Over het waarom van het
falen van dit onderdeel van
het beleid breken voor- en te
genstanders van het kabinet
zich al maanden het hoofd.
Tot overeenstemming heeft
dat niet geleid. Wel tot de con
statering dat het niet ligt aan
geldgebrek. Elk jaar weer
blijven er tientallen miljoe
nen guldens aan werkloos-
heidsgeld op de plank liggen.
Gewoon omdat er geen (goed
gekeurde) plannen zijn.
Volgens de werknemers is
het falen van het beleid
vooral te wijten aan de wei
gerachtige houding van het
kabinet om eens iets anders te
proberen. Het kabinet houdt
te halsstarrig vast aan be
staand beleid, zegt bijvoor
beeld FNV-voorzitter Steke
lenburg. „In de jaren dat het
slecht ging is de automatische
koppeling tussen de lonen in
de marktsector aan de ene
kant en de ambtenarensala
rissen en uitkeringen aan de
andere kant losgelaten. Nu, in
tijden van economisch herstel
is bevriezen nog steeds een
soort van ideologie voor het
kabinet. Het is paradoxaal:
hoe rianter de economische si
tuatie hoe groter de spanning
wordt tussen wat er kan in de
marktsector en daarbuiten."
De FNV pleit voor een her
stel van de koppeling én voor
afspraken op centraal niveau
tussen werkgevers, werkne
mers en overheid. Alleen als
Den Haag een richtlijn uit
stuurt naar de rest van het
land, alleen als Den Haag het
goede voorbeeld geeft, kun je
van de ondernemers en werk
nemers in het land verwach-
Premier Lubbers
ten dat ze ook iets doen. Dat ze
afzien van een extra procent
loonsverhoging in ruil voor
nieuwe banen. De twee an
dere vakcentrales, CNV en
MHP, delen die mening in
grote lijnen.
De bonden staan alleen. Het
kabinet heeft de lijn van cen-
- FOTO DE STEM/J0HAN VAN GURP
trale akkoorden al lang gele
den verlaten. Het ziet het
liefst dat werknemers en
werkgevers onderling bekok
stoven hoe de werkloosheid
moet worden bestreden. Het
kabinet houdt zich op de ach
tergrond en verstrekt alleen
de instrumenten.
Veel succes heeft die af
wachtende houding tot op he
den niet gehad. Werknemers
en werkgevers zijn alleen
maar rollebollend over de
straat gegaan, elkaar verwij
tend dat ze niet willen. Tot
echte plannen is het niet ge
komen, laat staan tot afspra
ken.
Scholing van werkenden en
niet werkenden, werkerva
ringsplaatsen, training en op
leiding, het zijn allemaal za
ken waarvan iedereen weet
dat ze meehelpen om de
werkloosheid terug te drin
gen. Toch komt het er niet
van. Sterker nog: bestaande
instrumenten als herverde
ling van arbeid en arbeids
tijdverkorting worden door
de werkgevers bestreden. Ze
vinden dat te duur, lastig en
niet zinvol in deze tijd.
Het kabinet heeft die ruzies
tot nu toe slechts vanaf de zij
lijn bekeken, zonder in te grij
pen. Maar het is wel conse
quent doorgegaan met het
maken van eigen plannen. Zo
is in de komende begroting
van het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid
nog eens 400 miljoen gulden
uitgetrokken voor arbeids
markt-maatregelen. Een
exacte invulling wordt niet
gegeven. (Ter vergelijking:
400 miljoen voor werklozen,
tegenover 2,1 miljard gulden
voor het bedrijfsleven als
compensatie voor de WIR.)
Over die 400 miljoen voor
nieuw werk is niet gesproken
met werkgevers en werkne
mers. Het kabinet heeft de be
groting afgerond zonder van-
tevoren overleg te plegen met
de sociale partners. Dat over
leg kwam er pas toen de
werkgevers op boze toon een
gesprek eisten over de com
pensatie van de investering-
premie WIR. Maar die wildffl)
het niet hebben over de be
strijding van de werkloos
heid. Daarover heeft het kabi
net deze week pas voor hel
eerst gepraat met de werkne
mers. Lang nadat de begro
ting is afgerond.
Het gesprek ging sle
over de bestrijding van 4
werkloosheid op de lange ter
mijn. En zelfs daarover kon
den bonden en kabinet hel
niet eens worden.
Wat daarvan de reden is, is
alleen in de boezem van
kabinet bekend. Maar aangi;
nomen mag worden dat er bï
het kabinet enige wrevel zil
tegenover de bonden. Sinds 4
Tweede Kamer -na fel aan
dringen van de vakcentrales
tot driemaal toe het kabinets
plan torpedeerde om de mini
mumlonen te verlagen, 1®
minister De Koning (Sociale
Zaken) het hoofd in de school
te hebben gelegd „Als dit niel
mag, dan hoeft de rest ook
niet meer", lijkt het credo o(
zijn departement. Initiatieven
zijn van die kant niet meer#
verwachten, zeker niet voor
de korte termijn. En mei
lange termijn-plannen zijn4
werklozen van vandaag en
morgen ook niet gediend.
Het ziet ernaar uit
PvdA-leider Kok gelijk
krijgen met de voorspel®
die hij eerder deze week
„Het kabinet zou het liefst he
lemaal niet meer praten over
de werkloosheid in de hoof
dat alle andere mensen
ook vergeten dat er nog st
675.000 werklozen zija"
Een kabinet dat op zove»
fronten wél succesvol is,
zo'n uitspraak moeten logen
straffen. Direct als het i
kan. Maar zelfs dat lijkt te
veel gevraagd.
hec
hec
goe
en
Das
die
bon
een'
dat
verj
den
tare
H
voef
de
don
heii
La cj
lad
rok
in
eni]
Kei
lai
tigi
voc)
af
mill
vai|
WOl
ver
doe
veil
ere
dalT
luc
wal
vei)
slee
het
zog
wal
peif
vaij
niaj
kilj
heil
kelf
Mode voor iedereen
zeer betaalbaar
ook grote maten
yGinnekenstraat 118 - Breda/
3E ROEMEENSE president, Nicolae
riale keizer, die van zijn land een r
maakt. De hele wereld toont zich be,
Transsylvanië wonende Hongaarse m
Ceausescu wil de 8000 dorpjes waar
de grond gelijk maken. De bewoner
veelal boeren uit de Hongaarse mindf
maar ook etnische Duitsers, zouden
agro-industriële' centra - betonnen
groot deel op andere plaatsen in he
boeren krijgen geen vergoeding voc.
zen en grond. Zij moeten wel gaan
ningen.
West-Duitsland en Nederland hebt
meerdere malen een krachtig beroef
zijn onzalige plannen te laten varen,
teren tegen 'Adolf Ceausescu'. In de
mid tegen Roemenië, waarmee het
Pogingen van de Verenigde Naties o
ter plekke te beoordelen worden voel
bulldozers van de Roemeense presicl
«es plat en redelijke argumenten sl
vuist van Ceausescu.
Wag en kan een Nederlandse park
wachting maken bij deze Roemeense!
Nederlandse parlementariërs zo'n is
uerlandse parlementariërs de obsc
kunnen bewegen tot enige matiging
landse politiek, die de mensenrech;
antwoord: driemaal nee.
Be parlementariërs moeten maar ti
nemen valt dat zij langs de gesloop
bat zij met dissidenten (als ze in Roe|
Praten. Zelfs als onze parlementariër
Cu s politiek zouden uiten, dan nod
sescu blijft oostindisch doof voor ir
met stalinistisch cynisme zijn tegenst]
Onze parlementariërs kunnen de c
n'er te lande nuttig besteden. Zij ki
jouw zetten voor de Roemeense ami
'n Hongerstaking gaan. Zij kunnen d|
zoeken een klacht bij het Internationi
j^en Roemenië wegens grove schi
!®n- Zij kunnen Nederlandse toeristi
"Okamp Roemenië te mijden.
Zulke berichten zullen de Roeme
wel de pers in andere Oosteuropese
be. Dat kan propagandistisch gespre
®'s van Nederlandse parlementarië
mmers geen kwaad om dat land als
V'
