AANVALLEN OP PAKISTAANS GRONDGEBIED EN OP KABUL
Toestand Noordzee nog
ernstiger dan gedacht
De strijd is ontbrand
ivier Magdalena verzwelgt dorpen aan haar oevers
STAAT DER NEDERLANDEN
6LENING 1988
BUITENLAND
Polen gaan
met tegenzin
aan het werk
DE STEM BUITENLAND VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1988
Kabul
Vrede van de angst
Kwik
Invloed
Uitkomsten
Gevolgen
Vertragen
NIEUWSOVERZICHT
VN benoemt opvolger vredesgesprek
UNCTAD stelt schuldvermindering voor
Iraq voert offensief tegen Kurden op
Cacaoprijzen naar nieuw dieptepunt
Amerikanen halen eerste Pershings weg
Schipbreukelingen na 27 dagen gered
Gifschip voor Franse kust
T21
Afghaanse oorlog woedt door
j PESHAWAR (RTR/UPI) - Af
ghaanse of Sovjet-vliegtuigen zijn
donderdag diep het luchtruim bo-
j yen Pakistan binnengedrongen en
i hebben meerdere steden gebombar-
t deerd waarbij een persoon werd ge-
dood en zes gewond raakten. Dat
heeft een lokale functionaris mee-
gedeeld.
Drie of vier vliegtuigen bestookten de
buitenwijken van de stad Dalazak, twin-
tig kilometer van de grens met Afghani
stan.
Een man op een tractor was op slag dood, terwijl
I drie vrouwen, twee kinderen en een man in hun
woning gewond raakten toen twee bommen in
J een nabijgelegen veld ontploften. Ken aantal
I huizen werd vernield. Verscheidene dorpjes na-
1 bij de stad Shaqadr werden eveneens getroffen.
Het is voor het eerst in de negen jaar durende
oorlog in Afghanistan dat Afghaanse of Sovjet-
I vliegtuigen zo diep het luchtruim van Pakistan
I binnendrongen. Het was nog niet direct duide-
llijk of het hier Afghaanse of Sovjet-vliegtuigen
[betrof. De aanval vond plaats nadat Kabul de
vorige dag had voorgesteld een internationale
kmSESlQQoS
vergadering te beleggen om de schendingen van
de Geneefse akkoorden over Afghanistan te be
spreken.
In de Geneefse akkoorden beloofden Pakistan
en Afghanistan zich niet in te laten met eikaars
binnenlandse aangelegenheden. Sinds de onder
tekening van het verdrag in april hebben beide
partijen elkaar herhaaldelijk ervan beschuldigd
het Geneefse verdrag te schenden.
Moskou en Kabul waarschuwden Pakistan de
laatste tijd meermalen niet nader aangeduide
actie te ondernemen als Islamabad door zou
blijven gaan met het schenden van het Geneefse
akkoord door het Afghaanse verzet Ameri
kaanse wapens te blijven leveren. Op zijn beurt
beschuldigde Pakistan Kabul ervan sinds 15
mei, de dag waarop het verdrag in werking trad,
meer dan 110 keer Pakistaans grondgebied of
het luchtruim te hebben geschonden. Volgens
Islamabad hebben honderden burgers hierbij
het leven verloren.
Twee weken geleden heeft Pakistan een Sov
jet-piloot vrijgelaten die met zijn Su-25 ge
vechtsvliegtuig door een Pakistaans toestel bo
ven Pakistan werd neergeschoten. Westerse di
plomaten meenden dat Moskou hierdoor in ver
legenheid werd gebracht omdat Moskou Pakis
taanse beschuldigingen altijd heeft ontkend.
Een munitiedepot op de luchthaven van Kabul
is donderdag de lucht in gevlogen nadat het bij
een raketbeschieting door het Afghaanse verzet
was getroffen. Dit hebben militairen in de Af
ghaanse hoofdstad verklaard.
Volgens een westerse diplomaat veroorzaakte
een serie voltreffers op het munitiedepot een
enorme explosie, die in heel Kabul de aarde
deed schudden. Afghaanse militairen vertelden
dat het depot, waar munitie voor het Sovjetleger
lag opgeslagen, volledig werd verwoest. Volgens
een Sovjetsoldaat is bij de ontploffing ook een
aantal vliegtuigen vernield, maar hij zei niet
hoeveel. Het is niet bekend of er ook slachtoffers
gevallen zijn.
Boven de luchthaven hing een enorme rook
kolom, terwijl het geratel en gedonder van de
expoderende munitie tot op kilometers te horen
was. Het was de tweede raketaanval op de
luchthaven binnen enkele dagen. Afgelopen za
terdag werd het vliegveld door 20 raketten ge
troffen, die aanzienlijke schade aanrichten aan
een van de landingsbaan. Volgens het Sovjet
nieuwsagentschap TASS werden bij die aanval
twee Sovjetmiiitairen gedood, terwijl verder een
aantal vliegtuigen en gebouwen verwoest werd.
Volgens het officiële Afghaanse nieuwsagent
schap Bakhtar kwamen er ook raketten neer op
woonwijken van de hoofdstad. Daarbij werden
volgens Bakhtar zeker vier mensen gedood, ter
wijl negen mensen gewond raakten.
Een Sovjetfunctionaris zei dat er ook slacht
offers gevallen waren onder de Sovjetmilitairen
die aan de noordzijde van het vliegveld gelegerd
zijn. Hij wilde echter niets zeggen over het aan
tal slachtoffers.
De toren van het Pa
mun-gakpaviljoen is
grote uitkijkpost voor
Amerikanen om alle betwl
gingen aan de overkant iij
het oog te houden.
- foto's pers u
ducer van de ARD die al 2
jaar in de regio was. „Men
blijkbaar elke provocatie vót
de Olympische Spelen vermij-|
den. Men moet dan wel wete
wat men wil. Ofwel kiezen a
voor strikte veiligheid, oh
voor het toerisme. Een bus Jal
panners die geen foto's mogef
maken, dat zal nooit lukken.*!
Vanaf november 1951 werdn
Panmunjom, een dorp op c
38ste breedtegraad, onderf
handeld over een bestand
Van toen af werd er minde
hard gevochten, het front t
woog nog nauwelijks maai|
het zou toch tot 15 august»
1953 duren alvorens er een be|
stand kwam.
Aan de bekende groene tal
fel - de 38ste breedtegraa"
loopt er dwars doorheen -
er dan worden verder gepraal
over een echt vredesverdrag!
Maar 35 jaar later staat raaf
nauwelijks een stap verder.
Keer op keer werden on-|
derhandelingen aangevat
afgebroken. Het wederzij®
wantrouwen is groot. Enkelf
Israël besteedt een groter dee!
van zijn BNP aan militair!
uitgaven dan Noordkoreïfl
Bovendien hebben de Noord
koreanen in Azië een reputaj
tie deze van kolonel al-Gatj
dafi van Libië waardig.
Het noorden van zijn 1
wordt ook steeds banger vaj
Zuidkorea omdat dit stf
sterker wordt: met veert
miljoen inwoners is de bevolj
king van Zuidkorea tweemaj
zo groot als die van Noordkoj
rea. Op basis van het BNP |f
de Zuidkoreaanse econofl
echter vijfmaal zo sterk i
die van Noordkorea. Zuidkrj
rea besteedde in 1984 -
laatste jaar waarvoor verg»
lijkbare cijfers bekend zijnJ
5,4 procent van zijn BNP a»J
bewapening, voor Noordkor#
is dat liefst 23,3 procent.
Onlangs is men voor
vierde keer in 35 jaar aan tó]
fel gaan zitten om te ondet'J
handelen. De meeste analist'
zijn pessimistisch. Ze men®
dat hier een stukje Koreaa
blufpoker wordt gespeeld i
het kader van de Olympic
Spelen.
Toch werd hier in de W
van de jaren regelmatig 'g
praat'. Bij gebrek aan
vredesonderhandelingen M
er wel regelmatig werkverg»!
deringen die van onbenullig
problemen van het grensdoH]
een olifant weten te make®
De neutrale waarnemers,1
Tsjechen en de Polen 'aanc
linkerkant' en de Zwedene
Zwitsers 'aan de rechterkan]
houden daarbij een oogje
het zeil.
BONN (AP) - De toestand
van de Noordzee is nog
ernstiger dan was aange
nomen. De Westduitse mi
nister van wetenschap
Heinz Riesenhuber
maakte dit donderdag in
Bonn bekend, toen hij de
conclusies presenteerde
van een onderzoek dat
sinds 1984 door acht West
duitse onderzoeksinstitu
ten is uitgevoerd. Het mi
nisterie van Riesenhuber
heeft het onderzoek met
acht miljoen mark ge
steund.
De belangrijkste conclusie
van het rapport is dat de hui
dige metingen van de vervui
ling altijd een momentop
name zijn, waardoor door
gaans een te gunstig beeld
wordt gegeven. De onderzoe
kers hebben vastgesteld dat
de vervuilingsgraad van de
Noordzee sterk afhankelijk is
van een aantal meteorologi
sche factoren, in het bijzon
der de windrichting.
Andere conclusies zijn dat na
de sterke vervuiling van de
kustgebieden nu ook reke
ning gehouden moet worden
met een steeds grotere ver-
Westduitse minister van
wetenschap Heinz Riesen
huber - foto anp
vuiling van de volle zee; in
het noordelijk en centraal
deel van de Noordzee zijn zo
wel in het water als in here
mietkreeften hoge concen
traties kwik gemeten. Ook is
vastgesteld dat sterke ver
vuiling van de Noordzee niet
alleen via de rivieren ge
schiedt, maar ook door lucht
vervuiling. Zo ontstaat een
sterke loodvervuiling door de
industrie in het Nederrijn-
gebied.
De Noordzee stroomt bo
vendien 'linksom', zodat de
vervuiling die door Groot-
Brittannië, België en Neder
land wordt veroorzaakt, op
een zeker moment ook bij de
Bondsrepubliek en Dene
marken terecht komt, in een
gedeelte dat door de Elbe
toch al sterk vervuild is.
De windrichting is van grote
invloed op de vervuiling van
de Noordzee; bij westenwind
wordt het water en de daarin
opgeloste vervuiling relatief
snel naar de Atlantische
Oceaan gevoerd; bij oosten
wind is de wateruitwisseling
met de Atlantische Oceaan
echter veel minder, hetgeen
kan leiden tot een extreem
hoge vervuilingsgraad.
In de volgende fase van het
project, die een jaar zal du
ren en waarvoor Riesenhu
ber nog eens 6,5 miljoen
mark ter beschikking stelt,
zullen bepaalde delen van de
Noordzee nader worden on
derzocht.
Riesenhuber benadrukte dat
de uitkomsten van het onder
zoeksproject zullen dienen
om de tegenstanders van
strenge milieubeschermings
maatregelen, die zich nu
soms nog beroepen op het feit
dat er onvoldoende concrete
bewijzen en gegevens voor
handen zijn, de wind uit de
zeilen te nemen.
De Republikeinse kandidaat voor het Amerikaanse presi
dentschap George Bush heeft gisteren de aanval op zijn De
mocratische rivaal Michael Dukakis in diens eigen achter
tuin geopend: in een duidelijke uithaal naar de gouverneur
van Massachusetts bezocht hij een van de meest vervuilde
havens van de VS, die van Boston. Dukakis probeerde tezelf
dertijd zieltjes te winnen aan de andere kant van het land.
Daar probeert hij de conservatieve Democraten die de laatste
twee verkiezingen op Reagan hadden gestemd, terug te win
nen voor zijn partij. Die groep wordt wel de Reagan-Demo-
craten genoemd. In Topeka (Kansas) speelde Dukakis een
partijtje baseball. fotosap
(ADVERTENTIE)
JE MAlNTlENDR A I
bedrag open bedrag
koers de koers wordt na de inschrijving op 6 september vastgesteld
volgens het tendersysteem
rente jaarlijks per 1 oktober
aflossing op 1 oktober 1998 wordt het uitstaande bedrag van de lening a pari
aflosbaar gesteld
inschrijving 6 september a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
storting 3 oktober 1988
fningvoorwaarden kosteloos verkrijgbaar bij banken en commissionairs
GDANSK (RTR/DPA) - In
de Poolse havenstad
Gdansk hebben de arbei
ders op de Lenin-scheeps-
werven en zeker twee an
dere scheepsbouwbedrijven
na de oproep van Solidari-
teit-leider Lech Walesa de
stakingen beëindigd en het
werk hervat.
Volgens zegslieden van de vak
bond ging dat niet van harte en
kostte het Walesa veel moeite
met name de jongere stakers te
overreden.
De Poolse partijleider, gene
raal Wojciech Jaruzelski, moet
kennelijk de begonnen bespre
kingen met Walesa tegenover
de partij verdedigen. Hij zei
donderdag in een autofabriek
in Warschau te geloven dat
Walesa van goede wil is.
Rond 14.30 uur verlieten
circa 3.000 stakers onder het
zingen van volksliederen en
onder applaus van aanhangers
en voorafgegaan door een groot
kruis, de Lenin-scheepswerf.
Omstanders kusten de mannen
en deelden bloemen uit. Het
ging niet alleen om stakers van
de Lenin-werf maar ook om
collega's van drie andere wer
ven in de havenstad die vorige
week het werk neerlegden.
Walesa sprak donderdag
morgen op de Lenin-werf,
waar in 1980 de wieg stond van
Solidariteit, met enkele hon
derden stakers over zijn be
sprekingen van woensdag met
de minister van binnenlandse
zaken, generaal Czeslaw Cisz-
cak. Die heeft toegezegd dat le
galisering van Solidariteit, de
voornaamste eis van de sta
kers, bespreekbaar is in het ka
der van de ronde-tafelbespre-
kingen over de crisis in Polen
die maatschappelijke groepe
ringen en het bewind op een
nader te bepalen datum moeten
beginnen.
Walesa werd echter allesbe
halve warm ontvangen door
zijn collega's. Er kon geen ap
plaus af toen hij de door de sta
kers bezette werf betrad en hij
werd af en toe uitgefloten en
uitgejouwd toen hij hen toe
sprak. Volgens adviseurs van
de vakbond vonden veel werk
nemers, vooral jongeren, dat
Walesa met lege handen is te
ruggekomen van het overleg
met Kiszczak, het eerste con
tact dat hij had met de autori
teiten sinds Solidariteit in 1982
verboden werd.
BdjTA (IPS) - Voor verschillende dor-
PerJ de oevers van de rivier de Magda-
'e!qkt het vijf voor twaalf. De belang-
njklrivier van Colombia dreigt in het
no°L waar de Magdalena in de Caribi-
schefe uitmondt, verschillende dorpen te
Hen.
met m n de noordelijke provincie Bolivar, is
"JIO.OOO inwoners een van de zwaarst
het regenwater in de droge tijd beetje bij beetje
naar de rivier. Zo bleef het peil van de 'rivier
van Colombia' vrij constant.
dat God wil dat de dammen voldoen, want an
ders blijven we achter zonder dorp," zegt Ro
berto Betancur.
lorpen. „De rivier heeft al drie hui-
verzwolgen," verzucht Roberto Be-
visser uit het dorp. Hij staat op de
getrofi
zenbloi
teneur,!
beukt' de r'vier onvermoeibaar tegenaan
ter verd|ger passeerde water ons 200 me-
stppri S^Un de "v'er is de afgelopen jaren
o™TaiTrger geworden. De belangrijkste
waarri l kap van bomen in de omgeving,
moo„ roevoer van het regenwater niet
tatJ i'ft v eguleerd. Vroeger hield de vege-
et in de regentijd vast en stroomde
Nu de natuurlijke beschermengel verdwijnt,
schommelt het rivierpeil dramatisch. De gevol
gen zijn overstromingen, erosie en slechte be
vaarbaarheid van de rivier. De Magdalena, de
halsslagader van het land, doorkruist Colombia
van zuid tot noord en is 536 kilometer lang.
Daarvan zijn 200 kilometer bevaarbaar.
Het ministerie voor openbare werken en
transport probeert het tij te keren. In Rio Viejo
is begonnen met de bouw van drie dammen. De
ingenieur ter plekke, Nelson Rodriguez, geeft
toe dat het project in feite moet voorkomen dat
Rio Viejo van de landkaart verdwijnt.
De dammen, die samen 130 miljoen peso (ruim
910.000 gulden) kosten, zijn 70 meter breed en
bestaan uit lange metalen buizen die later met
beton worden volgestort. „We vertrouwen erop
Daarnaast bouwt het ministerie kribben die de
stroom moeten vertragen. In zijarmen worden
ijzeren driepoten en betonblokken gegooid die
de stroom moeten breken. Enkele kades, waar
boten kunnen aanmeren, moeten de Magdalena
beter bevaarbaar maken.
In het 15.000 inwoners tellende dorp Morales,
enkele kilometers stroomopwaarts van Rio Vie
jo, hebben de bewoners, in opdracht van het mi
nisterie, de dijkwanden met enkele tonnen steen
versterkt.
Het huis van Maria Vasquez in Morales staat
op nauwelijks twee meter van de stroom. „De
stenen zouden de afkalving van de oever stop
pen," zegt ze, „maar ze hebben me blij gemaakt
met een dode mus. Het gevaar dat mijn huisje in
de rivier stort bestaat nog steeds."
„fCIIAnOB
GENEVE (RTR/UPI) - De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Javier Perez de Cuellar, heeft donderdag de
Zweedse diplomaat Jan Eliasson benoemd als zijn opvolger om
te bemiddelen in de te Genève gevoerde vredesbesprekingen
tussen Iran en Iraq. Jan Eliasson (47) was de Zweedse verte
genwoordiger bij de VN in New York. Perez de Cuellar prees
zijn opvolger voor diens kwaliteiten als ervaren onderhande
laar. De bemiddeling van de secretaris-generaal in de stagne
rende vredesbesprekingen tussen Iran en Iraq is hiermee voor
lopig beëindigd. De gesprekken worden op het niveau van des
kundigen voortgezet.
GENEVE (AFP/RTR) - De banken moeten de landen met de
zwaarste schulden dertig procent van hun schuld kwijtschel
den. Dit stelt de Conferentie voor Handel en Ontwikkeling van
de Verenigde Naties (UNCTAD) in haar jongste, 313 pagina's
tellende jaarrapport. Het is de eerste keer dat een internatio
nale organisatie een schuldvermindering van een dergelijke
omvang aanbeveelt. De UNCTAD is binnen VN-verband de or
ganisatie die zich inzet voor de bevordering van de ontwikke
ling van de Derde-Wereldlanden. De UNCTAD beschouwt de
huidige schuldstrategieën als ontoereikend. De UNCTAD be
veelt daarom een andere aanpak aan. „Alleen een schuldver
mindering van deze omvang zal deze landen de mogelijkheid
geven om te ontsnappen aan de vicieuze cirkel van hun schul
denlast". De landen die voor zo'n schuldvermindering in aan
merking komen zijn Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Co
lombia, Ivoorkust, Ecuador, Mexico, Marokko, Nigeria, Peru,
de Filipijnen, Uruguay, Venezuela en Joegoslavië.
PARIJS (AFP) - Het Iraakse leger heeft met inzet van grote
aantallen bommenwerpers en pantserwagens zijn aanvallen
op Kurdische dorpen in het noorden van Iraq opgevoerd. Op de
derde dag van het Iraakse offensief heeft de Democratische
Partij van Kurdistan een verklaring in Parijs uitgegeven,
waarin wordt gezegd dat de aanvallen vooral zijn gericht tegen
Kurdische dorpen vlakbij de grens met Turkije en Iran, in de
provincies Dehok en Arbil. Bombardementen op dorpen rond
de stad Zakho zouden 'een groot aantal slachtoffers' hebben
geëist. Eerder verklaarde de partij dat het offensief gericht is
op vernietiging van de dorpen en behoud van de grote steden.
Iraq zou 60.000 soldaten hebben ingezet en troepen bij het front
met Iran hebben weggehaald en overgebracht naar het noor
den. Iraq zou drie jaar hebben uitgetrokken voor het verdrij
ven van de Kurden uit gebieden die praktisch niet door het
Iraakse leger te controleren zijn.
LONDEN (RTR) - De cacaoprijzen op de Londense termijn-
markt zijn donderdag gedaald tot het laagste niveau sinds be
gin 1976. De notering van cacao voor levering in maart zakte
naar 795 pond sterling (2.830 gulden) per ton na woensdag te
zijn gesloten op 823 pond. Begin 1987 lag de prijs nog rond 1.400
pond. Handelaren zien voorlopig nog geen eind aan de prijsval.
Het aanbod zal de vraag waarschijnlijk nog geruime tijd flink
overtreffen, en de Internationale Cacao-Organisatie (ICCO)
lijkt niet bij machte de prijzen effectief te steunen. De produk-
tie is nu al vier jaar groter dan het verbruik. Deskundigen ver
wachten voor het komende seizoen een recordoverschot van
tenminste 200.000 ton. Dat wordt vooral toegeschreven aan on
gebreidelde produktie door Ivoorkust, het grootste cacao-land,
en opkomende producenten als Maleisië en Indonesië.
HEILBRONN (AP) - Het Amerikaanse leger heeft donderdag
negen Pershing 2-raketten verwijderd van een basis in de
Bondsrepubliek. Dat was de eerste stap bij de verwijdering
van alle op land gestationeerde kernraketten voor de middel
lange afstand uit Europa. De negen raketten zullen deels naar
de Verenigde Staten worden gebracht om te worden vernie
tigd. Sommige raketten zullen op een Amerikaanse legerbasis
bij Frankfurt worden vernietigd. De kernkoppen gaan wel al
lemaal naar de Verenigde Staten. Het opruimen van alle Ame
rikaanse raketten die onder het INF-verdrag vallen zal 36
maanden gaan duren. In de Bondsrepubliek staan in totaal 108
Pershing 2-raketten en 96 kruisraketten.
ABU DHABY (AP) - Na 27 dagen stuurloos dobberen op
hun jacht in de Arabische Zee, zijn twee mannen
woensdag door een Srilankaans vrachtschip in de Ver
enigde Arabische Emiraten aan land gebracht. De twee,
Gerard Valty (54) uit Frankrijk en Patrick Deyer (32)
uit de Seychellen, waren met hun zeilboot The Snoopy
Blue op 25 juli vanuit de Seychellen vertrokken naar
Djibouti in de hoop daar werk te vinden. Op 2 augustus
raakten zij in een storm die hun jacht onbestuurbaar
maakte. De accu's raakten leeg en de motor liet het af
weten. Zevenentwingtig dagen lang dobberden de twee
zeilers in de Arabische Zee. Passerende schepen zagen
het bootje niet en de mannen waren bang dat het jacht
zou zinken. Toen de watervoorraad opraakte, hielden ze
zich in leven met water uit het scheepstoilet.
CHERBOURG (AP) - Het Westduitse vrachtschip Karin B. dat
een lading Italiaans chemisch afval aan boord heeft, is voor
anker gegaan in de internationale wateren voor de Normandi-
sche kust. Het schip wordt in het oog gehouden door de Franse
marine. Het schip heeft 2.100 ton chemisch afval aan boord dat
eerder dit jaar illegaal was gedumpt in Italië. Het schip kreeg
woensdagavond geen toestemming de Franse wateren binnen
te varen en aan te leggen in Le Havre. Terwijl in het Kanaal
een storm woedde met windsnelheden tot 100 kilometer per
uur, ging de Karin B13 zeemijl uit de kust voor anker. De auto
riteiten in de Bondsrepubliek, Spanje, Grootbrittannië en Ne
derland hebben eerder al geweigerd het schip toe te laten. De
Italiaanse regering zegt niet over de technologie te beschikken
om het chemisch afval te kunnen verwerken.
