In Panmunjom bleef de oorlog stil
aanvalle
Toestam
ernstige]
Rivier Mi
ST>
DE STEM EXTRA ACHTERGROND VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1988
VIJFENDERTIG JAAR GEWAPENDE VREDE IN KOREA
Reuzezoomlens
pgSTEM BU1TEN1
De populier
De ijzeren driehoek
gedeeld.
Kwik
Bogota (IPS) - Voor verschi
pen op de oevers van de rivier
lena lijkt het vijf voor twaalf,
rijkste rivier van Colombia di
noorden, waar de Magdalena ir
sche Zee uitmondt, verschillend
verzwelgen.
Door Patrick Luysterman
COMMUNISTISCHE pro
pagandamuziek van de
overkant, vijandelijke te
lelenzen, Amerikaanse
kaalgeschoren GI's,
zwaarbewapende Zuidko-
reaanse elitesoldaten, een
Noordkoreaan die door het
venster van de conferen
tiezaal komt gluren.
'In front of all of them' (vóór
al de anderen), luidt de strijd
kreet van deze gemengde
Amerikaans-Zuidkoreaanse
eenheid die Camp Bonifas in
Panmunjom bemand.
Hier werd op 27 juli 1953
een wapenstilstand gesloten.
In de voorbije weken heeft
men er nog eens geprobeerd te
praten over een echte vrede.
Intussen zit de revolver van
de soldaten al 35 jaar losjes in
de holster. In het busje zitten
we er maar benepen bij.
Naast ons zit een kleerkast
van een Amerikaanse MP.
Samen met vier andere solda
ten in ons gezelschap kan hij
er prat op gaan speciaal uit de
VS te zijn geselecteerd om in
dit godvergeten dorp te die
nen. De rest van onze groep
bestaat uit zes buitenlandse
journalisten.
Er werd ons vooraf uit
drukkelijk gevraagd geen
jeans of turnpantoffels te
dragen. Is dat om elke ver
warring met de gevechtskle-
dij van de GI's te vermijden?
Neen, deze 'symbolen van de
kapitalistische decadentie'
zouden door de Noordkorea-
nen voor hun propaganda
kunnen worden misbruikt.
Aan de journalisten wordt ge
vraagd een azuurblauwe
armband van de VN te dragen
met in witte letters 'press'. En
dat blijkt nog te werken ook.
Want zodra we uitstappen bij
een observatiepost worden we
door de Noordkoreanen dis
creet maar veelvuldig met be
hulp van een reuzezoomlens
gefotografeerd. De nieuwe
MP mompelt van tussen zijn
kauwgom: „I don't trust
them".
Het banale fotogedoe is
nochtans illustratief voor wat
er in Panmunjom na de on
dertekening van het bestand
op 15 augustus 1953 gebeurde.
Weinig of niets. Zelfs onze
gids 'specialist' Williams is
niet bang om over Noordko-
rea te spreken als 'de vijand'.
'Specialist' is geen echte mili
taire graad, aangezien hij en
kel als gids in dienst werd ge
nomen. Dat merk je ook aan
zijn borstomtrek, die maar de
helft is van de andere Ram-
bo's die er rondlopen. Zowel
Noord- als Zuidkorea gebrui
ken Panmunjom als een na
tionaal bedevaartsoord. Voor
Zuidkorea komt daar nog een
toeristische roeping bij. Oor-
logstoerisme, waarbij enkel
de brochures „Zuidkorea, zijn
slagvelden, zijn grensdorp,
zijn invasietunnels..." ont
breken.
De soldaten doen him best
om uiterst correct te zijn.
Maar van hun 'yes sir, no sir'
word je niet veel wijzer. Voor
hen betekent elk bezoek een
moment van verhoogde pa
raatheid. Tijdens onze rond
leiding vatten een aantal van
de wachten post in de ge
meenschappelijke veilig
heidszone. Roerloos houden ze
hun blik gericht op de over
kant. Hun hand hangt waak
zaam naast hun revolverhol-
Zuidkoreaanse soldaten controleren afsluitingen langs de i
sche woord dat honderdduizenden soldaten bezig houdt.
ster. Zoals het Panmunjom- afgesproken - toezicht op het
boekje voorschrijft, houden de
Noordkoreanen zich nu ge
deisd.
De Amerikaanse bezoe
kende soldaten hebben in deze
zone ook de naam op hun
borst bedekt. Je weet nooit tot
waar de vergelding van het
noorden zou kunnen reiken.
Zonder die bezoeken - zo'n
90.000 alleen al aan Zuidkore
aanse zijde - zou het leven nog
saaier zijn in Camp Bonifas,
deze vooruitgeschoven com
mandopost van de VN-troe-
pen. De soldaten zitten in een
cyclussysteem van twaalf da
gen waarvan zij drie dagen,
maar dan wel voor vieren
twintig uur op vierentwintig,
'in front of all of them' zitten.
Specialist Williams weet ons
te vertellen dat de soldaten
voortdurend blootstaan aan
agressie. Op 18 augustus 1975
werden kapitein Bonifas -
naar wie hef kamp later werd
genoemd - en zij n eerste luite
nant doodgestoken en zes van
zijn mannen gewond door een
groep van dertig communisti
sche wachten. Bonifas hield
op dat ogenblik - zoals was
snoeien van een populier. De
flink opgeschoten kruin be
lette immers het uitzicht van
een wachtpost. Het werd de
duurste populier ter wereld.
In de daaropvolgende dagen
werd de populier door de
Amerikaanse genie geveld,
terwijl alle troepen in het
land in alarmtoestand waren,
Amerikaanse oorlogsschepen
voor de kust kruistenen de
hele luchtmacht stand-by
was.
Het meest spectaculaire in
cident dateert van 23 novem
ber 1984. Een Rus die een be
zoek bracht langs Noordkore-
aanse zijde liep letterlijk over
naar Zuidkorea. Noordkore-
aanse wachten zetten schie
tend de achtervolging in op
het Zuidkoreaans grondge
bied. De VN-soldaten namen
de vluchteling in bescherming
en er ontstond een vuurge
vecht. Versterkingen - binnen
de zestig seconden kunnen zij
worden aangevoerd - dreven
de Noordkoreanen terug. Drie
Noordkoreanen werden ge
dood en vijf gewond, de Ame
rikanen telden één dode en
één gewonde. En de Rus ge
niet nu van zijn vrijheid in
het Westen.
Iedereen wil zich in Pan
munjom van zijn beste zijde
tonen. De Zuidkoreanen heb
ben er het Freedom-house op
gericht, een pagode van
waarop je de hele buurt goed
kunt overzien. Er is ook een
uitkijkpost vanwaar je goed
in Noordkorea kunt kijken.
De Noordkoreanen bouwden
van hun kant het majestueuze
Panmun-gakpaviljoen.
Van op de uitkijkpost voor
de bezoekers zie je ook het
spookdorp van Kaesong lig
gen. Het is uiterlijk het mooi
ste dorp van Noordkorea,
maar het is van de eerste tot
de laatste steen schijn. Van de
huizen staat er vaak alleen de
gevel. Met propaganda door
grote luidsprekers tracht men
de Zuidkoreaanse boeren te
overtuigen naar deze betere
wereld te vluchten. Om nog
meer de aandacht te trekken
op het spookdorp staat er een
reuzemast van ruim 150 meter
hoog met een 30 meter lange
Noordkoreaanse vlag.
De Noordkoreanen zijn
misschien gevaarlijk, maar in
elk geval naïef. De Zuidkore
aanse boeren in de buurt zijn
dat heel wat minder. Zij krij
gen extra-voordelen en heb
ben het ook relatief goed.
Tijdens onze rondleiding houdt een Amerikaans soldaat vanop het Panmun-gakpavil
joen een waakzaam oog op het doen en laten van de Noordkoreanen aan de overzijde. Zijn
hand is nooit ver van zijn revolver.
De grensstreek in de buurt van Panmunjom is een prachtig stukje wilde natuur. Wachtposten, prikkeldraad en zand
zakken herinneren er aan dat de vrede nog altijd niet vreedzaam is in Korea.
Slechts 20 procent van de
Zuidkoreaanse grond is ge
schikt voor landbouwgrond.
Er wonen liefst 415 mensen
per vierkante kilometer, dat
is meer dan in Nederland.
Men kan dan ook geen hon
derden hectaren vruchtbare
landbouwgrond aan de grens
braak laten liggen. De boeren
die in de grensdorpen wonen,
krijgen speciale voordelen in
dien ze er blijven. Zo moeten
hun zonen bijvoorbeeld niet
de drie jaar durende leger
dienst doen.
Bij het sluiten van het be
stand in 1953 werd besloten
een bufferzone van twee kilo
meter aan beide zijden van de
ruim 100 kilometer lange
grens vast te leggen. Binnen
deze DMZ (Demilitarised Mi
litary Zone) is elke militaire
activiteit verboden. In tegen
stelling tot wat velen denken
is het geen tweede Berlijnse
muur. Vaak is er niet eens een
afsluiting. Enkel verroeste
gele bordjes duiden op gere
gelde afstand aan waar de
DMZ-zone loopt.
De DMZ valt ook niet sa
men met de 38ste breedte
graad, maar wel met de posi
ties die door beide kampen op
15 augustus 1953 waren inge
nomen. Na juni 1951 veran
derde er nog weinig aan de
posities. Er werd nog wel ver
beten gevochten om strategi
sche heuvelruggen langs de
centrale vlakte van de 'iron
triangle' de ijzeren driehoek
gevormd door Pyonggang,
Kimhwa en Chorwon.
Hier is dan ook het gros van
beide legers geconcentreerd,
zijn er prikkeldraadafsluitin
gen, hekken, antitankwerken.
De rest van het frontgebied -
en nu het grensgebied - is
heuvelachtig en moeilijk toe
gankelijk. Enkel in de drie
hoek kunnen tankdivisies snel
en massaal doorstoten. Het
strategisch belang is overdui
delijk. Beide partijen lever
den er tot de laatste dag voor
elke meter slag. De mense
lijke verliezen waren enorm.
Bekende heuvelruggen als
White Horse Hill en Blood
Ridge veranderden tot vier
entwintig keer van kamp.
De Zuidkoreanen willen de
streek rond Chorwon toeris
tisch meer gaan exploiteren.
De troeven van de streek:
twee panoramische land
schappen, twee plaatsen van
culturele interesse, één infil
tratietunnel en vijftien an
dere oorlogsherinneringen.
Door twee bussen journa
listen rond te leiden wilde
men de streek alvast lanceren.
Het werd haast slaande ruzie
tussen journalisten en bege
leiders. Er konden nauwelijks
foto's of filmopnamen worden
gemaakt. Het toppunt was
toen de journalisten haast
werden gedwongen beelden te
schieten van de overblijfselen
van het Wolchong spoorweg
station. Het stelt nauweljks
meer voor dan een hoop ver
roest oud ijzer van een loco
motief. Nog geen tien meter
naast dit wrak trekt men een
gebouw recht dat vanaf vol
gend jaar de toeristen moet
toelaten een blik te werpen in
Noordkorea.
Een Australische camera
ploeg werd haast bij de keel
gegrepen omdat zij dit wilde
filmen. Deze strategische in
stallatie was nog niet ge
klaard door de veiligheids
diensten, heette het dan. De
journalistenmeute had er ge
noeg van en maakte van haar
collectieve sterkte gebruik om
wraak te nemen: alle came
ra's en fototoestellen maakten
een halve draai en begonnen
meteen de militaire verster
kingen van de Zuidkoreanen
te filmen. De soldaten doken
achter de beschuttingen en
een sergeant-majoor
schreeuwde ons in het Kore-
aans zo de oren van het lijf
dat hij er bij vergat te spu
wen. en dat is wel onge
woon voor een Koreaan.
„Het is nog strenger dan
vijf jaar geleden", zei een pro-
Een verroest bordje duidt nu al 35 jaar de demarcatielijn
aan tussen Noord- en Zuid-Korea.
Vanaf november 1951 werd j
Panmunjom, een dorp op
38ste breedtegraad, ondi
handeld over een besl
Van toen af werd er mini
hard gevochten, het front
woog nog nauwelijks
het zou toch tot 15 august
1953 duren alvorens er een
stand kwam.
Aan de bekende groene
fel - de 38ste breedtegr;
loopt er dwars doorheen-
er dan worden verder gepi
over een echt vredesveri'
Maar 35 jaar later staat
nauwelijks een stap verder.
Keer op keer werden
derhandelingen aangevat
afgebroken. Het wederzij!
wantrouwen is groot. Enk
Israël besteedt een groter de
van zijn BNP aan militair
uitgaven dan Noordkors
Bovendien hebben de Noord
koreanen in Azië een repuü
tie deze van kolonel al-Gai
dafi van Libië waardig.
Het noorden van zijn kaf
wordt ook steeds banger vs
Zuidkorea omdat dit stal
sterker wordt: met veert
miljoen inwoners is de bevd
king van Zuidkorea tweern;:
zo groot als die van Noordi:
rea. Op basis van het BNP
de Zuidkoreaanse econofl
echter vijfmaal zo sterk a
die van Noordkorea. Zuidki
rea besteedde in 1984 -1*
laatste jaar waarvoor vergt
lijkbare cijfers bekend zijn
5,4 procent van zijn BNP »s
bewapening, voor Noordkort
is dat liefst 23,3 procent.
Onlangs is men voor
vierde keer in 35 jaar aan
fel gaan zitten om te ondff
handelen. De meeste analist
zijn pessimistisch. Ze meW
dat hier een stukje Koreaa®
blufpoker wordt gespeeld'
het kader van de Olympis*
Spelen.
Toch werd hier in de 1#
van de jaren regelmatig '1
praat'. Bij gebrek aan ed
vredesonderhandelingen 1
er wel regelmatig werkverj'
deringen die van onbenuBl
problemen van het grensdoi
een olifant weten te mak'
De neutrale waarnemers,
Tsjechen en de Polen 'aan
linkerkant' en de Zweden
Zwitsers 'aan de rechterka»
houden daarbij een oogje
het zeil.
PESHAWAR (RTR/UPI
ghaanse of Sovjet-vliegti
donderdag diep het luchl
ven Pakistan binnengedi
hebben meerdere steden
deerd waarbij een persoor
dood en zes gewond raai
heeft een lokale functionj
Drie of vier vliegtuigen besj
buitenwijken van de stad Dal
tig kilometer van de grens mt
stan.
Een man op een tractor was op slagl
drie vrouwen, twee kinderen en eei
woning gewond raakten toen twe
een nabijgelegen veld ontploften
huizen werd vernield. Verscheiden!
bij de stad Shaqadr werden eveneei
Het is voor het eerst in de negen
oorlog in Afghanistan dat Afghaan
vliegtuigen zo diep het luchtruim i
binnendrongen. Het was nog niet
lijk of het hier Afghaanse of Sovje
betrof. De aanval vond plaats nat
[vorige dag had voorgesteld een ii
BONN (AP) - De toestand
van de Noordzee is nog
ernstiger dan was aange
nomen. De Westduitse mi
nister van wetenschap
Heinz Riesenhuber
maakte dit donderdag in
Bonn bekend, toen hij de
conclusies presenteerde
van een onderzoek dat
sinds 1984 door acht West
duitse onderzoeksinstitu
ten is uitgevoerd. Het mi
nisterie van Riesenhuber
heeft het onderzoek met
acht miljoen mark ge
steund.
De belangrijkste conclusie
van het rapport is dat de hui
dige metingen van de vervui
ling altijd een momentop
name zijn, waardoor door
gaans een te gunstig beeld
wordt gegeven. De onderzoe
kers hebben vastgesteld dat
de vervuilingsgraad van de
Noordzee sterk afhankelijk is
van een aantal meteorologi
sche factoren, in het bijzon
der de windrichting.
Andere conclusies zijn dat na
de sterke vervuiling van de
kustgebieden nu ook reke
ning gehouden moet worden
met een steeds grotere ver-
IE MAINTIENOR
bedrag
open b
koers
de koer
volgens
rente
jaarlijks
aflossing
op 1 ok
aflosba
inschrijving
6 septe
storting
3 oktob
leningvoorwaarden
kostelo
Rio Viejo, in de noordelijke provinc
met haar 10.000 inwoners een van
getroffen dorpen. „De rivier heeft
denblokken verzwolgen," verzucht
ncur, een visser uit het dorp. Hi;
oever, waar de rivier onvermoeiba
peukt. „Vroeger passeerde het wate:
ter verderop."
De stroom in de rivier is de afg
steeds krachtiger geworden. De
°°rzaak is de kap van bomen in
™aardoor de toevoer van het reg«
["eer wordt gereguleerd. Vroeger hj
"tie het water in de regentijd vast
