UITBLAZEN
'We moesten beoordelen, niet veroordelen'
Ontwikkeling van een nieuw paspoort
Treinrt
Schiph
even
iVLSNO
Camoufli
Vlieg-
shows
COMMISSIEVOORZITTER HERMANS TERUGHOUDEND OVER GEVOLGEN ENQUETE:
DESTEM ACHTERGROND DINSDAG 30 AUGUSTUS 1988
WIM KOCK
DE STEM
PEN HAAG - D
fCW en KNOV
laag alsnog zal t
men die het met
gemaakt.
Doodstraf
Haags
Hoogstandje
Correct
Agenda
)J3 STEM
Koopkracht
Komende zondag
begint op het vlieg
veld van Farnbo-
rough, een flink eind ten
zuidwesten van Londen de
tweejaarlijkse Internatio
nale Luchtvaartshow. Dat
is een zogenaamde kopers
show, waarop ook vlieg
tuigen worden 'voorgevlogen'
die al wel een luchtwaardig-
heidsbewijs hebben, maar niet
door en door in een betrekke
lijk langdurige praktijk, zijn be
proefd. Nieuwe vliegtuigen dus,
op zoek naar klanten. Kopers-
shows gelden als iets gevaarlij
ker dan de gewone publieks-
shows als de rampzalige show
van afgelopen zondag op Ram-
stein.
De eerste dag van de ko
persshow op Farnborough (met
Le Bourget geldend als de be
langrijkste ter wereld) is tradi
tioneel de persdag. Dan hou
den de vliegtuigfabrikanten
hun persconferenties, waarvoor
ze een paar nieuwtjes achter de
hand hebben gehouden, van
het kaliber dat ze het hele jaar
door over de post sturen. Echt
nieuws, grote vliegtuigorders
bijvoorbeeld, volgt op z'n
vroegst pas later in de week,
wanneer de meeste journalisten
weer naar huis zijn en alleen de
broeders van de vakbladen en
de wat vage scharrelaars van
obscure 'hobbybladen' zijn
achtergebleven. Voor de meeste
journalisten is het belang van
Farnborough en Le Bourget
vooral gelegen in het gemak
waarmee ze hun contacten in
de luchtvaartwereld kunnen be
naderen. Die zitten er nu spe
ciaal voor, letterlijk 'huis aan
huis', in hun vrolijk blauw-wit
gestreepte paviljoens vol docu
mentatie, drank en koude kip.
De kopersshows worden een
week na de persdag afgesloten
met een spectaculaire publieks-
show. Ik ga voor de twaalfde
keer naar Farnborough en in de
afgelopen 25 jaar ben ik een
keer of zes op Le Bourget ge
weest, maar de afsluitende pu-
blieksshows heb ik er nog nooit
gezien. Ik ga ook nooit naar de
open dagen van de luchtmacht
en de waarlijk perfecte show op
Deelen, van afgelopen zomer,
heb ik thuis op de televisie ge
volgd. Ik geef toe dat de be
langrijkste reden, waarom ik
niet op dit soort evenementen
kom, gelegen is in de verkeers
drukte die ze oproepen. Maar
het gevaar speelt zeker ook een
rol bij mijn overweging om niet
te gaan, hoewel ik graag naar
vliegtuigen kijk.
Ik weet dat de veiligheid van
publiek én vliegers zelf voorop
staat bij de organisatie. Ik weet
dat ze met die vliegtuigen niet
méér doen dan dat waarvoor ze
zijn gebouwd. Ik weet ook dat
de figuren die door demonstra
tieteams gevlogen worden af
komstig zijn uit het gewone da
gelijkse pakket van de jacht-
vliegerij en dat alleen zeer erva
ren vliegers toegang krijgen tot
de teams. Ik weet dat allemaal
omdat het me op onvergetelijke
wijze is gedemonstreerd, lang
geleden, toen ik een dag te gast
was bij Whisky-Four en een uur
lang met het team omhoog
mocht - men vloog met vier T-
T5
33 tweezitters - om de sensaties
van het 'kunstvliegen' in forma
tie zelf te ervaren.
Het was ook Whisky-Four
dat mij - en nog tienduizenden
bezoekers van een vliegshow op
Woensdrecht- toonde dat er
altijd iets mis kan gaan, on
danks alle ervaring, oefening,
toewijding en risicobeperking.
Voor de ogen van het publiek
vlogen twee van de vier vlieg
tuigen tegen de grond. Dat on
geluk heeft mij toen zo aange
grepen dat ik nu, bijna 25 jaar
later, de gezichten van de om
gekomen vliegers nog scherp
voor de geest kan halen, hoewel
ik hen nauwelijks kende omdat
het anderen waren dan die met
wie ik een jaartje eerder 'aan de
rol' was geweest. De toedracht
van het ongeluk staat als een
film in mijn geheugen geprent.
Ik ben nooit meer speciaal naar
een vliegshow gegaan, al heb ik
er af en toe nog wel eens een
meegepikt waaronder, een paar
jaar geleden nog maar, een de
monstratie van de Britse Rea
Arrows boven een feestvierend
Engels stadje, iets wat in Ne
derland terecht ondenkbaar
zou zijn.
Het is waar dat de demon
straties van de grotere teams
steeds sensationeler zijn gewor
den; dat het demonstreren voor
een deel wel degelijk is ontaard
in stuntwerk. Neem alleen al die
ontmoetingsfiguren, waarbij
vliegtuigen uit vier windrich
tingen op elkaar afstormen.
Het is ook waar dat hun figu
ren met computers nauwkeurig
worden berekend en gecontro
leerd. Het is echter de vraag of
niet juist de nauwkeurigheid
waarmee computers rekenen,
ertoe heeft geleid dat de marges
die in acht worden genomen
steeds smaller geworden zijn.
Vragen naar de zin van
vliegshows is vragen naar een
bekende weg. Hetzelfde soort
vragen hoor je als er een bolide
van het circuit vliegt en in het
publiek terechtkomt of wan
neer mensen hun levens op het
spel moeten zetten om in moei
lijkheden geraakte zeezeilers en
alpinisten te redden; ervaren
sportlieden zowel als domme,
roekeloze amateurs. Wat we
wel mogen vragen is of het alle
maal niet wat minder kan bo
ven de vlieghei. Wat minder
'gedurfd' en toch sierlijk. Wat
minder ook wat betreft de sa
menstelling van de teams. Ne
gen vliegtuigen is spectaculair
der, maar vier lijkt me wel zo
veilig, al kan daar ook iets mis
mee gaan, zoals we bij Whisky-
Four hebben gezien.
Het belangrijkste is dat we
beseffen dat we risico lopen als
we naar een vliegshow gaan kij
ken. Op het vliegveld, maar ook
op de weg erheen.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllrc
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
J 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Ad Burger
ELKE POGING om hem
een uitspraak te ontlokken
over de politieke conse
quenties die uit de bevin
dingen van de parlemen
taire enquêtecommissie
paspoorten moeten worden
getrokken, is vergeefs. Uit
de mond van het WD-Ka-
merlid Loek Hermans,
voorzitter van de enquête
commissie, zal men nu niet
horen dat staatssecretaris
Van der Linden (Buiten
landse Zaken) of ex-
staatssecretaris en thans
minister van Defensie Van
Eekelen al dan niet moeten
opstappen.
Hermans stelt zich uiterst te
rughoudend op, hoedt zich er
voor termen als 'onaanvaard
baar' en 'ontoelaatbaar' te be
zigen. Dergelijke scherpe af
keurende bewoordingen wa
ren wel terug te vinden in de
rapporten van de commissies
die de RSV-affaire en de
bouwsubsidies onderzochten,
in het rapport van Hermans'
commissie zal men ze tever
geefs zoeken. „In een van onze
eerste vergaderingen hebben
we afgesproken dat we ons
puur aan onze taakomschrij
ving zouden houden: het
blootleggen van de feiten en
verantwoordelijkheden in het
paspoortproject. Wij zetten
die feiten en verantwoorde
lij kheden op een rijde Kamer
Loek Hermans
- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
moet vervolgens oordelen. En
hoe ze dat doet, is haar zaak".
Het weglaten van enig poli
tiek waarde-oordeel („We
hadden de opdracht te beoor
delen, niet te veroordelen")
was volgens Hermans vooral
het gevolg van de geringe om
vang van de commissie. Naast
Hermans kende de commissie
nog drie vaste leden: de
PvdA'er Kosto, de CDA'er
Van der Heijden en de D66'er
Engwirda. En een commissie
van dergelijke minieme af
metingen moet volgens Her
mans niet de pretentie hebben
om voor de hele Kamer te oor
delen.
Dat de RSV-commissie, die
toch niet wezenlijk groter was
dan depaspoortcommissie,
destijds wel een veroordeling
(onaanvaardbaar) uitsprak,
doet voor Hermans niet ter
zake. „Bovendien, je hebt het
kunnen zien: de commissie
sprak een duidelijk waarde
oordeel uit, dat de Kamer ver
volgens liet liggen. Daarmee
schiet je ook weinig op".
Toch staan in het rapport
opmerkingen die wel degelijk
als een veroordeling aan het
adres van de betrokken be
windslieden kunnen worden
beschouwd. Zo is te lezen dat
de commissie de indruk heeft
dat vanaf februari 1988 een
verbetering optreedt in de
aanpak van het paspoortpro
ject. Het was rond die tijd dat
minister Van den Broek (Bui
tenlandse Zaken) langzaam
maar zeker de paspoort-af
faire uit handen van zijn
veelgeplaagde staatssecreta
ris Van der Linden nam. Zo'n
opmerking heeft verdacht
veel van een bedekte veroor
deling van Van der Linden en
diens voorganger Van Eeke
len.
Hermans: „Ja, die conclusie
kan je trekken. Maar zo'n
kanttekening in het rapport is
toch wezenlijk niet meer dan
een feitelijkeconsta tering. Uit
stukken en verhoren is bij ons
de indruk ontstaan dat het in
derdaad beter gaat, vooral in
de samenwerking met de ge
meenten. We zijn verplicht
dat te vermelden, al was het
alleen maar omdat we anders
het verwijt zouden krijgen
dat we bepaalde positieve
ontwikkelingen niet melden".
De termen onaanvaardbaar
en ontoelaatbaar mogen dan
niet in het commissie-rapport
voorkomen, de meeste bevin
dingen van de commissie lie
gen er niet om. Een willekeu
rige greep: de toetsing van
defraudebestendigheid ver
liep chaotisch, de Kamer werd
weinig ruimhartig, onvol
doende en zelfs onjuist geïn
formeerd en financiële, doel
stellingen werden ernstig
verwaarloosd. En dan te be
denken dat Hermans en de
zijnen zich bij het samenstel
len van het rapport nog enigs
zins hebben ingehouden. Vol
gens Hermans is de commissie
in haar bevindingen aanzien
lijk milder dan de externe
deskundigen die de commissie
van advies hebben gediend.
Die deskundigen - juristen,
register-accountants - beke
ken het paspoortproject 'eng',
vanuit hun eigen discipline en
kwamen niet zelden tot bik
kelharde oordelen. Het was de
taak van de commissie, aldus
Hermans, om die oordelen in
onderlinge samenhang op hun
gewicht te schatten. „En vaak
kwamen we dan tot een ge
nuanceerder totaal-oordeel.
Je kunt natuurlijk ook een
paar van die conclusies uit het
hele paspoort-verhaal wippen
en daarover een hoop herrie
gaan maken. Daarvoor heb
ben wij uitdrukkelijk niet ge
kozen", aldus Hermans. Maar
voor diegenen die voor het ko
mende Kamerdebat de mes
sen nog eens willen slijpen -
zo dat al nodig is - zijn ook de
'eenzijdige' conclusies van de
externe adviseurs integraal
bij het rapport afgedrukt.
De hele paspoort-affaire
samenvattend, oordeelt Her
mans dat er nogal wat is fout
gegaan. Een heleboel dingen
hadden beter gemoeten, een
heleboel dingen hadden beter
gekund. Waarschijnlijk de
meest elementaire fout is dat
Buitenlandse Zaken zich al
leen heeft laten leiden door de
fraudebestendigheid en de fi
nanciering en de organisatie
van het paspoortsysteem
daaraan ondergeschikt heeft
gemaakt.
Hermans: „Het accent heeft
altijd op de techniek gelegen.
Er moesten een fraudebesten
dige pas en paspoortsysteem
komen. Hoe dat financieel en
organisatorisch geregeld
moest worden, achtte men
van later zorg. Dat zou men
nog wel zien". Tekenend voor
die houding zijn de ambtelijke
nota's van Buitenlandse Za
ken waarin het nieuwe pas
poort wordt aangekondigd.
„Technisch uiterst exact,
maar vreselijk vaag op het
punt van financiën en organi
satie".
Nauwelijks een fatsoenlijk
fundament voor een dermate
ingewikkelde operatie als de
invoering van een nieuw pas
poortsysteem. En omdat nie
mand zich realiseerde dat een
fatsoenlijk fundament ont
brak en niemand een poging
deed om aan het paspoortpro
ject een gedegen basis te ge
ven, spoedde de paspoort-af
faire zich, in de woorden van
Hermans, van het ene inci
dent naar het andere.
Hermans ziet echter rede
lijke mogelijkheden om als
nog die basis onder het pas
poortproject te schuiven: de
derde aanvullende overeen
komst tussen de Staat en pas
poortproducent KEP biedt de
kans om bijvoorbeeld tot be
tere afspraken te komen over
de financiering en de verhou
ding tussen KEP en de Staat,
aldus de commissie in het
rapport.
De Tweede Kamer zal
waarschijnlijk eind septem
ber met minister Van den
Broek die mogelijkheid be
spreken.
Dan ook komt zonder enige
twijfel de positie van Van der
Linden en Van Eekelen aan
de orde. En daarover wil Her
mans nog steeds niets kwijt,
ook niet als hij geconfron
teerd wordt met de 'nieuwe
koers' van zijn eigen WD.
Vice-fractievoorzitter Bolke-
stein bepleitte in het debat
over de bouwenquete voor dat
bewindslieden sneller dien
den af te treden. Op de vraag
of de 'Bolkestein-doctrine'
ook geldt nu de positie van
een eigen bewindsman (Van
Eekelen) in het geding is, valt
van de nog immer voorzich
tige Hermans slechts te ver
nemen dat het een zeer inte
ressant debat zal worden in
de Kamer. Hermans: „Er zit
heel wat in".
onze verslaggever
GAARDINGEN -
jrts en 'kankei
-0rnelis Moerma
[eer hoge leeftijd
,ezond is gebleven,
Jeste reclame kun
nen voor zijn metb
erdag overleed hi;
wrte ziekte,
jjaar ondanks dat la
,n een praktijk van
Ï5 jaar heeft dokter
De totstandkoming van
het nieuwe paspoort ziet er
als volgt uit:
23 juni 1981: Nederland aan
vaardt EG-resolutie om pas
poort naar uniform Europees
model in te voeren.
25 juni 1982: De Tweede Ka
mer schaart zich achter de
motie-Patijn, waarin staat
dat pas wordt overgegaan tot
de invoering van een machi
naal leesbaar reisdocument
als de nieuwe paspoortwet is
aangenomen.
Begin 1984: De ministeries
van Buitenlandse en van Bin
nenlandse Zaken zijn het er
over eens dat er centraal een
paspoort moet worden gepro
duceerd, maar er bestaat ver
schil van mening over de
vraag of de persoonsgegevens
centraal moeten worden op
geslagen; Binnenlandse Za
ken vindt van niet.
3 mei 1984: Buitenlandse Za
ken vraagt de StaatsDrukke-
rij/Uitgeverij om een offerte
voor een centraal te produce
ren paspoort. SDU wil alleen
meewerken als niemand an
ders inzicht krijgt in de offer
te. Buitenlandse Zaken gaat
daarmee niet akkoord.
30 juli 1984: Joh. Enschedé/
Agfa Gevaert en Kodak/Es-
selte Film krijgen ook het
verzoek om een offerte in te
dienen.
Begin september 1984: Tijdens
besprekingen van Buiten
landse Zaken met directeur
Baard van Elba ontstaat het
idee om het consortium KEP
te vormen, een samenwer
kingsverband van Kodak,
Philips en Elba.
28 september 1984: Enschedé
en SDU brengen offerte uit.
30 augustus 1984: De minister
van Binnenlandse Zaken be
klaagt zich erover dat Buiten
landse Zaken zich niet aan af
spraken houdt bij de centrale
aanpak van zowel paspoort-
produktie als verwerking van
persoonsgegevens.
8 oktober 1984: KEP presen
teert een offerte met daarin
het 'totaalplan' verwerkt om
een nieuw paspoortsysteem in
te voeren.
Begin 1985: Buitenlandse za
ken acht de offerte van SDU
het minst uitgewerkt. Ensche
dé moet nog nadere informa
tie geven over het elektro-
nisch-technologisch deel en
over het vervoer van de pas
poorten naar de gemeenten.
KEP's voorstel is tevreden
stellend in de ogen van amb
tenaren van BZ.
9 mei 1985: De twee departe
menten worden het niet eens
over de betaling van leges aan
gemeenten. Binnenlandse Za
ken wil de leges voor de ge
meenten handhaven.
Medio 1985: Binnenlandse za
ken wil bemiddeling in het
geschil met Buitenlandse Za
ken. Maar Buitenlandse Za
ken weigert mee te werken
om uit de impasse te raken.
25 maart 1985: Staatssecreta
ris Van Eekelen deelt mee dat
met de invoering van het
nieuw paspoort niet op de
nieuwe paspoortwet moet
worden gewacht - dat zou de
kwestie twee tot drie jaar
vertragen.
Augustus 1985: Premier Lub
bers acht de argumentatie
van Buitenlandse Zaken ster
ker dan die van het departe
ment van Binnenlandse Za
ken. De staatssecretaris van
Binnenlandse Zaken kondigt
Lubbers aan de kwestie op
nieuw te bespreken met zijn
collega van Buitenlandse Za
ken.
16 en 24 september 1985: Over-
Van Eekelen
- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
leg tussen de twee ministeries,
maar zonder resultaat.
10 september 1985: De Tweede
Kamer neemt moties aan
waarin de regering wordt op
gedragen informatie te geven,
zodat de Kamer kan conclu
deren of er op een nieuwe
paspoortwet moet worden ge
wacht alvorens tot invoering
van de nieuwe Europese pas
over te gaan.
26 september: Lubbers' raads
adviseur vraagt speciale aan
dacht voor fraudebestendig
heid van het paspoort a la
KEP; dat moet het leidend be
ginsel worden.
30 september 1985: Buiten
landse Zaken houdt sterke
voorkeur voor KEP.
28 oktober 1985: De staatsse
cretaris van Buitenlandse Za
ken, Van Eekelen, wil dat on
derzocht wordt of er samen
werking mogelijk is tussen
SDU, Enschedé en KEP. En
schedé trekt zich terug, SDU
wil graag meewerken.
3 januari 1986: Brief van Lub
bers met aanbeveling KEP en
SDU te laten samenwerken.
De prijs van de pas zou niet
van de toenmalige mogen af-
wij ken, de service aan het pu
bliek mocht niet minder wor
den en de pas moest op 1 ja
nuari 1988 beschikbaar zijn.
23 januari 1986: Boze brief van
Van Eekelen aan Lubbers
waarin hij zich beklaagt over
het 'separate' optreden van
staatssecretaris Van Amels-
voort (Binnenlandse Zaken).
Van Amelsvoort had laten
weten dat de SDU gewoon
verder zou gaan met het ont
wikkelen van een nieuw pas
poort.
30 januari 1986: Lubbers
schrijft de twee staatssecreta
rissen dat hij blij is dat ze het
eindelijk eens zijn.
24 februari: Van Eekelen
praat met KEP en zegt nog
vóór de verkiezingen in mei
een samenwerkingsovereen
komst te willen sluiten.
25 maart 1986: SDU wil van
KEP informatie over de pas-
poortproduktie om zijn eigen
rol te kunnen bepalen maar
krijgt nul op het rekest. Elba -
de uitgeverij van KEP-direc-
teur Baard - bleek ook al een
offerte te hebben uitgebracht
voor het visumboekje.
16 april 1986: SDU maakt be
kend KEP te wantrouwen en
verstrekt ook geen gegevens.
28 mei 1986: Van Eekelen wil
niet praten met SDU over het
paspoortproject.
4 j uni 1986: De Vereniging van
Nederlandse Gemeenten
maakt bezwaar bij Van Eeke
len tegen het ontbreken van
overleg met de gemeenten en
de provincies.
5 juni 1986: Staatssecretaris
Van Amelsvoort maakt be
zwaar tegen de samenwer
kingsovereenkomst tussen
Staat en KEP, juist vanwege
het ontbreken van de naam
SDU.
6 juni 1986: De samenwer
kingsovereenkomst tussen
Staat, Kodak, Philips en Elba
wordt getekend.
24 juli 1986: De nieuw aange
treden staatssecretaris van
Buitenlandse zaken, Van der
Linden, informeert premier
Lubbers over het paspoort
project. De rol van SDU was
definitief uitgespeeld, liet Van
der Linden weten.
1 augustus 1986: De Neder
landse Middenstandsbank en
de Nationale Investerings
bank stellen KEP 87,5 miljoen
gulden ter beschikking.
17 oktober 1986: de staatsse
cretarissen van Buitenlandse
en van Binnenlandse Zaken
vertellen de kamer dat de sa
menwerkingsovereenkomst is
gesloten en dat Elba al inves
teringen heeft gedaan.
17 november 1986: De KEP-
directie vraagt Kodak zijn be
schikbaar gestelde man terug
te trekken. De rol van Kodak
is daarmee uitgespeeld. Enige
tijd later haakt ook Philips af.
Januari 1987: De banken drin
gen aan op versterking van
het management bij KEP.
Buitenlandse Zaken heeft be
zwaren tegen een interim-
manager uit kringen van de
banken.
Maart 1987: Ruzie tussen de
banken en Buitenlandse Za
ken. De banken eisen zeker
heid dan in 1988 begonnen kan
worden met de produktie en
uitgifte van paspoorten. De
banken nemen de financiële
aanspraken van KEP over. De
staat zou schadevergoeding
moeten betalen aan de ban
ken als er door politieke om
standigheden vertraging zou
optreden.
31 maart 1987: Buitenlandse
zaken constateert dat de pas-
poortkaart niet voldoet aan de
eisen.
Mei 1987: VNG en KEP krij
gen ruzie over de koppeling
van gegevenssystemen bij ge
meenten aan de KEP-centra-
le. VNG constateert veel
vraagtekens: wie moet de ap
paratuur betalen waarop de
persoonsgegeven ingetikt
moeten worden, wie zorgt
voor de scholing van het per
soneel dat de apparatuur
moet bedienen.
I oktober 1987: De Algemene
Rekenkamer komt met een
rapport vol twijfels over het
paspoortproject. Hoe hoog
wordt de prijs van het pas
poort?
5 november 1987: De staatsse
cretaris eist een paspoort-
kaart van KEP om onderzoek
mogelijk te maken. KEP
stuurt 60 exemplaren, maar
vraagt van controle af te zien
omdat ze nog niet voldoen.
20 november 1987: Twijfels
over kwaliteit paspoortkaart.
Staatssceretaris overweegt
uitstel invoering.
Maart 1988: Minister van den
Broek van Buitenlandse Za
ken gaat zich als eerste man
op het departement met de
paspoortkwestie bemoeien -
op verzoek van premier Lub
bers.
14 maart 1988: Kritiek van
TNO op paspoort.
27 april 1988: Kamerdebat.
KEP krijgt tot 1 september de
kans nieuw en goed paspoort
af te leveren.
II mei 1988: Kamer besluit tot
onderzoek naar paspoortpro
ject.
29 augustus: Enquêtecommis
sie presenteert lange reeks
van feilen en fouten zonder
politieke conclusies te trek
ken.
Wi
Het gaat om afspra
de investeringssub
ging van de venn
overheveling van i
werkgevers naar hi
De werkgevers stc
optimisme op een ge
K gistermiddag met
net hebben gehad. T
gen zijn in die bijeenk
gedaan, maar volgei
voorzitter Van Lede
labinet goede nota
wensen genomen en
daarmee terdege reke
den als dinsdag de
doorhakt over de begr
,nnr\ >t
HIJ is nóg verontwaardigd.
Natuurlijk acht hij invoering
van de doodstraf verwerpe
lijk. CDA-kamerlid Hans
Gualthérie van Weezei wil
maar aarzelend praten over
het bericht in een enkele
krant en op radio en televisie
dat hij de doodstraf 'be
spreekbaar' acht, waardoor
een driewerf 'foei' zijn deel
werd.
„Ik diende nog niet zo ver
schrikkelijk lang geleden een
motie in waarin ik de minis
ter van Buitenlandse Zaken
vroeg zich in te spannen voor
afschaffing van de doodstraf
waar ook ter wereld. Maar
door een noodlottige omstan
digheid wordt mijn naam nu
genoemd in verband met in
voering van de doodstraf.
Heel triest en onterecht".
Maar hoe komt zoiets dan
in de wereld?
„Kijk, ik krijg iemand van
een krant aan de lijn die me
vraagt of ik de doodstraf be
spreekbaar acht, precies op
het moment dat ik mijn va
kantiekoffers sta uit te pak
ken. Ik denk goed na en zeg
ja; als een EG-lidstaat tot in
voering van de doodstraf be
sluit, moeten wij als Neder
land daar over nadenken
vanwege onze relatie met dat
land. Want aan moet je daar
als bondgenoot wellicht con
sequenties uit trekken. Dat
Gualthérie van Weezei
.doodstraf.
- FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
heeft gevolgen voor je contac
ten met zo'n land. Meer be
doelde ik niet. Ben je gek, ik
heb vorig jaar nog een actie
van Amnesty International
ondersteund om de staten van
de VS die nog de doodstraf
uitvoeren, aan te schrijven".
Voor Vari Weezei hoeft dus
niet te gelden wat een lande
lijke krant afgelopen week bij
wijze van serieuze grap op
merkte: 'De doodstraf voor al
len die ervóór zijn'.
„Nee, het ligt niet moeilijk in
het kabinet. Want ik kon het
goed volgen".
(Woordvoerder van het kabi
net, Hans van der Voet, over
begrotingsbesprekingen)
MINISTER Ruding (Finan
ciën) is in deze tijd een veelge
plaagd man. Denkt hij einde
lijk alle financiële touwtjes
voor het komende jaar aan
elkaar te hebben geknoopt,
komt er weer een minister
melden dat hij een tegenval
ler heeft. En als het geen mi
nister is, is. het wel een werk
geversvoorzitter die boos is, of
een vakbondstopman.
Want de tijd dat het kabinet
stilletjes en in zijn eentje de
Ruding:...Niet correct...
- FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
begroting voor het komende
jaar kon afronden, is allang
voorbij. Fractievoorzitters, fi
nanciële specialisten uit de
regeringsfracties en tal van
belangengroeperingen mogen
hun zegje doen, alvorens Ru
ding en consorten een defini
tieve planning maken.
Die inspraak zit Ruding
niet lekker, het kost teveel
tijd en wat nog meer is: er
lekken zaken van tevoren uit.
Lang voor de koningin op
Prinsjesdag de troonrede
voorleest, weet iedereen in het
land al wat erin staat. De
koopkracht blijft gehand
haafd, de belastingen gaan
omlaag voor burgers en be
drijven en na jaren waarin
het betrekkelijk goed gaat,
past komend jaar toch enige
voorzichtigheid. Om maar iets
te noemen.
Die openheid vindt Ruding
niet netjes. „Ik vind het niet
correct ten opzichte van de
koningin en ondergetekende
als er al voor Prinsjesdag
nieuws over de nog te presen
teren begroting in de kranten
verschijnt", zei hij onlangs bij
de opening van een tentoon
stelling over Prinsjesdag in
Madurodam.
En ook: „Wil je adviseren,
best, maar dan spreken we
wel een datum af. Is het ad
vies niet op tijd binnen, jam
mer maar dan slaan we er
geen acht meer op".
Dat klinkt standvastiger
dan het is, want wie kregen
gistermiddag nog eens uitge
breid de kans om hun zegje te
doen bij het kabinet en ver
volgens tegenover de pers? De
werkgevers. Voor hen maakte
het kabinet tot grote woede
van de werknemers een uit
zondering.
Om in Rudings woorden te
spreken: „Niet correct".
DE Tweede Kamer zet deze
week al direct een stevige
punt achter het reces. Van
daag staat onder meer de wet
gelijke behandeling op het
programma. Morgen en over
morgen bespreekt de kamer
enkele wijzigingen van de
adoptiewet en als hoofdmoot
de wijziging van de politie
wet. Daarin staat de vraag
centraal hoeveel inwoners een
stad moet hebben om gemeen
tepolitie te krijgen: 40.000 of
25.000. In commissieverband
praat de Tweede Kamer van
daag over het verplaatsings-
besluit mest. Dat heeft alles te
maken met de vraag of boeren
hun mestrechten kunnen ver
kopen aan andere boeren.
Tussen alle werk door is er
deze week ook volop gelegen
heid voor de meer informele
contacten. Vanmiddag bij
voorbeeld slaat Kamervoor
zitter Dolman de officiële eer
ste paal voor de nieuwbouw
van de Tweede Kamer en
morgen neemt PvdA-Kamer-
lid Klaas de Vries afscheid.
De Vries, defensiedeskundige,
maar voornamelijk bekend
als voorzitter van de enquête
commissie over de bouwsub
sidies, wordt hoofddirecteur
van de Vereniging Neder
landse Gemeenten (VNG).
De Senaat vergadert deze
week ook, maar niet in het
openbaar.
Het kabinet overwe
kele weken om de i
met de werkgevers
niet na te komen. E
0__d voor. Dat komt
WIR nog steeds veel
afrekeningen uit vor
die nu binnenkomel
minister Ruding (F
honderden miljoenen
meer dan hij had verv
Ruding vindt dat de
vers maar zelf mo
draaien voor die tegi
Hij heeft het kabine
steld nog even te wac
de aangekondigde 1
lichting voor het bedr
temeer omdat er nog
dere problemen zijn.
voor de bestrijding
werkloosheid veel m
nodig en moet ministi
extra in de buidel tasf
koopkracht van de
taalden op peil te houd
SCHIPHOL (Ah
Amsterdamse
heeft met de
van vier manner
gemaakt aan eer
berovingen op
hollijn.
Minstens 40 pass
beroofd van hun
buit bedraagt ruim
Na een 'regen' \t
ten zette de politie
op de zaak, die in d
tijds het traject 1
malen aflegden.
Als gevolg daarv
21-jarige B.C. op
STEVIG GECAMOUFL
Paspoortproject gistei
'outen. Maar geen pol
Ex-staatssecretaris
ken, nu minister van
voorbereidingen voor
Zijn opvolger staatsse
spreekwoordelijke ka
bad niet krachtig op
sferen te halen.
Twee politici staan
commissie spreekt ge»
maar doen, vindt ze.
visie op het politieke
verzakend politiek am
het einde van het m
staatssecretariaat van
Maar of zoveel polity
ris Voorhoeve en van
meerde? Gistermorge;
«ge bewoordingen, ml
e WD al een stuk ges
Eeit is - dat zegt de
Poortproject onder vei
haar behoren is verrj
schouwde het paspoc
onderdeeltje van zijn
hiag niet betekenen c
Paspoort is een grom
"toet zijn. En betaalba
Gezien de eerdere
ministers voor hun b«
®o, alweer, Van Eekek
ao dat het sop de ko>
®6 nieuwe lijn' van de
?®h hangen? Het zo
El-fractie, hoe dan
