ëvën
UITBLAZEN
Stoelendans om het geld, de knooppunten en het milieu
'De PvdA is niet (langer) vies van atoomwapens'
fweedt
Openbaar Ministerie zet veel opzij voor een meer vereend Europa
Moeders
privacy
STROO
Ojileense
INSPRAAKRONDE VIERDE NOTA RUIMTELIJKE ORDENING: 557 REACTIES
RELUS TER BEEK BLIJFT ZOUT IN DE WONDEN VAN PARTIJGENOTEN WRIJVEN
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1988
-DESTEM-
ffSTEM BINI
JIJMEGEN - De
ruk komen te staa
edrijven, buiten G;
jopen in Noorwege:
MIEK is een vrien
din van Emmy van
Overeem. Ze is ge
trouwd - of woont sa
men - met Jan Dip, die nu
in de VUT is. Emmy van
Overeem is voor Elsevier
wat Renate Dorrestein is
voor De Tijdeen feminis
tisch vlaggetje dat de lading
lang niet dekt. De moderne ver
sie van de oude vrouwenpagina
over koken en mode. Emmy
lijkt me een liever mens dan
Renate. Onze eigen Coks van
Eijsden, eveneens een lieve
vrouw, mag soms ook graag
hakken met het bijltje van
Emmy en Renate. Hun kundig
heid bestaat eruit in elke denk
bare situatie, waarbij meer dan
een persoon betrokken is, een
vrouwenkwestie te ontdekken.
Nodig ze uit voor een etentje
bij de Chinees en vraag ze daar
na afloop een column over te
schrijven. Gegarandeerd dat er
overal om je heen, terwijl jij
nietsvermoedend in je prak
bami zat te roeren, tussen de
happen door ook nog galante
complimentjes debiterend,
vrouwen werden gediscrimi
neerd, geschoffeerd en gekoeio
neerd. Alleen: jij zag dat weer
niet.
Er is, voor mij, één groot
verschil met de vroegere vrou
wenrubriek. Daar keek ik nooit
naar om en feministische co
lumns daarentegen lees ik met
grote regelmaat, gedeeltelijk ter
vermaak, maar vooral ook om
goed voor ogen te houden hoe
üc nooit over mannenzaken en -
noden moet schrijven.
Maar goed, Miek en Jan
Dip: Emmy beklaagt zich er
over dat ze tegenwoordig steeds
Jan aan de lijn krijgt als ze
Miek wil bellen. Want Jan is
thuis en in de VUT. Een
tweede telefoon heeft Miek niet
gekregen, al heeft ze wel eens
een zachte (uiteraard) wenk in
die richting gegeven. Het kwam
niet in Jans botte hoofd op dat
Miek vertrouwelijkheden uit te
wisselen had met Emmy, dus
bleef hij ook nog gewoon in de
kamer zitten als Miek Emmy
aan de lijn had. Dat deed hij
trouwens ook als Miek haar
vrienden op de thee kreeg, want
- het staat er heel verwijtend in
Emmy's column - Mieks vrien
denkring 'blijkt nu ook al inte
ressant voor hem te zijn'. Hij
'komt er dus gezellig bij zitten
en praat mee'.
'Ga spelen!' zei mijn vader
toen ik nog klein was en er
grote mensenzaken moesten
worden besproken. Dat kan
WIM KOCK
vriendenkring hardop en plech
tig beloofd in 1988 geen vrou
wonvriendelijk woord over m'n
lippen of uit m'n tekstverwer
ker te laten ontsnappen en ik
heb herhaaldelijk gemerkt dat
men mij aan die belofte wenst
te houden. Ik neem het dus op
voor Miek.
Beste Miek, wat jij moet
doen om je eigen situatie te ver
beteren:
1. Moedig Jan aan 's-avonds
voor het slapengaan een flinke
neut te nemen en laat hem de
volgende morgen uitslapen.
Lees de krant, bij een lekker
bakje koffie, terwijl Jan nog ügt
te ronken.
2. Als je de krant uit hebt en
vindt dat hij je ook daarboven
in de weg ügt, ga dan de slaap
kamer stofzuigen en begin tege-
üjk tegen hem te babbelen; met
stemverheffing om boven de
stofzuiger uit te komen en
vooral op opgewekte toon. Elk
verhaal is goed.
3. Jan die nu binnen de kortste
keren beneden is, bedient zich
zelf van het restje koffie in de
thermoskan. Hij heeft op z'n
werk jarenlang uit de automaat
gedronken, dus oude koffie uit
moeders pot vindt hij best.
4. Laat hem niet te lang met
rust, want dan krijgt hij mis
schien belangstelling in je doen
en laten en wil hij zich daarmee
gaan bemoeien, allemaal goe
digheid uiteraard, maar hinder
lijk. Werk hem de deur uit om
de boodschappen te doen en
bel Emmy op.
5. Laat hem alles te voet doen
onder het motto dat dat goed
voor hem is. Praat hem des
noods een kwaal aan. Niet te
ernstig natuuriijk, het gaat er
maar om dat hij telkens wat
langer weg büjft.
6. Probeer hem aan het knutse
len te krijgen en als dat lukt,
maak dan voortdurend dingen
stuk die hij kan repareren. Ver
tel je vriendinnen over Jans
handigheid, laat ze gerust hun
kaduke spullen meebrengen,
zodat Jan die in het schuurtje
kan repareren terwijl jij met je
vriendenkring theedrinkt en
vertrouwelijkheden uitwisselt.
Met de uitvoering van dit
Miek tegen haar Jan natuuriijk zes-punten-plan moet je het een
niet zeggen, maar iets dergeüjks aardig eind kunnen schoppen,
moet er vandaag of morgen wel Waarschijnüjk lukt niet alles,
worden uitgesproken, vindt
Emmy. Miek heeft eigenüjk
niet zo'n leuk leven meer. Haar
'dagprogramma is in de war ge
schopt'. Miek tegen Emmy:
„Er moet nu orde zijn. Om elf
uur drinken we koffie. Soms
maakt hij er zelf iets lekkers bij.
Heel leuk natuuriijk, en ik
waardeer dat ook, maar ik kan
er niet meer bij gaan zitten le
zen. Tijdens de lunch evenmin;
ik kom m'n krant niet door op
die manier. Er moet van alles
samen worden gedaan. Je zit de
hele dag met iemand op je üp."
„Jan niét dan?" ben ik ge- S
neigd te vragen, maar in de
oudejaarsnacht heb ik mijn
lllllIIIllllllIIIIlllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllli
maar enige tijdwinst voor jou-
zelf móet het opleveren. Een re-
serve-mogeüjkheid is hem aan
te melden bij een bejaarden-
soos. Nog mooier zou het zijn
als je hem ertoe kon brengen
elke middag in het café te gaan
biljarten. Als hij dat goed doet,
valt hij meteen na het eten al in
slaap en kun jij verder met je
krant.
En als niets helpt? Ga dan
scheiden en alleen wonen. Of
bij Emmy, want die begrijpt
jou.
Sukses Miek!
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand: f 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. f 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor postloezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. J 1,25.
Service-atdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Het is opvallend en veelzeggend dat het Olj
niet adviseert om de wetgeving in Duitsland ej
Frankrijk aan te scherpen. De keuze op dit on.
derdeel voor een aantasting van de rechtsze.
kerheid bij ons, doet het ergste vermoeden voor
de overige delen uit het wensenpakket. Het ziet
ernaar uit dat het kleine Nederland het onder,
spit delft bij de grote buurlanden. In tal van
jaren langzaam en gestaag opgebouwde recfc.
ten - onder meer als bescherming tegen wille,
keur van politie en Justitie - komen op de tocht
te staan onder de vlag van een meer vereen;
Europa. In Duitsland mag de politie nu i
maal veel meer dan bij ons.
De wensen van het OM roepen nog meer
vragen op. Vooral het pleidooi om informatie
uit te mogen wisselen voor preventie- en ana
lyse, heeft gevaarlijke kanten. Weliswaar z
het OM dat de verstrekker (bijvoorbeeld
Nederlandse justitie) mag bepalen wat de ont
vanger met die informatie mag doen, maar dat
neemt de twijfel niet weg. Vooral de Duits;
justitie is berucht om zijn drang om zaken t(
ordenen. De alwetende computers van hel
Bundeskriminalamt (BKA) in Wiesbaden zijn
daarvan het beste voorbeeld.
De vraagt rijst of het OM de gevolgen van
een gekoppeld informatiebestand wel geheel
heeft willen overzien. Het lijkt erop dat hei
OM uit oogpunt van rechtshandhaving kiest
voor de gemakkelijkste weg. Die keuze is aan
vechtbaar, zelfs als ze wordt gemaakt dooreen
orgaan dat in het leven is geroepen voor
handhaving.
Het is nu aan de politiek om nog voor het
verkiezingsjaar 1990 een antwoord te bedenken
op de vragen van het OM.
Door Thom Meens
HET OPENBAAR Ministerie maakt zich
zorgen over de rechts- en wetshandha
ving in de toekomst. Als in 1990 het ak
koord van Schengen van kracht wordt en
Nederland, België, Luxemburg, West-
duitsland en Frankrijk de personencon
trole aan de landsgrenzen afschaffen, ont
staat er voor criminelen een grote speel
plaats waar justitie met de huidige mid
delen nauwelijks grip op heeft. Aan de
neus kan een Nederlandse agent immers
niet zien of die vriendelijke Fransman of
Duitser in wezen een gevaarlijke crimi
neel is.
Er moet dus iets gebeuren, vindt het OM. In het
donderdag gepresenteerde jaarverslag van het
OM over 1987 worden vast de eerste vingeroe
feningen gedaan in de richting van een politie
bestel nieuwe stijl, zoals dat volgens het OM
moet werken in de vrije binnenmarkt.
Voorop staat een grote uitbreiding van be
voegdheden. Politie en Justitie moeten meer
rechten krijgen om huiszoekingen te verrich
ten, moeten sneller goederen in beslag kunnen
nemen en moeten rechtstreeks met hun bui
tenlandse collega's kunnen praten over crimi
nelen. Telefoon moet vaker afgetapt mogen
worden en de beperkingen om telefax en telex
af te luisteren, moeten op de helling.
Alle gegevens van en over criminelen moe
ten in een internationaal opsporingsregister
komen, tenminste voor zover ze betrekking
hebben op zaken waarop minstens zes maan-
Procureur-generaal De Ruiter - fotoanp
den gevangenisstraf staat. Vrije uitwisseling
van gegevens tussen politiekorpsen in Neder
land en buurlanden moet straks mogen, niet
alleen voor criminele feiten, maar ook voor
preventie en analyse. Tenslotte moet er een
soort van identificatieplicht komen.
Tot zover het verlanglijstje van het Open
baar Ministerie. Oud-minister De Ruiter van
justitie, tegenwoordig procureur-generaal in
Amsterdam, en als zodanig een van de zeven
machtigste adviseurs van de minister, viel de
eer te beurt om het lijstje aan de minister aan
te mogen bieden. De aanbieding was voor de
pers niet toegankelijk, De Ruiter gaf aanslui
tend wel een persconferentie. Maar daar hield
hij zich volledig op de vlakte. Er kwam geen
antwoord op vragen over de vorm van de voor
gestelde identificatieplicht, noch over de ge
wenste extra bevoegdheden bij huiszoeking.
„Het zijn niet uitgewerkte gedachten, signale
ringen van knelpunten", was alles wat De Rui
ter kwijt wilde.
Wel liet de oud-minister zich nog ontvallen
dat Nederland zijn wetgeving moet harmoni
seren met die van de buurlanden. Pas als dat is
gebeurd, is er immers sprake van echte open
grenzen. Of Nederland zich moet aanpassen
aan Duitsland en Frankrijk, of dat die landen
hun wetten moeten aanpassen aan ons land liet
De Ruiter wijselijk in het midden.
Maar uit de toon van het jaarverslag valt af
te leiden welke richting het uitgaat, temeer
omdat er één voorbeeld met name wordt ge
noemd. Als België de Nederlandse justitie
vraagt huiszoeking te verrichten bij een in ons
land wonende Belg, mag justitie daaraan op dit
moment alleen gehoor geven als de Belg wordt
verdacht van iets dat zowel in Nederland als in
België strafbaar is. Tevens moet het strafbare
feit vallen onder het uitleveringsverdrag dat
beide landen hebben.
In Duitsland en Frankrijk zijn de regels in
dat opzicht veel soepeler. Daar mag justitie al
huiszoeking verrichten als het gaat om een feit
dat in beide landen strafbaar is. De vraag of
dat feit ook valt onder het uitleveringsverdrag
wordt daar niet gesteld. Het OM wil die regel
ook in Nederland invoeren. Met die gelijkscha
keling verdwijnt in ons land een stukje rechts
zekerheid.
Door Wouke
van Scherrenburg
In maart van dit jaar pre
senteerde minister Nijpels
(VROM) de vierde nota
ruimtelijke ordening. In
deze nota zijn de lijnen
uitgezet voor Nederlands
toekomstige economische
positie in Europa. Neder
land mocht tot 17 juli zijn
zegje doen over de nota.
Bij het Centraal Inspraak-
punt van de Raad voor de
Ruimtelijke Ordening (Raro)
in Den Haag ligt het resul
taat: 557 reacties. Op 21 sep
tember vergadert de Raro
over de hoofdlijnen van de in
spraak en brengt dan advies
uit aan het kabinet.
Ambtenaren hebben de sta
pel reacties doorgeploeterd en
er de hoofdlijnen eruit ge
haald. Eén van de hoofdpun
ten van kritiek is de weige
ring van het rijk het uitge
stippelde beleid met geld te
steunen. Het rijk wordt ver
weten de nu al sterke regio's
te versterken en de zwakkere
gebieden aan hun lot over te
laten. Menig inspreker heeft
het over een verdergaande
tweedeling van de samenle
ving.
Maar ook het zware accent
dat op de Randstad is gelegd,
heeft bij menigeen kwaad
bloed gezet. Evenals de keus
voor de negen stedelijke
knooppunten waaronder
Arnhem/Nijmegen, Maas
tricht/Heerlen en Eindhoven.
Gemeentebestuurders van
de steden die uit de boot zijn
gevallen hebben een reeks
van argumenten aangedragen
waarom juist hun stad stede
lijk knooppunt zou moeten
worden.
Breda lardeerde haar plei
dooi met een vracht aan illu
straties tot en met een foto
van een balletvoorstelling in
de plaatselijke schouwburg.
En om de Kamerleden te her
inneren aan het belang van
haar bestaan, stuurde Breda
hen speelkaarten. Menig Ka
merlid maakt nu troef met het
teken van de Brabantse stad
in de hand.
Veel insprekers spelen in op
de belangrijkste kreet in de
nota 'Nederland op weg naar
2015'.
De Kamers van Koophan
del (KvK) van westelijke Bra
bant: „West-Brabant is het
verkeersplein van de Benelux.
Breda ligt strategisch op dat
verkeersplein en moet dus
stedelijk knooppunt worden."
Uit medelijden met de
Randstad 'waar toch al zo
weinig ruimte is en die in de
toekomst zal worden overbe
last met woningen, bedrijven
en verkeer', bieden de inven
tieve Brabanders gul hun
ruimte aan.
Gebrek aan inzicht en slim
heid kan de Kamers van
Koophandel in geen geval
worden verweten.
Kunnen voor de Kamers
van Koophandel, bedrijven en
lokale overheden niet genoeg
autowegen, bruggen en tun
nels worden aangelegd, de re
gionale milieugroepen keren
zich hartstochtelijk tegen
deze plannen. Geconfronteerd
met de gevolgen van de ver
zuring, zien zij het autover
keer als een groeiende vernie
tiger van het milieu.
Precies zo intens verzet de
milieubeweging zich tegen de
opgetogenheid bij lokale en
provinciale besturen over de
voorgestelde uitbreiding van
toerisme en recreatie. Zo ziet
de vierde nota vooral kansen
voor de Zeeuwse delta, die een
internationaal toeristisch
produkt moet worden. Maar
de milieugroepen die zich
hebben gebundeld in het Del
ta-Overleg, schreeuwen
moord en brand.
Wat Breda wil, blijkt duidelijk uit dit bord.
Geen uitbreiding van het
Zeeuwse wegennet, geen Be-
neluxtunnels, geen vaste
oeververbinding over de Wes-
terschelde. De toeristische
druk op de Zeeuwse eilanden
is nu al waanzinnig groot.
Nog meer surfers, zeilers en
waterscooters zijn de dood in
de pot.
Alle nationale en regionale
milieugroepen zijn bitter te
leurgesteld in de vierde nota.
Ontgoocheld stellen zij' vast
dat het milieu volstrekt on
dergeschikt is gemaakt aan
economische belangen.
Origineel is de reactie van
het milieu-overleg de Peel. In
sprookjesvorm, 'Er was eens',
wordt de bedenkelijke rol van
de mens in het totale leefpa
troon beschreven, „...de
- foto de stem/johan van gurp
mens was een echte baas ge
worden. Een baas die alles
mocht en er een janboel van
kon maken.de grond werd
vies, de beken snert en de zee
een soepketelblindelings
gaat hij door met verpesten en
vermesten.als een goed
rentmeester moet hij zorgen
dat het kapitaal op peil blijft
en dat de kindskinderen tot in
lengte van dagen van deze kip
met gouden eieren kunnen
genieten.in de vierde
gaat de kip op de slachtbank
Rentmeesterschap? Nee,
woon jatwerk.
Individuele Nederlanden
hebben zich eveneens ven
diept in Nijpels' blauwdruk
voor de toekomst. Een Haagst
inwoner heeft dé oplos
voor de hogesnelheidstrein
Die moet vanaf Marseille via
Parijs en Den Haag naar Ara-
sterdam rijden. „Maar daai
mag de route niet worde
beëindigd. Zonder te stoppen
moet de trein door naar Gro
ningen, via Emmeloord, en
dan naar Bremen. Nijmegen
hoeft niet in de verbinding te
worden opgenomen, Zutphen
en Hengelo wél", adviseert
deze inspreker.
Vrijwel alle individuele re
acties getuigen van een grote
zorg over het milieu en be
klemtonen de eigen verant
woordelijkheid van iedere
burger. Sommigen schrijven
dat het afgelopen moet zijn
met het verhalen van
schoonmaakkosten van be
drijven op de consument. An
deren missen in de nota harde
maatregelen om het broeika
seffect tegen te gaan.
Een inwoner van Wester
voort noemt het beleid in de
nota 'ten dode opgeschreven'.
„De grote aandacht voor
Randstad is het leegharken
van Nederland. Het is tijd
nieuwe ruimtelijke vormen
voor de samenleving te zoe
ken in plaats van de oude, te
gen de stroom in, in stand
houden. Wat dat betreft gei
de nota geen enkel vooruit
zicht. De aangedragen oplos
singen zijn niets meer
wat meer van de oude. Het
gaat er niet alleen om Neder
land de volgende eeuw in tf
loodsen, maar er ook weer
uit!"
Door Jan Greyn
MET HET verdwijnen van
2619 middellange-af-
standsraketten - zoals de
kruisraketten - uit West
en Oost-Europa lijkt ook
een belangrijk politiek
probleem voor de Partij
van de Arbeid de wereld
uit te zijn. Sinds het INF-
akkoord van Gorbatsjov
en Reagan is de blokkade
van de PvdA tegen deel
name aan een regering van
een land waar kruis-
vluchtwapens staan, ach
terhaald.
Menig PvdA-kamerlid haalde
opgelucht adem, niet alleen
omdat de vermaledijde kruis
raketten er niet kwamen,
maar ook omdat hij/zij einde
lijk weer eens kans maakte op
het regeringspluche te belan
den. Want ook sociaal-demo
craten is niets menselijks
vreemd. Zo laat PvdA-ka
merlid Relus ter Beek intus
sen weinig kansen voorbij
gaan om het volk kond te
doen van de mogelijkheid dat
de PvdA weer in een regering
komt.
In een lijvige, maar lees
bare beschouwing in het par
tij-orgaan Socialisme en De
mocratie leggen Ter Beek en
zijn medewerker nog eens uit,
wat de PvdA al eerder be
weerde in een nota over vrede
en veiligheid. Wellicht is de
PvdA-man bevreesd dat
nogal wat Nederlanders me
nen dat de sociaal-democra
ten nog steeds falikant tegen
nucleaire wapens zijn.
Die totale verdoemenis van
het kunstmatig op te wekken
hellevuur werd eigenlijk al
terzijde geschoven in de
PvdA-nota van november
1987, waarin de aanwezigheid
van wat nucleaire taken voor
lief werd genomen. Ter Beek -
toen ook medeschrijver aan
de fractienota - doet er in zijn
beschouwing een klein
schepje bovenop, hij neemt de
taken niet alleen voor lief,
maar hij neemt ook een tikje
afstand van de nadrukkelijke
wens om dat atoomspul bin
nen de kortste keren van de
aardkloot te verbannen. Want
Relus ter Beek ziet het af
schrikwekkende nut van nu
cleaire munitie wel in, zoals
gemonteerd op en aan F-16's
en Orionvliegtuigen en af te
schieten met Lance-raketten.
Ter Beek deed er steeds als
het om defensievraagstukken
ging in de PvdA of daarbuiten
een schepje bovenop. Hij riep
Relus ter Beek
- foto de stem/johan van gurp
ook dat Nederland een tweede
brigade moet sturen naar de
Noord-Duitse laagvlakte om
daar de NAVO-taak echt
naar behoren te vervullen. Hij
uitte ook al eerder twijfels
over het PvdA-verbod tot
plaatsing van kruisraketten
in Woensdrecht. „Het denken
over dit soort zaken mag niet
in de PvdA," riep Ter Beek
ooit uit. En kritiek werd zijn
deel.
De aanwezigheid van nu
cleair wapentuig op Neder
landse bodem zal de PvdA de
komende decennia nog wel
bezig houden. Feit is intussen
dat met het verdwijnen van
de kruisraketten het vraag
stuk van de atoomtaken er
niet makkelijker op is gewor
den. Atoomwapens gelden als
afschrikkingswapens, dus
niet bedoeld om te gebruiken,
slechts om te dreigen. Die
theorie werkt al bijna veertig
jaar heel behoorlijk in Euro
pa.
Maar niettemin is het in
tens gevaarlijk spul. En mis
schien is de conclusie gewet
tigd dat het nucleair wapen
spul dat in Europa resteert
bepaald niet minder gevaar
lijk is dan de kruisvluchtwa-
pens die her en der in de NA-
VO-landen waren geplaatst.
De Europese defensie bedient
zich intussen van het bloedge-
vaarlijk nucleair geschut,
waarvan de atoomgranaten
nauwelijks 18 kilometer ver
der vliegen.
Bovendien is het ondanks
de fraaie afspraken in de NA-
VO-legers niet onmogelijk
dat de een of andere commen-
dant in blinde paniek - met de
vijand op zichtafstand - be
sluit zijn atoomartillerie zon
der bevel van bovenaf in wer
king te stellen. Hij en zijn
manschappen zullen het niet
overleven, maar de gevolgen
van zijn daad zouden voor
grote delen van de Europese
bevolking wel eens even
rampzalig kunnen zijn.
Nucleaire deskundigen
spreken dan ook van een 'gat'
in de nucleaire ladder, die in
legertermen oorspronkelijk
keurig opliep van atoommijn,
via atoomartillerie, naar
atoomdieptemijnen, kruisra
ketten en lange-afstandswa-
pens. Voor iedere oorlogssi
tuatie een andere nucleaire
dreiging, zogezegd. Het gat
moet intussen worden opge
vuld met conventionele wa
pens. Maar, roepen de NAVO-
generaals in koor, daarin lig
gen we in Europa ver achter
op het oostblok.
In de PvdA maakt de op
vatting school - na een pe
riode van rigoreuze afwijzing
- dat nucleaire afschrikking
zo gek nog niet is, simpelweg
omdat het werkt. De kritiek
blijft echter onverkort gericht
op de nucleaire artillerie,
vanwege de onmiskenbare
zelfmoordtrekjes aan dat
schietgerei. Het CDA was het
daar tot voor kort mee eens,
maar door het ontstaan van
het nucleaire 'gat' zijn er in
christen-democratische kring
wat twijfels gerezen.
Relus ter Beek krijgt meer
aanhang voor zijn lichte,
maar standvastige sympathie
voor kernbewapening. Niet
het minst ook omdat die een
stuk goedkoper is dan drei
ging met peperdure tanks en
even dure anti-tankhelicop-
ters van welke makelij dan
ook. Ter Beek herhaalt het
iedere keer - „We moeten een
evenwicht vinden tussen uto
pisme en realisme" - nog
maar eens weer, omdat de
kiezers ook weten moeten dat
de PvdA liefst minder
zou uitgeven aan defensie:
nucleair is goedkoper dan
conventioneel.
Als Ter Beek het in een
partij discussie echt te kwaad
krijgt, herinnert hij fijr1"""
aan zijn opvatting dat het na
tuurlijk allemaal beter zou
zijn zonder enig kernwapen
Daar blijft de PvdA naar
streven, maar niet meer ten
koste van een plaats in een
kabinet. En misschien levert
het ook wel een zeteltje op
voor de ook in het buitenland
vermaarde PvdA-deskundig6
Relus ter Beek.
MSTERDAM (ANP)
«eederde van de rech'
«isterdamse rechtbai
j-ootste arrondissemenl
erland, heeft nevenfum
[erend van commissaris
[tter van een kattenclub,
ut blijkt uit de lijst met n<
gS van de 52 fulltime en r
fchters in de hoofdstad. I
vijdag ter inzage gelegd v|
die nieuwsgierig is nai
Pri
'an onze verslaggever
Ook andere groepen a
jen op het loslaten van
;an die van olie. De G
ontracten met buiten!
noeten laten.
(at is het beeld na de ver
snde zet deze week van de
nenwerkende Elektrici
troduktiebedrijven (SEP)
anaf 1995 jaarlijks twee
ird kubieke meter aari
Echtstreeks te betrekken
e Noorse staatsmaatsch;
ftatoil.
Statoil heeft met de Ni
Lndse stroombedrijven
[rijs gemaakt op basis vai
eel lagere prijs van steei
in. Dat is koren op de mi
an de andere grote afne
ii Nederland. De dure koj
lng aan stookolie is hen a
rnlang een doorn in het oop
De SIGE, een invloedr
g-oep van industrieën die
aergie verbruiken, wil nu
neuw met Gasunie aan taff
Ook binnen de Vegin, de
tibutiebedrijven die or
neer gas leveren aan de h
toudens, gaan stemmen op
kt prijssysteem te verande
Ie tarieven voor deze en
dre kleinere afnemers zijn
hseerd op de prijs van h
trandolie.
In die kring wordt gej
vx>r een tariefbeleid wa;
rkening wordt gehouden
kt prijspeil van een aai
eiergiedragers tesamen.
„De Gasunie is bezig zich
ut de markt te prijzen",
drecteur De Ferrante var
SGE, een groep grote ir
sriële afnemers van energi
Hij doet dat zonder leed'
naak. „Het is een treurige z
dit Gasunie zichzelf zo bui
S(el zet. Terwijl ze keer op 1
verkondigen dat ze een rol
lm blijven spelen op de in
rationale gasmarkt".
De Gasunie is zich wel j
rist door de zet van de San
verkende Elektriciteits
diktiebedrijven (SEP),
èet verder onaangedaan.
VJFTIEN JAAR geleden vo
teurtenissen in de bewogi
de dag werd het democrat!
leide door de militairen o
noord en zijn plaats werd
Pnochet die met harde har
leite'.
Ik de machtsovername br
ntn een periode vol verschr
zin verantwoordelijk voor d
Tder dan honderd demons
d'n in militaire gevangenis!
nurteld.
Cd kritiek op het onmensel
™viger, maar hij had twee
8aten - die aan de val van
jjsrkt - bleven hem gedun
dt Rooms-Katholieke Kerk
wwind niet al te kritisch op.
r3 omstandigheden zijn ir
Anerikaanse president Re;
voor rechtse dictator
n'bben opgeleverd en de Y
openlijker en feller tegen de
0>or die ontwikkelingen he
vin zijn machtspositie een
I?er mo9en de Chilenen
[[ng uitspreken over de dc
ointskandidaat. Het spreekt
althans de schijn var
(iksstemming op te houdc
©stand op te heffen. De o
p een minimumvoorwaard
lochet was min of meer
rL 9edaan. Het is alle
yatische gezindheid. Het
•nlandse Zaken dat, als h<
Worden opgetreden, zeg
van de wereld moet
Kei kosmetisch gebaar v<
«pporten van Amnesty lnt<
<Lin,imidatie. marteling
eds aan de orde van de
ri„.,noet en is vastbesloten
van een ambtstermijn
