wonen, werk en school
Digitale saxofoon doet
het ook zonder blazen
Video-walkman
met beeldscherm
Afstandsbediening
kan stuk simpeler
Piggelmee en
het tovervisje
Gids Costa Blanca
Schuurmachine
Beeldtelefoon
voor twee mille
Brandveilig
schuimplastic
Hoe versjouw ik
mijn luidspreker
Snel zelf een
poster maken
'SHADO
Thema's Elektron over
Kinderlijn met kleurige
en heel speelse vormen
DE TECHNIEK GAAT WEL HEEL ERG SNEL
Michael J.
Rambo verlie
van Britse
filmkeuring
Londen (reuter)
DE STEM CONSUMENT VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1988102
m 'BRIGHT L
Vaste prik gelijklopend met de Firato is de tentoonstelling Het
Elektron. Elektron 88 heeft als onderwerp communicatie.
W In drie paviljoens met ieder een eigen thema (wonen, werken
school) wordt de kloof gedicht ontstaan door de aanzwellende
stroom van technologische ontwikkelingen. Niet iedereen is geluk
kig met de technologische explosie. Velen hebben angst voor de
techniek, maar dit hoeft niet, leert de tentoonstelling.
Op Het Elektron worden onder meer getoond: elektronische
post, fax, administratieve automatisering, patiëntregistratie, route-
instructie, geavanceerde communicatie bij de krijgsmacht, scan
ners, beveiliging, meet- en regelsystemen, videovergaderen, bi
telefoon en telefoon-diagnose. Ook wordt aandacht besteed
het verkeer, zoals files, pechmelding, landmobielnet,
autotelefoon en alarmnet.
W De grenzen tussen werken, wonen en leren vervagen. Telewi-
ken is daarvan een voorbeeld. Steeds meer mensen werken thuis
met hun computer voor de zaak. Met modem en fax kan het wet!
overgeseind worden. Baas gelukkig, werknemer gelukkig. Ook tele-
edukatie is ook in opmars. Met de PC kan huiswerk gemaakt ei
verzonden worden. Met de toegangskaart komt men ook in de Ff
rato terecht, enkele meters verderop.
Casio brengt de DH-100, een digitale saxofoon en nog veel nie®
het blaasinstrument is ook nog trompet, synth-reed, hobo,
en fluit.
W Het maximale bereik is 4 oktaaf. De digitale blazer kan ooktj
speeld worden zonder erin te blazen en wel in de stand Breath
Dan hoef je alleen maar op de kleppen te drukken, geschikt
ook voor ademloze blazers.
W De DH-100, die een kleine ƒ500 kost, heeft een ingebouwd'
luidspreker, maar kan ook op een versterker aangesloten word®
Hij heeft diverse effecten, zoals vertraagd vibrato. Hij draait op
batterijen, maar met adapters kan de toeter ook elders op
sloten worden. Het gewicht is 0,8 kilo.
Na lichtvoetige rollen
cret of my succes' en d
chael J. Fox in zijn nie
ervaringen, die aan de
In 'Bright lights, big city'
hij het als de onhandige
Conway zwaar te verc
maar het aardige is dat ht
toch redelijk van zijn ge
kant toont.
Jamie Conway wilde oo:
groot schrijver worden,
moet nu genoegen nemei
een baantje als correcte
een Newyorks tijdschrift,
een slordigheid wordt hi;
slagen. Oorzaak is zijn
tenlange 'stappen' met
alcohol en coke, samen me
gladde uitgaansvriend
(Kief Sutherland). Elke
bevindt hij zich in de bars
eo's en dure winkelstratei
Manhattan, die door regi
James Bridges fraai ir
f ester Stallone is dan
staat om in zijn Rai
Mms hele legers te ve;
feren, in zijn strijd me
britse filmkeuring heel
het onderspit mr
delven.
Le filmkeurders knipten
Meen 24 stukken uit Rami
bepaalden ook dat a
mensen ouder dan 18 jaa
Mnt in de bioscopen rr
«anschouwen.
,e Britse filmkeuring m;
scenes met een 1
ngte van iets meer dar
k P1ut uit de film hadde:
Ifo l nu verwijderde
Z? bevatten zeer geweld
ni« en ^romantische' v
gen van wapens.
Voor de mobiele mens van nu.
Drie kleine apparaatjes die tesamen
5500 kosten: een mini-televisietoestel
~-i~ - waarop van alles is te ontvangen, in kleur
natuurlijk, geklikt aan een petieterig 8
mm-videorecordertje waarmee je kunt opnemen en
weergeven, net als bij een grote. Verder hoort er
nog een videocamera bij.
Het hele geval is voor de mobiele mens van nu die
van miniaturen houdt. Hoe kleiner, hoe mooier.
Sony, de fabrikant, gebruikt de term personal vi
deo om aan te geven dat iedereen in het gezin nu
intiem naar een eigen tv kan kijken.
Maar het moet wel een kapitaalkrachtige familie
zijn die voor ieder lid zo'n lilliputter-set kan beta
len. De Videowalkman GV-8 heeft een schermpje
van 7,5 cm en bevat een ingebouwde VHF/UHF
automatische tuner. Hij kan ook op de kabel aan
gesloten worden. De GV-8 is ook als kleurenmoni-
tor te gebruiken voor videofilmen. De bijpassende
recorder heeft een speelduur van maximaal drie
uur met geluid in FM-kwaliteit. Met de inge
bouwde timer is tot 24 uur van tevoren te program
meren. Tevens is er mee te monteren. Editing en
dubbing zijn mogelijk. De recorder bezit snelzoe-
ken en een storingsvrij stilstaand beeld.
Bij dit snoepje hoort de Walkcam, een camera die
voorts op alle andere recorders van welk systeem
dan ook is aan te sluiten. De CCD-GI heeft een
zoomlens van 4 tot 15 mm, maar extra lensen zijn
op te zetten. In de Walkcam hoort geen bandje.
Die zit in de recorder.
De techniek dient de mens. Philips intro-
duceert de Domestic Digital Bus. Daar-
g mee wordt afstandsbediening nog een
voudiger. Je zit op je stoel, je hebt een
videofilmpje in je recorder en je hoeft alleen maar
het commando 'play' te geven.
Alle verdere commando's, zoals de televisie inscha
kelen, kanaal kiezen, weergeven enz. doet de bus.
Ook als de kijker iets wil opnemen, hoeft hij maar
een vinger te verroeren. Druk op 'Record'. De vi
deorecorder vraagt de TV automatisch welk pro-
gramme deze nu uitzendt, geeft deze informatie
door aan de videorecordfer die dan op hetzelfde
kanaal afstemt en met opnemen begint.
Philips gaat er vanuit dat in de toekomst de consu
ment interaktief met de elektronica bezig zal zijn.
Het apparaat stelt vragen en de consument geeft
antwoord en omgekeerd. Met de bus moet een
einde komen aan de steeds ingewikkelder wor
dende handelingen die van een consument ge
vraagd worden.
Er is een nieuwe versie op de markt ver-
- schenen van het bekende verhaaltje over
Piggelmee en het visje in de zee. Van
Nelle in Rotterdam wil daarmee een re
clamecampagne ondersteunen voor een nieuwe En
gelse theemelange ('nog geuriger met behoud van
de gewenste diepe rode kleur').
Het boekje zal vooral bij de ouderen jeugdherinne
ringen oproepen. In 1919 verscheen het voor het
eerst van de hand van Van Nelle's hoofdvertegen
woordiger L.C. Steenhuizen. Sindsdien zijn er an
derhalf miljoen exemplaren verspreid. Van Nelle
hoopt dat de nieuwe versie, die bewerkt is door
Wilma de Jong-Van Kasteel, net zo'n succes wordt.
'Piggelmee en het tovervisje' heet het officieel. Net
als vroeger kunnen de consumenten weer plaatjes
sparen om in het boekje te plakken. Ze zijn in de
theeverpakking te vinden. Dat wil zeggen in de ver
pakking voor 100 gram losse thee en in de doosjes
met zakjes voor twee-thee. Het boekje is gratis in
de winkels verkrijgbaar.
Van Nelle heeft jarenlang geen reclame meer ge
voerd voor de Engelse theemelange. Dat had verve
lende gevolgen: ten opzichte van concurrent
Douwe Egberts is de verkoop ervan drastisch ge
daald. De thee-actie moet daar verandering in
brengen.
Leuk nieuws voor vaste bezoekers van de Spaanse
Costa Blanca. Peter Gillissen, die werkzaam is ge
weest bij het Spaans Diensten Centrum in de na
bijheid van Benidorm, heeft een zaken- en beroe
pengids samengesteld, inspelend op behoeften van
Nederlanders, die op toeristisch of zakelijk gebied
informatie wensen over de streek. Het zoeken naar
een Nederlandstalige arts, loodgieter, advocaat of
makelaar is nu een fluitje van een cent geworden.
De Costa Blanca Gids is telefonisch te bestellen:
02295-3199. Er moet drie gulden voor betaald wor
den. Daar komen de verzendkosten nog bij.
Mitsubishi en Sony presenteren de
beeldtelefoon op de Firato. Een oude
droom wordt waarheid, maar niet hele
maal. Want het beeld beweegt niet. Dan
komt later wel.
Het werkstuk van Mitsubishi heet in goed Japans
Visual Telephone Display. Je verbindt het ding via
een stekker met een telefoon.
Natuurlijk moet de andere kant van de lijn ook een
beeldtelefoon hebben, anders is de lol er snel af.
De beeldtelefoon werkt in twee richtingen. Er zit
een camera'tje in dat je beeld overseint naar de an
der, en het portret van de ander bereikt je op de
zelfde wijze.
Het is natuurlijk vervelend als de beeldtelefoon
overgaat en je stapt net onder de douche vandaan.
Als je wilt dat je gezien wordt, druk je op het
knopje 'Pose' en dan controleer je het beeld op je
eigen scherm. De helderheid kan geregeld worden.
Pas als je tevreden bent over het plaatje, druk je op
de knop 'Send.' In een kleine zes seconden ver
schijnt dan het beeld op het scherm aan de andere
kant. De beeldtelefoon heeft een geheugen waar-
Het is wel jammer dat het beeld niet beweegt.
mee de laatste drie ontvangen plaatjes bewaard apparaat wordt met lichtnet-adapter geleverd en
kunnen worden en naar believen opgeroepen. Het kost bijna 2000.
De nieuwe Excenterschuurmachine PEX 115 A be
tekent volgens Bosch een wereldprimeur. Dit
'schuurwonder' heeft een voor de doe-het-zelver
compleet nieuwe manier van schuren. Een excen
trische beweging wordt gecombineerd met een ro
terende beweging. Het resultaat is een zeer fijn
schuurbeeld en absoluut zonder krasjes. De PEX
115 A kan bovendien niet alleen grote vlakken
maar ook hol en bol schuren. De prijs van dit
schuurapparaat, dat vanzelfsprekend voorzien is
van een stofafzuiging, is ongeveer 180.
Luidsprekers zijn de minst begrepen en
|:SS|g meest complexe schakels in een audio-
Jj keten. Goed geluid is op ontelbare wijzen
te reproduceren. Maar een echt goede
luidspreker is altijd een dure kwestie,
d heeft enkele verdienstelijke luidsprekerfabrikan
ten, zoals Philips natuurüjk, maar ook BNS en de
opmerkelijke nieuweling Driade.
De Driades hebben bizarre vormen en hebben een
range van zes modellen, van een kleine ƒ700 (per
stuk) tot aan boxen van over de drie mille. Daar
buiten zijn er nog modellen die het tienvoudige
moeten opbrengen en waarbij elke uiterlijke gelij
kenis met bestaande luidsprekers op toeval berust.
Luidsprekers van een halve ton zijn al lang geen
zeldzaamheid meer, want volgelingen van High
End kennen geen remmingen.
Deze heer die niet bij de prijs inbegrepen is, sjouwt de
Driade 44 die een uitstekend geluid combineert met
een eigenaardige zeskantige vorm.
Door Jan Koesen
i- j De informatie-technologie is warm ge-
draaid. Enorme ontwikkelingen staan op
1=^^ stapel. En het gaat in een adembenemend
tempo. Wat vandaag hypermodern is, is
over drie maanden economisch verouderd. De tech
niek, zo blijkt wel op de Firato in de Amsterdamse
RAI, gaat veel sneller dan de maatschappij kan bij
houden.
Gigabytes, CD-WORM, CD-ROM, laserdisks,
CD-I en CD-Video. Van de moderne consument
wordt verwacht dat die een halve ingenieur is. De
floppies hebben het gehad. Het minste is nu wel
een harde schijf met 20 tot 30 megaByte. Maar
massageheugens van 100 MegaByte zijn geen uit
zondering meer.
Een van de opvallendste ontwikkelingen is de opti
sche gegevens opslag. Een laserstraal tast putjes af
in een hard oppervlak. Die putjes kunnen vertaald
worden in muziek, geluid, gegevens, programma's
of beelden. Feilloos. De traditionele magnetische
media lijken hun langste tijd gehad te hebben.
Allereerst zien we enorme toenames van de capaci
teit. Een CD-ROM disk kan maximaal 550 mega
Byte bevatten, 550 miljoen tekens. En dat is 30
keer zoveel als de gemiddelde harde schijf. Ruim
1500 diskettes passen op zo'n monster. De optische
technieken hebben voorts als voordeel dat ze onge
voelig voor stof en storingen zijn. Een 'head-crash',
waarbij een harde schijf er opeens de brui aangeeft
en maanden, soms jaren werk, in een klap naar de
haaien is, is hier niet mogelijk. De kosten van de
optische media zijn laag. Etvaringen met de CD
opgedaan werpen nu hun vruchten af.
CD-I (van Interaktief) is een CD-techniek bedoeld
voor edukatieve en thuistoepassingen. Je kunt hier
mee als het ware 'reizen' door een museum of stad.
Je kunt tienduizenden foto's oproepen en encyclo
pedieën vol informatie. Al enige tijd is de WORM
aan de gang (Write Oce Read Many). Een com
pleet archief wordt naar behoefte van de gebruiker
op een CD gebrand en is daarna niet meer te wis
sen.
DVI is Digital Video Interactief. Grote porties in
formaties, bijvoorbeeld, kunnen met deze techniek
samengeperst worden. THOR is een wisbare CD.
Een laser brandt de informatie erin, een zwakkere
laser leest het af. Hierna kan je over deze informa
tie weer nieuwe informatie branden met de sterke
straal. THOR is vanaf eind 1989 op de markt, zo
wordt beloofd.
Onder de naam Safety Foam is een nieuw type
schuimplastic ontwikkeld dat volgens fabrikant
Draka Interfoam in Hillegom uitmunt in brandvei
ligheid en in milieuvriendelijke produktie. Volgens
de fabrikant vloog bij testen steeds de gangbare
matras helemaal in brand en doofde het vuur vrij
wel meteen bij de Safety Foam. Het nieuwe polye
ther schuim is nauwelijks duurder dan de klassieke
schuimvullingen. Draka loopt hiermee vooruit op
een wettelijke regeling, die met ingang van 1 fe
bruari 1989 het gebruik van brandbare schuimplas-
tics in meubelen en matrassen verbiedt.
Floppy lijkt verouderd
26oug.-4s«pt
Amsterdam j
De Poster Printer die vanaf half oktober te
koop is, maakt in zeventig seconden van een
gewoon A-4'tje een poster van 59,4 x 84,1
cm. Wordt het papier dwars ingestoken dan
wordt de poster automatisch 42 x 59,4 cm.
De te vergroten afbeelding of tekst kan in vier
kleuren worden gedrukt: zwart, rood, oranje
of groen op het witte basispapier. Op het
eveneens beschikbare basispapier in zachtro-
se, üchtblauw en lichtgeel kan alles in zwart
worden weergegeven. Importeur is Fujifilm in
Rotterdam. Het apparaat gaat ongeveer vijf
duizend gulden kosten.
W Er is nu een creatie van
Technics: de AFP-100, waar
ƒ30.000 voor betaald moet
worden. Per stuk, wel te ver
staan. De Audio Flat Panel is
maar 10 cm diep en heeft een De platste die 170 kilo weegt.
oppervlak van 2m2. Hij weegt
liefst 170 kilo.
Het is een vierweg/tien-speaker systeem en heeft een frequentie!»
reik van 35 tot 40.000 Hz. Vooral het laag moet spectaculair zijn
De AFP kan tot 700 watt belast worden. Nieuwe materialen zijl
toegepast. De woofer is gemaakt van een pulpachtige samenstel)
versterkt met mica en een harde chitine-achtige stof.
W Maar de elektronica is volwassen. Bij de cassettespeler TCM
4000 wordt een microfoon geleverd, waarmee de üeverdjes kurnit'
zingen. Met de Walkie Talkie ICB-1000 kunnen kinderen mti
vriendjes praten tot op 400 meter.
W En jawel, de hoofdtelefoon is zo gemaakt dat je ook nog het g.
toeter van een auto hoort, dus hij is straatveilig. Om te voorkoms
dat de ouders gek worden, is er een 'limiter'-knop ingebouwd wait
mee de geluidssterkte is te beperken. Het grapje van de foto kosi
ƒ129.
Fili
Luidsprekers zijn in opmars.
Het publiek heeft zoveel be
hoefte aan de uiterste kwali
teit die 'High End' genoemd
wordt, dat de fabrikanten bo
xen zijn gaan maken die
duurder zijn per stuk dan een
auto. Ze worden toch wel
verkocht.
Voor het mid-hoog en de tweeters is ook nieuw materiaal ont
wikkeld. Het oppervlak is als een diamant zo hard, bevat speciale
mica en een warmteregelende hars. Er is een eenvoudiger broertje
de AFP-10 die 10 mille per stuk kost en die ook best aardig klinkt.
Veel plezier met kinderelektronica.
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, denkt Sony en jawel: heli
'My First Sony' waarmee de jongsten door de Japanse gigant ondti je
vuur worden genomen.
Kinderen hebben tegenwoordig meer geld te verteren dan
bijstandsmoeder en er zijn hele volksstammen ouders die zii
schuldig voelen als ze niet op een trend inhaken. Dus het zit
snor met de nieuwe handel. 'My First Sony' is een kinderlijn ma
speelse vormen, leuke kleurtjes en grote, duidelijke knoppen. Dt
hoeken zijn afgerond en gifvrij.
ran onze filmredactie
jet Bredase Filmhuis
ordia houdt samen me
jen andere landelijke
luizen een retrospt
iverzicht van de Ai
jjnse cinema in de peril
•eptember tot 15 nover
jentraal staat het werk
je cineast Alberto Fisc
nan en een ander, vr
mbekend deel van de
jentijnse filmkunst,
je 50-jarige Fischermat
,erde na de val van die
'êron in 1955 een belang
lijdrage aan de opleving
je artistieke film in zijn
)e regering Frondisi rl
oen het Nationale Film!
out op, wat een golf aan;
lóteiten ontketende, waarl
it
)e
Michael J. Fox (rechts
tocht in 'Bright lights, bf
Van onze filmredactie
