26 t/ffl 2i AUGUSTUS S ERTS SD KTIE Afrika stikt in vluchtelingenprobleem MASSALE BETOGINGEN GAAN ONVERMINDERD VOORT 'Zeespiegel volgende eeuw meters hoger' Uur der waarheid voor Angola en Namibia «65.- Nieuwste aanwinst(en) marine Israël BUITENLAND pE STEM BUITENLAND WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1988 J 24 VASTE PLANTEN iode SOMBER VN-RAPPORT OVER MILJOENEN ONTHEEMDEN VERSCHENEN Half miljoen Gevangenen vrij Onderdrukt HONDERDEN MILJARDEN NODIG OM LAGE LANDEN TEGEN ZEE TE BESCHERMEN [VANDAAG STARTEN ONDERHANDELINGEN OVER DEFINITIEVE REGELING MET ZUIDAFRIKA NIEUWSOVERZICHT PLO betaalt salarissen op Westoever Generaal hield plaatsje vrij voor Quayle Zeehondensterfte bereikt Britse kust 'Wereldbank en IMF koloniseren Afrika' Westduitsers doen weer goede zaken Beierse politie laat zien hoe het moet Sudan stelt censuur in Griekse en Turkse Cyprioten praten weer iele braderieterrein Iras Istraat engenoemde uren vindt schiedt in de informatie- natie, antiekkramen. ager Theo Biesbroeck taan, luchtkasteel en T21 at pas als u van üw vakantie it. Dan zijn er op de venster- k en in de tuin toch wat lege ontstaan. Jammer. Maar met ■dale weekaanbiedingen kunt - snel en voordelig verhelpen. Kijk maar.... - PLASTIC REGENTON 'iter. I 14 Itr. rftïl 85-- voor ,'MM 'nc/us/ef M,; kraan en deksel^1!) fonteinpomp mol sproeikop "VULKAAN" 12-2T gemengd 25" I ^assortiment Ss'eke OSLO (ANP/RTR) - Alleen jn de buurlanden van Zuidafrika is 600- miljoen Mar (1.2 miljard gulden) nodig om de zes miljoen vluchtelingen daar terug naar huis te brengen. en massale sterfte onder de ménsen kan bedrag omlaag brengen, is de keiharde conclu sievan een rapport dat dinsdag is verspreid onder de 500 deel nemers van een conferentie ïan de Verenigde Naties en de Organisatie van Afrikaanse Eenheid over het vluchtelin genprobleem in Afrika. Het VN-rapport zegt dat de „osten nog veel hoger zullen ijorden als de vluchtelingen niet naar huis terugkeren en helemaal afhankelijk worden van voedselhulp. De 600 mil joen dollar zijn exclusief voed- selzendingen en gebaseerd op schattingen wat een vluchte lingengezin van zes personen gemiddeld kost: ongeveer 1.000 dollar per jaar. De conferentie is niet be doeld om geld in te zamelen, maar als forum voor overleg. Geprobeerd wordt met donor landen tot een gezamenlijke strategie te komen om deze groeiende crisis in Afrika het hoofd te bieden. Het probleem wordt dit keer niet veroorzaakt door sprink hanen, droogte of stortregens, maar door wat men 'de politiek van de verschroeide aarde' van Zuidafrika noemde. Luke Mwananshika, de Zambiaanse minister van Bui tenlandse Zaken, stond aan het hoofd van de delegatie die in juli ter voorbereiding van de conferentie een bezoek bracht aan Rome, Parijs, Brussel, Bonn, Londen en Den Haag. Toen gevraagd of de confe rentie zich niet zou ontpoppen tot één groot anti-apartheids forum, zei hij: 'Je kunt niet over het probleem praten zon der de oorzaak te noemen: de apartheidspolitiek van Zuid afrika. Dagelijks komen er nog vluchtelingen uit Mozambique binnen in Zimbabwe, Malawi en Tanzania. Je kan het totale aantal slachtoffers in Oostelijk Afrika zelfs op zeven miljoen mensen stellen: het gaat dan om vluchtelingen, mensen die van hun land zijn verdreven en mensen die zich definitief in andere landen hebben geves tigd. Dat aantal is dan nog exclu sief de vluchtelingen en van huis en haard verdrevenen in Zuidafrika zelf en Namibia. In Malawi zijn nu tussen de 600.000 en 800.000 vluchtelingen uit Mozambique, in Zimbabwe zijn ongeveer 170.000 Zuidafri kanen en Mozambiquanen gearriveerd, in Zambia 140.000. Ongeveer 80.000 Namibiërs zijn naar Angola uitgeweken. In Angola zijn ongeveer één mil joen mensen van hun land ver dreven, in Mozambique 3,5 mil joen'. Op de conferentie somde de Mozambiquaanse minister van Buitenlandse Zaken, Pascoal Mocumbi, op wat de zoge naamde bevrijdingsbeweging Renamo die wordt gesteund door Zuidafrika, in Mozambi que heeft aangericht: 36 pro cent van de lagere scholen is verwoest of gesloten. Een derde van de fabrieken, plantages, elektriciteitscentra les en gezondheidsdiensten op het platteland werkt niet meer. Zes miljoen Mozambiquanen zijn volledig afhankelijk ge worden van voedselhulp. On geveer 200.000 kinderen weten niet waar hun ouders zijn. Leger Burma van de straat RANGOON (AFP/RTR) - Het Burmaanse be wind heeft dinsdag, geconfronteerd met voort gaande massale betogingen in steden door het hele land, zijn troepen terugggetrokken uit de straten om verdere botsingen te voorkomen. Dit na een nieuw dodelijk treffen in de havenstad Moul- mein aan gene zijde van de Golf van Martaban waaraan ook de hoofdstad Rangoon ligt. ■Deze botsing deed zich maan dagavond voor, maar werd pas dinsdag gemeld door radio 'Rangoon, overigens zonder dat over slachtoffers werd gespro ken. Volgens bronnen in Moul- mein vielen er echter 31 doden, doordat troepen het vuur open den op betogers toen soldaten in het nauw kwamen bij een le gerkamp. Volgens radio Rangoon na men de betogers dinsdagoch tend wraak door douanebe ambten van hun wapens te be roven en een vrachtauto van de douane in het water te duwen. De radio meldde dinsdag nieuwe betogingen in Rangoon, Moulmein en andere grote ste den zoals Mandalay, Sandoway en Meiktila, maar zei niets over s omvang ervan. Volgens di plomaten kwamen er echter door het hele land opnieuw ruim een half miljoen mensen op de been. De volksbeweging tegen de I socialistische eenheidspartij IBSPP, die 26 jaar aan de macht wint volgens hen alleen maar aan kracht. Nadat de be togers in zeer korte tijd twee voorstanders van de harde lijn en militair optreden tot aftre den dwongen, de veteraan Ne Win en zijn gehate opvolger Sein Lwin, eisen zij nu het hoofd van de vrijdag benoemde nieuwe president Maung Maung. Deze vertoont grotere be reidheid tot concessies en heeft een commissie ingesteld om de eisen van de betogers tot vrije verkiezingen en vrijlating van politieke gevangenen te onder zoeken, maar hij komt toch nog steeds uit dezelfde stal ais New Win en Sein Lwin, aldus de di plomaten. 'De bevolking is uiterst cy- Inisch geworden. Het feit dat de commissie is ingesteld door le den van de gevestigde orde maakt het haar moeilijk deze te vertrouwen', zo menen zei. Radio Rangoon meldde dinsdag ook dat opnieuw honderd ge vangenen waren vrijgelaten, maar volgens de diplomaten werden bij vorige betogingen mensen bij duizenden gevan gen genomen en afgevoerd in vrachtauto's. Als verder onderdeel van privatisering die het bewind heeft opgestart berichtte de ra dio dat houtzagerijen die na 1962 werden genationaliseerd zullen worden teruggegeven aan hun oorspronkelijke eige naren. Hout is een van de voor naamste bronnen van inkom sten voor Burma. Vorige week was bekendgemaakt dat zes genationaliseerde kranten aan hun vroegere eigenaren wor den teruggegeven. Burma was met zijn bevol king van 40 miljoen zielen eens een der rijkste landen in Azië, maar is aan de bedelstaf ge raakt als gevolg van een zeld zaam mengsel van marxisme en buddhisme, dat zou moeten leiden tot de 'Burmaanse weg naar socialisme'. Daarbij is alle politieke opposi tie systematisch onderdrukt. Tegenstanders verdwenen in de gevangenis of werden het land uitgezet. Ais de sinds 1962 regerende BSPP of Burmaanse Socialisti sche Program Partij van het politieke toneel zou verdwijnen is er dan ook niet onmiddellijk een alternatief voorhanden, al dus de diplomaten. Het land begon bij de onaf hankelijkheid van Groot-Brit- tannië in 1948 met een meer- partijenstelsel, maar dit leidde tot chaos totdat de nu verdre ven oude leider Ne Win in 1962 de macht greep en een een-par tijstelsel invoerde. De Israëlische marine pre senteerde gisteren in Haifa de nieuwste aanwinst aan de pers. Het is de zeer snelle ra ketboot 'Shlomit', die de noordelijke Middellandse Zeekust moet gaan bewaken. Van de bemanning maken ook twee vrouwen deel uit. FOTO'S AP SYDNEY (AP) - Volgens Sovjetge leerde Vladimir Kotljakov zal de zeespiegel halverwege de 21ste eeuw met enkele meters zijn gestegen. Hij zei dat op een gisteren in het Austra lische Sydney begonnen internationale congres over de gevolgen van het broei kaseffect, het geleidelijk warmer wor den van de atmosfeer. Al binnen 30 jaar zal drie tot vier pro cent van het bruto produkt van de hele wereld gebruikt moeten worden om de gevolgen te bestrijden van het broeika seffect, voorspelden Australische weten schappers. Bij hun waarschuwing presenteerden zij plannen voor een uitgebreide voor lichtingscampagne om de bevolking op de hoogte te stellen van de gevolgen van het broeikaseffect voor het milieu. Door het opwarmen van de atmosfeer zal een deel van de poolkappen van de aarde smelten, waardoor het peil van de waterspiegel in zee zal stijgen. Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door de enorme uitstoot van kooldioxide, me thaan en andere afvalgassen door indu strie en verkeer. De gevolgen zullen het eerst voelbaar worden in kustgebieden, waar vermo gens zullen moeten worden uitgegeven aan beschermende maatregelen tegen het oprukkende zeewater. Kotljakov merkte op dat klimatologi sche veranderingen op aarde een gere geld verschijnsel zijn, maar dat een hui dige verandering waardoor het warmer wordt, wordt gestimuleerd door het broeikaseffect. Overigens zal het onmiddellijk stop pen met het gebruik van fossiele brand stoffen niet betekenen dat het broeika seffect direct ongedaan gemaakt wordt, zei de Australische professor Ian Lowe. De verwarming die de atmosfeer nu ondergaat wordt veroorzaakt door fos siele brandstoffen die tot en met de jaren vijftig werden gebruikt. Het brandstof- gebruik van de jaren zestig en zeventig zal pas de komende tien jaar voelbaar worden, zei hij. Op het zuidelijk halfrond zijn sinds 1980 zeven van de acht heetste jaren van deze eeuw geregistreerd. 1987 was het heetste jaar van deze eeuw, zo Lowe, en 1988 zal waarschijnlijk nog heter zijn. Sinds het begin van deze eeuw is de aarde een halve graad warmer gewor den. Dat klinkt minder dramatisch dan het is, zei Lowe, want een daling van een halve graad in de 17de eeuw, leidde toen tot een 'mini-ijstijd' in Europa. BRAZZAVILLE (AFP/ I ANP) uur ,jer waar_ neid nadert voor het vre desoverleg over Angola en Namibia. I Vandaag beginnen delegaties I r?k Ang0'a' Zuidafrika en I j f °nder bemiddeling van fVerenigde Staten in de Con- fiese hoofdstad Brazzaville ronde V'ifde onderhandelings- jJ*® tesprekingen zullen wor- "'I gewoond door een waar- van de Sovjetunie en, ,r ''et eerst, door de speciale •ertegenwoordiger van de Ver- Naties voor Namibia, ^jninent op de agenda iw tijdschema voor de te- J^ekking van de Cubaanse st?pea Rit Angola. Pretoria LA nat alle naar schatting Cubaanse militairen uit I Ann uiuiLcureu v®°!a vertrokken moeten zijn ontW81 Namibia, dat nu nog Lw Zui<tafrikaans bewind ,taat, onafhankelijk wordt. I dtOi*arnaast zuHen onderhan den nodig zijn over de ac- IS n van de Zuidafri- anti-apartheidsbewe- I naai rL (Afrikaans Natio- eispn 9°,nSres)- Zuidafrika zal hat de militaire bases van het ANC in Angola gesloten worden. Na het akkoord dat de par tijen in Genève sloten werd een staakt-het-vuren van kracht. Pretoria zegde toe dat hij voor 1 september al zijn troepen uit Angola zou terugtrekken mits Cuba en Angola voor 1 septem ber een plan op tafel legden voor de aftocht van de Cu baanse troepen. De partijen aanvaardden bo vendien resolutie 435 van de Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties, waarin de onaf hankelijkheid van Namibia geëist wordt, en deden de aan beveling aan de secretaris-ge neraal van de VN de resolutie per 1 november in werking te laten treden. Uit de voorbereidingen voor het overleg in Brazzaville blijkt dat de betrokken par tijen zich opmaken voor moei lijke onderhandelingen. In een voorschot op de besprekingen zei een Zuidafrikaanse woord voerder dat ais het overleg in Brazzaville nu mislukt, Preto ria zich niet verplicht voelt door te gaan met het terugtrek ken van haar militairen uit Angola. Het tijdschema voor de af tocht van de Cubanen moet bo vendien volgens het akkoord 'aanvaardbaar zijn voor alle partijen'. Pretoria heeft geëist dat alle Cubanen Angola moe ten hebben verlaten op de dag dat Namibia onafhankelijk wordt, als resolutie 435 per 1 november ingaat zou dat 1 juni 1989 zijn. In hun laatste voor stel zijn Luanda en Havana be reid tot een gefaseerde terug tocht binnen twee jaar. De Angolese president Eduardo dos Santos zei in Zambia dat de overeenkomst met Zuidafrika in ieder geval voor enige rust in de regio heeft gezorgd nu alle partijen zich aan het bestand houden. Deze ontspanning kan, volgens hem, het vijandige klimaat in zuide lijk Afrika op een doorslagge vende manier veranderen. Over de ANC-bases in An gola deed hij geen uitspraak. Wel was hij van mening dat het noodzakelijk is solidair te blijven met het ANC 'zodat de strijd tegen de apartheid wordt voortgezet'. Twee strijdende partijen in de conflicten in Angola en Na mibia zijn niet bij het vredes overleg betrokken. In de eerste plaats is dat de Unie voor de Totale Onafhankelijkheid van Angola (UNITA) onder leiding van Jonas Savimbi. UNITA wordt in haar strijd tegen de marxistische Angolese rege ring gesteund door de VS en Zuidafrika, terwijl Luanda wordt geholpen door Cuba en de Sovjetunie. De VS hebben al gezegd UNITA te blijven steu nen zolang de Sovjetunie Luanda blijft helpen. Savimbi reageerde op het staakt-het-vuren met de mede deling dat UNITA de strijd 'verhevigd zou voortzetten', net zolang tot de regering direct met UNITA onderhandelt. Dos Santos beschuldigde daarop UNITA ervan dat zij de moge lijkheid binnen Angola vrede te sluiten niet aangrijpt, maar hij weigerde met UNITA te praten tenzij de organisatie zich 'totaal overgeeft'. De oorlog in Angola lost zich volgens hem vanzelf op zodra de buitenlandse troepen uit het land zijn verdwenen. UNITA heeft echter aangekondigd dat zij over voldoende wapens be schikt om, zonder de steun van de VS, nog twee jaar door te vechten. 'Het is jammer dat de politiek van verzoening en na tionale harmonie niet geldt voor UNITA', aldus Savimbi. De niet bij het overleg be trokken Namibische onafhan kelijkheidsbeweging SWAPO heeft zich wel achter het be stand geschaard. Als er vrije verkiezingen in Namibia ko men is het, zo menen waarne mers, onvermijdelijk dat SWAPO deel uitmaakt van de regering. In een interview met het Zuidafrikaanse weekblad 'The Weekly Mail' verklaarde SWAPO-leider Sam Nujoma dat hij ANC-bases in het land zou verbieden, 'Wij hebben ge vochten om ons te bevrijden, niet om andere lieden bases te laten hebben in ons land'. In datzelfde interview zei Nujoma genereus dat de besissing over een eventuele enclave rond de havenstad Walvisbaai wat hem betreft uitgesteld kan worden tot na de onafhankelijkheid van Namibia. De interne problemen in An gola en Zuidafrika dwingen de delegaties van beide landen tot moeizaam manoeuvreren in Brazzaville. Elke toezegging die zij doen heeft direct gevolgen voor de positie van hun regering in de binnenlandse politiek. Niet voor niets zei een diplomaat na de voorgaande ronde in Genève dat er met het bereikte prin cipe-akkoord een goed klimaat voor overleg was geschapen, maar dat de echte onderhande lingen nog moesten beginnen. BAGHDAD (AFP) - De leider van de Palestijnse Bevrijdings organisatie PLO Arafat heeft in Baghdad de eerste wettelijke maatregelen ondertekend voor de westelijke Jordaanoever na de verbreking van de bestuurlijke banden met het gebied door koning Husayn van Jordanië op 4 augustus. Door deze eerste drie maatregelen wordt de bestaande situatie op bestuurlijk en arbeidsrechtelijk terrein voorlopig vastge legd. De voornaamste is dat de PLO de 'volledige verantwoor delijkheid aanvaardt' voor de Palestijnse functionarissen in het gebied die door de stap van Husayn hun baan en daardoor hun inkomen dreigden te verliezen. WASHINGTON (AP) - Een gepensioneerd generaal-majoor van de National Guard in Indiana heeft dins dag gezegd dat hij zijn ondergeschikten opdracht had gege ven een plaatsje vrij te houden voor een veelbelovende jonge man, die hem door een kennis was aan geraden. De jonge man, rechtenstudent Dan Quayle, ont kwam daardoor aan vervulling van de dienstplicht in Vietnam. Generaal-majoor bd Alfred Ahner vertelde dat hij ten behoeve van Quayle was benaderd door Wendell Phillippi, hoofdredac teur van een van de kranten die eigendom zijn van de familie van Quayle. 'Ik ging naar personeelszaken en vroeg op ze plaats hadden voor een goede jongen. Ze zeiden dat ze een paar plaatsen hadden en ik zei dat ze er een moesten vasthouden', aldus Ahner. Het blad Cleveland Plain Dealer meldde dinsdag dat de archie ven van de National Guard uit 1969 aantonen dat de militie op dat moment vrijwel volledig bezet was. Quayle zelf poseerde gisteren trots met de voorzitter van de or ganisatie van veteranen uit buitenlandse oorlogen (foto ap). LONDEN (AFP/DPA) - De sterfte onder zeehonden, waarvan tot nu toe 7.000 dieren in Noord- en Oostzee het slachtoffer zijn geworden, heeft ook de kust van Groot-Brittannië bereikt. Dat hebben Britse wetenschappers dinsdag bevestigd, na bloed- analyses die zijn uitgevoerd bij zeehonden die dood voor de Britse kust van Norfolk zijn aangetroffen. In de Britse wateren zwemmen zo'n 20 a 25.000 zeehonden, de grootste kolonie in Europa. De deskundigen vrezen dat een groot aantal dieren de komende tijd ten prooi zal vallen aan de ziekte, waarvan de precieze oorzaak nog altijd niet is vastge steld. De afgelopen weken zijn voor de Britse kust circa tachtig dode zeehonden aangetroffen. WEST-BERLIJN (EPD) - Deskundigen uit Afrika hebben dinsdag tijdens de hoorzitting over het internationale mone taire systeem in West-Berlijn kritiek uitgeoefend op de We reldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Vooral de rapporten van het IMF bevatten slechts oppervlak kige informatie en hebben het karakter van een eenzijdige preek ten gunste van een kapitalistische ideologie, aldus de deskundigen. Zij beschuldigden beide organisaties ervan Afrika stap voor stap opnieuw te koloniseren en Zuidafrika ondanks het apartheidsbeleid te bevoordelen. De econoom Cosmas Musumali uit Zambia sprak de vrees uit dat zijn land een natie van analfabeten wordt, als de huidige slechte economische situatie voortduurt. Het onderwijssysteem staat op instorten, de gezondheidszorg kampt met grote tekor ten aan geneesmiddelen en de ziekenhuizen missen de meest elementaire voorzieningen. FRANKFURT (RTR) - Het overschot op de Westduitse han delsbalans is gestegen van 10,3 miljard mark in mei tot een re cordbedrag van 14,2 miljard mark in juni. Het overschot in juni is veel groter dan was verwacht en geeft aan dat het Duitse streven om bij te dragen aan vermindering van de onevenwichtigheden in de internationale handel voor alsnog weinig succes heeft. Het vorige recordoverschot bedroeg 13 miljard mark en dateert van december 1987. In juni van het afgelopen jaar was er een surplus van 8,3 miljard mark. MÜNCHEN (DPA) - De Beierse politie heeft dinsdag vier de monstraties gegeven van hoe haar specialisten bij een gijze lingsdrama zoals in Gladbeck vorige week zouden hebben voorkomen dat er doden vielen (foto). Het door de christelijke CSU geregeerde Beieren wilde hiermee een voorbeeld stellen aan de sociaal-democratische geregeerde deelstaten Nordrhein-Westfalen en Bremen waar het drama, waarbij drie doden vielen, zich afspeelde. KHARTOUM (RTR) - Sudan heeft buitenlandse journalisten censuur opgelegd naar aanleiding van kritiek uit het buiten land op de wijze waarop de overheid de overstromingshulp aanpakt. De minister van voorlichting, Abdullah Mohammed Ahmed, maakte bekend dat alle reportages, foto's en videobanden alvo rens overzee gezonden te worden, aan ambtenaren van zijn de partement ter goedkeuring moeten worden voorgelegd. Hij beschuldigde journalisten ervan dat zij 'geruchten en on juiste informatie' verspreidden over de hulp uit het buitenland en haar verdeling onder de slachtoffers van de overstromin gen, die aan 73 mensen het leven hebben gekost en twee mil joen dakloos gemaakt. GENEVE (DPA) - De Grieks-Cyprische president, George Vas- siliou, en de leider van het Turkse deel van Cyprus, Rauf Denktash, zullen vandaag in Genève voor het eerst direct met elkaar praten over de problemen in hun land. Dit betekent dat de in 1985 afgebroken dialoog tussen de Griekse en Turkse be volkingsgroepen van het eiland eindelijk wordt voortgezet. De aanzet tot deze nieuwe gespreksronde is gegeven door de secretaris-generaal van de VN, Perez De Cuellar. Deze toonde zich dinsdag optimistisch over het verloop van de ontmoeting, nadat hij twee gescheiden besprekingen had gevoerd met Vas- siliou en Denktash. Maar Vassiliou heeft voor het begin van de ontmoeting met Denktash gezegd dat er één centrale regering moet komen met twee regionale bestuursorganen. Denktash blijft daarentegen vasthouden aan een oplossing met afzonderlijke regeringen voor beide delen van ij^t land.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 5