L VW-DIRECTEUR BONTENBAL: 'WE ZIJN GEEN GROOTGRONDBEZITTERS' MAKE-L0VE oostburg BS heeft méér! 320.320.88 CLIMAX LOVE-33 92! isch-ambtelijke Girls talk 320.322.62 320.320.72 1 320.330.71 i =320-32050: RK KERKDIENSTEN PC KERKDIENSTEN PASTORIEDIENSTEN DE STEM VAN ZEELAND 4 ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1988 Duits, Engels, aardigheden tie sf presenteren IROOMLIJI [320.322.9! Schooh Boys& Girls. 06-1 06- O®" l 06 06-320-321 -80 06-320-322-33 320.322.89' Niet geboeid Tolerantie Massa-toerist Evenwicht Lokkend Wij-gevoel Harde guldens A7qj T6 ^1 nderwijs mderhandelen, conver- ans, Duits, Engels of es. ;eptember 1988. jheden, kennis en inzicht in lenselijke communicatie <en en conflictbeheersing). oer 1988. Kosten: 1150,-. heid, kennis en mzicht in iteren voor groepen, ptember 1988. 1 kunnen analyseren en nbtelijke teksten voor een burger/cliënt, tember 1988. Kosten: ƒ950,-. irrationaal (talen) en/of 'd 06- 06-' 50 cent per minuut 50 ct. p.m. i i i i i Kanjers SOctp/m I i i i I 0 O O O 1 I Surprise B 120 etory'e per deg 9 9 9 9 9? .SWEET LfPSj Laat anderen meegenieten van Zeeland DE SLAG om de kuil, de terreur van het windscherm. Zo ziet het Zeeuwse strand eruit op die zonnigste zondagen van de zomer. En achter dijk en duin, op de dam men, kruipt het blik in kilometerslange files, tegen de achtergrond van een meer vol zeiltjes. Land van rust en ruimte... Kun je met die leuze nog wel voor de dag komen? Adri Bontenbal, provinciaal VW-directeur sinds twee jaar, is een tikje getergd. „Wie bepaalt nou of we dat waarmaken? De toerist toch. Nou, die blijft niet weg." De Zeeuwen wellicht wel? „Luister 's, de Zeeuwen zijn bevoorrecht te wonen in een zo mooie regio dat andere mensen er vele honderden kilometers voor rijden. We zijn geen grootgrondbezit ters. Laat anderen toch meegenieten." Adri Bontenbal, van de vereniging voor vreemdelingenverkeer, gastvrij namens Zeeland... 06-320-321-20 Voor WV-directeur Bontenbal is het niet zo moeilijk: Zeeuwen hebben zeker niet al leen de lasten, maar ook de lusten van het toerisme. - foto willem mieras Door Jan Jansen LIVE 06- (50 ct./min.) EEN LEKKERBEK, gezellig en goedlachs vakantiebemid delaar. En gevoelig voor kri tiek, dat ook. Terwijl hij Zee- land-vakantieland aan de I man brengt, mort menige Zeeuw dat het nu toch wel de spuigaten uitloopt. Na weer zo'n dolle dag aan de kust. En dan al die Duitse nummer borden... Op de achtergrond stapt de volgende lading toeristen op de Middelburgse paarden tram, als hij de kritiek pa- I reert. „In het hoogseizoen zit Zee land vol ja, maar niet overvol. We hebben nu een prima be zetting, daar is toch niks op' tegen. Nee hoor, wij krijgen positieve reacties op hetgeen we met mekaar willen." Wat we met mekaar willen... Dat is een paar jaar geleden bepaald door het provinciebestuur. Nu de industrie het een beetje laat afweten, moet je ter be vordering van de werkgele genheid het toerisme ontwik kelen. Niet zonodig meer campings, maar wel betere. En meer voorzieningen voor al die regendagen, en verlen ging van het seizoen: laat de mensen ook buiten juli en augustus Zeeland eens zien. Pretenties op papier, maar je hebt het niet helemaal in de hand, beaamt ook Bontenbal. De spreiding van toeristen blijkt moeizaam te verlopen. „We brengen de toerist uitein delijk niet geboeid naar z'n vakantiebestemming. Het is nog altijd vrije wil. En wat wil de recreant? Het bermtoe risme op de dammen? Nou, dat zal ik niet stimuleren, maar het gebeurt wel. Sprei den over de provincie is ook moeilijk. Terwijl Walcheren op een van die zondagen over vol zit, zie je in de Zak van Zuid-Beveland helemaal niets. Zeeland is niet vol, maar de attracties, en dat zijn toch het strand, het water, zijn zeer goed bezocht. Stuur ze maar eens naar andere plaatsen." Adri Bontenbal vindt trou wens dat "je de druk op de ku- stregio's niet mag beoordelen naar een van die dolle zo merse dagen'. „Ik kan me best voorstellen hoor, dat de Zeeu wen aan het eind van het sei zoen zeggen: hè hè, ze zijn I weer weg. Als ze de auto weer op hun eigen plaatsje kunnen 1 zetten, minder Duits horen, de patatlucht niet meer opsnui ven. Allemaal akkoord, maar aan moet je ook vaststellen dat steeds meer mensen profi- I 'eren van het toerisme." Volgens de wensen van gede puteerde Ventevogel: meer werkgelegenheid, meer voor zieningen, meer winkels, meer evenementen. „Het heeft grote voordelen, dat moet men inzien. Daarom is meer tole rantie nodig. Natuurlijk, ook wij willen de kip met de gou den eieren niet slachten. Na tuur en cultuur vormen de basis van de Zeeuwse ann- trekkingskracht, maar ik denk dat dit beleid goed is: veel geld naar een paar speer punten, en spreiding in tijd en ruimte. Daar is het om begon nen." Pas nog werd in het week blad Vrij Nederland gespro ken over Zeeland als de hoei die zich aanbiedt aan vakan tiegangers. In een voortdu rende ontkenning van al der gelijke suggesties zegt Bon tenbal opnieuw nee. „Nee, het is geen misbruik maken, het is gebruik maken van de aan trekkelijkheden van deze pro- Nee moet-ie ook nogal eens verkopen aan natuurbescher mers, als ze komen vragen om meer ruimte voor plantjes en vogels. Beschermen akkoord, maar wegstoppen, nee. „De natuur is er om van te genie ten en daarbij is voorlichting heel belangrijk. Maar kijk nu eens. Ook al zijn er twee maal zoveel mensen als normaal, Zeeland is niet vuil. En er is nog plaats voor zowel de mas sa-toerist als het individu dat die drukke stranden ont loopt." Hij zou geen goede VW-di recteur zijn als hij zich niet in de psychologie van de massa toerist had verdiept. Zelf houdt-ie ook wel van gezellig heid. Op de camping in Frankrijk trof hij niet alleen - volgens afspraak - het vrien denpaar, maar ook nog an dere kennissen van Walche ren. Bontenbal vond het geen probleem dat de wereld weer klein bleek. „Dat was best leuk ja." Maar je in Cadzand, Dom burg of Renesse tussen de windschermen wringen om nog een glimp van de koele zee op te vangen, dat is toch een ander verhaal. „Ja maar, vergeet niet: de keus voor die mensen is dan: of Domburg, of dertien hoog achter in Rü- desheim. Dat is dus niet zo moeilijk." En naar de schaarse rusti ger plekjes zoeken ze niet eens. „De toerist wil zeker heid, ook in de vakantie. En hoeveel mensen kunnen de rust echt aan? Neem toeristi sche routes. Ze redeneren: als ik die bordjes maar volg, dan komt het wel goed, verdwaal ik niet en zie ik zeker nog mooie plekjes ook. Dat geeft je trouwens ook de mogelijkheid om te sturen. Leid de route niet langs die zeldzame orchi- valt oerist naar wat minder bekende plekjes krijgen, dat Jiv-,mee' Volgens Bontenbal is ook maar de vraag of a«yd nodig is. foto wim kooyman Siï- mét Oostburg heeft dus meer, vindt de gemeente zelf. Maar de 'wij-gedachte' ontbreekt, vindt VW-directeur Bontenbal. - foto de stem/corj.de boer deeën, zo kun je de natuur ontzien." „We hebben de grens nog niet bereikt," luidt kortom zijn conclusie. „En als we die wel bereiken, zijn er naar ik aan neem, mensen genoeg die de vinger aan de pols houden, ons op de vingers tikken, de politiek bijvoorbeeld. Die zet uiteindelijk het beleid uit." Het toeristisch bedrijfsleven waarvoor hij optreedt, zou het 'm trouwens kwalijk nemen als hij het hoogseizoen 'over vol' zou noemen. „Vraag en aanbod komen meer in evenwicht. De bedden zijn geen tien keer meer bezet, zoals vroeger. Je moet ook het hoogseizoen blijven koeste ren, want anders valt er mis schien een deel van je produkt weg. De hotelcapaciteit bij voorbeeld, en dat kunnen we niet hebben. Trouwens, ma ken wij nou zo gigantisch veel promotie. Niet meer dan waarvoor we ingehuurd zijn, niet meer dan concurrerende gebieden." Seizoensverlenging, een toverwoord. Een leuk drie daags arrangementje in sep tember: fietsen door de mooi ste natuurgebieden, eten in de beste restaurants. Er is best wat te beleven en te zien in Zeeland, maar het moet beter, vindt Bontenbal. „Die grote attractiepunten, die missen we. Daarom is het zo belang rijk dat er echt iets gebeurt met Neeltje Jans. Dat moet een internationale schakel worden in de Holland-promo tie. En meer grote lokkende evenementen, net buiten het seizoen hebben we ook nodig, en betere accommodatie. Als je inhoud wilt geven aan die kreet seizoensverlenging, dan moet je ook iets te bieden heb ben. Nu is er nog te weinig, en wat er is, komt niet genoeg over het voetlicht." Hij pakt er het onderzoek bij van het Nationaal Bureau voor Toerisme naar het image van toeristisch Nederland. Zeeland staat te boek als kindvriendelijk, ruim, met mooie stranden. „En dat is te smal. We moeten het aanbod verbreden, en het beter pre senteren." En hij zou er wat voor over hebben als de kleine Zeeuwse gemeenten wat beter zouden samenwerken. „De elk-weer-accommoda- tie is pover in Zeeland, maar wat zie je gebeuren? Iedere gemeente ontwikkelt allerlei plannen en rekent vervolgens in de haalbaarheidsonderzoe ken ook het bezoek uit buur gemeenten mee. Wat moet ge beuren is dat ze het gaan af stemmen op elkaar. Dat de een bijvoorbeeld een subtro pisch zwembad bouwt, de an dere een sauna-welt, de derde golfbanen aanlegt. Als ze dat doen is de haalbaarheid veel groter. Heel simpel: de optel som is meer dan de delen." Een 'wij-gevoel' hebben we dus nodig. Op z'n minst wel binnen de VVV zelf, die 'een grote familie moet zijn', zegt Adri Bontenbal bij herhaling. Ter illustratie: „Als het re gent in Cadzand, druppelt het in Nieuwvliet." Niet toevallig gekozen, deze plaatsnamen, want daar heerst ten opzichte van Bontenbal cs allesbehalve een wij-gevoel. De West- Zeeuws-Vlaamse kust-VW acht zich groot genoeg om te scheiden. 'Want daar in Mid delburg doen ze het nooit goed'. Ze werken ook voor niet-leden, ze denken altijd eerst aan Walcheren, ze.... Hij wil er eigenlijk niks over zeggen, want het bestuur moet nog vergaderen. Begint dan toch voorzichtig: „Tja, het is een complex probleem." Waarmee hij vooral doelt op de 'eilandenmentaliteit' en het feit dat al die ondernemers kleine baasjes zijn, dat klein schaligheid het zwakke punt van de sector is. „Dan willen de neuzen niet altijd dezelfde kant opgaan. En je hebt na tuurlijk broodnijd, ook tussen de regio's onderling." „Laten we toch eens wat har telijker met elkaar optrek ken," is z'n hartekreet. „Want juist nu is die bundeling van krachten zo belangrijk. Het beleid is gezamenlijk uitge stippeld, dat moet je dan sa men uitvoeren, ook naar de overheid toe, en zeker in Zee land, waar zoveel mensen af hankelijk zijn van het toeris me. Het is hier misschien wel de belangrijkste sector, en nu zelfs een provincie als Gro ningen al vakantiegangers begint te werven, moeten wij daar gezamenlijk iets tegen over stellen om ons markt aandeel te behouden. Je kunt nu geen principe-rij derij heb ben. Men moet beseffen dat de WV geen doel is, maar een middel, om ervoor te zorgen dat de toeristen zoveel moge lijk harde guldens achterlaten in Zeeland." De drukte langs de kust is echt niet van vandaag of gisteren, zoals uit deze foto uit 1983 blijkt. foto wim kooyman NOORD - ZUID - BEVELAND Goes - Parochie Maria Magdalena: zat. 19 u. zond. 9.00 en 10.30 u. Zierikzee - H. Willebrord, Molenstr. 62, zat. 9 u. zond 11 u. Hansweert - O. L. Vrouw Onbevlekte Ontvangenis, zat. 17 u. zond. 11 u. Ma- ria-oord, zat. 10.30 u. Lewedorp - H. Eligius, zat. 19 u. zond. 10.30 u. Rilland-Bath.- H. Jozef, ofwel zat. om 19 u. ofwel zond. om 9.30 u. (om de 14 dagen). Yerseke - H. Anna: ofwel zat. 19 u. of wel zond 9.30 u. (Om de 14 dagen). Ovezande - O. L. Vrouw Hemelvaart, zat. 19 u. zond. 9.30 u. WEST-ZEEUWSCH-VLAANDEREN Aardenburg - Maria Hemelvaart, zat. 19 u., zond. 10 u. Biervliet - H. Maagd Maria Onbe vlekt Ontvangen, zat. 19 u. zond., 10 a Breskens - H. Barbara, zat. 19 u. zond. 10 u. Eede - H. Maria Hemelvaartzat. 19 li. zond. 10 u. Groede - H. Bavo. zat 19 u. zond 9 u. Hoofdplaat - H. Eligius. zat. 17 u. zond. 9 u. Oostburg - H. Eligius. zat 19 u. zond 10.30 u. Schoondijke - H. Petrus Apostel, zond. 9.45 u. Slijkplaat - Maria Sterre der Zee. zat. 17 u. IJzendijke - H. Maria Hemelvaart, zat. 19 u. zond 10.30. Huize Emmaus. zond. 11.15 u. Sluis - H. Johannes de Doper. zat. 19 u. zond 10 u. WALCHEREN Middelburg - H. Petrus en Paulus, Lombardstr. zond. 10 u. Kerkcentrum De Hoeksteen, Rozenburglaan, zond. 11.30 u. Vlissingen: Paauwenburg. Kerkcen trum Open Hof, A. Gogelweg: zond 11 u. Lieve Vrouwekerk, Singel: zat. 19 en zond 9.30 u. Souburg - Martinuskerk. zond 10 Domburg- Willibrorduskerk- le en 3e zat. 19.15 u. OOST-ZEEUWSCH-VLAANDEREN Clinge - H. Hendricus. zat. 19 u. zond. 9.30 u. Hulst - H. Willibrordus. zat. 19 u. zond. 9.30 en 11.30 u. Graauw - Maria ten Hemelopening. zat. 19 u. St. Jansteen - H. Johannes de Doper, zat. 19 u. zond. 10.30 u. Boschkapelle - H. Petrus en Paulus. zond 9.30 u. Westdorpe - O. L. Vr. Visitatie, zat. 17 u. zond. 09.30 u. Hengstdijk - H. Catharina. zond. 11.00 u. Heikant - H. Theresia. zat. 19 u. zond 10 u. Kloosterzande - H. Martinus. zat. 17 u. zond. 11 u. Koewacht - H. H. Philippus en Jaco bus. zat. 17 u. zond. 9.00 u. Lamswaarde - H. Cornelis. zond. 9.30 u. Nieuw-Namen - H. Jozef. zond. 11.00 u. Ossenisse - H. Willibrordus. zond 9.30 u. Stoppeldijk - H. Gerulphes. zat. 18.30 u. Sluiskil - St. Antonius. zat. 19 u. zond 11 u. Terhole - H. Gerardus Majella. zond. 11.00 u. Axel - H. Gregorius de Grote. zat. 19 u. zond 11 u. Philippine - O. L. Vr. Hemelvaart. zat. 17 u. zond. 9.30 u. Sas van Gent - Maria Hemelvaart. zat. 19 u. zond. 9 en 11 u. Zandstraat - H. Pastoor van Ars. zond 10 u. Terneuzen - H. Willibrordus(Trini- teitskerk). zat. 19 u. zond. 9.15 en 10.30 u. Verrezen Christus: Maand t.m. zat. 19 u. zond 9.30 en 11 uur. Hoek - H. Kruiskerk, zond. 10.30 a Zuiddorpe - H. Maria Hemelvaart, zat. 17 u. zond 9.45 a zaterdag 20 augustus ZEVENDEDAGS ADVENTISTEN Terneuzen (Goede Herderkerk): 10 u. leesdienst. Middelburg (Doopsgezinde kerk): 10 u. ds. C.v.d Ploeg. Vlissingen ('t Anker): 9.15 u. ds. C.v.d Ploeg. zondag 21 augustus HERVORMDE KERKDIENSTEN Aardenburg (Doopsgez. kerk): 10.30 u. ds. H. Valk (gezam. dienst). Axel: 10 u. ds. Maasland Biervliet: 11 u. ds. Meeuse. Cadzand: 9,30 u. ds. W. Schlingemann. Groede: 9.30 u. Evang. Luth. dienst in Herv. Kerk. Hoek: 10 u. ds. W. van Meeusen (HA). 'Hontenisse: 9 a ds. B.v.d. Wel (HA). Hulst: 10.30 u. ds. B.v.d Wel (HA). Nieuwvliet: 9.30 u. dhr. v.d Bauwhe- de. Oostburg: 11 u. ds. M. Lorier (gezam. dienst met Gref. in Herv. Kerk). Retranchement: 11 u. ds. C. Balk. Schoondijke: 9.30 u. ds. D. Hiensch. St. Anna ter Muiden: dienst te Sluis. Sluis: 9.30 u. ds. C. Balk. Terneuzen (Grote kerk): 9 u. dr. A.v.d. Made, Papendrecht. (Goede Herder kerk): 10 u. ds. C. Hoogendoorn. 19 u. ds. R. de Jonge, Zaamslag. (Opstan- dingskerk): 10.30 u. dhr. J. Wester huis, Ridderkerk. Waterlandkerje: 11 u. ds. P. de Vries (HA). IJzendijke: 9.30 u. ds. Meeuse. Zaamslag: 10 u. ds. R. de Jonge. Zuidzande: 11 u. dhr. v.d. Bauwheden. GEREFORMEERDE KERKDIEN STEN Axel: 10 u. ds. J. Heemskerk, Ooster hout. Hoek: 10 en 15 u. dhr. J.v. Leerdam, Serooskerke. Terneuzen (Opstandingskerk): 9 en 17 u. dhr. D. de Best. (Noordstraatkerk): 10.30 u. dhr. D. de Best. Zaamslag: 10 en 15 u. ds. J. Noordhof, 's-Gravenpolder. Aardenburg: 9.30 u. ds. M. Lorier. Breskens: 9.30 en 19 u. ds. E.v.d. Wei de, Axel. Oostburg: 11 u. ds. M. Lorier (gezam. dienst in N.H Kerk). Schoondijke: 9.30 en 14.30 u. ds. E. Hoogerwerf. GEREFORMEERDE KERK (VRIJ GEMAAKT) Axel: 10 en 15 u. ds. T. Bosma. Terneuzen: 10 en 15 u. ds. C. Mewe. Zaamslag: 9.30 en 15 u. ds. A. Kruizin- ga. CHRISTELIJKE GEREFOR MEERDE KERK Zaamslag: 10 en 15 u. leesdienst. EVANGELISCHE GEMEENTE Terneuzen (De Kandelaar): 10 u. dhr. v.d. Griendt. DOOPSGEZINDE GEMEENTE Aardenburg: 10.30 u. ds. H. Valk (ge zam. dienst in NH Kerk). VRIJ EVANGELISCHE GEMEENTE Breskens: 9 u. ds. L. Mietus. Cadzand: 9 u. dhr. J„ Schot. Nieuwvliet: 10.30 u. ds. L. Mietus. Retranchement: 10.30 u. dhr. J. Schot. NIEUW APOSTOLISCHE KERK Terneuzen/Hoek (Molendijk 8, Hoek): zond. 9.30 u. dienst. Goes (Turfkade 1): Elke 2e en 4e zon dag 9.30 u. dienst. Vlissingen (A. de Westerbaan 20, W- Souburg) - zond. 9.30 en 16 u. woensd. 20 u. dienst. LEGER DES HEILS Terneuzen (Donze Visserstr.): 10 en 19 u. dienst. Van zondag 12 u. tot dinsdag 12 uur is voor geestelijke bijstand onder staande pastorie te bereiken. OOST-ZEEUWSCH-VLAANDEREN Hulst, Hontenisse en Koewacht - Past. E.v. Acker, Hulst, tel. 01140- 13167, ofwel Ziekenhuis Hulst, tel. 01140-12651. Héjadatkenik! Van mevrouw J. Bleijenbergh-Dobbelaer uit St.-Jansteen ont vingen we De Drie Muizen. Ze schrijft erbijDit versje (werd 't ook gezongen?) dateert uit 1900. Vroeger leerden we dit van onze oma en later van onze moeder mevrouw Dobbelaer-Schuerman. Eén van onze fijne jeugdherinneringen. De drie muizen Er kwamen van achter het behangsel Drie muizen de huiskamer in. Ze sprongen brutaal op de tafel En hadden het vreselijk naar hun zin! De eerste die snoepte van het kaasje, Wat was dat een heerlijk maal. De tweede nam van het beschuitje, Voorwaar! Ook een heerlijk onthaal. De derde sprong op de rand Van een wit-stenen kan. En dronk er de melk zacht met teugjes En smulde er lekkertjes van. Hij boog zich te ver naar beneden... En raakte zijn evenwicht kwijt! Hij viel met een plons naar beneden, Ach hemel, wat hadden ze spijt! De anderen waren geschrokken, wat vingen ze aan? En toen zijn ze aan het redden gegaan. Ze namen tesamen een loopje, En gaven het kannetje een zet.... Dat viel met een bons naar beneden, En zo was ons muisje gered! Via Theo Baert kregen we van vader Baert 'Het brood'. Juffrouw Verbeek 1910, staat erbij geschreven. Leerde die heer Baert sr. dit vers (lied?)? Het brood valt, melieve, maar niet uit de lucht, Men kan het niet krijgen, van takken en twijgen, zoals menige vrucht. Het boertje moet ploegen en zaaien ten best Dan wacht hem na't zaaien nog 't maaien op 't lest Dan bindt hij de halmen met stevige band En zet hij de schoven met d'aren naar boven in rijen op 't land. Daar laat hij ze drogen bij 't windegedruis En brengt ze na dagen, getast op zijn wagen, naar huis. Daar dorst hij het koren, gespreid op de deel, Wijl handen zich reppen En vlegelen kleppen En dan wordt het meel. Pas dan bakt de bakker Van het graan onze akker het brood. Dus gij die wat traag of wat lusteloos zij t, Ge kunt eruit merken Dat ieder moet werken Met vlijt. Wie daar volledig achterstaat, Ed Steijns; hij las ergens voor ons: Wie zijn geld wil zien verstuive' Rookt tabak én die houdt dui veru veie. Pegam

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 23