J
Derde Wereld loopt nuttige kennis biotechnologie mis
Amerikaanse
niet warm te krijgen
Hezbollah ontzet over vrede in Golf
Nieuw onderzoek naar
oorlogservaringen van
Nederlanders in Indië
Verlagii
PARTICIP
Zwaktebod
-de stem:
de stem ACHTERGROND DINSDAG 16 AUGUSTUS 1988
DE STEM C
DE stem binne
Woensdrecht
PAPIER
VOOR UW PEN
Vals honderdje
UTRECHT/BREDA -
tholieke Acht-Mei-Be
teren terughoudend g
de Nederlandse bissc]
de AMB te verbreken.
Niet dicht
De verschrikkingen voor Nederlanders in een Japans
kamp op Java. - foto archief de stem
Door Mathieu Kothuis
'WAT er over de oorlog in
Nederlands-Indië is gepu
bliceerd, is volkomen on
toereikend om bij het Ne
derlandse publiek te laten
doordringen dat de Ja
panse bezetting de Euro
pese bevolkingslaag in Ne
derlands-Indië heeft ont
wricht en dat vrijwel geen
gezin is ontkomen aan de
rampzalige invloed van
die bezetting.
Kortom, de Japanse bezetting
was vele malen erger voor de
Nederlanders in Indië dan de
Duitse bezetting in Nederland
voor de gemiddelde Neder
landse burger. Deze factor
wordt vaak vergeten wan
neer bij de toepassing van de
wetten voor oorlogsgetroffe
nen verwezen wordt naar al
gemene oorlogsomstandighe
den, zoals die in Nederland
werden beleefd, model staan
voor die in Indië'.
Dit schrijft Mr. H. G. Quik,
verbonden aan het Leiden In
stitute of Development Stu
dies and Consultancy Servi
ces (LIDESCO) in zijn inlei
ding van de Documentatie-
reeks 'Thuisgekomen in Ne
derland'.
In samenwerking met de
Stichting Docomentatiecen-
trum Pelita geeft LIDESCO
deze reeks uit. De publicaties
handelen over de situatie in
Indonesië tijdens de Tweede
Wereldoorlog en de daarop
volgende periode, tot aan het
vertrek van de Nederlanders
uit Indonesië.
In het eerste deeltje, dat
gisteren verscheen ter gele
genheid van de jaarlijkse
herdenking van de oorlog in
Azië, wordt uitvoerig inge
gaan op de verschillende re
gelingen en wetten voor oor
logsgetroffenen uit Neder
lands-Indië maar vooral over
de moeilijkheden die deze Ne
derlanders ondervonden om
als oorlogsgetroffenen te
worden erkend.
Terwijl Nederland in etap
pes werd bevrijd kon op 5 mei
'45 tenslotte de bevrijding van
het hele land worden gevierd.
In Azië ging de strijd inmid
dels gewoon door en het Ja
panse militaire regime dacht
er niet aan de oorlog, die me
dio '45 al onherroepelijk ver
loren was, te staken. In Indië
werd juist in die maanden de
situatie voor de Nederlanders
in de concentratiekampen
door de honger ondraaglijk.
Anders dan in Nederland
was de oorlog in Indië na de
nederlaag van de bezetter
niet afgelopen. De vijand
werd niet verdreven, de Ne
derlanders bleven in de kam
pen en de Japanners bleven
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie® 076-236236. °-
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of f 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. f 1,- per maand,
J 1,90 per kwartaal, f 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. J 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
na de capitulatie verantwoor
delijk voor de handhaving
van rust en orde.
Die situatie verergerde nog
tijdens de Bersiap-tijd, de in
leiding tot de Indonesische
revolutie. Normale veiligheid
en rechtszekerheid voor de
Europeanen bestond niet
meer. Voor zover de Neder
landers toen niet door de In
donesiërs werden geïnter
neerd, kreeg men te maken
met opgezweepte volksmas
sa's, ongeregelde strijdgroe
pen en benden die vooral uit
waren op roof en moord.
„Over die naoorlogse pe
riode in Nederlands-Indië",
zo schrijft Quik, „weten we in
Nederland nog vrijwel niets.
Niet alleen ontbreekt een
goede documentatie over de
gewelddaden die in die jaren
werden gepleegd, we hebben
evenmin een betrouwbaar in
zicht in de wijze waarop de
machthebbers van toen de
Nederlanders isoleerden door
opsluiting in kampen, kazer
nes en gevangenissen, scholen
en fabrieken. De onbekend
heid met de werkelijke situa
tie blijft verborgen doordat
ten onrechte wordt gesproken
van beschermingskampen,
terwijl de bedoeling van de
opsluiting meestal een heel
andere was dan het bieden
van bescherming".
De stichting Pelita werd na
de Tweede Wereldoorlog op
gericht om hulp te verlenen
aan die Nederlanders die in
Azië het slachtoffer van de
oorlog waren geworden. Tus
sen het Pelitacentrum en LI
DESCO is nu overeenstem
ming bereid over een project
van onderzoek en documen
tatie over de gerepatrieerden
uit Indonesië. Daarbij gaat
het erom gegevens aan het
licht te brengen over wat de
Nederlanders in Indonesië
hebben ondervonden tijdens
de bersiap-tijd, de revolutie,
de militaire akties, de con
frontatiepolitiek en het ge
schil rond Nieuw Guinea. Die
gegevens zijn relevant bij de
uitvoering van de wetten
voor oorlogsgetroffenen uit
Nederlands-Indië.
In de publicaties over dit
onderzoek zal achtereenvol
gens aandacht worden be
steed aan de gebeurtenissen
op West-, Midden- en Oost-
Java en vervolgens aan de
andere delen van Indonesië.
De boekjes uit de reeks zijn ver
krijgbaar bij:
LIDESCO, RUL Leiden
Stationsplein 12
Postbus 9507
2300 RA Leiden
TEL.071-273494
Door Kees Buijs
Een kwart van onze biotechnolo-
gische kennis die de Derde We
reld uitstekend kan gebruiken,
komt daar niet goed terecht.
Een aantal Nederlandse onderzoeks
instellingen weet de juiste kanalen
voor de overdracht van kennis niet te
vinden. Soms hebben ze te weinig
geld, soms zijn de contacten te kort of
te los. De ontwikkelingslanden zelf
hebben vaak te weinig kennis, appa
ratuur en voorzieningen om van onze
inzichten te kunnen profiteren.
Dit blijkt uit een onderzoek dat de
Directie Landbouwkundig Onder
zoek hield bij universiteiten, onder
zoeksinstituten en landbouwcoöpera
ties. Het DLO-onderzoek richtte zich
speciaal op de landbouw, de zorg
voor de gezondheid van de mens, het
milieu en de industrie voor klein
schalige verwerking van landbouw-
produkten.
Bij Nederlandse onderzoeksinstel
lingen is ruim voldoende kennis aan
wezig om ontwikkelingslanden baat
te laten hebben bij biotechnologische
technieken. Biologische waterzuive
ring passen ze al op brede schaal toe.
Veel kennis en ervaring heeft ons
land verder in de gewasveredeling,
de vermeerdering van planten in de
reageerbuis, de toepassing van wor
telschimmels en de biologische stik
stofbinding.
Maar het ontbreekt vaak aan lang
durige samenwerking, en aan geld
om nieuwe activiteiten voor ontwik
kelingslanden te ondernemen, aldus
het DLO-rapport. De voortzetting
van lopende projecten hangt dikwijls
af van de onbetaalde inzet van on
derzoekers.
Vorig jaar stak ons land zevenhon
derd mensjaren in dit soort biotech-
nologisch onderzoek. Zes procent er
van is uitsluitend gericht op landen
in de Derde Wereld. Daarnaast kan
zestien procent van het onderzoek
dat niet speciaal op ontwikkelinga-
landen is gericht, voor hen van nut
zijn. Zuidoost- en Oost-Azië krijgen
de meeste aandacht
DE AFNEMENDE belang-
stelling voor de presi
dentsverkiezingen in de
Verenigde Staten dreigt
dit jaar een nieuw diepte
punt te bereiken.
Het ziet ernaar uit dat voor de
nieuwe president ook zal gel
den wat al voor president
Reagan gold: een man die nog
geen kwart van de kiezers
achter zich heeft staan, omdat
bij verkiezingen niet meer
dan de helft van de kiezers
komt opdagen. Dit jaar zullen
de Verenigde Staten, die zich
zelf als een toonbeeld van de
mocratie beschouwen, onder
aan de lijst belanden van de
eredivisie stemmen.
In tegenstelling tot andere
landen waar de opkomst van
kiezers zijn ups en downs ver
toont, is die in Amerika de af
gelopen 20 jaar gestaag min
der geworden. Op buiten
staanders mogen de conven
tiescircussen en verkiezings
campagnes de indruk maken
van democratische vitaliteit,
voor een deel is dat gezichts
bedrog. Vlak voor de conven
tie van de Republikeinen be
gon, werd bekend dat meer
dan de helft van de kiezers op
8 november thuis zal blijven.
„Het is allerwaarschijn
lijkst dat de opkomst in no
vember de laagste in 40 jaar
zal zijn, misschien wel de
laagste in 60 jaar", zei Curtis
Gans, directeur van een stu
diegroep in Washington die
het Amerikaanse kiezersge
drag wetenschappelijk volgt.
„Ik zou niet verbaasd zijn als
de opkomst bij de presidents
verkiezingen voor het eerst
onder de 50 procent komt te
liggen", zei Gans, die zowel
naar oppervlakkige redenen
als de diepere wortels van de
i
Partijen maken van een conventie een hele kermis, inclusief vele duizenden luchtbal
lonnen, maar de kiezer blijft er koud onder. foto ap
gemiddelde Amerikaanse
thuisblijver kijkt.
Dat dit jaar wellicht alle
records gebroken worden, ligt
volgens hem onder meer aan
het feit dat de strijd tussen de
Democratische kandidaat Du
kakis en zijn Republikeinse
tegenhanger Bush door de
media wordt geportretteerd
als 'the race between a shrimp
and a wimp', vrij vertaald:
een wedstrijd tussen een
dwerg en doetje.
Eén van de diepere gronden
voor de lage opkomst zou zijn,
dat de Amerikaanse kiezer de
moeite moet nemen zich te la
ten registreren voor men
recht heeft op een stembiljet.
In landen waar dat niet geldt,
zou de opkomst automatisch
hoger liggen. In de staat
Noord-Dakota echter, waar
geen registratie vooraf nodig
is, is de opkomst nog harder
naar beneden gegaan als in
staten waar registratie wel
geldt. Ruy Texeira schreef in
het laatste nummer van het
tijdschrift Public Opinion wat
bepaalde Amerikanen liever
niet horen: „Het is heel een
voudig, voor veel Amerikanen
is stemmen gewoon niet de
moeite waard. We hebben nog
steeds last van een funda
menteel gebrek aan belang
stelling voor politiek. Het kan
zijn dat de teleurstelling van
de Amerikanen over de poli
tiek... met de tijd sterker
wordt."
In I960 was de opkomst nog
62,8 procent, in 1984 was het
gezakt naar 53,1 procent en
dat na intensieve campagnes
van beide partijen waarin
kiezers zelfs persoonlijk met
brieven werden benaderd en
werden gewezen op wat kan
didaat A of B hen te bieden
had.
Bij tussentijdse verkiezin
gen daalde de opkomst van
48,1 procent in 1960 naar 37
procent in 1986. In cijfers ver
taald betekent dit dat 104 mil
joen Amerikanen twee jaar
geleden niet de moeite namen
om te gaan stemmen.
Nederland, Italië, Finland,
de Bondsrepubliek Duitsland
en tal van andere landen ken
nen een gemiddelde opkomst
van over de 80 procent.
Frankrijk, waar kiezers zich
ook vooraf moeten laten regi
streren, kent regelmatig een
opkomst van over de 70 pro
cent. Zelfs in Mexico, wiens
politieke systeem in de VS
vaak belachelijk wordt ge
maakt, ligt de opkomst hoger.
Volgens een studie van het
Amerikaanse Congres hebben
de Verenigde Staten van alle
democratische landen nu de
laagste opkomst bij zowel al
gemene als tussentijdse ver
kiezingen.
Gans zegt lakoniek: „Vroe
ger zei ik dat we net boven
Botswana kwamen, maar dat
klopt niet meer. Botswana
heeft ons ingehaald." Een bui
tenlandse diplomaat in Wash
ington voegde daaraan uit
eigen ervaring toe: „In de
meeste Europese landen ga je
een café binnen en hoor je
mensen over politiek discus
siëren. Hier praten ze over
baseball."
Verklaringen te over zijn
er. Karin Keene, medewerk
ster van het American Enter
prise Institute, een conserva
tieve denktank, gooit het op
een zekere stemmoeheid: „Ik
denk dat een van de redenen
voor de lage opkomst bij na
tionale verkiezingen is dat
Amerikanen vaker gevraagd
worden te stemmen dan bur
gers van andere democra
tieën. Over een periode van
vier jaar zijn er ruwweg
500.000 plaatselijke verkiezin-
gen door het hele landen, voor
gemeenteraden, schoolbestu
ren, enzovoort."
Andere mensen geven het
tweepartij ensysteem van de
VS de schuld, weer anderen
dat de televisie te weinig aan
dacht aan politiek besteedt
Niettemin bestaat er unani
miteit over het feit dat veel
Amerikanen teleurgesteld
zijn in de politiek en dat de
lage opkomst te maken heeft
met het gevoel dat zij toch
geen invloed kunnen uitoefe
nen op beslissingen.
Als voorbeeld noemde Gans
de Amerikaanse politiek te
gen Nicaragua: 'Sinds 1981.,,
was meer dan 60 procent van
de Amerikanen tegen de
Amerikaanse bemoeienis met
Nicaragua en of er nu Demo
craten aan de macht zijn in
het Huis van Afgevaardigden
of Republikeinen in de Se
naat, de hulp (aan de contra's)
gaat door.' Ook schandalen
zoals Watergate en de Iran-
contra affaire hollen het ver
trouwen in de gekozen leiders
uit, zegt Gans.
„Maar ook in het dagelijkse
leven krijgen Amerikanen het
gevoel dat de regering onvol
doende doet, niet reageert en
te weinig vooruitkijkt. Had je
vroeger, tien jaar geleden, een
spitsuur dat 15 minuten duur
de, nu heb je een verkeersop
stopping van drie kwartier.
Vliegtuigen vliegen nooit op
tijd. De armen worden armer
ten opzichte van de rijken De
middenklasse heeft het gevoel
steeds meer belast te worden,
En het schijnt er niet toe te
doen wie er aan de macht is
want deze problemen blijven
bestaan."
Door Robert Fisk
DAT IRAN de Heilige
Oorlog heeft opgegeven,
heeft niet alleen gevolgen
voor de inwoners van
eigen land, maar ook voor
pro-Iraanse gelovigen
daarbuiten. Voor de sjiiti-
sche geestelijke Samaha
Abdul Mohsen Fadlallah,
bijvoorbeeld, stort de we
reld in nu met Irans beslis
sing om de VN-resolutie
betreffende een staakt-
het-vuren te aanvaarden.
Het zelfvertrouwen waar het
hem kort geleden niet aan
ontbrak, is zichtbaar aange
tast. Met zijn tulband, zijn
enorme voorraad Engelse si
garetten en zijn fraaie bruine
mantel met 'Made in London'
in de kraag, is hij misschien
wel de belangrijkste geeste
lijk leider onder de Hezbollah
in Zuid-Libanon. Hij placht
zijn haat jegens Amerika en
Israël en zijn trouw aan Iran
op de meest willekeurige mo
menten te spuien. Zijn zinnen
waren ervan doorspekt, zijn
conversatie was onordelijk en
veelkleurig als de straten van
Khirbet Silem om het islami
tisch instituut waar hij do
ceert.
Hij geeft zonder omhaal toe
dat de meeste sjiitische mos
lims in Libanon volkomen
overrompeld waren door het
plotselinge besluit van Iran
om met hun gezworen vijand
Iraq te willen onderhandelen.
„Er zal veel gaan verande
ren", zegt hij. „Het is mogelijk
dat de gijzelaars nu vrijko
men." Hij rookt als altijd aan
één stuk door, maar zijn han
den trillen. Hij houdt zich op
het ogenblik liever een beetje
afzijdig van de jonge strijders
van de Hezbollah, die eens
aan zijn lippen hingen. Op de
vraag of de jonge sjiiten in Li
banon Irans onverwachte
verlangen naar vrede kunnen
begrijpen, neemt hij een
trekje en denkt na.
„Je kunt de mensen indelen
in twee groepen", zegt hij.
„Aan de ene kant zijn er die
voldoende inzicht hebben in
de situatie in de Golf om te
begrijpen waarom Iran de re
solutie heeft aanvaard. Aan
de andere kant zijn er ook die
de zaak niet vertrouwen, die
niet begrijpen wat er precies
aan de hand is. Ze moeten ge
hoorzamen." Volgens de Islam
moeten alle moslims gehoor
zaam zijn aan hun leiders. De
beide Iraanse geestelijken
Ayatollah. Khomeini en de
Ayatollah Khoui hebben dat
ook gezegd.
Nauwelijks achttien maan
den geleden zat Samaha Fad
lallah op dezelfde stoel vurig
zijn geloof in een Iraanse
overwinnig te verkondigen.
God stond aan de kant van
Iran, zei hij toen. Over de gij
zelaars wilde hij niet spreken.
Zijn zelfvertrouwen was on
verstoorbaar, evenals zijn ge
loof in een sjiitische overwin
ning. Net als tijdens een vorig
interview, zitten studenten in
groepjes rond hun leermees
ter. De bebaarde zoon van
Fadlallah zit naast hem en op
de grond staat een uit de klui
ten gewassen schaalmodel
van een door de kerkvorst te
bouwen islamitisch zieken
huis. Het model staat onder
een glazen stolp vol vingeraf
drukken.
Fadlallah zegt dat er niet
alleen een ziekenhuisvleugel
zal zijn, maar ook een oplei
dingscentrum, en een kraam-
afdeling. Piepkleine autootjes
rijden onder de stolp de oprij
laan van het ziekenhuis op.
Waar hij het geld vandaan
moet halen? „God zal ons bij
staan om schenkingen te ver
krijgen van de rijke moslims
uit de omgeving." Dit is echter
het enige waar hij nog het
volste vertrouwen in schijnt
te hebben tijdens het gesprek.
Samaha Fadlallah is een
neef van Sjeik Muhammed
Hussein Fadlallah, die wordt
beschouwd als de geestelijk
leider van alle pro-Iraanse
Hezbollah in Libanon. Het
zijn voornamelijk de Hezbol
lah die verantwoordelijk zijn
voor de gij zeineming van
mensen uit onder andere
Groot-Brittannië en Amerika.
Net als zijn neef beweert de
sjeik niets af te weten van
wat de Hezbollah voorhebben
met de Westerse gijzelaars.
Hij wordt evenwel gezien als
één van de invloedrijkste fi
guren onder de leiders van de
Hezbollah in Zuid-Libanon en
bedient zich dan ook van de
titel Ayatollah.
Jonge mannen houden met
ernstige blik in de gaten wie
het islamitisch instituut in'
Khirbet Silem in en uit gaan.
Binnen spreekt Fadlallah in
bijna overdrachtelijke zin. Hij
bestudeert het effect van zijn
metaforen en wacht af of wij
het begrepen hebben. „Iran
ziet de oorlog als een reli
gieuze aangelegenheid", zegt
hij. „Het handelt zijn zaken op
islamitische wijze af. Het
heeft niet gestreefd naar meer
land of geprobeerd de omge
ving anders in kaart te bren
gen (veroveringen op Iraq)."
„De Irakezen waren niet
meer dan een instrument voor
de Westerse landen. De Isla
mitische republiek vocht in
verdediging van de moslim
bevolking. Maar toen Iraq
gasbommen ging gebruiken
en onschuldige mensen dood
de, moest Iran een keuze ma
ken. Iran besloot dat er een
einde moest komen aan de
oorlog en toonde de wereld
dat het geen oorlogszuchtige
staat wil zijn."
Hij pauzeert weer tien se
conden en staart naar zijn si
garet. „De toekomst is in Gods
hand."
We praten over de Libanese
sjiiten die gevangengehouden
worden in de Khiam-gevan-
genis, op door de Israëli's be
zet gebied. Fadlallah sugge
reert een vergelijking met de
Westerse gijzelaars in Liba
non. Amnesty International
heeft de toestanden in Khiam
scherp veroordeeld; er wordt
gemarteld. Fadlallah is terug
houdend in zijn oordeel. Voor
zichtig zegt hij: „Dat alles
houdt verband met de poli
tieke situatie en de kwestie of
de mensen in Khiam ome
mensen laten gaan." Hij z
dat hij niet weet hoe het de
gijzelaars vergaat, noch wie
hen vasthouden. De Islam
verbiedt naar zijn zeggen het
op deze wijze gevangen hou
den van mensen... „Het is mo
gelijk dat de gijzelaars wij
worden gelaten."
Over de internationale po
sitie van Libanon bestaat
geen twijfel. Samaha Fadlal
lah zegt dat de Toestand in
Libanon beheerst en beïn
vloed wordt door krachten
van buitenaf. „Maar wij we
ten wat we willen, en wij zul
len uiteindelijk overwinnen."
„Richard Murphy, de Ame
rikaanse staatssecretaris voor
het Midden-Oosten, beweerde
laatst dat er presidentsver
kiezingen zouden komen in
Libanon. De Libanezen wis
ten daar zelf niets van. Is dat
inmenging van buitenaf, of
niet?." Fadlallah had geen tijd
voor vragen over Amerika, de
vijand. Hij weet dat Iran en
Amerika binnenkort met elk
aar om de tafel gaan zitten.
„De VS hebben wapens ge
leverd aan Israël", zegt hij be
schuldigend. In opdracht van
Israël werd ook de raket afge
schoten, die een einde maakte
aan het leven van zijn vrouw.
(c)The Times, Londen
Na terugkeer van vakantie
las ik in uw rubriek 'Van
daag Geen Nieuws' (merk
waardige kop eigenlijk voor
een rubriek die u steeds vol
hebt gekregen?) van 16 juli
j.l. een artikel van Rob
Bruntink: 'Woensdrecht via
een verrekijker'. Als Brun
tink nu eens had gedaan
wat andere journalisten van
De Stem ook doen, dan was
hij naar het basis informa
tiecentrum van de vliegba
sis gegaan. Had hij zijn ver
rekijker thuis kunnen laten
en had hij kunnen zien wat
hij had willen zien. Nu legt
Bruntink de lezer een verte
kend beeld voor. Dubieus en
uiterst suggestief en je zou
je kunnen afvragen voor
wie hij nu eigenlijk schrijft.
Is het zijn bedoeling om de
lezer te informeren of
schrijft hij maar wat uit
'geestelijke zelfbevredi
ging'? Doelend op een paar
kinderen op de basis vraagt
Bruntink zich af 'hoe hen
het leven achter tralies be
valt'. Waarmee de indruk
wordt gewekt dat op de
vliegbasis huisgezinnen
zouden zijn ondergebracht.
Bruntink stelt zo de zaken
verkeerd voor, geeft inhou
delijk onjuiste informatie
en plaatst daarmee zijn ar
tikel in de categorie van
zwam-, klets- en fantasie-
verhaaltjes. Hoor en weder
hoor is niet alleen bij feite
lijke verslaggeving over ac
tualiteiten een wezenlijk
uitgangspunt voor elke
journalist: het is ook ver
standig dat principe aan te
houden bij de journalistieke
interpretatie van eigen
waarnemingen. Andere
journalisten bij De Stem
hanteren dat begrip wel. En
die weten dan ook precies
hoeveel Amerikanen nog op
de basis werken (De Stem 17
LPS
juni j.l.). Maar volgens
Bruntink in zijn artikel is
de kans groot dat die kinde
ren al lang in Woensdrecht
zitten. Van de in december
1987 (INF-akkoord) op de
basis werkzame 670 Ameri
kanen, hadden zo'n 300 mili
tairen hun gezin laten over
komen. Zij werden in huur
woningen ondergebracht in
de regio tussen Breda en
Vlissingen. Op de basis zelf
hebben nooit Amerikaanse
(trouwens ook geen Neder
landse) gezinnen gewoond.
En van 'kinderen achter
tralies' is dus geen sprake.
De andere Amerikaanse mi
litairen hadden voor een
deel zelf gezorgd voor een
appartement e 'buiten' of
woonden in de legeringsge
bouwen op de basis. En die
mensen zijn net zo gewend
aan een hek rond een ka
zerne als u en ik rond ons
achtertuintje. Waarom zo'n
hek er doorgaans anders
uitziet, had ik Bruntink ook
kunnen uitleggen. Als hij
erom had gevraagd. Hij
suggereert dat 'een klein
aantal Amerikanen over
blijft om de moderne com
putersystemen te bedienen'.
Ook dat is onjuist. Op het
hele complex aan de Kooy-
weg is niet één pc-tje meer
te vinden. Dat heeft het
Russische inspectieteam
kunnen waarnemen en had
ook Bruntink kunnen we
ten. Als hij erom had ge
vraagd. Maar Bruntink is
een van die journalisten die
nergens naar vragen. Alleen
schrijven: met de verrekij
ker op 'oneindig' en de 'blik
op nul'.
Hoogerheide
L.M.M. Baltussen
voorlichting Vlb. Woens
drecht
Naar aanleiding van het ar
tikel 'Bredase gedupeerd
door vals honderdje' in De
Stem van 10 augustus 1988
delen wij u het volgende
mee. Het publiek kan een
voudig vaststellen of een
bankbiljet van 100,- echt is
aan de hand van de zoge
naamde echtheidskenmer-
ken.
1. Allereerst is het water
merk te zien door het biljet
tegen het licht te houden;
2. met de vinger is te voelen
dat de inkt. bijvoorbeeld on
de woorden 'honderd gul
den', op het papier ligt; er is
sprake van een duidelijk re
liëf;
3. de strafwettekst is op de
achterzijde in uiterst kleine
lettertjes scherp afgedrukt
Het gebruik van een infra-
rood-apparaalje heeft geen
enkele zin. Bedoeld zal zijn
een ultra-violet-lampje. Als
men een bankbiljet onder
zo'n lampje legt, lichten in
het papier kleine fluoresce
rende vezeltjes op!
Amsterdam
Drs. AG. Groothof/
Chef afd. Externe Betrek
kingen en Voorlichting
Door onze verslaggever
DEN HAAG BAARN -
sument en de bouw zullen
welijks wijzer van worde:
BTW wordt verlaagd. Op
van levensmiddelen he<
verlaging van het lage tar
praktijk door bestaande p
concurrentie-strategieën
geen effect.
Het terugbrengen van het ho
van 20 tot 19 of 18 procent zal
vloed hebben op de omvang
bestaande zwarte circuit v
ningverbetering en -onderho
Dat zeggen de Consumen
Konsumenten Kontakt en he
Biss
Door Jan Bouwmans
De oproep van de bisschc
om hun gesprekken met
ze die momenteel onvrucl
De bisschoppen hebben de
conclusie getrokken op gro
van de drie gesprekken die e
zware bisschopsdelegatie et
der dit jaar met een afvaarc
ging van Acht-Mei heeft g
voerd.
De bisschoppen maakt
gisteren het opschorten v
hun contacten met Acht-
gisteren bekend. De voorzr
van de AMB, mevr. W. Sta;
Merkx, verklaarde de stap v
de bisschoppen te betreur
Zij wees erop dat de bisschc
pen anders luidende adviez
ermee hebben genegeerd. E
AMB-bestuur zal de bisschc
pen om een nadere toelichti
van het besluit vragen. Verc
gaat het bestuur zich met
ongeveer honderd participa
ten beraden op de ontstane
tuatie.
De bisschoppen hebben de de
nog niet volledig dichtgegoc
Maar van herstel van het cc
tact kan alleen maar spra
zijn nadat het AMB-besti
duidelijk heeft gemaakt dat 1
tot herziening van bepaal
standpunten en opvatting
bereid en in staat is. Die vi
keerde opvattingen betref
met name kwesties van (se:
ele) moraal.
Door de uitspraken van
kerkelijk leergezag (paus
bisschoppen) over mo:
vraagstukken als niet bindi
en voor discussie vatbaar te
schouwen, geeft de Acht-1
Beweging er blijk van er
onkatholieke visie op de ki
op na te houden. Katholiek
houdt onder meer in: zich
derwerpen aan de (mor:
normen die paus en bisschi
pen voorschrijven, betoogt k
dinaal Simonis namens de E
schoppenconferentie in de bi
aan de AMB.
De onkatholieke opstell
van Acht-Mei tegenover
leergezag blijkt volgens de t
schoppen al helemaal uit
reit dat op de laatste manif
tatie in Utrecht bewust w
DE VOORTEKENEN zijn w
heeft in de Bisschoppena
van het contact met de Ac
loyale katholieken wordt zinl
Inhoudelijk zijn de bissch
schorting. Ze hebben de b
klaard. Vandaar hun niet mis
vel aan de participerende in-
Acht-Mei-Beweging terug
moeilijker aan dit bevel kunr
eerste categorie moeten zo
gerekend.
De bisschoppen stellen c
onderwerping aan hun gez<
ae normen en voorschriften
het menselijk lichaam ben
van het Rijke Roomsche
oracht tot sexuele voorschri
De sexuele moraal van i
voorwerp van hevige discu
mond in een afwijzing van
voorbehoedsmiddelen. Doi
o''eken over de hele wen
mag aannemen op grond v
9'ng. Dat geldt ook voor de
en echtscheiding. De bissc'
uerwerping. Want meer hr
[argumenten, geen ove
Blijkbaar doet ook de vri
*e|t alleen nog gehoo
kritische katholiek, die het r
ïo0r ??n keuze plaatsen: h
en akkoordje gooien en he
den d6Ze R K' Ke'rk toct
