even._
UITBLAZEN
Bush en Dukakis: competitie in saaiheid
Nieuwe Warenwet betekent nog geen 'revolutie'
Vrouwenpartij IJsland trekt aandacht Oslo
Rechter s
Wetenschap
COMMISSARIS*:
Bottel
mieswijn
jsl DE STEM BINNENLANC
VEEL BEPALINGEN WORDEN PAS NA VERLOOP VAN TIJD VAN KRACHT
Hamsterdam - Het winkeipe
GROEP STUDENTI
DE STEM ACHTERGROND VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1988
wim kock
-DE STEM
COLIN POWELL ALS VICE-PRESIDENTSKANDIDAAT: 'JACKSON-EFFECT'
~r "W"OE telde een muidei
r~j| zijn geld? Ik zou dat
niet meer geweten
hebben, maar Theo van
der Zanden uit Bergen op
Zoom frist mijn geheugen
op. Hoe komt het dat hij
zich dat allemaal precies
herinnert en ik niet? Hoe
komt het dat ik me wel de spe
cifieke geur van mulders herin
ner en niet het zo belangrijke
geld tellen? Ik zong zelf toch
ook van mulder mulderke tel
d'oew geld? Heb ik zo'n slecht
geheugen of is een deel ervan
door andere 'input' onderge
sneeuwd? Van der Zanden
schrijft uitvoerig over het mul
derritueel. De draad waaraan je
hem het vliegen moest niet te
lang zijn want dan hep je kans
dat een mus je mulder weg
kaapte. Je moest een mulder
ook niet op het zachte zand la
ten lopen want dan kroop hij
snel de grond in.
Als de mulder aanstalten
maakte om gehoor te geven aan
het gezongen verzoek van zijn
baas, kon je dat zien. Dan be
gon de kever lucht onder zijn
vleugels te pompen door zijn
dekschilden op en neer te be
wegen. Dat pompen noemden
we geld tellen. Er blijken nogal
wat verschillende liedjes te zijn
gezonden, al begonnen ze, afge
zien van minimale verschillen,
allemaal met de regels 'Mul
derke mulderke tel d'oew geld
en gao dan nog 's vliegen.'
Heel vriendelijk waren de
Oosterhouters voor hun mul
ders daar vervolgden ze met:
Hoeveul centjes hedde gij nog
honderd en zeven
vlieg dan nog 'ns even
mulderke mulderke tel d'oew
geld ies op
en gao dan nog 's vliegen
en as ge dan nie vliege wul
dan zal ik oe wel wiege
Ook de Sprundelaars (als de
krant Sprundelnaar of Gastel-
naar schrijft dan doet zij dat
volgens Theo van der Zanden
fout) dreigden hun mulders niet
met dood en verderf als ze niet
wilden vüegen, maar gevaar he
pen ze dan wel:
Want aanders komme de dieve
de dieve nemen oe mee naor 't
veld
mulderke mulderke tel d'oew
geld.
Met de dieven werden de mus
sen bedoeld, die aan een mul
der een smakelijke hap hadden.
De mussen speelden ook een
rol in een ander hedje dat me
uit Oosterhout werd toegezon
den:
Agge dan nie vliegen wil
bren'k oe bij de mussen
Heel weinig compassie toonden
ze in Dongen, zoals bhjkt uit
het al eerder geciteerde hed dat
C. Stevens stuurde:
Aanders zal ik oe bedriegen
aanders zal ik oe de kop afhak
ken
mulderke mulderke vliegen!
De-bloeddorst die uit deze re
gels spreekt bracht een brief
schrijfster uit Hoogerheide er
weer toe te melden dat men in
haar woonplaats ook vrij vlot is
met dit dreigement. Daar zin
gen de kinderen op nieuwjaars-
Nieuwe jaartje zoete
't varken heeft vier voeten
vier voeten en 'n staart
dat is toch wel een centje waard
hier woont wel een lieve vrouw
die ons wel wat geven wou
als ze helemaal niks gaf
hak 'r dan d'r kop maar af.
Tot slot over de mulders nog dit:
we hebben gezien dat er twee
soorten meikevers zijn: de 'wit
bestoven' Melolontha melolon-
tha, de eigenlijke mulder of mo
lenaar, die ook vaak bakker
werd genoemd en de Melolon
tha vulgarisranker en bruiner
dan de bakker en daarom in
Brabant kapucijn en in
Zeeuwsch Vlaanderen paterke
genoemd. In Clinge werd nog
na de oorlog ook de naam kof-
fiewifke voor de bruine mulder
gebruikt, schrijft O. de Wilde
uit die plaats.
Vorige week loste een groot
aantal lezers zonder veel pro
blemen het zogenaamde Bre
dase woordraadsel op. 'Ik wou
da'k am ad zee 't ouw kosterke
want ak am ad at ik am mee
aai'. Een paar lezers wezen
erop dat die zin niet af was en
dat daardoor juist de pointe er
aan ontbrak. Voluit moest die
zin, een soort cirkelzin, luiden:
'ik wou dak am ad zee 't ouw
kosterke want ak am ad at ik
am mee aai ak 'n aai ad.'. C.
Volders, die het raadsel had op
gegeven trok die correctie op
zijn fatsoen en meldde dat hij
met opzet aan de zin had ge
sleuteld, enerzijds om het kort
te houden, anderzijds om het
raadsel moeilijker te maken.
Vervolgens was hij het niet
eens met de correctie zelf: „het
stukje tekst waaruit ik het zin
netje had genomen is veel lan
ger dan u nu weergeeft",
schrijft hij, er de volledige tekst
bijvoegend:
Ik wou da'k am ad zee 't ouw
kosterke want ak am ad at ik
am mee aai, ak 'n aai ad. En
mijmerde 't ouw kosterke verder:
juust ak 'n aai ad mar 'kern nog
gin kiep laot staon 'n aai, 'kern
ok gin botter en ok gin braaipan-
neke, neeje 'kern nondeju niks
aanders as 'nen bottel mieswijn..
Tot slot nog een paar
nieuwe aanwinsten. In Bergen
op Zoom zeggen ze m'ne brom
mer val beer als de brommer
door storing stilvalt. Of: 'k
staon ier beer. Ik sta hier met
pech langs de kant. Een collega
op de krant, gecharmeerd van
Bergse gezegden, had ook nog
een paar goeie voor me. Van
iemand die terzake zeer des
kundig is zeggen ze: D'n dieje
kan aan de wieg zien of het jong
moet kakke. Van iemand die
niet helemaal te vertrouwen is:
D'n dieje moete boven zijn len
den vastpakken, dan kan ie nie
in oew hande kakke. Uit Dorst:
Mee alle knuppels gooien dan is
het altijd ergens raok. Kent u
uit uw eigen dialect dit soort
uitdrukkingen, stuur ze me dan
gerust toe. Even Uitblazen,
Postbus 3229,4800 MB Breda.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllfrc
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
J 1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jo Wijnen
OVER ruim een week - dat
is vlak na de sluiting van
de Republikeinse partij -
conventie die maandag in
New Orleans begint - zul
len de Amerikaanse opi
niepeilers de balans opma
ken.
De kans is zeer groot dat de
Republikeinse kandidaat voor
het Amerikaanse president
schap, George Bush, de
enorme achterstand op zijn
Democratische tegenstander
Michael Dukakis dan goed
deels of mogelijk zelfs hele
maal heeft goedgemaakt.
Deze week al berichtte het
Gallup Bureau dat Dukakis'
spectaculaire voorsprong van
20 punten tot 7 punten is ge
daald.
Bush heeft nog een aantal
troeven achter de hand. Hij
moet zijn running-mate - de
kandidaat voor het vice-pre-
sidentschap - nog kiezen. De
afgelopen weken heeft hij al
met minstens negen kandida
ten gesproken. En volgens het
jongste gerucht denkt Bush
nu aan een tiende kandidaat:
Reagans adviseur voor natio
nale veiligheid Colin Powell.
Powell is een uiterst be
kwaam en gezien man. Hij is
bovendien zwart. De keuze
van Powell zou het Jackson-
effect dat de Democraten zo
sterk maakt, in een klap on
gedaan maken en zou de Re
publikeinen bovendien ver
lossen van het verwijt dat
kleurlingen in hun gelederen
niets te zoeken hebben. Bush
heeft al aangekondigd in
ieder geval een hispanic
(Spaanstalige) tot minister in
zijn kabinet te benoemen.
Toch blijft George Bush be
halve met zijn tegenstander
Dukakis, ook met zichzelf
vechten. Hij kan zich bijzon
der moeilijk profileren, ook al
omdat hij zich teveel heeft
vastgeklampt aan Ronald
Reagan. Weliswaar kan hij
dankbaar gebruik maken van
Reagans successen en nog
steeds niet geringe populari
teit, maar hij wordt ook ge
zien als de man die een groot
aandeel had in Reagans mis
lukkingen. Bush heeft alle
vragen over zijn rol in het
Iran-Contra-schandaal nog
niet beantwoord. Hij blijft
daarom een wat belaagde
man die alleen maar kan ont
kennen dat hij niets te maken
had met Reagans grootste
blunder, maar het sluitende
bewijs daarvoor evengoed
niet kan leveren.
Bovendien is Bush er nog
steeds niet in geslaagd zich als
een krachtig, fantasierijk en
vastbesloten leider te presen
teren. Hij is geen groot rede
naar, heeft weinig uitstraling
en draagt nog steeds het
stempel van besluiteloosheid
en wankelmoedigheid. Bush
als slippendrager van Ronald
Reagan.
In zijn confrontatie met
Dukakis is zijn politieke en
bestuurlijke ervaring nog
steeds zijn belangrijkste wa
pen. Het feit dat hij ambassa
deur bij de VN, directeur van
George Bush, presidentskandidaat voor de Republikei
nen. - FOTOUPI
de CIA en vice-president is
geweest, heeft hem vertrouwd
gemaakt met de grote inter
nationale vraagstukken.
Maar zijn grootste politieke
mislukking - het feit dat hij
nooit senator heeft kunnen
worden - verbloemt hij zoveel
mogelijk, vooral nu Dukakis
Lloyd Bentsen als running-
mate heeft gekozen. Het was
uitgerekend Bentsen die Bush
versloeg in de strijd om een
van de senaatszetels voor Te
xas.
De publicitaire storm van
de conventie in New Orleans
zal Bush veel goed doen. Bo
vendien zullen ook de Repu
blikeinen in New Orleans een
zorgvuldig geregisseerde de
monstratie van eenheid en
elan geven, al vrezen som
mige Bush-medewerkers dat
de ultra-conservatieven wel
eens roet in het eten kunnen
gooien als Bush' keuze voor
het vice-presidentschap hun
goedkeuring niet kan weg
dragen.
Na de conventie begint de
voor Bush en Dukakis marte
lende eindstrijd. Beide kandi
daten zijn er zich pijnlijk van
bewust dat ze met een mo
ment van zwakheid, een
kleine fout, een verspreking
of een negatief gerucht hun
kansen voor het president
schap definitief kunnen ver
spelen. Die wetenschap heeft
hen zo voorzichtig en zo be
hoedzaam gemaakt, dat ze tot
dusver geen van beiden echte
zware politieke uitspraken
hebben durven doen.
Ze wandelen met grote bo
gen om de centrale vragen
heen. Ze zwijgen over de ma
nier waarop ze de meest nij
pende vraagstukken - zoals
het begrotingstekort - zullen
aanpakken. Ze zijn allebei
bijzonder bevreesd voor het
'Mondale-effect'. In 1984 kon--
digde de Democratische kan
didaat voor het president
schap, Walter Mondale, zon
der meer aan dat een belas
tingverhoging onvermijdelijk
was als hij president werd.
Mondale kelderde meteen in
de opiniepeilingen en verloor
smadelijk van Ronald Rea
gan. Bush heeft gezegd geen
belastingverhoging te zullen
doorvoeren. Dukakis omzeilt
het vraagstuk door te zeggen
dat belastingverhoging voor
hem slechts 'een laatste stro
halm' is.
Bush zal Dukakis met een
voortdurende verwijzing naar
diens onervarenheid en pro
gressieve neigingen proberen
te verslaan. Dukakis zal Bush
op zijn beurt pogen af te schil
deren als een man die zich
nooit heeft uitgesproken, die
altijd 'onzichtbaar' bleef en
die in feite niets met Ronald
Reagans successen te maken
had.
Op weg naar 8 november
zullen deze beminnelijke,
koele en weinig fantasierijke
leiders een taal moeten ge
bruiken die in feite niet de
hunne is. Ze zullen wapentuig
moeten hanteren dat ze liever
niet in handen nemen. Ze zul
len taktische middelen moe
ten gebruiken waarmee ze
zich onvermijdelijk vuile
handen maken. Ze moeten
zwijgen over zaken die ze
graag aan de orde willen stel
len en ze moeten uitweiden
over aangelegenheden die ze
liever met de mantel der
liefde bedekken. Ze zullen te
genover elkaar komen te
staan in de grote nationale te
levisiedebatten, waarna niet
de kiezers, maar de media en
de politieke koffiedikkijkers
zullen bepalen wie heeft ge
wonnen.
Door Arthur't Hart
OP DE vierentwintigste
van deze maand treedt, na
een langdurige lijdensweg
en jaren later dan de be
doeling was, de nieuwe
Warenwet in werking.
Tot nu toe waakten de zestien
regionale Keuringsdiensten
van Waren over de kwaliteit,
gezondheid en veiligheid van
voornamelijk levensmiddelen.
Dat gaat drastisch veran
deren. Voortaan vallen ólle
aan de consument aangebo
den artikelen, van tuin
slangen tot fietswielen, onder
het toezicht van de keurings
diensten. Want de nieuwe wet
schrijft voor dat alle waren,
in de 'food' - maar ook in de
'non-food'-sector - veilig en
deugdelijk moeten Zijn.
Het takenpakket van de
keuringsdiensten ondergaat
daarmee een aanzienlijke
verbreding. Te meer daar de
keurmeesters van die dien
sten straks ook moeten optre
den tegen misleidende re
clame voor produkten.
Het met medische argu
menten aanprijzen van le
vensmiddelen ('goed voor de
gezondheid') mag na 1 januari
zelfs alleen nog maar wan
neer aangetoond kan worden
dat zo'n bewering klopt.
Daar komt nog bij dat de
keuringsdiensten hun ver
zwaarde taak moeten uitvoe
ren met aanzienlijk minder
mensen: drie van de zestien
diensten worden volgend jaar
wegbezuinigd. Hun werkge
bied wordt onder de overblij
vende diensten verdeeld. Die
operatie gaat 121 banen kos
ten.
Toch gelooft plaatsvervan
gend directeur drs. J. van
Buuren van de Keurings
dienst van Waren in Dor
drecht (waar een groot deel
van West-Brabant onder valt)
niet dat de nieuwe Warenwet
erg verstrekkende gevolgen
zal hebben. Noch voor consu
ment en producent, noch voor
zijn eigen dienst, één van de
drie overigens die op de nomi
natie staat om in 1989 opgehe
ven te worden.
Drs. J. van Buuren
Van Buuren: 'We verwach
ten geen 'revolutie', nee, in
ieder geval niet op korte ter
mijn. Voorlopig merk je er
nog niet zo gek veel van. De
bepalingen van de oude wet
blijven, als overbrugging, de
eerste tijd namelijk nog gel
den. Die bepalingen en de bij
behorende eisen aan produk
ten zijn in de nieuwe wet ge
woon overgenomen.
'Er is dus nog maar weinig
verschil, behalve dan dat we
de officier van justitie nu
moeten melden dat artikel
zus-en-zo van de nieuwe wet
is overtreden, in plaats van
artikel zoveel van de oude
wet'.
Die veranderingen - voor
consument, handelaar en keu
ringsdienst - komen er vol
gens Van Buuren wel, maar
dat zal geleidelijk gaan. Want
de nieuwe Warenwet is een
zogenaamde kaderwet,
slechts een algemene 'kap
stok' dus. De nieuwe artikelen
over reclame worden daar per
1 januari aan opgehangen.
Verscherping van andere
artikelen worden pas van
kracht wanneer het kabinet
daar afzonderlijke uitvoe
ringsbesluiten over heeft ge
nomen maar het kan volgens
Van Buuren wel jaren duren
voordat dat allemaal is ge
beurd.
Eén artikel uit de nieuwe
wet heeft wel degelijk onmid
dellijke consequenties: alle
goederen moeten voortaan
'veilig' zijn.
'Wanneer een of ander pro-
dukt gevaar oplevert, dan
kunnen we daar direct iets te
gen gaan ondernemen', zegt
Van Buuren.
Een voorbeeld: 'Stel dat 't
klachten regent over een be
paald type fietsen, waarvan
alle voorvorken knappen. Of
over een merk radio waar de
elektriciteitsdraden zó naar
buiten steken. In zo'n geval
kunnen we nu onmiddellijk
optreden, want de veiligheid
is in het geding. Tot nu toe
was dat onmogelijk'.
Van Buuren staat op en
loopt de kamer in het gebouw
van de Dordtse keurings
dienst uit. 'Ik zal je nog eens
wat laten zien'. Komt even la
ter weer binnen, sjouwend
met een keukentrap. 'Dit ding
gebruiken we wel eens wan
neer er hier een excursie
komt, om te tonen wat er zoal
mis kan zijn'. De trap valt in
- FOTO MARCEL BEKKEN
zijn handen in stukken uiteen.
'Kijk, hier konden we nou
niks tegen doen. Zodadelijk
wél, op grond van de nieuwe
bepaling over veiligheid'.
De nieuwe bepaling dat alle
goederen 'deugdelijk' moeten
zijn, blijft daarentegen voor
alsnog een dode letter, tot er
over zulke goederen uitvoe
ringsbesluiten zijn genomen
waardoor ze binnen de wer
king van de wet gaan vallen.
'Gisteren nog stapte hier
een man binnen met een pas
gekochte leren jas, die hij van
slechte kwaliteit vond', vertelt
Van Buuren. 'Met zo iets kun
nen we, ook volgens de
nieuwe wet, nog niets begin
nen, want over leer bestaat er
nog geen apart besluit. En je
kunt moeilijk volhouden dat
die j as gevaar oplevert'.
Betekenen de nieuwe bepa
lingen over reclame nu dat
bijvoorbeeld de bekende mar
garinefabrikant die beweert
dat zijn produkt goed is voor
hart en bloedvaten, zijn recla
me-campagne per 1 januari
moet herzien?
Zo'n vaart loopt het volgens
Van Buuren niet. 'Meestal
zijn ze wel zorgvuldig met
dergelijke beweringen. Het is
heel lastig om wat met zulke
medische claims te doen, te
meer daar niet iedere arts er
hetzelfde over denkt. De over
duidelijke gevallen kim je na
tuurlijk wél aanpakken, maar
die doen zich niet vaak voor'.
Van Buuren denkt dat
rechtszaken mettertijd wel
duidelijke regels over dit
soort kwesties zullen opleve
ren. 'Zo is het altijd al gegaan.
Bij boterletters met amandel
spijs bijvoorbeeld. Nergens
staat aangegeven wat aman
delspijs precies is. Maar de
rechter heeft inmiddels uitge
maakt dat de consument te
recht verwacht dat er echte
amandelen in zitten, en geen
witte bonen'.
Van de nieuwe regel dat
goederen niet aangeprezen
mogen als 'veilig', wanneer
dat in strijd is met de waar
heid, verwacht de plaatsver
vangend directeur van de
Dordtse dienst wat meer
praktisch nut.
'Neem nou een handelaar
die reclame maakt voor zijn
'absoluut veilige' speelgoedpi
stooltjes. Voor die dingen zijn
heel preciese eisen opgesteld.
De bewering dat ze veilig zijn,
is daardoor voor ons veel ge
makkelijker te controleren
dan de uitspraak dat je van
een of ander levensmiddel
slank zou worden'.
Wat kan de Keuringsdienst
van Waren in een geval als
dat van de speelgoedpi
stooltjes straks nu eigenlijk
precies doen? Van Buuren:
'De maatregelen treffen die
ons in de oude wet ook al voor
andere situaties ter beschik
king staan. Dat wil zeggen:
afhankelijk van de ernst van
de zaak een waarschuwing
sturen of proces-verbaal op
maken. Plus eventueel de
handel in beslag nemen'.
Vraag is of het daar wel zo
vaak van zal komen, nu de
keuringsdiensten in 1989 een
gevoelige aderlating te wach
ten staat. Dordrecht, Haarlem
en Assen gaan dicht. Het
Dordtse rayon valt uiteen:
Breda en de regio ten westen
daarvan gaan naar Goes, het
gebied ten oosten van Breda
komt onder Den Bosch. Het
resterende rayon wordt opge
deeld tussen de keuringsdien
sten in Utrecht en Rotterdam.
Een reorganisatie die nu al
niet bevorderlijk is voor de
arbeidsmotivatie in Dor
drecht: iedereen is bezig een
goed heenkomen te zoeken.
Van Buuren geeft aarze
lend toe dat de verscherping
en uitbreiding van de Waren
wet enerzijds en de afslan
king van de uitvoerende in
stanties anderzijds op nogal!
gespannen voet met elkaar1
staan. Minder keuringsdien
sten met minder personeel
moeten straks meer zaken
gaan onderzoeken en contro
leren. Betekent dit niet dat de
nieuwe wet in de praktijk on
uitvoerbaar wordt?
'Ach, alle rijksdiensten
moeten inkrimpen, we zijn
niet de enige', zegt hij gelaten.
'Waar een wil is is een weg,
Wel zullen we op een aantal
gebieden meer specialistische
kennis in huis moeten krijgen
Wanneer we steaks klachten
ontvangen over de deugde
lijkheid van fietsen, dan zul je
daar toch verstand van moe
ten hebben, en dat hebben we
momenteel niet voldoende'.
'Ook moet je je prioriteiten
scherper gaan stellen. Bij
voorbeeld zeggen: met het
voorverpakte ijs valt het wel
mee, we gaan ons dus concen
treren op soft ijs. Want daar
tref je veel vaker teveel bac
teriën in aan.
'Nu al is het de tendens om
het accent vooral te verleggen
naar alles dat met volksge
zondheid en veiligheid te ma
ken heeft. Preventie krijgt
steeds meer aandacht: de hy
giëne bij bedrijven inspecte
ren etcetera.
'En dus, wanneer je dan
merkt dat er meer water in de
ham zit dan is toegestaan - al-
la, laat maar zitten, zo lang
het niet te gek wordt. Laten
we ons liever bezig houden
met de bacteriën in loempia's
en nasiballen, want dat is
voor de volksgezondheid be
langrijker'.
„DE MANNEN noemden
ons eerst mooie idioten, nu
lenen zij ons hun oor en
luisteren zij goedschiks of
kwaadschiks. Wij be
staan".
Kristin, één van de activisten
van de IJslandse Vrouwen
partij, de enige partij van uit
sluitend vrouwen die in enig
parlement ter wereld verte
genwoordigd is, juicht: 'Na 85
jaar praten wij eindelijk offi
cieel mee'.
Als attractie op de noordse
vrouwenconferentie zijn de in
groten getale naar Oslo geko
men IJslandsen (800 van de
10.000 deelneemsters) het punt
van bewondering voor de an
deren. „Wat hebben jullie ge
daan om die politieke over
winning te boeken?" vraagt
Lotte, een Deense die met
walging vaststelt 'dat in het
koninkrijk Denemarken waar
de gelijkheid als model geldt,
de vrouwen nog steeds de slo
ven zijn die men opzij kan
schuiven. Voor hen ligt de ge
lijkheid nog in een ver ver
schiet'.
IJslandse Kristin vertelt
dat de strijd zwaar geweest is
sinds het begin van de eeuw
toen de pioniers zonder suce-
ces probeerden door te drin
gen tot de parlementaire cita
del van de mannen.
Op dit moment heeft de
Vrouwenpartij zes (van de 63)
zetels in de Althingi, nadat zij
er in 1982 met drie afgevaar
digden in was doorgedrongen.
Op grond van recente peilin
gen maakt de partij een goede
kans om bij de volgende ver
kiezingen eerste of tweede
kracht op het eiland in de At
lantische Oceaan te worden.
„Zelfs mannen hebben bij de
vorige verkiezingen op ons
gestemd", zegt Kirstin, 'niet
omdat zij ons bewonderen,
maar omdat wij een concreet
programma hebben dat uit
gaat van een gegarandeerd
minimumloon voor iedereen'.
Maar de IJslandsen zijn
geen voorstander van gelijk
heid tot elke prijs. „Wij willen
geen gelijkheid die er op neer
komt dat wij worden als de
mannen", legt Maja, een an
dere activiste uit. „Wij stre
ven eerder naar bevrijding
van de vrouwen die het hun
mogelijk maakt te kiezen wat
zij in het leven willen doen, en
dat zij op dezelfde manier
worden gerespecteerd als de
mannen".
„Zij hebben een huis ge
bouwd, het materiaal uitge
zocht, het helemaal ingericht
en zeggen naderhand tegen
ons dat je er goed kunt wo
nen", schertst Maja, maar 'die
lieve mannen vergeten dat
wijzelf ons eigen huis willen
bouwen'.
„Wij vertegenwoordigen
meer dan de helft van de be
woners van het eiland (met
een totale bevolking van
240.000 mensen), is het dan
niet normaal dat wij ons wil
len inlaten met de gang van
zaken en het leven van alle
dag?", vraagt Kristin zich af.
Alles opschrijven vanuit de
standpunten van de vrouwen
en daarbij rekening houden
met de belangen van kinde
ren, dat is de boodschap van
de Vrouwenpartij. Een bood
schap die de mannen begin
nen te horen, en dan met
name de jongeren onder hen
met een betere opleiding.
De IJslandsen willen dat er
wat minder over hen gespro
ken wordt en dat men wat
meer doet om hun salaris te
verhogen, dat - bij gelijk
werk - neerkomt op 59 pro
cent van dat van de mannen,
omdat deze laatsten profijt
hebben van voor hen gereser
veerde voordelen als een bo
nus, een auto van de zaak en
een gratis telefoon.
Toezicht op kinderen hou
den is net zo belangrijk als het
letten op een machine.
Waarom verdient het eerste
minder dan het tweede?,
vraagt Maja zich af.
Na de verkiezingen van
1987 werd de Vrouwenpartij
uitgenodigd tot de regering
toe te treden. „Wij hebben de
uitnodiging afgeslagen", zegt
Kristin, omdat wij geen ga
ranties kregen dat de laagste
salarissen verhoogd zouden
worden, en dan vooral die van
vrouwen".
Maar het vooroordeel blijft
taai, ook in de noordelijkste
democratie van Europa. Ter
wijl in ettelijke plaatsen
vrouwen in gemeenteraden
zitten en zo invulling geven
aan de decentralisatie van het
bestuur, haalde de burge
meester van Reyjavik kort
geleden nog ongemeen fel uit
naar de feministes. Als jury
lid bij een missverkiezing zei
hij: „Met genoegen stelde ik
mijn ambt beschikbaar voor
iemand van de Vrouwenpartij
als haar leden even mooi wa
ren als u".
Deze opmerking was niet
aan dovevrouwsoren gericht
Bij de eerstvolgende raads
vergadering wordt hij ver
welkomd door een aantal
sympathisanten van de Vrou
wenpartij in badpak en pi
kante lingerie. Op die manier
hopen ze in eerste instantie,
wraak te nemen op de manne
lijke suprematie. Het blijft de
vraag of het ze ook in tweede
instantie lukt bij de volgende
gemeenteraadsverkiezingen.
(AFP)
AMSTERDAM (ANP) - De
Amsterdamse zenuwarts L.
Hardenberg hoeft zijn
praktijk van voornamelijk
drugsverslaafden niet te
I staken, maar moet zich op
straffe van een dwangsom
wel strikt houden aan de
eisen die het Amsterdamse
gerechtshof in 1986 aan hem
I heeft gesteld bij de ver
strekking van methadon.
Dat heeft de Amsterdamse
recht
in
Staa;
schei
arts
der
biede
patië
GGé
De
Hoog
Perse
l/an onze verslaggever
renhuizen van v&d gaat voi
voeren, om het ongenoegen te
.de onduidelijkheid over de
f&d.
let winkelende publiek krijgt
kaartjes aangereikt met daarop c
tijdens de 'verbouwing' gewoon doe
I Komende maandag zullen de
I Dienstenbonden van FNV en
IcNV bovendien aan de Raad
Ivan Commissarissen van Ven-
Idex handtekeningen van het
(personeel aanbieden. De ko-
i mende dagen zullen de bonden
I handtekeningen verzamelen.
Dat hebben de beide vakbon-
(den gisteren laten weten. Ven-
[dex-woordvoerder mr. P.
JKrenn was van een afspraak
ssen bonden en de Raad van
Commissarissen komende
maandag niets bekend. „Zover
ik weet vergaderen de commis
sarissen op die dag niet", aldus
renn. Hij bevestigt wel dat de
commissarissen momenteel
koortsachtig overleggen over
|de moeilijkheden in de top van
het Vendex-concern. Krenn
verwacht dat de commissaris
sen zo spoedig mogelijk een be
slissing zullen nemen in het ge
schil tussen Anton Dreesmann
en Arie van der Zwan. Zij be
sten elkaar het feitelijke
[leiderschap van het Vendex-
Concern.
Welke kant de beslissing van
de commissarissen gaat is niet
duidelijk, maar bij Vendex
vordt ervan uit gegaan dat die
beslis
valle
voor
zegsr
De
gin
zo sp
van c
drong
ten v
de w
topm
het v
ton'
plan
in. M
saris:
kelijl
veria
De
leden
ren,
heid
werd
den
in he
320 V
gadei
lopig
voere
maal
kers
druk
actie:
UTRECHT (ANP) - De
wetenschap komt steeds
dichter bij een verklaring
van het verschijnsel hyp
nose. De wetenschappe
lijke belangstelling voor
hypnose groeit, getuige
onder meer een congres
van 600 onderzoekers uit
binnen- en buitenland,
volgende week in Den
Haag.
Doordat hypnose de laatste
jaren sterk in de belangstel
ling van de wetenschap staat,
wordt steeds duidelijker
welk praktisch nut hypnoti
seren kan hebben en ook wat
je er niet mee kunt doen. De
waas van geheimzinnigheid
rond de eeuwenoude tech
niek wordt langzaamaan wat
dunner.
Inmiddels neemt de be
lang:
zowe
tiënl
voor
sche
lenei
laats
De ii
land:
noth
den
loog
laats
ruim
De v
ding<
tuch
Se.
„Wij
gerei
hulp
bijvc
en b
nose
hij
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Studenten die
il aan hun tweede studie
lezig zijn aan universiteit
M HBO mogen die gewoon
ifmaken zonder dat ze op
ie nieuwe zesjaar-termijn
loeven te letten. De bepa-
ing in de Harmonisatiewet
lat studies niet langer mo
len duren dan zes jaar - an-
iers verspeelt de student
■Rn beurs - mag niet gelden
Foor deze categorie studen-
en.
>at sprak president Wijnholt
ran de Haagse rechtbank gis-
ren uit in een kort geding van
Studentenvak-
tegen minister
leetman (Onderwijs). Wijn-
olt wndt dat de Harmonisa-
■TAet' we vorige maand in
.„.•J trad, de rechtszeker-
eid aantast van de studenten
wJhJb®g°?nen ziin aan een
weede studie. Studenten die in
w j studleiaar aan een
Wn StU ne ™lden gaan be-
mnen, vallen wel onder de
Het gaat naar schatting om
x wnm voornamelijk
"TT. -ers die naar de uni-
prsiteit gingen. Een zegsman
an het ministerie bevestigt
aarTHLc het ministerie
Jaarlijks rond 40 miljoen kost.
„Ma;
niet,
lang
twee
wooi
Vc
moet
vorig
bepa
sisbe
ger i
die
duur
wet
maar
stude
een
slagg
Mi
op
van
naan
Dati
cedu
recht
omd:
ring
caat
de w
1954
tuut,
houd
zijn
Anti]
rinai
het
ten
een
toetsf
