r
Betere bescherming van consument
i ANKZIJ
Amerikaanse handelswet nekslag voor vrije wereldhandel!
Duitsers niet blij met handelwijze Nederlandse politie
even
UITBLAZEN
ie Stem cc
Engelse
televisie
in
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1988
jpESTEM BINNEr
-DESTEM-
EUROPESE GEMEENSCHAPPEN PAKKEN PRODUCENT BIJ DE KUIF
STERDAM (ANP) -
alkaarten van de Po
itenland 'fors' aan he'
VOLSTREKTE WILLEKEUR GEVREESD BIJ AFKONDIGEN VAN ECONOMISCHE SANCTIES
[inister wil
iublikatie van
Nevenfuncties
<ELI
WIMKOCK
SINDS bij ons 'de ka
bel is uitgebreid'
(vraag me niet wat dit
technisch precies inhoudt)
voel ik me een stuk cos-
mopolitischer. Dat uit zich
voornamelijk in de erva
ring dat ik de andere mor
gen vaak niet meer weet
door welke omroeporganisatie
een programma, waarvan nog
iets is blijven hangen, werd uit
gezonden. Het komt nu regel
matig voor dat ik de tv-gids
achteraf moet raadplegen om
dat na te gaan. Dat was ook
daarnet het geval toen ik me
aan de tekstverwerker zette om
wat na te praten over een docu
mentaire die ik donderdag
avond zag over de opleiding
van jonge kaalgeschoren Rus
sen voor het Rode Leger.
Dat kaal scheren van de re-
cruten gebeurde niet om luizen
te bestrijden. Het was ritueel.
Het mannetje even een kopje
kleiner maken. Ze deden het in
elk geval nog in 1983, toen de
documentaire-serie 'Comrades'
werd gemaakt. Naar onze be
grippen verkeerde de oplei
dingskazerne nog in de jaren
'50. Grote slaapzalen, lange
rijen bedjes, twee aan twee te
gen elkaar. Daar was een slapie
nog wat de naam zegt. Lange
dagen, anderhalf uur vrij, van
na het - verplicht bekeken - tv-
nieuws van acht uur tot 'lichten
uit!' om tien uur. Elke ochtend
een uur indoctrinatie. Die
merkwaardige Russische para-
destap, waarbij de benen hoog
worden opgeworpen, zodat van
een beetje krap zittende broek
het kruis scheurt, dateert nog
uit de tijd van de tsaren, zo
leerde ik. Maar goed, ik keek
dus in de gids en zag dat het de
BBC was geweest die 'Comra
des' had uitgezonden. Afleve
ring 4 was het: 'Oorlog en Vre
de'. Ik realiseer me dat lang
niet iedereen daar naar kijkt en
dat is dan nog vriendelijk uitge
drukt.
De twee BBC-zenders, maar
dat zal geen regelmatige lezer
van deze rubriek verbazen, vind
ik de belangrijkste aanwinst
van de 'kabeluitbreiding'. Sky
Channel en Super Channel
kunnen me gestolen worden, al
moet ik daar wel bij aanteke
nen dat het nachtelijke Arts
Channel op het Sky-kanaal zeer
de moeite waard is en soms ook
de moeite van het opblijven tot
na tweeën. Super Channel zit
met de kabelkrant in de hoek
waar we bijna nooit komen om
dat we er eerst de rode knop
van de afstandsbediener voor
moeten indrukken.
Toen de BBC pas in Neder
land te ontvangen was, nog
slechts op een paar plaatsen,
voornamelijk in de randstad,
werden de zenders de hemel in-
geprezen. Dat lokte onvermij
delijk een tegenbeweging uit
van mensen die vonden dat de
BBC ook slechte, vervelende en
boertige programma's maakt.
Dat zal best. Urenlange versla
gen van cricket, golf en snooker
kunnen mij ook niet boeien, om
nog maar te zwijgen van de
jaarlijkse wereldkampioen
schappen vogelpik. Een tuin-
liefhebbersprogramma als Gar- S
dener's World, op vrijdagavond
in prime time vind ik ook wat
vreemd, al moeten we er wel re-
JllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIlIlllllllllllllllJllllllllllllllDJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllll^
kening mee houden dat het in
Engeland een uur vroeger is
dan hier en dat zo'n pro
gramma ook niet uitgezonden
kan worden als de tuinliefheb-
bers nog tussen de boonstaken
of in hun glass houses staan.
Engelse lolbroeken kunnen heel
leuk zijn, maar ook stuitend en
hun onverwoestbare voorliefde
voor travestie kan ik ook niet
goed vatten.
Maar neem Engels drama,
dat we sowieso te zien krijgen
omdat onze eigen omroepen
niet zonder kunnen. Dan zit er
echter wél een Hilversummer
tussen die voor je kiest. Met de
BBC in huis kies je zelf. Verge
lijk de dertig minuten(!) du
rende nieuwsprogramma's als
The Nine o'clock News (BBC 1
22.00 u onze tijd) en Newsnight
(BBC 2 ca. 23.40 u) eens met
ons 8 uur-Journaal en met wat
er nog over is van de 'actualitei-
ten'-rubrieken van de verschil
lende omroepen. De documen
taires en algemeen informatieve
programma's, al of niet met
toegevoegde amusementswaar
de, zijn hier grotendeels ver
drongen door wezenloze spel
letjes en kwebbelprogramma's,
die ze hardnekkig talkshows
zijn blijven noemen. De BBC
zendt hele series documentaires
uit, waar je soms, natuurlijk
niet altijd, met open mond naar
zit te kijken.
Ik vind de BBC echt een verrij
king van het internationale tv-
aanbod dat wij via de kabel
krijgen. Denk nu niet dat ik
daar avond aan avond kri
tiekloos van zit te genieten. Be
halve naar een van de twee
nieuwsshows kijk ik vaak ge
noeg niét naar de BBC en als ik
kijk erger ik me regelmatig aan
Brits chauvinisme, aan de nei
ging die ze nog altijd hebben
Londen te beschouwen als de
navel van de aardkloot en alles
op de wereld hun Britse maat
staven aan te leggen. Maar ook
al dit onaardigs doen ze met
groot vakmanschap en tegelijk
kunnen ze kritisch en onpartij
dig, onbarmhartig zelfs, hun
eigen misstanden onder het
vergrootglas leggen. Ze zijn er
zich niet van bewust dat aan de
andere kant van Noordzee en
Kanaal honderdduizenden
'Europeanen' kunnen meekij
ken, of ze trekken zich er niets
van aan. Ze doen in elk geval
niet als de TROS die van tijd
tot tijd de gratis meekijkers in
Vlaanderen apart meent te
moeten begroeten.
Dat we hier de BBC ook
ontvangen heeft één nadeel:
Engelse televisie op een hotel
kamer is niet langer een van de
geneugten van een reis naar
Engeland. Die hebben we thuis
nu ook. Alleen de stopcontac
ten zijn er nog anders.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
J 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of j 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice-
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8 30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rüfiknsffltiofi'
Postgiro 1114111 ABN rek. 520538447.
NCB reK.230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Jan van de Ven
DE CONSUMENT geniet
sinds enkele dagen een be
tere bescherming. Per 1
augustus mag hij bijna
moeiteloos schade door een
miskoop op de producent
verhalen. Zonder zich over
de schuldvraag te hoeven
bekommeren stelt een ko
per eenvoudig: dat pro-
dukt liet me onverwacht in
de steek. Daardoor lijd ik
schade. Mijn schade wens
ik op de maker van het
produkt verhalen. Tien te
gen een strijkt de bena
deelde een vergoeding op.
Deze vorm van beveiliging
heeft de consument de danken
aan de Europese Gemeen
schappen. Vanuit Brussel
hebben de EG-lidstaten de
opdracht gekregen de consu
ment een minimum bescher
ming te bieden. Naast be
staande schaderegelingen
hebben wij er iets bij gekre
gen, waardoor de maker van
een produkt beter aansprake
lijk gesteld kan worden voor
hem verwijtbare fouten. Over
dat 'iets' direct meer.
Wat zegt de Brusselse op
dracht? 'De producent is aan
sprakelijk voor de schade,
veroorzaakt door een gebrek
in zijn produkt'. 'Onder pro
dukt wordt verstaan: elk roe
rend goed, met uitzondering
van landbouwgrondstoffen en
produkten van de jacht, ook
indien het een bestanddeel
vormt van een ander roerend
of onroerend goed. Onder pro
dukt wordt ook elektriciteit
verstaan'.
'Onder producent wordt
verstaan de fabrikant van een
eindprodukt, de producent
van een grondstof of de fabri
kant van een onderdeel, als
mede een ieder die zich als
producent presenteert door
zijn naam, zijn merk of een
ander onderscheidingsteken
op het produkt aan te bren
gen'.
Ter vergemakkelijking van
een benadeelde bepaalt de
richtlijn, dat elke schade be
neden de 500 ecu (het gemid
delde van EG-valuta), in Ne
derlands geld vertaald:
1263,84 gulden, op de verkoper
moet worden verhaald. Zulk
een klein bedrag loont de
moeite niet van over grenzen
heen procederen. Daarom
mag de koper kleine schade
bedragen op de verkoper ver
halen. Lopen de kosten hoog
op dan staat het de koper vrij
de maker van een produkt
aan te pakken.
Stel, iemand heeft een tele
visie gekocht en dat apparaat
laat hem in de steek. Dan mag
hij bij een schade beneden de
1263,84 gulden zijn leverancier
aanspreken. Ligt de nieuw-
waarde van het toestel hoger
dan stapt hij naar de maker
met de rekening. Heeft de
producent zijn hoofdkantoor
in Eindhoven of Parijs, twee
steden binnen de EG, dan zal
de stap naar de maker niet
groot zijn. Het wordt anders
als de maker van het toestel
zijn zetel ergens in Japan
heeft.
Om verhaal-moeilijkheden
zoveel mogelijk te voorkomen
zegt de nieuwe regeling, dat
producenten van buiten de
gemeenschap niet aansprake
lijk gesteld behoeven te wor
den. In hun plaats mag de be
nadeelde de importeur aan
spreken. Wordt niet duidelijk
wie het onbruikbare prul
heeft gemaakt of geïmpor
teerd dan blijft de koper nog
niet hulpeloos achter. Hem
rest de verkoper. En in dat ge
val draait de verkoper op voor
de totale schade. Zelfs als die
de 1263,85 gulden te boven
gaat.
Ontduiken van de produkt-
verantwoordelijkheid mag
niet. Bij het opstellen van
koopcontracten pleegt een
verkoper een scherm van
voorwaarden om zich op te
trekken om aansprakelijk
heid uit te sluiten, maar de
nieuwe Europese regeling
verbiedt producenten en tus
senhandel om bij verkoop
vanachter de toonbank, dus
zonder koopcontract, beper
kingen in de wettelijke ver
antwoordelijkheid aan te
brengen. Uitsluitingsgronden
mogen ook niet verdekt opge
steld in algemene voorwaar
den worden gedeponeerd bij
de Kamer van Koophandel.
Hoe handelaren met elkaar
wensen om te gaan, maken zij
zelf uit Zijn zij gewend om in
hun onderlinge verkeer met
koopcontracten te werken dan
mogen zij aansprakelijkheid
proberen te ontkomen met
uitsluitingsgronden. Water
dichte vrijwaring blijkt ech
ter niet mogelijk. De recht
spraak heeft al vele gaten ge
schoten in brutale contracten,
die alle lasten ten nadele van
een der partijen, meestal de
zwakste, legden. Zulke con
tracten krijgt de gewone con
sument nauwelijks voorge
legd. En om hem gaat het in
de nieuwe regeling. Zijn be
scherming staat voorop.
Helemaal krachteloos is het
individu in het handelsver
keer niet geweest. Tot het re
gelend ingrijpen van EG-in-
stanties beschikte de consu
ment in ons land over de mo
gelijkheid om produkten met
schade of schade door pro
dukten te verhalen op de pro
ducent. Hij moest in zijn eis
wel over doorslaggevende be
wijzen beschikken. Kon hij
aantonen, dat de schuld van
de schade geheel op het conto
van de producent viel te
schrijven dan had hij het pleit
gewonnen.
Het Gerechtshof in Den
Bosch omschreef de schul
daansprakelijkheid in 1979 als
volgt: 'Naar geldend Neder
lands recht moeten ook bij
schade die is veroorzaakt door
bijzonder gevaar opleverende
zaken onrechtmatigheid en
schuld worden vastgesteld,
wil de aansprakelijkheid
kunnen worden aangenomen
van degene, die de zaak in het
verkeer heeft gebracht'.
Op grond van ons recht
draaide de fabrikant van een
lekkende kruik op voor
schade door het gebruik van
die kruik. Een autofabrikant
werd aansprakelijk gesteld
voor schade als gevolg van
een defecte stuurkolom. In
beide gevallen, zo oordeelde
de rechter, had controle van
het produkt de schade kunnen
voorkomen. Per advertentie
meer beloven dan gebruik
mogelijk maakt, is in het na
bije verleden ook met schade
vergoeding afgestraft. En de
verhuurder (van een dragline)
draait op voor schade na ma
teriaalbreuk, tenzij hij kan
bewijzen redelijkerwijs niet
op de hoogte te kunnen zijn
van de oorzaak van de schade.
Nieuw element in het Ne
derlandse recht is het loslaten
van de schuldaansprakelijk
heid. Mede dankzij de EG
geldt nu risico-aansprakelijk
heid. Wie het risico neemt een
produkt op de markt te bren
gen draagt daarvan de last.
Een voordeel voor de bena
deelden. Zij mogen nu simpel
weg stellen: door niet waar te
nemen mankementen aan een
produkt en zonder duidelijke
onbenulligheid van mezelf
heb ik schade, waarvoor ik de
producent aansprakelijk stel.
De producent mag vervolgens
alles in het werk stellen be
wijs van zijn onschuld te le
veren.
In feite draait het nieuwe
recht de bewijslast om: niet
de benadeelde, maar de ver
oorzaker moet bewijzen op ta
fel leggen. Deze wending in
het recht komt voor ons niet
als een donderslag bij heldere
hemel. Een soortgelijke bepa
ling was ook opgenomen in
het ontwerp Nieuw Burger
lijk Wetboek, dat daarmee
voor de consument een neus
lengte voor lag op gangbare
jurisprudentie. Rechters
pleegden nog veel waarde toe
te kennen aan het begrip
schuldaansprakelijkheid. Zij
kunnen niet meer om het aan
vaarden van de risico-aan
sprakelijkheid heen.
De EG-regeling loopt niet
in elk opzicht voor op onze
nationale wetgeving. Op het
punt van smartegeld loopt de
Brusselse wetgever zelfs op
ons achter. Wie hier een stof
zuiger koopt, die na enkele
Het spel van vraag en aanbod neemt soms, vooral bij de
uitverkoop, extreme vormen aan. Blinde gretigheid of on
benulligheid van de consument mag niet meer straffeloos i
worden misbruikt.
dagen al in stukken om de
oren van de gebruiker vliegt,
krijgt van het Europese recht
de mogelijkheid om de produ
cent een nieuwe af te dwingen
en mogelijk de doktersreke
ning te laten betalen. Meer
niet. Is bij de ontploffing een
oog uitgerukt dan verschaft
het Nederlandse recht de be
nadeelde ook de kans smarte
geld voor het vermiste oog te
vragen.
Ontploft er een stofzuiger
binnen onze grenzen dan
krijgt het slachtoffer het
recht materiële plus immate
riële schadevergoeding te
eisen. En de producent mag
die eis niet beperken tot lou
ter materiële vergoeding, om
dat de EG-richtlijn niet ver
der gaat. De eigen, extra di
mensie van het nationale
recht mag niet buiten spel
worden gezet. Een producent
kan dus bij gelijke processen
in EG-lidstaten met uiteenlo
pend recht tot verschillende
schadevergoedingen worden
veroordeeld.
De poging om met een bo
demregeling rechtsgelijkheid
binnen de Europese Gemeen-
- foto ap
schappen te brengen struikelt
ogenschijnlijk al, voordat er
een proces is gevoerd. De
praktijk laat echter niet zo
gek veel verschillen zien
Leerstukken en uitspraken
over aansprakelijkheid zijnj
voor veel landen nagenoeg ge
lijk. Waar het recht in
praktijk achterloopt op ont-|
wikkelingen elders, stimu
leert de bodemregeling op niet)
te lange termijn een gelijk-!
schakeling te bewerkstelligen
Een heel duidelijke uiteen-f
zetting over het bestaande!
Nederlandse recht betref-1
fende aansprakelijkheid en§
schadevergoeding plus de toe-|
voeging van het EG-bestand-fc
deel wordt gegeven in 'Aan-I
sprakelijkheid voor produk-f
ten' van M. van Empel
H.Ritsema, uitgegeven
Kluwer. Niet alleen advoca-fl
ten en consumenten hebben eil
veel aan. Ook producenten,!
bang in een hoek te worden?
gedrongen, krijgen uiteenge-E
zet dat de behandelde spelre-B
gels in het Nederlandse han-f
delsverkeer eigenlijk nielfl
diepgaand veranderen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Gevangenen
tfrügen nachtverlof. Met
,n dergelijk experiment
iordt gestart in Rotterdam,
anegestraften die aan de
btste maanden van hun cel-
af toe zijn worden aan het
jde van de werkdag met
chtverlof gestuurd. Dat is
dag bekendgemaakt door
woordvoerder van het mi-
iro
hoewel precieze cijfers n<
«ïaling onmiskenbaar, zo he
istbank vrijdag bevestigd
Door Pieter-Jan Dekkers
HET VRIJMAKEN van de
wereldhandel heeft veel
weg van de processie van
Echternach: twee stappen
vooruit, een stap achteruit.
Uiteindelijk boekt de interna
tionale gemeenschap op die
manier wel enige vooruit
gang, maar dat proces ver
loopt zo traag dat de nuttige
effecten van liberalisering -
van levensbelang voor met
name de arme landen - pas op
lange termijn zichtbaar wor
den. En dat is voor veel (arme)
landen laat, zo niet te laat.
Op elke economische top
conferentie beloven de indu
striële grootmachten, de Ver
enigde Staten voorop, elkaar
plechtig te zullen streven
naar liberalisering van de
wereldhandel en ruim baan te
geven aan de werking van de
vrije markt.
Maar steeds blijkt de prak
tijk sterker dan de leer. Een
maal thuis worden politieke
leiders al snel geconfronteerd
met belangengroepen, die
vrezen schade te lijden door
wat internationaal is afge
sproken. Nergens is die lobby
zo sterk als in de Verenigde
Staten en ook nergens wordt
daar zo driftig gebruik van
gemaakt.
Een voorbeeld. Afspraken,
die Washington eerder dit
jaar met West-Europa en Ja
pan maakte over het terug
dringen van landbouwsubsi
dies, overleven nauwelijks
een droge zomer. De lobby
van boze VS-boeren wordt
dan al snel door het Witte
Huis beloond met extra subsi
dies, om de boeren in staat te
stellen met hun Europese col
lega's te kunnen blijven con
curreren.
De eerder deze week door
het Amerikaanse Congres
aanvaarde handelswet is nog
zo'n voorbeeld. Terwijl in het
kader van de GATT (de Alge
mene Overeenkomst inzake
Handel en Tarieven) afspra
ken worden gemaakt over het
vrijer maken van de wereld
handel, zet Amerika er een
domper op via een wet boor
devol maatregelen om het
Amerikaanse bedrijfsleven te
beschermen tegen buiten
landse concurrentie.
Geen wonder dat de be
langrijkste handelspartners
van de VS, West-Europa, Ja
pan en de snel groeiende
jonge industrielanden in het
Verre Oosten, moord en brand
schreeuwen en Washington
betichten van kwade trouw.
Daar is ook alle reden toe.
Want de nieuwe wet geeft de
Amerikaanse president en
zijn handelsvertegenwoordi-
gers in het buitenland zoveel
macht om buitenlandse be
drijven af te schrikken, dat
van vrije concurrentie - de
hoeksteen van een marktge
richte economie - geen sprake
meer is.
Eerst iets over de middelen,
die de wet de Amerikaanse
regering in handen speelt. Tot
nu toe was het de president
zelf die - via een ingewik
kelde en dus tijdrovende pro
cedure - kon bepalen of een
land zich schuldig maakt aan
'unfaire' handelspraktijken
en welke strafmaatregelen hij
kan nemen. In de nieuwe si
tuatie valt dat recht ook toe
aan Amerikaanse handelsge
zanten in het buitenland.
Op de vorige GATT-ronde in Urugauy is afgesproken
dat eind 1988 in Montreal nieuwe afspraken zouden wor
den gemaakt over handel en tarieven. De Amerikaanse
handelswet kan dat wel eens behoorlijk doorkruisen.
Gevolg: landen en bedrij
ven die naar de mening van
zo'n gezant 'oneerlijk' met
Amerikaanse bedrijven con
curreren kunnen sneller wor
den aangepakt.
De wet straft met namë
twee Japanse en Noorse be
drijven, omdat ze in het verle
den 'gevoelige' elektronische
apparatuur aan de Sovjetunie
hebben geleverd. De straf:
beide bedrijven mogen de ko
mende drie jaar geen produk
ten op de Amerikaanse markt
verkopen.
De wet versoepelt verder de
procedure voor het instellen
van importbeperkingen.
De president krijgt ook het
recht de overname van Ame
rikaanse bedrijven te blokke
ren als een dergelijke over
name de 'nationale veiligheid'
in gevaar brengt. Een nogal
ruim begrip, dat niet nader
wordt omschreven en de pre
sident de handen behoorlijk
vrijlaat.
Men kan overigens wel enig
begrip opbrengen voor dit ar
tikel. Washington maakt zich
grote zorgen over de finan
ciële stormloop van met name
Japan op de VS.
Japanse beleggers hebben
al voor ruim 70 miljard dollar
staats- en bedrijfsobligaties
in handen, terwijl de VS voor
240 miljard dollar bij Japan in
het klrijt staat. Dit jaar alleen
al investeert Japan voor 35
miljard dollar in de VS. Al
bijna 500 grote en middelgrote
bedrijven zijn in Japanse
handen.
Kortom, Japan is bezig
Amerika op te kopen en via
bedrijven ter plekke de han-
delsbeperkende maatregelen
van de Amerikaanse overheid
te ontduiken. De handelswet
geeft de nieuwe president
straks een wapen in handen
om die Japanse opmars af te
remmen.
Smeergeld is al sinds jaar
en dag in sommige landen een
goed gebruik om de zaken
vlotter te laten verlopen. In de
VS is dat echter streng verbo
den (Lockeed-schandaal). De
nieuwe wet biedt Ameri
kaanse ondernemers echter
de mogelijkheid zich aan te
passen aan 'plaatselijke ge
bruiken' in het land waarmee
handel wordt gedreven.
De oliebaronnen krijgen
ruim baan, nu de speciale be
lasting op 'meevallers' wordt
opgeheven. Als de olieprijs
boven een bepaald niveau uit
komt kunnen oliemaatschap
pijen daarvan profiteren. Tot
nu toe worden die meevallers
echter wegbelast.
Terwijl de wet enerzijds de
(buitenlandse) overtreders
van het leveringsverbod van
'gevoelige' elektronisch appa
ratuur aan de Sovjetunie hard
straft, worden anderzijds de
uitvoerregels voor Ameri
kaanse high-tech-apparatuur
versoepeld. De controle op de
export van minder 'gevoelige'
apparatuur wordt zelfs opge
heven.
Met deze wet in de hand
kan de Amerikaanse presi
dent elke buitenlandse con
current aanpakken, als die!
naar zijn mening de positie!
van Amerikaanse onderne-comt, aldus Van Dijk.~De mi-
!N HAAG (ANP) - Minis-
Van Dijk (Binnenlandse
ken) wil de nevenfuncties
i politici en hoge ambts-
gers jaarlijks in de
and augustus publiceren
de Nederlandse Staats-
irant.
schrijft dat in een brief aan
Tweede Kamer en verzoekt
[Kamer om medewerking.
>e minister zegt met instem-
g te hebben geconstateerd
al op grote schaal tot mel-
pg en openbaarmaking van
enfuncties is overgegaan.
Dijk ziet daarom geen re-
om een wettelijke publika-
ilicht in te stellen,
olgens Van Dijk is het erop
houden van nevenfuncties
toelaatbaar als deze
in afbreuk doen aan het op
aal functioneren in het
inbare ambt. Er mag geen
enselijke verstrengeling
belangen optreden en de
enfunctie mag niet zoveel
kosten dat daardoor de
ifdfunctie in het gedrang
lister ziet geen aanleiding om
:omsten uit nevenfuncties op
iet inkomen uit het openbare
imbt te korten.
mers bedreigt en zich bedient
van 'oneerlijke' praktijken.
Dat is uiteraard een klap in
het gezicht van een ieder die
de de vrijhandel hoog in het
vaandel heeft staan. De eerste
reacties uit West-Europa, Ja-|
pan en het Verre Oosten doen
vrezen dat de Westerse indu
striële wereld de komende ja- ha hAnrAOui
ren weer heel wat handels- UCJJIUCYI
oorlogen te wachten staat.
Nog afgezien daarvan ge
tuigt de wet van volstrekte:
willekeur. De ene handelsge
zant is de andere niet en de|
omschrijvingen van 'oneer
lijke concurrentie' en 'unfaire|
handelspraktijken' zijn zo
vaag dat buitenlandse bedrij
ven, die actief zijn op de Ame-i
rikaanse markt, geen zeker-]
heid meer wordt gebodea
En wat de sancties betreft
het is in de internationale ge-j
meenschap gebruik om sanc
ties niet meer op eigen houtje]
te nemen. Dat gebeurt in het|
kader van internationale or
ganisaties als de Verenigd(|
Naties en de GATT.
Heeft een land klachten
over de handelspraktij kei
van een ander land dan wordt]
bij de GATT een klacht inge-i
diend. Die organisaatie is ei
per slot van rekening - med«
met Amerikaanse steun
voor opgericht.
In het kader van die GATT
start eind dit jaar weer
onderhandelingsronde
nieuwe afspraken te make:
over meer vrijhandel. Dezej
wet kan die ronde bij voor
baat al doen mislukken
Waarvan - alweer - de armstij
landen de dupe zullen zijn.
Door Rink Drost
IN NEDERLAND mag dan
onvrede bestaan over de al
dan niet vermeende voor
keursbehandeling van
Duitse verkeerszondaars
op Nederlandse wegen, de
Duitse pers kijkt er aan
zienlijk anders tegenaan.
'Onvriendelijke Nederlan
ders', luidt de kop boven
een artikel in de Rhein-
Zeitung (Koblenz), dat ook
in een aantal andere regio
nale Duitse kranten terug
was te vinden.
Het gaat over de wijze
waarop de politie in de West-
europese landen omspringt
met bestuurders van Duitse
auto's die de verkeersregels
overtreden.
„Als bijzonder onvriende
lijk gelden in dit opzicht de
Nederlanders," aldus de
Rhein-Zeitung. „Zij passen
deksels goed op dat Duitse
automobilisten geen fouten
maken. Sinds kort kunnen
Nederlandse politiemensen
zelfs bekeuringen in de Duitse
taal uitreiken - een unieke
'service' voor toeristen in de
gehele wereld."
De Duitse politie rekent al
sinds jaar en dag het liefst
contant af met buitenlandse
automobilisten die op een ver
keersovertreding zijn betrapt.
Wie niet contant kan betalen
moet zelfs iets waardevols als
pand bij de politie in bewa
ring geven. Echter, de con
tant-regeling die de Neder
landse politie in toenemende
mate bij Duitse verkeersover-
treders toepast, ondervindt
weinig begrip.
De Rhein-Zeitung: „En na
tuurlijk incasseren de Neder
landers boetes ook meteen in
Duitse Marken, waarbij ze de
wisselkoers grootmoedig in
hun voordeel op 1:1 afron
den." Dat buitenlanders in
Nederland alles - ook boetes -
met Nederlands geld mogen
betalen meldt het artikel ge
makshalve niet.
Weinig Duitsers blijken er
van op de hoogte te zijn, dat
tussen Nederland en Duits
land een verdrag bestaat,
waarin wederzijdse justitiële
hulp is geregeld. In principe
wikkelt de Duitse justitie op
grond van dat bedrag de boete
af die inezetenen van dit land
in Nederland hebben opgelo
pen. Omgekeerd gebeurt dat
ook.
Nu heeft de Duitse justitie
(politie) doorgaans wel iets
nuttigers te doen dan tijd be
steden aan het innen van boe
tes die de Nederlandse justitie
aan ingezetenen van de
Bondsrepubliek heeft opge
legd. Want voordat het tot in
nen komt moet worden uitge
zocht welke naam bij het be
wuste kenteken behoort, moet
de betrokkene worden ge
hoord en moet er een proces
verbaal worden opgemaakt.
Is het een wonder dat Duitse
verkeerszondaars die in Ne
derland een bekeuring krij
gen wegens te hard rijden of
wegens fout parkeren vrijwel
steeds ongestraft het Neder
landse boetepapiertje gewoon
kunnen weggooien?
Groot blijkt echter de ver
ontwaardiging wanneer een
Duitse politieman wèl de tijd
blijkt te hebben vrijgemaakt
om het justitie-bijstand-ver
drag inhoud te geven. De
schrijver van het artikel in de
Rhein-Zeitung heeft kenne
lijk zo'n ervaring opgelopen:
„Wie op het idee komt, de on
der de ruitewisser geklemde
bekeuring gewoon in de zak te
steken, in de stille hoop dat de
zaak wegens gering belang
niet wordt voortgezet, die zal
zich nog verbazen. Want bin
nen enkele weken staat gega
randeerd een Duitse politie
man voor de deur die, verle
gen glimlachend, vraagt of
kortgeleden in Nederland
bent geweest; de Nederlandse
politie heeft haar Duitse col
lega's om ambtshulp verzocht
En dan wordt een proces-ver
baal opgemaakt, de zaak gaat
terug naar Nederland - en wie
dan nog niet betaalt moet re
kening houden met een
rechtszaak, veroordeling en
zelfs hechtenis bij een vol
gende reis naar Nederland."
Volgens het krante-artikel!
kunnen Duitsers niet alleen i":
Nederland, maar ook in ZwiH
seriand rekenen op een zowel
streng als vasthoudend beleid'
van de justitie en de politic-1
NG EEN LABIELE SUKKEL
nand die onder spanning gei
^en op de dreiging van een i
:e vragen vormen in Amerij
discussie. Hoofdpersoon
cratische kandidaat voor hel
ij wordt al enkele weken
istig uit de ultra-conservati
litiek tamelijk beladen is: hij
ie behandeling wegens dep
jf en zijn arts hebben dit ten
itskandidaat weigert zijn ci
r te maken.
e kwestie heeft een emoti
sident Reagan een uiterst
;e week werd gevraagd of D
zou moeten geven over z
'oordde met de bekende c
afgeven op een invalide".
later al spijt van zijn opme.
lar had dit niet moeten zegge
Het kwaad was geschied. P
de 'verspreking' reageerde
zijn huisarts in stelling te
geklaarde de arts dat Dukaki
rt' en dat hij 'nimmer klach
had'.
3ekend is dat er in Dukakis
weest, waarin hij werd be\
rste was in 1973, toen zijn c
erleed. De tweede was in IS
p tweede ambtstermijn als g
bft die periode ooit gekenme
Het is in Amerika niets nie
an gekozen wensen te wor]
plogen, psychotherapeutei
pnten, op radio en televisie -
pntleden.
an die exercities dankte M
in de voorverkiezingen wat
inspirerend overkwam, de
zijn geweldige speech in A1
latriottisme van Reagan en
Democratische geleder
rKt als favoriet voor het Witt
1 e ene op de andere dag
;onn kan waarmaken,
hans wordt even flink op
ize Amerikaanse kranten i4
icmst -een weinig lovende
■P in het verleden vrij gerege
•®eft gekeerd. En nu is dus zijl
•ojang Dukakis niet liegt - cf
Gerry Hart hoeft er gec
onderwerp is geladen
4cGovem zijn running-mate
V|9e-presidentskandida,
[chiatrische kliniek en daar
r^.Bush heeft geprobe
-sie. Hij liet deze week prol
en. De kandidaat van de F
|jtt wat last van jicht en
h dit het niveau van de
ls er al|e reden om neeil
