Partijstandpunten verdwijnen vaak in collegeprogramma's
even._
UITBLAZEN
Zuidkorea sloopt sloppenwijken om chic olympisch gastland te zijn
STUDENT!
Miljoenste n
't Ouw
kosterke
DESTEMCOIV
Europa ja, maa
DE STEM ACHTERGROND WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1988
-DE STEM.
OUD-WETHOUDER STUDEERT AF OP SPANNING TUSSEN BESTUUR EN POLITIEK
PAPIER
VOOR UW PEN
Europese
tongen
en talen
Scholen meten
Discriminatie?
DE STEM BINNENL/
Ilse Ktten niet za9en z'tten
ien Fn? rscdaP gedomineerd werl
oekomJft n"c naluurlijk niet alk
an Fumnü Europa ziet' moet ze Z'1
een e ThStln,tla,ieven' ma9 ze H
vennen dm h f'J van voor°or
Jen en m Europese instituties
DAT lang niet 'ieder
een' op vakantie is
bleek maandag en
dinsdag toen tientallen
brieven en briefkaarten ar
riveerden met de oplossing
van het 'Bredase woor-
draadsel' dat vorige week
vrijdag in deze rubriek
stond. De oplossingen kwamen
niet alleen uit Breda. Integen
deel: driekwart van de oplos
singen kwam uit andere plaat
sen, verspreid over heel weste
lijk Brabant en zelfs uit Ter-
neuzen.
Er waren maar een paar op
lossingen die, strikt genomen,
niet helemaal goed gerekend
kunnen worden. Vreemd eigen
lijk: het opzettelijk verminkte
au kost erke leverde deze inzen
ders, die allemaal dezelfde fout
maakten, geen enkel probleem
op terwijl ze de ham in de zin
niét ontdekten.
De zin die C. Volders opgaf
had hij als volgt gespeld:
Kwau kam at se ut au kost erke
waant ak am at at ik am meej ai
De heer Volders had nogal wat
spellingsregels overtreden,
maar - schreef hij - dat had hij
opzettelijk gedaan om het
moeilijker te maken. Eigenlijk
had er - fonetisch gespeld - het
volgende moeten staan:
Kwou kam ad zeej ut ouw kos
terke
waant ak am ad at ik am meej
aai
Eén inzender was niet zeker
van dat ai. Hij gokte op ui,
maar voegde er meteen aan toe
dat er dan eigenlijk juin had
moeten staan en dat het
daarom misschien ook ei kon
zijn. De Oud-Gastelse variant
deed hij erbij:
Kwou akam aar, want akam aar
aat ik am meej eij
Enkele lezers konden, zoals
gezegd, de ham niet vinden: 'ik
wou dat ik hem had, zei het
oude kosterke, want als ik hem
had, at ik hem met ei. Een kan
nibaal van een kosterke. Eén le
zer uit Oosterhout zocht het
veel te ver en verbond aan de
oplossing die hij vond ook nog
een overdrachtelijke betekenis.
Zijn oplossing: 'Ik wou dat ik
hem had, al kost 't ere, want als
ik hem had, had ik hem met
jou'. De betekenis die hij er
achter zocht: 'ik wou dat ik ge
lijk had, al doet het zeer, want
als ik gelijk had, had ik het met
jou.' Diepzinnig, dat wel.
Curieus is de variant op
Volders' zin, die me uit Don
gen vaart werd toegezonden:
Kwoi dek 'n aai had, dan aat iek
een aai mee spek, ak spek had.
Deze variant, die ik op maan
dagmorgen ontving, riep met
een de vraag op of Volders' zin
soms niet compleet was ge
weest, want die toevoeging 'ak
spek had' vormt juist de grap
van de zin. Hier zit iemand zich
te verlustingen in eieren met
spek, terwijl hij het een noch
het andere in huis heeft. Bij de
middagpost van dezelfde dag al
zat een briefkaart uit Zundert:
'Géén raadsel voor mij', schrijft
de afzender, 'ik ken deze zin. Er
horen nog drie woorden bij: ak
ai oi. Het kosterke', zo vervolgt
hij, 'had namelijk, in het het-
T5
<tr»?
WIMKOCK
zelfde dialect, enig van twee nie
ofwel: geen van beide.' Ham
noch ei. Compleet vormt de zin
dus een typische 'armoede-
grap':
Ik wou dat ik ham had, (zei het
oude kosterke), want als ik ham
had at ik ham met (een)
ei. als ik (een) ei had
Nu voor de aardigheid nog
even de plaatsen vanwaar op
lossingen werden verzonden:
Breda, Oosterhout, Etten-Leur,
Gilze, Terneuzen, Zevenbergen,
Steenbergen, Oudenbosch, Ter-
heijden, Hoogerheide, Prinsen
beek, Rijsbergen, Dongenvaart,
Raamsdonk, Rijen, Zundert,
Clinge en Geertruidenberg.
Nog wat vragen en bijdra
gen van lezers. Karei van Vugt
uit Oosterhout meldt dat in zijn
woonplaatst vroeger van sturre-
len werd gesproken. Het bete
kende schommelen. Een
schommel werd dan ook een
sturrel genoemd. Hij wil graag
weten waar het woord vandaan
komt.
M. van Rooy uit Raamsdonk
kan er niet achterkomen waar
de uitdrukking mensie maoken
vandaan komt. Er wordt 'op
schieten' mee bedoeld.
H.B. Craandijk uit Rijsber
gen hoorde jaren geleden een
jongen uit Rijsbergen een hage
dis een heislenter noemen. Hij
vraagt of dit een Brabants
woord is. Ik weet het niet. Ik
heb er nog nooit van gehoord,
maar ik heb voor zover ik me
herinneren kan, in Nederland
ook maar een keer in mijn le
ven een hagedis in het wild ge
zien. Dat was in Chaam, aan de
rand van het bos. Het was een
flink exemplaar. Hij zat in een
kuiltje waar hij niet uit durfde
omdat ik er met m'n hoofd bo
ven hing. Ik heb hem dus goed
kunnen bekijken.
Mevrouw B.M. van der
Wijst uit Hoogerheide stuurde
me de vier coupletten van het
door A. van Tetering uit Made
vermelde lied, waarin de uit
drukking bieze-bijzen voorkomt
in de betekenis van paardje rij
den op de knie. Mevrouw van
der Wijst bezit een zeer oude
grammofoonplaat waarop dit
lied van de Vlaming Emiel van
Hullebroeck staat. Het wordt
gezongen door Renaat Ver-
bruggen. Mevrouw van der
Wijst schrijft dat ze duidelijk
vieze-vijzen verstaat, maar dat
moet aan de uitspraak van Ver-
bruggen liggen, want Van Tete
ring heeft het lied in druk. Nu
wil het geval dat mevrouw Ver-
bruggen het eerste woord van
de derde regel van het vierde
couplet (het woord voor: 'werk
zaam vrouwke altijd net') abso
luut niet kan verstaan. Als Van
Tetering nu zijn bundel even
opslaat en me laat weten welk
woord er op die plek staat, dan
kan ik mevrouw Van der Wijst
uit de brand helpen. Even Uit
blazen, Postbus 3229, 4800 MB
Breda.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliB
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; j 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. f 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Frangoise Ledeboer
POLITIEK geladen stand
punten die met veel ophef
in plaatselijke verkie
zingsprogramma's worden
gepresenteerd, is meestal
een droevig lot beschoren.
Het programma van de
colleges van B en W
draagt als regel het karak
ter van een compromis,
waarbij eerder geformu
leerde standpunten verva
gen in een woordenbrij.
Wethouders zijn niet merk
baar verontrust door deze
tendens: zij schikken zich
makkelijk in hun rol van be
stuurder en blijven zich tege
lijkertijd politicus voelen.
Dat zegt drs. H. Scheeper,
nu directeur van het Centrum
voor Steunfuncties in Noord-
Holland en oud-PvdA-wet-
houder onderwijs en welzijn
van Velsen in de periode 1976-
1982. Aanvankelijk was hij
enthousiast over zijn functie:
„Vooral de eerste jaren waren
fantastisch: je werd op han
den gedragen, was in staat de
aan je voorgelegde problemen
aan te pakken en voelde je
voor honderd procent bezig
met 'de politiek'." Daarna
groeide de frustratie: waarom
begreep vooral de eigen ach
terban zijn beslissingen niet
en vond dat hij was ingepakt,
terwijl vroegere politieke vij
anden hem prezen als een
goed bestuurder.
Op grond van dergelijke er
varingen formuleerde hij de
vraagstelling van zijn docto
raalscriptie ter afronding van
de studie politieke en sociale
wetenschappen aan de Uni
versiteit van Amsterdam. Hij
ging daarbij uit van de in de
bestuurskunde gangbare te
genstelling tussen bestuur
(uitvoering van beleid) en po
litiek (vorming van beleid).
In hoeverre wordt het ge
meentebestuur bepaald door
de politiek en omgekeerd, zo
wilde Scheeper onder meer
weten. Ook vroeg hij zich af
welke positie de burgemees
ter, de wethouders en de
raadsleden in de tegenstelling
bestuur-politiek innemen:
„Ikzelf voelde me een echte
bestuurder en was er bij voor
beeld heel benieuwd naar hoe
mijn oud-collega's daar over
zouden denken."
Om antwoord op zijn vra
gen te krijgen, maakte Schee
per eerst een vergelijking tus
sen de verkiezingsprogram
ma's van PvdA, CDA, WD en
D66 in Velsen (60.000 inwo
ners), Beverwijk (35.000) en
Heemskerk (32.000) en wat
daarvan terug te vinden was
in de collegeprogramma's zo
als vastgesteld in 1978,1982 en
1986. Daarnaast stuurde hij
een enquête aan 19 (oud)-wet-
houders van onderwijs en/of
welzijn van deze gemeenten
om te informeren naar hun
visie op de problematiek en
hun'bevindingen in de prak
tijk. Zeventien wethouders
reageerden.
Scheeper constateerde dat
voor de grote plaatselijke
partijen meestal opgaat wat
een oud-CDA-collega stelde:
'In principe is in het kader
van de collegevorming voor
het CDA alles bespreekbaar
en onderhandelbaar.' Van de
politiek geladen onderwerpen
uit de verkiezingsprogram
ma's, bleek maar een gering
aantal terug te vinden in de
Harry Scheepers. Levende lokale democratie.... - fotoanp
collegeprogramma's. De oud-
PvdA-wethouder in zijn
scriptie: 'De enige partij die er
een beetje uitspringt als het
om niet-toegeven gaat is de
PvdA, maar zelfs die partij
hoeft zich niet echt op de borst
te kloppen.'
Een van de voorbeelden die
hij heeft kunnen vinden, is
het gronduitgiftebeleid. Het
PvdA-standpunt overheerst
in alle onderzochte college
programma's van Velsen,
maar in Beverwijk alleen in
1978. Daarna wordt er geen
uitspraak over dit onderwerp
meer gedaan. In het Heems-
kerkse collegeprogramma
wordt in 1982 het WD-stand-
punt opgenomen, in 1986
wordt vaag gesproken over
'zorgvuldig omgaan met
schaarse ruimte'.
Ten aanzien van de bevor
dering van het eigen woning-
bezit, overheerst het PvdA-
standpunt in alle drie ge
meenten. Dat is opmerkelijk
gezien het overige beeld. Poli
tiek geladen onderwerpen be
treffen verder privatisering,
de beheersstructuur van het
openbaar onderwijs en de fi
nanciering van de regionale
organisatie van de lokale om
roep. Bij deze onderwerpen
slagen de partijen er nu eens
wel en dan weer niet in hun
stempel op het beleid van de
gemeentebesturen te druk
ken.
De oud-wethouder van
Velsen vindt dat een 'zeer ma
gere politieke oogst': „Het be
tekent dat er zeer weinig in
vloed uitgaat van de politiek
op de gemeente." De politieke
opvattingen worden daaren
tegen voor een belangrijk deel
bepaald door het bestuur en
dat is meestal de rijksover
heid. De verplichting tot uit
voering van rijks voorschrif
ten en andere wettelijke be
perkingen, persen de gemeen
ten in een corset dat weinig
bewegingsvrijheid geeft, al
dus Scheeper.
Scheeper zegt verder over
de relatie tussen het rijksbe
leid en de speelruimte van het
college van BenW: „Het stre
ven naar decentralisatie en
deregulering geeft de ge
meenten weliswaar meer be
leidsmatige vrijheid, maar te
gelijkertijd is er nog steeds
een grote bezuinigingsopera
tie aan de gang. Die bezuini
gingen hebben een frustre
rende werking."
Hij weet inmiddels
'aan den lijve' hoezeer het
ontbreken van goed onder
bouwde politieke en sociaal
rechtvaardige keuzes, het
werk aan de basis van de
'zorgzame samenleving' kan
ondermijnen. Scheeper: „Het
is bovendien niet moeilijk om
beleidsterreinen te noemen.
Gemeentebesturen kunnen
zich bij voorbeeld heel goed,
beter dan nu gebeurt, profile
ren op de terreinen cultuur,
minderheden, maatschappe
lijk werk, woonwagenbeleid
en de verhouding tussen
openbaar en bijzonder onder
wijs."
De oud-wethouder van
Velsen constateert dat angst
voor de oppositierol en per
soonlijke belangen (op één
wethouder na, erkennen al
zijn ondervraagde oud-colle
ga's dat persoonlijke belangen
een rol spelen bij de vorming
van het college van B en W)
bijdragen aan de grote be
reidheid tot het sluiten van
compromissen in de lokale
politiek.
De wethouders bleken het
daar overigens niet moeilijk
mee te hebben. Blijkens hun
antwoorden op de enquête
voelen zij zich op de wethou-
dersstoel zowel bestuurder als
politicus en zorgt die dubbel
rol niet voor onoplosbare con
flicten. Scheeper zelf heeft dat
anders ervaren, zo bleek eer
der.
Dergelijke 'persoonlijke'
factoren zijn moeilijk geheel
uit te sluiten in de lokale poli
tiek. Scheeper acht het echter
heel goed mogelijk dat door
het verstrekken van meer fa
ciliteiten voor partijwerk de
lokale democratie naar een
hoger niveau wordt getild.
Ook het beschikbaar zijn van
meer faciliteiten voor onder
steuning van de burgerij,
denk aan opbouwwerk, kan
dat effect hebben, aldus
Scheeper.
Er moet zo een beter ge
schoold plaatselijk kader be
schikbaar komen, dat realisti
scher verkiezingsprogram
ma's opstelt en beter geïnfor
meerde gemeenteraadsleden
voortbrengt. Dit heeft vervol
gens een gunstige invloed op
de kwaliteit van het beleids
plan van het college van B en
W, waarin wél de keuzes zijn
gemaakt die Scheeper nu
mist. Daarnaast bepleit hij
een kwalitatief betere en uit
gebreidere informatiever
strekking aan de burgerij.
De oud-wethouder van
Velsen hoopt dat zijn aanbe
velingen de 'levende lokale
democratie' dichterbij zullen
brengen: „Ik hoop niet dat ik
de indruk heb gevestigd dat in
de gemeentepolitiek alles lood
om oud ijzer is. Veel van mijn
idealen staan nog overeind Ik
heb in mijn doctoraalscriptie
alleen op een vriendelijke
manier willen aantonen dat
de plaatselijke politiek beter
georganiseerd moet worden
wil zij haar geloofwaardig
heid niet verliezen." (ANP)
Door Phil Brown
DUIZENDEN sloppenbe-
woners zeggen dat zij uit
hun krotten verjaagd zijn
omdat de Zuidkoreaanse
regering per se schone ste
den wil hebben alvorens de
naar schatting een kwart
miljoen atleten, trainers,
sportofficials, journalisten
en toeristen voor de Olym
pische Spelen naar Seoul
komen.
Officieel zijn niet alle slop
penwijken ontruimd met het
oog op de Spelen. Maar Kim
Kwang-soo, secretaris-gene
raal van de Koreaanse raad
van christelijke missies voor
de armen, zei dat je 'min of
meer kunt zeggen dat de
Olympische Spelen de oor
zaak zijn van zowat alle ont
ruimingen'. Hij zei dat naar
schatting 100.000 mensen uit
hun huizen zijn gezet.
Kim Yong-nae, burgemees
ter van deze stad met tien
miljoen inwoners, zei in een
interview: „De gemeente is
niet alleen aandacht gaan be
steden aan de ontwikkeling
van deze sloppen en smerige
woonwijken om Seoul mooier
te maken. Belangrijker was
het vraagstuk van de veilig
heid." Hij zei dat in de slop
penwijken telkens weer onge
lukken voorkomen zoals het
instorten van huizen in het
regenseizoen. Bovendien
noemde hij het wonen in die
wijken ongezond. „We kun-
Seoul zoals de autoriteiten het willen zien: modem, netjes en strak gelijnd.
foto ap
nen eenvoudigweg de mensen
niet blijvend laten wonen in
die ongezonde krottenwij
ken", zei hij.
Maar Kim Kwang-soo ver
telde dat onder de ontruimde
wijken stadsdelen zijn die
vlak bij de roei- en kanoba-
nen liggen, vlak bij het hoc-
key-stadion, dichtbij de
plaatsen waar de paardesport
wordt bedreven en in de
buurt van het Olympisch
dorp, aan de zuidoostenlij ke
rand van de stad, met - aan de
ene kant - een uitzicht op
rijstvelden en lage bergen in
de verte. Volgens Kim
Kwang-soo zijn 2.500 families,
zo'n 12.500 mensen, weer te
ruggekeerd naar Seoul. Daar
hebben ze nieuwe hutten ge
bouwd, zijn in lege huizen ge
trokken die nog niet gesloopt
waren of hebben nieuwe
stukken land rond de stad be
zet.
„De problemen voor de
mensen met de laagste inko
mens zijn zeer ernstig. Maar
ik denk dat ze niet uniek zijn",
zei Kim. „Wij hebben met be
hoorlijk succes iets gedaan
aan de problemen van ar
moede en gebrek aan kleding.
Maar het huisvestingspro
bleem voor de armen moet
nog opgelost worden." Wat
zou kunnen helpen is een be
roepsopleiding, zodat ze werk
en daarmee een inkomen
kunnen krijgen, zei Kim. Er
zou voldoende werkgelegen
heid moeten zijn in Zuidko
rea; de officieel geregi
streerde werkloosheid ligt er
op 2,4 procent.
De gemeente heeft sinds
eind 1986 subsidies van zo'n
3.200 gulden gegeven aan fa
milies die uit hun huizen ge
zet zijn. Volgens ambtenaren
hebben 1.632 families toe
stemming gekregen om in ap
partementen van de gemeen
telijke woningdienst te trek
ken.
Zelfs met dit hulppro
gramma kunnen velen de
huur van hun nieuwe woning
niet betalen, zei burgemeester
Kim. Hij zei dat de gemeente
overweegt de bijstand voor
mensen die hun huis zijn uit
gezet te verhogen naar 6.300
gulden. Ook wordt mogelijk
het budget voor herhuisves
ting geheel besteed aan hui
zen voor de armen. „Mis
schien zullen we al heel bin
nenkort starten met dit plan
voor de bouw van meer hui
zen en appartementen voor de
mensen met de lage inko
mens", aldus de burgemees
ter.
Kim zegt dat de problemen
in Seoul zeker voor een deel
zijn veroorzaakt door de
enorme toename van het in
wonertal. Aan het eind van de
Tweede Wereldoorlog telde
Seoul een miljoen inwoners.
De eerste golf nieuwe inwo
ners kwam toen Korea na de
oorlog werd verdeeld in een
communistisch noorden en
een kapitalistisch zuiden. Tij
dens de Koreaanse oorlog, van
1950 tot 1953, kwam nog eens
een grote toeloop. De meeste
Koreanen die naar het zuiden
trokken vestigden zich in de
hoofdstad. De derde golf
kwam toen Zuidkorea begon
te industrialiseren. Veel ar
men trokken van het platte
land naar de steden in de hoop
daar werk en bestaanszeker
heid te vinden. „En wie geen
huis kon betalen, bouwde ille
gaal zelf een onderkomen",
aldus burgemeester Kim
Yong-nae.
In juni werd in Seoul een
conferentie gehouden over de
gevolgen op de lange termijn
van de Olympische Spelen
Bij die gelegenheid presen
teerde onderzoeker Kang
Hong-bin van het Koreaanse
Nationale Woningbedrijf een
nota waarin hij beschreef dat,
ondanks de aanzienlijke ver
beteringen in de levensom
standigheden die de voorbe
reiding op de Spelen met zich
mee heeft gebracht, 'er nog
veel werk te doen is om alle
mensen van de gevolgen te la
ten profiteren'. Kang zei dat
'grondbezetters, straatventers
en andere deelnemers aan de
informele economie telkens
weer de slachtoffers zijn, ook
al zijn zij een onvermijdelijk
bijprodukt van de snelle eco
nomische ontwikkeling'.
Kang zei dat de investerin
gen in verband met de Olym
pische Spelen zijn geconcen
treerd in het gebied ten zui
den van de rivier de Han, die
de stad in tweeën deelt. Hij
beschreef het gebied als een
'veilige wijkplaats voor de
modale klasse die zijn tegen
hanger aan de overkant van
de rivier overschaduwt'.
De 122 flatgebouwen, met
5.540 appartementen, die zijn
gebouwd om de atleten, hun
begeleiders en de journalisten
te huisvesten, zijn onbereik
baar voor de lage inkomens,
De appartementsn zijn alle
maal al verkocht, al moeten
de eigenaren wachten tot na
de Spelen voor ze de sleutel
krijgen. (AP)
Uw Stern-commentaar van
jl. zaterdag over Europese
tongen en talen was mij uit
het hart gegrepen, hoewel ik
het met de strekking van
sommige passages niet eens
ben. Maar ik meen te con
stateren dat u, net als ik en
ik denk vele anderen, het
met me eens bent dat het
hoog tijd wordt dat er een
Europese taal komt. Juist
nu, met het vooruitzicht op
een steeds toenemend
massa-toerisme en handels
activiteiten neemt de be
hoefte eraan steeds meer
toe.
Elk jaar tijdens m'n va
kantie in Frankrijk valt het
me weer op dat er nauwe
lijks enige communicatie
bestaat tussen de Fransen
en de Nederlanders. Het be
gin van een gesprek is al
moeilijk, laat staan een an
der onderwerp als het weer.
Na een week goed luisteren
en oefenen lukt het mij dan
wel enigszins weer om wat
informatie uit te wisselen.
En dan ontdek ik tot m'n
verrassing dat de Fransen
even graag een praatje met
ons zouden willen maken
als wij met hen. Maar ook
zij staan met hun mond vol
tanden als ze al eens tegen
een Hollander willen pra
ten. En zo ontstaan er door
de taalbarrière voor-oorde
len en misverstanden die er
juist in deze tijd van 'meer
begrip tussen de volkeren'
e.d. niet zouden moeten zijn.
Nu is het niets nieuws, te
constateren dat er in de drie
grote, ons omringende lan
den weinig behoefte bestaat
om andere talen te leren.
Het gebeurt alleen uit nood
zaak en chauvinisme viert
ook daar nog steeds hoogtij.
Conservatievelingen met de
mond vol over de bescher
ming van de cultuur e.d.
houden een meer-taligheid
tegen, zoals ik trouwens uit
uw artikel ook proefde. Zo
zou je nog een hele krant
door kunnen gaan met het
aandragen van feiten, me
ningen e.d., maar ter zake.
Het is een feit dat Engels,
dank zij techniek en tele
communicatie (mijn vak)
het meest verspreid wordt.
Maar het is ook een feit dat
je er in de vakantie, buiten
Engeland, niets mee kunt
doen. Zoals u zelf ook al
aanhaalt. Er zijn heel veel
meer niet-techneuten die
dagelijks uitsluitend him
eigen taal spreken. Kortom,
er moet m.i. een Europese
taal komen. Een taal die
voor alle landen acceptabel
is en die dan, naast de be
staande taal, aan alle kinde
ren vanaf bijv. vier jaar ge
leerd gaat worden. Wanneer
daar over een paar jaar mee
begonnen wordt op Euro
pees niveau, kun je stellen
dat over zo'n 25 jaar de
Europeanen elkaar tenmin
ste kunnen verstaan.
Er moet een Europese
commissie ingesteld worden
die deze nieuwe taal gaat
creëren. Belangrijk is dat
deze taal samengesteld
wordt uit de taalkundige
hoofdgroepen in Europa, zo
dat daardoor een acceptatie
voor alle landen ontstaat. Er
moet onderzocht worden
hoe deze taal zo logisch mo
gelijk en grammaticaal zo
eenvoudig mogelijk ge
maakt kan worden.
Hoewel ik beslist geen
taalkundige ben, en dat ook
niet pretendeer, meen ik
toch hierover eens enige
ideeën naar voren te mogen
brengen. Men zou kunnen
beginnen om voor alle let
ters van het alfabet een
zelfde uitspraak te vinden.
Ook zouden klanken zoals
een a of een aa beter gedefi
nieerd moeten worden door
de invoer van nieuwe let-
tèrs. Daarentegen zou bij
voorbeeld de Nederlandse
letter ij moeten verdwijnen
evenals de Duitse Het zal
ook zeer gemakkelijk zijn
als men in alle landen op
dezelfde manier rekent. De
cijfers logisch maken, zoals:
een of uno, dos, oos, ver, vijf,
six, set, eet, nuf, dix, of iets
wat nog simpeler is. Ook
kun je beginnen om de een
voudige woorden hetzelfde
te maken.
Bijvoorbeeld ja en nee.
Nu: ja, yes, oxi, si enz. Het
zijn natuurlijk maar ver
zinsels maar er moet ergens
begonnen worden. Dan zou
den in heel Europa alle
kranten een rubriek moeten
wijden aan, en geschreven
in deze taal. Zo zijn er na
tuurlijk veel ideeën naar
voren te brengen, maar dat
moeten deskundigen dan
maar doen. Wat denkt u
trouwens van het voordeel
voor scholieren die dan
naast de originele taal nog
maar een taal hoeven te le
ren, waardoor er meer tijd
beschikbaar komt voor be
langrijkere zaken.
Nederland is door z'n lig
ging, precies tussen 3 be
langrijke wereldtalen,
praktisch waarschijnlijk
het meest veeltalige land.
Misschien ligt hier, juist
daardoor, een kans voor Ne
derlandse Europarlementa
riërs om het voortouw op te
nemen en deze zaak eens in
het Europees Parlement aan
te spannen. Het zou prachtig
zijn als in de volgende eeuw
alle Europeanen elkaar zou
den kunnen verstaan.
Terhole
Jan Ottens
DAT meten van oppervlak
ten van schoolgebouwen/lo
kalen voortgezet onderwijs
is geen bezuinigingsvoor
bode aldus een voorlichtster
van het ministerie van On
derwijs. Die gegevens zijn
nodig om te komen tot een
nieuw bekostigingssysteem,
aldus De Stem van 28 juli jl.
Het voortgezet onderwijs
heeft m.i. reden om de ge
volgen van die meetactivi
teiten te vrezen. Dat bewijst
de praktijk van het basison
derwijs. Daarvoor werkte
de commissie-Londo vele
jaren aan een nieuw bekos
tigingsstelsel. Dat kwam
perfekt uit de bus. Voor
honderden posten werden
minimumvergoedingen
vastgelegd. Voor de school
besturen kwamen er daar
door uiterst bruikbare bere
keningen. Maar ziet, de mi
nister van Onderwijs ging
snel die minimumbedragen
aantasten. Hij smeerde er
vele uit over meer jaren dan
in het stelsel was gegeven.
Bijvoorbeeld: schilderwerk
niet om de tien maar om de
twintig jaren. Onderhoud
groen rond de schoolgebou
wen inperken en uitsmeren
over meer jaren, enz. enz.
Vult u maar aan. Daarnaast
wordt eer jaren gewacht
met het uitbetalen van de
normbedragen. De besturen
moeten echter wel voor dat
onderhoud uitgaven doen.
Resultaat: besturen met een
of enkele scholen hebben
geen enkele financiële arm
slag meer. Ze moesten geld
gaan lenen om aan hun fi
nanciële verplichtingen te
kunnen voldoen. De verloe
dering van het onderhoud
neemt nu hand over hand
toe. Een voortreffelijk
nieuw systeem wordt uitge
hold en op lossen schroeven
gezet, omdat op minimum
bedragen wordt gezuindigd.
De voorlichtster van het mi
nisterie heeft formeel gelijk,
Het meten op zichzelf is
geen voorbereiding voor be
zuinigingen. Maar het pre
cedent van het basisonder
wijs is veelbetekend. Was
die voorlichtster toch niet
meer woordvoerster Het is
maar een vraag.
Berkel-Enschot
Jacques Levij
Bericht in De Stem van 26
juli: Turken met een bij
standsuitkering die kinde
ren hebben in Turkije lopen
vaak hun kinderbijslag mis,
Volgens het Inspraakorgaan
Turken in Nederland wordt
dit veroorzaakt door 'discri
minatie' en wijst meteen de
beschuldigende vinger in de
richting van de Raden van
Arbeid.
Ik vind dat genoemd or
gaan wat al te gemakkelijk
het woord discriminatie de
mond neemt. Raden van Ar
beid handelen volgens de
wet en bekijken nauwkeu
rig wie wel en wie niet voot
genoemde kinderbijslag in
aanmerking komt. En bij
het toewijzen zal waar
schijnlijk wel eens al te
strikt de meetlat gehanteerc
worden, maar is dat
meteen discriminatie?
Roosendaal
G. Knappers
ASSEN (ANP) - De Neder
landse Aardolie Maatschap
pij (NAM) gaat een pijplei
ding voor de aanlanding
van gas aanleggen in het
noordelijk deel van het Ne- r
derlands continentaal plat. j
Het gaat om een leiding van 260 c
kilometer. Op de leiding kun- c
nen meerdere gasvelden wor-
den aangesloten. Het meest t
verafgelegen veld ligt in blok i
F3, circa 200 kilometer ten j
Prol]
DE 7-jarige Bas Bijleveld
is dinsdagochtend op het si
zich met zijn ouders en twee
dagtocht naar de Efteling, i
taart. Hij is de miljoenste rail
De railrunner, het kinderkaa
april 1987 ingevoerd. Vorig jc
verkocht. De verkoop per rru
toe hoger dan in 1987. De rai
drie kinderen van vier tot en
zen vor één gulden mits ze
iemand van 19 of ouder met e>
DE BRITSE premier Thatcher heeft 1
"jke en openhartige uitspraken gecF
thans tegen een Europese integral
opgevat. Zij klonken zo onvriendeli
niet is uitgewoed. Wie de uitsprakr
plaatst, krijgt de indruk dat ze allee:
andere Europese hoofdsteden den
Het is bovendien verheugend dat Tl
rie van de laatste maanden aan de
aan bij politici die de Europese
zoiets is welkom bij degenen die pr
integratie-proces.
Thatcher vindt dat met name o,
economisch beleid de afzonderlijk
moeten blijven en geen eigen bev:
aan een bovennationale autoriteit
naar haar parlement in Londen ho
schap: jullie hebben niets meer te
voortaan elders genomen. Thatche
schoten over opmerkingen van voo
Gommissie (het dagelijks bestuur vi
binnen tien jaar 80 procent van de
9evi"9 Q!et °P nationaal maar EurJ
vSu Thatcher vindt die uitspraak
op hoi is geslagen'. Voorzover het
niet meewerken aan afschaffing var
uu P'annen voor een Europes
babbel over luchtkastelen'.
Thacher is zeker niet de meest E
leiaer, maar wie geneigd zou de Br
gen te veroordelen, moet zich afvra
geringsleiders zijn als het erop aan
2aken als het overdragen
e9erin9 en -parlement. Al:
jegen meer kerncentrales in ons la
Pese meerderheid kan beslissen da
vieren en zeemonden ideaal is de
rian°^ite w°rden en er acht atoom
Fn ^ee behartenswaardigs in
noh,e9el,jkertijd iets doordraverigs
RwlaZen l992-enthousiasme dat v
siort wordt.
ianopr^ de dwarsll'ggenj van T
■nnof' Europa in de toekomst pj
-ngeland wilde in 1951 niets wete
3chTrChap' h0t bleef in 1955-1957
Gemeenschap en wilde in I97f
ieaonhoJt ui6 SVs,eem- Toen het
Ben^lip hL n If9en d£>t Europa een
Öeh?i,ZnSen met een andere ta
aa? l ™d®re relatie de Veren|
1
