Het Asbury Park
Rock 'n Roll
Museum eert
lokale wereldster
DINSDAG 26 JULI 198
iflSTEM GIDS 2
SS
Oordopjes
Rassenrellen
In brand
Knalroze
Born to Run
Zelfvertrouwen
NEDERLAND 1
MEDERLAND 2
DUITSLAND 1
uske en Wiske:
Van Presley, van Rotten, van'
Prince was iedereen in het begin
bang. Dat is altijd een goed te
ken.
Neil Young
DE STEM
T2
'Greetings from Asbury Park',
heette de elpee waarmee Bruce
Springsteen in 1973 debuteerde. En
de ansichtkaart die de hoes ervan
siert, is nog steeds te koop in de sou
venirwinkels langs de houten
'boardwalk' van het tienduizend
zielen tellende stadje aan Ameri
kaanse oostkust, onder de rook van
New York. Wie vijftien jaar later
een bezoek brengt aan de badplaats
kan zich nauwelijks indenken dat
The Boss, Southside Johnny, Little
Steven en ook Jon Bon Jovi hier
hun muzikale roots hebben. Want
Asbury Park ziet eruit als Scheve-
ningen na een atoomaanval. In het
gebouw van de Palace Amuse
ments, een overdekte hal vol ker
misattracties, getuigt het Asbury
Park Rock 'n Roll Museum van een
kwarteeuw muzikale geschiedenis.
Volgens Billy Smith, een van de
twee gedreven verzamelaars achter
de collectie curiositeiten, is er zelfs
sprake van een Asbury Park Sound.
Door Joep Trommelen
OOIT MOETEN er andere tijden ge
weest zijn en was Asbury Park een
in de schaduw van gokstad Atlantic
City florerende badplaats. Het met
neon verlichte casino domineerde de
kustlijn letterlijk als een rots in de
branding. Het neon is anno 1988 ver
dwenen, de letters roesten weg, de
ruiten zijn kapot en de deuren lijken
voor altijd gesloten. Een deel van de
houten wandelpromenade is zelfs
aan de vlammen ten prooi gevallen.
Vlak voor het vakantieseizoen hebben
ook de kermisklanten in de Palace Amu
sements hal weinig te doen. In een klein
hoekje van de hal hebben Billy Smith en
zijn maat Stephen R. Bumball hun verza
meling over lokale popartiesten onderge
bracht. Ze verdienen er zelfs hun brood
mee. Op een paar honderd meter afstand
van clubs als The Stone Pony en The Up
stage, waar het in de roerige jaren zestig
allemaal begon.
De collectie van het museum bestaat
voornamelijk uit materiaal over Springs
teen, maar Smith en Bumball willen de
anderen, of ze het nu wel of niet 'gemaakt
hebben', zeker niet vergeten. De bizarre
verzameling gaat van een vuurrood drie
delig pak van saxofonist Clarence Cle-
mons, via een gesigneerde Gibson Flying
Vee gitaar van heavy metal ster Jon Bon
Jovi, tot Springsteens rijbewijs, de gitaar
uit zijn eerste band The Castiles en een
High School jaarboek uit 1968 met een
zeer jeugdig portret.
iV-w-
Hïhfcr
SaÖSife
The Stone Pony, nog steeds een broeinest van lokaal talent.
Billy Smith tussen de curiositeiten in het rock 'n roll]
museum. Op de voorgrond een van de eerste gitaren ranl
Bruce Springsteen. - foto-s frank trommelen!
De schaduw van Springsteen
Smith kan vol enthousiasme vertellen
over hoe hij in het begin van de jaren zes
tig geïnterresseerd raakte in de muziek-
scene van Asbury Park. De eerste groep
die in 1964 een redelijk faam wist op te
bouwen was Sonny and the Starfires.
Vanuit jeugdhonk The Hullabaloo gaf
groepsleider Sonny Kenn daarmee het
starsein voor een muzikale oorlog. In die
jaren verschenen er steeds meer bands en
het ging er uiteindelijk om wie daarvan
de beste was. Smith: „In de Hullabaloo
stond de muziek zo hard dat de bezoekers
allemaal een blocnote en een potlood
meekregen bij de ingang. Praten was ge
woon onmogelijk. Wie toch iets kwijtwil-
de, moest het maar opschrijven".
Gangmakers uit de jaren daarna wa
ren bands als The Jaywalkers, The Cli
que, The Source, The Mods en The Casti
les. Een foto in museum van die groep
laat een piepjonge Springsteen zien,
broodmager en met krullend haar tot
over zijn schouders. Het was immers de
tijd van de hippies.
Smith leerde Springsteen kennen toen
hij als vijftienjarig jongetje in een res
taurant werkte. Hoewel fan van het eer
ste uur, mocht hij vanwege zijn leeftijd
nog niet in de clubs komen waar alles ge
beurde. Wat overbleef was luisteren naar
opnames en praten met de muzikanten.
„Bruce kwam kwam regelmatig bij ons
aan de bar wat drinken, dat was in 1967.
We raakten aan de praat en iedere keer
dat hij binnenkwam, zocht ik hem op. Ik
vroeg hem dan alles over de muziek en de
bands. Een jaar later mocht ik van de wet
wel de clubs in en van dat moment af heb
ik de muzikanten niet meer met rust ge
laten", lacht Smith.
De meeste groepsleden zaten nog op
school. Toen ze hun diploma op zak had
den, vielen de meeste bands uiteen. De
jongens gingen studeren of kozen snel
voor de Amerikaanse vorm van huisje
boompje-beestje. Wie overbleef zocht zijn
toevlucht in The Upstage. Springsteen, de
leden van de latere E-Street Band,
Southside Johnny Lion, David Sancious,
Vini 'Maddóg' Lopez en vele anderen leg
den daar de basis voor de Asbury Park
Sound.
In 1970 was de tijd van bloemetjes en
vrede definitief voorbij. Rassenrellen,
door Springsteen in 'My Hometown' be
zongen, wierpen een donkere schaduw
over Asbury Park. The Upstage en ook
The Hullabaloo sloten hun deuren. In die
uitgeputte muzikale aarde konden alleen
de sterkste zaden ontkiemen. Zij ver
plaatsten hun terrein naar The Sunshine
en The Student Prince.
Springsteen was de eerste die trots een
platencontract in de wacht sleepte. De
critici kondigden met het verschijnen van
Greetings From Asbury Park de geboorte
van een tweede Bob Dylan aan. „Ach
teraf gezien was Springsteens plaat en
zeker de naam die hij eraan gaf enorm
belangrijk voor Asbury Park. De mu
ziekmaatschappijen wisten ineens van
het bestaan van het wereldje hier af. De
gene die daar het meest van profiteerde
waren Southside Johnny and the Asbury
Dukes. Volgens mij zou hij zonder
Springsteens doorbraak nooit zover ge
komen zijn.
Maar Springsteens beroemdheid had
twee gevolgen. Aan de ene kant raakte je
eerder bij de platenbonzen bekend als je
zei dat je uit Asbury Park kwam. Je was
te plaatsen. Aan de andere kant werd je
al gauw vergeleken met Springsteen, en
voor immitator uitgemaakt. Je moest van
goeden huizen komen om het te maken.
Velen zijn daar niet in geslaagd. Dat is
jammer, want ik denk dat sommigen het
wel in zich hadden. Voor ons reden te
meer om in het museum ook aandacht
aan hen te schenken".
Vandaar dat namen als Bill Chinnock,
Billy Ryan, Ricky De Sarno en Glenn
Burtnick de gemiddelde Nederlander
misschien niets zeggen, maar wel een
plaats kregen in het museum. Burtnick,
die wel enkel platen uitbracht maar lan
delijk nooit doorbrak, leverde trouwens
een van de meest opvallende museum
stukken. Na een concert in het Garden
State Art Centre in New Jersey stak hij
zijn gitaar in brand. Het half gesmolten
Het museumpje is afgeladen met curiositeiten, pop-relikwieën en aanden
kens.
instrument ligt nu te pronken in een van
de glazen vitrines.
Toen Springsteen in 1975 Born To Run
uitbracht en zijn portret de voorpagina's
van Time en Newsweek sierde was er
geen weg meer terug. Southside Johnny
and the Asbury Dukes braken definitief
door. Billy Smith besloot de historie van
de jaren daarvoor in tastbare bewijzen
vast te leggen en begon zijn verzameling.
Hij sleepte alles bij elkaar wat hij te pak
ken kon krijgen: posters, concertkaartjes,
foto's, platen, instrumenten. Asbury Park
is een klein wereldje, dus hij wist waar
hij moest zoeken.
Het is opvallend dat zo'n klein wereldje
een rijke oogst aan muzikaal talent ople
verde. Nog opvallender zijn de overeen
komsten in de muziek van verschillende
mensen. Volgens Smith kan er gerust ge
sproken soulmuziek, vol passie, overgave
en gedrevenheid, die de muziek soms ge
vaarlijk dicht in de buurt brengt van
bombast. Smith verkoopt in het museum
een plaats met de titel The Sounds from
Asbury Park, met daarop verschillende
groepen. Wel keren vaak dezelfde muzi
kanten in andere bezettingen terug. Bij
voorbeeld in Ken Viola and Friends en
Kog Nito and the Geeks. Ook E-Street
Band leden als Garry Tallent en Patti
Scialfa worden genoemd. Zelfs Bon Jovi's
grote hit Living on a Prayer, zou je met
enige fantasie uit Springsteens keel kun
nen horen komen.
Terug naar Asbury Park. De prome
nade herinnert in vele opzichten aan
Springsteen en zijn muziek. Vooral het
nummer 'Sandy (4th of July, Asbury
Park)' van zijn tweede elpee lijkt handige
toeristische ondernemers inspiratie heb
ben gebracht (of heeft Springsteen zijn
inspiratie bij hen vandaan?). Zo heet een
hal vol flipperkasten en videospelletjes
'Sandy's Arcade'. Even verderop staat
een houten huisje waar waarzegster Ma
dame Marie spreekuur houdt. De forse
vrouw met het zigeuneruiterlijk zit ver
veeld de Atlantische Oceaan in te staren.
Hoe anders dan de tijd waarin ze volgens
Springsteen door de politie werd opge
pakt omdat 'ze de toekomst beter kon
voorspellen dan zij zelf'.
De kermisklanten zijn onmiddellijk in
voor een praatje. Een van hen, een blanke
Asbury Park: Scheveningen na een
atoomaanval.
jongen van rond de twintig: „Nee, druk is
het hier niet meer, dan had je vroeger
moeten komen. Ook het hoogseizoen stelt
niet veel meer voor. Nu moet je dertig ki
lometer verderop zijn wil je een echte
badplaats vinden. Het is allemaal de
schuld van de zwarten. Er zijn er veel te
veel hier. 's Avonds op straat mag je wel
uitkijken. Er is veel criminaliteit". Ras
senproblemen zijn er dus nog steeds; wat
dat betreft is er na 1970 niet veel veran
derd.
De motelbaas van het knalroze geschil
derde Flamingo Motel is beter gehu
meurd. Als hij merkt met buitenlanders
te maken te hebben zegt hij„Aha, jullie
komen zeker voor Springsteen? Dan heb
je wel de verkeerde tijd gekozen. Ik zag
zojuist op televisie dat hij Rome is".
Springsteen lijkt zowat het enige waar
mee Asbury Park nog te koop wil lopen.
Maar achter de schermen werkt men aan
een come-back.
In feite is het Rock 'n Roll Museum
daar een bewijs van. Smith en Bumball
(laatstgenoemde was inmiddels ook be
gonnen te verzamelen) werden opge
merkt door een journaliste van The As
bury Park Press, de plaatselijke krant.
„Toen de burgemeester dat verhaal las,
schoot hem een idee te binnen", vertelt
Smith. „We moesten bij hem op visite ko
men en die vertelde dat een museum met
de verzameling de stad goed zou doen en
onderdeel kon vormen van een algemeen
herstelplan. We hadden al eerder planne
gehad om een museum te beginnen in het
oude pand van The Upstage. Maar dat
was in zo'n slechte staat dat een verbou
wing een fortuin zou kosten. En geld had
den we niet. Juist in die tijd schaarden de
burgemeester en twee miljonairs van Ita
liaanse afkomst, de broertjes Vaccaro,
zich rond de tafel. Ze wilden het image
van Asbury Park verbeteren en de oude
glorie van een nieuwe verflaag voorzien.
Dat was in 1986. De broers zagen het mu
seum ook wel te zitten en nog hetzelfde
jaar konden we onze deuren openen".
„Vanaf dat moment was het voor ons in
eens een stuk gemakkelijker. We hoefden
niet meer te zoeken; de mensen kwamen
zelf met allerlei materiaal. Neem nou dat
jaarboek van Springsteens High School.
Daar kom je niet zomaar aan. Bruce
stond daar zelf van te kijken toen hij in
november van het vorig jaar voor het
eerst het museum bezocht. Dat was trou
wens het moment waar we sinds de ope
ning naar hadden uitgezien. Wanneer zon
Springsteen zelf komen? Hij wist ervan,
had gehoord dat het goed was. Toen hij in
de Palace Amusements was om de video
clip van Tunnel of Love op te nemen vond
hij tussen de opnames door nog tijd om
een kijkje te nemen. Dat was fantas
tisch".
Toen Springsteen weggging vroeg hij
aan Stephen Bumball wat hij nog het
liefst aan zijn verzameling zou willen
toevoegen. Deze antwoordde: „De Fender
gitaar waarmee je op de hoes van Born to
Run staat". Springsteen moest hem te
leurstellen omdat die gitaar nog steeds in
gebruik is. Maar hij zou het onthouden.
Smith vertelt dat Springsteen zijn ge
boortestreek nog steeds als zijn thuis ziet
Als hij niet op toernee is, is de kans rede
lijk groot dat hij in Asbury Park of in
zijn iets meer landinwaarts gelegen ge
boorteplaats Freehold opduikt. Als hij er
gens is waar een band staat en hij heeft
zin om mee te doen, stapt hij gewoon het
podium op. De vorige zomer speelde
zelfs met de complete E-Street Band drie
zondagen achtereen onaangekondigd in
The Stone Pony. Toen de pers er lucht
van kreeg en erover schreef, stond er de
vierde zondag een massa mensen voor de
deur. Helaas, de vogel was gevlogen.
Volgens Smith koesteren de inwoners
van de hele staat New Jersey Springsteen
als een man die hen in tijden van een eco
nomische recessie een stuk van hun zelf
vertrouwen heeft teruggegeven. In Free
hold droeg een auto zelfs een immitatie-
nummerplaat met daarop de tekst: My
Hometown-Freehold-The Pride is Back,
„Het is ongelofelijk maar waar,
Springsteen kan hier gewoon op straat
lopen of uitgaan zonder dat hij meteen
wordt lastig gevallen. Alleen mensen die
niet uit New Jersey komen willen nog
weieens over de schreef gaan. Springs
teen heeft hier nooit een body-guard
zich", aldus Billy Smith.
„Ze weten precies waar het bij hem om
draait. Ze respecteren zijn muziek en de
houding die hij heeft tegenover het ver
schijnsel rock 'n roll. Hij heeft nooit een
ster willen zijn die buiten de gewone we
reld staat. Als mens is hij ook erg, heel
erg verlegen. Op het podium verandert
hij totaal. Maar in feite is hij altijd de;
zelfde gebleven. Hij heeft het succes
verwerkt. Born in the USA heeft hem
wereldberoemd gemaakt. Dat grote suc
ces maakte het hem erg moeilijk om nor
maal te blijven leven. Hij was bang var-
het Elvis-syndroom, hij wil in geen geval
een onbereikbare God worden. Daar i
hij volgens mij op een unieke manier ii
geslaagd. De mensen respecteren zijn
privacy. Ze willen dat hij zo blijft als lü
is. Ze willen niet verliezen wat ze hebben
omdat ze zich met hem kunnen identifi
ceren. Ze zien hem niet als superster,
maar op een meer persoonlijk niveau. Als
'one of us'. Ik hoop en denk dat dat
blijft".
's Avonds is er in een zaaltje naast The
Stone Pony een jam-sessie. Wat begin'
als een bandje dat materiaal van onder
meer Creedence Clearwater Revival et
andere jaren zestig nummers speelt, loop'
uit in een heavy-metal orgie. Het is dan
al zo laat dat zelfs de zanger zijn hoog
blond getoupeerde kapsel niet meer orn-
hoog kan houden. De uren daarvoor lie
pen van tijd tot tijd muzikanten met gita
ren, drums of microfoons binnen. D®
nieuwe oogst? De tijd gaat verder, rock'n
roll zal er in ieder geval altijd blijven.
Het hoogste
recht
pjCRV herhaalt het to
dstuk 'Het hoogste recht'
ina Boudier-Bakker. De
.bewerking is van Peter
Gestel. Het spel gaat
tr een moeder, Eva, die
,r haar echtgenoot te jong
!(dt geacht om zelf haar
jjeren op te voeden. Mede
tr de vriendschap met een
^stschilder leert ze haar
jtie in het leven en in haar
gn bepalen. Simone Roos
ts, Bram van der Vlugt en
Rooymans spelen de
tfdrollen.
Skorpion
de NCRV is opnieuw de
;else thriller 'Skorpion' te
De driedelige serie werd
isakt door Gerard Glais-
regisseur van het be-
ide 'Colditz'. 'Skorpion'
"een verhaal over terroris-
De Franjaise Gabrielle
Faujas is hoofd van een
-mationale liefdadig-
iorganisatie. In haar Pa-
kantoor ontploft een
waarbij alleen haar se-
jaresse om het leven
it. Na de aanslag krijgt
ibrielle politiebescher-
ig, maar ze weet die van
af te schudden. Als later
de Schotse Hooglanden een
igtuigje neerstort ziet de
;els anti-terroristenbri-
le niet meteen de connec-
Dutch
Viking '88
inavond wordt in plaats
in TROS Aktua' de special
utch Viking *88' uitgezon-
n. Op 1 juli vertrokken
tnk Brink en Willem Hage-
an met hun luchtballon
utch Viking uit de Cana-
se haven St. Johns voor
n tocht over de Atlantische
:eaan. Afgelopen vrijdag
tam het tweetal veilig in
tderland aan. De special
engt verslag uit van hun
ertocht en de voorberei-
ïgen, die eraan vooraf gin-
n.
uder de titel 'Alles Kranke
Last' zendt de ARD een
«umentaire uit over de
lassamoord op gehandicap-
ii tijdens het Derde Rijk en
rol van de kerken in deze
ak. Tussen 1933 en 1945
ttden in Duitsland 400.000
lensen met erfelijke ziektes
steriliseerd. Ruim 200.000
'handicapten werden ver
oord. In de film laten de
akers Ernst Klee, auteur
het standaardwerk
uthanasie im NS-Staat', en
unnar Petrich zien, dat de
irken achter de massa
oord stonden. Klee en Pe-
ich maken gebruik van
«materiaal, dat tot nu toe
toit is vertoond.
I* denk er niet sonDe goeden hebben
ut de slechten oon Horden geschoten...
hls je wil kun je meekijken
23.00
Alles Kranke
Is Last
Ik ft bij Suske en Uiske wot
'mdschop roeken. Oiezulten
tenminste blij rundot ze
my terugzien.
idmbone
pp
M'N ÖORD.
