In St. Margaret's ligt een Bredanaar
CORNELIS VAN DUN DIENDE VIER ENGELSE VORSTEN
Aidslessen uit het verleden.
Waarborgfonds keert
recordbedrag uit
aan automobilisten
DE STEM EXTRA OP MAANDAG 18 JUL11988
Godsdienst
Kamerheer
Brouwers
Artikel
Onrecht
MEDISCHE
RUBRIEK
Piet Buul
LOSSE
FLODDERS
Onbekenden
Zwartrijders
Gestolen
pgSTEM EXTRA
pE NOORDZEE ken
en de zanderige binn<
als kraamkamer vooi
wordt druk bevaren
veelheden gas en oli<
honderdduizenden
oevers. Op zich allem
sinds jaar en dag o<
Europa. Vorig jaar
Noordzeestaten in L
de Noordzee met de
pelijk streven, want
Europa's belangrijks
bosjes, algenplagen s
steeds meer te wense:
bestuurlijke onmach
ook
nc
Lo
h
DE AFGELOPEN week
minister Smit-Kroes va
teer en Waterstaat de
duitse milieuminister Tö
•iet waddeneiland V
Onderwerp van het rr
rieel overleg was de Noc
vervuiling.
Noodzaak
T48
Door Willem Reijn
HET was een verrassing
toen ik enkele jaren terug
in Londen de beroemde St.
Margarets-kerk bezocht.
In deze kerk, gelegen aan
de oevers van de Theems
en al eeuwen de kerk van
het House of Commons, bij
ons de Tweede Kamer, viel
mijn oog op een epitaaf
van een man, gekleed in
het rood van de Beefeaters,
de lijfwachters van de Ko
ninklijke familie. 'Cornelis
van Dun lieth here, borne
at Breda in Brabant', ver
meldde het grafschrift.
Een Bredanaar, begraven in
een van de belangrijkste ker
ken van Engeland! De nieuws
gierigheid was gewekt. Alleen
mensen met een bijzondere
verdienste voor het Verenigd
Koninkrijk liggen hier.
Al vanaf de twaalfde eeuw
heeft hier een kerk gestaan. De
huidige St. Margaret's Church
stamt van het begin van de zes
tiende eeuw. De kerk staat
naast de grote Westminister
Abbey. Een indrukkend glas-
in-lood-raam in de Oostelijke
muur is waarschijnlijk afkom
stig uit Nederland. Het werd in
de zestiende eeuw gemaakt en
bij een restauratie in 1758 in de
kerk aangebracht. 'Een juweel
van Renaissance-glas', meldt
de folder over St. Margaret's.
De 'Commons', de vertegen
woordigers van het - wat heet -
gewone volk, maakten in 1614
St. Margaret's hun kerk. Tot
dan toe bezochten ze de West
minster Abbey, maar omdat de
godsdiensttegenstellingen
groeiden, waarbij de Commons
kozen voor de sobere Puri
teinse partij, wilden de Com
mons een eigen kerk. De ver
houding tussen Koning en Par
lement bekoelde in die jaren. In
de laatste twee jaar voor het
uitbreken van de burgeroorlog
in 1642 waren de diensten in St.
Margaret's sterk anti-monar
chistisch getint.
In deze kerk liggen verschil
lende beroemdheden op hun
laatste rustplaats. Sir Walter
Raleigh bijvoorbeeld. Hij
leefde van 1552 tot 1618, voerde
het commando over de Engelse
zeestrijdkrachten, ontwikkelde
Amerika als een Engelse kolo
nie en bracht tabak en de aard
appel naar Europa. Raleigh ligt
begraven onder het altaar van
de kerk. Sir Winston Churchill
(1874-1965) trouwde er.
Tussen een keur van veldheren
en admiraals bevindt zich dus
het epitaaf. De tekst luidt, in
Middeleeuws-Engels: 'Cornelis
van Dun lieth here, borne at
Breda in Brabant, souldiour
with K. Henry at Turney, yea-
man of the gard and usher to K.
Henry, K Edward, Q. Mary
and Q. Elizabeth, of honest and
vertuous lyfe, a earful man for
pore folk, who in the ende of
this town dyd, buyld for pore
widowes 20 howses of his own
coste'. Rondom het borstbeeld
staat 'Obiit anno Domini 1577,
buried ye 4 of Sept., aetatis 94'.
De grafsteen van Cornelis van Dun
St. Margaret's Church te Londen
Eerst als lijfwacht, later
als kamerheer diende Van
Dun koning Hendrik VIII
- ARCHIEF DE STEM
Vertaald, met tussen haakjes
eigen toevoegende verklarin
gen: 'Cornelis van Dun ligt
hier, geboren in Breda in Bra
bant, soldaat van K. (koning)
Henry bij (de slag van) Tour-
nay (Doornik), lijfwacht en ka
merheer van K. Henry, K. Ed
ward, Koningin Mary en Ko
ningin Elizabeth, die na een
eerlijk en deugdzaam leven, als
zorgzaam man voor arme men
sen, die stierven in de buiten
wijken van deze stad, voor
arme weduwen twintig huizen
bouwde op zijn eigen kosten'.
En dan: 'Geboren in 1577, be
graven op de 4de september op
de leeftij d van 94 j aar'.
In de kerk zelf was verder
geen enkele informatie over
deze deugdzame Bredanaar te
vinden. Ook in twee stadsbi
bliotheken die ik bezocht, wa
ren geen nadere gegevens te
vinden. Wel valt uit de tekst te
gen de achtergrond van de tur
bulente tijden waarin Cornelis
van Dun leefde het een en an
der af te leiden.
Waarschijnlijk is Cornelis van
Dun telg uit het beroemde Bre
dase brouwersgeslacht. Hij
komt rond zijn 26e levensjaar
in Engelse dienst. Dat kon toen
waarschijnlijk omdat Holland
en Engeland samen oorlogen
voerden tegen de Fransen. Hij
heeft gestreden in de slag om
Doornik ofwel Tournai, dat
toen tot Frankrijk behoorde, en
moet zich daar bijzonder ver
dienstelijk hebben gemaakt,
want Van Dun wordt opgeno
men in de lijfwacht van Ko
ning Henry VIII, in goed Ne
derlands Hendrik VIII. Later
bereikt de Bredanaar zelfs de
status van kamerheer, een be
noeming waaruit een hoge
waardering maar vooral ook
een diep vertrouwen uit
spreekt.
Hij dient onder vier vorsten:
Hendrik VIII (tot 1547), Eduard
VI (1547-1553), Maria I (1553-
1558) en Elizabeth I (1558-1603),
allen van het Huis Tudor, dat
van 1485 (Hendrik VII) tot 1603
de Engelse staatshoofden 'le
vert'.
De tijden zijn moeilijk. En
geland raakt steeds meer ver
deeld over godsdienstige kwes
ties. Het is de tijd van de En
gelse Reformatie. Hendrik VIII
breekt in 1534 met Rome. Ko
ning en Parlement staan lijn
recht tegenover elkaar. En het
Koningshuis zelf is evenmin
een eenheid. Koning Edward
VI was calvinist. Zijn opvolg
ster Mary, bijgenaamd 'Maria
de Katholieke' en nog beter be
kend als 'Bloody Mary' (de coc-
tail is naar haar vernoemd)
probeert daarentegen met kei
harde hand het katholicisme in
haar land te herstellen. Eliza
beth I, volgens geschiedkundi
gen een zeer begaafde vorstin,
sticht de Anglicaanse Kerk,
waarmee de Engelse Hervor
ming haar definitieve beslag
krijgt.
Een kamerheer, die trouw tot
in de dood aan zijn vorst moest
beloven, was zijn leven niet ze
ker als een vorst een anders
denkende troonopvolger kreeg.
Hij moet zich dus door zwijg
zaamheid en gehoorzaamheid
hebben gehandhaafd. Tegen
spreken was gevaarlijk!
Terug in Nederland heb ik her
en der geïnformeerd of er al
eerder over was geschreven.
Bij het Bredase gemeentear
chief ging niet meteen een bel
rinkelen. Later kreeg ik een te
lefoontje: er was wel eens over
geschreven. Dat wil zeggen:
zo'n vijftig jaar terug. In het
Geïllustreerd Tijdschrift voor
Geschiedenis 'Historie in
woord en beeld', een uitgave
van Van Gorcum Comp. NV
te Assen, verscheen in de
tweede jaargang 1939-1940 een
artikel van de hand van dr. D.
Th. Enklaar. Dat is dus al even
geleden.
Onder het kopje 'Een zes-
tiende-eeuwsche Bredanaar te
Londen' beschrijft Enklaar de
grafsteen en probeert een beeld
te schetsen van de man die
Cornelis van Dun moet zijn ge
weest. 'Een gidsje voor St. Mar
garets ziet in Van Dun een le
vend geworden vicar of Bray
uit het Engelsche volksliedje,
die Highchurchman onder Ka-
rel II, bijna Jezuiet onder den
katholieken Jacobus II, whig
onder Willem III, tory onder
Anna en weer protestant onder
de Hannovers zou zijn geweest,
alles om wille van de smeer,
'that whatsoever king shall
reign, I'll be the vicar of Bray,
sir". ('Welke koning er ook re
geert, ik zal de dominee van
Bray zijn, meneer').
Enklaar gelooft dat met 'die
opzichzelf geestige vergelijking
den man, van wiens eerlijke en
deugdzaam leven zijn graf
schrift getuigt, onrecht wordt
aangedaan'. Enklaar ziet in
Van Dun veel eerder een typi
sche vertegenwoordiger van
een in het midden der zestiende
veel verbreide geestesgesteld-
- FOTO'S WILLEM REIJN
heid, die tussen de beide par
tijen in het godsdienstconflict
een middenweg zocht te be
wandelen en uit overtuiging
van beide zijden het goede aan
vaardde. „Ik zie in de man een
geestverwant van de Fransche
partij der Politieken, die het
staatsbelang boven de reli
gieuze kwesties stelden en in
het godsdienstige gematigd
katholiek waren. Zoo zal ook
Van Dun zijn trouw aan den
koning of de koningin boven
alles gesteld hebben".
„Windeieren heeft deze le
venshouding hem overigens
niet gelegd. Het pleit voor hem,
die volgens zijn grafschrift
hart voor de armen had, dat hij
een gedeelte van het fortuin
dat hij gemaakt heeft, voor
liefdadigheid bestemde".
Van de nalatenschap van
Van Dun werden in de wijk
Petty Fance, gelegen tussen
Westminster Abbey en Buc
kingham Palace, twintig hui
zen in de vorm van een hofje
gebouwd. In 1877 werd de wijk,
met het hofje van Van Dun af
gebroken om plaats te maken
voor de Queen Anne's Man
sions.
Zo is van het leven van een
deugdzaam Bredanaar in de St.
Margaret's Church, gelegen
naast Westminster Abbey aan
de oevers van de Thames, nog
slechts het monument van de
grafsteen over. Wie in Londen
komt, moet de kerk eens bezoe
ken.
Door Jan Paalman
VOLGENS de laatste tel
ling (mei j.l) telt Neder
land 501 aids- patiënten en
men schat dat dit aantal in
1990 is aangewassen tot
2000. Dat valt mee, want
een jaar geleden was men
bang dat liefst 16.000 men
sen tegen die tijd door deze
ziekte zou zijn bezocht.
Maar elders dreigt de
ziekte zich als een stro-
vuur te verspreiden: in
Azië kan de bom elk mo
ment barsten, in Afrika is
dat al lang gebeurd.
Het treurige is dat de medi
sche wetenschap nog geen en
kel afdoend wapen heeft te
gen deze nieuwe ziekte. Dat
bleek weer eens temeer op de
vierde internationale aids-
conf erentie twee weken terug
in Stockholm. De vooruitzich
ten op een werkzaam vaccin
zijn slechter dan ooit, en al
wat men heeft is een middel,
AZT, dat de ziekte niet ge
neest, maar hooguit enigszins
in bedwang houdt. That's all.
Intussen beginnen de deskun
digen zich steeds meer te rea
liseren dat aids meer is dan
een medisch probleem. Deze
ziekte zou wel eens van in
vloed kunnen zijn op onze
hele samenleving: politiek,
moreel en sociaal.
Het zou niet de eerste keer
zijn dat een ziekte zo'n zwaar
stempel op de maatschappij
drukt. De Zwarte Dood ont
wrichtte de gehele Middel
eeuwse samenleving en toen
rond 1500 syfilis uitbrak rea
geerde de samenleving even
ontzet als nu op aids. Geen
wonder dat er een groeiende
belangstelling is voor de ge
schiedenis van deze ziekten.
„De overeenkomst tussen de
eerste jaren van de 16de eeuw
(syfilis) en de laatste jaren
van de twintigste (aids) valt
niet te loochenen", aldus het
aprilnummer van het Ameri
kaanse blad 'American jour
nal of Public Health' dat ge
heel aan aids is gewijd. Het
opvallendste artikel is van de
medisch historicus prof. Alan
Brandt: „Vier lessen uit de
geschiedenis van de ge
slachtsziekten".
Les 1: „Angst voor de ziekte
zal de medische aanpak en
volksgezondheidsbeleid
krachtig beïnvloeden." Rond
1900 heerste er een ongekende
angst voor syfilis. Deels te
recht, want onbehandeld is
het een verlammende, blind
en gekmakende ziekte. Maar
ook onterecht, want men (ook
de dokters) dacht dat je het
kon krijgen van besmette
pennen, potloden, beddegoed
en wat al niet. De Ameri
kaanse marine verwijderde
toen zelfs de deurknoppen
van alle slagschepen om be
smetting van de manschap
pen te voorkomen! Het ge
vaar voor besmetting loerde
schijnbaar overal, niemand
leek veilig. Ook nu, schrijft
Brandt, denkt het publiek dat
je aids heel gemakkelijk kunt
oplopen, „en de medische
autoriteiten zijn niet in staat
geweest om het publiek ge
rust te stellen". Politici zijn
geneigd om aan de overdre
ven angsten van hun kiezers
tegemoet te komen, en angst
is, zoals bekend, een slechte
raadgever.
Les 2 luidt: „Voorlichting
zal de aidsepidemie niet in
dammen." Een hele gewaagde
stelling. In een tijd dat „het
erger was om over syfilis te
praten, dan het te krijgen"
slaagde men er toch in om
rond 1912 een voorlichtings
campagne tegen syfilis van de
grond te krijgen. Maar daarin
werden de schandelijke ge
volgen van syfilis zo breed
uitgemeten, dat de onberede
neerde angst voor infectie er
eerder door toenam. Boven
dien hielp het niet. Waarom
niet? „Het seksuele instinct is
zo overheersend dat het zich
niet laat beteugelen door
vrees", zei toen al een des
kundige. Hij had gelijk. Ame
rikaanse soldaten kregen in
de eerste wereldoorlog als
voorlichting: „Een Duitse ko
gel is schoner dan een hoer",
maar dat had geen enkel ef
fect. De les die je hier uit kan
trekken is achterhaald: alle
gezondheidsvoorlichters we
ten tegenwoordig dat griezel
campagnes niet helpen. Maar
of de huidige, niet op angst
gebaseerde campagnes wél
helpen, weet men eerlijk ge
zegd ook niet.
Interessanter is Brandt's
derde les: „Dwangmaatrege
len zullen de epidemie niet
inperken". Toen in 1906 Was-
sermann een test op syfilis
ontwikkelde werd de roep om
een verplichte test alsmaar
luider. De politici luisterden
naar het volk (les 1) en tot op
heden kun je in de meeste
Amerikaanse staten pas trou
wen als je op syfilis bent ge
test. Resultaat: nul, nou ja,
bijna nul: de verplichte test
spoorde gemiddeld twee pro
cent van alle nieuwe ziekte
gevallen op. De test was
vooral in het begin zeer onbe
trouwbaar en wees in een
kwart van de gevallen de ver
keerde aan. De gevolgen wa
ren er niet minder om: wie
door de test werd aangewezen
kon vaak zijn huwelijk ver-
geten en als een paria door
het leven gaan.
De overeenkomsten met nu
zijn opvallend. Op dit mo
ment overwegen 35 Ameri
kaanse staten om de ver
plichte aidstest vóór het hu
welijk in te voeren. Dit on
danks het feit dat de test nog
geen tien procent van de
nieuwe gevallen op zou kun
nen sporen, plus jaarlijks 380
mensen ten onrechte als be
smet met aids zou aanwijzen.
Wie in Amerika positief
scoort (en verder niet ziek is)
kan zijn baan vergeten en
wordt zowel uit de samenle
ving als alle verzekeringen
gegooid. In Nederland zijn we
nog niet zover. Nog niet. Maar
een officieuze verplichte test
bestaat hier al lang in zieken
huizen en wanneer je je laat
verzekeren kom je niet onder
zo'n test uit. Zo'n verplichte
test werkt averechts, zegt
Brandt. Hij is te duur, en
drijft precies die groep men
sen die je zou willen bereiken
ondergronds. Een test heeft
alleen zin als hij vrijwillig is,
en het resultaat vertrouwe
lijk blijft.
Wie zijn hoop gevestigd
heeft op de vorderingen van
de medische wetenschap,
komt bij Brandt bedrogen uit.
Zijn sombere les 4 zegt: „De
ontwikkeling van een doel
treffend vaccin en behande
ling zal niet onmiddellijk een
eind maken aan de aidsepide
mie. Ook hier strekt de be
strijding van syfilis tot voor
beeld. Toen uiteindelijk het
afdoende medicijn tegen deze
ziekte werd gevonden, leek
syfilis geheel te verdwijnen.
Maar kijk. Sinds 1960 stak het
weer de kop op ondanks de
werkzaamheid van penicilli
ne.
Een andere seksuele mo
raal had een andere versprei
ding van de ziekte tot gevolg.
Zo ook met aids. Aids is meer
dan een ziekte die je bestrijd
met een geneesmiddel: aids is
net als alle andere geslachts
ziekten ook -een maatschap
pelijk verschijnsel dat zich
voor een groot deel ontrekt
aan medisch maatregelen.
„Wie geen lessen trekt uit
de geschiedenis", zo luidt een
bekend gezegde „is gedoemd
die te herhalen." Maar Hegel
zei ooit „dat de geschiedenis
ons leert, dat de geschiedenis
ons niets leert". Laten we ho
pen dat die man ongelijk
krijgt.
ZONDER op- of inzet van de
Engelsen is hun taal wereld
taal geworden en gelijkertijd
daardoor gedegradeerd tot
een der vele varianten daar
van. The Queen's English is
heden ten dage niet meer dan
de Britse variant van de we
reldtaal, minder verbreid dan
de Amerikaanse versie. Ame
rikanen maken vaak hun
eigen woorden die de Engelse
jeugd met wellust overneemt.
Soms nemen de Yanks de
woorden der Limeys over,
maar voorzien ze dan van een
eigen uitspraak. Ik heb een
Amerikaanse senator horen
spreken in een tv-programma
over kinine, dat hij uitsprak
als kwaainaain. Mevrouw
Thatcher noemt het kwin-
niejn en beiden spellen het
quinine.
Men hoeft geen taalkundig
geschoold anglist te zijn om te
horen of een radiospreker
Amerikaan is of Brit. Is men
toevallig wel wat thuis in de
fonetiek dan is het niet moei
lijk vast te stellen of het En
gels uit de luidspreker wordt
gesproken door een Rus,
Skandinaviër of Fransman.
Ieder volk heeft zijn eigen va
riant. In Nederland worden
twee soorten Engels gespro
ken: Noord- en Zuid- Neder
lands Engels. In het KRO tv-
programma 'Zeker weten'
van 16-4-'88 ging een der me
dewerksters na hoe de Vla
mingen er in slaagden door
regelmatige controle van de
zeebodem met behulp van
hovercrafts de haven van
Zeebrugge vrij van zandban
ken te houden. 'Waarom',
vroeg mevrouw Nelleke Ra
demaker 'gebruikt u voor dit
onderzoek een hovercraft? Zij
sprak dit Engele woord voor
luchtkussenvaartuig uit zoals
de Britten dat doen: howe-
kraaft. 'Awel' antwoordde de
Zuid Nederlander 'waa ge-
bruike den oeverkraft omdat
'm geen golve slaat'. Het En
gelse woord viel nog enkele
malen in deze uitzending
maar beide partijen weken
geen duimbreed af van hun
eigen Engels. De Nederland
sterrekundige, de heer Chriet
Titulaer stuurde een midden
koers. In zijn 'Wondere We
reld' program, uitgezonden
26-4-'88, sprak hij van hoe-
verkreft.
Een ander voorbeeld van
Noord- en Zuid- Nederlands
Engels viel te beluisteren q.
de tv in de week dat de dolge.
fokte hondekuil-killers plot.
seling groot nieuws ware
doordat ze paarden en kinde
ren hadden doodgebeten, ft
Nederlandse journaaldiens:
sprak van pitboels. De Belgi
sche burgemeester, die de ca-
nine vechtmachines een ver
schijningsverbod had opge.
legd in zijn gemeente, noemd
het ondier piet puul. Daa
keek ik even van op, want he
jongeije dat in de tweede kla
lagerschool een bank met mi
deelde heette Piet Buul. Dj
Nederlandse cineast van we-
reldnaam (Oscar-winnaar)
die gebruik maakte van het
aanbod van radio 4 om be
kende Nederlanders op dins-
dagochtend van 7 tot 9 hun
favoriete klassieke platen te
laten draaien, noemde in zijn
program de Britse diri^
Sir Neville Marriner maar hij
noemde hem Soeur Newel
Murraainer.
De Fransen houden niet
van Engelse woorden en ver
vangen ze door Franse. De
computer heet in Frankrijk
dan ook niet con-pjoe-tain
maar 'ordinateur'. Dat is nie
eerlijk. Zo komen we niet tot
Euro-Engels. Wat dat betreft
mogen de Nederlanders pio
niers genoemd worden. In De
Stem van 26-4-'88 adver
teerde een Nederlandse firms
met schommelstoelen meteen
cane zitting. Geen vaticane o[
franciscane, nee, gewoon can
zitting i.p.v. rieten zitting (ca-
ne-bottom chair). Een fabri
kant van een frisdrank
uit in z'n reclamebiljetten dat
zijn drank haar frisheid
dankt aan de aanwezigheid
van zowel lemon als linie
i.p.v. citroen en limoen. Ne
derlanders dienen dat
snappen en zo niet dan werkt
het spreekwoord: wat je ver
haalt is lekker.
Door Jack Arentsen
RIJSWIJK - Ruim 41.000
Nederlandse automobilisten
hebben vorig jaar een be
roep op het Waarborgfonds
gedaan om schade te verha
len die men in het verkeer
heeft opgelopen door een
onbekende of onverzekerde
medeweggebruiker. In to
taal keerde het Fonds een
(record)bedrag uit van 65,2
miljoen gulden; ruim 9 mil
joen gulden meer dan in
1986.
De oorzaak van deze toename
kan het Waarborgfonds niet
volledig toeschrijven aan een
groter aantal nieuwe claims.
„De stijging van 16 ligt voor
namelijk in het feit dat vorig
jaar meer schaden werden af
gehandeld dan nieuw in be
handeling genomen. De achter
stand", schrijft waarnemend
directeur Mr. E. Droogleever
Fortuyn in het jaarverslag van
het Fonds, „die in 1986 was ont
staan, is weggegwerkt. Dege
nen die een beroep op het
Fonds doen, kunnen zodoende
op een snellere afhandeling re
kenen".
Bij het Fonds worden de
meeste claims ingediend door
automobilisten die de dupe zijn
van schade veroorzaakt door
een onverzekerd voertuig of
door het doorrijden na het ver
oorzaken van een schade. Het
grootste deel van de uitge
keerde schadebedragen komt
voor rekening van onbekend
gebleven voertuigen: 82 ofte
wel ruim 43 miljoen gulden.
Schade aan auto's in parkeer
stand neemt in deze sector al
25,9 miljoen gulden voor z'n re
kening: in 1986 bedroeg deze
post 21,9 miljoen gulden.
Vorig jaar zorgde het legioen
van 'zwartrijders' ervoor, dat
het Waarborgfonds 20,3 mil
joen gulden moest uitkeren aan
gedupeerden. Maar de werke
lijke onkostenpost veroorzaakt
door de 'zwartrijders' is vol
gens het Waarborgfonds veel
hoger. Geschat wordt dat bijna
de helft van de kosten van het
Waarborgfonds veroorzaakt
wordt door onverzekerde weg
gebruikers.
Het aantal nieuwe
letselschade steeg sterk: meti
van 7,8 miljoen naar 10,9®
joen gulden.
Door het Waarborgfonds w«i
ook de schade vergoed dit
toegebracht aan gestolen 1
torvoertuigen. Gezien het giS
aantal gestolen auto's
jaar 19.000, waarvan er tin
7.000 niet werden terugga#
verzekeringsmaatschappij a
terecht: het Waarborgfi
hoefde slechts in 575 geva
tot uitkering over te gaan.
Vc
c
Door Conny van Gremberghe
Na afloop van de bijeenkorr
ïigde de bewindsvrouwe aai
er voor zou zorgen dat de I02
ïitraten en fosfaten op de
ip korte termijn drastisch z
den beperkt.
De manier waarop zij de zaak der
jakken, wilde zij echter niet kwi
andbouwminister Braks nog n
ïoogte was gebracht van haar act
'raten over nestbevuiling en zoe
jplossingen wordt veelvuldig ged
alleen op Vlieland. In juni vergac
Parijse commissie en de Oslo-cc
vaarin vertegenwoordigd de E
an andere Noordzeestaten, (zoals
achter gesloten deuren in de I
ïoofdstad Lissabon.
Deze ambtelijke werkgroepei
als belangrijkste taak progran
naatregelen te ontwikkelen om c
ing van de randzeeën vanaf het
rij se commissie) en de verontrein
aards wateren door droppinge
ucht, afvalverbranding op zee e
itortingen vanaf schepen (Oslo-
lie) uit te bannen of te beperken.
Op de Internationale Noord
•entie, eind november 1987 in
werden door de EG-landen afspt
naakt om de chemische veront
ranaf het land van de Noordzee,
in Noordoostelijk deel van de Al
jceaan met 50 procent terug te
loor de mogelijke vervuiling aai
aan te pakken met de best voi
lijnde technische hulpmiddelen.
:onferentie heeft de Parijse comn
weinig voortgang geboekt. Dit tol
eurstelling van de milieu-organ
jinnen- en buitenland.
De stellingname van de Noord
tn Londen zou volgens de milieu
;en de leden van de Parijse c
moeten hebben wakker geschud
jangspunt van de ministers zou
JE gelegenheid moeten zijn om
fltionale regelgeving tegen de v
schadeclaims nam toe vi ldll°naie
1.120 in 1986 tot 1.315 inl» rftlsc^ aan te scherpen. Van
Het bedrag aan uitgeked een delegatie van Greenpeace
ional in juni haar opwachting i
issabon.
ïewapend met een eigen regelg
eite niet meer dan een verscher
in Londen gemaakte a:
rachtte de milieubeweging door
obbywerk de leden van de Part
nissie voor haar zienswijze te wit
'ergeefs.
De internationale vertegenwc
nc t weinig van de milieu-activi
vw Dat bleek ook bij een eerd
den) valt het schadebedrag iw^23^61'"2]^66.^3!3^ 2<
1,7 miljoen gulden nog met! toen delegatieleden
meeste claims kwamen bji r„ Greenpeace buiten di
van de conferentiezaal hielden. C
|aar in Cardiff en afgelopen maai
"bon bleef de milieu-organisat
el staan.
Hoe het ook zij, de roep om e
inoonmaak van de drukst bevan
Mr. Droogleever vindt het
harde noodzaak dat het riji
met een onverzekerd voert
in ons land hard wordt aan)
pakt: „Naar schatting van
Rijksdienst voor het Wegw
keer gaat het om 8 van
Nederlandse wagenpark: in
taal rond 450.000 auto's. Pol®
en Justitie voeren sinds 1!
een duidelijk strenger beli
nu bij algemene verkeersi
troles ook de verzekering
de wagen wordt gecontroli
We zijn daarmee op de g<
weg".
In 1965 is het Waarborgfc
in het leven geroepen om in
vallen waarin geen beroep
een verzekeraar kan woi
gedaan, benadeelden onder
paalde voorwaarden schaij
loos te stellen. Met ingang vi
januari van dit jaar kent
Waarborgfonds een 'eigen
co' bij iedere goederenschai
claim van ƒ200.-; schade'
gevolge van letsel of overlij
wordt volledig vergoed.
Het Waarborgfonds m
alleen schadeclaims in behi
deling die veroorzaakt
door motorvoertuigen. Si
ten gevolge van vandalism^
door dieren komt niet voor
goeding in aanmerking, ei
min als schade die door
braak aan een auto ontsl
Schade die aan een terui
vonden, gestolen motorrij
door toedoen van de onri
matige bestuurder blijkt te
ontstaan, wordt ook niet
het Fonds vergoed.