even„TOT
UITBLAZEN
Afscheiding Nagorny-Karabach is ongrondwettelijk
Daimler-Benz biedt zijn ex-dwangarbeiders een reisje aan
Palestijnen vragen Nederland Arafat uit te nodigen
'Voorstel
tegenvalle
MOSKOU BANG VOOR VERBREIDING VAN NATIONALISTISCH STREVEN
VAN DEN BROEK ZAL IN ISRAËL GROTE PLO-DELEGATIE ONTMOETEN
Be
ov
Geeft niet
waarheen'
EEN VAN DE 'GELUKKIGEN'; EEN GLUIPERIGE OPLOSSING VAN HET BEDRIJF
KATHOLIEKE ONDI
de stem comiv
Nagorno Karabac
DE STEM ACHTERGROND VRIJDAG 15 JUL11988
WIMKOCK
urnminium
-DE STEM-
PE STEM BINNENLAND
DEN HAAG - Een oversch
honderden miljoenen aan W
en 1987 bemoeilijkt de onder
ren vierden de ministers niet
bestaan van het kabinet met i
over het huishoudboekje var
appig
het
VANMORGEN, op
weg naar de krant,
moest ik aan Ma
deira denken. Zo sai
en weelderig staat
groen erbij. Overal bloe
men in boerentuinen. Ik
passeer een groep schitte
rende stokrozen, hoog bo
ven hun omgeving uitstekend
en van een onbeschrijflijke
kleur rood. Telkens als ik er
langs kom vangen ze mijn blik,
maar ik kan er maar een oog
wenk naar kijken want de tuin
waarin ze staan ligt in een
scherpe linkerbocht met weinig
uitzicht. Even verderop lijken
rijpende frambozen op rode
vlammetjes in hun bleekgroene
lover. Zelfs de maïs ziet er mals
uit en glanst alsof je er een
heerlijke soep van zou kunnen
maken. (Dat gewas staat nu
halfhoog en op het landwegen-
net ontneemt het de automobi
list het uitzicht op de zijwegen.
Uitkijken dus!) Een wat bleke
zon beschijnt de natgeregende
vegetatie zodat er wat damp
van opstijgt. Een subtropische
weelde is het. Vandaar dat ik
aan Madeira moest denken.
Als de mensen daar eens
elke dag eventjes heel bewust
naar keken, in plaats van naar
de weerpraatjes op de televisie.
De Krollen en de Meilinks ma
ken hun weergevoelige gehoor
al stuurs en sjagrijnig, lang
voor het eventueel last van de
aangekondigde bui zou kunnen
hebben. De aangekondigde
buien voor morgen jagen de
ergste rampen uit het journaal
de vergetelheid in. Het enige
dat blijft hangen en het gemoed
beroert is dat het morgen mis
schien zal regenen.
„De zomer wil maar niet
komen", zegt de tabakswinke
lier. Hoe komt het, vraag ik me
voor de zoveelste keer af, dat
sigarenwinkeliers en kappers
altijd over het weer beginnen
en slijters en drogisten bijvoor
beeld nooit? Ik praat maar wat
mee terwijl ik mijn cheque uit
schrijf. „De zomer heeft nog
twee maanden te gaan", ant
woord ik, „dus er kan nog van
alles mee gebeuren."
„Ja maar", zegt hij, „wat er van
voren afgaat krijgen we er van
achteren niet bij." De pessi
mist. „Voor de mensen die va
kantie hebben is het erg", roept
hij me nog na.
Hoe erg dat blijkt de vol
gende morgen uit de krant:
„Slecht juli-weer zorgt voor
waar gekkenhuis"
„Reisorganisaties bestormd"
„Vakantiegangers", lees ik,
„verdringen elkaar aan de ba
lies voor een boeking, het geeft
niet waarheen, is de ervaring bij
de O AD."
'Het geeft niet waarheen'.
Een volk in opstand tegen het
weer? Of een kudde in de ban
van een dwingende massasug
gestie die haar op hol en op de
vlucht doet slaan. De vakantie
teruggebracht tot een x-aantal
uren zonneschijn. Ik begrijp
dat niet. Als er, op het gebied
van vakantie vieren, iets is dat
ik niet zou willen is dat wel een
'vliegreis naar de zon'. Smoeze
lige stranden. Overvolle termi
nals. Afgeladen jumbobakken.
Actie voerende verkeersleiders.
Dat zijn de beelden die ik voor
de geest krijg als ik het woord
vliegvakantie hoor of lees. Deze
week waren de Griekenland-
gangers aan de beurt. De BBC
werd niet moe het vakantieleed
op de luchthavens van Londen
in beeld te brengen. Vertrekhal
len vol mensen die hun eerste
vakantiedagen sleten; moe, ver
veeld, eerder apathisch dan ge
duldig, liggend op vloeren en
balies. Over enkele dagen schij
nen degenen aan de beurt te
komen die het Franse lucht
ruim moeten doorkruisen.
Spanje, Portugal, Noord-Afri-
ka. Dat zijn pas echt 'hele
volksstammen'. Vakanties in
gevaar paniekte een Neder
lands ochtendblad in ramp-
grote kopletters.
En dan loop je nog de kans
dat je net 'geeft-niet-waarheen',
dus godweet-waar-naartoe,
bent vertrokken als het in Ne
derland gaat zomeren en de
wolkenmassa's op de satelliet
foto zich verzamelen boven het
Iberisch schiereiland. Wat dat
betreft ben ik altijd optimis
tisch. Als het mooi weer is pro
fiteer ik ervan; als het regent
schuil ik en troost me met de
wetenschap dat regen goed is
voor het gazon. Het voordeel
van de optimist is dat hij zich
niet druk hoeft te maken over
een bui regen omdat hij leeft in
de overtuiging dat er na de re
gen zonneschijn komt. Als ik
me goed herinner is dat zelfs de
laatste weken steeds het geval
geweest. Goed, ik geef het toe:
daarmee heb je nog niet wat je
een mooie zomer noemt, maar
die kan nog elke dag beginnen.
Het is pas half juli.
Zeer weergevoelige types
die niet in de gelegenheid zijn
het-geeft-niet-waarheen te vlie
gen (of dat niet doen omdat ze
het een beetje idioot van zich
zelf zouden vinden) kan ik al
leen maar aanraden niet langer
dagelijks naar de weersvoor
spellingen op de televisie te kij
ken. Daar word je maar beroer
der van dan nodig is en je krijgt
er meer regen door voor je kie
zen dan er buiten in werkelijk
heid valt. Wie het niet kan la
ten en de BBC kan ontvangen,
beveel ik de Britse weermannen
aan, gezellige provinciale types
die bescheiden opzij in het
beeld büjven staan en met gulle
hand zwarte wolkjes met een
blauwe druppel eraan uit
strooien over de Britse eilan
den. Het weer dat de Ieren en
de Schotten meestal hebben
biedt de natgeregende Neder
lander de schrale troost van:
het kan nog erger. En wie, als
het over het weer gaat, geen op
beurende gedachte kan verdra
gen kan altijd nog bedenken
dat iets van dat weer boven
Schotland en Ierland een et
maal later bij ons kan zijn.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. J 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, f 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. f 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
DEN HAAG (ANP) - Het
opzienbarende besluit van
de Armeense enclave Na
gorny-Karabach zich af te
scheiden van de Sovjetre
publiek Azerbajdzjan is
een 'politieke stap, die
staatsrechtelijk geen gel
digheid heeft'.
Dit zegt John Löwenhardt,
wetenschappelijk medewer
ker aan het Documentatiebu-
reau voor Oosteuropees recht
van de universiteit van Lei
den, in een vraaggesprek.
Volgens Löwenhardt zal Mos
kou zich niet bij het eigenzin
nige besluit neerleggen uit
vrees dat andere gebieden in
de Sovjetunie waar sterke na
tionalistische sentimenten le
ven, zoals de Baltische repu
blieken, het voorbeeld van
Nagorny-Karabach zullen
volgen.
De sovjet (raad) van de
autonome provincie, waarvan
de bevolking al maanden ac
tie voert voor aansluiting bij
Armenië, nam dinsdag een re
solutie aan waarin provincie
zich onafhankelijk ver
klaarde van Azerbajdzjan,
een unieke gebeurtenis in de
geschiedenis van de Sovjet
unie. Het nieuwe autonome
gebied zou de 'Armeense
autonome provincie Artsach',
naar de historische naam voor
de bergachtige streek, moeten
gaan heten. Verder sprak de
Sovjet zich nogmaals uit voor
snelle hereniging met Arme
nië.
Volgens Löwenhardt kan
een autonome provincie zich
echter niet zomaar afschei
den. Krachtens artikel 78 van
de grondwet van de Sovjet
unie kunnen de grenzen van
de unierepublieken alleen
worden gewijzigd met in
stemming van de betreffende
unierepublieken en moet de
regeling nog eens worden be
krachtigd door de Opperste
Sovjet (het parlement) van de
Sovjetunie.
Artikel 86 van de Sovjet
grondwet bepaalt nog eens
Tijdens een demonstratie in Armenië werd een gewond meisje afgevoerd. Bij demonstraties is er enorm veel politie
op de been. - fotoap
dat de autonome provincies
worden ingesteld door de Op
perste Sovjet van de uniere
publieken, in dit geval Azer
bajdzjan. Naar analogie zal de
unierepubliek ook haar goed
keuring moeten geven voor de
afscheiding van een autonome
provincie.
De Opperste Sovjet van
Azerbajdzjan, die al eerder
had uitgesproken dat Bakoe
het gebied nooit aan Armenië
zal afstaan, verwierp het be
sluit van Nagorny-Karabach
onmiddellijk. Volgens het
Azerbajdzjaanse parlement is
de resolutie van de provin
ciale raad van Nagorny-Ka
rabach 'ongrondwettig' en
daarom van 'nul en generlei
waarde'.
Volgens Löwenhardt wil de
leiding van Nagorny-Kara
bach Moskou met het besluit
'voor voldongen feiten plaat
sen' en zo de impasse in de
twist om het gebied doorbre
ken. „Het is een teken dat zij
het er niet bij zullen laten zit
ten", zo zegt Löwenhardt.
Tot nog toe heeft de Sovjet
leiding alle verzoeken van
Nagorny-Karabach, dat in
1923 aan Azerbajdzjan werd
toegewezen, om hereniging
met Armenië afgewezen. Het
Politburo wees de Armeense
eisen in februari al af en op de
bijzondere partijconferentie
van eind juni verklaarde Sov
jetleider Michail Gorbatsjov
nog eens met klem dat er geen
sprake kon zijn van wijziging
van de binnenlandse grenzen.
Het Kremlin gaf evenmin ge
hoor aan een compromisvoor
stel van de sovjet van Nagor
ny-Karabach het gebied
voorlopig onder rechtstreeks
bestuur van Moskou te plaat
sen.
Löwenhardt durft zich niet
te wagen aan een voorspelling
wat Moskou nu gaat doen.
„Wij hebben tegenwoordig te
maken met situaties zonder
precedent", zegt hij. Maar het
staat volgens hem wel vast
dat Moskou zich niet bij de
eenzijdige stap van Nagorny-
Karabach zal neerleggen.
„Men loopt enorme risico's
door toe te geven. De implica
ties voor de Baltische landen
zouden enorm zijn. Daar is
steeds gezegd: Als het die Ar
meniërs in Nagorny-Kara
bach lukt, dan zijn wij de vol
gende die aan de bel trekken",
aldus Löwenhardt. Hij wijst
er daarbij op dat Litouwen,
Letland en Estland op de par
tijconferentie in Moskou al
'volledige economische en cul
turele autonomie en meer po
litieke onafhankelijkheid'
hebben gevraagd.
Een afscheidingsverzoek
van de Baltische landen, die
in 1940 met geweld door de
Sovjetunie werden ingelijfd,
zou Moskou voor veel grotere
staatrechtelij ke problemen
plaatsen. Volgens de grond
wet is de Sovjetunie een 'vrij
willige unie' van sovjetrepu
blieken en hebben de 15 deel.
of unierepublieken van de,
Sovjetunie, waaronder d?
Baltische republieken,
recht zich af te scheiden. (De
20 autonome republieken
de acht autonome provincies
hebben dit recht niet).
Maar hoewel de unierepu-
blieken op papier volledige
soevereiniteit genieten heeft
hun recht van afscheiding ij
de praktijk nooit veel om
lijf gehad. Dat komt vooral
doordat in de Sovjetunie niet
de staat, maar de partij het
voor het zeggen heeft en de
partij afdelingen van de unie-
republieken volgens het prin
cipe van het 'democratisch
centralisme' gehoorzaamheid
verschuldigd zijn aan de par
tijleiding in Moskou.
Volgens Löwenhardt is er
geen 'acuut gevaar' dat de
Sovjetunie uiteenvalt. „Maar
de democratisering van de
maatschappij heeft heel snel
al geleid tot het opkomen van
onafhankelijke bewegingen
en het opleven van nationalis
tische aspiraties. Allerlei vol
ken beginnen nu de meest
vergaande eisen te stellen
Dat gaat heel snel". Volgens
Löwenhardt is het niet uitge
sloten dat de Baltische repu
blieken, die nu nog vrij gema
tigde eisen stellen, uiteinde
lijk volledige onafhankelijk
heid zullen vragen als Moskou
niet naar hen luistert.
Hij wijst erop dat het 'de
mocratisch centralisme', dat
altijd een belangrijke rol
heeft gespeeld bij het bedwin
gen van nationalistische aspi
raties, in Armenië en Nagor-
ny-karabach 'niets meer be
tekent'. „De partij discipline is
daar helemaal verdwenen,
Men trekt zich volstrekt niets
aan van de hoogste partij-in
stanties. Het interessante is
dat als Moskou in deze gebie
den schoon schip wil maken,
het dan maatregelen zal moe
ten nemen die rechtstreeks
ingaan tegen de beleden poli
tiek van democratiseringen",
zo zegt hij.
Door Cengiz Solak
Voormalige dwangarbeiders van het
Duitse autoconcern Daimler-Benz mogen
met hun partner de fabriek bezoeken
waar zij in de Tweede Wereldoorlog
moesten werken. Het wordt een 'uitje' van
drie dagen op kosten van het bedrijf.
Maar voor velen is dat slechts een pleister op
de wonde. Want een persoonlijke schadeloos
stelling krijgen ze niet. Bovendien geldt de
'geste' alleen voor diegenen die meegewerkt
hebben aan een onderzoek van Daimler-Benz,
dat duidelijkheid moest verschaffen over het
optreden van het bedrijf tijdens de oorlog.
„Een gluiperige oplossing van het concern",
aldus P. M. Kool uit Den Haag. Hij werkte van
10 juni '43 tot 7 oktober in de vestiging in Sin-
delf ingen. Daar werden destijds vliegtuig-on
derdelen gefabriceerd, zoals vleugels en neu
zen. Volgens de heer Kool werden er ook lu
xueuze personenwagens gebouwd voor partij
bonzen.
„Twee jaar geleden kwam Daimler-Benz
met berichten over een eventuele schadeloos
stelling aan de voormalige dwangarbeiders.
Maar nu is het al zover dat we niks krijgen. Ja,
een reisje naar de fabriek waaraan we niets als
ellendige herinneringen hebben", aldus ex-
Mercedesdwangarbeider Kool. „Het is een klap
in mijn gezicht".
In eerste instantie was hij niet van plan te
gaan. Momenteel twijfelt hij echter. „Als ik ga
kan ik misschien met iemand van de leiding
spreken. Hem laten horen wat wij van de hele
gang van zaken vinden". De ex-dwangarbei-
ders zijn volgens hem zeer teleurgesteld.
Het reisje is alleen bestemd voor diegenen
die hebben meegewerkt aan een onderzoek van
de Gesellschaft für Unternehmensgeschichte
(GUG) in Keulen. Opdracht van Daimler-Benz
was duidelijkheid te scheppen in de werk
zaamheden van het concern gedurende de
Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder het ge
bruik van dwangarbeiders.
Piet Kool zegt dat het gaat om zo'n 40 tot 45
ex-dwangarbeiders. „Het was ook nog toeval.
Op een vergadering van onze vereniging van
voormalige dwangarbeiders kwamen plotse
ling de mensen van de GUG binnen. Zij vertel
den wat zij aan het doen waren en of wij mee
wilden werken. Ze hebben echter niet iedereen
benaderd".
Daimler-Benz heeft een bedrag van ruim 20
miljoen beschikbaar gesteld. Dat geld gaat
naar het Rode Kruis en de Conference on Je
wish Material Claims against Germany. De
eerste instantie moet het geld ondermeer in
Nederland verdelen. Daarvoor heeft de organi
satie contact opgenomen met het Voormalige
Verzet. Tot groot ongenoegen van de voorma
lige dwangarbeiders.
Volgens Kool gaat het om de dwangarbei
ders. Met hen moet er gepraat worden. „Maar
wij hebben niks mogen zeggen. Er is in Neder
land een organisatie voor ex-dwangarbeiders:
de Vereniging Dwangarbeiders Nederland
Wereldoorlog Twee. Met hen hoort bepaald te
worden wat er met de centen moet gebeuren.
De gelden komen ons toe. Ze zijn bestemd voor
diegenen die onder erbarmelijke omstandighe
den hebben moeten werken voor de Duitsers",
aldus een boze P. Kool.
Maar niet alleen daar wringt de schoen bij
de voormalige dwangarbeiders. Het Rode
Kruis heeft volgens Kool al meer steekjes laten
vallen. „Na het grote bombardement op de fa
briek van Sindelfingen waren wij alles kwijt
We hadden niet eens fatsoenlijke kleren meer
aan het lichaam. Waar was het Rode Kruis
toen?"
Een van de redenen waarom de ex-dwang
arbeiders niet persoonlijk geld krijgen is dat
volgens Daimler de meeste niet opgespoord
kunnen worden. „Welke instantie is er nu het
beter geschikt om mensen op te sporen dan het
Rode Kruis. Wij schatten dat het in Nederland
gaat om zo'n duizend personen. Die moeten
toch te vinden zijn?" Dat aantal is inmiddels zo
klein omdat volgens de heer Kool twee-derde
van de dwangarbeiders inmiddels overleden is,
Er hebben in de oorlog veel dwangarbeiders
in de Mercedesfabrieken moeten werken. In
1944 waren het er 18.000. Daarvan waren ei
10.369 afkomstig uit Nederland, België en
Frankrijk.
Door Rob Simons
JERUZALEM - De delega
tie van 14 vooraanstaande
Palestijnen uit de bezette
gebieden, die minister
Hans van den Broek (Bui
tenlandse Zaken) volgende
week in het Arabische deel
van Jeruzalem zal ont
moeten, zullen er bij hem
op aandringen PLO-leider
Jasser Arafat voor een be
zoek aan Nederland uit te
nodigen.
De Nederlandse regering zou
tevens de PLO als de enige
wettige vertegenwoordiger
van het Palestijnse volk moe
ten erkennen en deelname
van de PLO aan interationale
vredesconferentie kunnen be
vorderen.
„Wij zouden graag zien, dat
Van den Broek een stap voor
uit zet in de richting van ons
Palestijnse recht op zelfbe
schikking en van ons leider
schap. Wij hopen, dat Neder
land een progressiever stand
punt over het Palestijns-Is
raëlisch conflict zal innemen
en naar grotere objektiviteit
zal streven door evenwichtige
betrekkingen met Palestijnen
en Israëli's te onderhouden.
In EG-verband verwachten
wij van Nederland een actie
ver beleid voor rechtvaardig
heid en vrede in het Midden
oosten", zegt Radwan Abou
Ayyash, die als coördinator en
woordvoerder van de Pales
tijnse delegatie optreedt.
De ontmoeting van Van den,
Broek en de Palestijnen in
Oost-Jeruzalem is dit keer
voor het eerst op hun initia
tief tot stand gekomen. Via de
Nederlandse ambassade in
Tel Aviv hebben zij een brief
aan Lubbers en Van den
Broek gestuurd, om hen tij
dens hun zondag beginnend
bezoek aan Israël voor een ge
sprek uit te nodigen. Door zelf
het initiatief voor de ontmoe
ting te nemen, konden de Pa
lestijnen ook hun eigen dele
gatie samenstellen.
Het resultaat is, dat Van
den Broek een puur nationa
listische Palestijnse delegatie
zal aantreffen, waarin alle
stromingen binnen de PLO
zijn vertegenwoordigd, van de
Fatah-organisatie van Arafat
tot en met de marxisten van
het 'Volksfront voor de be
vrijding van Palestina' van
George Habash. Conserva
tieve Palestijnse elementen
zoals burgemeester Freij van
Bethlehem en de afgezette
burgemeester Shawa van
Ghaza, die als pro-Jordaans
worden beschouwd, zullen in
het American Colony-hotel in
Oost-Jeruzalem niet van de
partij zijn.
Abou Ayyash verzekert
echter dat de opvattingen van
de meerderheid van de Pales
tijnse bevolking in de bezette
gebieden zullen zijn vertegen-
Minister Van den Broek.
- foto de stem /j0han van gurp
woordigd. „We hebben hem
uitgenodigd de Palestijnen te
ontmoeten, om te tonen, dat
we onze vriendschapshand
naar Nederland uitstrekken.
Nederland is deel van de
EG en speelt een erg belang
rijke rol bij het uitwerken
van politieke verklaringen en
van de economische betrek
kingen met onze bezette ge
bieden. Als een minister van
Buitenlandse Zaken onze si
tuatie zou begrijpen, zullen zij
helpen de moeilijkheden op te
lossen, die de Palestijnse be
volking het hoofd moet bieden
evenals bij het zoeken naar
een politieke oplossing van
het Palestijns-Israëlisch con
flict."
Met begrip voor de histori
sche banden tussen Neder
land en Israël willen de Pales
tijnen ook de vriendschap van
Nederland verwerven. Vanuit
de hechte vriendschap met Is
raël zou Nederland, volgens
Abou Ayyash wellicht een
sleutelrol binnen de EG kun
nen vervullen, om ook Israël
ertoe te bewegen, de PLO als
vertegenwoordiger van de
Palestijnse bevolking in de
bezette gebieden te erkennen.
„Als u de vriend bent van
het Palestijnse volk en van
zijn vertegenwoordiger bete
kent dat niet, dat u de vijand
van Israël bent. Wij vragen
dus niet vriendschap ten koste
van de Israëli's, maar wij vra
gen nu vriendschap, want wij
kennen uw rol in de EG, maar
ook Europa als geheel kan iets
doen.
Vooral Holland staat heel
dicht bij Israël en kan de Is
raëlische politieke positie om
buigen. Ik doel op onderhan
delingen met de PLO en op
een soort dialoog tussen de
Nederlandse regering en de
PLO om te helpen een inter
nationale conferentie bijeen
te roepen, waarbij elke partij
met de zegen van de EG zou
zijn vertegenwoordigd. Dat
zou ook zijn uitwerking heb
ben op het Amerikaans beleid
voor ons gebied. Dat is ook de
reden, dat wij menen, dat Ne
derland daarbij een belang
rijke rol kan spelen."
Bewogen door de voortzet
ting van de Nederlands-Pa
lestijnse dialoog maakt Van
den Broek met zijn bezoek
aan het Palestijnse vluchte
lingenkamp Kalandia bij Je
ruzalem een bijzonder goede
beurt bij de Palestijnen. „Zijn
bezoek aan Kalandia is een
goed gebaar. Het is een sym
bolische daad, die de sympa
thie van de Nederlandse mi
nister van Buitenlandse Za
ken voor de Palestijnse vluch
telingen toont en zijn bereid
heid om begrip voor onze si
tuatie op te brengen. Hij wil
de Palestijnen helpen en dat
dienen wij aan te moedigen.
De rechtstreekse Palestijnse
export naar de Europese
markt, waar Nederland zich
voor heeft ingezet, is bijvoor
beeld heel belangsrijk. We
zouden het erg waarderen als
Van den Broek daar in Jeru
zalem openlijk zijn steun voor
zou betuigen."
De dialoog tussen de Ne
derlandse bewindsman en de
Palestijnse voormannen zal in
het teken staan van de Intifa-
dah, de Palestijnse opstand in
de bezette gebieden. Zijn Pa
lestijnse gesprekspartners
zullen Van den Broek een
'volledig' beeld van het leven
onder Israëlische bezetting
geven. Radwab Abou Ayyash,
die voorzitter is van de in
Oost-Jeruzalem zetelende
Arabische journalistenvere
niging heeft zelf de afgelopen
6 maanden zonder vorm van
proces in administratieve
hechtenis gezeten.
De Intifadah is overigens
volgens hem niet zeven
maanden geleden begonnen,
maar al meteen na de Juni-
RIJSWIJK (ANP) - Het
huidige regeringsvoorstel
Algemene Wet Gelijke Be
handeling mag volgens de
Katholieke Onderwijs Vak
organisatie (KOV) nooit wet
worden.
Het reguleert discriminatie in
nlaats van die te voorkomen, zo
schrijft de CNV-bond donder
dag i
dere
hand
D«
waai
rings
de
gron
„Doe
derir
gelijl
Miljc
Van onze Haagse redactie
De tegenvaller is nu gebleken uit j
tingdienst over betaling van vers
dies in de afgelopen jaren. Het tel
nen oplopen tot een miljard guide
man van Financiën. De Wet Inv
subsidie-systeem voor bedrijven,
schaft.
Omdat veel bedrijven vlak
voor de beëindiging van het
systeem nog snel investeerden,
moet de overheid ook voor dit
jaar nog eens rekening houden
met extra WIR-uitgaven van
enkele honderden miljoenen.
Hoeveel het Rijk in totaal te
kort komt over de afgelopen ja
ren, zal pas in de loop van dit
iaar blijken. Toch overweegt
minister Ruding (Financiën)
om alvast extra bezuinigingen
voor te stellen om de klap van
de WIR op te vangen.
De woordvoerder van minis
ter De Korte (Economische Za-
ten) - verantwoordelijk voor
ie WIR - liet gisteren weten
tiets te weten van een grote
iverschrijding in 1986 en 1987.
De belastingdienst komt nu pas
met exacte cijfers over 1986 en
vermoedelijke cijfers over 1987
omdat de WIR-bedragen on
langs verrekend werden met de
bedrijven. Daarom belasten die
oude' uitgaven ook de begro
ting van dit en volgend jaar.
Het kabinet streeft ernaar
vandaag de beraadslagingen af
te ronden; gisteren spraken de
ministers nauwelijks over de
begroting. Mogelijk dat pre
mier Lubbers vanavond een
eindvoorstel doet.
Als er nog teveel problemen
zijn zal de ministerraad mor
den verder-vergaderen - de
aatste mogelijke dag, want
zondag vertrekken premier
Lubbers en minister Van den
Broek (Buitenlandse Zaken)
naar Israël. Medio augustus
gaat
afslui
de be
die oi
gepre
Van o
DEN
raad
de al
overc
rijkst
ten
overc
augu
De
voor
Rijk
verba
het
mogei
de lag
Tot
van o
te gr
weige
van et
in te
ring
voorb
de gel
ten-I
onder
wendi
fen.
oorlog en de Israëlische bezet
ting in 1967. „Deze golf is een
massale golf als gevolg van de
voortdurende onderdrukking
en kwelling door de Israëli
sche bezetting. Het is een
groot, massaal, alles omvat
tend 'nee' van iedereen tegen fen
de bezetting.
Het zal niet ophouden, ten
zij er een politieke oplossing
voor het Palestijns-Israëli
sche probleem komt. Dit is
een kaart, die door de PLO op
de Israëlische en Ameri
kaanse speelplaats wordt ge
worpen. Zij moeten dus p
tief reageren als zij een rege;
ling willen treffen, en als zij
vrede en veiligheid voor
iedereen willen. Ik denk niet,
dat de Israëli's het bloedver
gieten in de bezette gebieden
willen voortzetten.
Dus ze moeten er via een
politieke oplossing een eind
aan maken. Anders zie it
geen eind van de Intifadah en
zal de Intifadah misschien ja
ren lang op verschillende ma
nieren worden voortgezet. De
Palestijnen zouden niet in het
nauw gedreven moeten wor
den of tot zwijgen moeten
worden gebracht, want we le
ven niet in barbaarse tijden of
in de middeleeuwen. We staan
voor de 21-ste eeuw, waarin
wordt geloofd, dat ieder men
selijk wezen recht heeft o[
vrijheid en onafhankelijk
heid. Dat is wat wij Palestij
nen vragen."
DE SOVJETUNIE is een smeltkroes van
kan andere staten en het verleggen vai
pntstaan die de Unie van Sovjet-republiel
Het is een illusie om te verondersteller
kolkeren - met hun eigen taal en culture
echte eenheid vormen. Slechts dankzij ht
isme' - het strakke systeem waarbij de
koor alle republieken de dienst uitmaakt
peid lang opgehouden.
Vanaf het moment dat de begrippen
pun intrede deden, waardoor de Sovjet-
neid is gaan ruiken, staken ook de natioi
kop op. Vooral in de republiek Armenië
pstland, Letland en Litouwen werd de rc
pteeds luider.
In de Armeense enclave Nagorno Kart
n-conflict wel op een bijzondere wijze c
[taanden van onrust en stakingen - wa£
Fger moest worden ingezet - heeft Na(
Bescheiden van de republiek Azerbaidzj
pehoort.
I Wat in Nagorno Karabach is gebeurd, i
pis van de Unie van Sovjet-republieken.
Pe republiek Azerbaidzjan heeft het bes
pach uiteraard fel veroordeeld en het ook
La k 's ,ormeel gesproken juist, maar I
kan het probleem niet dichterbij. In Nagoi
gesteund door hun landgenoten in Arme
[neiijk niets aan van de uitspraken van
poofdstad van Azerbaidzjan.
Lrvv 'S duideliik dat de overwegend uit A
hul van Na9orno Karabach het opper
r'ngen om een definitieve uitspraak te c
Kan de republiek Armenië hadden verws
kJ5?ndere partijconferentie in Moskou
g °te teleurstelling is de nationaliteiten!
rich orde Seweest. De daarover ont
Ion 'n. n'euwe massale stakingen en dem
i Pig hoogtepunt de onafhankelijkheids!
parabach.
LjHf aat°nteiten in Moskou zitten vreseli
L Toegeven aan de wensen van N
L i°en uitgesloten. Dit unieke preceder
Lr. van nationalistische gevoelens in
penwijd open zetten.
met ?vreesd m°et daarom worden dat IV
Kar J?arde hand de opstandige beweging
L q a°h de kop in te drukken. Het der
L fovle'unie kent zijn grenzen. In Nag
bver eden' presidium van de Op
L e||®e2n misverstand laten bestaan. V;
lende voor de Armeniërs in Nagorno
