North Sea Jazz breekt records Met de snelheid van een kogel DRIE DAGEN UITVERKOCHT HUIS: 45.000 BEZOEKERS O Schilderstrio wint Van El ven-wedstrijd Duif van A. wint provi wedvlucht tfOOLWATE LEASI CENTI JANSEN b.v. Waasland krijgt 'klini- mobiel' DESTEM EXTRA OP MAANDAG 11 JUL11988 DEN HAAG - Het is zondagnacht. Het Con gresgebouw in Den Haag stroomt leeg. De bezoekers zijn moe. Glazige roodomrande ogen en bleke gezichten zijn daar het bewijs van. DE SENSATIE VAN VLIEGEN MET EEN CONCORDE Bukken Ommetje Landing Zie-je-wel TERHOLE - De persleidi die het rioolwater van h dorp Terhole naar de zuiv •ingsinstallatie in Klooste zande moet brengen, k worden aangelegd. Megas Colidès Tartaren LOSSE FLODDERS Sex at noon Bloffer en stik scS, Door Peter Vierenhalm Drie dagen lang murwgebeukt door alle klanken die de jazz muziek rijk is, gaat niet in de kouwe kleren zitten en dat is duidelijk te zien. Het dertiende North Sea Jazzfestival heeft weer records gebroken. Zowel vrijdag, zater dag als zondag een uitverkocht huis; totaal aantal bezoekers: 46.000. De ruim duizend jazz musici blijken over een grote aantrekkingskracht te bezitten. Of kwamen de mensen voor de artiesten die de zijpaden van de moderne jazz bewandelen, zo als James Brown, Curtis May- field en Van Morrison? Niemand weet het, maar het immense festival is, met kleine organisatorische storingen, ook dit jaar een succes gebleken. Een koude North Sea-start, vrijdag 8 juli. Het grauwe weer pest de duizenden bezoekers die het Congresgebouw binnen willen. Ik kijk mijn ogen uit, zoveel verschillende mensen: opa's, oma's, veel jeugd en een paar vreemd opgesmukte per sonen, dat zijn vast artiesten. Vergeleken met vorig jaar heeft het festival een gedaante verwisseling ondergaan. De pers en artiesten hangen boven aan de toog en de gezellige ten ten op het dak en tuin hebben plaatsgemaakt voor de in drukwekkende Statenhal, die makkelijk ruim negenduizend lichaampjes kan herbergen. Het eerste optreden, dat van Miles Davis, is in deze hal. Ik, en met mij ruim zevenduizend anderen, moet lang wachten op de hoofdattractie. Miles had op Schiphol problemen met de douane. Een uur over tijd slin gert de 62-jarige suikerzieke trompettist zijn band aan. De jazzfunk bereikt het publiek moeizaam. De akoestiek van de zaal is slecht en de muziek klinkt als een 'kartonnen doos'. Davis imponeert niet echt. Hij laat het soleerwerk voorname lijk aan zijn begeleiders als J.F. McCreary en Kenny Garrett over. Ik verlaat de immense hal, waar makkelijk twee hele Air bussen kunnen rusten, en ver ken het gebouw. Ik voel me als een bezoeker van een groot ruimteschip dat gedreven door jazzmuziek door de ruimte zweeft. Onderweg is het een gedrang van jewelste. Even waan ik me in op het Oude Stijl in Breda als ik voetje voor Miles Davis voetje voortga. In de hal speelt de Olympia Brass Band uit New Orleans, het eerste stukje nostalgie. Later op de avond kijk in naar een levende legende. Lio nel Hampton. Hij treedt op in de grote PWA- (Prins Willem Alexander-)zaal. De bijna tachtigjarige grootheid ver maakt het publiek nog steeds met zijn grappige bewegingen, het grotesk zitten acher een drumstel het verliezen van zijn stokjes. De 'grand old master of swing' heeft zijn beste tijd ge had, maar toch blijft het een genot om naar te kijken. Mijn grootste aandacht gaat uit naar de Westbrabantse in breng van het festival: de Wa- genbergse pianist Rob van Ba- vel. Sinds hij vorig jaar cum laude afstudeerde, grossiert hij in prijzen. Hij is in het bezit van de Wessel Ilckenprijs, de solistenprijs in Leverkusen en pakte de tweede prijs in het Theolinus Monk Center For Jazzstudies in Washington. Rob speelt met zijn octet in de Variantzalen III/IV, een on gezellige ruimte op de tweede verdieping van het Congresge bouw. Met jeugdige inbreng van drummer Hans van Oos terhout en trompettist Jarmo Hoogendijk scoort Van Bavel hoog. De bomvolle zaal swingt en de temperatuur stijgt. De eigen composities van de jonge pianist vinden gretig aftrek. Hij speelt inderdaad virtuoos, technisch perfect en met de snelheid van een sprinter ver liest Nederland waarschijnlijk de getalenteerde pianist. De Verenigde Staten, het summum van de jazz, trekt aan zijn re vers. Jammer dat Rob in zo'n ongezellige ruimte moet zege vieren, want het publiek snoept zijn muziek. Het laatste hoogtepunt van de avond is het Herbie Hancock Quartet in de PWA-zaal. Ook hier begint het concert te laat, maar de musici maken veel goed. De saxofoon van Michael Brecker, de bas van Buster Williams, de drums van Al Foster en natuurlijk het piano spel van Hancock himself zor gen voor moderne jazz van de bovenste plank. Het is jammer dat het viertal zo laat speelt. Veel mensen verlaten tijdens het concert vermoeid de zaal, voor mij springt een drietal ge lijktijdig omhoog, loopt gebukt naar de deur en vlucht naar buiten. Oneerbiedig maar waar. Zaterdagmiddag puilt de Statenhal uit. George Benson bespeelt met zoete soul het pu bliek. De sfeer in de hal is be ter. Er is een aparte verhoging gemaakt voor invaliden. Maar er staan meer validen op, waarschijnlijk het parkeer- bordje niet gelezen. Voor het eerst een echte zingende, zwe tende en deinende massa. De tribunes puilen uit en Vlaming Bart Peeters vertelt zijn ver haal voor een camera. Benson is te zoet voor mij. Ik vlucht naar de gezellige Swee- linckzaal waar Eddie Veld- man's Hip '88 optreedt. Swin gende jazzrock vermengt met Dizzy Gillespie salsa en latin doet het goed bij het publiek. Een nieuw hoogte punt is Julia Loko, de Neder landse Whitney Houston. De stem van Loko vermengt met de band van de Surinaamse drummer bezorgt me rillingen: klasse. Niet alleen de vlaggen in de hal bezorgen het Jazz-festival een internationaal tintje. On derweg bots ik tegen vele na tionaliteiten. De kraampjes waar je fruit, Franse delicates sen, broodjes, milk shakes, noem maar op, kunt krijgen, doen goede zaken. Het zijn de rustpunten in het grote ruimte schip. Beneden staan stands waar de liefhebber platen voor zijn verzameling kan krijgen, van Ray Charles tot Kenny G. Een ander rustpunt is de gale rij bij de Van Goghzaal waar een foto-expositie is. Een 'kiek' van Chuck Berry hangt aan de muur, maar haast niemand heeft er oog voor, want de Stéphane Grapelli meeste mensen zijn voor de muziek gekomen. Een foto-ex positie klinkt voor hen niet als muziek in de oren. Beneden hangt werk van kunstenaars. Ook hier heeft de jazzliefhebber geen oog voor. Erger nog, er hangt iemand te gen een doek waarop Dizzie Gillespie geportretteerd staat. Ik spoed me naar de Staten hal, want James Brown maakt zijn opwachting. In glitter ge stoken en met Beatrix-kapsel schreeuwt de Godfather of Soul het publiek naar extase. Na afloop verpletter ik ontel bare plastic bekertjes en breek haast mijn nek over lege fles sen drank, die het publiek heeft achtergelaten. Zondag loop ik op mijn tand vlees. De drukte is enorm bij het optreden van Carlos San- tana (meer dan 20 miljoen pla ten heeft hij verkocht) en Wayne Shorter, de oude rech terhand van Zawinul (Weather Report). Het geluid blijft slecht en ik maak na afloop nog een rondgang door het gebouw. Ik pik flarden op van Willem Breuker, Lee Ritenour, Candy Dulfer en eindig in de filmzaal waar ik nog even naar heel oude opnames van Count Basie kijk. Het is weer diep in de nacht als ik dodelijk vermoeid het Congresgebouw verlaat. In de auto zet ik de radio niet aan. Rust alstublieft. Door Kees den Exter Vanuit stilstand naar 360 kilometer per uur in 30 se conde. Vliegen op een top snelheid van 2200 kilometer per uur, ofwel 2,02 maal de snelheid van het geluid of wel de snelheid van een ge weerkogel. Die sensatie is normaal gespro ken alleen weggelegd voor straaljagerpiloten of voor de groten der aarde en en zaken mensen voor wie een tijdwinst van enkele uren zo'n negendui zend gulden mag kosten. Vorige week konden ook ge wone stervelingen eens het ge noegen smaken om te vliegen met een Concorde, het prestige object van Frans-Britse make lij dat dagelijks de afstand tus sen Parijs en New York afraf felt in drie uur en drie kwar tier. Charles Lindbergh deed er in 1927 33 uur en 30 minuten over. En een Boeing 747 heeft altijd nog acht uur nodig om de Atlantische Oceaan te over bruggen. Maar een Concorde- retourtje kost wél 5000 dollar. Voor 200 Nederlandse lucht vaarliefhebbers bood het Haagse reisbureau Airopa de mogelijkheid om voor heel wat minder geld ook eens kennis te maken met de Concorde, op het traject Amsterdam-Parijs. Duizenden anderen 'aerofielen' grepen de kans aan om het wondertoestel te bewonderen vanaf het toeschouwersplat form op Schiphol. Ook het grondpersoneel op de nationele luchthaven zwermde massaal rondom de spierwitte vogel die daarvoor nog maar twee keer eerder Schiphol had aange daan. De eerste aanblik van de Concorde is ietwat teleurstel lend. Ondanks de gigantische vleugels valt het toestel vrijwel in het niet bij de Airbussen en 747's die in de buurt staan. Dat komt vooral door de romp die een minimale doorsnede heeft en neus die de vorm heeft van een vlijmscherpe lans. Oók de ontzettend kleine raampjes vallen op. De Concorde is 62 meter lang. Dat het een pij penla is blijkt uit het feit dat de Boeing 747, die maar acht me ter langer is, bijna vijf keer zo veel passagiers kan vervoeren. Eenmaal binnen blijkt dat ook: ook mensen van middelmatige lengte moeten behoorlijk buk ken om zonder ongelukken de deur door te komen. Wande lend in gangpad geeft de Con corde een heel benauwende in druk. Hier is behoorlijk gewoe kerd met de ruimte, om het vliegtuig zijn ranke romp te geven. In schril contrast daar mee zijn de beenruimte en het comfort van de bordeaux-rode stoelen: ik heb nog nooit zo lek ker gezeten in een vliegtuig. In de cabine heerst duidelijk een opgewonden sfeertje. Voor vrijwel niemand betekent deze Concorde de luchtdoop, maar de verwachtingen over het gi gantische acceleratie-vermo gen en het ruimschoots door breken van de geluidsbarrière zijn hoog gespannen. Deze vlucht zal de herinnering aan de retourtjes Malaga en He- raklion doen verbleken. Dat sfeertje wordt versterkt door de mededeling van de purser, in zeer gebroken Engels, dat deze Concorde als bijnaam 'Toestel der Sterren' heet: „Ri chard Nixon heeft op stoel C 4 gezeten en Elisabeth Taylor op stoel 24 D". „Wie biedt er 100 gulden?" vraagt de man die op de stoel van de filmdiva zit. Taxiënd naar de startbaan zien we door de kleine raampjes hoe de aanblik van de Concrode het verkeer op rijkswegen rond Schiphol tot stilstand brengt. Eenmaal op de startbaan ontstaat in razend tempo de eerste sensatie. In 30 seconden trekt het toestel van uit stilstand naar een snelheid van 360 kilometer per uur. Een onzichtbare arm drukt ons met grote kracht tegen de leuning van de stoel, terwijl horen en zien vergaan. De enige perso nen-auto die op enigzins verge lijkbare wijze accelereert is een Ferrari F 40 van 750.000 gulden. Tien seconden na 'take-off' klapt het landingsgestel naar binnen. Om het lawaai te tem peren gaan dan ook de na-ver branders uit. Direct na het op stijgen onderscheidt de Con corde zich in weinig opzichten van een gewoon passagiers vliegtuig. Dat we tóch iets bij zonders meemaken moet vooral blijken uit de toelich tende teksten van de purser en de gezagvoerder en uit de digi tale snelheidsmeter voorin de cabine. Boven land blijft, om de geluidsoverlast te beperken, die snelheidsmeter hangen op Mach 0.93. Om twee redenen moeten we een 'ommetje' ma ken over de noordelijke Noord zee, zo ergens tussen Noorwe gen en Denemarken. Het recht streekse traject Amsterdam- Parijs zou te kort zijn om de supersone snelheid te bereiken. Bovendien mag boven land niet supersoon gevlogen worden. Negen minuten nadat we zijn opgestegen doorbreken we de geluidsbarrière. De snel heidsmeter geeft Mach 1 aan, maar verder is er helemaal niets van te merken. We stijgen door naar 13.500 meter. Buiten is het volgens de purser -45 graden Celsius. De naverbran- ders staan weer aan en het la waai is zo oorverdovend dat een gesprek met de buurman er niet meer bij is. De stewardes sen serveren champagne ('Lau rent Perrier') en lekkere vis hapjes, waarbij ook kaviaar niet ontbreekt. Er ontstaat enige opwinding als de snel heidsmeter Mach 2,02 aanwijst. „U hebt nu de snelheid van een geweerkogel", zegt de gezag voerder. Ook daar merken we niets van. Vrij snel na letterlijke en fi guurlijke hoogtepunt van het uitstapje laat de gezagvoerder de snelheid teruglopen naar Mach 0.47. Daarmee wordt ook de geluidsbelasting een stuk aangenamer. De laatste sensa tie zit 'm in de landing. Enkele seconden voordat de wielen het beton van de luchthaven Char les de Gaulle ten noorden van Parijs raken heeft het toestel nog een snelheid van ongeveer 400 kilometer per uur. Veel Vrij en vrolijk rijden we het plaatsje aan de rivier binnen. „Ja hoor, zie je wel, daarginds bij dat witte huis moeten we de brug over." Ik zit waakzaam rechtop, zie links en rechts beelden uit mijn herinnerings album voorbijschuiven. Want jaren geleden vierde ik hier va kantie met de kinderen. Twee weken lang bossen, ijstentjes, zandverstuiving, de speelgoed winkel, glijbanen, marktdag, verstoppertje, wéér de speel goedwinkel, zwembad, water fietsen, modderlaarzen en spel letjes. De andere ouder zat toen met opgestroopte hemdsmou wen in een stoffige stad het geld voor al dat vertier bij elk aar te verdienen. Daarom stuurt hij nu recht op het bordje VVV af. KóArten wil-ie hebben, om alles wat in mijn hoofd zit opgeslagen zelf oók binnen bereik te krijgen. Kijk, ik die twee weken met de kinderen enzovoort enzovoort, ik weet het allemaal nog als de dag van gisteren. En ik wil het wéten ookHij naar de VW Dan loop ik in die tijd gauw even naar dat zalige bakkertje en die hardstikke goeie kaas boer en de fruitkoning om de hoek, „Ja, heus, zo heet-ie: de Fruitkoning." Het leven gaat nog sneller dan ik dacht. Het bakkertje blijkt uitgedijd tot twee winkelpuien breed. Op de kassabon van mijn stukje brie wenst Het Huis van de Kaas in dartele letters 'fijne vakantie'. En de koning van mijn vakan- tiedroom is omwille van de eco nomie gedevalueerd tot De Goeie Peer. „Al ons eten voor tussen de middag in tien minuten bij elk aar", doe ik triomfantelijk. Maar hij is ook niet met lege handen teruggekomen. Fiets routes, wandelkilometers, bus- en bootvertrektijden, platte grond van de kasteeltuin, toe ristische bijentocht, jeugdher- bergenlijst. Jeugdherbergen „Ach nee, die kreeg ik er ge woon bij. Maar hier heb ik écht een fantastische kaart, kijk maar." Op de motorkap wordt het voor me uitgevouwen, het hele roodgeblokte plaatsje om zoomd door afwisselend geel, lichtpaars en groen in vele tin ten, alles doorkruist met snelle, gestippelde en ook onverharde strepen. „Mooi gedetailleerd' zeg ik. En hij: „Wat ruikt d: brood lekker." We staan quitte. Daar aan die kant waar gaan logeren, daar kun je zo hei bos in lopen zie je wel, probes ik toch een voorsprong te nj. men. Niks aan te wijzen mee, bestemming opzoeken, de m& tor gromt al: hónger. Zonde kaart kan ik het even goed; „Dat jaagpad af kom je bij dt molen en links ligt het herten, kamp, zie je, met daarachter dt populieren die zijn van hei zwembad en de zijweg die jj komt da's een schitterend laantje..." Hij zwijgt. Ook we de volgende dag via mijn laantje in een modderig kan» poor vastlopen. Fiets aan dt hand kronkelen we straffe wind in verder maisvelden en verbaast koeien. Halt. Een hek - met daar achter in rijke schakering dal vele groen van de kaart. Gesi dikke of dunnen strepen er doorheen, zelfs geen potlood- lijntje te zien. „Ik ben toen niet zo ver geweest, denk ik." V/t leunen lekker met de wind in de rug tegen dat hek. Ik beken hoe ik als kind tussen volwas» nen die het altijd beter weten mezelf gezworen heb nooit d; hatelijke zie-je-wel te roepen later. Dat is ook nti Deemoe dige neem ik alle zie-je-wel van gisteren en vandaag terug. Wéér komt de gelijkmako snel en overtuigend. Handenvol informatie van die VW echt goeie fietsroutes waren ei niet bij. Hij weet ook niet v we zijn en hoe het verder g Gelijkgestemd tillen we de i sen over het hek en zoeken een weg. Weg Van onze verslaggever Afgelopen weekeinde stemde jen bemiddelingsgesprek r ivethouder J. Joossen ook iweede grondeigenaar E. v De Concorde: in 30 seconden trekt het toestel vanuit stil stand naar een snelheid van 360 kilometer per uur. FOTO ARCHIEF DE STEM Megas Colidès, de burge meester van Korumburra in Australië heeft een geld- schenking van 20.000 ont vangen van de regering voor het redden van de gor- gelpier, een regenworm van drie meter, zo las ik in De Stem van 19-4-'88. Let wel negentien april en niet 1 april. Van een 1 april grap was hier dan ook geen sprake. Toch deugt er iets niet aan dit commentaar op het kranteartikel. Omdat niet alle abonnees van De Stem alle nummers van hun dagblad met zorg bewaren waardoor het ver gelijken met het oorspron kelijke artikel wat moeilijk wordt, vertel ik er hier maar meteen bj wat er niet deugt. Het is niet de naam. Die is volkomen korrekt. Hij heet inderdaad Megas Colidès, maar het is de bur gemeester niet die zo heet. Het is de gorgelpier. Een Tartaar, zegt Van Dale, is een lid van een Mon goolse volkstam ten noor den van De Zwarte Zee - en verder niks. Zo'n man heet in Engeland: a Tartar, maar A Tartar betekent daar nog veel meer. Een geboren en geto gen Engelsman kan een Tartar zijn. Hij is dan een bullebak en? of woesteling. Als niet hij maar zij een Tartar wordt genoemd is ze een feeks, kreng of Xantip pe. Als ene Meggie daar een aarts Tartaar wordt ge noemd is het een feeks van het ergste soort, maar Meg the arch Tartar is ook nog een anagram van Margaret Thatcher. Het zal wel een mijnwerker of zeeman ge weest zijn die ontdekte dat je deze omschrijving van haar persoonlijkheid kon samenstellen uit de letters van haar naam. 'Sex at noon taxes' is te ver talen in het nederlands door: 'copulatie rond het middag uur vergt het no dige van uw krachten', maar om de vertaling is het hier helemaal niet begon nen. Het engelse zinnetje is een palindroom, met andere woorden: laat zich even goed lezen van rechts naar links. Als bladvulling volgt hier nog de proeve ener verta ling van het Indoromaanse spreekwoord: Plus simplux muscas ventare guam mer- dam com brussum scuvare'. Het is eenvoudiger de vlie gen van de hoop weg te wuiven dan de hoop met de stoffer het blik op te schui ven. 0'tnitl sneller in ieder geval dan welk personenvliegtuig dan ook. „Als dat maar goed afloopt", denk ik heel even. Dat het har der ging dan gewoonlijk blijkt uit de enorme kracht waarmee de Concorde in de remmen gaat. Hier bewijzen de seat- belts hun nut. Exact anderhalf uur na het vertrek van Schip hol staan we stil op de Parijse luchthaven Charles de Gauile. Zo te zien heeft niemand spijt van de duizend gulden die bij het Haagse reisbureau op de balie zijn gelegd. Het bezoek 's avonds aan de Follies Bergèrs, ook onderdeel van de trip, vormt eigenlijk een te schril contrast: high-tech te genover volstrekt vergane glo rie. AMSTERDAM (ANP) - De kunstschilders Serge On* Marie José Robben en Kees Schouten hebben de Tétar vi Elven-wedstrijd gewonnen. Zij delen de prijs van 10.000 gulden. De wedstrijd wordt eens in1 vier jaar gehouden. Dat heeft de kunstenaarsvereniging Arti Amicitiae meegedeeld. Tétar van Elven, kunstschilder en architect, leefde van 18261 1908. In 1924 richtte zijn weduwe een stichting op met een kapiL van 50.000 gulden. De stichting stelt zich ten doel jonge kunst naars financiëel te steunen en aan te moedigen. De wedstri) staat open voor kandidaten tot dertig jaar. Arti et Amicitiae in Amsterdam toont tot en met 3 augustus werken van alle kunstenaars die de finale hebben gehaald. D zijn behalve de winnaars Thomas Ankum, Gover Jan van Bergt JVlice Brasser, Ronald Nienhuis, Hans van der Pas en Rudolf Vt ster. Vorig jaar werden de schilderijen van alle inzenders toongesteld. Parade Partner in Autoleasing Leasing Centrum B.V 4903 RE Oosterhout Van onze duivensportmedewerker TERNEUZEN - De zaterdag provinciale wedvlucht van d Zuid Nederlandse Bond (ZNB gewonnen door een duif van steen. (ADVERTENTIE) gedipt, orthopedisch schoentechnicus GESPECIALISEERD IN Mtn dMdwftl orthop. Volgens afspraak lemor orthop. tel. 076-148168 schoenen steunzolen en Inlays voor alle sport-en trimschoenen Teteringsedijk 60, Breda Grote Zwanenstraat 21, Hulst (Z.VI.)| Van onze verslaggever SINT-NIKLAAS - Het Waasland krijgt in ok tober de beschikking over een zogenaamde Mobiele Urgentie Groep (MUG), die uit rukt om medisch hulp te geven op de plaats van ongevallen. Een dergelijk interventie team heeft de beschikking over een goed uitgeruste en snelle 'klinimobiel' en wordt bemand door een chauffeur verpleger en een arts specialist. Bei den zijn getraind in spoedgevallen. De MUG bestrijkt een zone van twintig kilome ter in een straal rond de stad Sint-Niklaas. In het Waasland acht men zo'n team erg zinvol, gezien de aanwezigheid van het in dustriegebied op de Lin keroever, de snelweg E 17 en de Expresweg Antwer pen richting Hulst. Juist op die weg gebeuren her haaldelijk zware auto-on gevallen, waarbij vaak snelle medische hulp ter Plaatse geboden is. De MUG wordt gerund Vla een samenwerkings verband tussen de beide omt-Niklase ziekenhui zen. Ook elders in België be- schikt men al over deze niobiele urgentie groepen. let name in de streken tend Antwerpen, Gent en fugge. drukbevolkte ge- Oieden. Momenteel be strijken deze diensten zo- Wat 20 procent van het elgisch grondgebied en procent van de inwo ners.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 4