even
UITBLAZEN
Oude driekleur geeft Litouwers nationaal gevoel terug
Michael Dukakis op zoek naar een running mate
Oosteuropese EG graaft eigen graf
Ontvoerd
IVANGSTVEI
Gele
trui
DE STEM GOM
Geen 'oude ad<
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 9 JUL11988
WIMKOCK
_DE STEM_
BALTISCHE STATEN WILLEN HUN EIGEN ZAKEN LOS VAN MOSKOU REGELEN
OOSTBLOK HEVIG VERDEELD OVER ECONOMISCHE HERVORMINGEN
DE STEM BINNENU
EMMELOORD (ANP) - D
overweegt een schadeclaii
vangstverlet door de maai
men rond de berging van
Anna Broere.
Claim
|Gif
PAS toen ik op de tele
visie Jean Nelissen
bezig hoorde met
Henk Lubberding ('dat ik
dit nog mag meemaken')
realiseerde ik me hoezeer
we op sportgebied ver
wend zijn geraakt en dien
tengevolge ook veeleisend
zijn geworden. Erik Breukink
kan moeilijk anders doen dan
vandaag in de gele trui starten,
zo dwingend hebben de kran
ten van vrijdag voorspeld dat
hij dat zou doen. Sukses went
zó snel dat ik er even moeite
mee had het belang in te zien
van het voor één dag verwerven
van het gele kledingstuk. Het
glunderende gezicht van Lub
berding, die als Tourrenner
toch al lang een hoogst respec
tabele reputatie geniet, bracht
me weer bij de les. Woutje
Wagtmans en Wim van Est ge
nieten na dertig jaar nog van de
roem die ze verwierven met het
kortstondig bezitten van de
gele trui. Iedere Nederlander
van enige ontwikkeling weet
vandaag nog wie deze heren
zijn en van Van Est zelfs welk
merk polshorloge hij in de Tour
de France droeg.
Desondanks was Nederland
in vroeger tijden, voorzover ik
me dat kan herinneren, niet zo
suksesvol op het internationale
sportpodium. We hadden na
tuurlijk wel onze helden en hel
dinnen. Maar dat waren meer
de uitzonderingen die de regel
bevestigden dan de represen
tanten van een sportnatie van
internationaal aanzien. We
wonnen regelmatig van België,
maar de reis naar Rome was
niet doorgegaan en in mijn
jonge jaren hoefde het Neder
lands Elftal nooit ergens op te
draven voor het spelen van een
internationaal eindtournooi.
Hoe lang hebben we toen niet
moeten teren op de roem van
Fanny Blankers-Koen, de vlie
gende huisvrouw? Ik herinner
me de tijd dat onze Tour-hel
den buitenlandse namen droe
gen. Als we op weg naar school
de ruggen kromden en ons over
het fietsstuur bogen waren we
Gimondi, Bartali of Coppi.
Laatst, op een zwoele mei
avond, vierden we de vijftigste
verjaardag van een neef in een
auberge langs de oude rijksweg
van Breda naar Tilburg, die
volgens onze vaders nog 'onder.
Napoleon' was aangelegd, het
geen je zien kon aan de lineaal-
reehte loop ervan en aan de
leeftijd van de eiken die er
langS stonden. Toen wij als Gi-
mondi's, Coppi's en Bartali's
langs de auberge voorbij flit
sten was het nog een door een
familie bewoonde villa, een
beetje terug van de weg in het
bos gelegen, met een groot
grasveld ervoor. Achter een van
de grote ramen zaten elke mor
gen kinderen te ontbijten. Als
we voorbij kwamen rechtten we
altijd even de ruggen om de
kleuters toe te zwaaien, zeer tot
ongenoegen van het in witte
schort gestoken dienstmeisje
dat altijd driftige armgebaren
maakte van: 'voor je kijken!
doorrijden!'. Het waarom be
grepen we er niet van. Mis
schien dat de kleuters wat
woest terugzwaaiden en daarbij
hun melk morsten. Toen ik
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIS
daar zo op het gras stond, het
glas geheven op de gezondheid
van mijn jarige kozijn, moest ik j§
daaraan terugdenken en zag ik E
mezelf voorbij fietsen, veertig
jaar terug, met windjack en
drollenvanger aan, toen beide E
fietspaden nog tussen de bo-
menrijen lagen en er maar af en
toe een auto voorbij kwam.
De gele trui is altijd een be- E
langrijke trofee geweest. Een j|
vroegere sportcollega bij deze e
krant raakte in vervoering als E
het 'gele tricot' om Neder- E
landse schouders gleed. De
man was bij zijn collega's ge- 5
vreesd om zijn krachtige meta- S
foren en hyperbolen. Hij bracht E
het die keer -jaren '60- tot S
een GOUDEN HABIJT in 72
punts kapitalen, maar het was
hem eigenlijk niet genoeg. Het E
was maar een fletse weerschijn E
van het zegevuur dat hij in zijn
hoofd had gehad. Maar ach, E
hoe vaak niet schieten woorden E
tekort?
Sindsdien hebben we klim-
mers en afdalers gekregen, vol-
gelingen van de Adelaar van E
Toledo met Nederlandse na-
men, we kregen tijdrijders en E
echte Tourwinnaars. De eerste E
was de Gebrilde Nootdorper. Nu S
sturen we hele treinen naar de
Tour. De trein van Post, de E
trein van Jan Raas. De Tour S
zucht onder een 'Nederlands
schrikbewind'. We hoeven al
lang niet meer alle vaderlandse
hoop gevestigd te houden op de
roze wielerpiste van Bordeaux. E
Winnen kunnen 'we' overal, als E
we er maar voor zorgen de S
juiste mannen van voren te
hebben en ze vervolgens goed
lanceren. Laat dat maar aan
Jelle Nijdam over die, als ik het
goed begrepen heb, geen E
knecht wil zijn (ik vond het
vroegere waterdrager toch wat
minder feodaal klinken), maar E
wel bereid is zich te pletter te
rijden om Jean-Paul van Pop-
pel in positie te brengen. s
En wij, de supporters, laten j=
ons ook niet meer onbetuigd. E
Het gaat niet langer van: 'Ik zal E
handhaven'. Niks handhaven, E
AANVALLEN! De strijdkreet E
die vorige maand nog zeven E
Europese voetbalnaties deed
beven en verbleken, galmt nu E
langs de Frankrijks wegen, E
echoënd straks door Alpen en E
Pyreneeën. We zullen voor de
tweede keer deze zomer Europa
een poepje laten ruiken. We E
schrijven geschiedenis. De Tour E
de France wordt de Tour des E
Hollandais. Des Boches du
Nord voor mijn part, als het de E
Fransen prikt. Er zijn nog maar E
zestien dagen te gaan voor de
Verenigde Nederlandse Spoor- E
wegen van Post, Raas en Gis- E
bers. Aanvallen! E
Het is nu vrijdagmiddag
half drie. Hééft Erik Breukink E
die gele trui?
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; J 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, J 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-afdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
STEEDS fierder wappert
de rood-groen-gele vlag
van het vooroorlogse onaf
hankelijke Litouwen in de
republiek die nu tot de
Sovjetunie hoort.
De terugkeer van de lang ver
boden nationale driekleur
symboliseert het toenemende
nationalisme in Sovjet-Litou-
wen.
De eerste keer dat de oude
driekleur weer te zien was in
de hoofdstad Vilnius was op
14 j uni tij dens een demonstra
tie ter herdenking van de
tienduizenden Litouwers die
in 1941 op bevel van partijlei
der Stalin werden gedepor
teerd, nadat de Sovjetunie het
kleine staafje aan de Oostzee
had ingelijfd. De politie keek
eerst werkeloos toe, maar
maakte na een paar uur toch
een einde aan het ongewenste
vertoon van vaderlandsliefde.
Tien dagen later dook de
Litouwse vlag in veelvoud op
toen duizenden inwoners van
Vilnius hun delegatie naar de
bijzondere partij conferentie
in Moskou uitgeleide deden op
het centrale Gediminasplein.
'Het was voor het eerst sinds
48 jaar dat onze vlag weer op
het Gediminasplein gehesen
werd', zei een Litouwse natio
nalist.
In het Vingispark wapper
den afgelopen zondag tiental
len Litouwse driekleuren
trots op een festival waar ko
ren uit de drie Baltische repu
blieken liederen met een sterk
nationalistische inslag ten ge
hore brachten.
Jongeren in T-shirts
zwaaiden met de zelfge
maakte vlaggen boven de
hoofden van politiemannen
en soldaten, terwijl oudere Li
touwers papieren rosetten
met de nationale kleuren in
het knoopsgat droegen. De
ruim 50.000 bezoekers be
groetten de koren met de
kreet 'Lietuva! Lietuva!' (Li
touwen! Litouwen!).
Evenals zijn buurlanden
Letland en Estland, die ook in
1940 door de Sovjetunie wer
den geannexeerd, is Litouwen
op zoek naar mogelijkheden
om uiting te geven aan zijn
nationale identiteit die het
tientallen jaren angstvallig
verborgen heeft.
Het oplevende nationalisme
in de Baltische republieken,
waarvoor onder het 'glas-
nost'-beleid van Sovjetlieder
Michail Gorbatsjov steeds
meer ruimte is gekomen, kan
volgens sommige waarnemers
een veel grotere bedreiging
voor het Kremlin gaan vor
men dan de nationalistische
spanningen in de Transkau-
kasische republieken.
De nationalistische twist
tussen Armenië en Azer-
bajdzjan gaat om het bestuur
over de kleine Armeense en
clave Nagorny-Karabach,
maar in de Baltische repu
blieken gaat het nationalisme
veel verder en klinkt steeds
luider de roep om zelfbestuur
en meer onafhankelijkheid
van Moskou.
In Litouwen, waar de par
tijleiding zich minder inzet
voor economische autonomie
als in Estland en Letland,
hebben vooraanstaande intel
lectuelen onlangs een Initia
tiefgroep voor steun aan de
'perestrojka' (hervormingen)
opgericht.
De groepering pleit voor
Litouws zelfbestuur in bin
nenlandse aangelegenheden.
In de organsiatie zitten ook
partijleden en volgens Henri-
kas Saviskas, een redacteur
van het officiële nieuws
agentschap Elta, wil de partij
'geen confrontatie' met de
nieuwe groepering.
Nationalistische activisten
dringen op officiële erkenning
van de nationale vlag aan.
Iemand die de vlag hijst loopt
nu nog het risico drie jaar ge
vangenisstraf te krijgen, al
wordt aan deze wet niet meer
strikt de hand gehouden.
In Estland werd een soort
gelijke wet vorige maand af
geschaft en wappert de
blauw-zwart-witte vlag van
het onafhankelijke Estland
nu overal naast de rode vlag
van Sovjet-Estland.
Een groepje radicale natio
nalisten werkt in aan een
nieuw nummer van het onaf
hankelijke blad 'Vytis', dat in
1980 na zes nummers door de
autoriteiten werd verboden.
'Wij willen het nationaal
bewustzijn versterken', aldus
de hoofdredacteur van het
blad, Vytautas Bogusis. 'Wij
staan volledig achter de Ini
tiatiefgroep, maar zij werken
binnen de grenzen van de pe
restrojka en wij erbuiten. Wij
noemen Litouwen een bezette
staat, maar zij kunnen dat
nog niet zeggen. Wij eisen on
afhankelijkheid voor Litou
wen'.
Litouwen behoorde onder
de tsaren tot het Russische
rijk, maar riep in 1918 de on
afhankelijkheid uit. De
nieuwe communistische
machthebbers in Moskou er
kenden de soeverenititeit van
Litouwen twee jaar later.
Krachtens een geheime af
spraak in het Molotov-Rib-
bentrop-pact, het niet-aan-
valsverdrag dat de Sovjetunie
in 1939 met Hitler-Duitsland
sloot, lijfde Stalin Litouwen
en zijn Baltische buurstaafjes
in 1940 met geweld in. Kort,
daarop werden grote aantal.|
len inwoners uit de Baltisch
landen gedeporteerd naar Si]
berië, waar duizenden var]
hen omkwamen in strafkaml
pen.
Baltische nationalisten wil|
len dat de tekst van de
heime protocollen van
Molotov-Ribbentrop-pact
wordt gepubliceerd, ook al
dat het einde betekenen vo
de officiële lezing dat de
landjes om aansluiting bij 1
Sovjetunie hadden gevraag
'De hele mythe van de on]
wenteling in Litouwen, Let]
land en Estland zal als
kaartenhuis in elkaar stortel
als de waarheid verteld won
over het Molotov-Ribbentrop!
pact', aldus hoofdredacteur]
Bogusis van Vytis.
Dankzij de 'glasnost' het
ben Litouwse historici nil
voor het eerst cijfermateriaal
kunnen publiceren over
deportaties.
Henrikas Szadzius,
vooraanstaande Litouv
historicus, schreef in
Poolse krant 'Trybuna Luduj
dat alleen al 35.000 boeren i
1941 uit Litouwen werden ail
gevoerd. Na de oorlog werder
nog eens 250.000 tot 300.000 Li|
touwers gedeporteerd.
Deze cijfers mochten nol
niet in de Litouwse pers wor v
den afgedrukt, maar da:!
maakte niet veel uit: de "Try-1
buna Ludu' is overal te ko
in Litouwen, waar een grot!
Poolse gemeenschap woont.
Door Jo Wijnen
DE DEMOCRATISCHE
presidentskandidaat Mi
chael Dukakis heeft deze
week een lange gesprek
gehad met de uit Indiana
afkomstige afgevaardigde
Lee Hamilton.
Hamilton is een buitenge
woon bekwaam, onkreukbaar
en hardwerkend politicus die
het vorig jaar grote naam
maakte als voorzitter van de
commissie van het Huis van
Afgevaardigden die het Iran-
Contra-schandaal onderzocht.
Het gesprek van Hamilton
en Dukakis kon slechts over
één zaak gaan: het vice-presi-
dentschap.
Michael Dukakis is op zoek
naar een 'running mate'. Die
moet worden gepresenteerd
op de democratische conven
tie die op 18 juli in Atlanta be
gint.
De speurtocht naar een
running mate is waarschijn
lijk een van de moeilijkste za
ken die een presidentskandi
daat moet opknappen. Im
mers, de vice-president moet
een man (of vrouw) zijn die
veel stemmen trekt, die an
dere stemmen trekt dan de
presidentskandidaat, die uit
een andere deel van het land
komt, die een andere politieke
stroming in de partij verte
genwoordigt en die veel te
genstribbelende partijgangers
- vooral de aanhangers van de
kandidaten die het niet red
den in de voorverkiezingen -
met de officiële presidents
kandidaat verzoent.
Voor Dukakis ligt er nog
een ander probleem: zijn run
ning mate moet een min of
meer 'bekend' man zijn. Dat
heeft de maken met het feit
dat Dukakis zelf relatief 'on
bekend' is.
Een onbekende kandidaat
moet opboksen tegen wat het
'Carter-effect' heet. Jimmy
Carter was een volkomen on
bekend man toen hij de demo
cratische kandidatuur voor
het presidentschap in 1976 op
zijn naam bracht. Hij koos
een al even onbekende Walter
Mondale als zijn running ma
te. Dat deed Carter veel scha
de, omdat hij daarmee de in
druk wekte dat hij met een
team van volstrekte outsiders
het Witte Huis wilde verove
ren.
Dukakis heeft intussen me
nig bekend partijgenoot aan
geklampt voor de kandida
tuur voor het vice-president-
schap. De senatoren Sam
Nunn en en Bob Graham heb-
Dukakis
..Jackson geen running mate..
- FOTO AP
ben al bezoek van Dukakis
gehad. Op dit ogenblik ziet
het er naar uit dat ook senator
John Glenn - de voormalige
astronaut die zelf lang presi
dentiële aspriraties heeft ge
had - overweegt of hij op Du
kakis' politieke trein zal stap
pen.
Het gesprek dat Dukakis
met Lee Hamilton had pakte
in zoverre anders uit dat de
afgevaardigde na afloop on
bewimpeld zei dat 'als Duka
kis mij wil hebben, ik het
vice-presidentschap zeker zal
overwegen'.
Hamilton voegde daaraan
toe: 'Het maakt me eigenlijk
niet uit wie hij neemt. Er is
me alles aan gelegen dat we
deze verkiezingen winnen en
ik ben bereid iedere stap in
die richting te zetten'.
Intussen moet Dukakis nog
een derde, buitengewoon
moeilijk probeem oplossen.
Hij moet de indruk zien te
wekken dat' niet alleen hij,
maar de gehele democratische
conventie de vice-president
kiest.
Als Dukakis die eer uit de
handen van de partijbonzen
zou nemen, stoot hij daarmee
menig democratisch leider
voor het hoofd. Met andere
woorden: Dukakis moet voor
de conventie een kandidaat
hebben, maar, moet tegelij
kertijd de indruk wekken dat
de conventie zelf die kandi
daat 'spontaan' naar voren
schuift. Een conventie die van
zichzelf vindt dat ze er voor
spek en bonen bij zit, raakt
snel gefrusteerd en gaat ruzie
maken. Dat is fataal voor de
eenheid van de partij
Één ding lijkt Dukakis
evenwel niet te doen: hij is
niet op zoek naar een 'andere'
kandidaat. Dat wil zeggen dat
voor Dukakis niet per se een
vrouw, een hispanic, een
zwarte, een conservatief of
een uitgesproken zuiderling
Door Pieter-Jan Dekkers
STOP TIEN socialistische
landen in één overkoepe
lend, economisch keurslijf,
laat die organisatie de pro-
duktie en afzet van pro-
dukten regelen en je krijgt
de hemel op aarde.
Het ene land dat overprodu-
ceert, levert het overschot
aan z'n buurman, die juist
een chronisch tekort aan dat
artikel heeft. In ruil daar
voor levert buurman pro-
dukten, die in het andere
land weer schaars zijn.
De Comecon dus, de com
munistische raad voor weder
zijdse economische bijstand.
Een starre, logge organisatie,
totnogtoe wars van marktge
richt denken en alle heil zoe
kend in centrale planning.
Dat leidt vaak tot een om
slachtige en dus inefficiënte
manier van handeldrijven.
Een voorbeeld. Ooit is in de
top van de Comecon afgespro
ken dat Roemenië kippen le
vert aan Bulgarije en dat Bul
garije in ruil daarvoor eieren
levert aan Roemenië. Gevolg:
in Roemenië zijn noch eieren
noch kippen te krijgen.
Een ander voorbeeld. Tsje-
choslowakije is in staat om
genoeg tandpasta te produce
ren voor alle 15,5 miljoen in
woners. Maar het heeft alu
minium nodig voor de tubes.
Dat moet uit Hongarije wor
den geïmporteerd, maar om
dat ooit is afgesproken dat
Bulgarije die tubes maakt le
vert Hongarije alleen maar
alumiriium aan Bulgarije.
Gevolg: de Tsejchen moe
ten hun tanden poetsen met
Bulgaarse tandpasta, die niet
alleen twee keer zo duur is,
maar waarvan menige Tsjech
bovendien letterlijk en fi
guurlijk een smerige smaak
in de mond krijgt.
Dit soort centrale planning
heeft het arbeidersparadijs in
de meeste Oosteuropese lan
den niet dichterbij gebracht.
Integendeel. Reden waarom
in enkele Oostblokstaten, zo
als Hongarije, al enige tijd
economische hervormingen
worden doorvoeren die meer
zijn gericht op het markteco
nomisch denken.
Nu in de Sovjetunie partij
leider Michaïl Gorbatsjov de
'perestrojka' ('hervormingen')
als medicijn voor de dood
zieke economie verplicht
heeft gesteld, gaan ook andere
Oostbloklanden, zij het soms
schoorvoetend, die weg op.
Met als gevolg dat ook het
economische samenwerkings
verband Comecon zich niet
aan die veranderingen kan
onttrekken.
De afgelopen drie dagen
heeft de Comecon in de Tsje
chische hoofdstad Praag ge
probeerd eensgezind een
nieuwe weg in te slaan, die
van de Comecon een soepele
economische organisatie moet
maken naar het voorbeeld
van de Europese Gemeen
schap.
Dat is niet gelukt. Zeker,
negen van de tien socialisti
sche staten spraken af om een
gemeenschappelijke markt
tot stand te brengen, maar
omdat men onderling hevig
verdeeld is over de manier
waarop dat doel moet worden
bereikt, zal die markt zeker
niet vóór de eeuwwissseling
gerealiseerd zijn.
De afgelopen dagen is in
Praag duidelijk geworden dat
de Comecon in twee en soms
zelfs drie afzonderlijke groep
jes landen uiteenvalt.
Allereerst de groep onder
leiding van de Sovjetunie, die
ingrijpende economische her
vormingen nastreeft, niet al
leen in eigen land, maar juist
ook op Comecon-niveau. Sov
jet-premier Ryzjkov hield z'n
satellieten in Praag voor dat
er een gemeenschappelijke,
flexibele markt moet komen,
die inspeelt op vraag en aan
bod.
Volgens Ryzjkov is de han
del binnen de Comecon op een
onaanvaardbaar laag peil te
recht gekomen. Vorig jaar
bijvoorbeeld groeide de han
del met slechts anderhalf pro
cent. Sommige Comecon-lan-
den hebben de export naar
hun bondgenoten tot een mi
nimum beperkt om zo meer
naar het Westen te kunnen
uitvoeren. Dat levert immers
harde valuta's op.
Ryzjkov kreeg in Praag de
steun van met name Honga
rije. De Hongaarse premier
Maijai gaat zelfs nog verder
in z'n hervormingsdrift dan
Gorbatsjov. Als, zo stelde
Marjai, de Comecon niet dras
tisch wordt hervormd, wordt
het eerder een obstakel in
plaats van een middel om de
onderlinge handel te verster
ken.
Hongarije loopt in het
Oostblok voorop als het gaat
om het ontwikkelen van een
soort Oosteuropese markteco
nomie, die uitgaat van reële
behoeften en daarop geba
seerde prijzen. Mist de Come
con wat dat betreft de boot
dan blaast hij zichzelf uitein
delijk op, aldus Marjai.
In Praag kregen Ryzjkov
en Marjai steun van Polen en,
zij het in mindere mate, van
Tsjechoslowakije. De Tsjechi
sche premier Strougal gelooft
dat de 'perestrojka' nog
slechts in de kinderschoenen
staat en dat de Comecon-lan-
den derhalve niet te hard van
stapel moeten lopen.
Niettemin moet er, aldus
Strougal, op termijn een ge
meenschappelijke socialisti
sche markt komen om de
stagnatie in de onderlinge
handel te doorbreken. Maar
ook om de trage voortgang
van de technologische ver
nieuwing in een hogere ver
snelling te brengen.
Roemenië bleek in Praag de
grootste dwarsligger te zijn.
Premier Dascalescu verzette
zich hevig tegen de vernieu
wingsdrift van Moskou,
Praag en Budapest. Het vrije
ondernemerschap, de laatste
tijd in sommige socialistische
landen zelfs van hogerhand
gepropageerd, is Roemenië
een doorn in het oog.
De Oostduitse premier
Stoph, ook al geen hardloper
als het om economische her
vormingen gaat, stelde zich
uiteindelijk wel achter de
meerderheid op, maar van
harte ging dat niet. Stoph
hecht grote waarde aan cen
trale afspraken over de on
derlinge handel. Hij is overi
gens niet tegen een gemeen
schappelijke, open markt,
maar als die op Sovjet-leest
('perestrojka') geschoeid
wordt geeft hij niet thuis.
Tenslotte nemen de drie
niet-Europese Comeconlan-
den, Cuba, Vietnam en Mon
golië, ook een speciale positie
in. Met name Cuba wil min-
COMECON
der afhankelijk worden van
het Oostblok als afzetgebied
voor de eigen produkten. Dit
land is nu nog voor 90 procent
van de uitvoer afhankelijk
van de fomecon.
De drie landen hebben een
enorme achterstand op econo
misch gebied vergeleken met
de Europese Comeconlanden.
Ze waren derhalve naar
Praag gekomen om extra kre
dieten binnen te halen om hun
economie op te kunnen stoten
in de vaart der (socialistische)
volkeren.
De niet-Europese Come
conlanden zijn in feite de eni
gen die niet met lege handen
naar huis zijn vertrokken. Ze
krijgen extra geld om hun
economie verder op te bouwen
en minder van de Comecon
afhankelijk te maken.
Voor de rest is men er niet
in geslaagd concreet vorm te
geven aan de door de meer
derheid gewenste economi
sche hervormingen. Omdat de
Sovjetunie en Hongarije er
niet in zijn geslaagd het prin
cipe van unanimiteit op te
ruimen, kunnen ingrijpende
veranderingen gezien de af
wijzende houding van Roe
menië en de DDR niet worden
doorgevoerd.
In feite graaft de Comecon
daarmee z'n eigen graf. Daar
doelde de Hongaarse premier
Marjai ook op toen hij na af
loop van de top zei dat de Co
mecon niet in staat zal
zich te meten met andere 1
nomische blokken.
„Het gat tussen ons en'
Westerse landen zal alle
maar groter worden", ató
Marjai. De Comecon zal vo|
gens hem dan ook niet
nen concurreren met de
pese Gemeenschap en dat i
onvermijdelijk leiden tot
verdere isolering en achti
uitgang.
Landen als Hongarije,
len en Tsjechoslowakije
len dan ook niet lijdzaam 1
wachten tot de Comecon
concrete voorstellen ko
voor een gemeenschap!
markt. Ze zijn al druk
nauwe contacten te leg
met de EG. Hongarije sloot]
vóór de top in Praag eeni
koord met 'Brussel' over
derzij dse economische sar
werking.
Kortom, de eens zo slaa
Oosteuropese satellieten
Moskou gaan - econor
gezien - hun eigen weg. Vff
de Comecon betekent dat 1"
begin van het einde. Of
batsjov moet er alsnog in 1
gen alle lidstaten ervan1
overtuigen dat slechts ra]
cale hervormingen de
con kunnen redden.
Tot zolang zullen de
menen het zonder eieren 1
ten stellen en zullen de
chen elke morgen even
vieze smaak in de mond
lief moeten nemen.
I AMSTERDAM (ANP) - Ir Fei
j wie vorige week levenslange
I straf is geëist in de ontvoerings
wil dat er een einde komt aan i
1 perkingen die hem in de Bijlme:
den opgelegd.
Hij heeft daartoe een kort geding ai
dat maandag 11 juli om 12.00 uur in
dient. Zijn advocaat, J. Weermeije
desgevraagd mee. Onzeker is nog
ding zelf mag bijwonen.
De begin april gearresteerde Ferc
bjjjft in een kale isoleercel met eer
tras en scheurlakens en -dekens. E
durend twee camera's op hem ger
band daarmee gaat het licht in de
Viss<
Volgens voorzitter J. Nooitge
Vissersbond lijden de vissers
ongeveer tienduizend gulden pi
zijn kandidatuur behoeft
vervolmaken.
Wat dat betreft heeft
gouverneur van Massachu
setts zijn lessen geleerd vai
Walter Mondale die Geral-jl
dine Ferraro als eerste vroul
welijk kandidaat voor het vij
ce-presidentschap naar vori
schoof. Dat leverde Mond
massa's publiciteit, maar naaj
verhouding geen stemmen 0
Tenslotte Dukakis' laats
grote probleem: Hij moet zicil
verzoenen met zijn verslage:
collega's en hun niet onh
langrijke achterban. Dat is c
reden waarom hij met Alb
Gore en Richardt Gepnak
en natuurlijk vooral ook 1
Jesse Jackson óVer het vid
presidentschap heeft gespri
ken.
Het staat vrijwel vast
Dukakis geen van drieën aaij
zich wil binden. Maar als I
moet en als het beter is vo:
zijn kandidatuur, dan zal 1
een van zijn voormalige
genstanders accepteren.
Dukakis zal zelf weinig
dat punt ondernemen, wa:
hij is er de man niet naar zie]
iemand te laten opdringen
Daarom zal hij het naar vort
schuiven van zo'n ver
ningskandidaat wijselijk aal
de conventie overlaten.
Bovendien hangt de vissers als
een zwaard van Damocles bo
ven het hoofd dat de berging
mislukt en dat de chemicaliën
in zee terechtkomen met alle
mogelijke gevolgen vandien
voor de visserij, aldus Nooitge-
dagt. De berging gaat de vis
sers ook veel te lang duren.
In een gebied met een straal
van 25 mijl rond de Anna
Broere mogen de vissers hun
netten niet uitgooien. Het gaat
om een oppervlakte van 670
vierkante kilometer. Daar
kunnen volgens de voorzitter
van de Vissersbond heel wat
'spannen' (twee schepen die sa
men vissen) tegelijk terecht. De
vissers moeten hun vangsten
nu elders zoeken.
Nooitgedacht wil een eventuele
[schadeclaim indiepen via het
I Visserijschap. Tegen wie de
claim zou moeten wordea inge
diend is nog niet duidelijk. De
reder van de Anna Broere heeft
I enkele dagen na het zinken af
stand gedaan van tanker en la-
jding. Rijkswaterstaat is nu
[verantwoordelijk voor de ber
ging, waarvan de kosten voor
alsnog voor rekening van de
Staat komen.
Juridisch zal moeten kunnen
worden aangetoond dat sprake
is van vangstverlet en extra
kosten om elders te vissen. On
der de vissers gaan volgens
Nooitgedagt al stemmen op om
een andere tanker van de
zelfde rederij in te sluiten, net
zoals de binnenvaartschippers
hebben gedaan met een duw-
bakkenkonvooi van Granaria.
e
z
te
w
w
U
v
O
z
li
E
1<
n
S
U
k
K
P
b<
li
n
v
O
V
b
dl
b:
01
P«
01
ir
w
w
w
gi
Set kustwachtcentrum in IJ-
Puiden heeft ontkend de lek-
|kage van uiterst giftig acrylo-
nitril uit een ladingtank van de
le;
dl
di
o\
I DE SNEER die het PvdA-kamerlid P
|ren van de enquêtecommissie pasf
directie van paspoortenfabrikant KE
I teitsgehalte dan De Visser met zijn
inen vermoeden. 'Als ik ze weer z
geen oude adel', zo merkte De Vissi
I Een interview met het weekblad
lasser er met zijn bepaald niet lovei
IJf Directeur W. Baard van de oms
jr'pn In dit artikel kennen als een m;
]neid en rancune - in staat is om to
te gaan.
I Baard dreigt bijvoorbeeld om tier
f laten drukken en deze af te zette
wereld als minister Van den Broek v;
rw„r het nieuwe paspoort intrekt
Ue WD-ers Wiebenga en Weisgla
ue uitleg van de interim-manager v;
{~f 1 omschrijft als 'een emotionel
ei over zich heen heeft gehad'. 1
ragen zich af of de Staat zaken mo
ff'ch dergelijke dreigementen ver
ue opstelling van Wiebenga en V\
varvaardiging van een fraudebes
pn durend drama. Een directeur
teuwe paspoort moet vervaardigen
0nderwereld, versterkt het alger
5e fabricage van dat nieuwe p<
fooid wordt.
Ln,etJ.ncident zou voor het minist6
panie'dmg moeten zijn om de relatie
kan LjProt)'eem is echter dat Buiter
Fan. Het contract dat KEP met dit mi
6k H°a meer worden verbroker
driif voor de schadevergoec
[Ti i]_ff9' te eisen, wanneer Buitenl
ukuf s °Pze9t- Om die reden he
Pogmgen om tot een kwalitatief
IVF-rhat a'sn°9 de kans gekregen on
p^fafde versie te komen,
kiin m a verkeert in een weinig be
nu tn Panden en voeten gebonder
bpn ri®,nif flleen heeft gefaald als p
linn if bele zakenmentaliteit blij!
F 'e komen aan de ellende rond hi