'Witte-boorden'
nog steeds
hoog genoteerd
Zieke economie duwt Joegoslavië in afgrond
Franse socialisten hebben moeite met Mitterrands 'ouverture'
even..u
UITBLAZEN
Prof. Ultee en de maatschappelijke ladder
Mulders
vangen
El
DE STEM ACHTERGROND DONDERDAG 7 JUL11988
WIM KOCK
_DESTEM_
NIEUWE LEIDER STIPE SUVAR STAAT VOOR ZWARE TAAK
8
TS
|EN mulder heb ik in
geen jaren meer ge
zien. Gisteren kwam
de meikever hier ter
sprake naar aanleiding
van een lezersbrief over
dialect. In die brief werd
ook melding gemaakt van
zaken die nu als onnodige
wreedheden zouden worden ge
zien, maar waar toen niemand
van opkeek. Vogelnestjes uitha
len bijvoorbeeld. Dat wordt te
genwoordig zelfs de eksters
kwalijk genomen, maar vijftig
jaar geleden werd het op het
platteland veel gedaan. En kik
kers opblazen, niet te vergeten.
Of 'dikkoppen' opvissen en in
een jampotje met water gevan
gen houden. Vogelnestjes uit
halen was mij door mijn ouders
verboden. Het was namelijk
niet zo dat iedereen daar geen
kwaad in zag.
De verzamelaars van leegge
blazen en aan draad geregen
vogeleitjes hielden vaak ook
eekhoorns, wezels of hermelij
nen. De eekhoorn zat in een
kooi tegen de buitenmuur,
waarin het beestje de gods-
ganse dag als een cavia over
een rad trippelde. Het waren
- zal ik maar zeggen - mensen
die nog dicht bij de grond en de
natuur leefden en nooit verder
van huis waren geweest dan de
kerk, de school en omliggende
bossen en velden. Daar stroop
ten ze ook graag een konijntje,
als ze voor het leegroven van
vogelnesten te groot waren ge
worden.
Het dorp had een betrekke
lijk recent agrarisch verleden,
waarin de keuterboeren en
landarbeiders alleen numeriek
hadden overheerst. De mensen
die liefhebberden in eekhoorns,
vogeleitjes en gestroopte ko
nijntjes hielden vaak ook een
varken of geit, bewerkten een
moestuin of hielden er een
veldje frambozen op na. Het
waren strikt genomen 'burgers',
zoals de boeren ons noemden,
maar ze leefden nog groten
deels als keuterboeren, hun fa-
brieksloon aanvullend met wat
de natuur te bieden had, ook
op het gebied van amusement.
Mulders (meikevers) vangen
was van een andere orde. Daar
verzette niemand zich tegen.
Het was spel. De mulders wer
den ook met zorg en liefde be
handeld. Dat zo'n diertje het
onmogelijk leuk kon vinden dat
het niet verder kon vliegen dan
de draad lang was die je aan
een van zijn pootjes had gebon
den, kwam bij niemand op.
Ook het transport in duistere
lucifersdoosjes moet ondanks
de overvloed aan beukeblad
een kwelling zijn geweest. Mul
ders waren gek op jong beuke
blad. Dat maakten wij op uit
het gegeven dat je in een beu
kenhaag het snelst aan een
mulder kwam. Wij hadden
thuis een beukenhaag en er wa
ren altijd mulders zat voor de
hele buurt.
De verschillen die de vleu
geldekschilden vertoonden in
kleurnuances en tekening wa
ren verbluffend. Ook in vorm
en grootte verschilden ze: van
bol naar rank. Het vergelijken
van eikaars mulders was dan
ook een belangrijk onderdeel
van het spel. Het gekriebel van
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllli?
de scherpe, krachtige pootjes in
de gesloten hand vonden we
een prettig gevoel. Meisjes hiel
den er niet van. Op een gegeven
moment lieten we de mulder
weer vrij om een andere te gaan
vangen en voor je het wist was
de 'muldertijd' voorbij.
Soms trokken we het dorp
uit, naar de beek. Om kikkers
te vangen bijvoorbeeld. Omdat
daar de sociale controle van de
buurt ontbrak liep dat nog wel
eens uit de hand. Een kikker
kreeg een strootje in zijn anus
gestopt en dan werd het arme
beestje opgeblazen tot het rond
was als een ballonnetje. Het
was een uiterst wreed spelletje
waaraan de meesten niet daad
werkelijk deelnamen, maar
waartegen ook geen van de
aanwezige jongens verzet
durfde aan te teltenen. Ik heb
het zelf nooit over mijn hart
kunnen verkrijgen een kikker
op te blazen. Daarvoor had ik
te veel fantasie, kon ik me te
gemakkelijk voorstellen zelf
een kikker te zijn. Maar ook ik
heb er zwijgend bij staan kij
ken, vervuld van een mengeling
van afschuw en opwinding,
bang in elk geval voor een
'droel' te worden versleten, als
ik er wat van zou zeggen.
Iets vreedzamer ging het toe
bij het dikkopjes vangen. Dik-
kopjes waren kikkervisjes, kik
kers in wording. Ze lieten zich
gemakkelijk opvissen met een
zelfgemaakt schepnet van ijzer-
draad en een stuk oude vitrage.
We hielden ze in een jampot,
gevuld met water. Als we er op
uitgekeken waren gooiden we
ze terug, net als de stekelbaars
jes, want we wisten uit ervaring
dat we ze toch niet in leven
konden houden. Het lukte na
tuurlijk niet altijd de beestjes
weer tijdig terug in de beek te
hebben zodat er ook door mijn
toedoen menig dikkopje onno
dig is gesneuveld. Dat 'de na
tuur' schaars was, daar hadden
wij geen flauw benul van. We
gingen gewoon op ons gevoel
af: mulders houden was ge
woon, kikkers opblazen was
dierenmishandeling en stekel
baarsjes mocht je vangen als je
ze maar terug in de beek gooi
de, nadat je ze had 'bestudeerd'
in de jampot.
Vandaag de dag zijn we een
stuk milieubewuster, denken
we. We hebben geen wezel in
een kooitje, al was het alleen
maar omdat er bijna geen we
zels meer zijn. In onze omgang
met dieren is echter weinig ver
anderd. Integendeel zelfs, er
worden vandaag de dag heel
wat meer dieren in kooitjes en
aan de lijn gehouden dan in de
dagen toen iemand nog het bos
inliep om een eekhoorntje te
vangen in plaats van naar de
dierenwinkel om er een cavia te
kopen.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
f 24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1,- per maand,
1,90 per kwartaal, f 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. j 1,25.
Service-atdeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
P gn 1/rf I glipn-
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Kees Buijs
WIE VOOR een dubbeltje
geboren is.
kan nog wel drie stui
vers worden", vult prof.
Wout Ultee lachend aan.
„Maar een dubbeltje wordt
zelden een kwartje. Omge
keerd wordt een kwartje
bijna nooit een dubbeltje.
Maar wel twee dub
beltjes".
Stijging en daling op de maat
schappelijke ladder gaan
vooral met kleine stappen,
legt hij uit. Sprongen tussen
heel laag en heel hoog zijn er
nauwelijks.
En de Verenigde Staten
dan? Daar eindigt een loop
jongen nog wel eens als pers
magnaat, oliebaron of film
baas.
„Dan hebben ze de tijd mee.
Een krappe arbeidsmarkt bij
voorbeeld", zegt Ultee. „In de
Verenigde Staten zie je maat
schappelijke stijging over
grotere afstanden dan in
Europa. En in tijden van
werkloosheid is de stijging
gewoonlijk minder".
Als we spreken over lagen
in de samenleving en over
maatschappelijk aanzien, dan
koppelen we dat bijna altijd
aan iemands beroep. Zo ko
men mensen zonder werk er
bekaaid af, erkent de hoogle
raar.
„Een langdurig werkloze
scoort laag op de maatschap
pelijke ladder. Maar het
meest verontrustende vind ik,
dat de uitwisseling tussen
werkenden en werklozen
sinds de jaren zeventig min
der is geworden. Hoewel de
werkloosheid weer een tijdje
licht daalt, wordt de maat
schappij geslotener. Ook ver
geleken met andere landen
blijkt het probleem van de
langdurig werklozen in Ne
derland verontrustend".
Eigenlijk ga je nu pas de
gevolgen van langdurige
werkloosheid zien, vindt Ul
tee. „Den Uyl had gelijk, toen
hij daar kort voor zijn dood op
wees. De gevolgen, de inkrim
ping van z'n leefwereld, voelt
een werkloze pas op lange ter
mijn. Hij gaat niet meer met
vakantie, en als z'n auto op z'n
eind loopt, koopt ie geen
nieuwe meer".
DE zoon van de groenteman schopt het tot
hoogleraar. Dat gebeurt nog wel eens. Maar de
zoon van de hoogleraar die groenteman wordt? Dat
hoor je zelden. En zeker niet uit de mond van de
enigszins gegeneerde hooggeleerde pa.
Stijgen op de maatschappelijke ladder is prachtig.
Maar dalen? Toch hoort dalen er ook bij in een
open maatschappij als de onze. Veel mensen zien
dat met lede ogen aan. „Mijn kinderen mogen alles
worden", hoor je ouders zeggen; „als ze hun
middelbare school maar afmaken".
Hoe gaat dat stijgen en dalen in Nederland? Zijn er
verschillen met vroeger, en met andere landen?.
„De verschillen blijven klein", zegt prof. dr. Wout
Ultee, die veel onderzoek doet naar
maatschappelijke lagen en bewegingen ertussen.
Sinds vorig jaar is hij hoogleraar algemene en
theoretische sociologie aan de Katholieke
Universiteit Nijmegen.
Prof. dr. Wout Ultee
FOTO JAN VAN LEEUWEN
De maatschappelijke lader
Hoeveel maatschappelijk aan
zien kennen Nederlanders toe
aan beroepen?. In 1982 on
derzochten de sociologen Ul
tee en Sixma dit voor 116 be
roepen. Daarnaast moesten
ondervraagden dezelfde lijst
rangschikken in volgorde van
aantrekkelijkheid, met boven
aan het beroep dat men het
liefst zou hebben. Aanzien en
aantrekkelijkheid bleken voor
hetzelfde beroep vaak sterk
uiteen te lopen. De verschillen
waren het grootst bij:
Aantrekkelijkheid
Aanz.
chirurg 1 50
hoogleraar 2 34
rechter 3 45
burgemeester
(150.000 inw.) 6 31
directeur industrie met
500 werknemers 13 22
verkeersvlieger 15 1
burgemeester
(25.000 inw.) 17 23
directeur industrie met
50 werknemers 26 9
bejaardenverzorgster 43 86
politieagent 45 74
maatschappelijk werker 46 19
geluidstechnicus omroep 52 25
journalist 60 8
nieuwslezer radio 63 28
boewachter 73 15
begrafenisondernemer 86 104
Is de maatschappelijke lad
der een uitvinding van socio
logen?.
„Nee, we laten de mensen
zelf een rangorde bepalen. In
1982 bijvoorbeeld hebben we
mensen kaarten met beroepen
gegeven, en gevraagd welk
aanzien zij denken dat 'men'
aan die beroepen toekent. Dan
zie je dat verschillende sociale
milieus toch met min of meer
dezelfde rangorde komen.
Mensen hebben een duide
lijke voorstelling van hoog en
laag. Dat aanzien van beroe
pen blijkt overigens nauw sa
men te hangen met opleiding
en inkomen".
En als mensen moeten aan
geven welk aanzien zij per
soonlijk aan beroepen toeken
nen?.
„Dan zie je minder grote
afstanden, maar meestal toch
dezelfde rangorde".
Vinden mensen aanzien be
langrijk als ze zelf een beroep
kiezen?.
„Mensen zeggen dat niet
rechtstreeks. In Amsterdam
heeft een onderzoeker het
eens via een omweg gevraagd.
Vrouwen kregen een kleur als
ze moesten zeggen dat hun
man bij de gemeentereiniging
werkte. Ze schaamden zich er
voor. Het kan dus heel ver
gaan wat er aan etiketten-
plakkerij gebeurt".
Ultee's onderzoek was een
herhaling van het onderzoek
naar beroepsprestige dat de
Leidse socioloog Van Heek in
1953 deed. Waren er opval
lende verschillen na die bijna
dertig jaar?.
„Nee. We hadden verwacht
dat de politieagent, de militair
en de burgemeester sinds de
jaren zestig en zeventig ge
daald zouden zijn. Maar ze le
ken eerder te zijn gestegen".
Mensen denken soms heel
verschillend over beroepen.
Als voorbeelden noemt hij de
caféhouder, de kunstschilder
en de geestelijke.
„Maar het mooiste voor
beeld vind ik Van Heek zelf.
De hoogleraar kwam uit een
geslacht van Twentse textiel
fabrikanten. In de ogen van
zijn familie was Van Heek ge
daald. Maar op de ladder die
Van Heek had geconstrueerd,
stond de hoogleraar hoger dan
de grote fabrieksdirecteur".
Hoe staat het met het be
roepsprestige van vrouwen?.
„We dachten dat vrouwe
lijke aanduidingen van beroe
pen het prestige omlaag zou
den halen. En inderdaad
scoorde 'directrice' lager dan
'directeur'. Maar 'verpleeg
ster' scoorde juist weer hoger
dan 'verpleger'. Verder ver
moedden we dat beroepen die
steeds meer vrouwen trekken,
in aanzien achteruit zouden
gaan. Dat kwam er niet uit".
In zijn Utrechtse en - sinds
vorig jaar - zijn Nijmeegse
onderzoekstijd vergeleek Ul
tee een groot aantal Westerse
en Oosteuropese landen. De
verschillen in waardering van
beroepen blijken opvallend
klein. „Als je verschil wilt
zien, moet je kijken naar de
hogere, geschoolde handar
beid tegenover de lagere
hoofdarbeid. Die zijn meer in
elkaar overgelopen.
In Westduitsland is het
verschil tussen hoofd- en
handarbeid nog groot, in ons
land is het ook nog vrij groot.
Maar in Zweden en de Oost
europese landen staat het ge
schoolde handwerk al een tijd
hoger aangeschreven dan het
routinematige hoofdwerk.
Vroeger heetten ze witte
boorden- en blauwe boorden-
beroepen. Maar als ik aan
eerstejaars studenten vraag
wat dat betekent, weten som
migen het niet".
Tussen de jaren vijftig en
het begin van de jaren tachtig
werd de Nederlandse samen
leving opener, stelt Ultee vast.
Het beroep van de zoon ging
minder verband houden met
dat van z'n vader, en bij hu
welijken kwam 'soort zoekt
soort' minder voor.
Veel landen proberen de
openheid en de gelijke kansen
bewust te bevorderen, met
name door het onderwijs toe
gankelijker te maken. Haalt
dat veel uit?.
„Niet veel, wel wat. Meestal
ruimt men financiële belem
meringen op, maar misschien
moet men meer kijken naar
culturele barrières. Opvattin
gen als 'onderwijs is toch niets
voor ons soort mensen'.
Waarom zou je die culturele
barrières niet even goed kun
nen slechten?".
Door Peter Vierenhalm
ER WAART een grap door
Belgrado. 'Hoeveel landen
telt Europa in het jaar
tweeduizend? Antwoord:
Tien, namelijk Westeuro
pa, Oosteuropa en de acht
'landen' in Joegoslavië'.
Echt lachen kan geen enkele
inwoner van het doodzieke
land dat uit zes republieken
en twee autonome provincies
bestaat. Maar de grap geeft
wel duidelijk aan dat de een
heid in Joegoslavië ver te zoe
ken is. Grootste boosdoener is
de aanhoudende economische
malaise in hèt land.
Stipe Suvar, die afgelopen
week tot nieuwe leider van de
communistische partij werd
gekozen, staat voor een haast
hopeloze taak om het land uit
het slop te halen en de eenheid
te herstellen.
Suvar, afkomstig uit de
deelrepubliek Kroatië, is een
voorstander van de harde lijn.
Hij wil dat alle partijleden het
uitgestippelde beleid van de
partij ook volgen. Suvar moet
de mensen het geloof in de lei
ding weer terug zien te bren
gen.
De communistische partij
kreeg de afgelopen maanden
een vloedgolf van kritiek over
zich heen. Niet vreemd, want
het land wordt door de econo
mische crisis steeds dieper het
dal ingeduwd en de partij
heeft daar niets aan kunnen
doen.
Joegoslavië kampt momen
teel met een inflatie van 150
procent op jaarbasis en de
buitenlandse schuld loopt op
naar de 42 miljard gulden. Het
minder waard worden van de
dinar, de munteenheid in Joe
goslavië, heeft de afgelopen
'weken voor een nieuwe ex
plosie van de prijzen veroor
zaakt. De burgers moeten
voor de meest elementaire le
vensbehoeften steeds dieper
in de beurs tasten.
Dat leidde vorige week al
tot massale betogingen in Bel
grado. Drieduizend stakende
en demonstrerende metaalar
beiders kregen steun van dui
zenden inwoners van de
hoofdstad. De roep om 'brood
en veranderingen' was tot
binnen de parlementsmuren
te horen.
De bezuinigingspolitiek
(opgedrongen door het Inter
nationale Monetaire Fonds in
ruil voor kredieten) treft
vooral de arbeiders, die flink
worden gekort op hun lonen
om de geldontwaarding in te
tomen. Dat leidde in april, mei
en juni tot massale stakingen
en demonstraties die de zieke
economie nog verder onder
mijnen.
Juli is maar nauwelijks
begonnen en het is ook al raak
met demonstraties. De stad
Vukovar in centraal Joego
slavië was eergisteren het to
neel van een grote protestac
tie. Ruim Ï0.000 mensen
ageerden tegen de regering en
eisten 100 procent loonsverho
ging. Al vanaf zaterdag sta
ken er arbeiders die slechts
een deel van het loon over
j uni hebben ontvangen.
De stakingen van de afge
lopen maanden zijn hard op
weg naar een nieuw record.
hrgrAfi c* (derwj G
Vorig jaar waren er meer dan
1.600 stakingen, waaraan
meer dan 300.000 arbeiders
deelnamen.
De Joegoslaven moeten
boeten voor de fouten van de
regering. Verkeerde binnen
landse beleggingen, corruptie
en ondoordachte (dus dure)
leningen bij buitenlandse
banken leiden naar een bit
tere realiteit: één op de drie
bedrijven in het land werkt
momenteel met verlies. De
binnenlandse schuld bedraagt
47 miljard dollar. Tel daar de
buitenlandse schuld bij op en
de pijn is zichtbaar.
De verzwakte economie
moet ook nog eens de kosten
dekken van de vijfhonderd
overheidsorganen op gemeen
telijk niveau, acht op het ni
veau van de deelrepublieken
en last but not least die ene op
centraal niveau.
De partij is inmiddels afge
stapt van het systeem van ar
beiderszelfbestuur. Het land
koerst nu af op een volledige
markteconomie. Maar de
overgang neemt tijd in beslag
en zal nog meer economisch
en sociaal leed veroorzaken.
En meer van dit soort leed
kan Joegoslavië niet meer
dragen. Partijleider Suvar
heeft al moeite genoeg de re
gionale leiders enigszins in
toom te houden. Maar meer
angst boezemt het leger in,
dat de afgelopen tijd steeds
ongeduldiger wordt.
Vorige week nog uitte de
minister van Defensie, gene
raal Veljko Kadijevic, zijn on
genoegen over de toenemende
kritiek van de bevolking op de
strijdkrachten. „Ons geduld
raakt op. We wensen niet lan
ger aan kritiek bloot te
staan", zei de generaal.
De druppel die de leger
emmer deed overlopen, was
het protest van de inwoners
van de republiek Slovenië te
gen de arrestatie van twee
journalisten en een soldaat
Het drietal zou militaire ge
heimen hebben prijsgegeven.
Meer dan 20.000 inwonen
gingen spontaan de straat op
om te luisteren naar popgroe
pen en dichters die een optre
den verzorgden ten gunste
van het gearresteerde drietal
Generaal Kadijevic zag in dit
alles een 'vijandelijke actie'
die de 'grondwettelijke orde
van Joegoslavië ernstig in ge
vaar bracht'.
De onderminister van De
fensie, vice-admiraal Petal
Simic, gaat nog iets verder
Volgens hem ziet het leger
communistische partij
grote boeman. „De Joegosla
vische autoriteiten zijn op
portunistisch en besluiteloos
Ze zijn niet in staat het volt
de weg te wijzen naar een re
volutionaire omvorming va»
de maatschappij", zegt de on
derminister.
Stipe Suvar is momenteel
leider van een vulkaan <f
steeds meer lava begint
spuwen. Tot een echte uitbar
sting is het vooralsnog niet
gekomen. Nog niet.
Door Bob van Huët
DE DOOR president Mitterrand
en zijn premier Rocard gewenste
'ouverture' ofwel de opening
naar het politieke centrum blijkt
voor de eigen, socialistische par
tijgenoten moeilijker verteer
baar dan gedacht.
De benoemingen van Jean-Pierre
Soisson, oprichter van de conserva
tieve Republikeinse Partij tot minis
ter van arbeid en Jean-Marie
Rausch, een 'havik' binnen de chris
ten-democratische CDS, tot minister
van buitenlandse handel hebben tot
bijna openlijke kritiek geleid aan het
adres van het staatshoofd.
De overwinningsroes na Mitter
rands herverkiezing heeft plaats ge
maakt voor sombere toekomstbeel
den. De roze basis vreest voor de be
langrijke gemeenteraadsverkiezin
gen van volgend j aar.
Mitterrands talrijke redevoerin
gen over een mogelijke samenwer
king met gematigd rechts moet me
nig socialist wel leuk in de oren heb
ben geklonken tijdens de verkie
zingscampagnes. Maar dat het wei
eens menens zou kunnen worden,
daarop had men toch minder gere
kend.
Toch is de, zij het nog voorzichtige,'
doorbraak er gekomen. Het tweede
kabinet Rocard bestaat voor de helft
uit niet-socialisten. Mitterrands
'ouverture'-idee werd versneld uit
gevoerd door de onvoldoende score
van de PS bij de vervroegde parle
mentsverkiezingen van vorige
maand. Michel Rocard kon slechts
een minderheidsregering vormen,
waar opiniepeilingen een opper
machtig roze blok hadden voorspeld.
De kiezers hebben me indirect ge
lijk gegeven, moet Mitterrand ge
dacht hebben toen duidelijk was ge
worden dat geen enkele partij alleen
kon regeren. De eerste niet-socialis
ten werden overgehaald in het kabi
net Rocard plaats te nemen, anderen
volgden kort daarop.
Vooral de benoeming _van Jean-
FOTO AFP
Rocard
Pierre Soisson op een voor links zo
gevoelig ministerie als dat van ar
beidszaken blijkt bij de militanten
helemaal fout gevallen.
„Een blunder van Rocard, die Mit
terrand niet heeft kunnen of willen
voorkomen", vindt een militant. De
linkerflank van de socialistische
partij zou erdoor open liggen voor de
communisten die in de 'kapitalist'
Soisson een levend bewijs zouden
hebben van het 'verraad' aan de
linkse dogma's.
„Dat wordt een ramp volgend jaar.
Hoe, voor wie of tegen wie moeten
we eigenlijk nog campagne voeren",
zegt de militant.
Dat laatste lijkt ook de nieuwe
partijvoorzitter en oud-premier
Pierre Mauroy zich af te vragen. Hij
moet de rijen gesloten zien te houden
om belangrijke bolwerken als Mar
seille en Lille te bewaren.
Terwijl de drie belangrijkste pos
ten van het land zijn ingenomen door
socialisten (oud-premier Fabius is
tot Kamervoorzitter gekozen) zijn de
zorgen nog nooit zo groot geweest.
Mauroy sleept zich van vergadering
naar vergadering om de gedachten
van 'Tonton' uit te leggen, ook al
staat hij er zelf niet achter.
Mitterrand zelf zou daar weinig
van wakker liggen. Belangrijker dan
het 'gekef' uit de partij acht hij de
uitvoering van zijn nieuwe, verzoe
nende taak, die feitelijk neerkomt op
het afbreken van de Vijfde Repu
bliek, het levenswerk van zijn histo
rische rivaal Charles de Gaulle.
Die gruwelde van alles wat naar
coalitie en partijpolitiek rook en
wilde vooral volgzame regeringen en
parlementen. Mitterrand wilde dat
ook toen de PS oppermachtig was,
maar nu droomt hij toch van een sa
menwerking met gematigd rechts die
hem in de geschiedenisboekjes zal
brengen als de man die de twee helf
ten van het volk bij elkaar heeft ge
bracht.
Een recente geheime ontmoeting
met Raymond Barre hierover is uit
gelekt, wat de stemming er aan de
socialistische basis niet vrolijker op
heeft gemaakt. Zo doet het wonder
lijke zich nu voor dat de socialisten-
van-de-oude-stempel op één lijn zit
ten met de gaullisten, die ook niets
van politieke vermengingen moeten
hebben. Men begrijpt elkaar een stut
beter, ondanks of dankzij Mitter
rand.
