even.
UITBLAZEN
Waar werelden botsten, mislukte het paspoort
Dees wi
Het parlementaire seizoen eindigt in vragen
EIGEN B
'Ik trad
EEN WEEK OPENBARE VERHOREN OVER DE 'GESPLETEN DAME':
BLIJFT KABINET MET LINKERHAND GEVEN EN MET RECHTER NEMEN?
Groeten uit
Zuytpeene
DE STEM ACHTERGROND ZATERDAG 2 JUL11988
-DESTEM-
DE STEM BINNEN
BREDA (ANP) - De eig<
daalder voor geneesm
naak, kost meer dan ze I
VERDACHTE O
burengerucht
TWEE weken geleden
ging het hier over het
Nauw van Kales.
Daarbij kwamen de vele
Nederlandse (eigenlijk
Vlaamse) plaatsnamen
aan de orde die het al eeu
wen uithouden onder de
druk van het Frans. Het is
me in Calais (Kales) wel eens
overkomen dat ik door een
Franse douanier in het Vlaams
werd toegesproken, maar in het
algemeen moet worden aange
nomen dat in deze eeuw het
aantal mensen in de streek tus
sen Duinkerken en Lille (Rijs-
sel) dat nog een Vlaams dialect
spreekt drastisch en snel is af
genomen. De taaiheid van de
Vlaamse plaatsnamen is des te
opmerkelijker omdat er veel bij
zijn die me voor een van huisuit
Franstalige, zelfs na enige ver
fransing, toch nog tamelijk
tongbrekend lijken.
Hoe spreekt bijvoorbeeld
een Fransman een plaatsnaam
als Bollezeele uit? Of Oudezeele
en Winnezeele? Van Borburg
hebben ze Bourbourg gemaakt
en van St. Pieters-Broek maak
ten ze St. Pierre-Brouck. Le
Kieken-Put en La Kruysstraete
kregen een Frans lidwoord,
maar Haezepoel bleef het zon
der stellen. Twee weken gele
den al gaf ik wat voorbeelden
van Vlaamse namen in dit
Franse land. Ik had die toen
van een kleinschalige kaart (1
op 'n paar miljoen) uit de atlas.
Sindsdien heb ik tweemaal per
auto het gebied doorkruist en
vooral langs de tweede route,
die voor mij nieuw was, trof ik
zoveel Vlaamse namen aan dat
ik na terugkeer ijlings een
grootschalige wegenkaart
1:200000) ben gaan kopen.
Als ik naar Engeland ga reis
ik vaak 'om de zuid'. Dat is niet
alleen goedkoper oversteken:
het is ook stukken sneller. Als
je kort na half acht bij Hazel-
donk de Belgische grens over
steekt, ben je om half elf in Ca
lais en om half twaalf (Engelse
tijd!) in Dover. Je moet dan wel
de hovercraft of een van de
snelle schepen van P&O ne
men. Die laatsten doen de
oversteek in vijf kwartier. De
hovercraft in 35 h 40 minuten.
De laatste keer kon ik niet op
de gewenste tijd een plaats op
de hovercraft van Dover naar
Calais krijgen. Het luchtkus
senvaartuig was vol. In plaats
van naar Calais stak ik toen
over naar Boulogne.
Boulogne-sur-Mer ügt van
hieruit gezien 35 km voorbij
Calais, maar daar kun je er al
meteen 20 van aftrekken door
niet via Calais te rijden, maar
over St. Omer (St. Omaars).
Dat is bovendien een goede
route door een fraai, groen en
golvend landschap. St. Omer
zelf kun je omzeilen door een
kilometer of vijf daarvoor de
richtingborden Arques te gaan
volgen en vandaar Cassel. Na
de beklimming van Cassel, het
oude stadje ligt op een heuvel,
is het niet ver meer naar de Bel
gische grens bij Steenvoorde.
Door over St. Omer te rijden
doe je over de afstand Boulog-
ne-Hazeldonk maar een kwar
tiertje langer dan over Calais-
Hazeldonk.
WIMKOCK
J
Het was langs de route over
St. Omaars dat ik zoveel
Vlaamse plaatsnamen tegen
kwam. Het wemelt ervan: Leu-
linghem, Tatinghem, Buys-
scheure, Lederzeele, Broxeele,
Moringhem, Ebblinghem, Lyn-
de, Wulverdinghe, Volckerinck-
hove, Bavinchove, Hondeghem,
Oxelaere, Zuytpeene, Noord-
peene, Nortkerque, Zutkerque,
Hazebrouck enzovoorts. Het
zijn, behalve Hazebrouck, alle
maal maar kleine plaatsen.
Dorpen, gehuchten en buurt
schappen.
Ook elders in dit noordelijk
ste deel van Frankrijk, de de
partementen Nord en Pas-de-
Calais, wisten de Vlaamse top
oniemen zich te handhaven.
Grotere steden kregen sterker
verfranste namen dan kleine
plaatsen. Rijssel werd Lille,
Toerkonje werd Tourcoing,
Dowaai werd Douai (dat ligt
trouwens in Waals België even
als Doornik dat Toumai werd).
Het Belgische Bergen werd
Mons, maar het fraaie Franse
vestingstadje Bergues, vlakbij
Duinkerken, behield zijn
Vlaamse naam grotendeels.
Wie 'binnendoor' van Dik-
smuide na Calais wil, komt er
langs. Na het passeren van de
Franse grens kom je achtereen
volgens door of langs Hond-
schoote, Haaghe-Meulen, Ber
gues, Spycker, Steene, Brouc-
kerque en Bourbourg (Bor
burg). Vandaar kan men beter
de grote weg opzoeken bij Gra-
velines (Grevelingen) om dan,
door Marck, Calais binnen te
rijden. Aan het eind van de
rondweg van Gravelines is er
nog een alternatieve weg naar
Calais. Je komt dan door Le
Tap-Cul, maar ook door Wal-
dam.
Ook ten zuiden van de lijn
Boulogne-Rijssel kom ik op de
kaart nog tal van Vlaamse na
men tegen. Bij de rivier de Can-
che, die bij Le Touquet-Paris-
Plage in Het Kanaal uitmondt,
houdt het wel zo'n beetje op, al
breidde graaf Amulfl (918-
964) zijn Vlaamse vorstendom
nog tot over die rivier uit, tot
en met de stad Amiens zelfs.
Ten zuiden van de rivier vind ik
nog Berck en een paar plaatsjes
die Capelle heten. Binnen hon
derd jaar na Amulfs expansie
over de Canche was Vlaande
ren Amiens weer kwijt en viel
het gebied ten zuiden van de
lijn Boulogne-Rijssel uiteen in
afzonderlijke graafschappen,
waaronder Boulogne zelf, het
aan de Canche gelegen stadje
Hesdin en St. Pol aan de Ter-
noise. Maar de Vlaamse erfenis
is nog zichtbaar op de Miche-
lin-wegenkaart van 1988: Fau-
quembergues (Valkenbergen?),
Westrehem, Molinghem, Isber-
gues, Blaringhem, Denne-
brouck, Reclinghem, Leding-
hem, Watterdal, Lottinghem,
Widehem en Halinghem. Het is
maar een willekeurige greep.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli-.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176 Telefax 076-236405.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Telefax redactie 076-236309.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen bij vooruitbetaling te voldoen:
24,90 per maand; 71,85 per kwartaal of 279,15 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van resp. 1per maand,
1,90 per kwartaal, 7,60 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor posttoezending geldt een toeslag. Losse nummers: ma. t/m zat. 1,25.
Service-aldeling abonnementen: 076-236472, ma. t/m vrijd. 8.30-17.00 uur.
Heeft u de krant niet ontvangen7 Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Centrale reclame-afdeling 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en
zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Ad Burger
en Jan Greyn
VERSCHILLENDE WE
RELDEN botsten op elk
aar. De ellende rondom de
invoering van een nieuw,
Europees model paspoort
is naar het zich na een
week verhoren laat aan
zien, voornamelijk het ge
volg van 'verschillende
culturen'. Die verschillen
in denkwijze en gedrag
zijn niet alleen te bespeu
ren tussen Buitenlandse en
Binnenlandse zaken, maar
ook tussen de overheid aan
de ene en het bedrijfsleven
aan de andere kant.
Het paspoortproject dat nu
voor politiek tumult zorgt, is
feitelijk voorbereid door twee
ambtenaren van Buiten
landse Zaken. Die ambtena
ren hadden deskundigheid op
het gebied van paspoorten,
dat mag worden aangenomen,
maar verder onderschatten ze
verhoudingen met het be
drijfsleven en met het (con
currerende) departement van
Binnenlandse Zaken.
Dat was ook dé zwakke
schakel in het paspoortpro
ject, temeer daar Buiten
landse Zaken niet wist wat de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten als 'bond' van die
gemeenten teweeg kan bren
gen. Door de ferme en niet af
latende inspanningen van de
VNG trad er zeker vertraging
op bij de totstandkoming van
de nieuwe pas.
Uit de verhoren van de en
quêtecommissie blijkt dat
ieder voor zich vindt een
goede bijdrage te hebben ge
leverd. Dat is niet alleen een
typisch menselijke reactie,
maar waarschijnlijk nog
waar ook. De bijdragen af
zonderlijk spoorden echter
vaak niet met elkaar. Staats
secretaris Van Eekelen vond
het raadzaam zijn ambtena
ren wat meer armslag te ge
ven, zijn opvolger vond dat
juist niet nodig. En met het
gedrag van Van Eekelen had
het bedrijfsleven juist weer
een probleem.
Toch zal de politieke positie
van beide niet echt blunde
rende heren onderwerp wor
den van nauwgezette studie in
de commissie en van debatten
in de kamer. Het is niet be
kend welke gegevens de en
quêtecommissie achter geslo
ten deuren bij elkaar sprok
kelde, maar tijdens de verho
ren bleken niet echt politiek
laakbare handelingen van
Kranten, radio en televisie leken deze week last te
hebben van geheimtaal. 'KEP' en 'de gespleten dame'
figureerden in een melodrama rondom de invoering
van een nieuw paspoort. Een jaar of vijf geleden
kwam een proces op gang dat moest uitmonden in een
nieuw paspoort, naar Europese snit. Een consortium
van Kodak, drukkerij Elba en Philips (samen de let
ters KEP vormend) begon als favoriet van het minis
terie van Buitenlandse Zaken aan het karwei.
Al snel haakte Kodak af, later ook Philips. En de let
ters KEP stonden plots voor Kenmerk En Personifi
catie. De 'gespleten dame' bleef in het consortium; zij
staat voor de nieuwerwetse paspoortkaart die in de
pas moest worden geplakt. De term gespleten dame
had alles te maken met de beveiliging van de pas
poortkaart: het is niet mogelijk de foto van de kaart
te verwijderen, pogingen daartoe doen de foto splijten
en maken de kaart onbruikbaar.
De parlementaire enquêtecommissie verhoorde deze
week tal van getuigen. De gespleten dame was afwe
zig.
De parlementaire enquêtecommissie verhoorde deze week tal van getuigen.
Van Eekelen en Van der Lin
den.
Het verdient allemaal geen
schoonheidsprijs, dat wel,
maar in het licht van de ge
beurtenissen in de jongste po
litieke geschiedenis is hun
wandel niet slechter dan
Deetman met zijn studiefi
nanciering of Braks met zijn
visfraude. Al zal de afkon
digde nieuwe politieke cul
tuur van de WD wel eens op
dat punt voor nieuwe, verve
lende gezichtspunten kunnen
zorgen voor Van Eekelen en
Van der Linden.
Aantoonbare fouten zijn er
- getuige de openbare versla
gen van de betrokkenen - niet
gemaakt. Ieder bekeek het
nieuwe paspoort door zijn
eigen bril. Buitenlandse Za
ken ging met de daar gebrui
kelijke hooghartigheid ten
opzichte van het gewone va
derland aan het werk, Bin
nenlandse Zaken deed het
zelfde met de daar gebruike
lijke scepsis tegenover Bui
tenlandse zaken. Of zoals een
getuige zei: Buitenlandse Za
ken begint bij Lobith te wer
ken, waar Binnenlandse Za
ken ophoudt. En dat geeft een
grote kans op naast elkaar
werken.
Die tegenstelling is ook de
reden voor het absolute we-
Van Eekelen
.meer armslag
derzij dse wantrouwen dat
tussen beide departementen
heerst. Zo weigerde bijvoor
beeld Buitenlandse Zaken aan
Binnenlandse Zaken de volle
dige pas-offerte van KEP te
laten zien. De reden: als Bin
nenlandse Zaken te weten
komt hoe de KEP-offerte er
precies uitziet, wordt dat bin
nen een paar dagen doorge-
briefd naar de Staatsdrukke
rij, concurrent van KEP in de
strijd om de paspoort-order
en dé favoriet van Binnen
landse Zaken.
En om dezelfde reden wilde
Buitenlandse Zaken in eerste
instantie niet akkoord gaan
met een test van de KEP-pas
door de Centrale Recherche
Van der Linden
.vervelende
bemoeial
- FOTO'S ANP
Informatiedienst (CRI). De
CRI heeft namelijk nauwe
banden met gelddrukker Joh.
Enschedé, ook in de race om
het paspoort, en zou wel eens
vertrouwelijke informatie
kunnen doorgeven.
De lijnen tussen de betrok
ken ministeries lopen ergens
in Den Haag dood. Daar zou
den bewindslieden voor moe
ten waken. Maar als bewinds
lieden op het woord van hun
ambtenbaren vertrouwen kan
het enige tijd duren voordat
de gebroken communicatielij
nen tot de top doordringen.
Premier Lubbers zag op een
gegeven moment een schone
taak voor zich weggelegd door
contact te leggen tussen Van
- FOTO ANP
Eekelen en toenmalig staats
secretaris Van Amelsvoort
van Binnenlandse Zaken
De lijmpoging mislukte
deerlijk. Beide bewindslieden
beleden mondeling wel dat ze
zouden samenwerken, maar
in de praktijk kwam daar
niets van terecht. Vooral om
dat de ambtenaren van de
twee zich daar niets aan gele
gen lieten liggen, zij bleven
hun vendetta tegen 'de con
current' voortzetten. Lubbers
moest deze week toegeven on
machtig te zijn geweest dit
onderdeel van het overheids
beleid te sturen, waarmee
waarschijnlijk het best de
hardnekkigheid van het pro
bleem is aangetoond
De verhouding tussen over
heid en bedrijfsleven was niet
minder moeilijk. Getuige
Overmars, directeur van de
Nederlandse Investerings
bank en lid van de Stichting
KEP-Controle, liet daar
uiterst ontspannen zijn licht
over schijnen. Hij kenschetste
staatssecretaris Van der Lin
den als een vervelende be
moeial.
Pas toen de banken dreig
den hun geld uit het project
terug te trekken, was Van der
Linden bereid toe te geven
aan de roep om een interim
manager. Volgens Overmars
was de staatssecretaris als de
dood voor publiciteit. Als zou
blijken dat er een interim
manager nodig was, zou de
pers wel eens kunnen denken
dat er iets mis is met het pas
poortproject. Wat ook waar
was.
Overmars overlaadde de
commissie met kwinkslagen.
De directeuren Van Assen en
Baard („U hebt Baard nu in
het wild gezien, zo'n man te
kent zijn eigen nota's") straal
den volgens Overmars niet de
precisie van een potlood uit,
zodat een extra financiële
man nodig was. Van Assen en
Baard vonden dat niet nodig -
het zou hun positie aantasten
- en de ambtenaren van Bui
tenlandse Zaken hanteerden
dezelfde redenering.
Dezelfde Overmars was
ook de mening toegedaan dat
de overheid 'mede-ondeme-
mer' was. Staatssecretaris
Van der Linden bestreed dat
echter krachtig, want dat zou
hem in politieke moeilijkhe
den kunnen brengen. Van der
Linden zou in dat geval ook
aangesproken kunnen wor
den op foute beslissingen bin
nen het bedrijf. En dat wilde
hij niet, ook al liet het con
tract dat zijn voorganger Van
Eekelen met KEP sloot die
mogelijkheid wel degelijk
open.
Overheid en bedrijfsleven
bleven elkaar met argusogen
bekijken. „Iedere knop of
iedere speld die moest worden
gekocht, moest worden goed
gekeurd door Buitenlandse
Zaken," klaagde bankier
Overmars, hetgeen de snel
heid van handelen naar zijn
opinie belemmerde. Ook inte
rim-manager Van Dijk had
zo'n klacht: het contract tus
sen KEP en de overheid was
eenzijdig op die overheid ge
richt. En dat betekende ook
dat KEP het voorwerp van
een politiek proces werd; dus
plotselinge en onverwachte
veranderingen.
Van Dijk herhaalde het nog
eens, zoals directeur Baard al
eerder deed: KEP maakte het
beste paspoort ter wereld; het
zou de standaard van de we
reld kunnen worden, had het
Amerikaanse ministerie van
justitie gezegd. Ook Over
mars, samen met de NMB de
geldschieter van het project,
vindt de pas fantastisch, for
midabel, veelbelovend en zeer
interessant. Maar daar zijn de
overheidsmensen - zoals
stichtingsvoorzitter Jacobs,
die ook secretaris-generaal is
op Buitenlandse Zaken - het
niet mee eens. Nog niet.
UTRECHT (ANP) - Staats
secretaris Dees (Volksge
zondheid) is tegen een ver
plicht bevolkingsonderzoel
naar de verspreiding var
het aids-virus.
Daar zitten nogal wat ethischi
en juridische haken en oger
aan vast. Het zou onjuist zijr
een bepaalde groep in de bevol
king - bijvoorbeeld soldaten -
te verplichten aan zo'n onder
zoek mee te werken.
Bloedonderzoek kan alleer
als degene die het bloed afgeef
van het doel op de hoogte is ei
daarvoor toestemming heef
gegeven.
Dees doelde op een conferen
tie over aids in Utrecht De o
Me
Sinds de invoering ervan
aanzienlijk meer medicijm
lijk het aantal overtollige
apotheek wordt teruggebrt
gen.
Zes Bredase apothekers, mei
samen 57.000 patiënten, hebber
uitgerekend dat zeer voorzich
tig geschat voor 180 miljoen
gulden per jaar teveel wordt
voorgeschreven. De medicij
nenknaak brengt jaarlij fa
maximaal 130 miljoen op.
Omdat per recept een rijks
daalder moet worden betaald
vragen patiënten zoveel moge
lijk medicijnen in één keer
Artsen geven daaraan toe. Pa
tiënten die na korte tijd op eer
ander geneesmiddel overstap
pen of stoppen vanwege bij
werkingen, blijven met het res
tant zitten.
De zes apothekers hebber,
via een gezamenlijk computer
systeem vastgesteld dat per in
woner van Breda voor achl
gulden aan overtollige medicij
nen wordt teruggebracht (3(
gulden per patiënt), zo bleek
voorde KRO-televisievr ij dag
avond.
Dat is over 15 miljoen Neder
landers gerekend 120 miljoen
Laag geschat hebben de men
sen thuis nog minstens de helfi
van wat ze terugbrengen,
waarmee het totaal op 180 mil
joen komt.
Het sterkste voorbeeld
Breda betrof een uroloog di<
een patiënt voor 14 jaar medi-
Door Max de Bok
KOMT HET KABINET
ongeschonden door de be
grotingsbesprekingen? En
als dat half juli lukt, lukt
het dan ook eind augustus,
wanneer de laatste puntjes
op de laatste i's moeten
worden gezet? Krijgen we
volgend jaar nu wel of niet
een belastingverlaging?
Wordt de koopkracht in '89
op peil gehouden? Wie
krijgen wat voor soort stu
diebeurs? Gaat die open
baar vervoerkaart nog wel
door?
Hoe loopt het af met de pas
poort-enquête? Houdt minis
ter Van Eekelen zijn functie?
En als hij wordt weggestuurd
(want zelf opstappen zal er bij
deze, de vermoorde onschuld
spelende, bewindsman niet bij
zijn) moet dan staatssecreta
ris Van der Linden terug naar
de Limburgse dreven? Of
moet dan, vanwege wat de
Duitsers noemen het 'Gleich-
gewicht', het CDA ook een mi
nister offeren? En zou dat dan
Deetman kunnen zijn?
Donderdagavond, terwijl
de geur van de traditionele
begin-van-het-reces-barbe-
cue op het Binnenhof werd
weggedreven door een knette
rend onweer, trokken binnen
donkere wolken zich samen
boven de hoofden van die
zelfde Deetman en zijn staats
secretaris Ginjaar-Maas. Dit
maal ging het niet in de eerste
plaats om de minister, maar
was het Nel Flapuit Ginjaar
die de woede van de Kamer
over zich afriep.
Het draaide allemaal om,
hoe kan het ook anders, be
zuinigen. Ditmaal op een
uiterst gevoelige zorgtaak van
de overheid: het speciaal on
derwijs. Dat is het onderwijs
aan om psychische of fysieke
redenen moeilijk lerende kin
deren, die extra begeleiding
en zorg nodig hebben.
De vraag naar dit onder-
Ruding
.trots.
wijs groeit nog steeds, zodat
er meer geld bij moet dan
werd voorzien. Al eerder be
loofden Kamer en kabinet
elkaar een diepgaande discus
sie te zullen voeren over wat
in het jargon heet 'groeibe-
heersing en zorgverbreding'.
Tot nu toe werd het financiële
probleem te lijf gegaan met
een aantal specifieke ad hoe
maatregelen. Nu die moge
lijkheden lijken uitgeput,
koos Ginjaar voor een alge
meen werkende maatregel:
een personeelsstop. Dus on
danks het groeiend aantal
leerlingen niet meer onder
wijskrachten. Duidelijk is dat
dat hoe dan ook ten koste gaat
van de leerlingen. Of omdat
de leerkrachten minder aan
dacht kunnen schenken aan
de leerlingen óf omdat geen
nieuwe leerlingen worden
toegelaten. Zo wordt de perso
neelsstop tot een leerlingen
stop.
De Kamer voelde er niets
voor en sprak dat dinsdag bij
motie uit. Donderdag meldde
Ginjaar (WD) dat ze de motie
aan haar laars lapte. De
Nel 'Flapuit' Ginjaar
woede van de Kamer kreeg
gestalte in een motie van af
keuring, ingediend door De
Cloe (PvdA) en Nuis (D66). De
WD, hoewel tegen de perso-
neelstop, zag geen heil in een
echte familieruzie. Het CDA
zat met de motie van afkeu
ring behoorlijk in de maag.
Dat Deetman (CDA) zich on
verbiddelijk achter de staats
secretaris schaarde - als zij
weg moet, ga ik ook - hielp
niet onmiddellijk. Een 'lang
durige discussie en lang aar
zelen' leidden tot een uiterst
scherpe stemverklaring. Geen
steun voor de motie, wel een
waarschuwing aan het adres
van Ginjaar. „Een dikke on
voldoende, maar nog niet ge
zakt". Bovendien het dreige
ment dat de CDA-fractie zich
het recht voorbehoudt om la
ter in het jaar de personeels
stop geheel of gedeeltelijk on
gedaan te maken.
Dat CDA-fractie op het al
lerlaatste moment toch koos
voor Ginjaar en Deetman bo
ven de moeilijk lerende kin
deren is schrijnend. Niet om
dat opnieuw bewindslieden de
hand boven het hoofd werd
gehouden, maar omdat er een
andere en veel meer beteke
nende afweging had moeten
worden gemaakt. Door Nuis
(D66) zo verwoord: „We moe
ten een afweging maken tus
sen de schade voor de begro
ting en de schade voor de kin
deren. Dan kiezen wij voor de
kinderen".
Een dergelijke afweging is
niet zo moeilijk. In totaal gaat
het bij het speciaal onderwijs
over een overschrijding van
van 12 miljoen gulden dit jaar,
minder dan één gulden per
hoofd van de bevolking. Zet
dat nu eens af tegen de 3,4
miljard gulden die dit jaar
aan extra belasting wordt
geïnd en de keus zal duidelijk
zijn.
Niet echter voor het kabi
net, dat in de ban zit van grote
operaties als 'Dekker' (ge
zondheidszorg) en 'Oort' (be
lastinghervorming) en lasten
verlichting voor burgers vol
gendjaar.
Kort voor Pasen besloot het
kabinet al 2,1 miljard gulden
te reserveren voor de uitvoe
ring van 'Oort'. Minister Ru-
ding (Financiën) zette toen
ook nog miljard op de lat
voor noodgevallen. Deze
week, bij de behandeling van
de Voorjaarsnota - het over
zicht van de stand van zaken
in de lopende begroting -
meldde hij vol trots dat dat
bedrag al voor meer dan de
helft binnen is. Recent kon hij
een belastingmeevaller van
700 miljoen gulden noteren.
En dat is geen tijdelijke mee
valler, maar een blijvende.
Dat bedrag wordt gereser
veerd voor de vereenvoudi
ging van het belastingstelsel.
Dus niet om bijvoorbeeld vol
gend jaar de inzakkende
koopkracht van de minima te
repareren. Nee, het geld zal
gebruikt worden als 'smeer
geld' voor de 'Oort'. Om te
voorkomen dat bepaalde
groepen belastingbetalers er
door die operatie op achteruit
zullen gaan.
Het voorjaarsnota-debat
vormde het voorspel van wat
mogelijk in oktober te gebeu
ren staat: een stevige botsing
tussen de coalitiepartners
CDA en WD.
De WD wil dat de belas
tingmeevaller al volgend jaar
voor een deel aan de burgers
wordt teruggegeven. Zij be
roept zich op het regeerak
koord, waarin staat dat de be-
lasting-en premiedruk in 1990
niet hoger mag zijn dan ze bij
de start van het kabinet in
1986 was. In de visie van de
WD is het niet teruggeven
van door de burgers 'teveel'
betaalde belasting niet meer
en niet minder dan door de
Staat georganiseerde diefstal.
De vraag is ten opzichte
van wat de burger 'teveel' be
lasting betaalde. Het ant
woord daarop is even kort als
eenvoudig: ten opzichte van
de steeds weer te lage ramin
gen. Om daaraan nu het recht
van de burger op teruggave te
ontlenen, is nogal twijfelach
tig. Maar dat terzijde.
Het CDA plaatste zich deze
week bij monde van Van
Amelsvoort tegenover de
WD-wens om al in 1989 een
belastingverlaging door te
voeren. Het geld moet in zijn
visie gebruikt worden om de
inkomensgevolgen van 'Dek
ker' en 'Oort' op te vangen en
om de koopkracht op peil te
houden. Minister Ruding nam
een wat dubbele positie in.
Enerzijds viel hij Van Amels
voort bij, anderzijds zette hij
de WD niet op afstand door
te verklaren dat lastenverla
ging past in het regeerak
koord en ook wel mogelijk is
omdat het geld ervoor er ligt.
Maar Ruding liet zich verder
niet in zijn kaarten kijken.
Die speelt hij komende weken
liever uit in het kabinet. Over
omvang en tijdstip van een
belastingsverlaging zweeg hij
dan ook.
Zo blijft de vraag of het ka
binet voor de VVD- of de
CD A-lijn kiest. Daarboven
hoort echter een belangwek
kender vraag te gaan. Is het
kabinet bereid een halt toe te
roepen aan bezuinigingen op
essentiële zorgtaken van de
overheid - onderwijs springt
daar nu het meest uit - en
daarvoor een deel van het be
lastingvoordeel in te zetten?
En ook de vraag of het kabi
net een deel van dat extra in
komen wil gebruiken om een
einde te maken aan de bevrie
zing van de sociale uitkerin
gen en de mensen die daarvan
moeten zien rond te komen nu
eens wel, zoals alle andere
burgers, een aandeel te geven
in de stijgende welvaart?
Of blijft het met de rechter
hand geven en met de linker
nemen?
In september zullen we het
weten. Tot dan blijft de vrees
dat we wel weten dat de ant
woorden ontkennend zullen
zijn.
Niettemin, een plezierige
vakantie gewenst.
Door Rinze Brandsma
HAARLEM - „Ik vind hei
au bijna onvoorstelbaar dal
ik deze dingen gedaan heb
maar ik héb ze gedaan".
„Ik zat toen in een militaire
operatie, ik trad op als eer
lommando, een robot".
„Of ik die dag gevoelens uit-
ichakelde? Ik denk dat ik ze die
lag niet had". U zag Gerrit Jar
Jeijn als een instrument, nie'
'Is een mens waarmee u t
loen had? „Ik ben bang va
wel".
Met een koele geest had ir
tordi E. (45) de ontvoering va
in moord op topman Heijn va.
iet Ahold-concem tot in mi-
iieme details met hulp van zij
omputer uitgedacht, niets aa
iet toeval overlatend.
Met een koele geest, gevoel
oos, voerde hij op 9 septembe:
■987 in Bloemendaal, op de Ve
uwe en bij Renkum zijn punc
uele draaiboek uit. Met ee
iven griezelige nauwgezetheid
'econstrueerde hij gisteren mei
le rechtbank in Haarlem zijr.
^ks gruwelijke misdrijven
Je tails scherpte hij zelfs aan o:
lorrigeerde ze, tot verbazir
'an de rechtbankpresident:
Jent wel heel exact".
Veinig misdadigers zullen zó
«operatief zijn op hun proces
ils de verdachte. Met losse, ve
ende tred kwam hij, grij
hullend haar, binnen in dt
echtzaal: stampvol, een geslo-
en videoverbinding met eei
Weede, even volle zaal. Sné
Mode voor iedereen
zeer betaalbaar
ook grote maten
kginnekenstraat 118 - Breda/
