RECHTS WIL NAOORLOGS SCHULDBESEF VERDRINGEN Nationalisme wint terrein in Japan Bergbewoners Filipijnen 'bestaan niet' &OPERS HE] Volvi Aids klopt aan deur Thailand I an der SEXTOERISME KAN VOOR EXPLOSIE ZORGEN MSTERDAI de stem donderdag 23 jun11988 TOKYO - In conservatieve regeringskringen in Japan vallen steeds vaker uitlatingen te beluiste ren die het militaristische verleden van het land rechtvaardigen. Vervalsing Omvang Voorbode? Yasukuni lJ^pëStem financ SABAH ILMOND - Een door olvo Car BV ingesteld derzoek heeft uitge rezen, dat toekomstige pers van de nieuwe gezocht moeten rorden in het midden- hogere manage- ïentkader. Meegevallen Bewust maken surs vaart wel ,ij vaste dollar 4, t T1 Door K.P. Hone. Associated Press Door KLP. Hong, Associated Press Terwijl in bijvoorbeeld de Sovjetunie en Oostenrijk juist in toenemende mate kritiek wordt geoefend op het eigen verleden, vechten sommige conservatieve Japanners de algemeen aanvaarde zienswijze aan dat Japan in de Tweede Wereldoorlog de agressor was. Naarmate de economische wei vaart in de jaren tachtig toe neemt, doen rechtse opvattin gen steeds meer opgeld die de Japanse nationale trots hoog houden en die het naoorlogse schuldbesef verdringen. Onlangs wekte directeur Seisuke Okuno van het Natio nale Landbureau internatio nale beroering met zijn uitla ting dat Japan in de Tweede Wereldoorlog geen agressor was, maar „strijd leverde om zich te beschermen in een tijd dat het witte ras van Azië een kolonie had gemaakt". De 75- jarige Okuno, die werd be schouwd als een belangrijk lid van premier Takeshita's kabi net, moest op 19 mei tenslotte aftreden, maar pas nadat zijn zienswijze de formele instem ming had gekregen van 41 par lementariërs van de regerende Liberale Democratische Partij. „Wij onderschrijven de opmer kingen en historische interpre tatie van de heer Okuno ge heel", stond in een verklaring van de behoudende parle mentsleden. Binnen de LDP, die nu bijna 40 jaar aan de macht is, hebben zij de Raad van Meedenkers over Funda mentele Nationale Kwesties opgericht, die wordt geleid door Shizuka Kamei. „Er zijn nog veel andere mensen in en buiten de LDP die ons nationa listisch streven steunen om het verleden en de traditionele waarden te reevalueren", zei Kamei in een interview met AP. „Ze geven alleen niet open lijk uiting aan hun mening". „Het nationalisme lijkt nu toe te nemen onder de Japanners die graag zien dat hun land een politieke stem krijgt in over eenstemming met zijn econo mische positie", schreef de Ja pan Times in een commentaar op de uitlatingen van Okuno. „Wij menen dat Japan zijn na tionale belangen moet verwe zenlijken met een gewettigd historisch besef. Anders zal het op geducht verzet stuiten, en dat is een onverstandige bena dering voor Japan", aldus de krant Okuno was de tweede man in twee jaar tijd die uit het kabi net moest stappen omdat hij zich verzette tegen de algemeen aanvaarde historische ziens wijze. In 1986 werd minister van onderwijs Masayuki Fujio ontslagen door toenmalig pre mier Nakasone, nadat hij zich de woede op de hals had ge haald van Noord- en Zuidkorea met zijn opmerking in een tijd schrift dat Korea gedeeltelijk verantwoordelijk was voor de annexatie door Japan in 1910. Directeur Seisuke Okuno van het Nationale Landbureau wekte internationale beroering met zijn uitlating dat Japan in de laatst oorlog geen agressor was, maar „strijd leverde om zich te beschermen in een tijd dat het witte ras van Azië een kolonie Het ministerie van onderwijs had gemaakt". Hier wordt hij door de politie in bescherming genomen tegen al te opdringerige journalisten. - fotoap was in 1980 al in opspraak ge- ben begrepen dat rechtse Ja panners hadden gedreigd de bioscopen van het distributie bedrijf op te blazen als de jour- naalscenes werden vertoond. De omvang van de nieuwe na tionalistische beweging is moeilijk te schatten. Kamei's rechtse groepering telde twee jaar geleden bij de oprichting 18 leden en heeft er nu 41. Maar dat is nog steeds maar een kleine minderheid van de 445 parlementsleden van de LDP. Opiniepeilingen over nationa listische sentimenten in den lande zijn er niet in Japan. Maar naarmate de trots op de economische verworvenheden van het land groeit, menen commentatoren een geleide lijke verandering waar te ne men in de naoorlogse visie dat Japan een grote verantwoorde lijkheid droeg voor de oorlog. komen toen het de befaamde Japanse geschiedkundige Sa- buro Ienaga had gedwongen uit een schoolboek een passage weg te laten over de beruchte Eenheid 731 van het Keizerlijke Leger in China. Volgens Ienaga voerde de eenheid experimen ten uit op zo'n 3.000 Ameri kaanse, Chinese en Russische gevangenen met tyfus, cholera en pest. Het ministerie stelt zich nog steeds op het stand punt dat er niet genoeg bewij zen zijn voor de beschuldiging van Ienaga. In 1981 en 1982 verzocht het ministerie aan Ienaga en an dere geschiedkundigen om de Japanse geschiedschrijving enigszins te herzien en de Ja panse invasie van China te om schrijven als een 'opmars' en niet als een daad van 'agressie', zoals in eerdere geschiedenis boeken stond. De vermelding van het bloedbad in Nanking in 1937 moest worden weggelaten en de deportatie van Koreanen naar Japan zou moeten worden omschreven als „de tenuitvoer legging van het nationale mo- bibilisatiebevel voor de Korea nen". Volgens China zijn meer dan 300.000 mensen, voorname lijk burgers, vermoord of ver kracht nadat Nanking, dat toen de hoofdstad van China was, in december 1937 door vier Ja panse divisies was ingenomen. Volgens de Zuidkoreaanse re gering zijn meer dan 1 miljoen Koreanen in de Tweede We reldoorlog naar Japan gede porteerd om daar dwangarbeid te verrichten. De bemoeienis sen van het ministerie van on derwijs ontlokten felle protes ten in het buitenland, én Japan trof een schikking met China en Zuidkorea door te beloven de omstreden passages te ver anderen. In januari van dit jaar barstte opnieuw een con troverse los toen het Japans filmdistributiebedrijf Sho- chiku Fuji probeerde uit de film 'The Last Emperor' enkele authentieke journaalscenes weg te laten van Japanse wreedheden in Nanking. Sho- chiku laste het journaalmate riaal weer in en sprak van een vergissing. Maar de Italiaanse regisseur Bertolucci zei te heb- Het Japanse nationalisme bloeit op. Critici houden dan ook scherp de groei van het Ja panse leger in de gaten. -FOTOAP Sommigen vrezen dat derge lijke incidenten slechts een voorbode zijn en dat rechts zal proberen de geschiedenis te herschrijven. „Wij vermoeden dat de conservatieven op een dag groot succes zullen boeken in hun pogingen om de in hun ogen verloren gegane trots van het land te herstellen", meent Masumi Yukiiri, de advocaat die Ienaga vertegenwoordigt in diens 23 jaar slepende juridi sche gevecht tegen de over- heidscensuur van zijn boeken. Kamei beaamt dat trots een be langrijke factor is. „Ja, wij kunnen niet zonder de verloren trots en traditionele waarden. Ook ken ik geen land dat niet zijn eigen vlag heeft, zijn eigen volkslied en zijn eigen begraaf plaatsen voor de oorlogsdo den". Veel vakbonden en som mige scholen weigeren nog steeds de vlag met de rijzende zon te hijsen en de 'Kimigayo', het volkslied, te zingen van wege de associaties die zij met de oorlog oproepen. De 52-jarige Kamei, een oud politieman die voor de vierde keer in het parlement is geko zen, zegt: Wij zeggen niet dat Japan goed was en goed deed in het verleden. Maar wij kunnen niet alle beschuldigingen van het buitenland accepteren dat Japan helemaal fout was". Hij vindt dat de Japanse soeverei niteit afbreuk werd gedaan toen de regering zwichtte voor de druk van China, Zuidkorea en andere landen in het geschil over de schoolboeken. Een belangrijk nationalistisch symbool is het Yasukuni-hei- ligdom in Tokyo, een shintoïs- tisch heiligdom gewijd aan de Japanse oorlogsdoden, onder wie generaal Tojo en anderen die wegens oorlogsmisdaden zijn veroordeeld. Tientallen ja- Het fanatisme van de Japanners is voor velen van hen bijna spreekwoordelijk. Hier toont een veteraan uit de laat ste wereldoorlog nog eens zijn onvoorwaardelijke trouw aan de keizer. ren was het leden van het kabi net niet geoorloofd in functie een bezoek te brengen aan het heiligdom. Maar in 1985 door brak Nakasone het taboe, het geen tot protesten leidde van linkse en pacifistische groepe ringen en van naburige Aziati sche landen, die er een aanwij zing in zagen voor de opleving van het Japanse militarisme. „Sommige Chinese leiders vin den dat Japan de graven van generaal Tojo en anderen zou moeten verwijderen uit Yasu kuni als Japanse functionaris sen een bezoek willen brengen aan het heiligdom", aldus Ka mei. „De Chinezen begrijpen niet dat in het shintoïsme ook - FOTOEPA misdadigers genade vinden na hun dood. Bovendien was het proces van de geallieerden te gen de zogenaamde oorlogs misdadigers een straf van de overwinnaars voor de over wonnenen". Takeshita, Nakasone's op volger, heeft tot nog toe geen bezoek gebracht aan het heilig dom. Wel was het opnieuw daar dat de jongste controverse werd ontketend toen Okuno er in april een herdenkingsdienst bijwoonde. Sinds zijn aftreden heeft Okuno op verschillende bijeenkomsten zijn visie her haald dat Japan in de Tweede Wereldoorlog niet de agressor was. an onze verslaggever 35RBEEK/ETTEN LEUR - eer gelijk gebleven omzet hee neek (paPier> plastics, kartoni et bedrijfsresultaat weten te --h hg ^nst na aftrek van belas «i/ST/Mir rjjofnen op bijna 1,3 miljoen eronderneming in Etten-Leui »t ook ongeveer gelijk. at was in 1986 ongeveer half zc 185 lag het winstniveau nog iets 1 ar. Schut zit daarmee weer een 1 miljoen, zoals in de voorbije j: .val was. Ook de dividend-ui eer op 10% gebracht (vorig jaar pe omzet van de zes 100 docht MALEISIË MANILA (IPS) - Door een merkwaardige kronkel in de Filipijnse regels voor bosbeheer bestaan vijftien miljoen Filipijnen, meer dan een kwart van de be volking, officieel niet. Het gaat vooral om culturele minderheden in de berg achtige delen van het land. De miskenning van de status van deze bergbewoners kan rampzalige gevolgen hebben, zegt de organisatie voor 'Wettelijke Rechten en Na tuurlijke Rijkdommen' (LRC). Dit is een onafhanke lijke groep die etnische min derheden bijstaat met juri disch advies. De LRC vindt dat de fout te wijten is aan het Departement voor Na tuurlijke Rijkdommen (DENR). Volgens de jaarlijkse tel ling van bergbewoners die het DENR uitvoert wonen er slechts 1,3 miljoen mensen in het hoogland, dat meer dan de helft van het totale opper vlak van de archipel uit maakt. Maar, dat zijn de mensen die van de DENR een vergunning hebben gekregen om daar te wonen. De wet, die dateert uit 1975 toen verdreven president Ferdinand Marcos nog aan de macht was, bepaalt dat al het land met een helling van meer dan 18 graden openbaar bosland is, onder staatsbe heer. Dit betekende een dras tische uitbreiding van het openbaar bosland en tegelijk een verkleining van het hoogland waar mensen zich konden vestigen zonder spe ciale vergunning. Het Centrum voor Politiek en Ontwikkelingsonderzoek van de Filipijnse Universiteit gaat uit van andere cijfers. Een universitair rapport, ge baseerd op gegevens uit de volkstelling van 1980, stelt dat er op dat moment 14,4 miljoen Filipijnen woonden op 16 miljoen ha 'openbaar bosland'. Volgens de LRC is dat cijfer inmiddels gestegen tot 17 miljoen. De meeste van deze hoog landbewoners worden be schouwd als landbezetters, hoe lang ze er ook wonen. Volgens de huidige worden zelfs de wereldbe roemde rijstterrassen be schouwd als bosland, vertel! Augusto Gatmaytan van LRC. Dit betekent dat het Ifugaovolk, dat er al meer dan driehonderd jaar woont en de terrassen verzorjt, sinds 1975 illegale bezetten zijn. En het hoofd van de LRC, Marvic Leonen, dat het vergunningenbeleid! van de DENR is gebaseerd op] de verkeerde veronderstel ling dat inheemse culturel minderheden niet met de na tuurlijke rijkdommen ki nen omgaan. De technologie en levens stijl van deze volken is ecolo-j gisch verantwoord en hen in staat als gemeen-] schappen te overleven in hoogland, aldus Leoneoj Maar nu wordt hun bestaan] bedreigd. Omdat het hoog land officieel 'onbewoond' kan het DENR vergunning uitgeven voor houtkap, wei degrond verhuren, agro-in- dustriele projecten goedkeu ren en andere concessies aai particuliere bedrijven geval Ook het regeringspro-j gramma voor herbebossi en andere bosbeheerproji ten komen in gevaar door bestaande bevolking te neg< ren, aldus de LRC. De pijnse bossen verdwiji met een vaart van 105 ha. per jaar. Als dit niet houdt stevent het land regel] recht op een ecologi: ramp af, voorspellen deskuii- digen. LRC-leden wijzen erop dal het negeren van de miljoenf Filipijnen in de hooglandi bijdraagt aan het probleei van de opstandelingen. Vol] gens Gatmaytan hebben ii heemse volken in het Cori' leragebergte in noordelijl Luzon, in Mindoro en op zuidelijke eiland Mindai de wapens opgenomen het land van hun vooroudi te verdedigen. Leonen sl dat de regering niet alleen 15 miljoen Filipijnen in 1 hooglanden moet erkennf maar tevens hun behoel aan middelen van besta; Dat betekent een erkei van hun culturele identii en van hun landrechten. Jensen met een goed inko- iien, die willen betalen oor een duurdere auto. e nieuwe Nederlandse Volvo, aarover het bedrijf heel ge- eimzinnig heeft gedaan, komt september in de handel. De wagen werd gisteren aan Nederlandse pers getoond, directie van Volvo toonde eh zeer optimisch over de toe- Dmst van het nieuwe produkt it Born. Volgens marketingmanager ■ed Hagendoorn heeft Volvo ar bewust gekozen voor het BANGKOK (IPS) - „Als ik een klant vraag een con doom te gebruiken, gaat hij naar een ander toe die het zonder doet. Ik vraag het wel eens, maar als ze het niet willen, never mind", zegt een van de prostituées op Patpong Road, het uit gaanscentrum voor wes terse toeristen in Bangkok. Elke dag landen jumbo-jets vol Europese toeristen in Thailand. Een derde van hen, meest man nen, komt af op het goedkope, sexuele vertier. Voor een ge middelde prijs van nog geen zestien gulden kunnen ze te kust en te keur kiezen uit de honderdduizenden prostituées die het land telt. Volgens de laatste schatting zijn het er nu een miljoea „Aids klopt aan Azië's deur", waarschuwde de Wereldge zondheidsorganisatie (WHO) vorig jaar. De dreiging voor de gevreesde ziekte lijkt in Thai land het grootst, waar het sex- toerisme hard op weg is de be langrijkste bron van inkom- sten te worden. In 1986 besteed den 2,5 miljoen bezoekers 2,8 miljard gulden in het land. Sindsdien is dat aantal verder gestegen. De Thaise regering is lang huiverig geweest om het woord aids in de mond te nemen, bang om de buitenlanders af te schrikken. Vorig jaar zei Winit Asavena, hoofd van de afdeling besmettelijke ziekten: „Op dit moment heeft niemand in Thailand aids. In 1985 hadden we zes patiënten, maar die zijn inmiddels allemaal overleden". Deze opstelling is inmiddels allang door de feiten achter haald. Uit een groot onderzoek onder 140.000 Thailanders uit de risicogroepen bleek dat 123 van hen seropositief waren, voornamelijk mannelijke en vrouwelijke prostituées uit de hoerenbuurten van Bangkok en de badplaatsen Pattaya en Phukei. Er zouden inmiddels elf mensen aan de ziekte lijden. Deze cijfers vallen de deskun digen overigens nog alleszins mee. Ze hadden gedacht dat het massale sextoerisme het aids- virus veel sneller over het land zou verspreiden. „Of Thailand heeft ontzettend veel geluk ge had, of er is iets mis met de ge kozen testmethode", reageert een van hen cynisch. De regering van Thailand heeft nu drie miljoen gulden beschikbaar gesteld om in to taal een half miljoen inwoners van het land door te lichten. Maar los van de regering zijn er particuliere organisaties die hard werken aan voorlichting en bewustwording van de vaak nog zeer jonge vrouwen 'in het vak'. „Veel van de meisjes zijn re gelrecht van het platteland ge komen", zegt een van de sociale werkers. „Als ze al eens van aids gehoord hebben, dan nog hebben ze geen idee wat ze moeten doen om de ziekte te voorkomen." Een van de meest gerucht makende en succesvolle initia tieven is 'Empower', een vrij willigersorganisatie onder lei ding van de controversiële so ciologe Chantawipa Apisuk. Ze is nationaal bekend vanwege haar uitgesproken visie op de sexhandel in Thailand. „Ik zal geen enkele vrouw afraden de hoerenbusiness in te duiken enkel uit angst voor het aidsvirus. Het is toch veel beter voor die meiden prosti- tuée te worden, dan arm en hongerig in hun geboortedorp te blijven rondhangen en ver kracht te worden door hun fa milieleden", aldus Apisuk. De aanpak van Empower is de prostituées bewust te maken van het aids-gevaar en de mo gelijkheden zich daar tegen in te dekken. In eenvoudige strooifolders en pamfletten licht de organisatie de vrouwen voor. Duizenden van hen heb ben inmiddels de weg gevon den naar het kantoortje van Chantawipa Apisuk. Haar boodschap is dat vrou wen hun cliënten moeten dwingen een condoom te ge bruiken. Tot dusver zijn het de klanten die de doorslaggevende stem hebben. Als prostituées niet een front vormen in deze condoom-eis dreigen ze echter tegen elkaar uitgespeeld te worden, is de grootste angst van Empower. „Aids of geen Aids, er moet brood op de plank. Van een bord vol principes kun je niet eten", stelt Apisuk nuchter. Ze is zelf een toegewijd boeddhis- te. Volgens deze leer is het een zonde je lichaam te verkopen. Daarvoor kun je in je volgende leven de straf niet ontlopen. Maar ook dit dogma is relatief. Apisuk: „Ik denk dat het een nog grotere zonde is je lijf te la ten wegteren door de honger". \PELLE (ANP) - Koninklijk. Zaadhandel D.J. van der IT eft vorig jaar de winsten van ren niet kunnen evenaren, Bnt zich in het jaar verslag nielj omzet daalde vorig jaar van miljoen gulden en dat ging g ling van de nettowinst van ƒ,4 miljoen gulden or Jo Wijnen 'ASHINGTON - Grote de- van de Verenigde Staten lan opnieuw gebukt onder droogte die, volgens de srenorganisaties in het id, rampzalige proporties fint aan te nemen en die de ergste in 50 jaar >rdt beschouwd. tegenstelling tot twee jaar leden, toen vooral de zuid- stelijke hoek van Amerika >r hitte en droogte werd ge- iterd, zijn nu de grote land- iwstaten in het midden in en het noorden het it getroffen. Het waterpeil de Mississippi en de Ohio, .^twee grootste rivieren in de is de afgelopen weken be telij k gezakt. Op verschui lde plaatsen is het scheep- ®AM (ANP) - De Amsterdamse •enbeurs voer woensdag wel bij de iar' .die tet hoogtepunt van het 12, bereikte. Al direct bij de opening oe vaart erin, ook gestimuleerd door fWng van de Dow Jones-lndex op Street, die het gevolg was van het vallende inflatiecijfer over mei. U een levendige handel werd een aan zet bereikt van ƒ720 miljoen. In .'es ging ƒ672,7 miljoen om. De nemarkt deelde na het herstel van lag met In de vreugde. Veel staatsie- en noteerden iets lager. kwartaalcijfers van Ahold, die in de ï.2e mi(Wag bekend werden, vielen "..bare bodem. Nadat dit grutters- be ochtend al duurder was ge- nep het in de middag op tot ƒ81. rot lag daar ƒ1 onder, wat de winst J.30 bracht. be internationale aandelen kwaï bijzonder goed uit de bus. Het] enlka-aandeel verliet de markt wat een winst was van ƒ1,30. ejjuebeurs was Philips met ruin ta„!e- "db'de contracten de abso avoriet. Er werden vooral calls ge - ™ogovens zette de opmars vai 1d7on voort met een winst van ƒ1,4 *ïh 'Hnada' bit staalaandeel even o VK2 gestaan. Akzo was ƒ2,90 be intKoninklijke Olie trok ƒ1,4u «ƒ229,90 en Unilever ƒ2,10 tot •'u- KLM was ƒ0,70 beter op zeer vast in de markt °^ide ƒ1,20 aan de koers toe i Kl Amro, waarin intensief werd Thais protest tegen het georganiseerde sex-toerisme. Irt -fVoA ,"a"" "«iciiaiei wciu ye- r'i 0p f72 en NMB rïjks- 1 op ƒ166. Verzekeraar Aegon werr noger verhandeld op ƒ5,30 en Na- Nederlanden noteerde ƒ1,30 t opvallende stijger was Nedlloyd onrt °9er ^bb' °p ƒ239,50. Hei z'«"deel had eerder zelfs op ƒ24 tj'ifematio MUIIer trok ƒ1,30 aa Oce van der Grinten werr- »oger gewaardeerd op ƒ229,50.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1988 | | pagina 6